Chuyên đề giáo dục giới tính tuổi vị thành niên

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
KHOA: TÂM LÝ – GIÁO DỤC
LỚP: TÂM LÝ – GIÁO DỤC 4



CHUYÊN ĐỀ:



GVHD: Cô Trần Thị Thu Mai
SVTH: Nhóm 2
Hoàng Công Đoàn
Trần Thị Ngọc Thắm
Thạch Thị Thùy Dương
Phan Thị Huyền Trang
Nguyễn Thị Huyền Trang
Nguyễn Thị Bích Kiều

Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 16 tháng 12 năm 2013
GIÁO ÁN HOẠT ĐỘNG
Chủ đề: Giáo dục giới tính tuổi vị thành niên
 Đặc điểm lớp học:
+ Học sinh THCS
+Lớp gồm: 42 học sinh
+ Giới tính: 33 học sinh nữ, 9 học sinh nam
 Điều kiện thực hiện:
+ Thời gian: 30 phút
+ Phòng học có: MIC, máy chiếu.
+ Diên tích phòng học tương đối hẹp
 Mục tiêu bài học: Sau bài học, học viên có thể:

1. Về tri thức:
- Nêu được sự khác biệt về giới tính
- Trình bày được những biểu hiện của tuổi dậy thì
- Trình bày được những
2. Về kĩ năng:
3. Về thái độ:
 Tiến trình hoạt động
Thời
gian
Nội dung
Hoạt động của BCV và HV
2 phút


5 phút







1.Ổn đinh


Đặc điểm phát triển tâm sinh lí của
nam giới ở tuổi dậy thì- tuổi vị thành
niên
Dậy thì đánh dấu một khởi đầu của tuổi vị
thành niên.

Trong tự nhiên, mọi sinh vật không ngừng
BCV: Cho lớp ổn định
Giới thiệu chuyên đề

Báo cáo viên đàm thoại với học
viên
1. Theo các bạn, tuổi dậy thì bắt
đầu từ mấy tuổi và kết thúc lúc
mấy tuổi.

phát triển và thay đổi. Con người cũng
vậy. Kể từ khi sinh ra đời, cơ thể bạn ngày
một lớn lên, trí tuệ bạn ngày thêm sâu sắc.
Có một khoảng thời gian đặc biệt mà bạn
có những bước phát triển nhảy vọt, đó là
tuổi dậy thì. Dậy thì bắt đầu từ khoảng 10-
15 tuổi ( các em gái là 8-13 tuổi, các em
trai là từ 10-14 tuổi), kéo dài trong vài

năm, biến các cô bé, cậu bé trở thành các
cô gái, chàng trai. Đó là sự thay đổi cả về
sinh lý và tâm lý. Đây là một giai đoạn có
sự thay đổi nhanh và mạnh cả về tâm lý và
sinh lý, đồng thời chứa đựng những thay
đổi sâu sắc trong các mối quan hệ xã hội
lẫn cá tính.
Quá trình phát triển tâm sinh lý ở mỗi
người diễn ra ở một tốc độ khác nhau và
có những nét riêng. Mà đặc biệt là sự khác
biệt giữa giới nữ và giới nam.
* Phát triển về sinh lí
Dưới góc độ sinh học, tuổi dậy thì là
thời kỳ trưởng thành sinh dục, nghĩa là bắt
đầu có khả năng sinh con, ở bạn trai là sự
phóng tinh lần đầu (mộng tinh).
Khi nói đến tuổi dậy thì bạn trẻ cần
quan tâm đến sự thay đổi về tâm sinh lý.
Với những thay đổi này, cần có hiểu biết
đầy đủ để tránh những sai lầm không đáng
có làm ảnh hưởng đến việc phát triển về
2. Giai đoạn này có vai trò thế nào
trong cuộc đời con người?
Tuổi dậy thì ở nam giới và nữ giới
có sự khác biệt thế nào?

Báo cáo viên mời các bạn nam
trong lớp lên tham gia hoạt động
"Các bạn hãy hồi tưởng lại thời kì
tuổi dậy thì của mình cùng với
những kiến thức các bạn đã biết liệt
kê ra những thay đổi về mặt sinh lí
ở nam giới khi đến tuổi dậy thì"
Học viên tham gia=> Báo cáo viên
tổng kết

tinh thần, thể chất và bệnh tật có thể xảy
đến.
Thay đổi về thể chất khi dậy thì ở nam
 Ngực, vai phát triển to ra nhanh
chóng.
 Phát triển chiều cao nhanh nhất, có
thể tăng 8 – 13cm/năm.
 Lông mu và lông nách bắt đầu xuất
hiện, lông mu thô, sẫm màu, cong lên,
mọc cao lên vùng bụng, lông nách
cũng thô và sẫm màu.
 Có hiện tượng mọc râu, lúc đầu
mọc râu ở góc môi, sau lan ra khắp
môi, đến phần trên của má, vùng dưới
môi và dưới cằm, số lượng râu phụ
thuộc vào yếu tố di truyền.
 Bắt đầu có mùi cơ thể và cơ thể tiết
nhiều dầu nhờn gây mụn trứng cá.

 Giọng nói trở nên trầm hơn.
 Kích thước dương vật tăng lên, bắt
đầu phát triển, chức năng sinh sản bắt
đầu hoạt động.
Thay đổi về mặt sinh lí

 Tinh hoàn, túi tinh và tuyến tiền liệt
hoạt động sản xuất ra tinh dịch chứa
tinh trùng.
 Bắt đầu xuất tinh, thường xuất tinh

vào ban đêm, còn gọi là “giấc mộng
ướt”.
 Dương vật cương cứng ngoài ý
muốn.
* Sự phát triển về tâm lí
Thay đổi về tâm lí khi dậy thì ở nam
 Có xu hướng thích được tự do, độc
lập, tự quyết định, thể hiện cái tôi của
bản thân, chuyển sang sinh hoạt với
bạn bè nhiều hơn là gia đình.
 Thể hiện cái tôi của bản thân,
chứng tỏ giới tính của bản thân như
thích thể hiện sự nam tính, tính quân tử
…
 Bắt đầu có những tình cảm khác
giới, bộc lộ tình cảm, cảm xúc với
người khác giới, thích yêu và được
yêu, chưa nắm rõ và phân biệt được
đâu là tình yêu đâu là tình bạn.
 Tự tin hơn, luôn mong muốn thu
thập nhiều thông tin phát triển giá trị
của bản thân, thể hiện cái tôi và sự
thông minh của mình.
 Phát triển trí tuệ nhanh, liên tục,

phát triển suy nghĩ về giá trị đạo đức,
lòng vị tha, lí tưởng hóa, và dần hình
thành suy nghĩ đến mục tiêu cuộc sống
của mình.






Báo cáo viên trình bày, cho VD
minh họa cụ thể.

5 phút

10
phút
* Xử lý tình huống
3 nhóm bốc thăm, chọn ra 1 nhóm sắm vai
tình huống: "Tình huống thể hiện sự thay
đổi rõ rệt về sinh lí, tâm lí ảnh hưởng đến
đời sống của nam giới ở lứa tuổi dậy thì
và câu hỏi để xử lí tình huống đó"
Đặc điểm về sự phát triển tâm sinh lý ở
nữ trong độ tuổi vị thành niên “tuổi dậy
thì”
- Chị Bình kể, thời gian gần đây cô
con gái lớp 6 của chị - tên ở nhà là Bống -
có những biểu hiện lạ mà chị chưa thể gọi
tên như tô son, búi tóc cao đỉnh đầu, đánh
móng tay trên lớp học (ở nhà chị không
cho con làm những thứ này). Thay vì mặc
áo đồng phục khi đi học thêm như thường
lệ, nay cháu lại mặc váy hay các áo quần
mẹ mua khác. Mọi lần thường chạy ào ra
với mẹ khi đến đón thì nay cháu vẫn mải
mê chụp ảnh, thì thụt với mấy người bạn
và chị thường phải chờ vài phút Bống mới
leo lên xe.
- "Chúng tạm biệt nhau bằng câu:
'Tình yêu về nhé' làm tôi cứ thấy kỳ kỳ mà
không nghĩ ra điều bất thường. Chỉ sau
đó, khi thấy con đứng trước gương, ngắm

nhìn cơ thể tôi mới ngộ ra rằng con đã
lớn, đã dậy thì rồi", chị Bình nói.
- Tuy nhiên, chị Bình lúng túng, không
biết mình nên nói gì với con. Ban đầu, chị
tỏ ra bực bội, khó chịu và không tự nhiên
với cảm giác con mình đã lớn. Trước các
hành động chăm chút cho cơ thể của con,
chị đều cho là bé học đòi, đỏm dáng và
cấm con không được như vậy. Tìm hiểu
sâu hơn một chút về lứa tuổi này, chị như
rơi vào "ma trận" và càng không biết làm
thế nào cho phải.

 Đây là lứa tuổi phát triển mạnh
Báo cáo viên chia lớp thành 3
nhóm thảo luân nhóm. Trong đó có
1 nhóm sắm vai tình huống, 2
nhóm xử lí tình huống trên lập
trường của phụ huynh










Lấy một số ý kiến về hậu quả của

QHTD ở tuổi vị thành niên của học
viên.

























mẽ nhưng không đồng đều. Tầm
vóc của các em lớn trông thấy,
trung bình một năm các em cao

lên 5,6 cm. Độ tuổi 12 tới 13 tuổi
là giai đoạn phát triển chiều cao
rất nhanh, tới 18-20 là dừng hẳn.
 Trọng lượng cơ thể mỗi năm
tăng từ 2,4kg tới 2,6kg.
 Sự phát triển của hệ xương, chủ
yếu là phát triển xương tay,
xương chân rất nhanh, xương
ngón tay, ngón chân rất chậm.
 Sự phát triển hệ thống tim mạch
cũng không cân đối. Thể tích của
tim tăng rất nhanh, hoạt động
của tim mạnh mẽ hơn, nhưng
kích thước của mạch máu lại
phát triển chậm.
 Tuyến nội tiết bắt đầu hoạt động
mạnh, thường dẫn đến sự rối
loạn thần kinh.
 Hệ thần kinh của thiếu niên còn
chưa có khả năng chịu đựng
những kích thích mạnh, đơn điệu
kéo dài.
 Hai buồng trứng bắt đầu hoạt
động thể hiện bằng hoạt động
sinh giao tử và bài tiết hóc-môn
sinh dục nữ progesteron, dẫn đến
những thay đổi về thể chất, tâm
lý, sự trưởng thành và hoàn thiện
về chức năng sinh dục.
 Cơ thể các em gái phát triển

nhanh về chiều cao và cân nặng
để trở nên cân đối, mềm mại,
thân hình có những đường cong
thuôn dần do lớp mỡ dưới da
phát triển, đặc biệt ở một số
vùng như ngực, mông.
 Hệ thống lông mu, lông nách

phát triển, giọng nói trở nên
trong trẻo hơn.
 Mốc đánh dấu quan trọng của
tuổi dậy thì là xuất hiện kinh
nguyệt.
TUỔI TRUNG HỌC PHỔ THÔNG.
- Tuổi đầu thanh niên là thời kì đạt
được sự trưởng thành về thể vóc. Bắt
đầu thời kì phát triển êm ả về sinh lý.
- Nhịp độ tăng trưởng của các em gái

đã chậm lại.
- Sự phát triển của hệ thần kinh có
những thay đổi quan trọng, tương đối
gần hoàn thiện.
- Đa số các em đã qua thời kì phát dục.
TÂM LÝ.
* Tâm lý cũng có những biểu hiện
thay đổi so với thời niên thiếu
như có cảm giác xấu hổ khi
đứng gần hoặc giao tiếp với bạn
khác giới cùng lứa tuổi, hay tư
lự, mơ mộng.
* Bắt đầu chăm sóc tới vẻ bề
ngoài, chú ý đến cách nói
chuyện, đi đứng.
* Trong gia đình, nhà trường, bạn
bè các em mong muốn có một
vị trí nhất định, có tiếng nói.
* Có nhu cầu mở rộng mối quan
hệ, mối quan hệ của các em
ngày càng rộng.
* Tình bạn chiếm một vị trí quan
trọng, sâu sắc, các em mong
muốn có tiếng nói, vị trí, sự tin
tưởng của bạn bè.
* Tình cảm đã bắt đầu sâu sắc, bền
vững, nồng nàn.
* Xuất hiện mối tình đầu, tình yêu
chân chính.

Mối nguy hiểm của tình dục trong vị
thành niên
Nhiều bạn trẻ tuổi vị thành niên có xu
hường bước vào cuộc sống tình dục từ khi
còn quá trẻ trước khi có sự trưởng thành
hoàn toàn về mặt tâm sinh lý. Tình trạng
QHTD trong tuổi vị thành niên ở nước ta
hiện nay ngày càng phổ biến và nằm ngoài
tầm kiểm soát. Một điểm khác biệt trong
quan niệm giáo dục về tình dục cho vị
thành niên giữa nước ta và nước ngoài ở
chỗ: khái niệm “tình dục an toàn” đối với
họ ngoài vấn đề không bệnh tật còn bao
gồm cả việc không có thai ngoài ý muốn;
còn ở nước ta hiện nay “an toàn” là con
mình không quan hệ gì hết. Liệu đây có
còn là một quan niệm đúng đắn, phù hợp

nữa hay chỉ mang tính cứng nhắc, lý
thuyết và sẽ lại tiếp tục với hậu quả là tình
trạng nạo phá thai ở tuổi vị thành niên là
vấn đề nhức nhối muôn thuở?
Vậy đối với tuổi vị thành niên QHTD có
những mối nguy hiểm nào?

Vị thành niên là giai đoạn phát triển từ trẻ
thơ trở thành người lớn, là cái tuổi không
còn là trẻ con cũng chưa hẳn là người lớn,
do kiến thức về giáo dục giới tính còn hạn
chế cùng với sự chưa hoàn thiện về các
cấu trúc chức năng cơ thể nên nếu các em
có QHTD trong độ tuổi này sẽ rất dễ dẫn
đến những tác hại trên đây:
1. Về sức khỏe:
- QHTD không an toàn dễ dẫn đến
những căn bệnh lây qua đường
tình dục như lậu, giang mai, bệnh
Trichomonas (trùng roi), ghẻ, viêm
gan siêu vi B… Và đặc biệt là căn
bệnh thế kỉ HIV.
- Khi QHTD không an toàn hoàn
toàn có thể dẫn đến tình trạng
mang thai ngoài ý muốn. Khi bạn
nữ tuổi vị thành niên có thai, buộc

phải chọn lựa kết hôn sớm hoặc
nạo phá thai- lựa chọn nào cũng
đầy rẫy những nguy cơ.
 Kết hôn sớm ảnh hưởng rất lớn
đến cuộc sống.
Pháp luật nước ta qui định độ tuổi kết hôn
với nữ là 18, với nam là 20 tuổi; kết hôn ở
tuổi vị thành niên tức tảo hôn. Mang thai ở
tuổi vị thành niên làm mất đi tiềm năng ở
các em, rút ngắn hoặc đánh mất cơ hội học
hành, hạn chế sự lựa chọn của các em
trong cuộc sống. Tuổi vị thành niên, các
em phần lớn đang trong tuổi cắp sách tới
trường, “ăn chưa no lo chưa tới”. Cuộc
sống gia đình thực sự là một thử thách,
học tập và cơ hội phát triển trong tương lai
của các em có thể bị gián đoạn. Gia đình
là tế bào của xã hội, kết hôn sớm không
chỉ tạo áp lực cho bản thân mà còn cho xã
hội khi bạn còn thiếu khả năng, sự chín
chắn và hiểu biết để duy trì một gia đình

khi còn ít tuổi.
Kết hôn sớm- có con ở độ tuổi này khi
mà chưa hoàn thiện cả về chức năng cơ
thể, chưa được trang bị đầy đủ kiến thức
sức khỏe sinh sản có thể sinh non hoặc
sinh ra những đứa trẻ dị tật…
Khi mang thai ở tuổi vị thành niên dễ dẫn
đến các biến chứng do thai nghén như: Dễ
bị sẩy thai, đẻ non, nhiễm độc thai nghén,
làm tăng nguy cơ tử vong cho mẹ.
Làm mẹ quá trẻ, cơ thể chưa phát triển
đầy đủ dẫn đến thiếu máu, thai kém phát
triển dễ bị chết lưu hoặc trẻ thiếu cân, con
suy dinh dưỡng cao.
Đẻ khó do khung chậu chưa phát triển đầy
đủ, dễ phải can thiệp bằng các thủ thuật và
phẫu thuật (Fooc-xep, giác hút).

BCV: đưa ra tình huống.
HV: giải quyết tình huống
BCV: Tổng kết
Tỷ lệ mắc bệnh tật và tử vong của trẻ sơ
sinh cao hơn nhiều so với các bà mẹ ở tuổi
trưởng thành.
Ngoài các nguy cơ sức khỏe, việc làm mẹ
ở tuổi VTN cũng gây những biến động
tâm lý không nhỏ: các bà mẹ này rất dễ bị
stress, trầm cảm khi phải đối mặt với
những khó khăn về sức khỏe, tài chính khi
nuôi con.
 Nạo phá thai:
Nước ta là 1 trong 3 nước có tỉ lệ phá thai

cao nhất thế giới (1,2- 1,6 triệu ca mỗi
năm), trong đó 20% thuộc lứa tuổi vị
thành niên, thậm chí có em chỉ mới 12
tuổi. Điều tra quốc gia về vị thành niên và
thanh niên Việt Nam cho thấy 7,6% trong
độ tuổi này có QHTD trước hôn nhân.
Việc nạo phá thai có ở hầu hết các tỉnh
thành trên cả nước chứ không riêng ở địa
phương nào. Tuy nhiên xảy ra nhiều ở các
thành phố lớn: Hà Nội, TP.HCM, Hải
Phòng, Quảng Ninh… ở những thành phố
lớn điều kiện kinh tế phát triển, các em có
cơ hội tiếp xúc với các phương tiện truyền
thong nhiều nên các em dậy thì sớm hơn
các em ở nông thôn. Mặt khác đây là nơi
tập trung nhiều trường đại học, cao đẳng,
trung cấp, khu công nghiệp các em sống
xa gia đình, thiếu thốn tình cảm nên dễ sa
vào quan hệ bạn bè, yêu đương mang lại
những hậu quả không mong muốn. chỉ
tính riêng 6 tháng đầu năm 2008 cả nước
đã có 432 ngàn ca nạo phá thai của trẻ vị
thành niên; đó là chưa kể đến những ca
nạo phá thai ở những cơ sở tư nhân không
thể thống kê và kiểm soát được. Cá biệt có
trường hợp phá thai nhiều lần, nhiều nhất
là thai khoảng dưới 2 tháng tuổi.
Rất nhiều em gái khi phát hiện có thai đã
chọn lựa biện pháp phá thai để “thoát nợ”
và “giữ thanh danh”. Do thiếu hiểu biết,

do mặc cảm và sợ sệt, trẻ VTN thường
không dám vào bệnh viện vì ở đó đông
người, dễ gặp người quen, nên các em tìm
đến các dịch vụ cơ sở y tế tư nhân kém
chất lượng, không đảm bảo về tay nghề và
vệ sinh. Đối với những trường hợp phá
thai không an toàn sẽ để lại những di
chứng nặng nề về cả thể chất lẫn tinh thần:
Nhữngtai biến trước mắt của những ca nạo
phá thai này có thể kể đến như: băng
huyết, nhiễm khuẩn nhiễm trùng kéo dài
có thể phải cắt bỏ tử cung, sót nhau, thủng
tử cung, nhiễm trùng máu và có thể gây tử
vong nhất là trong độ tuồi 13- 15 tuổi. Về
sau nữa thì các em có khả năng bị nhiễm
độc thai ngén, sinh non, dễ sảy thai, bị sản
giật, chuyển dạ kéo dài… kể cả việc vô
sinh nếu lạm dụng việc nạo phá thai.
Sau khi nạo phá thai có thể gâytâm lí tội
lỗi, tự ti, căng thẳng, suy sụp tinh thần,
khủng hoảng tâm lý.
2. Về tâm lý:
Chính việc QHTD sớm khi chưa có đầy
đủ hiểu biết về sức khỏe, giới tính đã gây
ra những thương tổn nặng nề về mặt tâm
lý ảnh hưởng lớn đến cuộc sống của các
em như tinh thần suy sụp, dễ mắc vào tệ
nạn mại dâm, ma túy và chịu rất nhiều áp
lực từ gia đình và xã hội như gia đình
ruồng bỏ,bạn bè xa lánh, người yêu “ bỏ

của chạy lấy người”…
Làm mẹ sớm dễ bị căng thẳng, khủng
hoảng tâm lý, tổn thương tình cảm và
thiếu điều kiện tốt trong cuộc sống. Một
số bạn gái có thể rất chán nản và cảm thấy
bị cách biệt với gia đình và bạn bè.
Bạn gái có thể lo âu vì bạn trai có thể coi
thường.
Với bạn trai có thể dẫn tới sự hoài nghi
bạn gái.
Ở tuổi VTN, các bạn không nên có quan
hệ tình dục, vì ở lứa tuổi này cơ thể đang
ở giai đoạn phát triển, nên chưa hoàn
chỉnh về mặt thể chất, tâm lý. Nếu có quan
hệ tình dục sớm bạn gái có thể dẫn đến
việc có thai ngoài ý muốn hoặc cả hai có
nguy cơ mắc bệnh lây truyền qua đường
tình dục, sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe và
tinh thần của mỗi người. Lúc này công
việc chính của chúng ta là tập trung chủ
yếu vào học tập cho tốt để ngày mai lập
nghiệp.
Làm thế nào để mình tự nắm bắt?
Tình huống: Hùng và Mai yêu nhau từ
năm lớp 7 đến nay đã được 1 năm. Ba mẹ
Hùng đi công tác, Hùng gọi điện cho Mai
hôm nay ba mẹ mình không có ở nhà bạn
đến nhà mình chơi nhé.
Theo anh chị bạn Mai trong trường hợp
trên sẽ xử lý tình huống như thế nào?

Giả sử nếu Mai đến thì chuyện gì sẽ xảy
ra?
Tổng kết bài học