các phương pháp xét nghiệm hiv

C¸c ph ¬ng ph¸p
C¸c ph ¬ng ph¸p
xÐt nghiÖm HIV
xÐt nghiÖm HIV
Nguyen Thi Nhu Ha
Nguyen Thi Nhu Ha

XÐt nghiÖm ph¸t hiÖn sµng läc
XÐt nghiÖm ph¸t hiÖn sµng läc
- C¸c kü thuËt ELISA
- C¸c kü thuËt ELISA
+ HIV Uniform II plus O
+ HIV Uniform II plus O
+ Genscreen HIV 1/2 version 2
+ Genscreen HIV 1/2 version 2
+ Murex HIV 1/2
+ Murex HIV 1/2
- C¸c xÐt nghiÖm nhanh
- C¸c xÐt nghiÖm nhanh
+ SFD HIV 1/2 PA
+ SFD HIV 1/2 PA
+ Determine HIV 1/2
+ Determine HIV 1/2
+ Multispot HIV-1/HIV-2
+ Multispot HIV-1/HIV-2
+ Genie II HIV 1/2
+ Genie II HIV 1/2

Kỹ thuật SFD HIV 1/2 PA
Kỹ thuật SFD HIV 1/2 PA

Những hạt gelatin đ ợc gắn với các thành phần kháng nguyên của
Những hạt gelatin đ ợc gắn với các thành phần kháng nguyên của
virut HIV(gp41, p24 của HIV1 và gp36 của HIV2) sẽ tạo ng ng
virut HIV(gp41, p24 của HIV1 và gp36 của HIV2) sẽ tạo ng ng
kết khi có sự hiện diện của kháng thể đặc hiệu trong huyết thanh
kết khi có sự hiện diện của kháng thể đặc hiệu trong huyết thanh
(hoặc huyết t ơng) bệnh nhân cho phép phát hiện đồng thời kháng
(hoặc huyết t ơng) bệnh nhân cho phép phát hiện đồng thời kháng
thể của virut HIV 1 và 2
thể của virut HIV 1 và 2

Trong phản ứng ng ng kết, mẫu thử đ ợc tiến hành đồng thời trên
Trong phản ứng ng ng kết, mẫu thử đ ợc tiến hành đồng thời trên
hai giếng: với hạt gelatin không gắn kháng nguyên (giếng chứng
hai giếng: với hạt gelatin không gắn kháng nguyên (giếng chứng
âm) và các hạt gelatin có gắn kháng nguyên (giếng phản ứng)
âm) và các hạt gelatin có gắn kháng nguyên (giếng phản ứng)

Không có phản ứng ng ng kết khi các hạt gelatin tự động lắng
Không có phản ứng ng ng kết khi các hạt gelatin tự động lắng
xuống, gom lại thành nút nhỏ d ới đáy giếng
xuống, gom lại thành nút nhỏ d ới đáy giếng

Có phản ứng ng ng kết khi các hạt gelatin kết hợp tạo thành một
Có phản ứng ng ng kết khi các hạt gelatin kết hợp tạo thành một
mạng liên kết phủ đều trên giếng

mạng liên kết phủ đều trên giếng

Điều kiện để đọc kết quả
Điều kiện để đọc kết quả
* Không có sự ng ng kết ở các giếng chứng âm. Trong tr ờng hợp có
* Không có sự ng ng kết ở các giếng chứng âm. Trong tr ờng hợp có
hiện t ợng ng ng kết ở các giếng chứng âm phải sử lý huyết thanh
hiện t ợng ng ng kết ở các giếng chứng âm phải sử lý huyết thanh
bằng cách cho hấp phụ các yếu tố làm ng ng kết ngẫu nhiên trong
bằng cách cho hấp phụ các yếu tố làm ng ng kết ngẫu nhiên trong
huyết thanh thử nghiệm với các hạt gelatine không gắn kháng
huyết thanh thử nghiệm với các hạt gelatine không gắn kháng
nguyên và làm lại phản ứng
nguyên và làm lại phản ứng

Đọc và biện luận kết quả
Đọc và biện luận kết quả

Mẫu âm tính: không có sự ng ng kết ở cả hai giếng chứng âm và
Mẫu âm tính: không có sự ng ng kết ở cả hai giếng chứng âm và
giếng phản ứng
giếng phản ứng

Mẫu nghi ngờ: không có sự ng ng kết ở giếng chứng âm, có sự ng
Mẫu nghi ngờ: không có sự ng ng kết ở giếng chứng âm, có sự ng
ng kết không rõ ràng ở giếng phản ứng
ng kết không rõ ràng ở giếng phản ứng

Mẫu d ơng tính: không có ng ng kết ở giếng chứng âm, có ng ng
Mẫu d ơng tính: không có ng ng kết ở giếng chứng âm, có ng ng

kết rõ ở giếng phản ứng
kết rõ ở giếng phản ứng

Ưu điểm của kỹ thuật SFD
Ưu điểm của kỹ thuật SFD
-Dễ thực hiện
-Dễ thực hiện
-Thao tác đơn giản
-Thao tác đơn giản
-Có thể làm hàng loạt
-Có thể làm hàng loạt
-Cho kết quả sau 2 giờ và đọc bằng mắt th ờng
-Cho kết quả sau 2 giờ và đọc bằng mắt th ờng
-Sinh phẩm có tính đặc hiệu cao
-Sinh phẩm có tính đặc hiệu cao
-Tỷ lệ d ơng tính giả t ơng đối thấp hơn so với kỹ thuật ELISA
-Tỷ lệ d ơng tính giả t ơng đối thấp hơn so với kỹ thuật ELISA

Genscreen HIV1/2 version 2
Genscreen HIV1/2 version 2
- Là kỹ thuật ELISA sandwich với hai giai đoạn
- Là kỹ thuật ELISA sandwich với hai giai đoạn
- Sử dụng giếng microplate có gắn kháng nguyên tinh
- Sử dụng giếng microplate có gắn kháng nguyên tinh
chế là các protein tái tổ hợp và tổng hợp của Gp160,
chế là các protein tái tổ hợp và tổng hợp của Gp160,
p25 và gp36 của HIV1 và HIV2
p25 và gp36 của HIV1 và HIV2
- Nếu trong mẫu thử có kháng thể kháng HIV1/HIV2,
- Nếu trong mẫu thử có kháng thể kháng HIV1/HIV2,

kháng thể này sẽ gắn đặc hiệu với các kháng nguyên
kháng thể này sẽ gắn đặc hiệu với các kháng nguyên
cố định trên giếng
cố định trên giếng
- Cộng hợp đ ợc cho vào ở giai đoạn hai là kháng nguyên
- Cộng hợp đ ợc cho vào ở giai đoạn hai là kháng nguyên
đánh dấu bằng men Peroxidase
đánh dấu bằng men Peroxidase
- Phức hợp Kháng nguyên-Kháng thể-Cộng hợp sẽ đ ợc
- Phức hợp Kháng nguyên-Kháng thể-Cộng hợp sẽ đ ợc
phát hiện bằng phản ứng hiện màu với cơ chất
phát hiện bằng phản ứng hiện màu với cơ chất

Các u điểm của thử nghiệm ELISA
Các u điểm của thử nghiệm ELISA
- C
- C
ho phép thực hiện đồng thời nhiều mẫu. Có thể dùng máy tự động
ho phép thực hiện đồng thời nhiều mẫu. Có thể dùng máy tự động
giảm bớt thao tác cho ng ời làm xét nghiệm, tránh sai sót và lây
giảm bớt thao tác cho ng ời làm xét nghiệm, tránh sai sót và lây
nhiễm.
nhiễm.
- Đọc kết quả bằng máy không phụ thuộc vào chủ quan của ng ời làm
- Đọc kết quả bằng máy không phụ thuộc vào chủ quan của ng ời làm
xét nghiệm.
xét nghiệm.
- Có thể l u các kết quả và các thông số kỹ thuật thuận lợi cho việc
- Có thể l u các kết quả và các thông số kỹ thuật thuận lợi cho việc
kiểm tra đánh giá chất l ợng xét nghiệm.

kiểm tra đánh giá chất l ợng xét nghiệm.
- Giá thành xét nghiệm t ơng đối rẻ.
- Giá thành xét nghiệm t ơng đối rẻ.

Các hạn chế của thử nghiệm ELISA
Các hạn chế của thử nghiệm ELISA
- Cần có sự đầu t cho trang thiết bị ban đầu và bảo hành bảo d ỡng
- Cần có sự đầu t cho trang thiết bị ban đầu và bảo hành bảo d ỡng
máy móc.
máy móc.
- Các sinh phẩm phải bảo quản ở nhiệt độ lạnh.
- Các sinh phẩm phải bảo quản ở nhiệt độ lạnh.
- Nhân viên xét nghiệm phải đ ợc đào tạo và có kinh nghiệm.
- Nhân viên xét nghiệm phải đ ợc đào tạo và có kinh nghiệm.
- Thời gian thực hiện xét nghiệm lâu.
- Thời gian thực hiện xét nghiệm lâu.
- Nếu số l ợng mẫu ít thì rất tốn kém do phải làm nhiều chứng.
- Nếu số l ợng mẫu ít thì rất tốn kém do phải làm nhiều chứng.

D
D
etermine HIV 1/2
etermine HIV 1/2

Là kỹ thuật miễn dịch sắc ký
Là kỹ thuật miễn dịch sắc ký

Mẫu thử (huyết thanh, huyết t ơng, máu toàn phần) đ ợc nhỏ
Mẫu thử (huyết thanh, huyết t ơng, máu toàn phần) đ ợc nhỏ
vào vùng nhỏ mẫu nằm ở phía d ới của băng giấy. Huyết thanh

vào vùng nhỏ mẫu nằm ở phía d ới của băng giấy. Huyết thanh
hoặc huyết t ơng sẽ đi qua vùng cộng hợp là các kháng nguyên
hoặc huyết t ơng sẽ đi qua vùng cộng hợp là các kháng nguyên
virut HIV1/2 đ ợc gắn với Selenium colloid nằm ở phía trên.
virut HIV1/2 đ ợc gắn với Selenium colloid nằm ở phía trên.
Các hỗn hợp này tiếp tục dịch chuyển theo màng lên phía trên
Các hỗn hợp này tiếp tục dịch chuyển theo màng lên phía trên
đi qua vị trí có gắn các kháng nguyên virut là các peptit tái tổ
đi qua vị trí có gắn các kháng nguyên virut là các peptit tái tổ
hợp. Nếu trong mẫu thử có các kháng thể đặc hiệu với HIV sẽ
hợp. Nếu trong mẫu thử có các kháng thể đặc hiệu với HIV sẽ
cho phản ứng kết hợp kháng nguyên-kháng thể-cộng hợp và
cho phản ứng kết hợp kháng nguyên-kháng thể-cộng hợp và
xuất hiện một vạch màu đỏ ở vùng thử nghiệm. Hỗn hợp các
xuất hiện một vạch màu đỏ ở vùng thử nghiệm. Hỗn hợp các
chất tiếp tục dịch chuyển lên phía trên mang theo các cộng
chất tiếp tục dịch chuyển lên phía trên mang theo các cộng
hợp có gắn kháng nguyên và sẽ cho phản ứng với các kháng
hợp có gắn kháng nguyên và sẽ cho phản ứng với các kháng
thể đơn dòng kháng HIV 1/2 đ ợc cố định sẵn ở vị trí kiểm
thể đơn dòng kháng HIV 1/2 đ ợc cố định sẵn ở vị trí kiểm
chứng và tạo thành một vạch đỏ ở vùng này.
chứng và tạo thành một vạch đỏ ở vùng này.

Đọc và biện luận kết quả
Đọc và biện luận kết quả
- D ơng tính: khi vạch thử nghiệm và kiểm chứng đều xuất hiện màu
- D ơng tính: khi vạch thử nghiệm và kiểm chứng đều xuất hiện màu
đỏ
đỏ

- Âm tính: chỉ vạch kiểm chứng có màu đỏ
- Âm tính: chỉ vạch kiểm chứng có màu đỏ
- Khi ở vùng kiểm chứng không xuất hiện vạch màu cần tiến hành
- Khi ở vùng kiểm chứng không xuất hiện vạch màu cần tiến hành
làm lại phản ứng đồng thời kiểm tra chất l ợng sinh phẩm có còn
làm lại phản ứng đồng thời kiểm tra chất l ợng sinh phẩm có còn
đủ điều kiện sử dụng không
đủ điều kiện sử dụng không

Ưu điểm của kỹ thuật Determine
Ưu điểm của kỹ thuật Determine

Đơn giản, cho kết quả nhanh, dễ đọc bằng mắt th ờng
Đơn giản, cho kết quả nhanh, dễ đọc bằng mắt th ờng

Sinh phẩm có thể bảo quản ở nhiệt độ th ờng
Sinh phẩm có thể bảo quản ở nhiệt độ th ờng
* Xử dụng trong các tr ờng hợp cần kiểm tra HIV gấp và
* Xử dụng trong các tr ờng hợp cần kiểm tra HIV gấp và
luôn phải đ
luôn phải đ
ợc kiểm chứng với các kỹ thuật khác
ợc kiểm chứng với các kỹ thuật khác



Sơ đồ xét nghiệm
Sơ đồ xét nghiệm
áp dụng cho chẩn đoán các tr ờng hợp nhiễm HIV
áp dụng cho chẩn đoán các tr ờng hợp nhiễm HIV

Thử nghiệm I
Âm tính
Kết luận: ÂM TíNH
D ơng tính
Tiếp tục làm thử nghiệm II
Âm tính
Kết luận: ÂM TíNH
D ơng tính
Tiếp tục làm thử nghiệm III
Âm tính
Kết luận: ÂM TíNH
D ơng tính
Kết luận: DƯƠNG TíNH