Không nên tự dùng thuốc “kéo dài tuổi xuân”! potx

Không nên tự dùng thuốc “kéo dài tuổi xuân”!
Hiện nay, có một số phụ nữ nghe nói đến việc dùng thuốc chứa
hormone sinh dục nữ estrogen ở phụ nữ mãn kinh giúp sửa
chữa những rối loạn và hiểu lầm là thuốc loại này làm cho tươi
trẻ, duy trì mãi nét xuân thì, nên tự ý sử dụng thuốc một cách
bừa bãi. Đây là việc làm sai. Bổ sung estrogen (và cả
progesteron) còn gọi là "liệu pháp hormone thay thế" phải
được bác sĩ khám và chỉ định thuốc, nếu các chị em tự ý dùng
là rất nguy hiểm.
Liệu pháp hormone thay thế
Mãn kinh hay nói nôm na “hết kinh nguyệt” là thời kỳ người phụ
nữ chấm dứt việc có kinh. Bắt đầu từ tuổi 45 trở lên, hoạt động nội
tiết của buồng trứng người phụ nữ bắt đầu bị rối loạn, sau đó
ngưng hoạt động ở tuổi 50 hoặc hơn (có thể đến 55). Sự rối loạn
thể hiện ở chỗ buồng trứng teo dần không còn khả năng tiết ra
estrogen, đặc biệt là estradiol. Chính sự giảm dần, thiếu hụt
hormone giới tính này đã ảnh hưởng đến nhiều cơ quan “đích”, dẫn
đến các rối loạn như: rối loạn vận mạch làm bừng bốc hỏa, âm đạo
teo làm giao hợp đau, rối loạn trầm cảm, dễ mắc hai chứng loãng
xương và tăng mỡ trong máu
Với liệu pháp hormone thay thế, bác sĩ chuyên khoa sẽ cho bệnh
nhân dùng thuốc là dẫn chất estrogen, thường kết hợp thêm dẫn
chất progesteron hay còn gọi progestin (progestin và estrogen là 2
hormone nữ giúp người phụ nữ có kinh nguyệt và thụ thai), nhằm
bổ sung sự thiếu hụt mà cơ thể không thích ứng được và bị rối
loạn.

Liệu pháp hormone thay thế còn được dùng để điều trị chứng giảm
estrogen huyết, liên quan đến suy buồng trứng tiên phát hoặc do
cắt bỏ tử cung. Trong trường hợp này, có thể dùng thuốc chỉ có
estrogen. Còn trong trường hợp người phụ nữ còn tử cung bị rối

loạn mãn kinh, nên dùng thuốc phối hợp estrogen và progestin để
giảm nguy cơ bị ung thư nội mạc tử cung. Liệu pháp hormone thay
thế đã được chứng minh có thể cải thiện đáng kể hội chứng hậu
mãn kinh, giảm nguy cơ gãy xương (thường có gãy cổ xương đùi
và xương quay cánh tay) do loãng xương, giảm rõ rệt hiện tượng
teo và viêm teo của đường tiết niệu. Tuy nhiên, lợi ích của liệu
pháp được công nhận trước đây là làm giảm tần suất và tính
nghiêm trọng của bệnh lý tim mạch, đến nay đã có các công trình
nghiên cứu xem xét lại.
Ở Hoa Kỳ, Tổ chức Hành động vì Sức khỏe phụ nữ, phối hợp với
Viện Sức khỏe Quốc gia đã tiến hành thực hiện hai công trình
nghiên cứu lớn đánh giá việc sử dụng thuốc phối hợp estrogen và
progestin để ngừa bệnh tim mạch và chứng sút giảm trí nhớ ở phụ
nữ tuổi mãn kinh. Kết quả đáng buồn là liệu pháp hormone thay
thế lại làm gia tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim, đột quị, huyết khối,
ung thư vú và không ngừa được sự sút giảm trí nhớ, trái lại làm
tăng nguy cơ mất trí nhớ ở phụ nữ trên 65 tuổi.
Những khuyến cáo khi dùng
Không chỉ định cho phụ nữ mãn kinh dùng thuốc phối hợp
estrogen và progestin để bảo vệ tim mạch, ngừa nhồi máu cơ tim,
đột quị và ngừa suy giảm trí nhớ.
Liệu pháp hormone thay thế chứng tỏ hiệu quả điều trị cơn bốc hỏa
và chứng teo âm hộ - âm đạo. Lưu ý dùng thuốc ở liều thấp nhất có
hiệu quả và trong thời gian ngắn. Đối với chứng teo âm hộ - âm
đạo, nên lưu ý sử dụng thuốc cho tác dụng tại chỗ (tức dạng kem
bôi ngoài da như biệt dược estrogel dùng bôi ở cơ quan sinh dục
nữ) thay cho thuốc uống nếu được.
Về việc phòng ngừa chứng loãng xương, chỉ sử dụng liệu pháp
hormone thay thế cho phụ nữ có nguy cơ rõ rệt về rối loạn này, nếu
cần nên chọn trị liệu bằng thuốc thuộc nhóm bisphosphonates (như

alendronate, risedronate…) hoặc thuốc điều hòa thụ thể chọn lọc
estrogen (raloxifene).
Khi dùng liệu pháp hormone thay thế, các bác sĩ chuyên khoa nên
khám lâm sàng toàn diện với làm phiến đồ âm đạo, cổ tử cung,
chụp tuyến vú, xét nghiệm đo lipid máu
Những lưu ý khi dùng
Chống chỉ định, tức không được dùng liệu pháp hormone thay thế
ở phụ nữ nghi ngờ có thai, chảy máu bất thường âm đạo, có tiền sử
bị nhồi máu cơ tim hay bị huyết khối, có bệnh về gan.
Liều dùng thông thường trong liệu pháp hormone thay thế là
0,625mg estrogen kết hợp với 2,5mg medroxyprogesteron
(progestin), đây cũng là liều được dùng trong hai nghiên cứu kể
trên. Hiện nay, có khuyến cáo các nhà sản xuất dược phẩm nghiên
cứu dùng liều thấp nhất của sản phẩm có hiệu quả để ghi nhãn mới.
Vì vậy, bác sĩ khi đã cân nhắc cho sử dụng, sẽ cho dùng với liều
thấp nhất.
Đối với thuốc ngừa thai phối hợp, mặc dù có chứa estrogen và
progestin, nhưng loại và liều của 2 dược chất này trong thuốc ngừa
thai có khác, nên không thể xem là liệu pháp hormone thay thế.
Hơn nữa, đối tượng dùng thuốc ngừa thai là phụ nữ trẻ sẽ có thể
trạng khác với phụ nữ mãn kinh. Tuy nhiên, vì thuốc có chứa
estrogen nên người phụ nữ dùng thuốc ngừa thai cần ghi nhận
nguy cơ bị huyết khối, các bệnh lý tim mạch, sỏi mật. Nguy cơ có
cao hơn đối với phụ nữ hút thuốc là bị tăng huyết áp, đái tháo
đường, tăng cholestorol máu, vì vậy với những đối tượng này, bác
sĩ cần cân nhắc khi ho dùng thuốc ngừa thai.
Như vậy, ta thấy việc dùng liệu pháp hormone thay thế, trong đó
có việc bổ sung estrogen là không đơn giản, đòi hỏi phải có kiến
thức chuyên môn và sự cập nhật thông tin thường xuyên. Xin các
chị em đừng vì nghe lời đồn đại là dùng thuốc estrogen để trẻ mãi

không già, rồi tự ý mua thuốc về dùng một cách tùy tiện, dùng sai
rất nguy hiểm. Thuốc có nguồn gốc hormone nói chung, trong đó
có estrogen phải được bác sĩ chuyên khoa chỉ định và hướng dẫn
sử dụng