Dược vị Y Học: A GIAO pot

A GIAO
Tên thuốc: Colla Asini.
Tên khoa học: Gelatinum Asini
A giao là keo chế từ da con lừa ( Equus Asinus L. ). Thường A giao được làm
dưới dạng miếng keo hình chữ nhật, dài 6cm, rộng 4cm, dầy 0,5cm, mầu nâu đen,
bóng, nhẵn và cứng. Khi trời nóng thì mềm, dẻo, trời khô thì dòn, dễ vỡ, trời ẩm
thì hơi mềm. Mỗi miếng nặng khoảng 20g. vết cắt nhẵn, mầu nâu đen hoặc đen,
bóng, dính (Dược Tài Học).
Tính vị: Vị ngọt, tính bình.
Quy kinh: Vào 3 kinh Can, Phế, Thận.
Tác dụng: Tư âm, bổ huyết, an thai, dưỡng huyết, nhuận phế, chỉ huyết ( cầm
máu).
Chủ trị: Trị huyết suy yếu, thổ huyết, băng huyết, các chứng ra máu.
Liều dùng: Ngày dùng 8 - 24g, uống với rượu hoặc cho vào thuốc hoàn, tán.
Bào chế:
Theo Trung Quốc:
* Chọn loại da già, dầy, lông đen. Vào mùa đông - xuân ( khoảng tháng 2 -3 hàng
năm, lấy da lừa ngâm vào nước 2-5 ngày cho mềm ra rồi cạo lông, cắt thành từng
miếng mỏng ( để nấu cho dễ tan) . Nấu 3 ngày 3 đêm, lấy nước cũ ra, thay nước
mới, làm như vậy 5-6 lần để lấy hết chất keo của da lừa. Lọc qua rây bằng đồng có
lỗ nhỏ rồi khuấy với nước lọc có ít phèn chua, chờ vài giờ sau cho các tạp chất
lắng xuống , gạn lấy 1 lớp nước trong ở trên và cô đặc lại. Trước khi lấy ra chừng
2 giờ thì thêm đường và rượu vào ( cứ 600g da lừa thêm 4 lít rượu và 9kg đường ),
nửa giờ trước khi lấy ra lại thêm dầu đậu nành cho đỡ dính (600kg thêm 1kg dầu).
Đổ ra,để nguội, cắt thành phiến dài 10cm, rộng 4-4.5cm, dầy 0.8 - 1.6cm (Trung
Dược Đại Từ Điển).
* Sao Với Cáp Phấn: Lấy chừng 1kg bột Cáp phấn cho vào chảo rang cho nóng rồi
bỏ các miếng A giao vào rang cho đến khi A giao nở dòn không còn chỗ cứng nữa
thì dùng rây ray bỏ bột Cáp phấn đi (Trung Dược Đại Từ Điển).
* Sao Với Bồ Hoàng: Cho Bồ hoàng vào chảo, rang nóng rồi cho A giao xắt mỏng
vào, rang cho đến khi A giao nở dòn thì bỏ Bồ hoàng đi (Trung Dược Đại Từ

Điển).
* Ngâm với rượu hoặc nấu với nước cho tan ra (Đông Dược Học Thiết Yếu).
Theo kinh nghiệm Việt Nam:
Lấy khăn vải sạch lau cho hết bẩn, thái nhỏ bằng hạt bắp, cho vào chảo, sao với bột
Cáp phấn hoặc Mẫu lệ (20%) cho phồng đều (Phương Pháp Bào Chế Đông Dược).
Bảo quản: Để nơi khô ráo, tránh nóng, ẩm.
Kiêng kỵ:
+ Kỵ dùng chung với vị Đại hoàng (Bản Thảo Kinh Tập Chú ).
+ Vị ( bao tử ) yếu, nôn mửa: không dùng. Tỳ Vị hư, ăn uống không tiêu không
nên dùng ( Bản Thảo Kinh Sơ).
+ Vị hư, nôn mửa, có hàn đàm, lưu ẩm, không nên dùng (Bản Thảo Hối Ngôn).
+ Tiêu chảy không nên dùng (Bản Thảo Bị Yếu).
+ Ngưòi Tỳ Vị hư yếu ( tiêu chảy, ói mửa, tiêu hóa kém ) không dùng (Trung
Dược Đại Từ Điển).