Không nên lạm dụng vitamin D

Không nên lạm dụng vitamin D


Nhiều người thường nghĩ rằng các loại vitamin đều lành cả và khi sử dụng
sẽ vô hại, uống càng nhiều sẽ càng có lợi cho cơ thể. Nhưng bất cứ một thứ gì khi
sử dụng quá liều lượng đều gây tổn hại cho cơ thể, chỉ có mức tổn hại đó nhiều
hay ít mà thôi. Thật vậy, ngay cả khi ăn uống quá nhiều cũng có thể sinh nguy
hiểm, nhẹ thì bội thực, nặng có thể dẫn đến viêm tụy cấp gây tử vong.
Như chúng ta đều biết vitamin D có tác dụng chống bệnh còi xương, vì mỗi
khi thiếu vitamin D thì quá trình chuyển vận calcium từ máu đến xương bị trở
ngại, khiến cho bộ xương kém cứng cáp, chậm phát triển. Vitamin D hỗ trợ sự hấp
thụ calcium và phosphore để cố định lên xương, vì vậy phòng chống được bệnh
loãng xương dễ dẫn tới gãy xương. Vitamin D còn có khả năng tăng cường sức
mạnh cho cơ bắp, đồng thời góp phần vào sự hình thành và tái tạo làn da.

Các kết quả nghiên cứu gần đây cho biết vitamin D góp phần bảo vệ cơ thể
chống lại một số bệnh ung thư, bệnh lão suy và tăng cường hệ miễn dịch. Trong cơ
thể vitamin D hiện diện dưới hai dạng: một là vitamin D2 (ergocalciferol) và
vitamin D3 (cholecalciferol) đều do thực phẩm cung cấp. Hai là vitamin D3 nội
sinh do tế bào da tổng hợp được từ tia cực tím của ánh nắng mặt trời.
Như vậy chúng ta sẽ hiểu rằng nguồn vitamin D được cung cấp từ ánh nắng
mặt trời nên còn được gọi là vitamin của mặt trời vì chiếm tới 50 – 70% nhu cầu
vitamin D mỗi ngày đã được da tổng hợp từ tia cực tím trong ánh nắng mặt trời.
Tất nhiên sự tổng hợp này còn tùy thuộc mùa hay nhiễm sắc tố của làn da và tuổi
tác nữa (ở tuổi 20 tổng hợp nhiều gấp 3 lần tuổi 80). Thực phẩm cũng là nguồn
cung cấp nhiều vitamin D như gan cá, sữa bò, lòng đỏ trứng, thịt... Sau khi ăn,
thực phẩm vào cơ thể, vitamin D sẽ được hấp thu tại ruột non, rồi vào máu và dự
trữ ở gan, cơ bắp và mô mỡ.
Đối tượng cần đến vitamin D như trẻ sơ sinh và trẻ em ít ra ngoài nắng. Phụ
nữ đang mang thai, nhất là 3 tháng cuối thai kỳ, tương ứng vào lúc thai nhi đang
hình thành bộ xương. Người cao tuổi ăn ít và tiếp xúc với ánh nắng mặt trời không

nhiều. Hay những người mắc bệnh đường tiêu hóa gây nên kém hấp thu vitamin D
từ thực phẩm. Hoặc những người mắc bệnh da cần phải kiêng ra nắng. Những
người phải sử dụng thuốc chống động kinh lâu dài gây trở ngại cho sự biến đổi
vitamin D trong gan. Đặc biệt vitamin D rất cần thiết cho trẻ em để phòng chống
còi xương và giúp bộ xương phát triển và làm cho xương rắn chắc, chóng mọc
răng. Tuy nhiên với người già vitamin D cũng cần thiết bổ sung thích hợp để
phòng chống loãng xương, nhuyễn xương, xương gãy chậm lành, hay chứng cơ dễ
co giật.
Vậy những biểu hiện nào cho biết tình trạng cơ thể đang bị thiếu vitamin
D? Một số hiện tượng như trẻ có hiện tượng co giật, hay trẻ đã được 15 tháng tuổi
mà vẫn chưa biết đi. Trẻ thường bị mệt mỏi, đau khi chạy, đau ở xương, chân
vòng kiềng. Còn với người lớn thường biểu hiện mỏi cơ bắp, xương đau dẫn đến
đi lại khó khăn.
Biện pháp phòng ngừa thiếu vitamin D tốt nhất là hàng ngày đi bộ đều đặn
từ 20 – 30 phút dưới ánh nắng ban mai. Thay đổi khẩu phần ăn theo thực đơn giàu
calcium và vitamin D, hoặc có thể bổ sung thuốc polyvitamin, trong đó có vitamin
D.
Cần thận trọng khi sử dụng vitamin D, vì lạm dụng loại thuốc này sẽ làm
tăng calcium trong máu gây nên sự lắng đọng calcium không bình thường tại thận,
hay ở động mạch và cơ vân. Có khi còn làm tăng calcium ở nước tiểu dẫn đến
thành mạch bị đọng vôi khiến tăng huyết áp. Khi sử dụng liều cao vitamin D có
thể gây ngộ độc mà biểu hiện lâm sàng là chán ăn, nôn, mất nước, khát, tăng huyết
áp, giảm cân, yếu thận, yếu cơ, đau khớp xương... Trong thời gian mang thai nếu
sử dụng quá liều vitamin D có thể dẫn đến rối loạn tăng trưởng, dị dạng bào thai.
Không sử dụng vitamin D cho người mắc bệnh lao phổi đang thời kỳ tiến triển
hoặc bệnh nhân đang mắc bệnh ở ruột và dạ dày, bệnh cấp và mạn ở gan và thận,
bệnh tăng calcium trong máu và suy tim.
Vì những lý do nêu trên mà việc sử dụng vitamin D cần có sự chỉ định của
thầy thuốc, chứ không thể uống đại trà, tùy tiện, theo sự mách bảo và lạm dụng.