các nhân tố tiến hóa tài liệu của thầy lập

Kh¸I niÖm tiÕn ho¸ nhá
(microevolution)
TiÕn hãa lµ qu¸ tr×nh biÕn ®æi tÇn sè alen
vµ thµnh phÇn kiÓu gen cña quÇn thÓ.
Qu¸ tr×nh nµy x¶y ra liªn tôc trong c¸c
quÇn thÓ tõ thÕ hÖ nµy sang thÕ hÖ kh¸c.

tiến hoá lớn
(macroevolution)

Tiến hóa nhỏ xảy ra trong thời
gian dài đã tạo nên sự tiến hóa
lớn.

Để phác họa lại quá trình tiến hóa
lớn cần có sự phối hợp của nhiều
ngành khoa học cũng nh các phân
ngành trong sinh học.

Các nhân tố tiến hoá

Khái niệm:
Nhân tố tiến hoá là nhân tố làm thay đổi tần
số alen và thành phần kiểu gen của quần thể

Các nhân tố tiến hoá:
-
Đột biến
-
Chọn lọc tự nhiên

-
Các yếu tố ngẫu nhiên
-
Di- nhập gen
-
Giao phối không ngẫu nhiên

C¸c nh©n tè tiÕn ho¸
1
4
3
2

§ét biÕn
•
§ét biÕn gen lµm thay ®æi
tÇn sè alen.
•
T¹o nguån nguyªn liÖu s¬
cÊp cho qu¸ tr×nh tiÕn
ho¸.

§ét biÕn

T¹i sao phÇn
lín ®ét biÕn
gen lµ cã h¹i?

-
Phá vỡ mối quan hệ hài hoà giữa các

gen với nhau trong hệ gen vốn đã đ ợc
chọn lọc tự nhiên thiết lập qua nhiều
thế hệ.
-
Phá vỡ mối quan hệ hài hoà giữa kiểu
gen với môi tr ờng vốn đã đ ợc chọn lọc
tự nhiên thiết lập qua nhiều thế hệ.
Đột biến gen là có hại

T¹i sao phÇn lín ®ét biÕn
gen lµ cã h¹i nh ng nã vÉn
cã vai trß quan träng
trong qu¸ tr×nh tiÕn hãa?

Đột biến gen có vai trò quan trọng
trong quá trình tiến hóa:

Giá trị thích ứng của gen phụ thuộc vào điều
kiện môi tr ờng: Đột biến gen có thể có hại
trong môi tr ờng này nh ng lại có thể có lợi
hoặc trung tính trong môi tr ờng khác.

Giá trị thích ứng của gen phụ thuộc vào tổ
hợp gen: trong tổ hợp gen này, gen đột biến
có thể là có hại nh ng trong tổ hợp gen khác,
gen đột biến có thể trở nên vô hại (trung tính)
và thậm chí lại trở thành có lợi.

VÝ dô vÒ c«n
trïng mang

gen ®ét biÕn
kh¸ng thuèc
trõ s©u
DDT

§ét biÕn gen cung cÊp
nguån nguyªn liÖu s¬
cÊp cho qu¸ tr×nh
chän läc tù nhiªn.

C¸c yÕu tè ngÉu nhiªn
C¸c yÕu tè ngÉu nhiªn cã thÓ lµm
thay ®æi tÇn sè alen cña quÇn thÓ.

Tần số alen của
quần thể thay
đổi do kích th ớc
quần thể giảm
(do bất kỳ yếu tố
ngẫu nhiên nào)
đ ợc gọi là hiệu
ứng thắt cổ chai
quần thể.
Các yếu tố ngẫu nhiên

C¸c yÕu tè ngÉu nhiªn

C¸c yÕu tè ngÉu nhiªn

Di - nhËp gen

Sự trao đổi các cá thể giữa các quần thể
không cách li nhau hoàn toàn tạo ra dòng
chảy gen l u thông giữa các quần thể.

Các cá thể nhập c mang theo alen vào quần
thể:
- Làm phong phú thêm vốn gen của quần
thể
- Làm thay đổi tần số alen của quần thể
Di - nhập gen

Tần số alen và tần số kiểu gen của
quần thể bị thay đổi nhanh hay
chậm tuỳ thuộc vào sự chênh lệch
giữa số cá thể vào và ra khỏi quần
thể là lớn hay nhỏ
Di - nhập gen

Di - nhËp gen

giao phèi
kh«ng ngÉu nhiªn
•
Tù thô phÊn
•
Giao phèi gÇn (giao phèi cËn huyÕt)
•
Giao phèi cã chän läc

giao phối
không ngẫu nhiên

Tần số alen của quần thể không đổi

Thành phần kiểu gen thay đổi:
- Tăng tần số kiểu gen đồng hợp
tử
- Giảm tần số kiểu gen dị hợp tử



Chän läc giíi tÝnh- mét d¹ng giao phèi kh«ng ngÉu nhiªn