SKKN sửa lỗi phát âm cho học sinh lớp 1

SKKN: Sa li phỏt õm cho hc sinh lp 1
a.Đăt vấn đề
I/ Lý do chọn đề tài.
Tiếng Việt là một môn học chiếm nhiều thời gian trong chơng trình
học của bậc Tiểu học nói chung và lớp 1 nói riêng, coi trọng đồng thời cả
4 kỹ năng: nghe, đọc, nói, viết trong dạy học Tiếng Việt. Con ngời Việt
Nam sử dụng tiếng Việt là công cụ giao tiếp chính. Học tốt môn Tiếng
Việt thì đó sẽ là phơng tiện giúp các em học tốt các môn học khác. Học
xong chơng trình lớp 1 các em phải đọc thông viết thạo. Song thực tế hiện
nay còn có một bộ phận học sinh Tiểu học nói chung và học sinh lớp 1
nói riêng còn mắc rất nhiều lỗi khi phát âm. Vậy nguyên nhân nào dẫn
đến tình trạng học sinh phát âm sai và làm thế nào để khắc phục tình
trạng này? Đó là những câu hỏi thiết thực cần sớm có lời giải đáp, và
cũng là mối quan tâm của các nhà làm công tác giáo dục và những ai tâm
huyết với sự nghiệp giáo dục.
II/ Cơ sở lý luận.
Trong các nhà trờng công việc giảng dạy và công việc giáo dục
phần lớn dựa vào sách. Sách là ngời thày thứ hai đối với học sinh. Thông
qua việc đọc sách HS mở rộng tầm hiểu biết về thiên nhiên, xã hội, cuộc
sống, con ngời văn hoá, phong tục tập quán Đọc các tác phẩm văn học
HS đợc bồi dỡng về vốn hiểu biết, năng lực thẩm mỹ, trau rồi kỹ năng sử
dụng ngôn ngữ, sử dụng tiếng mẹ đẻ Vì vậy việc đọc đối với HS mang
ý nghĩa giáo dục rất lớn, nó không thể thiếu với các hoạt động trong nhà
trờng.
1. Xuất phát từ vị trí của môn Tiếng Việt trong nhà trờng tiểu
học và thông qua việc dạy HS đọc, phát âm môn Tiếng Việt.
Nó còn là con đờng để dẫn chúng ta vào thế giới bao la vô tận của
tri thức khoa học và của con ngời. Nếu không am hiểu và vận dụng đúng
thì HS sẽ không bao giờ nhìn thấy ánh sáng hào quang của thế giới tri
1
SKKN: Sa li phỏt õm cho hc sinh lp 1

thức đó. Đọc và phát âm chuẩn giúp các em không hiểu sai, không hiểu
lệch lạc vấn đề.
Cho nên việc phát âm của HS Tiểu học thực sự quan trọng, nhất là
đối với HS lớp 1.
2. Xuất phát từ tầm quan trọng của kỹ năng nghe, nói, đọc, viết
của HS Tiểu học.
Mặc dù mới bớc chân vào nhà trờng Tiểu học nhng các em đã phải
lĩnh hội rất nhiều tri thức, nhất là nghe đọc để viết, mà bậc Tiểu hoc nói
chung và lớp 1 nói riêng là một nền tảng để sau này các em tiếp bớc trên
con đờng tri thức. Trong nhà trờng , giáo viên đánh giá kết quả học tập
của HS cũng phải thông qua năng lực nói, đọc, phát âm. Hoạt động nghe,
nói , đọc ,viết không thể thiếu đợc trong nhà trờng tiểu học, khôngthể
thiếu đợc trong hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ. Nếu học sinh chỉ biết
đọc, không biết viết hay chỉ biết viết không biết đọc thì hoạt động giao
tiếp gặp nhiều khó khăn. Bởi vậy nên việc đọc đúng và phát âm chuẩn dẫn
đến nghe hiểu và viết đợc ở Tiểu học là hết sức quan trọng, nhất là quá
trình đọc đúng và phát âm chuẩn của giáo viên cũng có rất nhiều ảnh h-
ởng đến các em vì cô là tấm gơng để HS soi mình vào đó.
Mặt khác, ngời nói và ngời viết có diễn đạt đợc đúng ý mình hay
không; ngời nghe, ngời đọc có hiểu đợc chính xác, đầy đủ nội dung cần
thông báo hay không là phụ thuộc vào mức độ thuần thục của 4 hoạt
động: nghe, nói, đọc, viết. Vì vậy mà giao tiếp ngời nói phát âm sai nhiều
sẽ làm cho ngời nghe giảm sự chú ý, hiệu quả của giao tiếp sẽ kém. Đối
với giờ học tiếng Việt đặc biệt là giờ học vầnvà tập đọc nếu HS phát âm
sai nhiều sẽ dẫn đến chất lợng giờ học không đạt yêu cầu. Bởi vậy nhiệm
vụ của ngời GV Tiểu học là phải cung cấp cho HS các quy tắc và rèn
luyện để các em có kỹ năng nói và thói quen phát âm đúng. Đối với HS
Tiểu học các em có phát âm chuẩn thì mới nói đúng, mới hay khi viết,
mới chuẩn chính tả và mới có thể tiến tới đọc diễn cảm.
2

SKKN: Sa li phỏt õm cho hc sinh lp 1
III/ Cơ sở thực tiễn.
Trong xã hội hiện đại nh ngày nay, khi mà nền kinh tế, khoa học kỹ
thuật và nền giáo dục nớc nhà phát triển nh vũ bão, tiến tới hội nhập với
thế giới con ngời phải giao tiếp nhiều, giao tiếp rộng thì việc phát âm
chuẩn lại càng trtở nên bức thiết. Một ngời phát âm chuẩn, đọc đúng, đọc
hay, đọc diễn cảm cũng chính là biểu hiện của con ngời có ý thức, có hiểu
biết, có văn hoá.
Thực tế hiện nay trong giao tiếp xã hội hay ở chính trong các hội
nghị; các buổi thuyết trình của các nhà chính trị khi mà các đại biểu phát
biểu ý kiến chúng ta nghe thấy rất buồn cời vì những phát âm sai:
Ví dụ :
- Đã đến giờ nàm (làm) việc.
- Tôi xin lói (nói) với các đồng chí
Hay có HS lên tới trung học rồi còn nói:
- Xin phép cô cho em đi mua vợ. (vở)
-
Đây là kết quả của giảng dạy và giáo dục trong nhà trờng Tiểu học.
Ngay tại thời điểm hiện nay trên địa bàn huyện Lý Nhân và ở trờng
tôi hiện nay thì tình trạng phát âm sai còn phổ biến. Do ảnh hởng của
ngôn ngữ địa phơng HS ở đây phần lớn sai ở các âm phụ âm đầu l/n;
d/r/gi; s/x; ch/ tr. Ngoài ra các em còn phát âm sai, lẫn lộn giữa các
thanh hỏi - nặng, ngã - hỏi, ngã - nặng ; các vần u iu, ơu iêu ,
Yêu cầu tối thiểu của 1 HS đã hoàn thành bậc Tiểu học là phải đọc
thông viết thạo. Nhng đọc thông viết thạo không có nghĩa là chỉ cần đọc
đợc, viết đợc mà phải đạt đợc những yêu cầu tối thiểu của Tiếng Việt đó
là:
- Phát âm chuẩn
- Không nói ngọng hay đọc sai, lẫn phụ âm đầu. Nếu HS đã đạt đợc
những yêu cầu trên thì hoạt động viết của các em rất dễ dàng. Có đọc

3
SKKN: Sa li phỏt õm cho hc sinh lp 1
đúng thì mới viết đúng. Có phát âm chuẩn thì ngời nghe mới hiểu mình
nói gì và không gây cời ở những cuộc họp hay những lúc cần nghiêm túc.
Vì vậy đọc đúng và phát âm chuẩn ở bậc Tiểu học nhất là lớp 1 là một
điều quan trọng bậc nhất khi các em đến trờng.
Một ngời đọc đúng, đọc hay dễ thu hút, lôi cuốn ngời nghe, làm cho
họ chú ý hơn đến điều mà mình đang đọc, tránh tình trạng tâm lý tẻ nhat .
Một ngời đọc không đúng, phát âm không chuẩn sẽ không thu hút đợc
ngời nghe mà nhiều khi gây sự khó chịu, nực cời cho mọi ngời.
Qua quá trình giảng dạy trong trờng Tiểu học, tôi đã hiểu đợc phần
nào thực tế giảng dạy ở nhà trờng. Nhiều khi giáo viên dạy các em đọc
trong các giờ học vần, tập đọc, có em còn đọc sai, đọc cha chuẩn, GV
vẫn phải tiếp tục giảng bài mới không sửa sai cho các em để cho kịp thời
gian của tiết học. Thực tế với khả năng của HS lớp 1, nhiều em thông
minh, nhanh hiểu, tiếp thu bài tốt nhng vẫn còn một số em học kém, tiếp
thu chậm. Các em lại học ở lớp 1 nên việc giảng dạy của giáo viên cũng
gặp ít nhiều khó khăn. Bởi vì nếu cứ giành nhiều thời gian cho các em học
kém thì các em khá sẽ cảm thấy nhàm chán Vì vậy trong một lớp không
thể có tất cả các em đều học tốt, phát âm chuẩn đợc. Điều này đã làm cho
tôi suy nghĩ rất nhiều là làm sao để giảm tỷ lệ HS đọc sai, phát âm không
chuẩn tới mức độ tối thiểu. Bởi vậy tôi đã lên kế hoạch nghiên cứu, tìm
hiểu nguyên nhân và áp dụng một số biện pháp nhằm khắc phục thực
trạng trên.
B. giải quyết vấn đề.
- Để có một phơng pháp cụ thể và hữu hiệu nhằm nâng cao năng lực
phát âm của HS tôi tiến hành nghiên cứu:
I/ Thực trạng tình hình học sinh phát âm sai
- Qua một thời gian trực tiếp giảng dạy phần âm và phần vần tôi
thấy tình hình đọc của các em HS lớp mình ở mức trung bình, tình trạng

4
SKKN: Sa li phỏt õm cho hc sinh lp 1
phát âm sai còn khá phổ biến, đa số giữa các em còn nhầm lẫn giữa các
cặp phụ âm : l - n; s - x; tr - ch; gi r - d . Một số các em còn phát âm
sai ở vần, thanh, tiếng. Cụ thể tôi đã tiến hành khảo sát chất lợng phát âm
của HS lớp 1A do tôi chủ nhiệm và lớp 1B lần một qua hai bài tập đọc
(Bài 37 và 42 Sách Tiếng Việt lớp 1 tập 1)
Bài 1 :
Gió từ tay mẹ
Ru bé ngủ say.
Thay cho gió trời
Giữa trời oi ả.
Bài 2 : Buổi tra, Cừu chạy theo mẹ ra bờ suối. Nó thấy bầy hơu nai đã ở
đấy rồi.
Cho thấy kết quả nh sau:
Lớp
Sĩ
số
Lỗi
n- l ch - tr s - x gi - r - d
Vần,
thanh,
tiếng
1A
25 8 = 323% 6 = 24% 6 = 24% 4 = 16% 3 = 12%
1B 27
8 =
29,6%
7 =
25,9%

4 =
14,8%
5 = 18,5
%
3 = 11,1%
* Nhận xét:
Qua khảo sát 2 bài tập đọc trên đây tôi nhận thấy HS phát âm chuẩn
cha nhiều. Lỗi mà HS mắc phải là các cặp phụ âm n - l ở các tiếng nh:
Cặp n - l:
nó đọc thành ló
nai đọc thành lai
5
SKKN: Sa li phỏt õm cho hc sinh lp 1
Cặp s - x:
say đọc thành xay
Cặp tr - ch:
tra đọc thành cha
trời đọc thành chời
chạy đọc thành trạy
Cặp gi - r - d:
gió đọc thành dó
ru đọc thành du
Vần, thanh, tiếng:
ngủ đọc thành ngụ
đã đọc thành đá
hơu đọc thành hiêu
cừu đọc thành cìu
Để đảm bảo độ chính xác và để kiểm tra xem tình trạng phát âm sai
có ảnh hởng gì đến việc viết chính tả hay không, tôi đã tiến hành kiểm tra
viết chính tả nghe đọc qua các bài và tôi nhận thấy đa phần HS khi đọc

cũng nh trong khi viết còn nhầm lẫn giữa các cặp âm: l - n; tr - ch; s - x;
gi r d . Cụ thể tôi đã kiểm tra hai bài chính tả:
Bài 1: Gió lùa kẽ lá
Lá khẽ đu đa
Gió qua cửa sổ
Bé vừa ngủ tra
Bài 2:
Những bông cải nở rộ nhuộm vàng cả cánh đồng. Trên trời bớm
bay lợn từng đàn.
* Nhận xét:
6
SKKN: Sa li phỏt õm cho hc sinh lp 1
Qua hai bài chính tả nghe đọc tôi nhận thấy phần lớn các em phát
âm sai thì dẫn đến viết sai. Tuy nhiên có một số em phát âm sai nhng viết
lại đúng hoặc viết sai nhng phát âm lại đúng (nguyên nhân này chỉ có thể
do các em trong khi GVđọc các em cha chí ý lắng nghe.)
Sau khi khảo sát tình hình về năng lực phát âm của HS tôi đi tìm
hiểu nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên.
II/ Nguyên nhân dẫn đến tình trạng phát âm sai
1/ Do ảnh hởng của tiếng địa phơng.
Nh chúng ta đã biết, tâm lý HS Tiểu học là lứa tuổi rất hay bắt ch-
ớc việc làm, lời nói của ngời lớn. Các em còn nhỏ nên cha phân biệt đợc
đúng, sai. Mà địa phơng tôi dạy nhân dân thờng nói ( phát âm) sai nhiều ở
các cặp âm: l - n ; tr - ch ; s - x; gi r d do thói quen thờng phát âm
nhẹ, không cong lỡi ; về vần th ờng sai: vần u thành iu; ơu thành iêu cho
dễ nói nh rợu thành riệu. Ngay từ khi còn nhỏ các em đợc nghe bà, mẹ
hát ru đợc ngời thân dạy nói. Lớn lên các em tiếp xúc và giao tiếp với mọi
ngời xung quanh, mọi ngời phát âm sai các em sẽ bắt chớc học theo, dẫn
đến trở thành các thói quen trong giao tiếp.
Sự quan tâm của gia đình đến việc học hành của con cái còn ít hoặc

là không quan tâm, phó mặc cho nhà trờng. Cha mẹ các em do bận công
việc, lo làm ăn không thờng xuyên kiển tra con em mình học tập nh thế
nào nên lực học các em chỉ đạt TB, năng lực phát âm cha cao mặc dù một
số em nhận thức rất tốt.
2/ Về phía giáo viên
- Bản thân GV là ngời địa phơng nên có thể GV còn phát âm cha
chuẩn. Mà chúng ta đã biết lứa tuổi HS Mầm non, Tiểu học là lứa tuổi
hay bắt chớc, tin yêu thày cô giáo. Các em luôn coi thày cô giáo là tấm g-
ơng sáng mẫu mực trong mọi hành vi cử chỉ, điệu bộ, ngôn ngữ. Các em
bắt chớc và làm theo. Chính vì vậy, muốn cho HS phát âm chính xác thì
7
SKKN: Sa li phỏt õm cho hc sinh lp 1
yêu cầu GV dạy từ Mầm non cũng phải phát âm chuẩn ( không chỉ trong
giờ dạy mà trong cả giao tiếp hằng ngày).
- Khi HS phát âm sai bản thân GV không xây dựng ý thức, thói
quen cho HS tự sửa sai cho nhau. Mặt khác trong các tiết học vần và tập
đọc đợc phân bố tơng đối nhiều và thời gian dành cho 1 tiết học là 35 đến
40 phút, đôi khi GV còn mải truyền thụ kiến thức, nội dung bài mới, mải
lo kết thúc tiết học đúng thời gian quy định nên bỏ qua việc luyện đọc,
luyện phát âm cho HS hoặc có luyện nhng qua loa cha triệt để.
- Ngoài những giờ tập đọc học vần GV cha chú trọng rèn cách phát
âm cho HS trong các tiết học khác.
Ví dụ: Trong tiết toán, khi cho HS đọc đề bài toán thì yêu cầu HS
cũng phải phát âm đúng, có phát âm đúng từ ngữ thì mới hiểu nội dung
bài toán.
3/ Về phía học sinh
- ở lớp: bản thân HS trong giờ học Tiếng Việt hay trong các giờ học
khác không tập trung nghe cô giáo đọc mẫu phát âm mẫu những tiếng hay
nhầm lẫn, những tiếng khó. T tởng của các em bị phân tán nên các em
không xác định đợc cách phát âm của các cặp phụ âm : l - n ; tr - ch; s -

x; gi r d . Đồng thời đọc sai cả những vần, tiếng khác nh: u thành iu;
ơu thành iêu. nhầm cả dấu thanh, chẳng hạn: những đọc thành
nhứng, vở đọc thành vợ.
- ở nhà: Các em cha chú ý luyện đọc, trong giao tiếp với ngời thân
khi phát âm sai cũng không chú ý sửa, hoặc biết ngời lớn và bản thân phát
am sai cũng không sửa mà cứ nói theo thế cho dễ nói.
Nh vậy bản thân các em không có ý thức hoặc thiếu ý thức sửa sai
khi phát âm. Các em còn coi nhẹ việc phát âm mà không biết tầm quan
trọng của nó.
Ngoài ra còn một vài em nói ngọng từ nhỏ phát âm không rõ ở một
số âm đầu và vần.
8
SKKN: Sa li phỏt õm cho hc sinh lp 1
Trên đây là một số nguyên nhân dẫn đến tình trạng HS phát âm
sai.
Là một GV trực tiếp giảng dạy ở khối lớp 1 tôi nhận thấy việc sửa
chữa và uốn nắn để nâng cao năng lực phát âm cho HS là một điều kiện
hết sức quan trọng và cấp thiết đối với những ngời làm công tác GD.
Muốn hình thành đợc thói quen luyện phát âm ở HS Tiểu học, giúp các
em phát âm chuẩn thì GV phải có chơng trình, kế hoạch cụ thể để uốn
nắn sửa chữa cho các em. Hiểu đợc tâm lý HS đây lầ lứa tuổi để uốn nắn,
dễ hình thành thói quen, tiếp thu nhanh, nếu khắc phục đợc các nguyên
nhân trên đây thì các em sẽ phát huy tốt hơn, chuẩn xác hơn.
Bởi vậy trong thời gian qua, tôi đã đa ra một số biện pháp nhằm
tháo gỡ từng bớc giúp HS nâng cao dần năng lực phát âm tạo điều kiện để
các em học lên các lớp trên tốt hơn.
III/ một số biện pháp
1. Đẩy mạnh công tác xẫ hội hoá giáo dục.
- Đến gặp và trao đổi trực tiếp với đ/c phát thanh viên của xã, đề
nghị đ/c đó rất thông cảm và cố gắng chú ý khi đọc tin tức, văn bản trên

loa phóng thanh thì phát âm cho chuẩn mực.
- Tuyên truyền qua các buổi họp phụ huynh để các bậc phụ huynh
nắm đợc tầm quan trọng và cách tiến hành phối hợp với nhà trờng trong
việc dạy dỗ con em mình nói chung, đặc biệt trong việc rèn cho các em
có kĩ năng, thói quen phát âm chuẩn.
- Gặp gỡ các phụ huynh có con em phát âm cha chuẩn. Trao đổi về
tình hình học tập ở lớp của em đó. Đề nghị phụ huynh phối kết hợp rèn
khả năng phát âm cho các em bằng cách:
+ Thờng xuyên đôn đốc, kiểm tra việc học tập của con em.
+ Trong giao tiếp hằng ngày, khi thấy các em phát âm sai thì cần
uốn nắn sửa chữa ngay.
9
SKKN: Sa li phỏt õm cho hc sinh lp 1
+ Các bậc phụ huynh khi giao tiếp với trẻ nhỏ cần chú ý nói (phát
âm) chuẩn mực để làm gơng cho các em. Tránh tình trạng ngời lớn phát
âm tự do làm cho các em bắt chớc theo sẽ tạo thành thói quen xấu.
2/ Đối với giáo viên:
Muốn HS phát âm đúng, nâng cao năng lực phát âm điều quan
trọng trớc tiên là GV phải nắm chắc phơng pháp bộ môn, cụ thể là nắm đ-
ợc tiến trình, phơng pháp dạy tập đọc, học vần.
Một yếu tố không kém phần quan trọng là GV cần phải phát âm
chuẩn xác trong tất cả các giờ học, trong mọi lúc giao tiếp để học sinh bắt
chớc và làm theo. GV phải là tấm gơng sáng cho các em noi theo, mọi cử
chỉ, hành động của GV đều phải mẫu mực. Tuyệt đối GV không đợc phát
âm sai.
- GV luôn luôn phải có ý thức, thói quen sửa lỗi phát âm cho HS
trong tất cả các môn học cũng nh trong giao tiếp giữa cô và trò. Đặc biệt
cần chú ý đến các tiết tập đọc và học vần - hai môn học đợc đọc và phát
âm nhiều. Khi thấy HS phát âm sai GV phải hớng dẫn tỉ mỉ, kiên trì giúp
các em phát âm đúng, đọc đúng. Khi HS có sự tiến bộ cần khen ngợi

,động viên kịp thời , khuyến khích các em cầu tiến.
- Để sửa lỗi cho HS ở các cặp phụ âm: l - n; tr - ch; s - x; gi r
d. GV cần hớng dẫn các em cách phát âm những phụ âm mà các em hay
nhầm lẫn .
Bớc đầu tiên GV đa ra một số tiếng:
+ Tiếng có phụ âm đầu là s x : nh xa sa
+ Tiếng có phụ âm đầu là n l : nh nói lói ; lòng - nòng
+ Tiếng có phụ âm đầu là ch tr : nh châu trâu
+ Tiếng có phụ âm đầu là gi r - d : nh giận rận dận
Sau đó GV phát âm mẫu từng tiếng. Tiếp theo đó GV dùng lý
thuyết giảng giải cho HS cách phát âm, cho HS phát âm thử từng phụ âm,
khi đợc rồi mới ghép các phụ âm đó vào tiếng. Chẳng hạn:
10
SKKN: Sa li phỏt õm cho hc sinh lp 1
+ Âm n: là âm tắc vang nên khi phát âm đầu lỡi thẳng.
+ Âm l: là phụ âm sát vang nên khi phát âm đầu lỡi cong, vòm
miệng trên hơi thoát ra ngoài.
Tơng tự nh trên, GV cũng hớng dẫn cách đọc, phân biệt các cặp ch
tr ; gi r d cùng với cá vần, tiếng khó để HS đọc đúng, chính xác.
Hay những em không phân biệt đợc dấu hỏi, dấu ngã nh ngã đọc thành
ngá ; hỏi đọc thành hõi , GV cần trực tiếp h ớng dẫn, sửa cho
từng em và yêu cầu em đó đọc nhiều lần.
3/ Đối với HS
- Trớc hết GV cần cho các em thấy rõ tầm quan trọng của việc phát
âm đúng. Có thể đa ra một số chuyện gây cời do phát âm sai nh: Tha cô
cho em về lấy vợ ( vở) để các em thấy tác hại của việc phát âm sai.
- GV cần tạo hứng thú học tập cho các em không chỉ trong giờ tập
đọc, học vần mà cả trong các giờ học khác hớng sự chú ý của các em vào
việc nghe cô hớng dẫn cách phát âm. Ngoài việc hớng dẫn trong giờ, trớc
lớp , GV cũng cần phải giúp cho các em hiểu nghĩa của từ để giúp cho

việc phát âm đúng. Có đọc đúng thì mới viết đúng.
- Đối với những HS nói ngọng từ nhỏ, khi phát âm không phân biệt
đợc một số âm đầu hoặc dấu thanh hỏi, sắc, ngã, nặng; sai vần nh:
anh đọc là ăn
ngã đọc là ngá
hiểu đọc là hiệu
sẻ đọc là sẽ
GV cần có sự quan tâm đặc biệt, chú ý gần gũi uốn nắn, động viên
các em. Cần dành nhiều thời gian hơn các em khác để sửa sai cho các em,
giúp các em phát âm đúng, phân biệt đợc dấu thanh. Có nh vậy khi viết
mới đúng, với các em này phải đọc nhiều lần sau đó mới cho viết. Giao từ
khó, tiếng khó để các em về nhà luyện và có hình thức kiểm tra. Đặc biệt
11
SKKN: Sa li phỏt õm cho hc sinh lp 1
cần có sự phối kết hợp với gia đình để tìm hiểu rõ nguyên nhân để từ đó
cùng với gia đình có biện pháp giúp các em tiến bộ (nếu cần có thể nhờ
bác sỹ t vấn thêm nếu các em đó ngọng bệnh lý )
GV cần chú ý hết sức nhiệt tình, kiên trì không nôn nóng, vội vã
giúp HS chuyển biến dần. Chẳng hạn trong gìơ học vần, tập đọc GV gọi
những HS phát âm yếu, ngọng nhiều hơn. Thờng xuyên kiểm tra, động
viên kịp thời khi các em có tiến bộ, nh thế sẽ tạo cho các em hứng thú
trong học tập, có ý thức và thói quen trong việc sửa lỗi phát âm. Lấy gơng
những HS tiến bộ để khuyến khích các em khác noi theo. Có nh vậy mới
phát huy đợc tính tích cực của HS.
Trong qúa trình sửa lỗi cho HS điều tối kị nhất là GV không đợc
nhại lại khi HS phát âm sai, cũng không nên trách mắng hay có hình thức
kỷ luật phạt HS làm cho các em thấy mặc cảm hay tự ti các em không sửa
đợc lỗi hoặc không muốn sửa lỗi.
Cho những HS hay phát âm sai, phát âm yếu ngồi cạnh những HS
phát âm chuẩn và giao nhiệm vụ cho những em này kèm cặp giúp đỡ bạn,

giúp bạn sửa lỗi, uốn nắn kịp thời.
Ngoài thời gian giúp đỡ các em trên lớp, GV cần đa ra một số từ,
câu khó về nhà các em tự luyện. GV có thể đọc mẫu, hớng dẫn tỷ mỷ về
cách đọc phát âm thế nào cho đúng, kiểm tra các em có tiến bộ không vào
đầu giờ học buổi sau.
Ví dụ: GV đa ra một số từ sau:
- leo núi, lăn lông lốc
- trái chín
- say sa, xào xạc
- gió rung rinh cành lá
- nhanh nhẹn
Với biện pháp trên các em có thể nhớ lâu hơn và tình trạng đọc vẹt
không thể xảy ra.
12
SKKN: Sa li phỏt õm cho hc sinh lp 1
- GV có thể đa ra một số từ giống nhau nhng khác nghĩa nh châu
và trâu
+ trâu : con trâu
+ châu : châu á
hay no và lo
+ lo: lo lắng
+ no: ăn no
- Giải nghĩa những từ giống nhau nhng khác nghĩa cho các em biết
và đa ra một số từ khác cho các em suy nghĩ và nêu lên ý kiến của mình
về cách hiểu từ và giải thích ý nghĩa của từ. Thờng xuyên kiểm tra kết quả
của các em và tiếp xúc gần gũi với các em để hiểu các em nhiều hơn.
- GV cần có kế hoạch luyện phát âm từ thấp đến cao, từ đơn giản
đến phức tạp và có tốc độ tăng dần nh: Trớc tiên luyện cho các em phát
âm đúng các âm, vần sau đó tiến tới luyện tiếng, từ và tiếp theo luyện đến
câu, đoạn, bài; từ đọc đúng đến đọc hay, đọc diễn cảm.

* Tóm lại: Các phơng pháp trên cần phải áp dụng một cách liên tục,
dần dần và khoa học thì mới có hiệu quả.
Sau khi đi sâu nghiên cứu tìm hiểu tình hình và thực trạng phát âm
sai của HS, tìm ra một số nguyên nhân và biện pháp thích hợp nhằm nâng
cao năng lực phát âm cho HS và đã áp dụng vào lớp 1A do tôi trực tiếp
giảng dạy.
IV / Kết quả đạt đợc sau khi áp dụng các biện pháp
trên:
Để xem xét kết quả sau khi áp dụng các biện pháp trên, tôi tiến
hành khảo sát chất lợng phát âm của lớp tôi lần 2. Và khảo sát chất lợng
tại lớp 1B (lớp không đợc áp dụng các biện pháp trên và do GV cao tuổi
dạy)
Tôi cho HS 2 lớp đọc bài:
13
SKKN: Sa li phỏt õm cho hc sinh lp 1
Bài 73 - TV lớp 1 tập 1
Con gì có cánh
Mà lại biết bơi
Ngày xuống ao chơi
Đêm về đẻ trứng
Bài 77 TV lớp 1 tập 1
Những đàn chim ngói
Mặc áo màu nâu
Đeo cờm ở cổ
Chân đất hồng hồng
Nh nung qua lửa
Số liệu thống kê nh sau:
Lớp
Sĩ
số

Lỗi
n- l ch - tr s - x gi - r - d
Vần,
thanh,
tiếng
1A
25 2 = 8% 2 = 8% 1 = 4% 2 = 8% 0 = 0%
1B 27
7 =
25,9%
5 =
18,5%
2 = 7,4%
3 = 11,1
%
2 = 7,4%
* Nhận xét:
Qua khảo sát lần 2 cho thấy lớp 1B không áp dụng các biện pháp
trên của tôi thì chất lợng phát âm hầu nh vẫn nh cũ, sự tiến bộ là không
đáng kể. Còn lớp 1A của tôi chất lợng phát âm có sự tiến bộ rõ rệt. Số HS
phát âm đúng tăng lên. Nhìn vào kết quả đạt đựơc tôi rất phấn khởi và tự
tin vào những biện pháp mà mình đã đa ra. Điều đáng mừng là một số HS
trớc kia đọc yếu mắc nhiều lỗi (có em măc tới 2 đến 3 lỗi phát âm) bây
14
SKKN: Sa li phỏt õm cho hc sinh lp 1
giờ đợc sự hỗ trợ, giúp đỡ, uốn nắn cách phát âm theo các biện pháp mà
tôi đã đa ra có tiến bộ rõ rệt. Những cặp phụ âm mà trớc đây các em hay
nhầm lẫn trong cách phát âm: n - l ; ch tr ; gi - r d, bây giờ các em
đã phát âm tơng đối chuẩn. Khi phát âm cũng ít sai hơn, nếu sai chỉ cần
cô giáo nhắc là em phát âm lại thì HS đó tự sửa đợc ngay. Từ đó HS viết

chính tả cũng ít sai và chuẩn xác hơn. Tỷ lệ HS phát âm sai giảm đi đáng
kể, nhất là cặp phụ âm n - l từ chỗ có 8 em mắc lỗi trong lần khảo sát thứ
nhất thì lần khảo sát thứ 2 chỉ còn 2 em. Số HS phát âm sai ở các cặp ch -
tr; gi- r d; s x cũng giảm đi rõ rệt. Số HS phát âm sai về vần, thanh
điệu cũng giảm đi trong khi đó thời gian áp dụng các biện pháp trên cha
lâu. Nhìn vào kết quả khảo sát ta thấy số HS sai lỗi phát âm giảm dần
đáng kể. Điều này cho thấy các em đã nhận ra đợc cái sai của mình và sửa
sai đợc. Nhng đây mới là kết qủa bớc đầu. Muốn chấm dứt và hạn chế tối
đa tình trạng này đòi hỏi phải có một thời gian lâu dài để rèn luyện cho
các em. Tôi nhận thấy trong thời gian vừa qua mình cha thể sửa hết lỗi
phát âm cho HS, nhng những biện pháp mà tôi đa ra là những biện pháp
khá hữu hiệu và tích cực, có tác dụng trực tiếp, thiết thực đối với HS.
C/ kết luận
Qua quá trình giảng dạy và thời gian trực tiếp sửa lỗi phát âm cho
HS, tôi thấy việc sửa lỗi cho HS nói chung và HS lớp 1 nói riêng là một
yêu cầu cấp bách và cần thiết. Bởi vì HS biết đọc đúng, viết đúng là biểu
hiện của sự hoàn thiện góp phần giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt.
Muốn sửa lỗi phát âm và nâng cao năng lực phát âm cuả HS trớc tiên
ngời GV phải nhận thức vai trò nhiệm vụ và tầm quan trọng của việc phát
triển nhân cách toàn diện của con ngời nói chung.
- Muốn nâng cao nănglực phát âm cho HS thì điều quan trọng trớc
tiên là ngời GV phải tự hoàn thiện mình để trở thành ngời mẫu mực, là
tấm gơng sáng trong cách phát âm, nói năng trớc HS để các em noi theo.
15
SKKN: Sa li phỏt õm cho hc sinh lp 1
Ngời GV phải thờng xuyên trau dồi kinh nghiệm, nhiệt tình, năng động
và phải có tâm huyết với nghề nghiệp. Đặc biệt là phải tích luỹ đợc vốn
kiến thức phong phú về tiếng mẹ đẻ thờng xuyên nâng cao kỹ năng đọc và
phát âm cho bản thân.
Trong qua trình sửa lỗi phát âm cho HS đòi hỏi sự khéo léo tinh tế

của ngời thày. Làm thế nào để HS thấy việc rèn luyện cách phát âm là
điều cần thiết, có lợi cho các em, đồng thời nâng cao trình độ văn hoá cho
xã hội.
Luyện cách phát âm cho HS Tiểu học ngời GV phải nắm đợc đặc
điểm tâm lý của các em, có biện pháp khen, chê kịp thời, khéo léo.
- Khuyến khích các em ham đọc sách, báo, truyện bổ ích để nâng
cao năng lực tự đọc, năng lực t duy, sự hiểu biết về các mặt trong cuộc
sống. Đồng thời qua các hình thức này giáo dục t tởng, tình cảm cho các
em.
- GV cần kết hợp chặt chẽ với gia đình, xã hội để dành sự quan tâm
đến HS nhiều hơn. Việc rèn phát âm cho HS phải ở mọi lúc, mọi nơi và
liên tục.
Theo tôi trên đây là những bài học cần thiết đối với những GV
muốn sửa lỗi phát âm cho HS. Tuy nhiên việc áp dụng những biện pháp
này vào từng lớp cụ thể đòi hỏi phải có sự khéo léo, linh hoạt, kiên trì của
cả thày và trò. Đây là một vấn đề khó thực hiện song vẫn làm đợc nếu có
sự kiên trì, có sự tìm tòi công phu các biện pháp nhằm tháo gỡ. Việc sửa
lỗi phát âm cho HS có đạt kết quả cao hay không còn phụ thuộc vào khả
năng, lòng nhiệt tình của mỗi GV. Phải xuất phát từ lòng yêu nghề, mến
trẻ, có tâm huyết với nghề thì chất lợng giáo dục mới đạt hiệu quả cao.
Đồng thời còn phụ thuộc vào bản thân HS có ý thức tự rèn luyện, sửa sai
hay không. Tóm lại, thành công trong việc nâng cao năng lực phát âm cho
HS phụ thuộc vào cả thày và trò.
16
SKKN: Sa li phỏt õm cho hc sinh lp 1
D/ những vấn đề còn tồn tại
Trong khoảng thời gian nghiên cứu và áp dụng các biện pháp nâng
cao năng lực phát âm cho HS tôi thấy rằng năng lực phát âm của HS đã
đạt đợc mức khá. Đó là kết quả đáng mừng. Tuy nhiên mức độ này cha
ổn định, ít nhiều vẫn có sự dao động. Bởi vì vẫn còn một số em lơ là trong

việc phát âm, cha hình thành cho mình ý thức, thói quen tự rèn luyện cách
phát âm đúng, chính xác. Bên cạnh đó còn có những lý do chủ quan và
khách quan khác phần nào tác động đến các em. Chẳng hạn khi đọc bài
do không chú ý các em phát âm sai; trong khi đọc đề toán HS phát âm sai
mà GV không sửa để tránh mất thời gian của tiết học; trong khi giao tiếp
với mọi ngời nhất là cha mẹ, những ngời thân trong gia đình không chú ý
sửa sai cho các em. Trong lúc trò chuyện, vui chơi cùng bạn bè các em
hay nói tự do, cha có ý thức, thói quen phát âm chuẩn và tự sửa sai cho
nhau. Điều quan trọng là việc rèn luyện phát âm cho HS là một quá trình
lâu dài, đòi hỏi ngời GV phải kiên trì, tỉ mỉ giúp đỡ, uốn nắn kịp thời nhất
là đối với HS yếu kém, phát âm ngọng từ nhỏ. Có nh vậy mới thực hiện
tốt mục tiêu giáo dục, nhiệm vụ giáo dục đào tạo thế hệ trẻ, đặc biệt là lứa
tuổi hiếu động của HS Tiểu học.
E/ ý kiến đề xuất.
Để góp phần nâng cao năng lực phát âm cho HS nói riêng cũng nh
hiệu quả học tập nói chung tôi có một số đề xuất sau:
- Mỗi GV khi thi tuyển vào trờng s phạm thì cần có thêm một phần
thi điều kiện nữa là thi đọc ( đọc đúng, phát âm chuẩn, không ngọng )
- Mỗi GV cần tự học hỏi để nâng cao kỹ năng nghiệp vụ s phạm và
cần phải tâm huyết với nghề.
17
SKKN: Sa li phỏt õm cho hc sinh lp 1
- Các cấp các ngành tiếp tục tạo điều kiện hỗ trợ về mặt kinh phí
cũng nh tinh thần thời gian cho GV Tiểu học tiếp tục học nâng cao ( cao
đẳng, đại học)
- Mở các lớp bồi dỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ GV Tiểu
học nói chung, đặc biệt là các đồng chí GV cao tuổi bằng cấp cha đạt
chuẩn trong thời gian ngắn để các đồng chí đợc học tập nhiều hơn về đổi
mới phơng pháp dạy học Tiếng Việt cũng nh các môn khác và nâng cao
năng lực chuyên môn.

- Cùng với sự đóng góp của nhân dân, các cấp các ngành, đặc biệt
là UBND xã tạo điều kiện xây dựng trờng lớp đủ các điều kiện về cơ sở
vật chất, ánh sáng, trang thiết bị phục vụ cho việc giảng dạy.
CNG HềA X HI CH NGHA VIT NAM
c lp- T do- Hnh phỳc
BN CAM KT
I. THễNG TIN TC GI
H v tờn:
Ngy, thỏng, nm sinh:
n v: Trng tiu hc
ờn thoi: 0912345678
18
SKKN: Sửa lỗi phát âm cho học sinh lớp 1
E-mail:
II. TÊN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Tên SKKN:
III. NỘI DUNG CAM KẾT
Tôi xin cam kết sáng kiến kinh nghiệm này tôi đã áp dụng thành công trong
giảng dạy tại trường ……………………………… . Trong trường hợp có
xảy ra tranh chấp về quyền sở hữu đối với một phần hay toàn bộ sản phẩm
sáng kiến kinh nghiệm này mà tôi là người vi phạm, tôi hoàn toàn chịu trách
nhiệm trước lãnh đạo đơn vị, lãnh đạo sở GD&ĐT. Sáng kiến kinh nghiệm này
tôi cũng đã phổ biến cho đồng nghiệp nên nếu có bạn đọc học tập, nghiên cứu,
sử dụng, áp dụng sáng kiến này tôi cũng không khiếu nại hay đòi hỏi quyền sở
hữu.
…………, ngày … tháng … năm
20….
Người cam kết
(Ký, ghi rõ họ tên)
19