Ô nhiễm tại gia - Kẻ bắn phá "pháo đài" sức khỏe doc

Ô nhiễm tại gia - Kẻ bắn phá
"pháo đài" sức khỏe
Mỗi khi bước chân vào nhà, đóng chặt cửa lại, nhiều người
đã thở phào nhẹ nhõm vì cho rằng mình đã thoát được cảnh
ô nhiễm ngoài trời và đang sống trong cảnh "không khí
thần tiên" tại gia.
Rất tiếc là trên thực tế mọi chuyện không phải lúc nào cũng đúng
như vậy.
Kẻ "khủng bố" sức khỏe vô hình


Vậy nguyên nhân gì khiến cho ngôi nhà thân yêu của chúng ta lại
trở thành cái bẫy cho sức khỏe của chính mình? Các nhà khoa học
đã phát hiện ra hàng nghìn nguyên nhân gây ô nhiễm không khí
trong ngôi nhà có người ở. Chúng ta biết rằng, chỉ riêng khói thuốc
lá đã có chứa từ 2.000 tới 5.000 hợp chất hóa học, trong đó có 200
thành phần độc hại và có ít nhất 40 hợp chất được xác định là
nguyên nhân gây ung thư ở người và động vật.


Chỉ hít phải khói thuốc do người hút thuốc thả ra trong nhà cũng
đã cướp đi 30.000 sinh mạng mỗi năm. Còn trong nhà chúng ta có
hàng nghìn hợp chất hóa học không tốt cho sức khỏe con người.
Chúng phát sinh ra một cách tự nhiên từ khói, khí gas, bụi, các chất
hóa học của mỹ phẩm, chất tẩy rửa, thuốc diệt côn trùng và rất
nhiều chất gây ô nhiễm khác từ các thiết bị hiện đại trong nhà (ôtô,
xe máy, máy điều hòa, tủ lạnh, bếp gas, lò vi sóng, TV ), từ vật
liệu xây dựng (đá ốp granit, đá lát, sơn tường, thảm rải sàn, vật liệu
trang trí và sắp đặt…) từ các tác phẩm nghệ thuật (tranh sơn dầu,
tượng đá, hoa giấy…), từ đồ nội thất làm bằng bột gỗ, ván ép…
Nguồn khí độc ảnh hưởng nhiều nhất tới sức khỏe của tất cả các

thành viên trong gia đình là bếp từ bếp củi, bếp than cho tới bếp
gas. Trong một không gian hẹp và không được thông gió, bất cứ
loại bếp gì đều thải khí CO2 và như vậy tác động lên sức khỏe con
người, đặc biệt khi cháy, khí gas còn sinh ra khí dioxit nito có thể
làm giảm khả năng hô hấp và làm xấu đi tình trạng của người mắc
bệnh phổi.
Nồng độ khí carbon cao trong nhà không chỉ khiến cho sự thông
minh của trẻ em ngày càng mai một, dẫn tới sự học tập ngày một
sút kém (vì chỉ số IQ của chúng thấp hơn 3,4 điểm so với những
trẻ được hít thở không khí trong lành) mà còn làm ảnh hưởng tới
trí tuệ của con người ở tất cả mọi lứa tuổi và là một trong những
yếu tố gây ra một số bệnh như Alzheimer và Parkinson.
Theo thống kê, môi trường trong nhà có trên 100 loại hợp chất hữu
cơ bay hơi từ nhiều nguồn khác nhau. Trong đó phải kể tới các hợp
chất formaldehyde hay còn gọi là phóc-môn (HCHO). Đây là chất
khí không màu, dễ tan trong nước và có mùi hắc.
Trong tự nhiên, formaldehyde có sẵn trong gỗ, trong các loại hoa
quả như táo và cà chua và đặc biệt với lượng rất lớn trong khói
động cơ, khói thuốc lá, khói đốt gỗ, dầu và khí hóa lỏng. Ngoài ra,
formaldehyde còn có mặt trong các sản phẩm công ngiệp như: Sơn
và dầu bóng; gỗ ép; keo; vải; Chất chống cháy; các chất bảo quản
và chất cách ly (trong thực phẩm).
Ở điều kiện an toàn cho môi sinh, không khí chỉ được phép chứa
một lượng formaldehyde ở nồng độ dưới 0,03 ppm. Ở nồng độ 0,1
ppm trở lên có thể gây ho và dị ứng da. Với nồng độ 0,3 ppm có
thể gây chảy nước mắt. Còn nếu ở khoảng 2-3 ppm gây đau rát cho
mắt, mũi và họng. Từ năm 2004, WHO đã xếp formaldehyde vào
nhóm các chất gây ung thư (carciogenic) vòm họng, ung thư thanh
quản và các bộ phận của hệ hô hấp cho người.
Vì formaldehyde không tồn tại ở dạng độc lập, chúng có trong

dung dịch hay các hợp chất khác có trong gia đình và chỉ hóa hơi
khi có điều kiện thích hợp (khi độ ẩm và nhiệt độ tăng), do đó sự
tồn tại của formaldehyde ở môi trường trong nhà luôn cao hơn môi
trường ngoài trời.
Hàng triệu tre em dưới 5 tuổi trên thế giới tử vong mỗi năm do ô
nhiễm không khí trong nhà.
Vì vậy sự ô nhiễm formaldehyde đối với sức khỏe cũng diễn ra
liên tục và có tính tích lũy, dẫn tới suy nhược hệ thần kinh trung
ương, gây kích ứng cho mắt, mũi-họng, gây nhức đầu, choáng
váng, rối loạn thị giác và nhiều tổn hại khác và cuối cùng sự phơi
nhiễm lâu dài trên sẽ biến thành thảm họa - gây ung thư cho người
và động vật.
Côn trùng và hóa chất độc hại
Cùng chung với một ngôi nhà của chúng ta có biết bao loại côn
trùng gây hại khác và thói quen dùng hóa chất từ hương diệt muỗi,
keo dính kiến, thuốc xịt dán… cho tới bả đánh chuột để tiêu diệt
chúng cũng khiến chúng ta vạ lây. Để bảo vệ quần áo, rất nhiều
người cho băng phiến vào tủ.



Đây là một hydrocarbon ở thể rắn - tinh thể màu trắng - có tên gọi
Naphtalen (C10H8), dễ bay hơi cũng như dễ cháy và đặc biệt nguy
hiểm đối với trẻ nhỏ. Hít băng phiến với nồng độ cao khiến cho
máu thiếu nhiều hồng cầu nên từ một đứa trẻ đang khoẻ mạnh, da
hồng hào, ăn ngủ tốt biến thành trẻ hư hay quấy khóc, vật vã, ăn
kém đi, có màu da dần dần xanh tái rồi vàng nhạt. Nguyên nhân là
do băng phiến có chứa các chất naphthalene và chất diễn sinh
napthol. Những chất này làm cho trẻ mắc bệnh tan máu. Vì thế trẻ
em, trẻ sơ sinh và bà mẹ mang thai tránh tiếp xúc với băng phiến.

Để cải tạo môi trường không khí trong nhà, không ít người có điều
kiện kinh tế đã trang bị cho gia đình mình các thiết bị công nghệ
mới từ máy điều hòa nhiệt độ tới máy tạo ozone nhằm làm sạch
không khí, giúp khử độc và đem lại bầu không khí trong lành như
ý muốn. Trên thực tế, nhiều nhà sau khi được trang bị máy điều
hòa nhiệt độ, các thành viên trong gia đình "đổ bệnh".
Nguyên nhân? Do tiết kiệm điện năng chạy máy điều hòa, nên chủ
nhân thường đóng chặt cửa, khiến khí oxy trong không khí giảm,
nhưng lượng CO2 lại tăng. Hậu quả là thán khí quá nhiều trong
phòng hẹp đã gây ra các chứng niêm mạc, đường hô hấp bị phù nề,
tăng tiết dịch, làm tắc các lỗ thông trong mũi và xoang, từ đó đổ
bệnh về viêm mũi, viêm xoang.
Bộ lọc các máy này có thể lấy đi những chất kích thích như nấm
mốc, khói, bụi, thậm chí là tế bào da người bay lơ lửng trong
không khí cùng nhiều loại nấm mốc và vi khuẩn sống trong môi
trường và tích chúng lại. Vì vậy, theo định kỳ nếu không được vệ
sinh đúng mức, bộ lọc này lại là ổ phát tán chất độc, virus gây
bệnh ra môi trường khiến cho không khí ô nhiễm hơn trước đó và
như vậy máy lạnh lại trở thành "máy gây ra một số bệnh" như viêm
phổi, viêm não nặng, thậm chí gây chết người.

Từ khi xuất hiện máy tạo khí ozone, các nhà quảng cáo đã ca ngợi
đây là thiết bị vi diệu vì ozone có thể biến hầu hết các chất gây ô
nhiễm không khí thành chất vô hại bằng cách tạo ra các phản ứng
mà kết quả thu được chỉ là nước, carbon dioxide và oxy. Song trên
thực tế, quá trình diễn ra phản ứng ozone kết hợp với nhiều hóa
chất có trong không khí bên trong các ngôi nhà phải có một thời
gian rất dài - vài tháng thậm chí vài năm. Hơn nữa, ngay cả đối với
những hợp chất mà ozone có thể dễ dàng tạo ra được cũng không
phải bao giờ là vô hại.

Ví dụ, phản ứng của ozone với một số chất gây mùi khó chịu ở
thảm làm bằng chất liệu tổng hợp mới đưa vào sử dụng sẽ tạo ra
aldehydes và axit formic - hai chất gây kích thích phổi. Hay phản
ứng của ozone với một số thành phần có trong nước lau nhà và
nước hoa xịt phòng như terpene, limonene sẽ tạo ra các chất gây
hại cho sức khỏe con người, đặc biệt với formaldehyde sẽ tạo ra
chất gây kích thích đường hô hấp, gia tăng nguy cơ mắc bệnh ung
thư.
Do tốc độ gia tăng dân số, mỗi một ngày trôi qua, một tấc đất càng
trở nên đắt hơn vàng. Vì thế ao, chuôm, giếng cũ… đều bị san lấp
để nhà mọc lên. Không có ít trường hợp, sau khi dọn về nhà mới
trên đất ao hồ chưa được bao lâu mà người trong nhà thay nhau ra
đi hết lượt.
Nguyên nhân rất đơn giản: Ao, chuôm, giếng cũ… là nơi tụ khí
của địa tầng phía dưới. Khi san lấp nó, ta sẽ biến không gian trong
nhà thành túi khí độc lộ thiên. Vì vậy để an lạc được trên mảnh đất
này, các cụ thường cắm sâu vào lòng đất những ống tre rỗng (ngày
nay là ống nhựa) để dẫn khí độc từ túi khí dưới đất thoát ra ngoài
trời sao cho nó không tích tụ ở trong nhà và như vậy cắt đứt mầm
gây họa cho gia đình.
Ngôi nhà không chỉ là một tổ ấm che mưa che nắng trong suốt
cuộc đời ta mà còn phải là "pháo đài cho sức khỏe". Để nó thực
hiện được chức năng trên, ta phải chăm chút nó một cách khoa học
giống như lời các cụ vẫn dạy cháu con: "Nhà sạch thì mát, bát sạch
thì ngon cơm"
Để tạo ra một môi trường lý
tưởng trong ngôi nhà của
chúng ta, bất kể diện tích và
thường lợi dụng yếu tố tự
nhiên, trong đó nắng và gió

đóng vai trò hết sức quan
trọng.
Các cụ
đã dạy
rằng ở
đâu ánh
nắng
m
ặt trời
chiếu
tới thì
ở
đó vô
b
ệnh tật
vì nấm
mốc, vi trùng không có chỗ
dung thân. Ở đâu mà thông
thoáng thì cuộc sống tinh
thần và vật chất sảng khoái v
ì
không phải hít thở không khí
ngột ngạt nặng mùi ô nhiễm.
Ở những nơi có diện tích
dùng để làm vườn, các cụ
thường trồng cây xanh bởi
bóng râm của nó có thể sánh
ngang với 80% công suất
máy lạnh chạy trong nhà.
Các gia đình không

nên lạm dụng tính
năng của máy tạo
ozone.
Bệnh ung thư do 80% tác
nhân từ môi trường sống
Một báo cáo mới đây của Tổ
ch
ức Y tế thế giới (WHO) cho
thấy chất lượng không khí
trong nhà và cao ốc văn
phòng trên toàn th
ế giới đang
sút giảm nghiêm trọng. WTO
ước tính có gần 1 tỉ người,
ph
ần lớn là trẻ em và ph
ụ nữ,
đang hít thở không khí trong
nhà v
ới mức ô nhiễm gấp 100
lần cho phép của tổ chức
này.
Còn theo Cơ quan b
ảo vệ môi
trường Mỹ, mức độ ô nhiễm
không khí trong nhà thường
cao gấp 2 đến 5 lần so với ở
ngoài trời đã khiến cho ngân
sách quốc gia thiệt hại hàng
tỉ USD vì chi phí chăm sóc

sức khỏe, nghỉ bệnh, giảm
năng suất làm việc. Tại
Trung Quốc, theo báo cáo
của Trung tâm Kiểm soát và
Phòng ngừa bệnh dịch, mỗi
năm có tới 2,2 triệu người,
trong đó gần một nửa dưới 5
tu
ổi, bị thiệt mạng do các vấn
đề sức khỏe liên quan tới ô
nhiễm không khí trong nhà.
Báo cáo trên còn cho thấy
mức độ ô nhiễm không khí
trong nhà trên cả nước cao
gấp 5-10 l
ần so với không khí
ngoài trời. Tại Việt Nam,
theo thống kê của Bệnh viện
K, mỗi năm có khoảng
77.457 ca mới mắc bệnh ung
thư, trong đó 80% là do môi
trường sống và ch
ỉ có khoảng
5% do gen di truyền.