Những bệnh lý dễ gây biến chứng tâm thần pptx

Biến chứng tâm thần là bệnh tâm thần thứ phát sau một bệnh lý cơ
thể khác.
Những bệnh lý dễ gây
biến chứng tâm thần
Rối loạn tâm thần có thể làm nặng thêm bệnh nhưng ngược lại
bệnh tật quá nặng cũng có thể dẫn tới tổn thương tâm thần, mặc dù
trước đó họ hoàn toàn lành mạnh…
Người ta đã thấy, có những người chỉ cần một cú sốc về tinh
thần có thể làm cho sức khỏe của họ bị suy sụp một cách tàn tạ mà
mức độ bệnh tật của họ không ghê gớm đến như vậy. Nhưng
ngược lại người ta cũng thấy có những trường hợp bệnh tật lại dẫn
tới biến chứng tâm thần mặc dù trước đó họ hoàn toàn lành mạnh
về tâm thần. Đó thường là những bệnh ngoài sức chịu đựng của
con người như: bệnh nan y, chi phí điều trị tốn kém, kết quả điều
trị mong manh. Việc xuất hiện một bệnh tâm thần dạng như thế
người ta gọi là bệnh tâm thần thứ phát sau một bệnh lý cơ thể khác.
Chúng ta cần chú ý về mặt tâm thần với những bệnh như vậy.
Nhồi máu cơ tim
Đứng đầu bảng trong những bệnh có tỷ lệ cao gây ra các tổn
thương tinh thần là bệnh nhồi máu cơ tim. Đây là một bệnh nặng
nhất trong các bệnh của hệ tim mạch bởi nó có thể gây ra tử vong
rất nhanh chóng. Bệnh diễn biến nhanh và gây ra cho người bị nạn
một sự hoảng loạn về tinh thần cấp độ lớn.
Người ta cho là chính sự ngộp thở đến
hoảng sợ của bệnh, cảm giác đau thấu tim
làm cho người bệnh cực kỳ sợ và cảm thấy
mình như chết đến nơi. Đây được coi là hai
nguyên nhân gây ra sự hoảng loạn tinh
thần. Điều này còn được kéo dài cho tới vài
ngày sau điều trị.

Các rối loạn tâm thần mà nó có thể gây ra là
rối loạn lo âu, trầm cảm, hoảng loạn tinh
thần đến cực điểm. Chính vì thế ngoài việc
can thiệp về những thủ thuật chuyên môn
thì an ủi, động viên tinh thần người bệnh có
một giá trị cực lớn. Trấn an sự lo âu bằng
việc giải thích sự tiến triển có lợi của bệnh
là một phương thức được cho là cần thiết.
Việc sử dụng các thuốc an thần trong các trường hợp này được cho
là lợi đơn lợi kép: vừa làm giảm mức độ biến chứng của nhồi máu
cơ tim, vừa làm giảm tổn hại đến sức khoẻ tâm thần.
Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính
Là bệnh có ảnh hưởng nặng nề đối với hệ tâm thần. Đây là bệnh
viêm phù nề phế quản mạn tính theo mùa và gây ra sự tắc nghẽn
đường thở nghiêm trọng.
Có ba yếu tố có thể gây ra tổn thương tinh thần cho bệnh nhân đó
là: sự tái đi tái lại của bệnh làm cho bệnh nhân cảm thấy mệt mỏi
và chán nản, sự thiếu hụt khí ôxy do bệnh và sự tăng nồng độ của
khí carbonic làm thay đổi tính phản ứng của hệ thần kinh tâm lý.
Tinh thần và tâm lý
không phải là một cơ
quan tồn tại hiện hữu
trong cơ thể, nó chỉ là
một sản phẩm của
hoạt động thần kinh
trung ương. Cơ thể là
một khối thống nhất,
vì vậy sự tác động
của bệnh tật trên hệ
tâm thần và ngược lại

sự điều biến của tâm
thần tới chu trình
bệnh tật là điều như
không có gì lạ.
Greenberg, D.B. và Halperin, P đã nghiên cứu và thấy rằng sự
thiếu ôxy mạn tính do sự tắc nghẽn đường thở có thể gây ra các rối
loạn cảm xúc. Thiếu ôxy làm thay đổi hoạt tính của hệ thần kinh.
Thiếu ôxy làm thần kinh dễ bị kích thích (trong giai đoạn đầu).
Điều này chính là những yếu tố tạo thuận cho các rối loạn tâm
thần. Và người ta cũng đã chứng minh được sự tái cung cấp đầy đủ
ôxy có thể thay đổi phần nhiều những rối loạn dạng lo âu của
người bệnh.
Sự gia tăng khí carbonic và sự ngộp thở như bị cái gì chẹn vào cổ
là những nguyên nhân gây ra những cơn hoảng loạn tinh thần. Vì
rằng trong những đợt nặng lên của bệnh thì sự xuất hiện những cơn
khó thở là chuyện không hề hiếm. Sự khó thở đến “chết” làm cho
người bệnh bị hoảng loạn vô cùng, nhất là với những người thần
kinh yếu. Và những gì quan sát được đã chứng minh điều này.
Porzelius J. và Vest đã chứng minh là có khoảng 38% bệnh nhân bị
hoảng loạn tinh thần do bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. Điều này
không thể đổ lỗi cho người bệnh là có tiền sử mắc bệnh tâm thần
từ trước. Bằng chứng là nếu điều trị hết bệnh thì hệ tinh thần trở lại
bình thường mà không cần sử dụng đến thuốc tâm thần. Người ta
cũng chứng minh, nếu sử dụng một số thuốc an thần như
benzodiazepin để giảm lo âu thì không những có thể cắt được cơn
lo âu mà còn có thể giảm được biến chứng làm nặng bệnh do lo âu
quá mức gây ra.


Biến chứng tâm thần là bệnh tâm thần thứ phát sau một bệnh lý cơ

thể khác.
Hội chứng ruột kích thích
Đây là một bệnh có gắn chặt với tâm lý của bệnh nhân. Người ta
thường cho là những dạng kích thích thần kinh và căng thẳng thần
kinh là nguyên nhân gây ra bệnh. Điều này đúng. Nhưng có một
thực tế nữa là bệnh đôi khi chính là nguyên nhân gây ra tổn thương
trên hệ tâm thần. Cụ thể là bệnh càng nặng thì những rối loạn tâm
thần càng nghiêm trọng. Ban đầu có thể người bệnh không bị lo âu
quá mức, nhưng sau khi bệnh nặng lên thì mức độ lo âu lại tăng lên
rõ rệt. Thêm vào đó, chỉ cần điều trị dứt điểm bệnh thì những rối
loạn tâm thần tự rút lui.
Việc xuất hiện những rối loạn tâm thần do bệnh không phải là
không có bằng chứng. Người ta cho là sự kéo dài điều trị của bệnh,
sự nhập nhằng trong cải thiện triệu chứng, sự tiêu chảy không thay
đổi mặc dù đã cố gắng thay đổi chế độ ăn là những yếu tố điển
hình nhất ảnh hưởng đến sức khoẻ tâm thần. Người bệnh rất lo
lắng và không thể hiểu được điều gì đang xảy ra trong cơ thể mình.
Hậu quả của những yếu tố này là sự xuất hiện các biến cố tâm thần
trên. Vì vậy điều có ích hơn trong những trường hợp này là việc sử
dụng một thuốc trấn tĩnh an thần đặc hiệu đi kèm như sulpirid và
giải thích cho bệnh nhân.
Bệnh đái tháo đường
Nếu chúng ta muốn điều chỉnh các rối loạn tâm thần cho người
bệnh thì chúng ta cũng cần lưu ý tới bệnh đái tháo đường. Những
biến cố thông thường của đái tháo đường như sự sút cân đến không
ngờ, sự gầy rộc đi trong thấy, sự mệt mỏi rất vô cớ được cho là
những yếu tố tác động trực tiếp tới sự khoẻ mạnh của hệ tâm thần.
Theo những gì mà người ta quan sát thấy, những rối loạn tâm thần
ở những bệnh nhân bị bệnh đái tháo đường là khá lớn. Có tới 45%
trong tổng số bệnh nhân bị mắc chứng rối loạn lo âu và có khoảng

33% số bệnh nhân tiểu đường bị bệnh trầm cảm đi kèm.
Sự điều trị các triệu chứng của bệnh đái tháo đường là cần thiết.
Nhưng việc xử lý các rối loạn tâm thần cũng không thể bỏ qua.
Tùy từng trường hợp hay mức độ tổn thương tâm thần mà chúng ta
có thể cho người bệnh sử dụng thuốc hay không. Và điều lưu ý là
cần xử lý tốt các rối loạn tâm thần để làm tăng chất lượng cuộc
sống cho người bệnh.
Suy thận mạn
Suy thận mạn là hậu quả cuối cùng của nhiều bệnh thận. Nó làm
tích lũy nhiều rác thải và sản phẩm chuyển hoá trong cơ thể. Nhiều
chất trong số này gây tổn thương hệ thần kinh trung ương và làm
thay đổi những phản ứng của hệ tâm thần. Có thể kể ra đây như
urê, các bazơ nitơ, các thể ceton Sự tích lũy quá nhiều chất thải,
phải nhập viện liên tục, phụ thuộc quá nhiều vào y tế được cho là
những nguyên nhân có ảnh hưởng sâu sắc nhất tới chức năng tâm
thần.
Bạn đừng lạ nhé khi thấy người thân của mình đâm ra khó tính,
hay cáu gắt. Bạn cũng đừng ngạc nhiên khi thấy người thân của
mình trở nên nhặng xị và hay có những mâu thuẫn vô cớ. Đó chỉ là
những biểu hiện rất chân thực của những rối loạn tâm thần mắc
phải mà bản thân họ không hề muốn.
Người ta thấy rằng, với những bệnh nhân bị suy thận mạn thì họ
thường bị mắc thêm các rối loạn tâm thần như rối loạn lo âu và rối
loạn cảm xúc. Thậm chí nhiều người trong số này phải dùng thêm
các thuốc chống rối loạn tâm thần. Số người phải dùng đến thuốc
trị tâm thần cao hơn so với các bệnh khác như nhồi máu cơ tim,
bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính vào khoảng 1,5 - 3 lần. Vì thế, trong
tiếp xúc với người bệnh, chúng ta không nên cáu gắt với họ. Nên
nhớ, họ không bao giờ muốn thế. Song song với việc đó, kiên
nhẫn, cố gắng nói chuyện giải toả và tạo bầu không khí hoà thuận

là cách giảm thiểu gánh nặng tâm thần tốt nhất cho người bệnh.