ct ứng dụng kỹ thuật chụp petct mô phỏng lập kế hoạch xạ trị gia tốc

ỨNG DỤNG KỸ THUẬT
ỨNG DỤNG KỸ THUẬT
CHỤP PET/CT MÔ PHỎNG
CHỤP PET/CT MÔ PHỎNG
LẬP KẾ HOẠCH XẠ TRỊ GIA TỐC
LẬP KẾ HOẠCH XẠ TRỊ GIA TỐC
PGS. TS. Mai Trọng Khoa, ThS. Vũ Hữu Khiêm,
PGS. TS. Trần Đình Hà, TS. Lê Chính Đại,
ThS. Phạm Văn Thái, ThS. Phạm Cẩm Phương,
ThS. Ngô Trường Sơn, Bs. Trần Hải Bình và CS
Đặt vấn đề
Đặt vấn đề



Ung thư là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ
Ung thư là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ
hai chỉ sau các bệnh tim mạch.
hai chỉ sau các bệnh tim mạch.

Các phương pháp điều trị chính: phẫu thuật, xạ trị và
Các phương pháp điều trị chính: phẫu thuật, xạ trị và
toàn thân
toàn thân
Đặt vấn đề
Đặt vấn đề
Xạ trị phải giải quyết được 2 vấn đề cơ bản
Xạ trị phải giải quyết được 2 vấn đề cơ bản
-
-
X

X
ác định chính xác được các thể tích cần điều trị
ác định chính xác được các thể tích cần điều trị
:
:
+ CT : còn hạn chế một số trường hợp
+ CT : còn hạn chế một số trường hợp
+ PET/CT: phát hiện tổn thương ở mức độ mức độ phân tử
+ PET/CT: phát hiện tổn thương ở mức độ mức độ phân tử


sớm và chính xác hơn
sớm và chính xác hơn


Xác định các thể tích điều trị chính
Xác định các thể tích điều trị chính
xác hơn CT
xác hơn CT
-
-
Bảo vệ các cơ quan nguy cấp xung quanh
Bảo vệ các cơ quan nguy cấp xung quanh
chịu liều bức xạ
chịu liều bức xạ
trong giới hạn an toàn luôn là thách thức ngược.
trong giới hạn an toàn luôn là thách thức ngược.



Ứng dụng hình ảnh PET/CT mô phỏng để lập kế hoạch xạ trị
Ứng dụng hình ảnh PET/CT mô phỏng để lập kế hoạch xạ trị
gia tốc đặc biệt xạ trị điều biến liều (IMRT) là một kỹ thuật
gia tốc đặc biệt xạ trị điều biến liều (IMRT) là một kỹ thuật
đỉnh cao của xạ trị hiện nay
đỉnh cao của xạ trị hiện nay
Mục Tiêu
Mục Tiêu

Xây dựng quy trình lập kế hoạch xạ trị gia tốc trên hình
Xây dựng quy trình lập kế hoạch xạ trị gia tốc trên hình
ảnh PET/CT mô phỏng.
ảnh PET/CT mô phỏng.

Bước đầu đánh giá một số kết quả xạ trị với kỹ thuật
Bước đầu đánh giá một số kết quả xạ trị với kỹ thuật
PET/CT mô phỏng.
PET/CT mô phỏng.
Nguyên lý cơ bản của ghi hình khối
Nguyên lý cơ bản của ghi hình khối
u bằng PET
u bằng PET


- Sự tập trung một cách đặc hiệu dược chất phóng xạ
- Sự tập trung một cách đặc hiệu dược chất phóng xạ
(DCPX) vào tổ chức u cao hơn so với mô lành xung
(DCPX) vào tổ chức u cao hơn so với mô lành xung
quanh.

quanh.
- Các hoạt động chuyển hoá trong các tổ chức ung thư
- Các hoạt động chuyển hoá trong các tổ chức ung thư
thường xuất hiện trước những thay đổi về cấu trúc
thường xuất hiện trước những thay đổi về cấu trúc




hình ảnh của PET sớm hơn nhiều.
hình ảnh của PET sớm hơn nhiều.
Nguyên lý của ghi hình với PET/CT
Nguyên lý của ghi hình với PET/CT

Kết hợp máy PET và
Kết hợp máy PET và
máy CT trong cùng một
máy CT trong cùng một
hệ thống.
hệ thống.

Đồng thời thu được hình
Đồng thời thu được hình
ảnh CT và hình ảnh
ảnh CT và hình ảnh
PET.
PET.

Sự phối hợp hai hình CT
Sự phối hợp hai hình CT

và PET tăng độ nhạy, độ
và PET tăng độ nhạy, độ
đặc hiệu và độ chính xác.
đặc hiệu và độ chính xác.
Hình CT
Hình PET
Hình PET/CT
Hình ảnh PET toàn
thân
Hình PET/CT ở mặt
phẳng đứng ngang
Hình PET/CT ở mặt
phằng đứng dọc
+ =
QUY TRÌNH CHỤP PET/CT MÔ
QUY TRÌNH CHỤP PET/CT MÔ
PHỎNG LẬP KẾ HOẠCH XẠ TRỊ
PHỎNG LẬP KẾ HOẠCH XẠ TRỊ
Thi t b k thu tế ị ỹ ậ
Thi t b k thu tế ị ỹ ậ
1.
1.
Máy PET/CT Biographe True Point 6 Slices
Máy PET/CT Biographe True Point 6 Slices
Siemens
Siemens
2.
2.
Hệ thống điều khiển máy
Hệ thống điều khiển máy

3.
3.
Hệ thống laser định vị
Hệ thống laser định vị
4.
4.
Máy phân tích kết quả PET/CT với phần mềm
Máy phân tích kết quả PET/CT với phần mềm
True D
True D
5.
5.
Hệ thống máy lập KHXT với phần mềm
Hệ thống máy lập KHXT với phần mềm
Prowess Panther
Prowess Panther
6.
6.
Thiết bị kiểm tra chất lượng
Thiết bị kiểm tra chất lượng
7.
7.
Máy xạ trị gia tốc tuyến tính LINAC
Máy xạ trị gia tốc tuyến tính LINAC
Kíp kỹ thuật
Kíp kỹ thuật
1.
1.
Bác sỹ chuyên khoa Ung thư
Bác sỹ chuyên khoa Ung thư

2.
2.
Bác sỹ chuyên khoa Y học hạt nhân
Bác sỹ chuyên khoa Y học hạt nhân
3.
3.
Kỹ sư xạ trị
Kỹ sư xạ trị
4.
4.
Kỹ thuật viên y học hạt nhân và xạ trị
Kỹ thuật viên y học hạt nhân và xạ trị
5.
5.
Y tá Y học hạt nhân và xạ trị.
Y tá Y học hạt nhân và xạ trị.
1. CHUẨN BỊ BỆNH NHÂN
1. CHUẨN BỊ BỆNH NHÂN

Khám BN, khai thác
Khám BN, khai thác
tiền sử bệnh.
tiền sử bệnh.

Xét nghiệm cơ bản
Xét nghiệm cơ bản

Chẩn đoán xác định
Chẩn đoán xác định
ung thư: các xét

ung thư: các xét
nghiệm cần thiết,
nghiệm cần thiết,
mô bệnh học.
mô bệnh học.
1. CHUẨN BỊ BỆNH NHÂN
1. CHUẨN BỊ BỆNH NHÂN
Ch
Ch
uẩn bị phương tiện cố
uẩn bị phương tiện cố
định
định
1.
1.
CHUẨN BỊ BỆNH NHÂN
CHUẨN BỊ BỆNH NHÂN
* Ngày chụp PET/CT mô phỏng:
* Ngày chụp PET/CT mô phỏng:

Bệnh nhân nhịn ăn 4-6 h.
Bệnh nhân nhịn ăn 4-6 h.

Đo đường máu mao mạch
Đo đường máu mao mạch

Đặt đường truyển tĩnh mạch
Đặt đường truyển tĩnh mạch

Tiêm tĩnh mạch DCPX (liều 0,15mCi/kg cân

Tiêm tĩnh mạch DCPX (liều 0,15mCi/kg cân
nặng)
nặng)
- DCPX:
- DCPX:
18
18
F-FDG (2-fluoro 2-deoxy glucose)
F-FDG (2-fluoro 2-deoxy glucose)

Cách ly 45-60 phút, hạn chế nói chuyện và vận
Cách ly 45-60 phút, hạn chế nói chuyện và vận
động trước khi chụp PET/CT.
động trước khi chụp PET/CT.
2. CHỤP PET/CT MÔ PHỎNG
2. CHỤP PET/CT MÔ PHỎNG
Đặt BN lên máy
Đặt BN lên máy
2. CHỤP PET/CT MÔ PHỎNG
2. CHỤP PET/CT MÔ PHỎNG
-
Định vị
Định vị
bằng hệ
bằng hệ
thống laser
thống laser
3 chiều
3 chiều
-

Chụp
Chụp
PET/CT
PET/CT
2. CHỤP PET/CT MÔ PHỎNG
2. CHỤP PET/CT MÔ PHỎNG
Chụp PET/CT
Chụp PET/CT
3. LẬP KẾ HOẠCH XẠ TRỊ
3. LẬP KẾ HOẠCH XẠ TRỊ


Chuyển hình
Chuyển hình
PET/CT sang
PET/CT sang
máy lập kế
máy lập kế
hoạch xạ trị
hoạch xạ trị
3. LẬP KẾ HOẠCH XẠ TRỊ
3. LẬP KẾ HOẠCH XẠ TRỊ
-
Xác định BTV (GTV-PET), CTV, PTV, các tổ chức lành xung
Xác định BTV (GTV-PET), CTV, PTV, các tổ chức lành xung
quanh.
quanh.
3. LẬP KẾ HOẠCH XẠ TRỊ
3. LẬP KẾ HOẠCH XẠ TRỊ

Tính liều, kiểm tra
Tính liều, kiểm tra
phân liều trên thể
phân liều trên thể
tích cần tia và cơ
tích cần tia và cơ
quan lành xung
quan lành xung
quanh: hình ảnh 3
quanh: hình ảnh 3
D, và biểu đồ liều -
D, và biểu đồ liều -
thể tích (DVH)
thể tích (DVH)
4. KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG (QA)
4. KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG (QA)
5. TI N HÀNH ĐI U TRẾ Ề Ị
5. TI N HÀNH ĐI U TRẾ Ề Ị
TẠI TT Y HỌC HẠT NHÂN VÀ UNG
TẠI TT Y HỌC HẠT NHÂN VÀ UNG
BƯỚU, BỆNH VIỆN BẠCH MAI
BƯỚU, BỆNH VIỆN BẠCH MAI
UNG THƯ n TỶ LỆ %
SÀNG HÀM 2 6,7
VÒM 5 16,7
AMYDAL 1 3,3
THANH QUẢN –
HẠ HỌNG
3 10

PHỔI 14 46,7
THỰC QUẢN 3 10
TRỰC TRÀNG 2 6,6
TỔNG 30 100
Case 1. BN nam, 52 T, Ung thư thuỳ giữa phổi trái gây xẹp
Case 1. BN nam, 52 T, Ung thư thuỳ giữa phổi trái gây xẹp
phổi
phổi
-
Trên CT: Không phân biệt được u và phổi xẹp
Trên CT: Không phân biệt được u và phổi xẹp
-
PET/CT: dễ dàng phân biệt
PET/CT: dễ dàng phân biệt


xác định GTV-PET
xác định GTV-PET
Ca lâm sàng 2: Bệnh nhân nam, 65 tuổi, Ung thư phổi T2NoMo
Ca lâm sàng 2: Bệnh nhân nam, 65 tuổi, Ung thư phổi T2NoMo
Hình CT 64 dãy:
Không xác định rõ u
để lập kế hoạch xạ trị
Hình PET: tổn thương
tăng hấp thu FDG, max
SUV= 8
PET/CT: dễ dàng xác định
BTV để lập kế hoạch xạ trị.
CA LÂM SÀNG 3: BỆNH NHÂN NAM, 67 TUỔI,
CA LÂM SÀNG 3: BỆNH NHÂN NAM, 67 TUỔI,

K THỰC QUẢN 1/3 GIỮA T1NoMo, Không đồng ý mổ
K THỰC QUẢN 1/3 GIỮA T1NoMo, Không đồng ý mổ
TRÊN CT KHÔNG THẤY
TỔN THƯƠNG, PET/CT
GIÚP XÁC ĐỊNH VỊ TRÍ
TỔN THƯƠNG ĐỂ LẬP
KẾ HOẠCH XẠ TRỊ.