Bài 29. CÁCH MẠNG hà LAN và CÁCH MẠNG ANH

Bài 29. CÁCH M NG HÀ LAN VÀ CÁCH M NG ANHẠ Ạ
Bài 29. CÁCH M NG HÀ LAN VÀ CÁCH M NG ANHẠ Ạ
I. M C TIÊU BÀI H CỤ Ọ
I. M C TIÊU BÀI H CỤ Ọ
Sau khi học xong bài học yêu cầu HS cần nắm được:
1. Ki n th cế ứ
- Bài học giúp HS hiểu rằng, cuộc đấu tranh của nhân dân hà Lan lật đổ
vương triều Tây Ban Nha từ giữa thế kỷ XVI là một cuộc cách mạng tư sản đầu tiên
của thời kỳ Lịch sử cận đại thế giới. Cách mạng tư sản Anh (thế kỷ XVIII) là sự
tiếp tục cuộc tấn công vào chế độ phong kiến châu Âu, mở đường cho lực lượng sản
xuất tư bản phát triển.
2. T t ng, tình c m, thái ư ưở ả độ
- Cách mạng tư sản trong buổi đầu thời cận đại thể hiện mặt tích cực ở việc
loại bỏ chế độ phong kiến ở một số quốc gia châu âu, song chỉ là sự thay đổi hình
thức bóc lột này bằng hình thức bóc lột khác mà thôi. Một chế độ bóc lột mới, tinh
vi và tàn bạo đang hình thành.
3. K n ngỹ ă
- Rèn luyện kỹ năng phân tích, khái quát, tổng hợp, đánh giá sự kiện.
II. THI T B , TÀI LI U D Y - H CẾ Ị Ệ Ạ Ọ
II. THI T B , TÀI LI U D Y - H CẾ Ị Ệ Ạ Ọ
- Bản đồ thế giới: bản đồ các vùng Tây Âu.
- Anh Ô-li-vơ Crôm-oen.
III. TI N TRÌNH T CH C D Y - H C Ế Ổ Ứ Ạ Ọ
III. TI N TRÌNH T CH C D Y - H C Ế Ổ Ứ Ạ Ọ
1. Gi i thi u bài m iớ ệ ớ
GV khái quát: Giai đoạn hậu kỳ trung đại (thế kỷ XV – XVII), chế độ phong
kiến khủng hoảng, suy vong. Giai cấp tư sản tuy mới ra đời nhưng đã nhanh chóng
khẳng định thế lực kinh tế ngày càng lớn mạnh của mình. Cuộc đấu tranh của giai
cấp tư sản chống chế độ phong kiến thể hiện trước hết trên lĩnh vực tôn giáo, văn
hoá, nghệ thuật… là bước dọn đường cho những cuộc cách mạng tư sản không thể
tránh khỏi ở tây Âu. Nhưng vì sao, những cuộc cách mạng tư sản sớm nổ ra ở “vùng

đất thấp” và xứ sở “sương mù” Ý nghĩa của những sự kiện đó đối với tiến trình của
Lịch sử nhân loại ra sao? Chúng ta sẽ nghiên cứu làm sáng tỏ vấn đề này trong bài
học hôm nay.
2. T ch c d y h c bài m iổ ứ ạ ọ ớ
Các hoạt động của thầy và trò Những kiến thức HS cần nắm vững
Ho t ng 1: ạ độ
- GV giới thiệu trên bản đồ vị trí của Hà Lan
trước Cách mạng (Gồm lãnh thổ các nước Hà
Lan, Bỉ, Luyxămbua và một số vùng Đông Bắc
Pháp) và giải thích vì sao vùng đất này có tên gọi
là “Nêđéclan” (Vùng đất thấp).
- GV: Dựa vào đâu để nói rằng, đầu thế kỷ
XVI Nêđéclan là một trong những vùng kinh tế
TBCN phát triển nhất Châu Âu? HS có thể tìm
thấy câu trả lời qua kiến thức trong SGK.
- GV dẫn dắt: Sự phát triển kinh tế TBCN có
ảnh hưởng thế nào đến tình hình xã hội
Nêđéclan? Sau khi trình bày tình hình kinh tế, xã
hội của Nêđéclan dưới thời cai trị của chính
quyền phong kiến Tây Ban Nha, GV hướng dẫn
HS nhận thức:
+ Vì sao tư tưởng cải cách tôn giáo của
Canvanh nhanh chóng được nơi này chấp nhận.
+ Tư tưởng cải cách đó là sự dọn đường cho
một cuộc cách mạng.
 Cách m ng Hà Lanạ
- Từ đầu thế kỷ XVI Nêđéclan là một
trong những vùng kinh tế TBCN phát
triển nhất châu Âu.
- Giai cấp tư sản Nêđéclan ra đời, thế

lực kinh tế ngày càng lớn mạnh.
- Tháng 8 / 1566 nhân dân miền Bắc
Nêđéclan khởi nghĩa, lực lượng phát
triển mạnh, làm chủ nhiều nơi.
Ho t ng 2: ạ độ
- HS đọc SGK tóm tắt những thành quả chủ
yếu của quá trình đấu tranh kéo dài suốt 4 thập
kỹ cuối thế kỷ XVI như:
+ Giải phóng các tỉnh miền Bắc.
+ Phân hoá lực lượng kẻ thù.
+ Hội nghị các tỉnh miền Bắc (U – trếch) với
nhiều quyết sách quan trọng.
+ Chính quyền phong kiến Tây ban Nha sụp
đổ.
+ Nước cộng hoà tư sản (Hà Lan) ra đời …
- Năm 1609 Hiệp định đình chiến dược
ký kết, nhưng đến năm 1648 mới được
công nhận độc lập.
Ý nghĩa:
+ Là cuộc cách mạng tư sản đầu tiên
trên thế giới.
Các hoạt động của thầy và trò Những kiến thức HS cần nắm vững
- GV gợi ý để HS nhận thức: Cách mạng tư
sản chỉ thay thế hình thức bóc lột này bằng hình
thức bóc lột khác, giai cấp bóc lột này bằng giai
cấp bóc lột khác, chế độ không thay đổi.
+ Mở đường cho chủ nghĩa TB Hà Lan
phát triển.
+ Mở ra thời đại mới – bùng nổ các
cuộc cách mạng tư sản.

+ Hạn chế: Quan hệ sản xuất phong
kiến còn tồn tại ở một số nơi, nhân dân
không được hưởng quyền lợi Kinh tế,
Chính trị.
Ho t ng 3:ạ độ
- Sự phát triển của nền kinh tế Anh được thể
hiện như thế nào? GV hướng dẫn HS dựa vào
SGK để nhận thức nội dung cơ bản theo logic
sau:
- Sự phát triển của công trường thủ công dần
lấn át phường hội. Sản phẩm tăng nhanh về số
lượng và chất lượng kích thích hoạt động ngoại
thương phát triển nhất là ngành len dạ, buôn bán
nô lệ da đen.
- Sự phát triển ngành len dạ kéo theo sự phát
triển của nghề nuôi cừu. Do vậy một bộ phận quý
tộc Anh chuyển sang kinh doanh hàng hoá theo
hướng TBCN, trở thành quý tộc mới.
GV miêu tả cảnh “Rào đất cướp ruộng” (Hình
ảnh “Cừu ăn thịt người” của nhà văn Tomat
Morơ), sau đó hướng dẫn HS lý giải vì sao tư
sản, quý tộc mới ở Anh giàu lên nhanh chóng
như vậy.
- Sự bảo thủ, lạc hậu và phản động của chế độ
phong kiến Anh thể hiện như thế nào? Sau khi
HS dựa vào SGK trả lời câu hỏi trên, GV tiếp tục
dẫn dắt HS giải quyết vấn đề: Mâu thuẫn trong
lòng xã hội Anh biểu hiện như thế nào? Hướng
giải quyết mâu thuẫn đó?
2. Cách m ng t s n Anh ạ ư ả

a. Tình hình nước Anh trước cách mạng
Kinh tế: đầu thế kỉ XVII, nền kinh tế
nước Anh phát triển nhất Châu Âu.
Xã hội: Tư sản, quý tộc mới giàu lên
nhanh chóng.
Chính trị: Chế độ phong kiến kìm hãm
lực lượng sản xuất TBCN.
Các hoạt động của thầy và trò Những kiến thức HS cần nắm vững
GV hướng dẫn HS theo dõi những diễn biến
chính của cách mạng (có thể lập bảng niên biểu
sự kiện theo dữ liệu sau).
+ 1642 – 1648: Nội chiến (vua – Quốc hội)
+ 1649: Xử tử vua, thành lập nước cộng hoà.
+ 1653: Lập nền độc tài.
+ 1688: Quốc hội chính biến, xác lập chế độ
quân chủ lập hiến.
Dựa vào niên biểu, hướng dẫn HS nắm được
hướng phát triển của cách mạng Anh qua các
mốc chính, sau đó lý giải vấn đề:
+ Vì sao cách mạng Anh có sự thoả hiệp giữa
Quốc hội với lực lượng phong kiến cũ?
+ Vì sao nói cách mạng Anh là cuộc cách
mạng bảo thủ?
Điểm quan trọng mà GV cần khắc hoạ để HS
nhận thức sâu sắc về thái độ hai mặt của giai cấp
tư sản Anh. Khi chưa đủ mạnh, vì lợi ích của giai
cấp mình, chúng không chỉ lừa phỉnh quần chúng
đứng lên tranh đấu chống chế độ phong kiến, mà
còn lôi kéo cả một bộ phận quý tộc mới (từng là
kẻ thù của mình trước đó) tạo nên một liên minh

chính trị mới. Khi cách mạng thành công, giai
cấp tư sản phản bội lại quần chúng cách mạng,
đồng thời củng cố liên minh quý tộc – tư sản
bằng việc thiết lập một thể chế chính trị Quân
chủ lập hiến. Nhà vua “trị vì” mà không “cai tri”
vì không có thực quyền. Quyền lực chính trị tập
trung trong tay Quốc Hội lập hiến của giai cấp tư
sản. Dù còn có những hạn chế nhất định song
sách mạng tư sản Anh vẫn có ý nghĩa trọng đại
Cách mạng bùng nổ.
b. Diễn biến của cách mạng:
(theo dõi niên biểu nắm sự kiện chính)
+ Năm 1642 – 1648: nội chiến ác liệt
(Vua – Quốc hội).
+ Năm 1449: xử tử vua, nước công hoà
ra đời, cách mạng đạt đến đỉnh cao.
+ 1653: Nền độc tài được thiết lập (một
bước tụt lùi).
+ Năm 1688: Quốc hội tiến hành chính
biến, sau đó chế độ quân chủ lập hiến
được xác lập.
Các hoạt động của thầy và trò Những kiến thức HS cần nắm vững
đối với Lịch sử thế giới. c. Ý nghĩa
Lật đổ chế độ phong kiến, mở đường
cho CNTB ở Anh phát triển.
Mở ra thời kỳ quá độ từ chế độ Phong
kiến sang chế độ tư bản.
4. S k t bài h cơ ế ọ
- GV hướng dẫn HS nhận thức vấn đề chủ yếu sau:
- Vì sau cuộc cách mạng tư sản Hà Lan nổ ra dưới hình thức một cuộc chiến

tranh giải phóng dân tộc?
- Cả hai cuộc cách mạng nói trên có gì giống nhau?