Lần đầu tiên bít lỗ rò van 2 lá nhân tạo bằng tim mạch can thiệp Với trang thiết bị hiện đại và đội ngũ các bác sĩ giàu kinh nghiệm potx

Lần đầu tiên bít lỗ rò van 2 lá nhân tạo bằng tim mạch can thiệp
Với trang thiết bị hiện đại và đội ngũ các bác sĩ giàu kinh nghiệm, ngày
31/5/2011, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội đã bít thành công lỗ rò van hai lá
nhân tạo bằng kỹ thuật tim mạch can thiệp có sự hỗ trợ của gây mê hồi sức
và siêu âm tim qua thực quản. Đây là trường hợp đầu tiên được thực hiện
thành công tại Việt Nam bằng kỹ thuật này.
Khẳng định bước tiến mới của tim mạch can thiệp
Do hở van hai lá nặng và sa lá van nên năm 2009 ông Trần Khánh Thọ, 59
tuổi (Hùng Vương - TP. Nam Định) phải phẫu thuật thay van hai lá nhân
tạo. Tuy nhiên sau gần hai năm chung sống với van hai lá nhân tạo, bệnh
nhân cảm thấy tức ngực vùng trước tim. Lo ngại những biến chứng bất
thường xảy ra với van tim cơ học, ông Thọ đến Trung tâm tim mạch - Bệnh
viện Đại học Y Hà Nội để khám và điều trị. Các bác sĩ ở đây cho hay vòng
van 2 lá nhân tạo của bệnh nhân Thọ bị bung ra, làm xuất hiện lỗ rò ở ngay
chân van, đường kính khoảng 5mm và nhiều lỗ rò nhỏ khác khiến máu phụt
lên trần nhĩ trái gây tức ngực. Nếu các lỗ rò này không được bít lại sẽ làm
người bệnh có nguy cơ suy tim.

Bệnh nhân Thọ sau khi được can thiệp bít lỗ rò van
hai lá nhân tạo.
TS. Nguyễn Lân Hiếu - Viện Tim mạch quốc gia, Giảng viên bộ môn Tim
mạch - Đại học Y Hà Nội cho biết, để xử trí biến chứng này thông thường
người bệnh sẽ được chỉ định phẫu thuật lại để thay van hai lá mới. Tuy nhiên
đối với bệnh nhân Thọ đây là quyết định khó vì sức khỏe của người bệnh rất
yếu sẽ dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm nếu tiếp tục trải qua một ca đại
phẫu có tuần hoàn ngoài cơ thể. Mặt khác, những người đã từng phẫu thuật
tim mở thường bị dính rất nhiều, để mở được quả tim, phẫu thuật viên sẽ
mất rất nhiều thời gian xử trí các phần bị dính của quả tim. Đây là một công
việc khó vì chỉ một chút bất cẩn sẽ gây tổn thương nhiều hơn cho quả tim
người bệnh, thậm chí người bệnh có thể tử vong ngay trong ca mổ.
Để có thể đem lại kết quả điều trị tốt nhất cho người bệnh các bác sĩ Trung

tâm Tim mạch - Bệnh viện Đại học Y Hà Nội quyết định thực hiện kỹ thuật
can thiệp tiên tiến nhất bít lỗ rò nơi chân van hai lá nhân tạo thay cho phẫu
thuật tim mở. Đây là lần đầu tiên tại Trung tâm Tim mạch - Bệnh viện Đại
học Y Hà Nội triển khai ca tim mạch can thiệp có sự tham gia của bác sĩ gây
mê hồi sức và bác sĩ siêu âm tim qua thực quản. Khác với những trường hợp
can thiệp tim mạch khác, bệnh nhân chỉ cần gây tê tại đường vào của ống
thông (động mạch quay hoặc động mạch đùi), bác sĩ can thiệp thực hiện thủ
thuật dưới máy chụp mạch, còn trong ca can thiệp này bệnh nhân Thọ được
gây mê nội khí quản ngay tại phòng Cathlab. Bác sĩ can thiệp không chỉ thực
hiện thủ thuật dưới máy chụp mạch mà còn có hình ảnh của đầu dò siêu âm
tim qua thực quản. Nhờ đó, bác sĩ thủ thuật bít triệt để lỗ rò to và tất cả các
lỗ rò nhỏ xung quanh chân van hai lá nhân tạo bằng dụng cụ chuyên biệt.
Sau hơn 1 giờ thực hiện, ca can thiệp đặc biệt đã thành công, bệnh nhân
được rút ống thở ngay sau thủ thuật kết thúc và được xuất viện ngay ngày
hôm sau.
Mở ra hướng điều trị hiệu quả hơn cho các biến chứng sau thay van
Theo TS. Nguyễn Lân Hiếu, bung vòng van, xuất hiện lỗ rò chân van nhân
tạo là biến chứng có thể gặp ở người thay van nhân tạo, đặc biệt là van hai
lá, van động mạch chủ. Hiện nay, các Trung tâm tim mạch lớn trên thế giới
người ta đã bít thành công lỗ rò chân van động mạch chủ bằng can thiệp
nhưng đối với van hai lá nhân tạo kỹ thuật khó hơn rất nhiều. Tại Việt Nam,
TS. Hiếu là người thực hiện can thiệp thành công một số ca có lỗ rò chân
van động mạch chủ nhân tạo nhưng để bít lỗ rò chân van hai lá nhân tạo thì
vẫn còn là một câu hỏi lớn.

Hở chân van hai lá nhân tạo.
Cách đây 2 tuần, TS. Hiếu cùng một chuyên gia nước ngoài thực hiện một
trường hợp tương tự bệnh nhân Thọ nhưng không thể can thiệp được do lúc
đó chỉ làm dưới máy chụp mạch. Sau nhiều trăn trở, TS. Hiếu và các bác sĩ
can thiệp nhận thấy cần phải có sự tham gia của siêu âm tim qua thực quản

mới có thể bít lỗ rò của van hai lá nhân tạo qua ống thông. Để đảm bảo an
toàn cho ca can thiệp này bệnh nhân cần phải gây mê. PGS.TS Nguyễn Hữu
Tú - Trưởng khoa Gây mê hồi sức và chống đau - Bệnh viện Đại học Y Hà
Nội, người trực tiếp tham gia ca can thiệp cho biết, gây mê cho bệnh nhân
Thọ gần như một ca phẫu thuật vì siêu âm tim qua thực quản trong suốt thời
gian can thiệp cần phải kiểm soát đường thở bằng cách đặt nội khí quản.
Lượng thuốc gây mê phải được tính toán rất chuẩn vì phải đảm bảo người
bệnh “ngủ an toàn” trong suốt quá trình thực hiện thủ thuật nhưng không
được tác động xấu đến chức năng tim của người bệnh và cần phải hồi tỉnh
ngay sau khi thủ thuật kết thúc.
TS. Nguyễn Lân Hiếu cho biết, biện pháp điều trị tiên tiến này đã giúp người
bệnh không phải trải qua cuộc đại phẫu, chi phí thấp (bằng 1/3 so với phẫu
thuật thay van), thời gian nằm viện ngắn. Đây sẽ là điểm khởi đầu quan
trọng để có thể xử trí tất cả những biến chứng sau thay van hai lá, van động
mạch chủ nhân tạo bằng tim mạch can thiệp. Sự kết hợp giữa bác sĩ can
thiệp, gây mê và siêu âm qua thực quản còn là điều kiện để những trung tâm
tim mạch lớn ở Việt Nam tiến tới xây dựng phòng mổ Hybrid, có thể sử
dụng can thiệp và phẫu thuật trong cùng một ca mổ với sự hướng dẫn của
siêu âm tim qua thực quản.