Một số kinh nghiệm trong kiểm toán Báo cáo tài chính

©
2010 Grant Thornton (Vietnam) Ltd | May 2010
CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN
_________________________________________________________________________
PHÁT HIỆN VÀ ĐIỀU CHỈNH CÁC SAI SÓT TRONG QUYẾT
TOÁN THUẾ TNDN VÀ TNCN
Tp. HCM, ngày 14 tháng 06 năm 2013
©
2010 Grant Thornton (Vietnam) Ltd | May 2010
I. Ảnh hưởng của việc kế toán cho
mục đích thuế (liên quan tới chi phí
quyết toán thuế TNDN)
CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN
_________________________________________________________________________
©
2010 Grant Thornton (Vietnam) Ltd | May 2010
1. Nguyên nhân
•
Chưa phân biệt rõ các quy định về thuế và kế toán, đặc
biệt là chưa phân biệt rõ lợi nhuận kế toán và thu nhập
chịu thuế.
•
Biết được sự khác biệt nhưng để đỡ phức tạp và tránh
áp lực phải giải trình nhiều với cơ quan thuế, người làm
kế toán có khuynh hướng áp dụng các thông tư về thuế.
•
Chế tài pháp lý và xử lý sai sót về thuế mang tính cưỡng
chế cao hơn về kế toán.
•
Nguyên nhân chủ quan của chủ doanh nghiệp muốn kết
quả lời hay lỗ

CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN
_________________________________________________________________________
©
2010 Grant Thornton (Vietnam) Ltd | May 2010
2. Một số sai sót thường gặp
•
Khấu hao TSCĐ không theo đúng thời gian sử dụng ước
tính của tài sản theo quy định của CMKT mà tính theo quy
định của thuế
•
Hạch toán chi phí khấu hao, phân bổ không liên tục và
không thống nhất;
•
Thời gian khấu hao tài sản trên đất thuê, mượn nhiều hơn
số năm đi thuê, mượn
•
Hạch toán các khoản chi phí không được khấu trừ thuế
vào lợi nhuận sau thuế, dẫn đến không phản ánh đúng chi
phí trên báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, ví dụ các
khoản tiền thưởng không quy định trong hợp đồng lao
động, tiền phạt.
•
Các khoản thưởng, phụ cấp không thể hiện trong hợp
đồng lao động hoặc các văn bản liên quan
CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN
_________________________________________________________________________
©
2010 Grant Thornton (Vietnam) Ltd | May 2010
2. Một số sai sót thường gặp
Liên quan tới chi phí trước hoạt động:

Chi phí trước hoạt động phải được hạch toán vào chi phí
khi phát sinh, ngoại trừ:
•
Chi phí thành lập doanh nghiệp
•
Chi phí đào tạo
•
Chi phí quảng cáo
 Phát sinh trong giai đoạn trước hoạt động được phép
vốn hóa và phân bổ vào chi phí trong thời gian không
quá 3 năm.
CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN
_________________________________________________________________________
©
2010 Grant Thornton (Vietnam) Ltd | May 2010
2. Một số sai sót thường gặp
Liên quan đến chi phí lãi vay:
a) Không xác định đúng tài sản dở dang và điều kiện
vốn hóa để vốn hoá chi phí đi vay,
b) Thời điểm bắt đầu vốn hoá, tạm dừng và chấm dứt
việc vốn hóa không phù hợp
c) Xác định và hạch toán chi phí đi vay được vốn hoá
chưa đúng cho:
-
Khoản vốn vay riêng biệt.
-
Khoản vay chung cho TS dở dang
d) Chưa hạch toán lãi vay phải trả cho phù hợp theo
từng hình thức thanh toán từng khoản vay.
CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN

_________________________________________________________________________
©
2010 Grant Thornton (Vietnam) Ltd | May 2010
2. Một số sai sót thường gặp
Liên quan đến chi phí nghiên cứu và triển khai
–
Khó khăn trong việc phân định giai đoạn nghiên
cứu và giai đoạn triển khai.
Theo VAS 04 – Tài sản cố định vô hình:
-
Toàn bộ chi phí nghiên cứu phải ghi nhận là chi phí
sxkd trong kỳ khi phát sinh.
-
Nếu không thể phân biệt được giai đoạn nghiên
cứu với giai đoạn triển khai của dự án nội bộ để tạo
ra TSCĐ vô hình của DN thì ghi vào chi phí sxkd.
-
Chi phí triển khai chỉ được ghi nhận là TSCĐ vô
hình nếu thỏa mãn 7 điều kiện, còn lại ghi nhận vào
chi phí trong kỳ.
- Trao đổi về chi phí sx thử.
CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN
_________________________________________________________________________
©
2010 Grant Thornton (Vietnam) Ltd | May 2010
2. Một số sai sót thường gặp
Liên quan đến dự phòng và chi phí:
•
Các khoản đầu tư
•

Các khoản phải thu
•
Hàng tồn kho
•
Dự phòng phải trả
CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN
_________________________________________________________________________
©
2010 Grant Thornton (Vietnam) Ltd | May 2010
Liên quan đến dự phòng và chi phí
Về dự phòng các khoản đầu tư:
–
Không trích lập hoặc lập không đầy đủ các loại dự
phòng, hoặc
–
Trích lập dự phòng trên thông tin về giá trị hợp lý
không phù hợp.
CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN
_________________________________________________________________________
©
2010 Grant Thornton (Vietnam) Ltd | May 2010
Liên quan đến dự phòng và chi phí
Về dự phòng khoản phải thu:
–
Không trích lập dự phòng, hoặc trích lập dự phòng
không đủ do quan niệm “chỉ dự phòng khi không
đòi được"
–
Chưa phân loại dự phòng phải thu khó đòi theo 2
loại ngắn hạn, dài hạn.

CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN
_________________________________________________________________________
©
2010 Grant Thornton (Vietnam) Ltd | May 2010
Về dự phòng hàng tồn kho:
•
Doanh nghiệp ít khi lưu ý đến việc lập dự phòng cho
hàng tồn kho. Các trường hợp có thể dẫn đến dự
phòng cần được lập cho hàng tồn kho:

Giá bán sản phẩm, hàng hóa giảm dưới giá mua
hoặc giá thành sản phẩm

Hàng hóa bị hư hỏng, tổn thất hoặc chậm luân
chuyển
•
Không phản ánh đầy đủ các khoản chi phí phải ghi
nhận vào giá vốn hàng bán
CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN
_________________________________________________________________________
Liên quan đến dự phòng và chi phí
©
2010 Grant Thornton (Vietnam) Ltd | May 2010
-
Chi phí lãi vay cá nhân vượt 150%;
-
Chi phí lãi vay khi chưa góp đủ vốn;
-
Chi phí vé máy bay không đủ chứng từ theo quy
định.

-
Tiền lương, công của hội đồng thành viên, hội đồng
quản trị không trực tiếp tham gia điều hành
-
Khoản trích lập quỹ lương 17%
CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN
_________________________________________________________________________
Liên quan đến một số chi phí khác
©
2010 Grant Thornton (Vietnam) Ltd | May 2010
Ví dụ về chênh lệch vĩnh viễn
•
Chi phí không được chấp nhận cho mục đích tính thuế
–
Tiền phạt;
–
Lãi tiền vay quá tỷ lệ khống chế quy định;
–
Các loại Chi phí vượt quá tỷ lệ, định mức quy định;
•
Thu nhập được miễn thuế:
–
Cổ tức, lợi nhuận được chia;
–
Thu nhập từ hoạt động SXKD hàng hoá dịch vụ của
DN có số LĐ là người khuyết tật, sau cai nghiện,
người nhiễm HIV
–
Thu nhập từ hoạt động dạy nghề dành riêng cho
người dân tộc thiểu số, người khuyết tật,…

©
2010 Grant Thornton (Vietnam) Ltd | May 2010
II. Các sai sót trong ghi nhận doanh thu và thu
nhập khác
1. Trình bày các khoản doanh thu và thu nhập khác không
phù hợp
2. Chưa phân biệt doanh thu kế toán; doanh thu và thu
nhập khác chịu thuế
3. Ghi nhận doanh thu theo tiến độ phát hành hóa đơn thay
vì theo tiến độ hoàn thành
4. Khó khăn trong việc xác định rõ ràng THỜI ĐIỂM rủi ro
và lợi ích kinh tế được chuyển giao cho người mua
5. Doanh thu và giá vốn không được ghi nhận cùng một
thời điểm
6. Không tách đúng các khoản thu nhập khác, dẫn tới việc
tính sai số thuế phải nộp
CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN
_________________________________________________________________________
©
2010 Grant Thornton (Vietnam) Ltd | May 2010
Ghi nhận doanh thu
Một số trường hợp đặc biệt
Một số trường hợp đặc biệt:
•
Doanh thu liên quan đến xây dựng và bán BĐS – khó
khăn trong việc xác định chuẩn mực áp dụng là VAS 14
(Doanh thu) hay VAS 15 (hợp đồng xây dựng) và khó
khăn trong việc xác định thời điểm bán hàng/xác định
doanh thu.
•

Các trường hợp bán hàng có liên quan đến dịch vụ bảo
hành bảo trì.
CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN
_________________________________________________________________________
©
2010 Grant Thornton (Vietnam) Ltd | May 2010
CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN
__________________________________________________________________________
MỘT SỐ SAI SÓT TRONG QUYẾT TOÁN
THUẾ TNCN
©
2010 Grant Thornton (Vietnam) Ltd | May 2010
MỘT SỐ SAI SÓT LIÊN QUAN ĐẾN THUẾ TNCN
Đối tượng nộp và quyết toán: Cá nhân
Đơn vị trả thu nhập: Là đơn vị được ủy quyền quyết toán
thay và có nghĩa vụ tạm trích lại thuế để nộp nhà nước.
Một số sai sót thường gặp:
1.Tính sai thu nhập chịu thuế dẫn đến tính sai số thuế phải
nộp;
2. Không khấu trừ khoản thuế TNCN không thường xuyên
CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN
_________________________________________________________________________
©
2010 Grant Thornton (Vietnam) Ltd | May 2010
MỘT SỐ SAI SÓT LIÊN QUAN ĐẾN THUẾ TNCN
Đối tượng nộp và quyết toán: Cá nhân
Đơn vị trả thu nhập: chỉ là đơn vị được ủy quyền quyết toán
thay và có nghĩa vụ tạm trích lại thuế để nộp nhà nước.
Một số sai sót thường gặp:
3. Nộp thay khoản thuế TNCN và đưa vào chi phí nhưng

khoản nộp thay này không phải là lương của người lao
động.
4. Trích và nộp thay thuế TNCN cho người lao động nhưng
trên hợp đồng lao động không thể hiện.
5. Xác định khoản thu nhập tính thuế căn cứ vào khoản phải
trả chứ không phải khoản thực trả.
CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN
_________________________________________________________________________
©
2010 Grant Thornton (Vietnam) Ltd | May 2010
CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN
__________________________________________________________________________
HỎI ĐÁP
©
2010 Grant Thornton (Vietnam) Ltd | May 2010
XIN CẢM ƠN
SỰ QUAN TÂM CỦA QUÝ VỊ
CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN
__________________________________________________________________________