Nâng cao kiến thức chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em pot

Nâng cao kiến thức chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em: “Hại” con vì thiếu
kiến thức dinh dưỡng
( 9:48 AM | 07/09/2011 )
Phụ nữ mang thai thiếu máu có thể dẫn đến sảy thai, nhau tiền đạo,
nhau bong non, cao huyết áp thai kỳ, tiền sản giật, ối vỡ sớm, băng
huyết sau sinh, nhiễm trùng hậu sản.
BS. Đỗ Thị Ngọc Diệp, Giám đốc Trung tâm Dinh dưỡng TP HCM cho biết:
Qua theo dõi tình trạng dinh dưỡng ở phụ nữ mang thai tại TP HCM, thiếu
máu và thiếu vi chất dinh dưỡng hiện đang là mối đe dọa hàng đầu đến sức
khỏe bà mẹ và thai nhi.
Theo BS Ngọc Diệp, nghiên cứu của Trung tâm Dinh dưỡng TP HCM cho
thấy, tỷ lệ thiếu máu ở phụ nữ mang thai là 17,5%, trong đó thiếu máu do
thiếu sắt chiếm gần 60%. Tỷ lệ thiếu iốt ở phụ nữ mang thai là 72,8%, thiếu
kẽm là 34,6%. Các vi chất cần thiết cho sự phát triển toàn diện của thai nhi
cũng thiếu nhiều ở phụ nữ mang thai.
Nguy hiểm cho cả mẹ và con
Thiếu máu ở phụ nữ mang thai có thể gây nhiều hậu quả nặng nề cho cả mẹ
và con. Đây là nguyên nhân có thể dẫn đến sảy thai, nhau tiền đạo, nhau
bong non, cao huyết áp thai kỳ, tiền sản giật, ối vỡ sớm, băng huyết sau sinh,
nhiễm trùng hậu sản. Thai nhi dễ bị nhẹ cân, sinh non tháng, suy thai, thời
gian điều trị hồi sức kéo dài, tăng tỉ suất và bệnh suất sơ sinh hơn so với trẻ
không thiếu máu.


Phụ nữ cần chủ động tìm, chế biến và có chế độ ăn uống hợp lý để mẹ khỏe
con ngoan.
Tranh minh họa: T.L
Bà mẹ thiếu máu giai đoạn sớm thai kỳ còn khiến trẻ có nguy cơ bệnh tim
mạch. Riêng phụ nữ mang thai thiếu acid folic có thể gây những dị tật ống
thần kinh của thai nhi như vô sọ, gai đôi cột sống. Thiếu iốt thì làm tăng
nguy cơ sảy thai, tai biến sản khoa như sinh non, con suy giáp bẩm sinh,

chậm phát triển tâm thần.
Nguyên nhân chủ yếu của thiếu máu và thiếu vi chất ở phụ nữ mang thai là
do chế độ ăn không cung cấp đủ nhu cầu. Điều tra do Trung tâm Dinh dưỡng
TPHCM cho thấy: Lượng sắt và acid folic trong khẩu phần ăn của phụ nữ
mang thai trong nhóm được nghiên cứu chỉ đạt khoảng 40% nhu cầu khuyến
nghị. Nhu cầu sắt của phụ nữ mang thai cần nhiều hơn để cung cấp cho thai
nên tình trạng thiếu máu thiếu sắt càng phổ biến. Phụ nữ bị suy dinh dưỡng
trước khi mang thai cũng gây thiếu máu nhiều hơn…
“Cùng với khảo sát của Trung tâm Dinh dưỡng TP HCM, một kết quả điều
tra khác của Viện Dinh dưỡng Quốc gia từ những năm gần đây cũng cho
thấy, có đến gần 37% phụ nữ mang thai tại Việt Nam bị thiếu máu…”, BS.
Ngọc Diệp cho biết.
Các bà mẹ mù mờ kiến thức

Theo BS. Ngọc Diệp: Khá nhiều phụ nữ mang thai đến lần thứ hai vẫn còn
“tù mù”, không biết dùng loại thức ăn nào thì bổ máu và đủ chất?! Trong khi
điều này lại rất đơn giản bởi món ăn cung cấp vi chất và máu không phải quá
đắt tiền.
BS. Ngọc Diệp chia sẻ kinh nghiệm: Để kiểm soát tình trạng thiếu máu thiếu
sắt và thiếu vi chất trong thời kỳ mang thai, phụ nữ cần nâng cao kiến thức,
chủ động tìm, chế biến và có chế độ ăn uống đáp ứng đủ nhu cầu năng
lượng, các chất dinh dưỡng. Bà bầu cũng rất nên bổ sung viên sắt và acid
folic, đi kiểm soát tình trạng nhiễm ký sinh trùng đường ruột và sốt rét.
Sắt có nhiều trong thịt, cá, gan, trứng, đậu, rau xanh. Sắt từ thức ăn có nguồn
gốc động vật sẽ hấp thu tốt hơn sắt từ nguồn thực vật. Dùng thực phẩm lên
men (dưa chua, dưa giá…) cùng bữa ăn hoặc dùng các loại trái cây tươi giàu
Do nhu cầu sắt và acid folic của phụ nữ mang thai tăng cao nhưng chế độ ăn
uống khó đáp ứng đủ nên Tổ chức Y tế Thế giới khuyến nghị phụ nữ mang
thai cần uống bổ sung sắt và acid folic với liều 60mg sắt nguyên tố và
400mcg acid folic mỗi ngày. Cần uống đều đặn hàng ngày kể từ khi phát

hiện có thai cho đến sau khi sinh 1 tháng.
Sử dụng muối iốt trong chế biến món ăn hàng ngày là giải pháp đơn giản
nhưng hiệu quả rất cao trong phòng chống thiếu hụt iốt ở các bà mẹ tương
lai. Việc ăn uống đủ dưỡng chất, cân bằng dinh dưỡng nên thực hiện đều đặn
hàng ngày, ngay cả khi chưa mang thai…

BS. Đỗ Thị Ngọc Diệp

(Giám đốc Trung tâm Dinh dưỡng TPHCM)
vitamin C như cam, bưởi, táo, sơ-ri, dứa…. sau bữa ăn sẽ giúp hấp thu chất
sắt tốt hơn. Những chất ức chế hấp thu sắt có trong ngũ cốc thô, trà. Thực
phẩm giàu acid folic là rau lá xanh, gan, thận, nấm rơm, mầm lúa mì, đậu,
các loại hạt; trái cây đặc biệt là cam, dâu tây, lê, dưa hấu. Acid folic trong
thực phẩm tự nhiên có giá trị sinh học không cao như acid folic ở viên bổ
sung.