Tiết 11 : SỐ GẦN ĐÚNG VÀ SAI SỐ ( tiếp theo ) pdf

Tổ Toán - Trường THPT Thừa Lưu

Tiết 11 : SỐ GẦN ĐÚNG VÀ SAI SỐ ( tiếp theo )

I.Mục tiêu : Giúp học sinh :
+ Kiến thức : - Nắm được thế nào là chữ số chắc của số gần đúng
Biết được dạng chuẩn của số gần đúng
Biết ký hiệu khoa học của một số thập phân
+ Kỹ năng : - Biết cách xác định chữ số chắc của một số gần đúng
- Biết dùng ký hiệu khoa học để ghi những số rất lớn và rất bé
- Biết sử dụng máy tính bỏ túi để tính toán các số gần đúng
+ Tư duy : - Hiểu được độ tin cậy của chữ số chắc , độ chính xác của số gần đúng
+ Thái độ : Cẩn thận , chính xác
II.Chuẩn bị phương tiện dạy học :
- Máy tính bỏ túi hpặc bảng số Brađixơ
- Phiếu học tập
III. Phương pháp dạy học : Gợi mở , vấn đáp đan xen hoạt động nhóm
IV. Tiến trình bài học : ( Tiếp theo )
Hoạt động của Giáo viên Hoạt động của Học sinh Ghi bảng
* Hoạt động 1:
Kiểm tra bài cũ
1/ Cho số a = 13,6481
Viết số qui tròn của a đến
hàng phần trăm, hàng phần
chục ?


2/ Cho học sinh giải BT4
( GV gọi 2 HS lên bảng )

- Chữ số ở hàng qui tròn là 4 ,
chữ số ngay sau đó là 8 ,
nên số qui tròn đến hàng phần
trăm là 13,65.
- Làm tương tự chữ số qui tròn
đến hàng phần chục là 13,6
BT4 : Ta có
6,3 - 0,1


a
6,3 + 0,1
10 - 0,2


b
10 + 0,2
15 - 0,2


c
15 + 0,2
Suy ra :

Số gần đúng và sai số
( tiếp theo )

Tổ Toán - Trường THPT Thừa Lưu



* Hoạt động 2 :
- GV giới thiệu chữ số chắc
- Cho HS nghiên cứu ví dụ
5 ở SGK.
Hỏi : Ở ví dụ 5 hãy cho
biết độ chính xác d ? Từ đó
chỉ ra chữ số nào là chắc ,
chữ số nào không chắc ?





GV : Từ ví dụ trên các em
rút ra nhận xét gì ?

-GV phát phiếu học tập .
TNKQ1









31,3- 0,5




cba
31,3 + 0,5
Hay 31,3- 0,5


p
31,3 + 0,5
Tức là p = 31,3 cm

0,5 cm

HS nắm khái niệm chữ số chắc

HS : d = 300
Nửa đơn vị của hàng chứa chữ số
9 là 500

d

9 là chữ số chắc.

Các chữ số 1 , 3 , 7 cũng là
chữ số chắc .
Nửa đơn vị của hàng chứa chữ số
4 là 50

d

Chữ số 4 là không
chắc

Các chữ số 4 , 2 , 5 là
các chữ số không chắc .
- Các chữ số đứng bên trái chữ số
chắc là chữ số chắc , còn các chữ
số đứng bên phải chữ số chắc là
chữ số không chắc .
- HS làm TNKQ 1 :
Do độ chính xác d là 0,06. Nửa
đơn vị của hàng chứa chữ số 0 là
1/2 , nửa đơn vị của hàng chứa

chữ số 5 là
2
1,0
.

2
1,0


0,06

1/2

Chữ số 0 là
chữ số chắc . Vậy số trên có 3
chữ số chắc .





4/ Chữ số chắc và
cách viết chuẩn của số
gần đúng .
a/ Chữ số chắc :

* Nhận xét : SGK



TNKQ1 : Một hình
chữ nhật có diện tích
là S = 180,57 cm
2


0,06 cm
2
. Số các
chữ số chắc của S là :
A. 5
B. 4
C. 3
D. 2
Đáp án C


Tổ Toán - Trường THPT Thừa Lưu
* Hoạt động 3 :
GV : Trong cách viết số
gần đúng
daa 
ta còn

có cách viết khác của số
gần đúng đó là cách viết
dưới dạng chuẩn của số
gần đúng , cách viết này
cũng giúp ta biết được độ
chính xác của nó .GV giới
thiệu dạng chuẩn của số
gần đúng .






- GV giới thiệu ví dụ 6 :
Cho số gần đúng
236,25  với các chữ số
đều chắc . Hãy tìm độ
chính xác của nó ?

HS: Hàng thấp nhất có chữ số
chắc 6 là hàng phần nghìn

độ
chính xác d là 0005,0
1000
1
.
2
1
 .
Do vậy số 5 được viết lại là

2,236 - 0,0005
0005,0236,25 
- HS trả lời TNKQ 2








b/ Dạng chuẩn của số
gần đúng :
* Nếu số gần đúng là
số thập phân không
nguyên thì dạng chuẩn
là dạng mà mọi chữ số
của nó đều là chữ số
chắc .
- Lưu ý : Trong trường
hợp này độ chính xác
d bằng nửa đơn vị của
hàng thấp nhất có chữ
số chắc .

TNKQ 2 :

Tổ Toán - Trường THPT Thừa Lưu

- GV phát phiếu học tập
TNKQ2







GV: Tiếp tục giới thiệu
dạng chuẩn là số nguyên.

GV: Hãy viết dưới dạng
chuẩn của hai số gần đúng :
a = 1,2 ; b = 1,20
Có nhận xét gì về ý nghĩa
Do S = 180,57 cm
2


0,06 cm
2

có 3 chữ số chắc 1,8,0 nên ta quy
tròn đến hàng đơn vị được
181cm
2
. Vậy dạng chuẩn của S
là 181 cm
2
.

HS: a = 12.10
-1

b = 120.10
-2

Số a có sai số tuyệt đối không
vượt quá 05,010.
2
1
1


, số b có
sai số tuyệt đối không vượt quá
Ở câu hỏi TNKQ 1:
Kết quả gần đúng của

S dưới dạng chuẩn là:
A. 180,57 cm
2

B. 180,6 cm
2

C. 181cm
2

D. 18,10 cm
2

Đáp án C
* Nếu số gần đúng là
số nguyên thì dạng
chuẩn của nó là :
A.10
k
( A
Z

, k là
hàng thấp nhất có chữ
số chắc , k
N

) . Từ
đó suy ra mọi chữ số
của A đều chắc.

Ví dụ : Dùng máy tính
để tính 53  được
kết quả dưới dạng
chuẩn là
3,96811879 . Ta viết
lại 396811879.10
-8


Độ chính xác là
8
10.
2
1






* Chú ý : SGK


Tổ Toán - Trường THPT Thừa Lưu
của 2 số gần đúng trên ?
Đến đây GV nêu chú ý ở
SGK.
GV: Nếu a và b đều là số
đúng thì 1,2 và 1,20 có ý
nghĩa như nhau .

+ Hoạt động 4: GV
chuyển mạch giới thiệu ký
hiệu khoa học của một số .





Hỏi : Ký hiệu khoa học của
một số có ứng dụng gì ?
GV giới thiệu ví dụ 8.
* Hoạt động 5: GV phân
nhóm cho HS làm BT 47,
48 .











005,010.
2
1
2















HS: Dùng để viết những số rất
lớn hoặc rất bé .



- HS hoạt động nhóm :
BT 47: Một năm ánh sáng đi
được trong chân không là :
300000 . 365 . 24 .60 . 60 =
3 . 10
5
. 365 . 24 . 60 . 60 =
9,4808 . 10
12
( km)

BT48:

1,496 . 10
8
km = 1,496 . 10
11
km
1500 m /s = 1,5 . 10
4
m/s
Thời gian trạm vũ trụ đi được
một đơn vị thiên văn là :





5. Ký hiệu khoa học
của một số :
-Số thập phân được
viết dưới dạng

.10
n

),101( Zn

được
gọi là ký hiệu khoa
học của số đó .
* Ta thường dùng ký
hiệu khoa học để viết

những số rất lớn và rất
bé .















Tổ Toán - Trường THPT Thừa Lưu
GV nhận xét 2 bài tập

)(10.9773,9
10.5,1
10.496,1
5
4
11
s

V.Củng cố: - Cho HS nhắc lại chữ số chắc và cách viết chuẩn của số gần đúng
- Cách viết số gần đúng dưới dạng ký hiệu khoa học
- BTTNKQ 3: Trong các kết luận sau , kết luận nào đúng ?
a/ Ký hiệu khoa học của số 1426356 là :
A. 1426,356 .10
3
B. 142,6356 .10
4
C. 14,26356 .10
5
D. 1,426356 .10
6

b/ Ký hiệu khoa học của số - 0,000567 là :
A. - 567 . 10
-6
B. - 56,7 . 10
-5
C. - 5,67 . 10
- 4
D. - 0, 567 . 10
-3

Đáp án : a/ D b/ C
VI. Hướng dẫn về nhà :
- Học kỹ các khái niệm về số gần đúng
- Làm các BT ở SGK
- Các BT ôn tập chương I