SKKN một số biện pháp nâng cao hiệu quả tổ chức các trò chơi dân gian cho học sinh tiểu học

Một số biện pháp nâng cao hiệu quả tổ chức các trò chơi dân gian cho học sinh
tiểu học

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KRÔNG ANA
TRƯỜNG TH HOÀNG VĂN THỤ

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
TÊN ĐỀ TÀI

MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ TỔ CHỨC CÁC
TRÒ CHƠI DÂN GIAN CHO HỌC SINH TIỂU HỌC

Họ và tên tác giả : Nguyễn Văn Vinh
Đơn vị công tác : Trường TH Hoàng Văn Thụ
Trình độ đào tạo : Đại học
Môn đào tạo

: Tiểu học

Krông Ana, tháng 01 năm 2016
Nguyễn Văn Vinh

1

TH Hoàng Văn Thụ


Một số biện pháp nâng cao hiệu quả tổ chức các trò chơi dân gian cho học sinh
tiểu học

TT

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24

MỤC LỤC
TÊN MỤC
I. Phần mở đầu
1. Lý do chọn đề tài
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài

3. Đối tượng nghiên cứu
4. Giới hạn, phạm vi nghiên cứu
5. Phương pháp nghiên cứu
II. Phần nội dung
1. Cơ sở lý luận
2. Thực trạng
2.1. Thuận lợi, khó khăn
2.2. Thành công, hạn chế
2.3. Mặt mạnh, mặt yếu
2.4. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động
2.5. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng
3. Giải pháp, biện pháp
3.1.Mục tiêu của giải pháp và biện pháp
3.2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp
3.3. Điều kiện để thực giải pháp, biện pháp
3.4. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
3.5. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề
nghiên cứu
4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của
vấn đề Nghiên cứu
III. Phần kết luận, kiến nghị
1. Kết luận
2. Kiến nghị

Nguyễn Văn Vinh

2

TRANG
2

2
3
4
4
4
4
4
5
5
6
7
7
8
8
9
9
12
13
13
14
15
15
15

TH Hoàng Văn Thụ


Một số biện pháp nâng cao hiệu quả tổ chức các trò chơi dân gian cho học sinh
tiểu học
I. PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài.
Sau những giờ học căng thẳng trên lớp, trò chơi dân gian (TCDG) trong
trường học sẽ là những “món ăn” bồi bổ tinh thần sảng khoái cho học sinh.
Trò chơi dân gian là một sinh hoạt văn hóa do nhân dân sáng tạo trong quá
trình lao động, sản xuất và được lưu truyền tự nhiên, rộng rãi trong cộng đồng
Hướng đến mục tiêu “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”,
việc đưa trò chơi dân gian vào trường học mang nhiều ý nghĩa thiết thực. Nó
không chỉ góp phần rèn luyện sức khỏe, kỹ năng ứng xử hợp lý với các tình huống
trong cuộc sống, thói quen và kỹ năng làm việc, sinh hoạt theo nhóm mà còn giúp
học sinh rèn khả năng ứng xử văn hóa, không ra vào những games trực tuyến bạo
lực vô bổ đang tràn lan và các tệ nạn xã hội.
Như chúng ta đã biết, hoạt động chủ đạo của của hoạt động giáo dục ngoài
giờ lên lớp trong trường học chính là việc tổ chức các hoạt động vui chơi cho học
sinh. Các em không chỉ cần được chăm sóc sức khoẻ, được học tập, mà quan trọng
nhất các em cần phải được thoả mãn nhu cầu vui chơi. Xuất phát từ vai trò quan
trọng của hoạt động vui chơi đối với trẻ em nói chung, học sinh tiểu học nói riêng
và nhu cầu hưởng thụ hoạt động này, tôi thấy việc tổ chức cho các em chơi các trò
chơi dân gian là một việc làm cần thiết và rất có ý nghĩa.
Di sản văn hoá truyền thống Việt Nam có nhiều loại hình khác nhau, trong
đó có thể nói, trò chơi dân gian cũng là một di sản văn hoá quý báu của dân tộc. Nó
được kết thành từ quá trình lao động và sinh hoạt, trong đó tích tụ cả trí tuệ và
niềm vui sống của bao thế hệ người Việt xưa. Đặc biệt đối với học sinh tiểu học,
trò chơi dân gian với những chức năng đặc biệt của nó đã mang lại cho các em
nhiều điều thú vị và bổ ích, đồng thời thể hiện nhu cầu giải trí, vui chơi, quyền
được chia sẻ niềm vui của các em với bạn bè, cộng đồng. Nó làm cho thế giới xung
quanh các em đẹp hơn và rộng mở; tuổi thơ của các em sẽ trở thành những kỉ niệm
quý báu theo suốt cuộc đời; làm giàu nguồn tình cảm và trí tuệ cho các em. Chính
vì vậy, trò chơi dân gian rất cần thiết được lựa chọn, giới thiệu trong nhà trường
tuỳ theo lứa tuổi của các em. Đúng như PGS. TS Nguyễn Văn Huy, giám đốc Bảo
tàng Dân tộc học Việt Nam đã nói: “ Cuộc sống đối với trẻ em không thể thiếu

những trò chơi. Trò chơi dân gian không đơn thuần là một trò chơi của trẻ con mà
nó chứa đựng cả nền văn hoá dân tộc Việt Nam độc đáo và giàu bản sắc. Trò chơi
dân gian không chỉ chắp cánh cho tâm hồn trẻ, giúp trẻ phát triển tư duy, sáng
tạo, mà còn giúp các em hiểu về tình bạn, tình yêu gia đình, quê hương, đất nước.
Ngày nay, các em ở một xã hội công nghiệp, chỉ quen với máy móc và không có
khoảng thời gian chơi cũng là một thiệt thòi. Thiệt thòi hơn khi các em không được
làm quen và chơi những trò chơi dân gian của thiếu nhi ngày trước – đang ngày
Nguyễn Văn Vinh

3

TH Hoàng Văn Thụ


Một số biện pháp nâng cao hiệu quả tổ chức các trò chơi dân gian cho học sinh
tiểu học
càng bị mai một và quên lãng, không chỉ có ở các thành phố mà còn ở cả các vùng
quê.
Vì thế, giúp các em hiểu và quay về nguồn với các trò chơi dân gian là một việc
làm cần thiết”.
Đặc điểm chung của trò chơi dân gian được triển khai trong trường học là
đơn giản, dễ chơi, dễ hòa nhập. Dù bất cứ nơi đâu, trong gia đình, tại trường học
hay trên đường làng đều có thể tổ chức được các trò chơi dân gian phù hợp. Nếu
sân nhà nho nhỏ thì các em chơi ô ăn quan, chơi cờ, đánh chuyền, chặt cây dừa
chừa cây mận, bắt ve… Nếu diện tích rộng hơn thì có thể chơi rồng rắn lên mây, đá
cầu, trốn tìm, bịt mắt bắt dê… Ở những bãi cỏ lớn thì có thể tổ chức các trò cướp
cờ, đánh đu, đá gà, chồng bông sen, cờ chém
Ở lứa tuổi học sinh tiểu học, vui chơi cũng là một trong những hoạt động
chủ đạo của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.Thông qua hoạt động vui chơi,
các em được phát triển trí tuệ, thể chất, tình cảm quan hệ xã hội, qua đó nhằm phát

triển toàn diện nhân cách cho các em. Chính vì vậy, giáo viên cần tổ chức cho các
em chơi các trò chơi nói chung và trò chơi dân gian nói riêng. Năm học 2008 –
2009, Bộ giáo dục và đào tạo phát động phong trào: “ Xây dựng trường học thân
thiện – Học sinh tích cực” trong đó có nội dung đưa trò chơi dân gian vào trường
học. Nhưng làm thế nào để tổ chức được các trò chơi dân gian thực sự có hiệu quả,
lôi cuốn và hấp dẫn được các em là một bài toán khó với các giáo viên, đặc biệt là
các giáo viên Tổng phụ trách kiêm nhiệm. ( Vì khả năng tập trung chú ý có chủ
định của các em còn kém. Các em dễ dàng tham gia vào trò chơi nhưng cũng
nhanh chán, nhanh bỏ cuộc ).
Là Phó hiệu trưởng, phụ trách các hoạt động ngoài giờ lên lớp của nhà
trường, tôi luôn trăn trở và tìm các biện pháp để chỉ đạo tổ chức các trò chơi dân
gian một cách có hiệu quả nhất. Chính vì vậy tôi chọn đề tài: “ Một số biện pháp
nâng cao hiệu quả tổ chức các trò chơi dân gian cho học sinh trong trường tiểu
học”.
2.Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh là tổ chức của thiếu nhi Việt Nam,
là tổ chức nòng cốt trong các phong trào thiếu nhi, là lực lượng giáo dục trong và
ngoài nhà trường. Đội lấy 5 Điều Bác Hồ dạy thiếu niên nhi đồng làm mục tiêu
phấn đấu rèn luyện, phát triển mọi khả năng trong học tập, hoạt động và vui chơi.
Chính vì vậy việc tạo ra một sân chơi mới lạ, thu hút đông đảo học sinh tham gia là
một hoạt động thiết thực của tổ chức Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh. Có
thể nói hoạt động tổ chức các trò chơi dân gian là một trong những con đường giáo
dục không thể thiếu trong quá trình giáo dục nhân cách cho các em, giúp các em
phát triển toàn diện. tránh được những trò chơi trực tuyến, bạo lực… Vì vậy việc tổ
chức các trò chơi dân gian trong trường học là vô cùng quan trọng và cần thiết.
Nguyễn Văn Vinh

4

TH Hoàng Văn Thụ

Một số biện pháp nâng cao hiệu quả tổ chức các trò chơi dân gian cho học sinh
tiểu học
Đề tài “ Một số biện pháp nâng cao hiệu quả tổ chức các trò chơi dân gian
cho học sinh trong trường tiểu học” giúp:
- Tìm ra nội dung, hình thức tổ chức các trò chơi dân gian đạt hiệu quả cao
nhất, đồng thời phù hợp với đặc điểm tình hình tâm lý học sinh.
- Thông qua việc tìm hiểu và tham gia các trò chơi dân gian giúp các em có
thêm nhiều hiểu biết để hình thành những tình cảm tốt đẹp, lòng yêu quê hương,
niềm tự hào dân tộc, từ đó làm cho nhân cách của các em ngày càng hoàn thiện
hơn.
- Thông qua việc tổ chức các trò chơi dân gian cho học sinh giúp các em
tránh được các trò chơi trực tuyến, các trò chơi bạo lực…
3. Đối tượng nghiên cứu
Tôi tập trung nghiên cứu việc tổ chức các trò chơi dân gian cho học sinh
trong trường vào các buổi sinh hoạt chủ điểm, các hoạt động chào mừng các ngày
lễ lớn của đất nước.
Ngoài ra tôi còn tiến hành nghiên cứu việc triển khai và tổ chức các trò chơi
dân gian của các Liên đội trên địa bàn xã Dur Kmăl và một số Liên đội gần địa bàn
trường đóng.
4. Giới hạn, phạm vi nghiên cứu
- Do thời gian cũng như khả năng của bản thân nên phạm vi tiến hành thực
hiện đề tài này là trường tiểu học Hoàng Văn Thụ –xã Dur Kmăl - Krông Ana ĐăkLăk.
- Thời gian nghiên cứu: năm học 2015 -2016.
5.Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm .
- Điều tra cơ bản về thực trạng tổ chức các trò chơi dân gian ở một số trường
tiểu học trên địa bàn.
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu.

- Phương pháp so sánh, đối chiếu và khảo sát thực nghiệm.
- Nghiên cứu qua những kinh nghiệm của bản thân và nhu cầu hoạt động của
học sinh tiểu học.
- Phương pháp kiểm tra đánh giá kết quả hoạt động.

II. PHẦN NỘI DUNG
1.Cơ sở lý luận
Bác Hồ nói: “Ngày nay chúng là nhi đồng, ít năm sau chúng sẽ là công
dân, cán bộ. Vì vậy chính phủ, các đoàn thể và tất cả đồng bào có trách nhiệm
giúp sức vào việc giáo dục nhi đồng.....”.
Lời dạy của Bác cho đến nay vẫn rất gần và sống động trong thực tiễn công
tác Đội và phong trào thiếu nhi, đòi hỏi người cán bộ phụ trách Đội phải luôn lấy
Nguyễn Văn Vinh

5

TH Hoàng Văn Thụ


Một số biện pháp nâng cao hiệu quả tổ chức các trò chơi dân gian cho học sinh
tiểu học
lời dạy của Bác làm kim chỉ nam cho hoạt động của mình, nghĩa là bên cạnh việc
dạy chữ cũng cần phải tổ chức cho các em vui chơi. Vui chơi cũng là một hình
thức giáo dục vui vẻ, nhẹ nhàng mà hiệu quả. Giáo dục cho thiếu nhi phải kết hợp
cả ba yếu tố đức dục, trí dục, thể dục mà mục tiêu cao nhất là: “Cách dạy trẻ cần
làm cho chúng biết yêu Tổ quốc, thương đồng bào, biết giữ gìn vệ sinh, giữ gìn
kỷ luật, học văn hóa”.
Hiểu được ý nghĩ sâu sắc từ câu nói đó và bằng cả tấm lòng tôn kính Bác, tôi
đã tìm hiểu để nắm bắt được yêu cầu về nội dung phương pháp giáo dục, nắm bắt
được đặc điểm về tâm sinh lý lứa tuổi của các em: Hiếu động, dễ nhớ, dễ quên,

thích tìm hiểu, khám phá nhưng cũng chóng nhàm chán, tâm lý thích: “Học mà
chơi, chơi mà học” của các em để đưa ra những nội dung phù hợp trong mỗi
chương trình, tạo sự hấp dẫn, thu hút các em tham gia đồng thời tạo cho các em sự
vui vẻ, hoạt bát, hồn nhiên.
Thông qua việc tổ chức các trò chơi dân gian, các em phát huy được tính sáng
tạo, tính năng động, tự chủ của mình, được hoà mình vào tập thể, được giao lưu
học tập để từ đó hướng các em tới những chuẩn mực về đạo đức, những hiểu biết
về văn hoá mà các cấp, ngành làm công tác giáo dục mong muốn.
- Việc tổ chức các trò chơi dân gian trong trường học là một việc làm khoa học
và sáng tạo, đòi hỏi người phụ trách phải kiên nhẫn bền bỉ và thường xuyên trau
dồi kinh nghiệm, luôn tìm tòi học hỏi từ bạn bè đồng nghiệp, nghiên cứu tài liệu.
- Một Liên đội có phong trào Đội phát triển mạnh là do cách tổ chức hoạt
động ngoài giờ lên lớp nói chung và tổ chức các trò chơi dân gian nói riêng thường
xuyên có tính sáng tạo, phù hợp với lứa tuổi và có hiệu quả.
2. Thực trạng
2.1 Thuận lợi, khó khăn
a. Thuận lợi
- Luôn đựơc sự hướng dẫn và chỉ đạo sát sao về chuyên môn của Phòng giáo
dục, của Hội đồng đội các cấp và sự quan tâm tạo điều kiện về mọi mặt của lãnh
đạo nhà trường. Nhà trường đã xây dựng lịch trình tổ chức giao lưu trò chơi dân
gian ở từng khối lớp.
- Học sinh mạnh dạn, tự tin, thông minh, thích tham gia vào các trò chơi, đặc
biệt là các trò chơi dân gian.
- Bản thân tôi đã được trang bị một số kiến thức về tổ chức các trò chơi dân
gian khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Chính vì vậy, bản thân cũng đã tích lũy
được một số kinh nghiệm tổ chức trò chơi dân gian.
- Tôi rất thích các trò chơi dân gian Việt Nam và sưu tầm được rất nhiều trò
chơi dân gian thú vị và đặc sắc, phù hợp với các em học sinh đặc biệt là học sinh
tiểu học.
b. Khó khăn

Nguyễn Văn Vinh

6

TH Hoàng Văn Thụ


Một số biện pháp nâng cao hiệu quả tổ chức các trò chơi dân gian cho học sinh
tiểu học
- Giáo viên phải có hiểu biết và vốn kiến thức phong phú về các trò chơi dân
gian.
- Việc tổ chức các trò chơi dân gian cho học sinh đòi hỏi phải có sự linh hoạt
và tính sáng tạo cao.
- Mức độ khó hay dễ của các trò chơi không giống nhau. Có những trò chơi
vô cùng đơn giản nhưng cũng có những trò chơi phức tạp, đòi hỏi người chơi phải
tư duy trong quá trình chơi.
- Thời gian tổ chức cho học sinh chơi rất hạn hẹp vì một trò chơi không thể
diễn ra trong suốt cả một hoạt động của các em mà nó chủ yếu chỉ được lồng ghép
và tích hợp vào các hoạt động mà thôi.
- Khả năng chú ý có chủ định của các em nhất là các em ở các lớp nhỏ còn
kém. Các em dễ dàng nhập cuộc chơi nhưng cũng nhanh chóng tự rút ra khỏi trò
chơi nếu nó không còn hứng thú.
- Trong lớp còn một số em rụt rè, nhút nhát, thiếu tự tin và không thích tham
gia vào các hoạt động tập thể.
- Là một trường nằm trên địa bàn có điều kiện kinh tế- xã hội đặc biệt khó
khăn, trường có nhiều điểm trường, đa số học sinh là con em dân tộc thiểu số nên
việc tổ chức cho các em tham gia các trò chơi dân gian gặp nhiều khó khăn.
- Thời gian, không gian, các dụng cụ để tổ chức trò chơi thường gặp nhiều
khó khăn, trở ngại.
2.2 Thành công - hạn chế

a. Thành công
Qua việc áp dụng một số kinh nghiệm của bản thân vào việc tổ chức cho học
sinh tại trường tham gia các trò chơi dân gian, tôi đã thu được nhiều kết quả tốt:
- 100% các em học sinh rất hứng thú và yêu thích các trò chơi dân gian.
- 100% các em được mở rộng kiến thức và có thêm rất nhiều hiểu biết về các
trò chơi dân gian, các phong tục truyền thống của dân tộc.
- Các em đã biết tự tổ chức chơi các trò chơi dân gian với các bạn trong lớp.
- Qua việc thường xuyên được tham gia vào các trò chơi dân gian, nhận thức
và thể lực của các em học sinh trong trường ngày càng được nâng cao rõ rệt. Các
em nhanh nhẹn, năng động, tự tin và hồn nhiên trong giao tiếp với mọi người.
- Trò chơi dân gian còn giúp các em học sinh trong nhà trường thêm gắn bó
với nhau, nâng cao tinh thần đoàn kết và ý thức tập thể của các em.
- Qua việc tham gia các trò chơi dân gian tại trường các em đã tránh được các
trò chơi trực tuyến trên mạng internet, các trò chơi bạo lực…
- Qua việc áp dụng một số kinh nghiệm tổ chức các trò chơi dân gian tại
trường, hoạt động này đã thu hút 100% các em trong nhà trường tham gia nó
không những tạo cho các em sự thoải mái, không nhàm chán mà còn giúp các em
chăm chỉ, hăng say, phấn đấu, rèn luyện học tập trở thành con người phát triển toàn
diện xứng đáng là chủ nhân tương lai của đất nước.
Nguyễn Văn Vinh

7

TH Hoàng Văn Thụ


Một số biện pháp nâng cao hiệu quả tổ chức các trò chơi dân gian cho học sinh
tiểu học
b. Hạn chế
- Khi vận dụng đề tài này vào thực tế của đơn vị thì phải có kế hoạch từ rất

sớm, cần phải thu hút được toàn bộ giáo viên cũng như học sinh và cha mẹ học
sinh cùng tham gia.
- Cần phải có điều kiện về kinh phí để trang bị các thiết bị phục vụ cho các hoạt
động được hiệu quả.
- Để vận dụng đề tài này thì Giáo viên – Tổng phụ trách cần phải nghiên cứu
kỹ tài liệu, cần có sự chuẩn bị chu đáo từ trong những ngày đầu tiên của năm học
mới.
2.3 Mặt mạnh, mặt yếu khi vận dụng đề tài này
a. Mặt mạnh
- Khi vận dụng đề tài này tại đơn vị thì đã tạo nên một bầu không khí vui
tươi, phấn khởi của cả học sinh và giáo viên khi tham gia.
- Nó cũng là cầu nối thu hút sự tham gia ủng hộ của cha mẹ học sinh đối với
các hoạt động của nhà trường nói chung và hoạt động ngoài giờ lên lớp nói riêng.
- Khi vận dụng đề tài này nó cũng góp phần kích thích, tạo hứng thú tốt cho
học sinh khi tham gia.
b. Mặt yếu
- Đề tài này khi áp dụng cần phải chuẩn bị kỹ về cơ sở vật chất cũng như thu
hút được nhiều nguồn kinh phí để phục vụ cho các hoạt động.
2.4 Các nguyên nhân, các yếu tố tác động
a. Nguyên nhân
- Là một trường có truyền thống phong trào hoạt động giáo dục ngoài giờ lên
lớp đạt hiệu quả cao.
- Được sự quan tâm, chỉ đạo thường xuyên của các cấp lãnh đạo như: Phòng
giáo dục và Đào tạo, Hội đồng đội huyện và Hội đồng đội xã Dur Kmăl…
- Sự quan tâm tạo điều kiện và chỉ đạo sát sao của chi bộ, ban giám hiệu, sự
phối hợp của chi đoàn thanh niên và các đồng chí giáo viên chủ nhiệm.
- Có sự giúp đỡ và tham gia thường xuyên của các tổ chức khác ngoài nhà
trường…
- Sự nhiệt tình và nỗ lực của bản thân đồng chí giáo viên – Tổng phụ trách
để tìm ra những trò chơi phù hợp với học sinh của đơn vị mình.

- Sự tham mưu tích cực có giải pháp và hiệu quả với ban giám hiệu, của
đồng chí tổng phụ trách để tổ chức hoạt động cũng như có điều kiện về kinh phí để
hoạt động.
- Bản thân các em học sinh rất ham học hỏi, sáng tạo, trách nhiệm để có kết
quả hoạt động tốt nhất.
b. Các yếu tố tác động

Nguyễn Văn Vinh

8

TH Hoàng Văn Thụ


Một số biện pháp nâng cao hiệu quả tổ chức các trò chơi dân gian cho học sinh
tiểu học
- Nhiều em còn chưa nhận được sự quan tâm tạo điều kiện của gia đình để
tham gia hoạt động và bản thân các em chưa nhận thức đúng đắn về ý nghĩa và tác
dụng khi tham gia các hoạt động ngoài giờ lên lớp.
- Do điều kiện kinh tế gia đình của nhiều em còn quá khó khăn nên phần nào
ảnh hưởng đến việc tham gia của các em.
- Vẫn còn một số học sinh chưa mạnh dạn tham gia các trò chơi, một số em
khi tham gia còn mang tính gượng ép nên kết quả chưa cao.
- Trường có nhiều điểm trường nên việc tổ chức các hoạt động gặp nhiều
khó khăn.
2.5 Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng đề tài đặt ra
Trường tiểu học Hoàng Văn Thụ những năm gần đây đã có nhiều chuyển
biến tốt trong các hoạt động phong trào nói chung và các hoạt động ngoài giờ lên
lớp nói riêng. Có được kết quả này chính là đuợc sự quan tâm, tạo điều kiện của
Ban giám hiệu nhà trường, sự ủng hộ của các tổ chức xã hội và đặc biệt là sự quan

tâm chỉ đạo của các cấp.
Để đưa ra được các giải pháp, biện pháp để nhằm hạn chế những mặt tồn tại
thì vấn đề chúng ta cần phân tích, đánh giá ở đây là những khó khăn và yếu kém.
+ Thứ nhất, sự quan tâm của GVCN đối với học sinh lớp mình trong việc
tham gia các hoạt động phong trào nói chung còn nhiều hạn chế. Đây là vấn đề
ảnh hưởng trực tiếp hiệu quả khi tham gia các phong trào cũng như việc tiếp thu
các kỹ năng tham gia các trò chơi của các em học sinh.
+ Thứ hai, các thầy cô giáo làm Tổng phụ trách Đội không được đào tạo về
Đoàn Đội, các thầy cô giáo được đào tạo các môn khác để giảng dạy nhưng phải
chuyển qua làm Tổng phụ trách Đội. Chính vì vậy mà cách tổ chức các phong trào
nói chung và các trò chơi dân gian cho các em chưa phù hợp và chưa vui nhộn đối
với các em.
+ Thứ ba, các dụng cụ, cơ sở vật chất phục vụ cho việc tổ chức các trò chơi
dân gian còn rất nhiều thiếu thốn chưa đáp ứng cho nhu cầu thực tế ( ví dụ muốn tổ
chức trò chơi “Nhảy bao bố” điều kiện sân bãi không đảm bảo) và ứng dụng công
nghệ thông tin trong việc tổ chức các trò chơi còn hạn chế (ví dụ muốn tổ chức
sinh hoạt chủ điểm về việc tìm hiểu các trò chơi dân gian cho toàn trường có sử
dụng máy chiếu thì rất khó khăn nếu tổ chức trong hội trường thì không đủ chỗ
ngồi cho học sinh, còn nếu tổ chức ngoài trời thì không nhìn thấy các hình ảnh trên
máy chiếu). Chính vì vậy, khi tổ chức Tổng phụ trách Đội vừa biên soạn, tập huấn
cho các em vừa phải giải quyết những trục trặc về phương tiện…tốn khá nhiều thời
gian của cả thầy và trò.
+ Thứ tư, đó là việc trường có nhiều điểm trường nên khi tổ chức các phong
trào nói chung và trò chơi dân gian nói riêng việc đi lại để tham gia của các em gặp
rất nhiều khó khăn.
Nguyễn Văn Vinh

9

TH Hoàng Văn Thụ

Một số biện pháp nâng cao hiệu quả tổ chức các trò chơi dân gian cho học sinh
tiểu học
+ Thứ năm, là một trường nằm trên địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc
bịêt khó khăn, đa số các em là con em đồng bào dân tộc thiểu số nên việc tham gia
của các em còn nhiều hạn chế, ít được sự quan tâm của cha mẹ.
3. Giải pháp, biện pháp:
3.1 Mục tiêu của giải pháp, biện pháp
Tìm ra phương pháp, cách thức tổ chức các trò chơi dân gian nhằm nâng cao
hiệu quả khi tổ chức các trò chơi dân gian trong trường tiểu học.
3.2 Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp
a. Lựa chọn các trò chơi dân gian phù hợp với lứa tuổi của học sinh từng
khối lớp.
Kho tàng các trò chơi dân gian Việt Nam vô cùng phong phú và đa dạng
nhưng không phải trò chơi nào cũng phù hợp với độ tuổi của các em. Vì thế, giáo
viên nên có sự cân nhắc lựa chọn cho các em chơi các trò chơi có luật chơi và cách
chơi đơn giản, dễ nhớ, dễ hiểu.
Bên cạnh đó, trong trường tiểu học lại có sự phân chia các em học sinh theo
nhiều độ tuổi. Mỗi độ tuổi lại có mức độ nhận thức và khả năng chú ý có chủ định
khác nhau. Chính vì thế, các trò chơi cũng cần phải được lựa chọn cho phù hợp với
từng độ tuổi học sinh và theo từng khối.
Cụ thể như sau:
* Với các em học sinh khối lớp 1 và 2 khả năng chú ý có chủ định còn kém,
nhận thức còn đơn giản. Vì vậy các em chỉ có thể chơi được các trò chơi đơn giản
như: “Bịt mắt bắt dê”, “Ném bóng vào giỏ”, “Đập lon”, “Ô ăn quan”, “Thỏ vào
hang”…
* Với các em học sinh từ khối lớp 3- 4 -5 khả năng chú ý có chủ định và
nhận thức của các em đã cao hơn rất nhiều so với lứa tuổi trước. Vì thế, các em có
thể chơi được các trò chơi dài hơn và khó hơn.

Khi lựa chọn các trò chơi dân gian cho các em học sinh ở các khối lớp này,
tôi thực hiện theo các tiêu chí sau:
- Trò chơi không quá đơn giản nhưng cũng không quá phức tạp.
- Dụng cụ để phục vụ cho trò chơi dễ kiếm, dễ làm.
- Giúp củng cố tư duy, ngôn ngữ, vận động, kỹ năng cho các em.
- Gây được hứng thú, thu hút sự chú ý của các em.
- Có sự tham gia của tập thể lớp hoặc nhóm trẻ trong lớp.
Từ những tiêu chí trên, tôi đã lựa chọn các trò chơi sau cho các em khối lớp
3 – 4 - 5: “ Kéo co”, “ Ném còn”, “ Cướp cờ” , “Đi cà kheo” , “Nhảy bao bố”…
b. Chuẩn bị dụng cụ, địa điểm trước khi tổ chức cho các em tham gia vào
các trò chơi dân gian
* Chuẩn bị dụng cụ cho các trò chơi dân gian
Nguyễn Văn Vinh

10

TH Hoàng Văn Thụ


Một số biện pháp nâng cao hiệu quả tổ chức các trò chơi dân gian cho học sinh
tiểu học
Dụng cụ của các trò chơi dân gian cũng vô cùng đa dạng và phong phú,
mang tính đặc trưng và được thiết kế dựa vào cách chơi và luật chơi của từng trò
chơi. Mỗi trò chơi dân gian có một hoặc nhiều loại dụng cụ tương ứng mà thiếu nó
thì trò chơi không thể tiến hành được.
Ví dụ như trò: “ Kéo co” đòi hỏi phải có dây kéo co, trò chơi “ Nhảy bao bố”
không thể diễn ra nếu thiếu bao bố …
Chính vì vậy, trước khi tổ chức cho các em chơi một trò chơi dân gian nào
đó, giáo viên cần tìm hiểu kỹ lưỡng về luật chơi, cách chơi cũng như việc có hay
không có đồ dùng phục vụ cho trò chơi để từ đó có thể chuẩn bị đầy đủ các yếu tố

cần thiết cho trò chơi.
* Dạy các em đọc thuộc lời ca ( đối với những trò chơi có lời đồng dao )
Một đặc điểm đặc trưng của trò chơi dân gian đó là khi chơi các em không
bao giờ chỉ hùng hục thực hiện các vận động của mình mà các em thường vừa chơi
vừa hát hoặc đọc lời đồng dao nào đó. Các bài đồng dao đó khiến cho không khí
chơi vui vẻ, nhộn nhịp hơn. Mặc dù không phải bài đồng dao nào cũng có ý nghĩa,
song bài nào cũng phù hợp với tư duy hồn nhiên của các em.
Trò chơi chỉ có thể được tổ chức khi các em đã thuộc lời đồng dao. Chính vì
vậy, tôi thường cho các em làm quen với lời đồng dao của các trò chơi dân gian
trước khi hướng dẫn các em chơi vào các thời điểm trong ngày của các em như:
hoạt động ngoài trời, các tiết thể dục, sinh hoạt lớp, sinh hoạt sao nhi… Khi các em
đã thuộc lời đồng dao, tôi tổ chức cho các em chơi các trò chơi tương ứng với lời
đồng dao đó. Vì thế, các em chơi rất hứng thú và tích cực tham gia chơi.
* Chuẩn bị địa điểm để tổ chức trò chơi
Mỗi trò chơi dân gian có một cách chơi và luật chơi khác nhau. Có những
trò chơi vận động mang tính tập thể rất cao, thường có số lượng người tham gia
chơi lớn và đòi hỏi địa điểm chơi phải có diện tích rộng như “ Kéo co”, “ Rồng rắn
lên mây”, “ Thả đỉa ba ba”, “ Trồng nụ trồng hoa”…Nhưng lại cũng có những trò
chơi tĩnh, các em hay chơi theo các nhóm nhỏ như “ Chi chi chành chành”, “ Tập
tầm vông”, “Rải ranh”, “ Chuyền thẻ”, “ Ô ăn quan”…Chính vì vậy, giáo viên cần
nắm vững cách chơi, luật chơi, đặc điểm của từng trò chơi để từ đó lựa chọn địa
điểm cho phù hợp trước khi tổ chức cho trẻ chơi.
c. Tổ chức các trò chơi phù hợp với tính chất của hoạt động
Mỗi hoạt động của các em đều nhằm đạt được một mục đích nhất định. Vì
thế, hoạt động nào cũng có tính chất riêng của nó. Nếu như hoạt động chung được
tổ chức nhằm cung cấp các kiến thức cho các em thì hoạt động ngoài trời lại giúp
các em được gần gũi với thiên nhiên, khám phá các hiện tượng tự nhiên và phát
triển thể chất. Chính vì vậy, giáo viên cần chú ý lựa chọn và tổ chức các trò chơi
dân gian cho phù hợp với tính chất của từng hoạt động.

Nguyễn Văn Vinh

11

TH Hoàng Văn Thụ


Một số biện pháp nâng cao hiệu quả tổ chức các trò chơi dân gian cho học sinh
tiểu học
*Với HĐ ngoài trời: tận dụng không gian rộng và thoáng, giáo viên nên tổ
chức cho các em chơi các trò chơi vận động nhằm rèn luyện và phát triển thể lực
cho các em như: “Bịt mắt bắt dê”, “ Nhảy dây”, “Nhảy lò cò”, “ Thả đỉa ba ba”…
*Với hoạt động sinh hoạt chủ điểm: nên tổ chức cho các em chơi các trò chơi mang
tính tập thể cao và rèn luyện thể lực như : “ Kéo co”, “ Nhảy bao bố tiếp sức”, “
Ném còn”, “ Cướp cờ”, “ Bịt mắt đập niêu”, “ Đẩy gậy”, …
d. Động viên tất cả các em tham gia vào trò chơi
Một ưu thế của trò chơi dân gian chính là ở chỗ nó có thể dung nạp tất cả
những ai muốn chơi. Không bao giờ trò chơi dân gian quy định số người chơi nhất
định. Vì vậy tôi luôn khuyến khích, động viên tất cả các em tham gia chơi càng
đông càng vui. Nếu chơi “ Bịt mắt bắt dê”, mỗi khi có một người vào thêm, vòng
chỉ rộng ra một chút chứ trò chơi không thay đổi. Còn trò chơi “ Rồng rắn lên
mây” thì thêm một người, “ cái đuôi” sẽ dài ra một chút và tất cả mọi người đều
được chơi, được chạy như nhau. Những trò chơi “ Thả đỉa ba ba”, “ Chi chi chành
chành”, “ Nhảy lò cò”, “Nhảy dây”… cũng tương tự như vậy. Trong khi chơi, các
em đều bình đẳng như nhau. Nếu em nào ích kỷ, chơi không đúng luật chơi, chen
lấn các bạn khác sẽ bị tập thể phê phán, loại trừ bằng cách không cho chơi chung.
Qua đó tinh thần tập thể của các trẻ được nâng lên rất nhiều.
Một số hình ảnh học sinh chơi các trò chơi dân gian trong nhà trường

Nguyễn Văn Vinh

12

TH Hoàng Văn Thụ


Một số biện pháp nâng cao hiệu quả tổ chức các trò chơi dân gian cho học sinh
tiểu học

Học sinh chơi trò chơi “Ô ăn Quan” trong giờ ra chơi

Học sinh thi “Kéo co” nhân ngày 22/12

Nguyễn Văn Vinh

13

TH Hoàng Văn Thụ


Một số biện pháp nâng cao hiệu quả tổ chức các trò chơi dân gian cho học sinh
tiểu học

Học sinh thi “Nhảy bao bố” nhân ngày 22/12
3.3 Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp
- Xuất phát từ những thực trạng trên ở Liên đội Trường Tiểu học Hoàng Văn
Thụ với yêu cầu ngày càng đòi hỏi chất lượng của hoạt động ngoài giờ lên lớp đáp
ứng với sự phát triển của xã hội. Vấn đề đặt ra là nghiên cứu để hoàn chỉnh các giải
pháp nhằm nâng cao hiệu quả tổ chức các trò chơi dân gian trong nhà trường cụ thể
là:

- Nâng cao nhận thức cho giáo viên, gia đình, xã hội.
- Phối hợp với giáo viên phụ trách tổ chức và tham gia có hiệu quả các
phong trào.
- Thường xuyên kiểm tra đánh giá qua các đợt tổ chức sinh hoạt chủ điểm.
- Tập huấn nghiệp vụ cho các anh chị phụ trách.
- Huy động cộng đồng cùng tham gia.
3.4 Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
- Các giải pháp, biện pháp có mối quan hệ chặt chẽ và hỗ trợ lẫn nhau tạo
nên một thể thống nhất.
3.5 Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu
* Kết quả khảo nghiệm:
- Ngay từ đầu năm học tôi đã thăm dò ý kiến học sinh khi tham gia chơi các
trò chơi dân gian.
* Kết quả điều tra đầu năm học trước khi thực hiện đề tài.

Nguyễn Văn Vinh

14

TH Hoàng Văn Thụ


Một số biện pháp nâng cao hiệu quả tổ chức các trò chơi dân gian cho học sinh
tiểu học

TT

KHỐI

TỔNG

SỐ HS

01

1

02

Thích tham gia

Không thích tham gia

SL

Tỉ lệ %

SL

Tỉ lệ %

66

48

72,7%

18

27,3%

2

69

44

63,7%

25

36,3%

03

3

87

64

73,5%

23

26,5%

04

4

60

42

70%

18

30%

05

5

64

44

68,7%

20

31,3%

* Giá trị khoa học
- Qua việc tổ chức các trò chơi dân gian đã tạo ra mối quan hệ thân thiện gắn
bó giữa thầy và trò, giảm bớt áp lực đối với học sinh, giúp các em hăng say trong
học tập, không còn tránh né giáo viên mỗi khi mắc sai lầm khuyết điểm... Học sinh
cảm thấy mình sống hòa đồng gần gũi với tập thể và tự giác sửa chữa những sai
lầm khuyết điểm”.

- Trong sinh hoạt có lồng ghép tổ chức các trò chơi dân gian đã rèn luyện và
trang bị cho các em kỹ năng sống, hoạt động tập thể vui tươi lành mạnh, qua đó
khuyến khích sự tham gia chủ động, tự giác của học sinh một cách tự nhiên, từ đó
góp phần cho việc dạy và học có hiệu quả hơn.
- Đề tài này có thể được vận dụng có hiệu quả trong các trường tiểu học nói
chung và vận dụng vào các buổi sinh hoạt chủ điểm của hoạt động giáo dục ngoài
giờ lên lớp, trong các buổi sinh hoạt ngoài trời hay sinh hoạt lớp…
4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề
nghiên cứu
Với việc vận dụng một số biện pháp của đề tài ,từ điều kiện và tình hình
thực tế của nhà trường, tôi đã áp dụng được một số hình thức trên vào việc chỉ đạo
tổ chức các trò chơi dân gian cho các em học sinh. Kết quả cho thấy hầu hết các
em tham gia các trò chơi sôi nổi, sự mạnh dạn của các em đã tăng dần, sự chuẩn bị
của các em cao hơn. Các em đã tự ý thức được mình trong việc vui chơi, tính tự
quản cao. Tinh thần đoàn kết thương yêu giúp đỡ lẫn nhau, cùng nhau học tập, vui
chơi và rèn luyện đạo đức ngày càng tiến bộ.
Nguyễn Văn Vinh

15

TH Hoàng Văn Thụ


Một số biện pháp nâng cao hiệu quả tổ chức các trò chơi dân gian cho học sinh
tiểu học

* Kết quả sau khi thực hiện đề tài
TT

KHỐI

TỔNG
SỐ HS

01

1

02

Thích tham gia

Không thích tham gia

SL

Tỉ lệ %

SL

Tỉ lệ %

66

66

100%

0

0%

2

69

69

100%

0

0%

03

3

87

87

100%

0

0%

04

4

60

60

100%

0

0%

05

5

64

64

100%

0

0%

- Tổ chức thành công phần Hội trong lễ khai giảng năm học mới.
- Tổ chức thành công hội thi “Trò chơi dân gian và kỹ năng” nhân các ngày
lế lớn trong năm (22/12; 26/3...).
- 100% các em học sinh tích cực tham gia các trò chơi dân gian do Liên đội

tổ chức.
- 100% các em được mở rộng kiến thức và có thêm nhiều hiểu biết về các trò
chơi dân gian, các phong tục truyền thống của dân tộc.
- Các em có thể tự tổ chức các trò chơi dân gian với các bạn ở lớp cũng như
ở nhà.
- Qua việc thường xuyên được tham gia vào các trò chơi dân gian, nhận thức
và thể lực của các em được nâng cao rõ rệt. Các em nhanh nhẹn, năng động, tự tin
trong giao tiếp.
- Qua việc tham gia các trò chơi dân gian các em thêm gắn bó, nâng cao tinh
thần đoàn kết và ý thức tập thể.

III. KẾT LUẬN – KIẾN NGHỊ
1. Kết luận:
- Trò chơi dân gian có tầm quan trọng rất lớn đối với sự phát triển của các
em học sinh. Trò chơi dân gian vừa giúp các em thỏa mãn nhu cầu vui chơi, vừa
góp phần nâng cao nhận thức, phát triển các giác quan, tăng cường thể lực cho các
em, giúp các em trở thành những người lao động tài giỏi trong tương lai.
- Những em học sinh chơi một cách hăng hái, hoạt động nổi bật trong khi
chơi thường cũng chính là những em học sinh thông minh, tháo vát và biết tổ chức
trong cuộc sống.
- Cần phải tổ chức cho các em chơi các trò chơi dân gian để phát triển ở các
em tinh thần tập thể, biết nhường nhịn bạn bè, biết giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm
của mình với bạn khác.
Nguyễn Văn Vinh
TH Hoàng Văn Thụ
16


Một số biện pháp nâng cao hiệu quả tổ chức các trò chơi dân gian cho học sinh
tiểu học

- Khi tổ chức trò chơi dân gian cho học sinh giáo viên cần tìm hiểu kỹ cách
chơi, luật chơi và chuẩn bị đầy đủ các yếu tố cần thiết để tiến hành trò chơi.
- Những kinh nghiệm của tôi rất đơn giản, giáo viên có thể dễ dàng thực
hiện.
- Một số giáo viên và cả phụ huynh học sinh trong trường đã áp dụng kinh
nghiệm của tôi trong việc tổ chức cho các em chơi các trò chơi dân gian và đạt
được kết quả tốt.
- Bằng việc tổ chức cho học sinh chơi các trò chơi dân gian, tôi đã giúp các
em được thỏa mãn nhu cầu vui chơi, đồng thời bảo tồn được một di sản văn hóa tốt
đẹp của dân tộc, góp phần thực hiện tốt cuộc vận động “ Xây dựng trường học
thân thiện – Học sinh tích cực”.
2. Kiến nghị
a. Đối với Phòng giáo dục và Hội Đồng Đội huyện:
- Thường xuyên tổ chức và mở các lớp tập huấn triển khai trò chơi dân gian
cho đội ngũ giáo viên chuyên trách đặc biệt là giáo viên – Tổng phụ trách Đội.
- Cần tổ chức nhiều hơn nữa các mô hình tổ chức trò chơi dân gian phục vụ
mục đích “ Học mà vui – Vui mà học” trong học sinh. Từ đó giúp cho giáo viên –
Tổng phụ trách có điều kiện nghiên cứu, học hỏi tích lũy thêm kiến thức, kinh
nghiệm cho bản thân cũng như tổ chức hoạt động Đội của liên đội mình ngày càng
đạt hiệu quả cao.
b. Đối với Các nhà trường:
- Tuyên truyền kịp thời với cha mẹ học sinh về tác dụng, tầm quan trọng của
hoạt động ngoài giờ lên lớp mà đặc biệt là việc tham gia các trò chơi dân gian để
cha mẹ học sinh tạo điều kiện cho con em tham gia các hoạt động tập thể lớn.
- Hiệu trưởng cần quan tâm bồi dưỡng lực lượng trẻ, lực lượng đoàn viên
thanh niên làm nòng cốt trong các hoạt động và tiếp tục kế thừa, phát triển các
thành quả của trường.
- Quán triệt kỹ tinh thần nội dung, chương trình tổ chức các trò chơi dân
gian cho đội ngũ. Không coi hoạt động này chỉ là hoạt động vui chơi giải trí
đơn thuần làm mất thời gian hoặc chạy theo hình thức .

- Có các giải pháp thiết thực để tổ chức trò chơi dân gian đạt hiệu quả cao.
- Có những giải pháp thiết thực hỗ trợ kinh phí cho việc triển khai và tổ chức
các trò chơi dân gian trong nhà trường.
- Trang bị các phương tiện, cơ sở vật chất cho việc tổ chức các trò chơi dân
gian đạt hiệu quả cao.
Tóm lại : Việc triển khai và tổ chức các trò chơi dân gian trong trường tiểu
học hiện nay không ngoài mục đích nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đạt
được những điều mà quan điểm giáo dục cuả Đảng đã đề ra cho ngành giáo dục.
Mỗi một cán bộ quản lý, nhất là Hiệu trưởng cần có nhận thức đầy đủ đúng mức
tầm quan trọng của việc tổ chức các trò chơi dân gian trong việc thực hiện nhiệm
Nguyễn Văn Vinh

17

TH Hoàng Văn Thụ


Một số biện pháp nâng cao hiệu quả tổ chức các trò chơi dân gian cho học sinh
tiểu học
vụ chính trị trong nhà trường, nhiệm vụ dạy và học mới có thể khắc phục các khó
khăn để tổ chức các trò chơi dân gian có hiệu quả .
Dur Kmăl, ngày 18 tháng 01 năm 2016
Người viết

Nguyễn Văn Vinh
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM SÁNG KIẾN CẤP TRƯỜNG
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
(Ký, ghi rõ họ tên)

NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM SÁNG KIẾN CẤP HUYỆN
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
Nguyễn Văn Vinh

18

TH Hoàng Văn Thụ


Một số biện pháp nâng cao hiệu quả tổ chức các trò chơi dân gian cho học sinh
tiểu học
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN
(Ký, ghi rõ họ tên)

TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Tìm hiểu qua các loại sách báo.
- Tìm hiểu tình hình của một số trường trên địa bàn xã Dur Kmăl và các Liên đội
khác.

- Tìm hiểu thực tế nhà trường và của địa phương.
- Cẩm nang tổ chức các trò chơi dân gian.
- Hướng dẫn tổ chức các trò chơi dân gian.
- Trò chơi dân gian và kỹ năng.
- Bác Hồ Với thiếu nhi – NXB Giáo dục.

Nguyễn Văn Vinh

19

TH Hoàng Văn Thụ


Một số biện pháp nâng cao hiệu quả tổ chức các trò chơi dân gian cho học sinh
tiểu học

Nguyễn Văn Vinh

20

TH Hoàng Văn Thụ