phương pháp giảng dạy

PHƯƠNG PHÁP
PHƯƠNG PHÁP
GIẢNG DẠY
GIẢNG DẠY
Lê Thị Thanh Vân
Lê Thị Thanh Vân


Mục đích khóa học và mục tiêu học
Mục đích khóa học và mục tiêu học
tập
tập

Mục đích:
Mục đích:


Chuẩn bị kiến thức, kỹ năng và thái
Chuẩn bị kiến thức, kỹ năng và thái
độ cần thiết cho các cán bộ cung cấp
độ cần thiết cho các cán bộ cung cấp
dịch vụ để tiến hành huấn luyện và
dịch vụ để tiến hành huấn luyện và
chăm sóc người bệnh HIV
chăm sóc người bệnh HIV

Mục tiêu học tập
Mục tiêu học tập

Xác định nhu cầu học viên, thiết lập
Xác định nhu cầu học viên, thiết lập
môi trường học có hiệu quả
môi trường học có hiệu quả



Xác định các nguyên tắc học tập của
Xác định các nguyên tắc học tập của
người lớn
người lớn



Chuẩn bị cho học viên xử dụng các
Chuẩn bị cho học viên xử dụng các
kỹ thuật giảng dạy tích cực
kỹ thuật giảng dạy tích cực



Chuẩn bị cho học viên biết cách viết
Chuẩn bị cho học viên biết cách viết
mục tiêu học tập, viết kế hoạch bài
mục tiêu học tập, viết kế hoạch bài
giảng
giảng

Ba nguyên tắc Học tập của người
Ba nguyên tắc Học tập của người
lớn
lớn

Tham gia tích cực
Tham gia tích cực


* Làm tăng khả năng lưu giữ và sử
* Làm tăng khả năng lưu giữ và sử
dụng các kiến thức và kỹ năng mới
dụng các kiến thức và kỹ năng mới

Khen ngợi và khích lệ
Khen ngợi và khích lệ


* Môi trường “ hỗ trợ “
* Môi trường “ hỗ trợ “

Học tập độc lập
Học tập độc lập


* làm tăng sự tự tin , tinh thần trách
* làm tăng sự tự tin , tinh thần trách
nhiệm

nhiệm


Các đặc điểm của học viên là
Các đặc điểm của học viên là
người lớn
người lớn

Nhu cầu cần biết tại sao họ phải học
Nhu cầu cần biết tại sao họ phải học

Tự định hướng cao
Tự định hướng cao

Đã có kinh nghiệm khác nhau
Đã có kinh nghiệm khác nhau

Sẵn sàng học khi có có nhu cầu cần thiết
Sẵn sàng học khi có có nhu cầu cần thiết

Định hướng học tập là tập trung vào công
Định hướng học tập là tập trung vào công
việc làm thế nào và giải quyết vấn đề
việc làm thế nào và giải quyết vấn đề

Động cơ học tập xuất phát từ cả bên trong
Động cơ học tập xuất phát từ cả bên trong
và bên ngoài
và bên ngoài

Các nguyên tắc học tập
Các nguyên tắc học tập

Có thay đổi hành vi
Có thay đổi hành vi

Mỗi bài có phương pháp phù hợp, học viên tự kết
Mỗi bài có phương pháp phù hợp, học viên tự kết
luận hiệu quả hơn
luận hiệu quả hơn

Hiệu quả khi học có động cơ
Hiệu quả khi học có động cơ

Học: kinh nghiệm , áp dụng, thời điểm
Học: kinh nghiệm , áp dụng, thời điểm

Học : tư duy
Học : tư duy

Học: liên tưởng, liên hệ sự vật, sự việc
Học: liên tưởng, liên hệ sự vật, sự việc

Củng cố học bằng thực tế làm việc , so sánh
Củng cố học bằng thực tế làm việc , so sánh

Học qua hiểu nhớ lâu
Học qua hiểu nhớ lâu


Lặp đi lặp lại
Lặp đi lặp lại

Học theo tình huống
Học theo tình huống

Tôn trọng quyền cá nhân , tự quyết định , tạo cơ
Tôn trọng quyền cá nhân , tự quyết định , tạo cơ
hội thay đổi
hội thay đổi


Học có hiệu quả
Học có hiệu quả

Gợi ý tham gia có hiệu quả
Gợi ý tham gia có hiệu quả

Ôn bài và phản ánh
Ôn bài và phản ánh

Ghi nhớ và nhớ lại: não thu nhận và
Ghi nhớ và nhớ lại: não thu nhận và
lưu giữ thông tin, lựa chon thông tin
lưu giữ thông tin, lựa chon thông tin
khi cần thiết
khi cần thiết

Phong cách học phù hợp
Phong cách học phù hợp

6 yếu tố giúp nhớ lại thông tin
6 yếu tố giúp nhớ lại thông tin
-
Đầu tiên và cuối cùng (dàn bài, khái
Đầu tiên và cuối cùng (dàn bài, khái
niệm, cụm từ và từ chính )
niệm, cụm từ và từ chính )
-
Thời gian: càng gần càng dễ nhớ,
Thời gian: càng gần càng dễ nhớ,
thời gian học 20-25ph, nghi giải lao
thời gian học 20-25ph, nghi giải lao
-
Liên tưởng ( liên hệ/kết nối)
Liên tưởng ( liên hệ/kết nối)
-
Kinh nghiêm nổi bật, kỳ quặc bất
Kinh nghiêm nổi bật, kỳ quặc bất
thường
thường
-
Ôn , lặp lại
Ôn , lặp lại
-
sử dụng nhiều giác quan
sử dụng nhiều giác quan

9 yếu tố giúp liên tưởng
9 yếu tố giúp liên tưởng

Các giác quan
Các giác quan

Sự chuyển động
Sự chuyển động

Sự hài hước
Sự hài hước

Các con số
Các con số

Biểu tượng và hình ảnh
Biểu tượng và hình ảnh

Màu sắc
Màu sắc

Trật tự và trình tự
Trật tự và trình tự

Sự cường điệu
Sự cường điệu

Hình ảnh tích cực

Hình ảnh tích cực


Các phương pháp dạy học và
Các phương pháp dạy học và
ghi nhớ
ghi nhớ


Nói chung , người ta nhớ được :
Nói chung , người ta nhớ được :



20% những gì nghe thấy
20% những gì nghe thấy



40% những gì nghe thấy và
40% những gì nghe thấy và
nhìn thấy
nhìn thấy



80% những gì khám phá và tự
80% những gì khám phá và tự
làm
làm

Phong cách học
Phong cách học


Sơ đồ các phong cách học tập
Sơ đồ các phong cách học tập
Người nói Ng có quyền lực Ng cộng tác Ng giúp đỡ Hỗ trợ
Người nói Ng có quyền lực Ng cộng tác Ng giúp đỡ Hỗ trợ




Phụ thuộc Hợp tác Độc lập /không hướngdẫn
Phụ thuộc Hợp tác Độc lập /không hướngdẫn
Đóng góp của giảng viên
Đóng góp của học viên


Giao tiếp bằng lời và không lời
Giao tiếp bằng lời và không lời
Các phương pháp giao tiếp
Các phương pháp giao tiếp

Động chạm
Động chạm

Động tác cử chỉ
Động tác cử chỉ


Giọng nói
Giọng nói

Lời nói
Lời nói

Biểu lộ nét mặt
Biểu lộ nét mặt

Giao tiếp bằng mắt
Giao tiếp bằng mắt


Giao tiếp không lời
Giao tiếp không lời

Tỏ ra thoải mái
Tỏ ra thoải mái

Cười
Cười

Bằng mắt
Bằng mắt

Tỏ ra quan tâm
Tỏ ra quan tâm

Tỏ ra suy nghĩ

Tỏ ra suy nghĩ

Tỏ ra đồng tình
Tỏ ra đồng tình

Bắt chước cử chỉ
Bắt chước cử chỉ

Động tác khác : thay
Động tác khác : thay
đổi nét mặt, nghiêng
đổi nét mặt, nghiêng
đầu
đầu

Ấn tượng đầu tiên
Ấn tượng đầu tiên

Dùng mắt đọc cac ssuy
Dùng mắt đọc cac ssuy
nghĩ HV
nghĩ HV

Biểu hiện nét mặt mang
Biểu hiện nét mặt mang
tính tích cực
tính tích cực

Kết hợp di chuyển, điệu
Kết hợp di chuyển, điệu

bộ lời nói
bộ lời nói

Tránh những điệu bộ làm
Tránh những điệu bộ làm
xao lãng sự chú ý HV
xao lãng sự chú ý HV

Hạn chế sử dụng bàn
Hạn chế sử dụng bàn
ghế bục giảng vì ngăn
ghế bục giảng vì ngăn
cách HV-GV
cách HV-GV

Nhiệt tình với chủ đề
Nhiệt tình với chủ đề
đang trình bày
đang trình bày


Giao tiếp bằng lời
Giao tiếp bằng lời

Cường độ ngữ điệu và âm lượng của giọng nói
Cường độ ngữ điệu và âm lượng của giọng nói

Tốc độ truyền đạt nói lướt , nhấn mạnh
Tốc độ truyền đạt nói lướt , nhấn mạnh


Giới thiệu vào đề hấp dẫn , sức thuyết phục
Giới thiệu vào đề hấp dẫn , sức thuyết phục

Giao tiếp với từng cá nhân HV, khen ngợi động
Giao tiếp với từng cá nhân HV, khen ngợi động
viên
viên

Kết hợp các ý kiến và ví dụ
Kết hợp các ý kiến và ví dụ

Tránh lặp những từ , những câu: hiểu không ,
Tránh lặp những từ , những câu: hiểu không ,
biết không , rõ không
biết không , rõ không

Chuyển chủ đề tự nhiên hợp lý
Chuyển chủ đề tự nhiên hợp lý

Hướng dẫn cụ thể mọi hoạt động
Hướng dẫn cụ thể mọi hoạt động

Ngôn từ dễ hiểu phù hợp văn hóa địa phương
Ngôn từ dễ hiểu phù hợp văn hóa địa phương

Tránh dùng biệt ngữ, viết tắt không giải thích
Tránh dùng biệt ngữ, viết tắt không giải thích

Thể hiện ngôn ngữ không lời quan tâm
Thể hiện ngôn ngữ không lời quan tâm


Chú ý vấn đề kín đáo , khó nói
Chú ý vấn đề kín đáo , khó nói


Làm thế nào để dạy học tích cực
Làm thế nào để dạy học tích cực

Xác định và chỉ rõ mục tiêu học tập
Xác định và chỉ rõ mục tiêu học tập

Người học chủ động tích cực tham
Người học chủ động tích cực tham
gia các hoạt động và suy nghĩ, kết
gia các hoạt động và suy nghĩ, kết
hợp với sự năng động trong nhóm và
hợp với sự năng động trong nhóm và
sự tạo thuận lợ của GV
sự tạo thuận lợ của GV

Mọi người có phản hồi
Mọi người có phản hồi

Sử dụng đồ dùng dạy học phù hợp
Sử dụng đồ dùng dạy học phù hợp

Đề cao sự sáng tạo, cá biệt hóa và
Đề cao sự sáng tạo, cá biệt hóa và
học tập tích cực
học tập tích cực

Các phương pháp dạy học tích cực
Các phương pháp dạy học tích cực
Bài giảng ngắn có minh họa
Bài giảng ngắn có minh họa





Thuyết minh ngắn 40-60% thời gian kết
Thuyết minh ngắn 40-60% thời gian kết
hợp phương tiện nghe nhìn, mô hình , sơ
hợp phương tiện nghe nhìn, mô hình , sơ
đồ
đồ

khái quát hóa điều phải học
khái quát hóa điều phải học

Thuyết trình gián đoạn
Thuyết trình gián đoạn

Kết hợp hỏi lại hay vấn đáp, tự tóm tắt
Kết hợp hỏi lại hay vấn đáp, tự tóm tắt

bám sát mục tiêu học tập
bám sát mục tiêu học tập


nhóm nhỏ, phản hồi đôi , test, xem và
nhóm nhỏ, phản hồi đôi , test, xem và
bình luận tranh, băng đĩa
bình luận tranh, băng đĩa


Các phương pháp động não
Các phương pháp động não

Động não nhanh, nói leo, nói đế
Động não nhanh, nói leo, nói đế

động não nghĩ nhiều, nói một ý
động não nghĩ nhiều, nói một ý
không trùng
không trùng

Động não có dán giấy(Động não định
Động não có dán giấy(Động não định
vị)
vị)

suy nghĩ có định vị
suy nghĩ có định vị

Động não có đối chiếu với đáp án và
Động não có đối chiếu với đáp án và
thi đua
thi đua

Làm bài tập tư duy:
Làm bài tập tư duy:
xử trí tình
xử trí tình
huống, giải quyết vấn đề
huống, giải quyết vấn đề

Bài tập giải quyết vấn đề: mô tẩ vấn
Bài tập giải quyết vấn đề: mô tẩ vấn
đề rồi hỏi
đề rồi hỏi

Bài tập xử trí tình huống: nghiên cứu
Bài tập xử trí tình huống: nghiên cứu
trường hợpcâu hỏi, thảo luận bổ
trường hợpcâu hỏi, thảo luận bổ
sung
sung


Đóng vai
Đóng vai

Tập luyện kỹ năng truyền thông, nói
Tập luyện kỹ năng truyền thông, nói
chuyện, tư vấn, giáo dục sức khỏe
chuyện, tư vấn, giáo dục sức khỏe

Linh hoạt, tôn trọng, khuyến khích

Linh hoạt, tôn trọng, khuyến khích
cảm hứng và sáng tạo HV
cảm hứng và sáng tạo HV

Chuẩn bị kịch bản GV /HV, phân vai
Chuẩn bị kịch bản GV /HV, phân vai
diễn viên, người quan sát
diễn viên, người quan sát

Trình diễn trước tập thể /quan sát
Trình diễn trước tập thể /quan sát

Nhận xét và thảo luận
Nhận xét và thảo luận

Bình luận tổng kết của GV
Bình luận tổng kết của GV


Trình diễn và tổ chức học kỹ năng /
Trình diễn và tổ chức học kỹ năng /
thực hành trên mô phỏng
thực hành trên mô phỏng



Mô phỏng trên người khỏe
Mô phỏng trên người khỏe

Mô phỏng trên mô hình dụng cụ

Mô phỏng trên mô hình dụng cụ

Bảng kiểm – tự phản hồi thực hành
Bảng kiểm – tự phản hồi thực hành
tức thì
tức thì


SỬ DỤNG BẢNG KIỂM
SỬ DỤNG BẢNG KIỂM



Xây dựng bảng kiểm : Chia nhỏ kỹ năng
Xây dựng bảng kiểm : Chia nhỏ kỹ năng
lâm sàng , các hoạt động để dạy thành
lâm sàng , các hoạt động để dạy thành
những bước cơ bản
những bước cơ bản

Tác dụng cho cả HV cũng như GV
Tác dụng cho cả HV cũng như GV

Đảm báo HV nắm được kỹ năng lâm sàng
Đảm báo HV nắm được kỹ năng lâm sàng
và các bước hoạt động
và các bước hoạt động

các kỹ năng đều đánh giá theo chuẩn mực
các kỹ năng đều đánh giá theo chuẩn mực


Tạo cơ sở cho quan sát và đánh giá tiêp
Tạo cơ sở cho quan sát và đánh giá tiêp


Thực hành trên thực địa cộng đồng
Thực hành trên thực địa cộng đồng



Làm quen và thích ứng môi trường làm
Làm quen và thích ứng môi trường làm
việc
việc

Thực hành kỹ năng giao tiếp, thái độ ,
Thực hành kỹ năng giao tiếp, thái độ ,
cách ứng xử
cách ứng xử

HV năng động, thực tế và độc lập
HV năng động, thực tế và độc lập

Chuẩn bị chu đáo , phối hợp với địa
Chuẩn bị chu đáo , phối hợp với địa
phương . cộng tác viên
phương . cộng tác viên

Kế hoạch cụ thể , chương trình, chỉ tiêu
Kế hoạch cụ thể , chương trình, chỉ tiêu


Báo cáo, tường trình . báo cáo kết quả
Báo cáo, tường trình . báo cáo kết quả
thực tập
thực tập


Trò chơi khuấy động và học tập
Trò chơi khuấy động và học tập



Khuấy động
Khuấy động

Học tập học viên chủ động các trò
Học tập học viên chủ động các trò
chơi
chơi


Dụng cụ hỗ trợ huấn luyện
Dụng cụ hỗ trợ huấn luyện
Định nghĩa
Định nghĩa
: dụng cụ có thể nhìn được, nghe nhìn
: dụng cụ có thể nhìn được, nghe nhìn
Mục đích
Mục đích
:

:

tăng cường và củng cố quá trình học
tăng cường và củng cố quá trình học

làm bài giảng hấp dẫn hơn
làm bài giảng hấp dẫn hơn

giúp người nghe dễ tiếp thu và ghi nhớ
giúp người nghe dễ tiếp thu và ghi nhớ

giúp người nghe dễ hiểu các khái niệm, khái niệm
giúp người nghe dễ hiểu các khái niệm, khái niệm
trừu tượng
trừu tượng
Điều kiện:
Điều kiện:

Mất thời gian và công sức chuẩn bị
Mất thời gian và công sức chuẩn bị

Kỹ năng giảng viên
Kỹ năng giảng viên

Chọn điểm nổi bật
Chọn điểm nổi bật

Biểu bảng phù hợp : Ý tưởng , mầu sắc
Biểu bảng phù hợp : Ý tưởng , mầu sắc


Lựa chọn phương tiện hợp lý: chủ đề môi trường
Lựa chọn phương tiện hợp lý: chủ đề môi trường
chi phí
chi phí


Các loại dụng cụ hỗ trợ huấn luyện
Các loại dụng cụ hỗ trợ huấn luyện



Bảng viết phấn
Bảng viết phấn

Giấy khổ lớn
Giấy khổ lớn

Bảng trắng , bảng viết nhựa
Bảng trắng , bảng viết nhựa

Đèn chiếu Overhead
Đèn chiếu Overhead

Giáo cụ trực quan
Giáo cụ trực quan