skkn: một số hình thức và phương pháp tổ chức các trò chơi dân gian nhằm góp phần giáo dục nhân cách và bồi dưỡng tâm hồn trong sáng cho học sinh trung học

Một số hình thức và phơng pháp tổ chức các Trò chơi dân gian nhằm góp phần giáo dục
nhân cách và bồi dỡng tâm hồn trong sáng cho học sinh TH

đặt vấn đề
Trong công cuộc đổi mới CNH - HĐH đất nớc, con ngời đợc đặt
ở trung tâm chiến lợc phát triển Kinh tế - Xã hội. Trong đó, lớp
Thiếu niên Nhi đồng hôm nay sẽ là những công dân, những ngời
chủ tơng lai của đất nớc. Hơn nữa, đứng trớc những nhu cầu và sự
phát triển đa dạng phong phú của Thiếu nhi, đòi hỏi những ngời
làm công tác chăm sóc và giáo dục Thiếu niên nhi đồng phải cố
gắng, phấn đấu để thực sự trở thành những nhà giáo dục và có đầy
đủ những kiến thức khoa học về công tác xây dựng Đội và phong
trào Thiếu nhi.
Để làm đợc điều đó, đòi hỏi ngời giáo viên TPT phải chủ động,
sáng tạo trong quá trình tổ chức các hoạt động nhằm thu hút đợc
toàn thể Đội viên và nhi đồng tham gia một cách tích cực, có hiệu
quả. Thông qua các hoạt động đó nhằm giúp các em thực hiện tốt
5 điều Bác Hồ dạy, phấn đấu học tập và rèn luyện trở thành những
con ngoan, trò giỏi, đội viên tốt, cháu ngoan Bác Hồ.
Với kinh nghiệm của 2 năm gần đây và các năm trớc làm công
tác phụ trách Đội tại trờng TH Quảng Hợp, đợc sự giúp đỡ và tạo
điều kiện của Phòng GD&ĐT huyện Quảng Trạch, HĐĐ các cấp,
của BGH nhà trờng, bạn bè và đồng nghiệp.Tôi đã mạnh dạn
nghiên cứu và áp dụng có hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm Một
số hình thức và phơng pháp tổ chức các trò chơi dân gian nhằm
góp phần giáo dục nhân cách và bồi dỡng tâm hồn trong sáng
cho học sinh TH
Để góp chút ít kinh nghiệm của mình vào việc chăm sóc và giáo
dục thiếu niên, nhi đồng một việc làm mà đang đợc Đảng, Nhà nớc
và các ban ngành đoàn thể hết sức quan tâm.Vì thời gian để nghiên
cứu có hạn chắc chắn đề tài này không tránh khỏi những thiếu sót

Ngời thực hiện : Phan Tiến Lâm - Tr ờng TH Quảng Hợp - Quảng Trạch -
Quảng Bình
1
Một số hình thức và phơng pháp tổ chức các Trò chơi dân gian nhằm góp phần giáo dục
nhân cách và bồi dỡng tâm hồn trong sáng cho học sinh TH
và hạn chế, mong nhận đợc sự góp ý nhiều hơn nữa của quý đồng
nghiệp , HĐĐ các cấp, Phòng GD&ĐT Quảng Trạch để bản sáng
kiến kinh nghiệm của tôi đợc hoàn hảo hơn và hy vọng sẽ đợc áp
dụng rộng rãi cho các đơn vị bạn nhằm góp phần nâng cao chất l-
ợng giáo dục toàn diện cho học sinh những chủ nhân tơng lai của
đất nớc.
Xin chân thành cám
ơn!

I. lí do chọn đề tài
Dới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam, Bác Hồ kính
yêu và đợc sự dìu dắt của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, phong trào
thanh thiếu nhi cả nớc đang ngày càng phát triển mạnh mẽ. Đội
TNTP Hồ Chí Minh đang trở thành nơi hội tụ của các em thiếu nhi
và không ngừng lớn mạnh, xứng đáng là lực lợng giáo dục trong và
ngoài trờng học góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày càng
giàu đẹp. Chính vì thế mục tiêu phát triển toàn diện về đức , trí, thể
, mỹ cho thiếu nhi là rất cần thiết cho công cuộc đổi mới và tơng
lai sau này của nớc nhà.
Thực hiện Chỉ thị số 03/CT-TTCP ngày 24 tháng 01 năm 2007
của Thủ tớng Chính phủ Về việc đẩy mạnh các hoạt động văn
hóa, vui chơi, giải trí cho trẻ em, và Chỉ thị số 40 của Bộ
GD&ĐT Về việc phát động phong trào thi đua Xây dựng trờng
học thân thiện , học sinh tích cực trong các trờng phổ thông

giai đoạn 2008-2013 nêu rõ Tổ chức các Trò chơi dân gian và
các hoạt động vui chơi, giải trí, tích cực, phù hợp với lứa tuổi
học sinh. Với mục tiêu chung là : Huy động sức mạnh tổng hợp
của các lực lợng trong và ngoài nhà trờng để xây dựng mô hình
giáo dục an toàn, thân thiện, hiệu quả, phù hợp với điều kiện hoàn
cảnh của từng địa phơng và đáp ứng nhu cầu xã hội. Hớng đến
mục tiêu Xây dựng trờng học thân thiện, học sinh tích cực, việc
đa TCDG vào trờng học mang nhiều ý nghĩa thiết thực. Nó không
chỉ nâng cánh cho tâm hồn trẻ thơ, giúp trẻ phát triển khả năng t
duy, óc sáng tạo, sự khéo léo mà còn giúp các em hiểu thêm về

Ngời thực hiện : Phan Tiến Lâm - Tr ờng TH Quảng Hợp - Quảng Trạch -
Quảng Bình
2
Một số hình thức và phơng pháp tổ chức các Trò chơi dân gian nhằm góp phần giáo dục
nhân cách và bồi dỡng tâm hồn trong sáng cho học sinh TH
tình bạn, tình yêu gia đình, quê hơng đất nớc và con ngời Việt
Nam.
Trẻ em ở một xã hội công nghiệp, chỉ quen với máy móc, các
trò chơi điện tử, những trò chơi Games trực tuyến bạo lực, vô bổ
đang lan tràn, phần nào đã thu hút một lực lợng thiếu nhi không
nhỏ tham gia. Bên cạnh đó các trò chơi dân gian - những TCDG
của trẻ em thủa trớc đang ngày càng bị mai một và lãng quên ,
không chỉ ở các trung tâm, thành phố mà còn cả các vùng nông
thôn, nơi mà đang dần bị đô thị hóa mạnh mẽ . Vì thế giúp các em
hiểu và tìm về cội nguồn với những trò chơi dân gian là một việc
làm hết sức cần thiết.
Tổ chức tốt các TCDG là góp phần giáo dục truyền thống dựng
nớc và giữ nớc lâu đời của dân tộc ta, các em biết trân trọng và
phát huy những thành quả mà thế hệ cha ông đã để lại, giúp các

em hớng thiện, định hớng việc hình thành nhân cách con ngời
trong thời đại mới chứa đựng đầy đủ những tinh hoa của dân tộc
Việt Nam.
II. Thời gian - địa điểm
II.1. Thời gian:
- Tiến hành nghiên cứu trong năm học 2009-2010
- Chọn đề tài, lên kế hoạch : Tháng 1 năm 2009
- Thực hiện nghiên cứu và triển khai : Từ tháng 9 năm 2009 đến
tháng 4 năm 2010
- Tổng kết đề tài, rút kinh nghiệm qua quá trình thực hiện : Tháng
5 năm 2010
II.2.Địa điểm:
Tại trờng TH Quảng Hợp, huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng
Bình
II.3. Phạm vi đề tài:
+ Giới hạn đối tợng nghiên cứu:
Nghiên cứu một số hình thức và phơng pháp tổ chức các TCDG
nhằm góp phần giáo dục đạo đức và bồi dỡng tâm hồn trong sáng
cho học sinh tại trờng TH Quảng Hợp.
+ Giới hạn về khách thể khảo sát :
Là các em đội viên và nhi đồng trờng TH Quảng Hợp (529em)
II.4. Phơng pháp nghiên cứu:
- Phơng pháp nghiên cứu lý thuyết
- Phơng pháp điều tra
- Phơng pháp tổ chức thực nghiệm

Ngời thực hiện : Phan Tiến Lâm - Tr ờng TH Quảng Hợp - Quảng Trạch -
Quảng Bình
3
Một số hình thức và phơng pháp tổ chức các Trò chơi dân gian nhằm góp phần giáo dục

nhân cách và bồi dỡng tâm hồn trong sáng cho học sinh TH

III. phần nội dung
III.1. Cơ sở lý luận:
Trò chơi dân gian là một loại hình sinh hoạt văn hóa do nhân
dân sáng tạo trong quá trình lao động, nhiều TCDG của trẻ em
Việt Nam bắt nguồn từ những bài đồng dao, một thể loại văn vần
độc đáo của dân tộc nh : Kéo ca lừa xẻ ; Rồng rắn lên mây; Chi
chi chành chànhĐấy là những bài ca có nhịp điệu đơn giản, gieo
vần một cách thoải mái dễ học và dễ thuộc. Mỗi một trò chơi lại có
một quy luật riêng, mang những sắc thái khác nhau khiến các em
chơi suốt ngày mà không thấy chán.
Trò chơi dân gian chủ yếu dành cho trẻ em ở các vùng nông thôn
nên cái tên cũng hết sức giản đơn, nôm na nh tên thằng Tý, con
Na, thằng ốc, cái HếnHơn nữa các trò chơi dân gian thờng
không cầu kỳ, tốn kém nên có thể chơi đợc mọi lúc, mọi nơi và
dụng cụ thì dễ kiếm, dễ làm. Ngoài việc vui đùa trò chơi dân gian
còn góp phần rèn luyện sức khỏe, thể hiện nỗi khát khao chiến
thắng tiềm ẩn trong mỗi học sinh qua các trò chơi nh : Kéo co, cớp
cờ
(Trò chơi dân gian : Kéo co)
Qua các trò chơi các em không chỉ sảng khoái tinh thần, tăng c-
ờng thể lực, sự dẻo và sức bền, sự kiên trì nhẫn nại mà còn rèn
luyện tính tổ chức kỷ luật và giúp các em mạnh dạn hơn trong việc
tham gia các hoạt động tập thể. Đây cũng là cách để đảm bảo
quyền vui chơi giải trí nói chung của trẻ em.
Qua đề tài này, tôi muốn đóng góp một số hình thức và phơng
pháp nhằm triển khai hiệu quả hơn nữa các trò chơi dân gian bằng
kinh nghiệm thực tế công tác của tôi tại trờng TH Quảng Hợp.

Ngời thực hiện : Phan Tiến Lâm - Tr ờng TH Quảng Hợp - Quảng Trạch -
Quảng Bình
4
Một số hình thức và phơng pháp tổ chức các Trò chơi dân gian nhằm góp phần giáo dục
nhân cách và bồi dỡng tâm hồn trong sáng cho học sinh TH
III.2. Cơ sở thực tiễn :
Nhằm thiết thực hởng ứng phong trào thi đua Xây dựng trờng
học thân thiện, học sinh tích cc của Bộ GD&ĐT vào thực tế tr-
ờng học.
Qua thời gia nghiên cứu và tìm hiểu cho thấy, hiện nay một bộ
phận không nhỏ các nhà trờng còn thiếu quan tâm về giáo dục
truyền thống cho các em học sinh. Chính vì thế một số hành vi nh
bạo lực học đờng và các tệ nạn xã hội khác đã len lỏi vào một số
đối tợng học sinh gây nên sự tha hóa về đạo đức của một số bộ
phận học sinh. Việc tổ chức các TCDG, một hoạt động mang tính
truyền thống và có từ lâu đợc lu truyền trong dân gian và trải qua
các thời kỳ lịch sử khác nhau nhằm khơi dậy các em tình yêu quê
hơng đất nớc và con ngời Việt Nam, đồng thời góp phần giáo dục
đạo đức cho các em là một việc làm hết sức cần thiết.
Quảng Hợp là một xã vùng cao, điều kiện của nhân dân ở đây
còn nhiều khó khăn, hơn nữa trờng lại có nhiều khu vực lẻ . Chính
vì vậy việc đáp ứng các nhu cầu giải trí của các em ở đây còn
nhiều hạn chế, các em cha đợc tham gia nhiều vào các hoạt động
mang tính tập thể, vì thế các em còn rụt rè trong việc tham gia các
hoạt động do nhà trờng và liên đội tổ chức . Chính vì thế việc đa
TCDG vào trờng học là một việc làm hết sức cần thiết và phải
hiểu đúng theo nghĩa của nó.
Một số năm gần đây nhìn chung các trờng đã tổ chức đa TCDG
vào trờng học, song hiệu quả mang lại cha cao vì cách thức tổ chức
còn sơ sài, mang tính đơn điệu, cha thu hút đợc các em HS tham

gia một các đầy đủ vì vậy cha mang lại hiệu quả giáo dục nh ý
muốn. Ngời tổ chức còn thiếu kinh nghiệm về vốn kiến thức cũng
nh đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi học sinh TH. Chính vì thế cha
thực sự thu hút đợc các em tham gia đông đảo, tinh thần tự giác
cha cao, chỉ khi thầy cô nhắc nhở hay tổ chức thì các em mới chơi.
Các TCDG nói chung cha đi vào cuộc sống thờng ngày nh một
món ăn tinh thần không thể thiếu đối với các em.
Ngoài ra một số trò chơi mang tính bạo lực nh súng đạn, gơm
xuất phát từ Trung Quốc đang lan tràn vào thị trờng Việt Nam, bên
cạnh đó, các quán Games online ngày càng xuất hiện nhiều làm
ảnh hởng đến sức khỏe và tinh thần của các em, gây nên tình trạng
học sinh bỏ học, trốn học đi chơi điện tử dẫn đến kết quả học tập
sa sút, thậm chí còn dẫn đến các hiện tợng tiêu cực nh ăn cắp tiền
của và một số biểu hiện tiêu cực khác.
Vấn đề này trong trờng TH đã có nhiều đồng chí TPT Đội
nghiên cứu, đánh giá ở nhiều góc độ, khía cạnh, cách tiếp cận khác
nhau. Kinh nghiệm này nhằm cung cấp cách nhìn tổng quát về

Ngời thực hiện : Phan Tiến Lâm - Tr ờng TH Quảng Hợp - Quảng Trạch -
Quảng Bình
5
Một số hình thức và phơng pháp tổ chức các Trò chơi dân gian nhằm góp phần giáo dục
nhân cách và bồi dỡng tâm hồn trong sáng cho học sinh TH
cách tổ chức TCDG phù hợp với chủ đề của năm học và lứa tuổi
học sinh TH để từ đó mang lại hiệu quả giáo dục cao.
III.3.Đặc điểm tình hình trong phạm vi nghiên cứu:
Khuyến khích chơi các trò chơi dân gian đã đợc đặt ra trong chủ
đề của năm học và việc làm có ý nghĩa để xây dựng trờng học thân
thiện, học sinh tích cực. Tạo tâm lý thoải mái cho học sinh đến tr-
ờng. Chính vì vậy để tổ chức thành công các hoạt động và hớng

dẫn các em chơi một cách hợp lý, đảm bảo tính giáo dục là một
nhiệm vụ rất quan trọng của ngời TPT Đội trong trờng Th.
Ngời TPT phải nắm vững lịch sử Đội TNTP Hồ Chí Minh, kiến
thức về khoa học xã hội, khoa học tự nhiên. Ngoài ra đòi hỏi ngời
TPT phải có khả năng điều hành, tổ chức các hoạt động mang tính
tập thể làm thế nào để lôi kéo đợc các em tham gia với tinh thần tự
giác và nhiệt tình. Đây là yếu tố then chốt để dẫn tới sự thành
công trong các hoạt động Đội nhất là khi tiến hành tổ chức các trò
chơi dân gian cho các em.
III.4.Thực trạng của các Trò chơi dân gian hiện nay:
Qua điều tra khảo sát cho thấy các TCDG đã đợc các em chơi
một cách thờng xuyên tại trờng TH Quảng Hợp trong thời gian gần
đây, đã có nhiều chuyển biến về số lợng và chất lợng, cách thức
chơi đã đa dạng và ngày càng phong phú hơn.
Đối với liên đội và nhà trờng cũng đã quan tâm nhiều đến hoạt
động này, liên đội đã quy định thời gian cụ thể cho từng hoạt động
trong tuần nh : Thể dục, múa hát, trò chơi dân gian và học sinh
cũng đã tự giác, tích cực trong mọi hoạt động. Đối với Trò chơi
dân gian các em thờng chơi vào đầu buổi học hoặc giờ ra chơi, một
số trò chơi nh : Kéo co, trồng nụ trồng hoa, nhảy dây, bịt mắt bắt
dê, đá cầu
Ngoài ra liên đội còn tổ chức thi trò chơi dân gian giữa các chi
đội và các khu vực với nhau vào các ngày lễ lớn nh 20-11, 26-3 và
đã đợc các đội chơi hởng ứng rất tích cực góp phần tạo nên không
khí sôi nổi cho ngày hội. Kết thúc hội thi có tổng kết đánh giá,
nhận xét và phát thởng cho đội dành chiến thắng. Thông qua các
hội thi đã giáo dục các em tinh thần đoàn kết, tạo nên môi trờng
thân thiện trong trờng học.

Ngời thực hiện : Phan Tiến Lâm - Tr ờng TH Quảng Hợp - Quảng Trạch -

Quảng Bình
6
Một số hình thức và phơng pháp tổ chức các Trò chơi dân gian nhằm góp phần giáo dục
nhân cách và bồi dỡng tâm hồn trong sáng cho học sinh TH
(Trò chơi dân gian : Bịt mắt đánh trống)
* Tiến hành điều tra và cho kết quả nh sau:
Phiếu điều tra thực trạng các TCDG ( Lớp 5A- 30 em) tại Trờng
TH Quảng Hợp
Câu hỏi Gợi ý trả lời
1. Em thấy các TCDG có bổ
ích với bản thân em không?
A. Có
B. Không
2. Em có thờng xuyên tham
gia các TCDG không?
A. Có
B. Không
3. Em có nhận xét gì về cách
tổ chức chơi các trò chơi dân
gian ở trờng mình?
A. Hấp dẫn
B. Không hấp dẫn
4. Em thờng gặp những khó
khăn gì khi tham gia vào các
hoạt động Đội nói chung
HS (tự bộc lộ)


5. Em có đề xuất gì với nhà
trờng và thầy TPT về việc tổ

chức các TCDG


Ngoài ra tôi còn tiến hành phỏng vấn, điều tra những tâm t
nguyện vọng của các em đội viên để nắm bắt tình hình thực tế, từ
đó có sự điều chỉnh các hoạt động cho phù hợp với thực tế liên đội
mình.
*Kết quả thu đợc số liệu nh sau:
- 100% cho rằng các TCDG rất bổ ích với bản thân.
- 87% thờng xuyên chơi các TCDG.

Ngời thực hiện : Phan Tiến Lâm - Tr ờng TH Quảng Hợp - Quảng Trạch -
Quảng Bình
7
Một số hình thức và phơng pháp tổ chức các Trò chơi dân gian nhằm góp phần giáo dục
nhân cách và bồi dỡng tâm hồn trong sáng cho học sinh TH
- 85% cho thấy hoạt động Đội rất hấp dẫn.
- Khó khăn: Phần lớn cho rằng: Các em ít đợc hớng dẫn và tổ
chức chơi từ phía thầy cô chủ nhiệm, một số em còn rụt rè cha
thích chơi
- Đề xuất : (Tổng hợp) có 90% số HS mong muốn đợc các thầy
cô hớng dẫn thêm nhiều trò chơi mới và đổi mới cách thức chơi
để tránh sự nhàm chán.
III.4.1. Đánh giá thực trạng:
*Ưu điểm:
Các em HS mong muốn đợc tham gia chơi các TCDG, đợc hiểu
biết thêm các TCDG và gắn các hoạt động vui chơi với việc học
tập: Học mà chơi- Chơi mà học. Các em có tinh thần cầu tiến,
ham học hỏi, ý thức tổ chức kỉ luật tốt, ngoan, lễ phép với thầy cô
giáo và bạn bè.

*Hạn chế:
Kiến thức về các TCDG còn hạn chế, việc tập hợp các em HS
tham gia còn nhiều khó khăn, ít tài liệu hớng dẫn.
Điều kiện gia đình cũng gây không ít khó khăn cho các em khi
tham gia các hoạt động ngoài giờ lên lớp vì ngoài việc học các em
phải phụ giúp gia đình những công việc nhà.
Liên đội cha đa dạng các hình thức tổ chức cho các em.
Đối với công tác tổ chức, nhìn chung vẫn còn mang nặng tính hình
thức, cha chú trọng đến chất lợng thật của hoạt động.
III.4.2.Những nguyên nhân khách quan và chủ quan:
*Nguyên nhân khách quan:
- Do chơng trình học không có tiết sinh hoạt ngoại khóa cụ thể,
mà phải sinh hoạt lồng ghép vào một số giờ học khác, hoặc sinh
hoạt vào ngày nghỉ hàng tuần.
- Địa bàn sinh sống của các em kéo dài và bị chia cắt bởi đồi núi,
khe suối nên việc đi lại gặp nhiều khó khăn.
- Giáo viên TPT ít đợc bồi về kiến thức, kỹ năng công tác Đội, đặc
biệt là kỹ năng tổ chức các TCDG.
- Cơ sở vật chất của Đội cha đáp ứng đợc các yêu cầu hoạt động
của liên đội.
*Nguyên nhân chủ quan:
Việc tổ chức các TCDG cha có kinh nghiệm từ việc lên chơng
trình, phân công, tổ chức thực hiện cha có sự đồng bộ và thống
nhất giữa Ban HĐNGLL của nhà trờng và liên đội; mặt khác thời
gian tổ chức các hoạt động mang tính tập thể cha đợc nhiều; chơng
trình cha thật sự hấp dẫn, cha lôi cuốn đợc các em tham gia một
cách đông đủ.

Ngời thực hiện : Phan Tiến Lâm - Tr ờng TH Quảng Hợp - Quảng Trạch -
Quảng Bình

8
Một số hình thức và phơng pháp tổ chức các Trò chơi dân gian nhằm góp phần giáo dục
nhân cách và bồi dỡng tâm hồn trong sáng cho học sinh TH
Các hình thức tổ chức cha đa dạng, ít đợc giao lu học hỏi lẫn
nhau giữa các đơn vị trên địa bàn, mặt khác các giáo viên chủ
nhiệm cha thật sự quan tâm đúng mức đến các hoạt động vui chơi
của các em .
Khắc phục những hạn chế, yếu kém trong khâu tổ chức và hớng
dẫn các trò chơi, đồng thời gây hứng thú để thu hút đợc lực lợng
đông đảo học sinh tham gia các TCDG là một yêu cầu quan trọng
trong trờng TH hiện nay. Với đặc điểm tâm sinh lý đang phát triển,
cha ổn định nên các em dễ bị lôi kéo, kích động, tham gia các trò
chơi bạo lực thậm chí dẫn đến hậu quả xấu nên việc nhà trờng th-
ờng xuyên chăm lo, bồi dỡng, giáo dục việc phát triển toàn toàn
diện cho học sinh thông qua các Trò chơi dân gian là vô cùng cần
thiết.
Việc nâng cao chất lợng tổ chức, tạo cho các em niềm say mê
đối với các trò chơi dân gian cũng là cách làm tốt để hởng ứng tích
cực phong trào thi đua Xây dựng trờng học thân thiện, học sinh
tích cực. Làm sao để các em thấy đợc mỗi ngày đến trờng là một
ngày vui.
IV.giới thiệu một số hình thức và phơng pháp
tổ chức các tcdg góp phần giáo dục đạo đức
và bồi dỡng tâm hồn cho học sinh lứa tuổi TH
Hình thức 1: Tìm hiểu và nắm vững các bớc thiết kế một hoạt
động tổ chức trò chơi dân gian
Bớc 1: Công tác chuẩn bị
Ngời giáo viên TPT cần tìm hiểu và nghiên cứu kỹ các công
văn, chỉ thị của Phòng GD&ĐT, HĐĐ các cấp và nhiệm vụ năm
học của nhà trờng, đồng thời nắm bắt những nhu cầu, nguyện vọng

của các đội viên trong liên đội để từ đó xây dựng kế hoạch hoạt
động thật phù hợp với đặc điểm vùng miền đồng thời phải đảm bảo
những nội dung, yêu cầu đề ra.
Bớc2: Thiết kế nội dung, chơng trình hoạt động:
Đây là một khâu hết sức quan trọng, có tính quyết định cho
việc thành công hay không của việc tổ chức các TCDG, phải đảm
bảo bám sát mục đích, yêu cầu đặt ra và phải có tính khả thi cao.
Xác định những công việc thờng xuyên, chủ yếu và trọng tâm.
Tiến trình công việc phải gắn với thời điểm cụ thể của hoạt
động đó.
Chơng trình kế hoạch hoạt động phải đợc lập một cách khoa
học, chi tiết đảm bảo tính hiệu quả . Đặc biệt, phải cơng quyết chỉ

Ngời thực hiện : Phan Tiến Lâm - Tr ờng TH Quảng Hợp - Quảng Trạch -
Quảng Bình
9
Một số hình thức và phơng pháp tổ chức các Trò chơi dân gian nhằm góp phần giáo dục
nhân cách và bồi dỡng tâm hồn trong sáng cho học sinh TH
đạo, tránh tình trạng đầu voi đuôi chuột, đánh trống bỏ dùi, làm
các em chán nản và thiếu tác dụng giáo dục.
Sau khi xây dựng xong kế hoạch phải đợc trình duyệt qua Ban
HĐNGLL (Ban chỉ đạo) của nhà trờng và chi đoàn để từ đó có sự
thống nhất và phối hợp với các tổ chức trong nhà trờng trong việc
chỉ đạo các hoạt động.
Bớc 3: Chỉ đạo thực hiện:
Sau khi đã làm tốt công tác chuẩn bị và thiết kế nội dung chơng
trình, kế hoạch hoạt động thì tiến hành phổ biến vận động thực
hiện. Trong quá trình thực hiện phải có sự giám sát, đôn đốc của
ban chỉ đạo để kịp thời động viên, tuyên dơng cũng nh nhắc nhở và
uốn nắn những lệch lạc của cá nhân và tập thể tham gia. Các ủy

viên phụ trách từng phần hành việc phải chịu trách nhiệm chỉ đạo,
tổ chức tốt những công việc đợc phân công và báo cáo diễn biến
kịp thời cho ban chỉ đạo. Tổng phụ trách phải thờng xuyên hội ý
ban chỉ đạo để nắm bắt diễn biến các hoạt động, tạo mọi điều kiện
về vật chất và tinh thần để thực hiện thành công nội dung và chơng
trình đề ra.
Bớc 4: Tổng kết, đánh giá kết quả:
Sau khi một chơng trình, một hoạt động kết thúc cần tiến hành
tổng kết, đánh giá và rút kinh nghiệm, xem xét nghiêm túc những
mặt mạnh cũng nh những tồn tại và hạn chế từ công tác chuẩn bị,
tổ chức điều hành.để từ đó phát huy những mặt tích cực đồng
thời hạn chế những mặt còn tồn tại, từ đó rút kinh nghiệm cho các
hoạt động khác.
Mặt khác tổng kết đánh giá kết quả cũng là để kịp thời động
viên, tuyên dơng và khen thởng những cá nhân và tập thể có thành
tích xuất sắc.
Việc đánh giá, tuyên dơng, khen thởng phải đảm bảo tính công
bằng, khách quan nhằm tạo đợc khí thế sôi nổi , lôi cuốn các em
tham gia tích cực và có chất lợng các hoạt động tiếp theo.
Hình thức 2: Tìm hiểu và phân loại các TCDG một cách hợp lý:
Đặc điểm của các TCDG đợc triển khai ở trong trờng học là đơn
giản, dễ chơi và dễ hòa nhập. Dù bất cứ nơi đâu, trong gia đình, tại
sân trờng hay trên đờng làng đều có thể tổ chức đợc các TCDG
phù hợp. Nếu sân nhà nhỏ thì các em chơi các trò nh: Chơi ô ăn
quan, Chơi cờ, Bắn biNếu diện tích lớn hơn thì chơi các trò nh:
Rồng rắn lên mây, Đá cầu, Trồng nụ trồng hoa, Bịt mắt bắt dêở
những bãi cỏ lớn thì chơi các trò nh: Cớp cờ, Kéo co, Đá gà,
Xét về chức năng giáo dục thì TCDG có thể chia làm 4 nhóm cơ
bản:

Ngời thực hiện : Phan Tiến Lâm - Tr ờng TH Quảng Hợp - Quảng Trạch -
Quảng Bình
10
Một số hình thức và phơng pháp tổ chức các Trò chơi dân gian nhằm góp phần giáo dục
nhân cách và bồi dỡng tâm hồn trong sáng cho học sinh TH
Nhóm 1: Loại trò chơi mang tính vận động nh: Kéo co, Tập tầm
vông, dung dăng dung dẻ, bịt mắt bắt dê, rồng rắn lên mây, nu na
nu nống,
Nhóm 2: Loại trò chơi học tập nh : Chơi ô ăn quan, đố cây, đố
quả,nhằm giúp các em phát triển về trí tuệ, trí tởng tợng, sự tính
toán và óc quan sát.
Nhóm 3 : Loại trò chơi mang tính sáng tạo nh: Các trò chơi mà
học sinh có thể tự làm nên những đồ vật bằng các vật liệu đơn giản
có từ thiên nhiên nh làm chong chóng bằng lá dừa, nặn trâu bằng
đất sét, làm trâu bằng lá đa, chọi gà bằng thân cây cỏ
Nhóm 4: Loại trò chơi mô phỏng, bắt chớc: Là các trò chơi mà
trẻ bắt chớc cách sinh hoạt của ngời lớn nh : Làm nhà, nấu ăn, mua
bán, làm mẹ, làm cô giáo
Hình thức 3: Các kỹ năng tổ chức thành công các TCDG : Ngời
đứng ra tổ chức (là TPT) cần nắm đợc các bí quyết tổ chức thế nào
cho hấp dẫn, thu hút đợc các em tham gia, việc này không chỉ có ý
nghĩa đối với các TCDG mà còn nói chung với các hoạt động Đội.
+ Làm chủ cuộc chơi và bản thân
+ Khẩu khí dứt khoát, rõ ràng, cứng rắn, đủ âm lợng, lôi cuốn, thu
hút đợc ngời chơi.
+ Cử chỉ, hành động : Phải nhanh nhẹn, dứt khoát, nét mặt hài h-
ớc.
+ Cùng tham gia chơi với các em, tạo không khí vui vẻ, sôi nổi
hòa đồng và thân thiện.
+ Chuẩn bị một số trò chơi đa dạng và phong phú làm sao cho đối

tợng chơi hiểu rằng mình không bao giờ hết vốn và coi ngời quản
trò nh một ngân hàng trò chơi.
+ Biết dừng lại đúng lúc tạo cảm giác thèm cho ngời chơi.
Hình thức 4: Nắm vững tâm sinh lý lứa tuổi học sinh TH.
Đây là lứa tuổi phát triển mạnh cả về tâm sinh lý, các tuyến nội
tiết hoạt động mạnh, cơ thể phát triển và dần dần hình thành nhân
cách, tính cách, sở thích riêng; đồng thời các em cũng hay bồng
bột, non nớt trong suy nghĩ, sự hiếu thắng, và thờng nhận mình là
ngời lớn cho nên ngời TPT cần nắm rõ các đặc điểm này để
động viên, khích lệ và điều chỉnh các hành vi của các em.
Hình thức 5: Nắm chắc quy trình tổ chức và hớng dẫn các em
chơi các TCDG.
Đòi hỏi ngời TPT phải nắm chắc quy trình tổ chức tổ chức một trò
chơi và tôi đã thành công với quy trình sau:
1. ổn định tổ chức
2. Chọn số ngời chơi, không gian, địa điểm chơi phù hợp.
3. Giới thiệu tên trò chơi, tác dụng và ý nghĩa của TCDG đó.

Ngời thực hiện : Phan Tiến Lâm - Tr ờng TH Quảng Hợp - Quảng Trạch -
Quảng Bình
11
Một số hình thức và phơng pháp tổ chức các Trò chơi dân gian nhằm góp phần giáo dục
nhân cách và bồi dỡng tâm hồn trong sáng cho học sinh TH
4 .Phổ biến nội dung, luật chơi.
5. Cử trọng tài(nếu cần)
6. Chơi thử (nháp)
7. Chơi thật
8. Tổng kết cuộc chơi có thởng và phạt rõ ràng, công bằng.
9. Nhận xét cuộc chơi, rút kinh nghiệm với ngời chơi.
10. Hớng dẫn, nhắc nhở học sinh để áp dụng trò chơi vào việc

học tập và cuộc sống sinh hoạt hằng ngày.
Nếu áp dụng theo quy trình này đồng thời linh động trong mọi
tình huống có thể xẩy ra chắc chắn sẽ tổ chức thành công tốt một
TCDG cho các em, nó vừa đảm bảo tính khoa học vừa mang tính
giáo dục cao.
Hình thức 6: Giáo dục truyền thống, tình yêu quê hơng đất nớc
và con ngời Việt Nam góp phần giáo dục hình thành nhân cách
cho các em đây chính là mục tiêu hớng tới của việc đa TCDG
vào trờng học theo chủ trơng của Bộ GD&ĐT.
Đây là biện pháp mang tính khu biệt, thờng chỉ áp dụng đợc với
các TCDG, nếu không áp dụng biện pháp này thì TCDG cũng đơn
thuần là một hoạt động vui chơi giải trí bình thờng mà thôi.
Thông qua các TCDG học sinh nắm đợc các chuẩn mực của
cuộc sống, tính kiên trì, lòng nhẫn nại, có niềm tin yêu và lòng tự
hào về quê hơng đất nớc, với dân tộc và truyền thống quý báu của
ông cha. Các em thấy đợc truyền thống văn hóa dân gian Việt
Nam không chỉ ở các làn điệu dân ca, điệu hò, điệu ví mà còn có
các trò chơi trong các dịp Lễ hội, đây là hình thức phản ánh phong
tục tập quán làng, xã, quần c của ngời Việt Cổ.
V. Kết luận rút ravà bài học kinh nghiệm :
Trải qua quá trình nghiên cứu và thực hiện, tôi nhận thấy rằng
hầu hết các em đều hứng thú với các TCDG, tỷ lệ thành công cao
và mang lại hiệu quả khi áp dụng các hình thức và phơng pháp cụ
thể.
Ngời TPT phải hoàn toàn chủ động trong tất cả các khâu từ việc
lên kế hoạch, chỉ đạo thực hiện cho tới việc đánh giá, rút kinh
nghiệm cho những lần tổ chức các chơng trình tiếp theo.
Một chơng trình thành công nhất thiết phải có sự vào cuộc của
các tổ chức trong nhà trờng : từ Đoàn Thanh niên, Chi bộ Đảng,
BGH nhà trờng, Công đoàn, lực lợng giáo viên chủ nhiệmđòi hỏi

ngời TPT phải chủ động phối hợp với các tổ chức này để có sự
phối hợp chỉ đạo hoạt động mang tính thống nhất, đồng bộ và có
hiệu quả.
Kinh nghiệm thực tế cho thấy, nếu ngời TPT thực sự tâm huyết
với nghề, chịu khó tìm tòi học hỏi, có tinh thần trách nhiệm và ý

Ngời thực hiện : Phan Tiến Lâm - Tr ờng TH Quảng Hợp - Quảng Trạch -
Quảng Bình
12
Một số hình thức và phơng pháp tổ chức các Trò chơi dân gian nhằm góp phần giáo dục
nhân cách và bồi dỡng tâm hồn trong sáng cho học sinh TH
thức cầu tiến thì chắc chắn rằng tổ chức bất kỳ hoạt động nào của
Đội đều mang lại hiệu quả nhất định .
Để hoạt động Đội ngày càng phát triển, đòi hỏi ngời Phụ trách
phải có lòng yêu trẻ, sự nhiệt tình, có năng lực và kinh nghiệm tổ
chức để làm nòng cốt tập hợp các lực lợng phụ trách Đội và Thiếu
nhi.
Bên cạnh đó đòi hỏi bản thân ngời TPT phải biết đổi mới cách
thức hoạt động sao cho phù hợp với nhu cầu phát triển của trẻ em
ngày một đa dạng và phong phú, phù hợp với đặc điểm từng trờng,
từng vùng miền. Từng bớc nâng cao nhận thức, năng lực học tập
và các hoạt động cho học sinh vùng khó khăn. Rút dần khoảng
cách giữa các trờng vùng khó khăn với các trờng đồng bằng.
Với thời gian nghiên cứu không dài, vốn kinh nghiệm còn hạn
chế nên trong quá trình nghiên cứu và thực hiện chắc chắn sẽ
không tránh khỏi những sơ suất. Rất mong nhận đợc sự góp ý xây
dựng tận tình của các bạn đồng nghiệp, của các anh chị TPT Đội
và của các cấp lãnh đạo để đề tài này sớm đợc triển khai ở các đơn
vị bạn nhằm góp một phần nhỏ bé của mình vào việc giáo dục
thiếu nhi Huyện nhà trở thành những con ngoan, trò giỏi, cháu

ngoan Bác Hồ xứng đáng là những chủ nhân tơng lai của đất nớc.
VI. kiến nghị:
*Đối với Hội đồng Đội các cấp:
- Tiếp tục duy trì việc tập huấn định kỳ các hoạt động Đội và các
TCDG.
- Tăng cờng hơn nữa các hoạt động giao lu về TCDG giữa các tr-
ờng trong địa bàn huyện.
*Đối với Phòng GD&ĐT :
Tăng cờng sự chỉ đạo việc phối hợp hoạt động Đội với hoạt động
giáo dục NGLL, phổ biến thêm các tài liệu về TCDG và việc xây
dựng phong trào thi đua Xây dựng trờng học thân thiện, học
sinh tích cực.
*Đối với BGH nhà trờng:
Đầu t thêm cho liên đội về kinh phí và CSVC phục vụ cho hoạt
động Đội, nhằm phát huy tối đa tác dụng của các hoạt động ngoài
giờ trong việc giáo dục đạo đức cho học sinh đặc biệt là các
TCDG.
Quảng Hợp, ngày 10
tháng 5 năm 2010
Ngời thực
hiện

Ngời thực hiện : Phan Tiến Lâm - Tr ờng TH Quảng Hợp - Quảng Trạch -
Quảng Bình
13
Một số hình thức và phơng pháp tổ chức các Trò chơi dân gian nhằm góp phần giáo dục
nhân cách và bồi dỡng tâm hồn trong sáng cho học sinh TH
Phan
Tiến Lâm
Đánh giá, xếp loại của HĐKH cấp trờng

.










.



chủ tịch
HĐKH trờng
(Ký
tên, đóng dấu)
Đánh giá, xếp loại của HĐKH phòng
gd & đt

.


.

Ngời thực hiện : Phan Tiến Lâm - Tr ờng TH Quảng Hợp - Quảng Trạch -
Quảng Bình
14
Một số hình thức và phơng pháp tổ chức các Trò chơi dân gian nhằm góp phần giáo dục
nhân cách và bồi dỡng tâm hồn trong sáng cho học sinh TH
chủ tịch HĐKH
phòng gd&đt
(Ký tên,
đóng dấu)

Ngời thực hiện : Phan Tiến Lâm - Tr ờng TH Quảng Hợp - Quảng Trạch -
Quảng Bình
15