Nghiên cứu ảnh hưởng của một số thông số đến chất lượng sản phẩm và tiêu thụ năng lượng của máy trộn thức ăn chăn nuôi kiểu nằm ngang

1


M U
1. Tính cp thit ca đ tài
Thc n chn nuôi chim phn ln chi phí chn nuôi (60 – 80%). Nm 2006, t
l s dng thc n công nghip trong ngành chn nuôi ca Vit Nam là 41,6%, thp
hn mc trung bình ca th gii là 48,2% và đc bit thp hn các nc có ngành chn
nuôi phát trin nh Thy in, Na Uy, M, Nht Bn, Hàn Quc vi t l s dng
thc n công nghip trên 80% (B NN & PTNT, 2007).
Ngành ch bin thc n chn nuôi ca Vit Nam đc k vng là s giúp tng t
trng thc n công nghip đc s dng trong ngành chn nuôi lên 55,5% vào nm
2010, 67,3% vào nm 2015 và 70,1% vào 2020 (Chin lc Phát trin ngành Chn
nuôi đn nm 2020, B NN & PTNT, 2007).
Các doanh nghip ch bin thc n chn nuôi va và nh chim hn 90%
doanh nghip sn xut thc n hin nay, đc đánh giá là yu hn các doanh nghip
quy mô ln v qun lý cht lng và công ngh (D án 030/06VIE, 2010). Vì th,
đ đt đc k vng đó, mt trong nhng nhân t quan trng là phát trin công
nghip ch bin thc n chn nuôi, đc bit là quy mô va và nh (2 – 5Tn/h) vi
trang thit b đng b nhm nâng cao cht lng, gim giá thành sn phm, trong
đó có khâu cui cùng- khâu trn thc n là quan trng.
Trên th gii hin có rt nhiu các loi máy trn thc n chn nuôi đc nghiên
cu và ch to, phn ln các tác gi tp trung nghiên cu máy trn cánh gt, nm
ngang, làm vic gián đon hoc liên tc, nht là kiu hai trc cánh trn; nhng vic
nghiên cu vn cha toàn din, ch yu mang tính cht thc nghim. Vic xác đnh
các thông s ca quá trình trn và quy lut trn gp khó khn, ch yu là do nhiu
yu t bin đi nh hng đn đng lc hc ca máy trn nh: thông s ch to, c
lý tính ca các thành phn thc n, nguyên lý trn và các ch s công ngh khác
Ti Vit Nam, máy trn thc n chn nuôi trong các dây chuyn sn xut
đc nhp khu t nc ngoài hoc ch to theo kinh nghim vi rt nhiu kiu
dáng, công sut khác nhau; Cho đn nay vic nghiên cu lý thuyt tính toán cng

nh thc nghim cho máy trn thc n chn nuôi trc ngang kiu cánh gt (loi
máy trn đang đc s dng ph bin trong các c s ch bin thc n chn nuôi
quy mô va và nh) vn cha đc các nhà khoa hc trong nc quan tâm nghiên
cu, thit k. c bit là ch tiêu v đ đng đu ca sn phm sau trn, tit kim
chi phí nng lng. Các nghiên cu cho thy nu đ đng đu ca sn phm thc
n chn nuôi sau trn nh hn 90 % thì đ tng trng ca vt nuôi s gim t 5 –
2


10 % [27],[28], tuy nhiên nu tng đ đng đu ca sn phm sau trn mà không
quan tâm đn chi phí nng lng thì giá thành sn phm s cao. Trong khi đó giá
thc n chn nuôi công nghip  Vit Nam hin nay cao hn khong 10-15% so vi
các nc khác trong khu vc nh Thái Lan hay Trung Quc (www.mard.gov.vn).
Chi phí chn nuôi cao là nguyên nhân quan trng nht dn ti kh nng cnh tranh
thp ca ngành chn nuôi Vit Nam (IAE, 2005).
Vì nhng lý do trên, vic tin hành nghiên cu đ tài “Nghiên cu nh hng
ca mt s thông s đn cht lng sn phm và tiêu th nng lng ca máy
trn thc n chn nuôi kiu nm ngang” đang là vn đ cp bách và có ý ngha
thc tin.
2. Mc tiêu nghiên cu.
2.1. Mc tiêu chung
Nghiên cu, xác đnh mt s các yu t c bn nh hng đn cht lng
sn phm sau trn và tiêu th nng lng riêng ca máy trn, trên c s đó tìm
b thông s phù hp nhm tng cht lng sn phm sau khi trn và gim tiêu
th nng lng riêng ca máy trn.
2.2. Mc tiêu c th
-Tính toán các chun s đng dng nhm thit k ch to mô hình máy trn
thc n chn nuôi trc ngang phc v cho mc tiêu nghiên cu chung;
- Thc nghim xác đnh các thông s c bn nh hng đn đ đng đu
ca thc n chn nuôi và tiêu th nng lng;

- Xây dng b thông s phù hp trên máy trn mô hình đáp ng đng thi hai
ch tiêu:  đng đu sn phm sau trn >90 % và gim tiêu th nng lng riêng;
- Xác đnh dãy máy trn thc n chn nuôi vi các công sut khác nhau trên
c s máy trn mô hình;
- ánh giá th nghim đ tin cy ca máy thc.
3. i tng và phm vi nghiên cu
3.1. i tng nghiên cu
- Mt s thông s chính ca máy trn bt khô, kiu nm ngang: Góc nâng cánh
trn, đng kính cánh trn, đng kính thùng trn, bc vít, tc đ ca vít trn,
thi gian trn, khi lng mt m trn, chi phí công sut ;
3


-Tính cht c bn ca vt liu trn.
3.2.Phm vi nghiên cu
- Nghiên cu máy trn thc n chn nuôi trc ngang, kiu cánh gt, làm vic gián đon
vi công sut c va (2  5 Tn/h) ti Vit Nam.
4. Ý ngha khoa hc và thc tin ca đ tài
4.1. Ý ngha khoa hc
- Phát trin hng ng dng lý thuyt mô hình đng dng cho máy trn thc
n chn nuôi trc ngang trong:
+ Tính toán thit k mô hình thí nghim;
+ Xác đnh lc cn trên cánh máy trn;
+ Xác đnh dãy máy trn.
- Phát trin mô hình toán mô t quan h “vào – ra” ca máy trn thc n chn
nuô trc ngang trong di công sut 2  5 Tn/h.
4.2. Ý ngha thc tin
- Thit k máy trn thc n chn nuôi trc ngang dùng cho thc nghim, t đó
đ xut dãy máy trn công sut 2 5 Tn/h cho quy mô sn xut va theo hng
tng đ đng đu sau trn và tit kim nng lng.

5. Phng pháp nghiên cu
- Phng pháp điu tra, ly ý kin chuyên gia, tp hp thông tin;
- Phng pháp mô hình, đng dng và phép phân tích th nguyên;
- Phng pháp quy hoch thc nghim.





4


CHNG 1
TNG QUAN
1.1. Thc trng ngành chn nuôi trên th gii và  Vit Nam
1.1.1. Tình hình chn nuôi trên th gii
Chn nuôi là mt trong hai ngành sn xut chính ca kinh t nông nghip. Nó
có vai trò rt quan trng trong s nghip công nghip hóa đt nc. Ngoài vic
cung cp thc phm có giá tr dinh dng cao, ngành chn nuôi còn là ngun cung
cp nguyên liu không th thiu cho mt s ngành công nghip.  nhng nc tiên
tin, giá tr sn xut chn nuôi chim trên 50% tng giá tr sn xut nông nghip.
1.1.2. Tình hình chn nuôi  Vit Nam
Vit Nam là nc nông nghip, ngun nguyên liu phc v cho ch bin thc
n chn nuôi đa dng và phong phú.
Nhu cu tiêu th thc phm cht lng cao, thc phm an toàn ca ngi dân
ngày càng tng. Hin nay, bình quân tht, trng, sa theo đu ngi còn thp, ch
bng 40% ÷ 50% mc tiêu th ca các nc khu vc. Thc n ch bin mi ch 50
÷ 60% tng lng thc n (các nc khu vc bình quân 50 ÷ 70%). Th trng tiêu
th tht, trng và sa còn rng m.
Tuy nhiên, th trng tht ni đa không n đnh, cha có th trng xut khu,

giá sn phm cao hn 15 ÷ 20% so các nc khu vc. Vit Nam phi cnh tranh vi
các nc, đó là thách thc ln vì:
1. Chn nuôi nhìn chung còn nh l và phân tán. Các mô hình chn nuôi công
nghip còn ít. Nng sut, cht lng các sn phm chn nuôi cha cao.
2. Chm đi mi công ngh, thit b phc v ngành chn nuôi.
* Hng phát trin ca ngành chn nuôi Vit Nam thi gian ti.
Phn đu đa t trng ngành chn nuôi trong tng giá tr sn xut nông
nghip t 21÷ 22% hin nay lên trên 30% vào nm 2010. n nm 2020 phn đu
ch bin thc n chn nuôi: 10 triu tn/nm (Báo cáo ca B chính tr ti Hi ngh
TW ln th 7, khoá X nm 2008).
1.1.3. Tình hình ch bin thc n chn nuôi trên th gii và Vit Nam
1.1.3.1 Tình hình ch bin thc n chn nuôi trên th gii
Sn lng thc n chn nuôi công nghip trên toàn th gii nm 2003 đã đt
mc k lc là 612 triu tn. D báo trong nm ti, sn xut công nghip s có mc
5


tng trng khong 1,5%/nm (trong khi đó thi gian va qua ch có mc tng
trng xp x 1%/nm); ch yu do vic tng nhanh sn lng  mt s nc đi
gia v lnh vc này nh: Trung Quc, Brazin, Mehico và  mt s nc thuc khu
vc ông Nam Á.
Bng 1.1 Sn lng thc n chn nuôi đc ch bin  các nc
n v: 10
6
tn

Nm
Các nc
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002
Châu Á

Thái Bình Dng
13040

13410

14320

12810

13220

13500

- 14260

Cng đng chung
Châu Âu
11340

11280

11520

11490

11640

11770

- 11500

ông Âu 5930

5960

5190

4740

4860

4760

- 4360

Châu M la tinh 3990

4140

4900

4960

5130

5250

- 5950

Trung M 330

300

300

280

280

250

- 300

Châu Phi và vùng
Trung ông
2140

2180

1960

2160

2400

2450

- 2600

Bc M 14810

15090

17120

17350

17390

18100

18237

18630

Tng 51250

52060

56190

57500

58600

59100

59700

60400

Ngun: Tào Khang, 2003 [17]
Thc n gia cm chim t trng cao nht: 38%, đt 233 triu tn; tip đó là
thc n cho ln: 32%; thc n cho bò sa: 17%; cho bò tht 7%; còn thc n cho
thu sn và các đi tng vt nuôi khác chim 6%. Hin nay có khong 3.500 nhà
máy thc n chn nuôi công sut ln trên th gii đm nhn sn xut trên 80% sn
lng thc n chn nuôi toàn cu.
Riêng 50 nc có ngành sn xut thc n chn nuôi tiên tin đã đt trên 90%
sn lng thc n chn nuôi ca c th gii, trong đó có 5 nc: M, Trung Quc,
Brazin, Nht Bn và Pháp. Nm tp đoàn đng đu th gii v sn xut thc n
chn nuôi là Cargill, Charoen Porkphand, Land O’Lakes, Tyson Food và Zen-noh
Cooperative hàng nm cung cp ra th trng khong 8% lng thc n chn nuôi.
Công nghip ch bin thc n chn nuôi  các nc phát trin đã tri qua hàng
trm nm kinh nghim và đã đt đn s hoàn ho ca khoa hc công ngh vi trang
6


thit b hin đi, công ngh tiên tin. ó là các nc M, Hà Lan, Thu S, Pháp,
c, Trung Quc, ài Loan, Thái Lan, v.v… vi các tp đoàn, công ty ni ting
nh CPM, Van Aarsen, Buller, Stolz, Himel Salmateg, Triumph, Jiangsu
Zhengchang, Yeong Minh, v.v…Các công ty trên đã đa ra các dây chuyn ch
bin TACN quy mô 5; 10; 15; 20; 30; 50 tn/gi và ln hn vi dây chuyn thit b
đng b, điu khin t đng hoàn toàn hoc t đng tng công đon, đáp ng nhu
cu đa dng ca sn xut. Nhiu tp đoàn nh Proconco, CP group, AFC,
Cargill…đã to lp đc uy tín trên th trng Vit Nam.
Thc n công nghip tit kim đc 40 - 48% nguyên liu so vi thc n
truyn thng đ vt nuôi tng tng 1kg (bng 1.2). Do đó các nc đu t khá ln
trong loi hình ch bin này.
Bng 1.2 Tiêu th thc n chn nuôi
TT Sn phm chn nuôi

Thc n truyn thng
( kg)
Thc n công nghip
( kg)
1 1 kg tht
- Gà công nghip 4,0 1,8-1,9
- Gà th vn 4,5 2,3-2,5
2 1 kg trng gà 4,5 2,5
3 1 kg tht ln 5,0 2,5-2,6
Ngun: D án 030/06VIE, 2010 [7]
1.1.3.2 Ch bin thc n chn nuôi  Vit Nam
Trong 10 nm tr li đây, ngành chn nuôi phát trin nhanh dn đn thúc đy
ngành sn xut thc n chn nuôi công nghip, nhiu doanh nghip trong và ngoài
nc đu t sn xut thc n chn nuôi vi nhiu loi thit b, công ngh hin đi
công sut t 30.000 – 200.000 tn/nm. Các dây chuyn có công sut t 5.000 –
10.000 tn/nm do nhp khu, hoc trong nc ch to. Các công ty 100% nc
ngoài đu t dây chuyn đng b thit b hin đi, công ngh tiên tin, công sut
100.000-200.000tn/nm nh Proconco; CP group Các hãng sn xut thc n
100% vn nc ngoài có u th v thit b, công ngh, cht lng sn phm n
đnh, đc bit kinh nghim trong chính sách tip th, qung cáo linh hot, nhy bén;
7


tuy nhiên giá thành các dây chuyn sn xut và ph tùng thay th rt cao (Dây chuyn
ch bin TAGS công sut 10 tn/h ca công ty HEEMHORST - Hà Lan chào vi
giá 1,2 triu USD; Buller – Thy S – 2 triu USD).
Các doanh nghip ln chim 65 % th phn trong ngành sn xut thc n chn
nuôi, nhng có rt nhiu các doanh nghip qui mô va và nh cng đang hot đng
trong lnh vc này. Sc ép đè nng lên các doanh nghip va và nh trong nc đ
duy trì đc kh nng cnh tranh. Vic nghiên cu hng phát trin cho các doanh

nghip va và nh có ý ngha rt ln vì:1) Các doanh nghip này ca Vit Nam; 2)
Doanh nghip thng đc đt  các vùng nông thôn nhiu hn  thành th, có xu
hng cung cp cho các khách hàng  xa khu vc sn xut và nhng khách hàng
này thng là nhng h chn nuôi nh; 3) Các doanh nghip này s dng mt t l
ln các nguyên liu thô đc sn xut  đa phng.
Nguyên nhân dn đn nng lc cnh tranh thp ca các doanh nghip sn xut
thc n chn nuôi va và nh trên th trng là do thit b c công ngh lc hu,
cht lng sn phm cha cao.
V dây chuyn ch bin thc n chn nuôi: Do vn đu t nh, ti các doanh
nghip sn xut thc n chn nuôi va và nh hin nay, các dây chuyn sn xut
thc n chn nuôi đc nhp li t nc ngoài (đã qua s dng), hoc thuê ch to
máy mi theo mu máy có sn, thm chí dùng máy nghin kt hp vi máy trn bê
tông, cùng vi máy đóng bao bì cng có th thành mt “dây chuyn” sn xut.








Hình 1.1. “Dây chuyn” ch bin thc n chn nuôi ti Hà Tây
8


Các doanh nghip sn xut thc n chn nuôi quy mô va và nh ch yu s
dng các dây chuyn ch bin bán t đng, làm vic gián đon.
Máy trn là thit b cui cùng, quyt đnh cht lng trong dây chuyn sn
xut thc n chn nuôi, tuy nhiên trong s 40.000 máy ch bin thc n gia súc và
11.500 máy ch bin thc n thu sn đc s dng hin nay, máy trn ch chim t

5- 7 % (Ph lc 1)
Bng 1.3. T l % các doanh nghip có thit b ch bin t đng và /hoc
bán t đng
Min Bc Min Nam
Quy mô
T đng Bán T đng T đng Bán T đng
Nh
25 75 0 100
Va
0 100 11 89
Ln
67 33 0 100
Ngun: D án 030/06VIE, 2010 [7]
 đy mnh tc đ phát trin ngành chn nuôi Vit Nam, tng tính cnh
tranh trên th trng trong nc và khu vc, có tính u tiêu đn thúc đy sn xut
trong nc và tng phát trin quy mô ti ch cho các vùng nông thôn, cn phát trin
quy mô sn xut ca các doanh nghip sn xut thc n chn nuôi va nh theo
hng đu t đc thit b sn xut hin đi vi vn đu t nh, tit kim chi phí
nng lng, đng thi đm bo đc t l dinh dng thc n trong mi kg sn
phm (đ đng đu ca sn phm); đây cng là hng nghiên cu mà đ tài quan
tâm đn.
1.2. Công ngh và thit b trn ca dây chuyn ch bin thc n chn nuôi
1.2.1. Dây chuyn ch bin thc n chn nuôi
Công ngh ch bin thc n có các ci tin đáng k trong nhng nm gn đây.
Nu sáu mi nm trc, nguyên liu ch đc pha trn trên sàn nhà kho thì gi
đây đã có các thit b ch bin thc n chn nuôi hin đi gn h thng điu khin.
Tuy nhiên, các khái nim c bn v pha trn các thành phn vi nhau đ có ngun
dinh dng cân bng vn không thay đi [54].
9

Hình 1.2. Dây chuyn ch bin thc n chn nuôi

1.2.2. Thit b trn trong dây chuyn ch
bin thc n chn nuôi
1.2.2.1. Thit b trn trên th gii
Trong ch bin thc n chn nuôi thì
trn hn hp là khâu ch bin cui cùng có vai
trò rt quan trng đi vi cht lng thc n
chn nuôi.
Các nghiên cu gn đây ca ngành chn
nuôi cho thy rng: nu đ trn đu hn hp
nh hn 90% có th làm gim mc tng trng
ca gà và ln t 5 - 10% [27],[28].
Công ngh trn trong ch bin thc n chn
nuôi thng chia làm công ngh trn thc n
chn nuôi phi hp, công ngh trn b sung
thêm liu lng đã trn trc và công ngh trn
thêm cht lng. Hình thc trn chia thành hai
loi: trn m (gián đon) và trn liên tc.
Máy trn liên tc: Máy trn liên tc

Hình 1.3. Mt s loi máy trn
a) Máy trn liên tc ngang dng
cánh xng xon.
b) Máy trn liên tc ngang cánh
xng đng kính thay đi
Heemhort.
c) Máy trn liên tc ngang đnh
dng DFMA/DPSD Bühler.
d) Máy tr
n li
ên t
c đng cánh
10


ngang kiu cánh xng xon; Máy trn liên tc ngang cánh xng vi đng kính
thay đi Heemhort; Máy trn liên tc ngang đnh dng DFMA/DPSD Bühler; Máy
trn liên tc đng cánh xng

Máy trn gián đon : Hin nay, trên th gii hình thành nhiu kiu máy trn thc n
chn nuôi, nhng ph bin nht là loi máy trn gm b phn trn quay, thùng máy đng
yên nh : máy trn vít, máy trn cánh gt, máy trn hành tinh, máy trn vít đng, máy trn
cánh xon, máy trn ly tâm, máy trn nghin trn (kiu va đp) [17],[24],[44].

V nghiên cu quá trình trn đu thc n chn nuôi, hu ht các tác gi trên
th gii đu thng nht đánh giá: h s bin thiên đ đng đu  (CV) đm bo cht
lng trn nh sau:
- Thc n chn nuôi hn hp   10%;
- Thc n đm đc   5%;
Hãng Forberg, Nauy đã nghiên cu thit k loi máy trn ngang, cánh khuy
dng tm xng (hay còn gi là tay trn, lá trn…) đm bo bin thiên đ trn đu
<5%. Kt qu thc nghim cho thy loi máy trn cánh gt cho kt qu tt hn so
vi kiu máy trn có b phn khuy đai xon (Hình 1.4);
Tác gi Mc.Ellhiney đã nghiên cu mi quan h gia thi gian trn t và h s
bin thiên đ trn đu %, cho thy loi máy trn kiu cánh 2 trc đm bo đ trn
đu đt cht lng vi thi gian t 1-3 giây, loi máy này trn đc nhiu loi thc
n, tháo lp và làm sch thun tin, có kh nng b trí vào liên hp máy ch bin liên
tc; Máy trn vít đng ph bin cho các loi thc n bt khô, mc tiêu th đin nng
riêng nh, din tích b trí máy gn, giá thành ch to và giá thành sn phm tng
đi thp nhng cht lng trn không cao; Máy trn trng có cu to phc tp, nng
sut thp; Máy trn gii xon ph bin  M, Pháp có cht lng trn tt, trn đc
nhiu loi thc n, nhng cu to phc tp, tiêu th đin nng riêng cao (hình 1.5);
11

1.2.2.2. Thit b trn ti Vit Nam
a.Quy mô phân tán
Quy mô ch bin thc n chn nuôi phân tán thng có nng sut 300 – 1.000
kg/gi sn xut các loi thc n tng hp dng bt phc v chính cho c s chn
nuôi hoc làm dch v phc v ti các thôn xã.
Thit b trong các mô hình này ch yu là máy trn và máy nghin. Máy trn
thng dùng máy trn đng công sut 100 – 300kg/m do trong nc ch to. Rt ít
c s dùng máy trn ngang, mc dù máy trn ngang cho đ đng đu cao hn,
nhng tiêu tn nhiu đin nng hn và giá thành cng cao hn.
b. Quy mô tp trung
 Quy mô sn xut va 2 – 5 tn/gi
Các c s có vn ít, nht là các c s mi thành lp thng chn quy mô 2 5
tn/gi đ đu t. Sn phm ch yu là thc n tng hp và đm đc dng bt. Có
mt s c s đu t sn xut thc n viên nhng cha nhiu.
Hình 1.4. ng đc tính trn ca máy trn
1. Máy trn cánh dip hai trc Forberg
2. Máy trn đai xon ph thông

1
2

CV(%)

t,min

Hình 1.5. Mi quan h gia thi gian
trn và đ đng đu ca mt s loi
máy trn thc n chn nuôi
1. Máy trn mt vít xon kiu đng
2. Máy trn kiu cánh 2 trc
3. Máy trn kiu cánh 1 trc
4. Máy trn trng quay
5. Máy trn đai xon

1
2
5
4
3
t,min

CV(%)
12


Ti Vit Nam, máy trn đc s dng trong các doanh nghip sn xut thc
n chn nuôi va và nh là máy trn ngang, cánh gt hoc di xon, cng có mt s
c s s dng máy trn trc đng; các máy này đc nhp khu t Trung Quc,
ài Loan (mi hoc đã qua s dng) hoc ch to trong nc nhng theo mu máy
có sn. Mu máy trn ngang đc các công ty nh Công ty TNHH Tân Thiên Phú,
Công ty TNHH An Nam. Máy trn xut x ti Trung Quc đang đc chào bán và s

dng trong các c s ch bin thc n, nhng thông tin v đc tính k thut v máy rt
ít hoc không có.
 dây chuyn sn xut thc n chn nuôi dng bt, ngoài mt s thit b ph
tr (gu ti, vít ti, qut hút ), thit b ch yu là máy nghin và máy trn đng. i
tiên phong trong quy mô này là Vin C đin nông nghip và Công ngh Sau thu
hoch. T nm 2000 đn nay trên 50 dây chuyn đã đc chuyn cho sn xut.
 gim kinh phí đu t, trong dây chuyn này dùng hai máy trn đng
500kg/m hoc 1.000 kg/m. Qua kho sát các máy trn đng đang dùng trong sn
xut thy nhiu máy cht lng trn cha đm bo, thi gian trn 15 -20 phút
nhng đ đng đu cng ch đt 90 - 93%. Ngoài Vin C đin nông nghip và
Công ngh Sau thu hoch, nhiu c s khác nh trng i hc Nông lâm TP.
HCM, Vin nghiên cu thit k máy nông nghip v.v… cng nghiên cu ch to
thit b cho quy mô này.











Hình 1.6. Máy trn ngang Tr70-Tr500
TNHH An Nam
Hình 1.7. Máy trn ngang HW-100

13

Bng1.4. c đim k thut ca các loi máy trn đang đc s dng trong các
doanh nghip sn xut thc n chn nuôi va và nh ti Vit Nam
TT

Loi máy Mã hiu

Công
sut lp
đt, kW

Nng
sut, T/h

Ni lp đt
1 Máy trn trc ngang

TN- 500 2,7 ÷ 3,0

2 Qung Xng, Thanh Hóa
2 Máy trn trc ngang

TN- 500 2,7 ÷ 3,0

2 Rng thông, ông Sn
3 Máy trn trc ngang

TN- 500 2,7 ÷ 3,0

2 Ngc Hi, Hà Ni

4 Máy trn trc ngang

TN- 500 2,7 ÷ 3,0

2 Hng Yên
5 Máy trn trc đng T – 500

2,7 ÷ 3,0

2 Vn in, Hà Ni
6 Máy trn trc đng T – 500

2,7 ÷ 3,0

2 ng Vn, Hà Ni
7 Máy trn trc đng T – 500

2 Thái Nguyên

 tài cng đã kho sát, tp hp thêm thông tin v sn xut, s dng máy trn qui
mô sn xut va và nh trong nhiu vùng khác nhau
Bng 1.5. Các công ty có máy trn trc ngang công sut 2 10 T/h
TT

Công ty Nng sut trn, T/h a đim
1 Công ty Victoria 2 Thanh hóa
2 Công ty Kiên Hà 2 Hng Yên
3 Công ty Vit M 2 Thanh Hóa
4 Công ty Hòa Bình 2 Hòa Bình
5 Công ty Hòa Bình 2 Tây Ninh

6 Công ty i Dng 5 Hà Nam
7 Công ty ng Hip 2 Kin An – Hi Phòng
8 Công ty TNHH Tun Minh 5 Kin An – Hi Phòng
9 Công ty TAGS Vit Thành 5 c Lc
10 NoPiCo – An Khánh 10 c Lc
11 Công ty Thái Dng 10 Bình Dng
12 Công ty TACN-Thái Dng 10 Vn Lâm – Hng Yên
(Ngun: kt qu kho sát ca tác gi, 2009)
14


i vi quy mô 5 tn/gi, do nhu cu ca sn xut, Vin C đin nông nghip
và Công ngh Sau thu hoch, Vin nghiên cu thit k máy nông, Công ty c khí
đng lc, Công ty Quang Minh, C s Bùi Vn Ng v.v… đã nghiên cu thit k,
ch to hoc ch to kt hp vi nhp ngoi dây chuyn thit b đng b sn xut
thc n chn nuôi dng bt và viên kt hp vi điu khin t đng tng phn hay t
đng hoàn toàn.
Mc dù đã thit k, ch to đc tt c các máy, thit b trong dây chuyn, tr
máy ép viên, tuy nhiên ch yu là nghiên cu da trên mt s mu ca nc ngoài
và theo kinh nghim, thiu các nghiên cu c bn nên cha đáp ng đc nhu cu
đa dng ca sn xut.
 Quy mô 10 – 30 tn/gi và ln hn
Vi quy mô 10 – 30 tn/gi, hin ti  Vit Nam cng song song tn ti hai
quy trình công ngh (nh lng trc, nghin sau và Nghin trc đnh lng sau ),
theo đó là h thng máy móc thit b. Tuy nhiên  quy mô này hu ht các máy và
thit b đc nhp khu đng b t nc ngoài, trong nc cha ch to đc. Thi
gian gn đây, giá thành nhp đng b dây chuyn cao, do vy nhiu c s ch nhp
nhng thit b chính, còn các thit b ph tr nh gu ti, vít ti, thng cha v.v…
ch to trong nc đ gim chi phí đu t.
Nhn xét

Sau khi tìm hiu v tình hình ng dng các loi máy trn thc n chn nuôi 
Vit Nam hin nay và xu hng s dng máy trn thc n chn nuôi trên th gii,
cho thy các loi máy trn liên tc đc s dng trong các dây chuyn công sut
ln (trên 10Tn/h); Máy trn vít đng đc s dng nhiu trong các c s ch bin
thc n chn nuôi phân tán (di 1Tn/h) do công sut nh và đ trn đu thp.
Trong khi đó vn đ đt ra là nghiên cu loi máy trn phù hp vi quy mô sn sut
thc n chn nuôi va và nh ph bin ti Vit Nam hin nay (công sut 2 5
Tn/h) ; vì th lun án tp trung nghiên cu loi máy trn ngang, làm vic gián
đon, c th là ba loi: cánh gt mt trc, cánh gt hai trc và gii xon; nhm thu
hp đc phm vi nghiên cu và hng phát trin tip theo.
1.2.3. Các dng máy trn trc ngang, làm vic gián đon.
1.2.3.1. Máy trn ngang mt trc gii xon vít
Máy trn ngang, di xon vít kiu nm có hai loi: mt trc và hai trc.
15


Nguyên lý làm vic [17]
Nguyên liu sau khi np vào máy trn,
di tác dng chuyn đng ca di xon, vt
liu đc tin hành trn. Vt liu trn  vành
ngoài đc chuyn đi dc theo bung trn; 
vành trong, vt liu chuyn đng theo hng
ngc li; vt liu ca lp bên trong sau khi b
đy v mt phía, t trong li vn đng ra phía
ngoài; vt liu trn  lp ngoài sau khi b đy
v mt phía t ngoài li chuyn đng vào bên trong. Trong quá trình đi lu, hai
phn vt liu này chy xuyên thm ln nhau, làm thay đi v trí tin hành trn.
Nhc đim ch yu ca thit b này là thi gian trn kéo dài (t 3 – 6 phút).
Bng 1.6. c đim k thut ca máy trn vành xon (đai xon) kiu ngang
Qui cách, mã hiu

ca máy trn*
SLH
0,5
SLH
0,6
SLHY
1
SLHY
2,5
SLHY
5
SLHY
7,5
SLHY
10
SLHY
12,5
SLHY
15
Dung tích hu hiu
ca máy trn, m
3

0,25

0,6 1,05 2,5 5 7,5 10 12,5 15
Lng trn mi m (t)

0,1 0,25

0,5 1 2 3 4 5 6
H s bin thiên đ
trn đu (, %)
7 7 7 7 7 7 7 7 7
Thi gian trn mi
m (phút)
3÷6 3÷6 3÷6 3÷6 3÷6 3÷6 3÷6 3÷6 3÷6
Ngun đng lc,
(kW)
2,2 5,5 11 18,5 30 37 45 55 75
* Dãy máy SLH và LSHY.
1.2.3.2. Máy trn ngang mt trc kiu cánh gt
Máy trn kiu cánh mt trc nm ngang do hãng Bühler Thy S sn xut,
ch yu có hai dng: kiu DFMF – P và DFML. Kiu DFML là máy trn tc đ
nhanh mi đc sn xut gn đây. Thi gian trn ch cn 1,5 phút, h s bin thiên
ca đ đng đu trn  <5%; thi gian chuyn vt liu trn ra ngoài là 10 giây. Máy
trn kiu cánh xng mt trc dng nm ngang đc ng dng rng rãi.
Hình 1.8. Trc máy trn di xon

16


a. c đim kt cu ch yu ca máy trn ngang mt trc kiu cánh gt
DFMF – P [17].
Máy trn cánh (xng) hình DFMF – P s dng kt
cu bng thép cacbon, hoc s dng kt cu thép không
r. c đim:
- Kt cu gin đn, s dng kt cu kiu cánh mt trc,
góc nghiêng gia cánh và trc có th điu chnh thun li.
- Thi gian trn khong 1,5 phút nhanh hn so vi máy

trn kiu đai xon vít- Kt cu hai ca (hoc mt ca)
đu đóng kín bng khí đng hc nên vt liu không rò
r và sót rt ít.
- Phm vi ng dng rng, kích thc gn, thao tác thun
tin, giá thành sa cha thp.
Bng 1.7. c đim k thut ca máy trn kiu cánh dng DFMF – P*
Mã
hiu
Dung tích
hu hn, m
3

Công sut
lp đt, kW

Tc đ
quay
ca rôto,
vòng/phút
S
cánh
Kích thc
bung trn, mm
2 0,2
1,5  2,2 53  135
6 1200 x 6200
4 0,4
2,2  3 43  110
6 1500 x 780
10 1

5 7,5 32  802
6 1850 x 1000
20 2
11  18,5 25  63
6 2395 x 1240
33 3,3
14,5  20 21  54
6 2950 x 1450
44 4,4
22  30 19  47
6 3144 x 1600
66 6,6
25  37 18  42
6 3750 x 1800
88 8,8 30 45
17  24
6 4000 x 2020
110 11
50 75 17  23
6 4400 x 2120
(* Do Trung Quc ch to)
b. c đim k thut máy trn kiu cánh mt trc dng nm ngang DFML.
Nguyên lý c bn ca máy trn kiu cánh mt trc dng nm ngang DFML
cng ging kiu DFMF – P. S khác nhau là chiu dài bung trn đc rút ngn,
Hình 1.9. Kt cu kiu máy
trn ngang kiu cánh gt
DFMF – P
17

Hình 1.10. Máy trn ngang
kiu cánh gt DFMF
chiu rng bung trn tng đi ln (phóng đi đng kính ca rôto). S dng hai
ca đ x thc n; thi gian x liu ch cn 10 giây. Tính nng tng hp u vit
hn DFMF – P.
c đim k thut
- Thi gian trn 1,5 phút; h s bin thiên đ trn
đu  5%.
- ng kính rôto ln, chiu dài ngn, lp bn
hoc sáu cánh, thao tác sa cha thun tin.
- Có hai ca ln vi tc đ x liu nhanh khong
10 giây.
- Kt cu kín, có th phòng nga đc ht vi
mt sàng  140 hoc vt liu có đ ht rt nh đi qua.

1.2.3.3. Máy trn ngang hai trc kiu cánh gt
Máy trn hai trc ngang kiu cánh gt là sn phm ca hãng Forberg – Na-uy. Dãy
máy trn này có tc đ trn nhanh, đ trn đu cao (h s đ trn đu bin thiên  <5%),
phm vi ng dng rng và có đc đim là tiêu hao nng lng thp. Trong các s s ch
bin thc n chn nuôi qui mô ln và va thng ng dng dng máy trn này [50].
c đim:
+ Tc đ trn nhanh, thi gian trn ca mi m
t 0,5 – 2.5 phút;

+  đng đu cao, h s bin thiên đ trn đu
  5%;
+ Tng thích vi các loi vt liu trn (khác
nhau v t trng, hình dng v.v );
+ Phm vi cho thêm lng cht lng (khi cn
thit) có th đt ti 20%;
+ H s đin đy thay đi phm vi ln, t 40 ÷
100%;
+ Tiêu th nng lng trên đn v vt liu trn nh, so vi máy trn đai xon kiu
nm ch bng khong 50%.










Hình 1.11. Máy trn ngang
hai trc cánh gt
18


+ n gin, d ch to, tc đ thoát liu nhanh;
+ Phm vi ng dng rng rãi, không ch cho ngành thc n chn nuôi, mà còn
dùng cho ngành hoá công nghip, y dc, và cho ngành ch bin lng thc, v.v…
* Nguyên lý làm vic ca máy trn ngang hai trc kiu cánh gt Forberg
Khi c cu trn làm vic, hai rôto quay ngc chiu nhau. Các cánh trn đa vt

liu qua rãnh ca khoang máy, va xoay chiu ngc kim đng h, mt khác đo vt
liu, ti ni rôto giao nhau hình thành vùng mt trng lng (ph thuc vào đ cht ca
vt liu, kích thc ca các nguyên liu v.v…) Ti rãnh ca máy trn hình thành vùng b
nhào trn liên tc, tun hoàn …do đó tc đ trn nhanh, hiu qu trn đu.
Nguyên liu trong máy trn di tác đng ca các cánh, vn đng vòng tròn và
va vn đng dc theo trc. Nguyên liu trn đc tác dng ca lc khuych tán trong
bung trn.
Bng 1.8. c đim k thut ca máy trn kiu cánh hai trc F- 500
( hãng Forberg)
Mã
hiu
máy
Dung
tích hu
hiu, m
3

Trng
lng
mi m
trn, kg
Tc đ
quay,
vòng/ph
ng
kính
rôto, mm

Kích
thc

cánh,
mm
Khe
h
gia
đáy
vi
cánh,
mm
Khe h
đnh
máy
vi
cánh
dip,
mm
S đu
phun
cht
lng
(*)
Tc đ
quay ca
máy đo
quy cht
lng,
vòng/phút

Thi
gian

thoát
liu,
giây
F-500

0,5 340 37,14 73,66 4 -23x21

6,35 305 3 1311,5
 5
(*)

Trng hp máy trn phun cht lng dùng cho máy ép viên, làm thc n cho tôm, cá.
1.3. Mt s nghiên cu v máy trn ngang
1.3.1. S chuyn đng ca vt liu ri trong máy trn.
Phng pháp khuy trn bt ri (và có khi  dng nhão) thc n chn nuôi
(gia súc, thc n thy sn) đu xem xét t vic xác đnh các dng vi nhng đc
trng c bn là tc đ quay và đc đim to thành dòng chy. Theo đc trng s
dng tc đ, c cu khuy trn chia ra dng: tc đ thp (quay chm) và quay
nhanh. Theo đc đim to thành dòng chy, c cu khuy trn có th theo hng
tip tuyn, hng tâm.
19


- Dòng chy tip tuyn: vt liu ri hay là bt thc n chn nuôi chuyn đng
thành vòng tròn đng tâm vi trc quay. Dòng này thng sinh ra do c cu khuy -
trn kiu mái chèo.

- Dòng chy hng kính: Vt liu ri chy thành dòng theo phng vuông góc vi
trc quay hng t tâm ra thành thit b. Dòng này thng sinh ra do c cu khuy
kiu tuc bin.
- Dòng chy hng trc: Vt liu ri chy thành dòng song song vi trc quay, dòng
này đc sinh ra do c cu khuy kiu chong chóng, mái chèo cánh nghiêng.









Hình 1.13. Qu đo chuyn đng phc tp ca vt liu trong
máy trn trc ngang
a
b
Hình 1.12. Chuyn đng ca vt liu trong bung trn
a. Chuyn đng theo dng tip tuyn
b. Chuyn đng hng kính
c. Chuyn đng hng trc

c
20


1.3.2. Ch đ đng hc khi khuy - trn
Tc đ chuyn đng ca nguyên liu trong thit b khuy - trn ph thuc vào
tc đ chuyn đng ca ca c cu khuy. Thng s dng chun s Reynold đc
trng cho quá trình chuyn đng ca nguyên liu trong bung trn [44].



2

k
ek
Dn
R  (1.3)
Trong đó: R
ek
– c hun s Reynold dùng cho quá trình đo - trn;
 - khi lng riêng ca nguyên liu, kg/m
3
;
n - s vòng quay ca cánh khuy-trn, s
-1
;
 - đ nht đng lc ca nguyên liu trong bung trn, N.s/m
2
;
D

k
- đng kính c cu khuy trn
Ch đ chy ca nguyên liu trong thit b khuy - trn đc chia thành ba
min tng ng vi giá tr ca chun s Reynold.

- chy theo dòng: 0 ≤ R
ek
≤ 10
- chy quá đ: 10 ≤ R
ek
≤ 10
3
- chy xoáy ri: 10
3
≤ R
ek
≤ 10
7
1.3.3. Công sut trn
Theo GS.TSKH A.Ia. Xokolov [44] trong nghiên cu v công sut cho máy
trn dùng cánh đo gm dng cánh nm ngang và cánh hng tâm, công sut ca
cánh hng tâm đc tính toán nh sau:
Các cánh hng tâm ca máy trn nghiêng mt góc  đi vi trc quay, khi
cánh quay, nguyên liu đc chuyn dch hng tâm và hng trc. Vì vy công
sut N cn thit đi vi máy :

kW
vEvE
N
z

htht
,
1000
1
00


 (1.4)
Trong đó: E
ht
- thành phn hng tâm hp lc các lc cn ca sn phm tác dng
lên cánh nhúng chìm trong nguyên liu, F (kg);
21


E
0
- Thành phn chiu
trc hp lc các lc cn ca
sn phm tác dng lên cánh
nhúng chìm trong nguyên
liu, F (kg);
v
ht
- tc đ hng tâm
ca nhng đim đt hp lc
các lc cn ca nguyên liu
tác dng lên cánh nhúng
chìm trong sn phm, m/s;
v

0
- tc đ chiu trc ca nhng đim đt hp lc các lc cn ca nguyên liu
tác dng lên cánh nhúng chìm trong sn phm, m/s;
z - s cánh đng thi nhúng chìm trong sn phm.
Khi cánh chuyn đng, nó phi khc phc tr lc do trng lc và ma sát trong
ca sn phm, va do ma sát ca sn phm vi cánh. Thành phn hng tâm và
chiu trc ca các lc cn có th xác đnh theo s đ hình 1.14.

)sin).(sin
2
45(cossin
)sin).(cos
2
45(sincos
2
0
2








ftghEEE
ftghEEE
tb
tbht
(1.5)

Trong đó: - góc nghiêng ca cánh đi vi trc quay;
f- din tích cánh nhúng chìm trong sn phm, cm
2
;
- trng lng riêng ca nguyên liu, kg/cm
3
;
- góc ma sát trong ca sn phm, đ;
- H s ma sát ca sn phm vi cánh;
h
tb
- chiu sâu nhúng chìm ca cánh,cm.
i vi cánh hng tâm h
tb
đc xác đnh: h
tb
= 0,5 h (vi h: đ dài cánh).
1.3.4. Thi gian trn
A.Ia. Xokolov [44] khi nghiên cu máy trn dng trc ngang, coi thi gian
ca mt ln trn sn phm trong máy trn, thc n chn nuôi đc chuyn liên tc
qua vít ti, thùng cha, thi gian trn đc th hin:
t
chg
= t (m+2) (1.6)
ms
ht
E

'
ht

E
E

ms
E
0



'
0
E
ms
E
Hình 1.14. S đ xác đnh tr lc tác dng lên cánh
22


m- s ln trn đm bo cht lng
Hoc thi gian trn tính theo:

tv
Q
V
t
.
 , s; (1.7)
Trong đó: V- là th tích sn phm trong thùng cha ca máy trn, m
3
;

Q
vt
– nng sut trn ca máy trn, m
3
/s.
Thi gian trn chung s là:

vt
ch
Q
mV
t
)2(


(1.8)
1.3.5.  trn đu
Pacaoa E.A [37] đã đ xut phng trình đng hc ca quá trình trn
di dng:
V
C
= f
1
(t) + f
2
(t); (1.9)
Trong đó:
V
C
-  trn không đu ca hn hp;

f
1
(t)- Hàm đc trng cho quá trình trn thun;
f
2
(t)- Hàm đc trng cho quá trình trn ngc.
Mt s tác gi khác cng đã có nhng nhn xét tng t nh vy, coi quá trình
trn là s thay đi mt đ C
i
ca thành phn hn hp, đã thành lp mi quan h
gia tc đ quá trình trn vi s thay đi mt đ C
i
trong mt đn v thi gian tính
theo công thc:





dt
tdf
dt
tdf
dt
dC
V
i 21

(1.10)
- Mô hình toán ca Pacaoa E.A biu th cht lng trn trên c s nghiên

cu máy trn kiu cánh gt, nm ngang:
),,,,()lg()(
2
11
t
l
g
l
l
ftDtAV
B
c






(1.11)
Trong đó:
A, B, D - là hàm ca các đi lng không th nguyên;
23


l
1
, l - kích thc ca các thành phn;

1
, - mt đ các thành phn;

g - gia tc trng trng;
- vn tc góc;
- h s cha ca thùng máy trn;
t - thi gian trn.
Stelmakh [37] đ xut mô hình tính toán xác sut biu th quá trình trn, cng
trên c s nghiên cu máy trn kiu cánh qut nm ngang, gián đon. Gi mt đ
trung bình  ca thành phn ph gia (đc trn vào hn hp đ theo dõi xác đnh
cht lng trn) bng:

 
0 0 0 0
/ 1/ ( ) ( ) ( )
0
( )
( , ) (1 )
1/
t v t t t t t t
t e e e e
  
  
 
 
     

   

(1.12)
Trong đó:
t - thi gian trn;
- bán kính véc t t tâm v trí ban đu ca phn t cht ph gia;


0
- mt đ ban đu ca cht ph gia  thi đim t
o
;
- mt đ trung bình ca cht đó  thi đim t;
,v- các h s.
1.3.6. V trí đt cánh trn và biên dng cánh
Nhiu nghiên cu v cánh trn thc n chn nuôi nói riêng (và thc phm ri
nói chung) đc lp đt trên trc ngang. Vn đ đt ra là hình dng ca cánh trn nh
th nào đ nó chu mt lc cn nh nht cho phép khi chuyn đng trong sn phm
ri.  thc hin đc điu đó, cánh trn có hình dng đ áp sut bin thiên dc theo
vt, sao cho ni mà áp sut tng, s bin thiên phi xy ra chm.
Góc nghiêng to bi b mt cánh và trc nm ngang thông thng ly khong
40 ÷ 50
0
đm bo cho lc nâng cánh F
x
bng không; khi đó lc cn chuyn đng ca
trc vít và bt Fy t l vi .v
2
. Trong đó  là khi lng riêng ca cht ri (trng
hp này là bt thc n chn nuôi). Nu tính đn đ dài ca cánh trn l, ta có th vit:
F
y
= A. . v
2
. . l
x
. l

y
. l
z
(1.13)
24


Hng s A đc xác đnh bng thc nghim, nó ph thuc vào góc . Vi loi
cánh trn có chiu dài rt ln, khi đó lc nâng t l vi chiu dài và hng s A ch
ph thuc vào dng ca profin tit din ngang ca cánh.
Trong c hc, nhiu tác gi dùng h s nâng cánh theo công thc sau:

zx
y
y
llv
F
C

2
1
2


(1.14)
Loi cánh trn dài, h s nâng t l vi góc , không ph thuc vào vn tc chuyn đng:
C

= A. (1.15)

Tác gi Hà Th An [1] khi nghiên cu v công sut tiêu hao ca cánh trn, đã thit lp
đc mi quan h gia công sut và v trí đt cánh trn nh sau ( loi 4 cánh):
Bng 1.9. Quan h gia công sut tiêu hao ca cánh trn vi v trí đt cánh
TT
Góc nghiêng ca
cánh
Trng hp tng
cng thêm cánh
Giá tr, Công sut
cn thit, N
Giá tr Q
Không cánh tng cng N=0,736.S.Q (D/d
k
)
0,26
Q = 2,11.10
-2
.R
e
0,88

1
Góc nghiêng  = 45
0

nguyên li
u chuyn
đng theo hng tâm

Thêm cánh tng cng N= 0,736.S.Q (D/d

r
)
0,5
Q = 1,05.10
-2
.R
e

Không cánh tng cng N=0,736.S.Q (D/d
k
)
0,31
Q = 1,45.10
-2
.R
0,91

2
Góc nghiêng  = 45
0

nguyên liu chuy
n
đng xung
Thêm cánh tng cng N=0,736.S.Q (D/d
k
)
0,55
Q = 7,21.10
-3

.R
e

Không cánh tng cng N= 0,736.S.Q (D/d
k
)
0,1
Q = 8,91.10
-2
.R
e
0,8

3
Góc nghiêng  = 60
0

nguyên li
u chuyn
đng lên
Thêm cánh tng cng N=0,736.S.Q (D/d
k
)
0,31
Q = 4,43.10
-2
.R
e
0,92

Không cánh tng cng N= 0,736.S.Q

Q=1,485.10
-1
.R
e
0,77

4
Góc nghiêng  = 60
0

Thêm cánh tng cng N=0,736.S.Q (D/d
k
)
0,24
Q = 7,39.10
-2
.R
e
0,89

(iu kin s dng công thc:
Re >10
4
x 4 ; h = D/12; b  b
1
= D/6; H  D; T = D/12; D/d
k
= 2,3 ÷ 5,2 )

1.3.7. Chuyn đng ca ht trên b mt cánh
Khi nghiên cu vt liu ri (ht) chuyn đng trên cánh trn, TS. Nguyn Th
Hng [13] đã xét phng chuyn đng ca ht trên b mt cánh, đng thi xut
hin lc quán tính Coriolit tác đng vào ht v trí ban đu ca ht trong pha theo h
25


ta đ quay vi lc tác dng ca b mt cánh lên ht. Tác gi đã tìm đc h
phng trình đng lc:

cr
mslt
FFFGNamF 






(1.16)
Trong đó:
N- lc pháp tuyn;
G - lc trng trng;
F
lt
- lc quán tính ly tâm;
F
ms
- lc ma sát;
F

cr
- Lc quán tính Coriolit
 xác đnh đc các lc này và tính đc gia tc ht, tác gi đã xét đn các
yu t: thi gian, góc quay ca trc, h s ma sát đng
1.3.8. Tính cht vt lý ch yu ca vt liu.
Theo [18], [30]
+ Tính chy (d di đng) là tính đc trng nht cho bit vt liu có th dch
chuyn di tác dng ca lc (dù rt nh).
+ Tính liên tc: Coi nh tp hp ca phn t vt cht đin đy vùng kho sát;
+ Tính đng hng: S bin đi tính cht vt lý theo các hng nh nhau.
+ Tính nht: đc trng cho mc đ di đng ca vt liu. c trng ca nó gây
ra lc ma sát trong gi là tính nht; lc ma sát trong đc gi là lc nht.
 nghiên cu dòng vt liu ri, cn xem xét lc tác dng lên chúng. Vt liu
ri chu tác dng bi nhng lc sau:
+ Lc b mt, bao gm: áp lc, lc ma sát, phn lc t thành tác dng lên
cánh trn v.v…;
+ Lc khi: trng lc, lc quán tính.