kỹ thuật chọc màng ngoài tim

KỸ THUẬT
CHỌC MÀNG NGOÀI TIM
BS ĐẶNG QUỐC TUẤN

CHỈ ĐỊNH

Chẩn đoán xác định và chẩn đoán nguyên nhân
tràn dịch màng ngoài tim.

Xử trí cấp cứu ép tim cấp do tràn dịch màng ngoài
tim.

Trong tràn mủ màng ngoài tim: chỉ định mở màng
tim (ngoại khoa).

Chống chỉ định (tương đối): RL đông máu, tràn dịch
ít.

CHUẨN BỊ

Chuẩn bị bệnh nhân:
–
Bệnh nhân ở tư thế nằm đầu cao, thở oxy
–
Ghi điện tim, đo HA, mạch, nhịp thở, đo ALTMTT
–
Đặt monitor theo dõi liên tục điện tim

Dụng cụ:
–

Bộ dụng cụ chọc dò màng ngoài tim
–
Điện cực vô khuẩn (để nối kim với máy điện tim)
–
Dụng cụ khử khuẩn tại chỗ
–
Thuốc tê, các thuốc cấp cứu

CHỌC MÀNG NGOÀI TIM THEO
ĐƯỜNG DƯỚI MŨI ỨC

Sát khuẩn rộng vùng làm thủ thuật, trải toan vô
khuẩn

Gây tê tại chỗ bằng lidocain

Cặp điện cực V1 của máy điện tim vào kim chọc dò

Nếu điều kiện cho phép: chọc dò dưới hướng dẫn
của siêu âm

Chọc kim, chú ý tạo áp lực âm trong bơm tiêm, đến
khi hút được dịch

CHỌC MÀNG NGOÀI TIM THEO
ĐƯỜNG DƯỚI MŨI ỨC

CHỌC MÀNG NGOÀI TIM THEO
ĐƯỜNG DƯỚI MŨI ỨC


Nếu phát hiện thấy ST chênh trên V1: kim đã chạm
vào thượng tâm mạc, phải rút bớt kim ra.

Nếu hút ra máu: loại trừ khả năng chọc vào buồng
tim (máu đông, Htc).

Lấy dịch màng tim để xét nghiệm.

Nếu cần dẫn lưu màng tim: rút kim thăm dò, đặt 1
catheter để dẫn lưu.

Chụp X quang kiểm tra vị trí đầu catheter.

CHỌC DÒ MÀNG NGOÀI TIM THEO
ĐƯỜNG TRƯỚC NGỰC

Vị trí chọc là liên sườn 4 hoặc 5, bờ trái xương ức.

Kim chọc vuông góc với thành ngực.

Chỉ dùng đường chọc này khi tràn dịch màng tim
nhiều.

BIẾN CHỨNG

Thủng thành tim:
–
Thủng thành tâm nhĩ hoặc tâm thất
–
ST chênh lên trên V1 (điện cực gắn vào kim)

–
Ngoại tâm thu
–
Hút ra máu đỏ
–
Xử trí: rút kim ngay; theo dõi tiến triển, nếu tràn máu
màng ngoài tim nặng lên: mỏ cấp cứu.

BIẾN CHỨNG

Loạn nhịp tim: ngoại tâm thu, cơn nhịp nhanh, hoặc
nhịp chậm.

Tổn thương động mạch vành.

Tràn khí màng phổi: có thể gặp khi chọc đường
trước ngực.

Thủng tạng rỗng, chọc vào gan (khi chọc đường
mũi ức).