BÀI BA
ĐO THỂ TÍCH CHẤT LỎNG
I. MỤC TIÊU
1. Kể tên được một số dụng cụ thường dùng để đo thể tích chất lỏng.
2. Biết xác định thể tích của chất lỏng bằng dụng cụ đo thích hợp.
II. CHUẨN BỊ
1 xô đựng nước.
Bình 1 đựng nước chưa biết dung tích (đầy nước).
Bình 2 đựng một ít nước, 1 bình chia độ, 1 vài loại ca đong
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Ổn định
Câu hỏi kiểm tra bài cũ:
- Trình bày cách đo độ dài.
- Đọc như thế nào để có kết quả đo chính xác nhất?
Bài mới
PHƯƠNG PHÁP NỘI DUNG
Hoạt động 1: Tổ chức tình
huống học tập.
Dùng tranh vẽ trong SGK hỏi:
Làm thế nào để biết chính xác cái
Học sinh có thể phát biểu theo cảm
tính theo tiêu mục bài học: đo thể
bình, cái ấm chứa được bao nhiêu
nước?
tích.
- Làm thế nào để biết trong bình
còn bao nhiêu nước?
I. ĐƠN VỊ ĐO THỂ TÍCH Hoạt động 2: Ôn lại đơn vị đo
thể tích
Mỗi vật dù to hay nhỏ, đều chiếm
một thể tích trong không gian.
Hướng dẫn học sinh ôn lại các
đơn vị đo thể tích: Đơn vị đo thể
tích thường dùng là gì?
Giáo viên giới thiệu thêm: đơn vị
đo thể tích chất rắn làm m
3
, chất
lỏng là lit, minilit, cc
Đơn vị đo thể tích thường dùng là
met khối (m
3
) và lít (l).
1 l = 1dm
3
; 1ml= 1cm
3
=1cc.
C1: Tìm số thích hợp điền vào chỗ
trống:
- 1 m
3
= 1.000 dm
3
= 1.000.000 cm
3
.
- 1 m
3
= 1.000 l = 1.000.000 ml
=1.000.000cc
Hoạt động 3: Tìm hiểu về các
dụng cụ đo thể tích
II. ĐO THỂ TÍCH CHẤT LỎNG
1. Tìm hiểu dụng cụ đo:
Hướng dẫn học sinh tự đọc sách
rồi thảo luận các câu hỏi C3 đến
C5.
Hình 6
Trên hình 6: quan sát và cho biết
tên các dụng cụ đo và cho biết
GHĐ và ĐCNN của các dụng cụ
đo?
- Ca đong có GHĐ 1l và ĐCNN
0.5l.
- Ca đong nhỏ có GHĐ và ĐCNN
0.5l.
- Can nhựa có GHĐ 5l và ĐCNN 1l.
Trên đường giao thông, những
người bán lẻ xăng dầu sử dụng
dụng cụ đong nào?
- Người ta có thể sử dụng các loại
can, chai có dung tích cố định để
đong.
Để lấy thuốc tiêm, nhân viên ytế
thường dụng cụ nào?
- Dùng ống xilanh để lấy thuốc.
C3. Nếu không có dùng cụ đo thì
em có thể dùng những dụng cụ
nào để đo thể tích chất lỏng ở
nhà?
- Có thể dùng những chai, can đã
biết trước dung tích để đong thể tích
chất lỏng.
C4. Trong phòng thí nghiệm các
bình chia độ thường dùng là các
bình thủy tinh có thang đo (hình
7)
Hình 7: Các loại bình
chia độ
C5. Điền vào chỗ trống - Những dụng cụ dùng đo thể tích
chất lỏng là chai, lọ, ca đong có ghi
sẵng dung tích, các loại ca đong (xô,
chậu, thùng) biết trước dung tích
Hoạt động 4: Tìm hiểu cách đo
thể tích.
2. Tìm hiểu cách đo thể tích:
C6. Ở hình 8, hãy cho biết cách đặt
bình chia độ nào cho kết quả đo
chính xác?
- Hình b: Đặt thẳng đứng.
C7. Xem hình 8, hãy cho biết cách
đặt mắt nào cho biết kết quả chính
xác?
- Cách b: Đặt mắt nhìn ngang với
mực chất lỏng ở giữa bình.
Yêu cầu học sinh làm việc cá
nhân và trả lời các câu hỏi. Thống
nhất và cho ghi vào vở.
C8. Hãy đọc thể tích:
a- 70 cm
3
; b- 50 cm
3
; c- 40 cm
3
.
<> Rút ra kết luận:
Yêu cầu học sinh thảo luận và
lần lượt trả lời các ý trong câu hỏi
C9 để rút ra kết luận cuối cùng.
Lưu ý: ước lượng bằng mắt để
Chọn từ thích hợp trong khung điền
vào chỗ trống: Khi đo thể tích chất
lỏng bằng bình chia độ cần:
a- Ước lượng thể tích cần đo.
b- Chọn bình chia độ có GHĐ và có
Hình 8
lựa chọn loại bình chia độ có
GHĐ và ĐCNN thích hợp.
ĐCNN thích hợp.
c- Đặt bình chia độ thẳng đứng.
d- Đặt mắt nhìn ngang với độ cao
mực chất lỏng trong bình.
e- Đọc và ghi kết quả đo theo vạch
chia gần nhất với mực chất lỏng.
Hoạt động 5: Thực hành 3. Thực hành:
Dùng bình 1 và 2 để minh họa
lại hai caâu hỏi đã đặt ra ở đầu
bài. Nêu mục đích thí nghiệm:
xác định thể tích chất lỏng bằng
bình chia độ.
Chia nhóm yêu cầu thực hành và
quan sát các nhóm làm việc.
* Chuẩn bị dụng cụ:
- Bình chia độ, ca đong.
- Bình 1 và bình 2 (xem phần chuẩn
bị).
- Bảng ghi kết quả (xem phụ lục).
* Tiến hành đo:
- Ước lượng bằng mắt thể tích nước
trong bình 2 - Ghi kết quả.
- Kiểm tra bằng bình chia độ - Ghi
kết quả.
Hoạt động 6: Vận dụng
Cho học sinh giải các bài tập
trong SBT kết hợp củng cố bài và
Ghi nhớ:
Để đo thể tích chất lỏng có thể
dùng bình chia độ, ca đong
rút ra ghi nhớ.
Tiết sau chuẩn bị một số viên
sỏi, đinh ốc, dây buộc.
Củng cố - Dăn dò:
Để đo thể tích chất lỏng ta cần sử
dụng dụng cụ nào?
Trình bày cách sử dụng bình chia
độ để đo thể tích chất lỏng.
Làm các Bài tập trong SBT.