Thuốc ngủ - Dùng sao cho an toàn? pps

Thuốc ngủ - Dùng sao cho an toàn?
Ai cũng biết thuốc ngủ là thuốc giúp chúng ta đi vào
giấc ngủ khi bị mất ngủ. Tuy nhiên, có phải ai cũng
có thể sử dụng thuốc ngủ hay không và sử dụng
thuốc ngủ như thế nào cho an toàn, hợp lý và hiệu
quả thì lại chưa được người sử dụng quan tâm một
cách đầy đủ.
Cùng với sự phát triển của xã hội, những áp lực về
vấn đề học hành, công việc cũng như gia đình đối
với mỗi người ngày càng tăng lên dẫn đến ngày càng
nhiều những trường hợp bị rối loạn giấc ngủ, mà hay
gặp nhất là mất ngủ. Giấc ngủ tự nhiên của con
người không phải là sự ngừng hoạt động hoàn toàn
mà nó là một dạng hoạt động đặc biệt của cơ thể,
giúp phục hồi năng lượng tiêu hao khi thức. Do vậy,
khi mất ngủ kéo dài sẽ gây ra sự suy sụp về thể chất
lẫn tinh thần và đòi hỏi phải có những biện pháp để
khôi phục giấc ngủ.
Mất ngủ
Có nhiều cách để phân loại mất ngủ. Nếu chia theo
thời gian có 2 loại: mất ngủ tạm thời (1-2 ngày) và
mất ngủ mạn tính. Nếu chia theo giai đoạn giấc ngủ
thì có mất ngủ đầu giấc (khó bắt đầu giấc ngủ), mất
ngủ giữa giấc (khó duy trì giấc ngủ) và mất ngủ cuối
giấc (thức dậy sớm).
Mất ngủ có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau.
Một số người bị mất ngủ do tác động của ngoại cảnh
(tiếng ồn, lạ chỗ, du lịch đến nơi có múi giờ thay
đổi) hay do thói quen ăn uống không hợp lý (ăn no
quá hoặc đói quá). Việc sử dụng các chất kích thích
(chè, cà phê), một số loại thuốc (thuốc điều trị trầm

cảm, thuốc kích thích thần kinh trung ương…) cũng
gây mất ngủ. Nhiều trường hợp bị mất ngủ do phiền
muộn, stress hay tình trạng bệnh lý.
Khi nào cần gặp bác sĩ?
Nếu mất ngủ do những tác động bên ngoài, do thói
quen ăn uống, do sử dụng thuốc, chất kích thích thì
nên loại bỏ những yếu tố tác động đó.
Nếu chỉ mất ngủ 1-2 đêm, việc uống thuốc ngủ có
thể giải quyết tốt tình trạng này. Khi bị sang chấn
tinh thần nặng nề hoặc căng thẳng, thuốc ngủ có thể
thích hợp trong một thời gian ngắn nhằm giúp chúng
ta vượt qua căng thẳng và tránh các hậu quả về tâm
lý sau một đêm không ngủ.
Nhưng nếu mất ngủ kéo dài (trên 1 tuần) thì nên đến
gặp bác sĩ để tìm ra nguyên nhân mất ngủ và được tư
vấn biện pháp điều trị hợp lý, không nên tự ý sử
dụng thuốc ngủ kéo dài theo kinh nghiệm. Chỉ sử
dụng thuốc ngủ khi không còn biện pháp điều trị nào
khác.

Thuốc ngủ có thể gây rối loạn về
tuần hoàn và hô hấp.
Tác hại của thuốc ngủ
Thuốc ngủ giúp khôi phục giấc ngủ nhanh, tạo giấc
ngủ sâu nhưng thường là ngủ mê mệt và sau khi tỉnh
dậy người bệnh thường cảm thấy đầu óc nặng nề,
đau đầu và mỏi người. Ngoài những hậu quả có thể
thấy ngay đó thì thuốc ngủ còn có rất nhiều tác dụng
không mong muốn khác. Chính vì vậy, đa số các
loại thuốc ngủ đều là thuốc phải kê đơn và chỉ được

sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ. Ngay cả với một
số thuốc không cần kê đơn (như thuốc ngủ từ thảo
dược chẳng hạn) cũng không có nghĩa là những
thuốc đó an toàn.
Đa số thuốc ngủ (bacbiturat, benzodiazepine) khi
dùng kéo dài sẽ gây “lờn” thuốc, người bệnh dùng
liều hiện tại không có tác dụng mà phải tăng liều liên
tục. Các thuốc này cũng có thể gây nghiện cho bệnh
nhân nếu sử dụng không đúng chỉ định như dùng
quá liều hay dùng quá thời gian; bệnh nhân bị phụ
thuộc vào thuốc, không có thuốc thì không thể ngủ
lại được. Nếu ngừng thuốc đột ngột, sẽ gây hội
chứng cai thuốc: đau đầu, chóng mặt, dễ bị kích
thích, mất ngủ, run cơ, đau nhức xương khớp… Để
tránh hiện tượng này thì không nên dùng thuốc kéo
dài, phải có thời gian nghỉ trong khi dùng thuốc, khi
ngừng thuốc cần giảm liều từ từ.
Thuốc ngủ được chuyển hóa ở gan và bài tiết qua
thận; vì vậy, nếu chức năng gan, thận càng suy yếu,
thuốc ngủ sẽ tồn tại trong cơ thể càng lâu. Do đó
người cao tuổi hoặc người có tiền sử mắc bệnh gan,
thận nên hạn chế dùng loại dược phẩm này. Và chỉ
nên dùng liều thấp, không dùng kéo dài.
Thuốc ngủ gây ức chế hô hấp và dễ gây rối loạn hô
hấp, rất nguy hiểm với những bệnh nhân có bệnh về
hô hấp (bệnh phổi mạn tính, bèo phì…).
Thuốc ngủ đa số đều gây hại cho thai nhi khi sử
dụng cho phụ nữ có thai, một số thuốc còn gây dị
dạng, quái thai. Theo nghiên cứu của các nhà khoa
học Mỹ, những đứa trẻ sinh ra bởi những bà mẹ lạm

dụng thuốc ngủ có chỉ số IQ thấp hơn nhiều những
đứa trẻ bình thường cùng lứa tuổi. Trung bình cứ 10
trẻ em bị tác động bởi việc người mẹ lạm dụng thuốc
ngủ, thì có ít nhất một trẻ bị mắc chứng tự kỷ, ngoài
ra còn có nhiều nguy cơ mắc các chứng bệnh khác
chẳng hạn như: động kinh, bệnh đau nửa đầu
Mất ngủ là biểu hiện của một bệnh nào đó, chứ
không phải là nguyên nhân. Sử dụng thuốc ngủ chỉ
giúp điều trị triệu chứng, không giúp tìm ra nguyên
nhân của bệnh. Hơn nữa, việc sử dụng thuốc ngủ
không hợp lý còn dẫn đến những hậu quả vô cùng
nghiêm trọng. Do vậy, muốn có giấc ngủ ngon,
người bệnh nên đến gặp bác sĩ để có được liệu pháp
điều trị hiệu quả.