SKKN một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 4

SKKN: Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 4

Phần thứ nhất:

ĐẶT VẤN ĐỀ.

Tập đọc là một phân môn trong môn Tiếng việt ở bậc tiểu học.
Phân môn này được dạy ở bậc tiểu học từ lớp 1 đến lớp 5. Nhằm phát
triển các kỹ năng nghe, nói, sử dụng tiếng Việt của học sinh trên cơ sở
những kiến thức cơ bản về đọc, nhằm từng bước giúp học sinh làm chủ
được ngôn ngữ tiếng Việt để học tập trong nhà trường và giao tiếp một
cách đúng đắn, mạch lạc, tự nhiên, tự tin trong môi trường xã hội thuộc
phạm vi hoạt động của lứa tuổi. Tập đọc góp phần cùng mơn học khác
rèn luyện các thao tác tư duy cơ bản cho học sinh tiểu học, cung cấp
những hiểu biết sơ giản về xã hội, tự nhiên, con người... Từ đó bồi
dưỡng cho học sinh tình yêu thiên nhiên, yêu cái đẹp, yêu cái thiện, yêu
lẽ phải và sự công bằng. Nhất là các em yêu quý tiếng mẹ đẻ, có ý thức
nói đúng, đọc đúng, nghe đúng tiếng Việt. “Đọc” trở thành đòi hỏi đầu
tiên của học sinh khi đi học. Không những tế cịn giáo dục các em biết
giữ gìn, bảo vệ sự trong sáng của tiếng Việt.
Nhiệm vụ của môn tập đọc nhằm hình thành các kỹ năng đọc văn
bản. Thơng qua đọc làm nổi bật sự biểu đạt của Tiếng Việt, sự giàu đẹp
của âm thanh, sự phong phú của ngữ điệu trong việc hiểu được nội dung
văn bản đọc. Thông qua tiếp xúc với văn bản đọc các em thấy được cái
hay, cái đẹp. Từ đó góp phần hình thành nhân cách. Đây chính là nhiệm
vụ chính và rất cần thiết của phân môn tập đọc.
Phân môn tập đọc ở tiểu học nói chung, lớp 4 nói riêng củng cố
phát triển kỹ năng đọc trơn (đã hình thành sau các lớp 1,2,3 ở bậc học).
Tập đọc lớp 4 giúp cho học sinh tăng cường về tốc độ đọc, biết đọc hiểu
để lựa chọn thông tin nhanh, tiến tới các em biết đọc diễn cảm các văn

1


SKKN: Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 4

bản là văn, thơ, kịch... Hình thành kỹ năng phát hiện giá trị nghệ thuật
trong các bài tập đọc và biết nhận xét đánh giá các giá trị đó.
Xuất phát từ tình hình thực tế học sinh lớp 4B - Trường Tiểu học
……….. mà bản thân tôi trực tiếp giảng dạy trong năm học 2009 -2010
kỹ năng đọc “Diễn cảm” chưa cao, chưa đạt được yêu cầu, mục tiêu của
mơn học đề ra, các em đọc cịn đọc chưa lưu loát, phát âm bị lẫn phụ âm
đầu, thanh, vần, chưa biết cách đọc hiểu, dẫn đến việc cảm nhận cái hay,
cái đẹp của văn bản cịn khó khăn.
Mặt khác, thơng qua q trình giảng dạy của giáo viên trong tổ
khối chun mơn, tơi thấy có đồng chí giáo viên chưa thực sự quan tâm
rèn kỹ năng đọc “Diễn cảm” trong các giờ tập đọc trên lớp. Để giải
quyết phần nào những hạn chế trên của học sinh lớp 4 và góp phần rèn
luyện kỹ năng đọc “Diễn cảm” cho học sinh.
Bản thân tôi đã nghiên cứu và đưa ra “ Một số giải pháp rèn luyện
kỹ năng đọc diễn cảm cho học sinh lớp 4”

2


SKKN: Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 4

NỘI DUNG

Phần thứ hai:

I - CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA “MỘT SỐ GIẢI PHÁP RÈN KỸ NĂNG
ĐỌC CHO HỌC SINH LỚP 4”

Mục tiêu chính của phân mơn tập đọc lớp 4 mà Bộ Giáo dục đã đề
ra là: Hình thành và phát triển các kỹ năng sử dụng Tiếng Việt. Giúp
học sinh yêu cái hay, cái đẹp của tiếng Việt... Biết đọc nhanh, “đọc diễn
cảm” hay còn gọi là đọc truyền cảm.
Như chúng ta đã biết:
- Đọc là hình thức biến chữ viết của văn bản thành hình thức âm
thanh để người nghe hiểu được điều mà tác giả nói qua chữ viết. Đọc với
tư cách là một phân môn của tiếng Việt ở bậc tiểu học là một dạng hoạt
động lời nói, đọc là hoạt động nhận tin và thơng hiểu nó (ứng với hình
thức đọc thành tiếng) là quá trình chuyển trực tiếp từ dạng chữ viết thành
các đơn vị nghĩa khơng có âm thanh (đọc thầm). Như vậy cả hai hình
thức đọc thành tiếng và đọc thầm không thể tách rời với việc hiểu những
gì được đọc.
Kỹ năng đọc được tạo nên từ 4 yêu cầu về chất lượng đọc: Đọc
đúng - đọc nhanh - đọc lưu loát- đọc hiểu. Như vậy rèn kỹ năng “đọc
diễn cảm” cho học sinh đó chính là các em phải biết đọc đúng - đọc
nhanh (đọc thầm, đọc thành tiếng) - đọc hiểu nội dung và biết đọc diễn
cảm.
II - CÁC GIẢI PHÁP CỤ THỂ:

1) Giải pháp 1: Hướng dẫn học sinh đọc đúng âm, vần, dấu
thanh.
* Đọc đúng các âm dễ lẫn:
Đọc đúng là phát âm đúng hệ thống ngữ âm chuẩn. Nói cách khác
là phải đọc đúng chính âm (khơng đọc theo cách phát âm của địa
3

SKKN: Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 4

phương, mà cách phát âm có sự sai lệch so với âm chuẩn). Phát âm đúng
tiếng Việt là yêu cầu cần thiết. Đọc đúng đòi hỏi thể hiện chính xác âm
vị. Để học sinh đọc đúng trong q trình giảng dạy tơi đã cho các em
phát hiện, so sánh, phân biệt để từ đó các em phát âm đúng hay đọc đúng
hay đọc đúng các âm đầu trong các bài đọc và trong giao tiếp.
+ Ví dụ 1: Khi dạy bài “Dế mèn bênh vực kẻ yếu” - Tiếng Việt lớp
4 - phần I.
Là bài học đầu tiên của chương trình, tơi đã tiến hành hướng dẫn
cho học sinh phát hiện, phân biệt để đọc đúng các phụ âm đầu hay đọc
lẫn như sau: (Các tiếng có phụ âm đầu “l/n”).
- Học sinh đọc bài một lượt - Toàn lớp đọc thầm.
- Học sinh đưa ra các từ hay đọc lẫn ở trong bài đó là:
“Mới lột, bước non, lương ăn, món nợ cũ...”
- Gọi một học sinh đọc các từ đó.
- Cho học sinh khác nhận xét xem bạn đọc đúng, sai.
- Nếu học sinh đọc vẫn sai - Giáo viên đọc mẫu - Học sinh đọc lại.
Mặt khác cho học sinh có thể so sánh phân biệt để đọc cho đúng.
- Phải đọc là vay “lương” ăn chứ không đọc là vay “nương” ăn
trong câu (Năm trước, gặp khi trời làm đói kém, mẹ em phải vay lương
ăn của Nhện).
“Lương” ở đây là lương thực, lương tháng... khác “Nương” rẫy hay
làm nương.
Như vậy chúng ta cần chỉ rõ cho học sinh khi nào phát âm là “l”,
khi nào phát âm đọc là “n” trên cơ sở học sinh hiểu nghĩa của từ.
+ Ví dụ 2: Khi dạy bài “Những hạt thóc giống” - Tiếng Việt lớp 4
- phần 1.

4


SKKN: Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 4

- Tôi tiến hành hướng dẫn học sinh đọc đúng phụ âm đầu (l/n) như
sau:
- Gọi học sinh lần lượt đọc bài.
- Học sinh khác chú ý lắng nghe bạn đọc, phát hiện những tiếng
bạn đọc chưa đúng phụ âm đầu.
- Giáo viên ghi lên bảng chẳng hạn (nô nức, lo lắng, nảy mầm...)
- Gọi những học sinh đọc chưa đúng đọc lại - Học sinh khác nhận
xét đọc được chưa... không được đọc là “lô lức”; “no nắng”, “lảy mầm”
trong các câu (... mọi người nô nức chở thóc... chơm lo lắng đến trước
vua quỳ tâu).
* Đọc đúng các vần:
Không những yêu cầu học sinh đọc đúng phụ âm đầu (l/n) như trên
mà cần rèn cho các em đọc đúng cả những vần khó, tiếng khó, vần có
ngun âm đơi mà các em hay phát âm sai, tơi đã hướng dẫn cụ thể như
sau:
+ Ví dụ:
- Cho các em đọc bài giáo viên cùng học sinh theo dõi, nếu học
sinh đọc sai ghi lên bảng và sửa cho học sinh: “con hươu” vần “ươi”
không đọc là con “hiêu” vần iêu, “về hưu” không đọc là “về hiu” vần
“iu”, “uống rượu” vần “ươu” không đọc là “uống riệu” vần “iêu” hoặc
cho học sinh phát hiện các tiếng có vần khó như “tuyết, khuyết, khúc
khuỷu, đêm khuya, ngoằn ngoèo...”
- Gọi học sinh đọc lại những từ, tiếng có vần khó.
- Giáo viên uốn nắn sửa ln cho học sinh.
Bên cạnh hướng dẫn học sinh đọc đúng âm, vần như trên tơi cịn

luyện đúng dấu thanh.
+ Đọc đúng dấu thanh.
5


SKKN: Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 4

Học sinh tiểu học vẫn cịn có em chưa phát âm đúng, đọc đúng dấu
thanh do nhiều yếu tố mang lại. Trong đó có yếu tố do đặc điểm khu vực
vùng miền mà các em sinh sống. Các em còn phát âm sai ở dấu thanh
như thanh ngã (~) phát thành thanh sắc (') như tiếng “mỡ” thành “mớ”...
là sai nghĩa của câu.
Chính vì thế chúng ta cần rèn cho các em đọc đúng dấu thanh trong
các bài tập đọc như:
+ Ví dụ: Khi dạy bài “Chị em tôi” - Tiếng Việt lớp 4 - phần I.
- Giáo viên đưa ra các tiếng mà có dấu thanh hay lẫn.
- Giáo viên gọi một số học sinh đọc.
- Học sinh khác nhận xét bạn đọc đúng dấu thanh chưa.
- Nếu vẫn còn học sinh đọc chưa đúng.
- Giáo viên đọc mẫu và phân tích cho học sinh.
Chẳng hạn như:
“Tặc lưỡi” thanh ngã không đọc là “Tặc lưới” thanh sắc.
“Giận giữ” thanh ngã không đọc là “Giận dứ” thanh sắc.
“Dũng cảm” thanh ngã không đọc là “Dúng cảm” thanh sắc....
2) Giải pháp 2: Hướng dẫn học sinh đọc đúng ngữ điệu.
- Đọc đúng ngữ điệu bao gồm lên giọng, xuống giọng, nhấn giọng,
chuyển giọng, ngắt hơi, cường độ và cả trường độ của giọng đọc... Như
vậy đọc đúng ngữ điệu là đúng về ý nghĩa, nội dung của từ, câu, đoạn...
đúng phong cách và chức năng của văn bản các em đọc thế nào để người
nghe thấy được cái hay, cái đẹp của nội dung và nghệ thuật của bài đọc.

Đọc đúng ngữ điệu là thể hiện hài hòa về âm hưởng của bài đọc. Nó có
giá trị lớn để bộc lộ cảm xúc, và vậy đọc đúng ngữ điệu rất quan trọng,
giúp học sinh bước đầu thâm nhập vào văn bản, làm việc với văn bản.

6


SKKN: Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 4

Chính vì thế để rèn kỹ năng đọc “Diễn cảm” cho học sinh, giáo
viên cần chú ý rèn luyện cho học sinh đọc đúng ngữ điệu. Chẳng hạn khi
học sinh đọc giáo viên hướng dẫn cụ thể, từng thể loại như sau:
+ Hướng dẫn đọc các câu đối thoại, lời nhận vật.
Ví dụ: Khi dạy bài: “Những hạt thóc giống” - Tiếng Việt 4 - Phần
1.
- Tơi hướng dẫn cụ thể như sau để học sinh biết đọc lời của nhân
vật, cho học sinh đọc thầm 1 lượt.
Hỏi: - Bài có mấy nhận vật? Đó là những nhận vật nào?
- Lời của từng nhân vật đọc như thế nào?
- Giáo viên đọc mẫu đúng lời của các nhân vật.
Lời của Chôm : Ngây thơ, lo lắng: “Tâu bệ hạ! con khơng làm sao
cho hạt thóc của Người nảy mầm được''
Lời của Nhà vua:
- Khiêm tốn (lúc giải thích thóc giống đã được lộc).
- Khi dõng dạc (Lúc ca ngợi chú bé Chơm)
“Trung thực là đức tính q nhất của con người. Ta sẽ truyền ngôi
cho chú bé trung thực và dũng cảm này”
Sau khi hướng dẫn và đọc mẫu, giáo viên cho học sinh đọc phân
vai (người dẫn chuyện, Nhà vua, chú bé).
Hướng dẫn đọc nhấn giọng các từ ngữ hình ảnh quan trọng.

Ví dụ: Khi dạy bài “Đôi giày ba ta màu xanh” - Tiếng Việt lớp 4Phần 1
Bài có 2 đoạn:
Đoạn 1: Tả vẻ đẹp của đôi giày cần đọc giọng thế nào.
Đoạn 2: Đọc giọng thế nào thấy được tâm trạng của cậu bé.
- Đoạn 1: Đọc giọng hồi tưởng, nhẹ nhàng nhấn giọng một số từ ...
7


SKKN: Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 4

Chao ôi!/ đôi giày mới đẹp làm sao!/ cổ giày cao,/ ôm sát chân,/
thân giày làm bằng vải cứng,/ dáng thon thả,/ màu vàng như màu da
trời....
- Đoạn 2: Nhấn giọng từ ngữ tả sự xúc động niềm vui xướng của
cậu bé.
Hôm nhận giày, tay lái run run,/ mơi cậu mấy máy,/ mắt hết nhìn
đơi giày,/ lại nhìn xuống đơi chân,/ lái cột hai chiếc giày vào với nhau,/
đeo vào cổ,/ nhảy tưng tưng...
Ví dụ 1: Khi dạy bài “Truyện cổ nước mình”
(Tác giả: Lâm Thị Vĩ Dạ - Tiếng Việt 4 - Phần 1)
Thơ lục bát: Thể thơ lục bát cần đọc giọng thong thả, trầm tĩnh, sâu
lắng. Sự ngắt nhịp của câu thơ rất đa dạng, phù hợp với nội dung của
từng câu thơ như:
-Tôi yêu/ truyện cổ nước tôi//
Vừa nhân hậu/ lại tuyệt vời sâu xa//
-Thương người/ rồi mới thương ta//
Yêu nhau/ chi mới cách xa/ cũng tìm//
- Vàng cơn nắng, trắng cơn mưa//
Con sơng chảy/ có rặng dừa nghiêng soi//
Câu thì nhịp 3/5, câu thì 2/4, câu lại nhịp 2/2/2 và câu nhịp 3/3.

Khi dạy, chúng ta cho học sinh thấy được sự ngắt nhịp cũng như sự gieo
vần của các dòng thơ. Thơ lục bát thường tiếng 6 của câu 6 gieo vần với
tiếng thứ 6 của câu thứ 8 (Vần “ơi” của tiếng tơi gieo với vần “ơi” của
tiếng vời..)
Ví dụ 2: Khi dạy bài “Dịng sơng mặc áo”
(Tiếng Việt lớp 4- phần II - Tác giả: Nguyễn Trọng Tạo).

8


SKKN: Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 4

Để thấy được niềm vui bất ngờ của tác giả khi phát hiện ra những
vẻ đẹp đổi thay mn màu của dịng sơng qua sự ngắt nhịp của câu thơ.
Sáng ra/ thơm đến ngẩn ngơ/
Dịng dơng đã mặc bao giờ/ áo hoa/
Ngước lên/ bỗng gặp la đà/
Ngàn hoa bưởi đã nở nhòa/ áo ai/
Thơ tự do : Khi dạy bài “Tuổi ngựa” của tác giả: Xuân Quỳnh
(Tiếng Việt lớp 4 - Phần 1).
Bài thơ mỗi dòng gồm 5 tiếng. Yêu cầu học sinh đọc ngắt nhịp
khác với bài thơ lục bát. Để miêu tả được ước vọng lãng mạng của đứa
con. Lắng lại đầy trìu mến của tình cảm mẹ con, thể hiện rõ sự ngắt nhịp,
nhấn giọng như:
Mẹ ơi/con sẽ phi/

nhịp 2/3

Qua bao nhiêu/ngọn gió/

nhịp 3/2

Gió xanh/miền Trung du/

nhịp 2/3

Gió lồng/vùng đất đỏ

nhịp 2/3

Gió xanh hút/đại ngàn/....

nhịp 3/2

Con/mang về/ cho mẹ/

nhịp 1/2/2

Ngọn gió của/ trăm miền.//

nhịp 3/2

Như vậy, để rèn luyện kỹ năng đọc “diễn cảm” cho học sinh,
chúng ta ngoài việc rèn đọc đúng âm, vần và đọc cần đúng ngữ điệu...
của các bài văn, thơ. Bên cạnh đó, chúng ta cần rèn cho học sinh biết đọc
hiểu.
3) Giải pháp 3: Hướng dẫn học sinh đọc hiểu
Đọc hiểu là thông qua đọc, người đọc hiểu được nội dung tư tưởng
chủ đề đơn giản của bài. Nhận biết được đề tài, chủ đề đơn giản của bài.
9

SKKN: Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 4

Nắm được dàn ý sơ lược, tóm tắt được nội dung chính của bài, của đoạn,
phát hiện được giá trị của tác phẩm trong việc biểu đạt nội dung. Hiểu
được ý nghĩa của bài. Hình thành kỹ năng đọc lướt nắm ý chính hoặc lựa
chọn thơng tin. Biết ghi các thơng tin cần thiết. Chính vì thế để rèn kỹ
năng đọc cho học sinh, tôi đã chú ý rèn kỹ năng đọc hiểu.
* Rèn luyện kỹ năng tìm hiểu nội dung của đoạn bài.
Rèn luyện kỹ năng tìm hiểu nội dung của bài, đoạn. Tơi đã cho học
sinh dựa vào các câu hỏi trong sách giáo khoa để tìm hiểu như:
Ví dụ 1: Khi dạy bài “Trung thu độc lập”.
(Tác giả: Thép Mới - Tiếng việt 4 - phần 1)
Học sinh đọc đoạn 1 và các em thấy được cảnh đẹp của đất nước
qua các câu văn miêu tả Trung thu độc lập đầu tiên của đất nước.
“... Trăng ngàn và gió núi bao la khiến lịng anh...”
Đoạn 2: Đây chính là mơ tưởng của anh chiến sĩ - Mơ ước của anh
rất đẹp và ước mơ đó đã thành sự thực.
“... Mươi mười lăm năm... dịng thác nước chảy xuống làm chạy
máy phát điện”.
Đoạn 3: Học sinh đọc và thấy được niềm tin của anh chiến sĩ về
những tết Trung thu sau là niềm tin vào tương lai.
“Anh mừng cho các em... Tết Trung thu sau cịn tươi đẹp hơn”
Ví dụ 2: Khi dạy bài “Chợ tết”
(Tác giả: Đoàn Văn Cừ - Tiếng Việt lớp 4 - phần II)
Thông qua đọc, học sinh hiểu và thấy được vẻ đẹp của bài thơ là
một bức tranh giàu mầu sắc và vơ cùng sinh động dưới ngịi bút của tác
giả. Bức tranh ấy nói lên cuộc sống vui vẻ, hạnh phúc của người dân
quê: Mặt trời lên làm đỏ dần những dải mây trắng và những làn sương

10


SKKN: Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 4

sớm. Núi đồi cũng làm duyên, núi uốn mình trong chiếc áo the xanh đồi
thoa son. Những tia nắng nghịch ngợm nhảy hoài trong ruộng lúa... Bức
tranh giàu màu sắc của chợ tết được tạo bởi các màu: Trắng, đỏ, hồng,
làm, xanh, biếc, thắm, vàng, tím, son. Ngay cả màu đỏ cũng có nhiều
cung bậc: (hồng, đỏ, tía, thắm, son...) Học sinh hiểu được như vậy là do
đọc từng đoạn, bài thông qua các câu hỏi gợi ý của sách giáo khoa và
giáo viên đưa ra.
Ví dụ 3: Khi dạy bài “Hoa học trò”
(Tác giả: Xuân Diệu - Tiếng việt lớp 4 - Phần II)
Để học sinh cảm nhận được vẻ đẹp độc đáo của hoa phượng qua
ngịi bút miêu tả tài tình của tác giả. Tơi đã cho học sinh đọc đoạn, đọc
bài và gợi ý bằng hệ thống câu hỏi để học sinh tìm hiểu nội dung như:
+ Tại sao tác giả gọi hoa phượng là hoa học trị?
Vì : Phượng là loại cây gần gũi, quen thuộc với học trò. Phượng
thường được trồng nhiều ở sân trường và nở vào mùa thi của học trò.
Hoa phượng nở là nghĩ đến kỳ thi và những ngày hè.
+ Vẻ đẹp của hoa phượng có gì đặc biệt:
Hoa phượng đỏ rực, đẹp khơng phải ở một đóa mà cả loạt, cả một
vùng, cả một góc trời, sắc màu như muôn ngàn con bướm thắm ...
+ Màu hoa phượng thay đổi như thế nào theo thời gian?
Lúc đầu đỏ nhạt, gặp mưa hoa càng tươi. Dần dần số hoa tăng,
màu đỏ đậm dần theo thời gian.
+ Em nêu cảm nhận của mình khi đọc bài văn đó (Học sinh tự do
nói cảm nghĩ của mình).
Như vậy, thơng qua đọc học sinh không những thấy được, hiểu

được, cảm nhận được nội dung, ý nghĩa của văn bản mà còn thấy được
giá trị nghệ thuật của từng văn bản, có thể đưa ra nhận xét, đánh giá về
11


SKKN: Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 4

chúng. Đây là những giải pháp để hướng dẫn học sinh lớp 4 đọc diễn
cảm tốt. Tôi thấy vơ cùng cần thiết, để góp một phần khơng nhỏ vào việc
cảm thụ văn học của mình. Đọc diễn cảm tốt là truyền được nội dung và
cảm xúc của bài văn, thơ tới người nghe mà chưa cần phải giảng.
III - HIỆU QUẢ CỦA VIỆC THỰC HIỆN KINH NGHIỆM “RÈN ĐỌC
DIỄN CẢM CHO HỌC SINH LỚP 4”

Để rèn luyện cho học sinh đọc “diễn cảm” chúng ta cần hiểu rằng
“đọc diễn cảm” chính là cách đọc diễn ý làm rõ nghĩa lôgic của từ, câu,
văn bản. Tùy thuộc vào nội dung của văn bản và thể loại (văn xuôi, thơ
hay văn bản kịch...) mà người đọc sử dụng ngữ điệu phù hợp, nhằm diễn
tả sinh động những điều tác giả muốn nói đến trong văn bản. Đọc diễn
cảm là cách đọc sáng tạo, linh hoạt của người đọc như lên giọng, xuống
giọng... Như vậy để học sinh đọc diễn cảm tốt, tôi thấy cần dạy kết hợp
cả ba giải pháp trên đó là:
+ Hướng dẫn học sinh đọc đúng âm, vần, dấu thanh
+ Hướng dẫn học sinh đọc đúng ngữ điệu
+ Hướng dẫn học sinh đọc hiểu văn bản
Kết hợp cả ba giải pháp đó trong các bài tập đọc đã giúp học sinh
đọc diễn cảm tốt hơn, các em sẽ u thích tiếng Việt. Bên cạnh đó cịn
giúp các em viết được những câu văn, đoạn văn, bài văn đúng với yêu
cầu chương trình của bậc tiểu học. Các em say mê học bộ mơn, khơng
cịn sợ bộ mơn tiếng Việt. Đó chính là mục tiêu u cầu của bậc tiểu

học.
Thực hiện tốt sự kết hợp của ba giải pháp trên, cũng như sự tích
cực rèn luyện của học sinh, dưới sự hướng dẫn của giáo viên trong thời
gian qua của lớp 4 - trường tiểu học ……………… Tôi thấy về chất
lượng đọc “Diễn cảm” của lớp được nâng lên rõ rệt cả về số lượng và
12


SKKN: Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 4

chất lượng. Nhiều em đã đọc một cách truyền cảm đến người nghe. Thể
hiện rõ trong bảng so sánh qua kết quả kiểm tra trắc nghiệm như sau:
XẾP LOẠI

ĐẦU NĂM
SỐ
%
LƯỢNG

CUỐI HỌC KỲ I
SỐ
%

KẾT QUẢ SO SÁNH

LƯỢNG

Tốt
Khá
Trung bình

Yếu
Như vậy, nhìn vào bảng so sánh trên giữa đầu năm và cuối học kỳ
I. Ta nhận thấy chất lượng hay kết quả đọc diễn cảm của học sinh được
nâng lên rõ rết. Số học sinh đọc diễn cảm tốt tăng và nhất là học sinh đọc
diễn cảm yếu đã giảm xuống. Qua đó ta thấy được thực hiện các giải
pháp trên trong học kỳ vừa qua bước đầu đã thu được kết quả khả quan.

13


SKKN: Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 4

Phần thứ ba: KẾT LUẬN
1/Kết luận chung
Để giúp cho học sinh lớp 4 có kỹ năng đọc diễn cảm tốt. Giúp các
em nhận thức được cái hay, cái đẹp trong tiếng Việt... góp phần hình
thành nhân cách con người. Thấm nhuần truyền thống tốt đẹp của dân
tộc ta, ưa chuộng lối sống lành mạnh, ham thích làm việc, có khả năng
tư duy cao và thích ứng với cuộc sống xã hội sau này. Mặt khác mở rộng
vốn hiểu biết về tự nhiên xã hội, con người. Thông qua đọc diễn cảm
giúp học sinh tư tưởng, chủ đề đơn giản của bài. Nắm được giàn ý sơ
lược. Tóm tắt được nội dung chính của bài. Biết phát hiện giá trị nghệ
thuật và nhận xét đánh giá bài. Từ đó các em có thể tự viết được các câu,
đoạn, bài văn bằng chính sự hiểu biết của mình. Đó chính là sản phẩm
của sự học hỏi, tìm tịi, khám phá qua được tiếp xúc văn bản đọc (đọc
diễn cảm).
Có được kết quả như vậy trong kinh nghiệm này tôi đưa ra và thực
hiện kết hợp cả ba giải pháp:
+ Hướng dẫn học sinh đọc đúng âm, vần, dấu thanh
- Âm đầu mà học sinh hay mắc đó là âm “l” và “n”

- Vần học sinh hay lẫn, sai “ươu”, “iêu”, “ưu” “iu”
- Dấu thanh học sinh hay đọc sai là dấu (~) thành dấu sắc (')
+ Hướng dẫn học sinh đọc đúng ngữ điệu
- Hướng dẫn học sinh ngắt nghỉ câu văn dài
- Hướng dẫn học sinh đọc đúng các câu hội thoại
- Hướng dẫn học sinh đọc nhấn giọng từ ngữ, hình ảnh quan trọng
- Hướng dẫn học sinh đọc đúng nhịp các bài thơ (thơ lục bát và thơ tự
do)
+ Hướng dẫn học sinh đọc hiểu
14


SKKN: Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 4

- Hướng dẫn học sinh đọc thầm
- Hướng dẫn rèn luyện đọc tìm hiểu nội dung của đoạn, bài.
Để học sinh đọc diễn cảm tốt, thực hiện được mục tiêu, yêu cầu
của bộ môn. Chúng ta cần nắm được mục tiêu:
- Mục tiêu của bậc tiểu học
- Mục tiêu của bộ môn Tiếng Việt
- Mục tiêu của phân môn cần đạt - Xác định đúng mục tiêu của bài
+ Nắm vững nội dung chương trình tiếng Việt bậc học nhất là
chương trình của lớp 4, xem có hợp lý, vừa sức học sinh không.
+ Cần lựa chọn, sử dụng linh hoạt các phương pháp dạy học của bộ
mơn, phân mơn. Để gây hứng thú q trình học tập của học sinh, huy
động được mọi học sinh cùng tích cực học tập.
+ Thực hiện tốt cả ba giải pháp mà tôi đã đưa ra trong sáng kiến
kinh nghiệm này.
Thực hiện tốt ba giải pháp trên giúp học sinh đọc “Diễn cảm” tốt,
góp phần khơng nhỏ trong việc giúp học sinh lớp 4 tiếp thu các bộ môn

khoa học khác. Nâng cao chất lượng dạy và học trong nhà trường.
Với kinh nghiệm “Rèn kỹ năng đọc diễn cảm cho học sinh lớp 4”
thông qua ba giải pháp đã thực hiện. Tơi thấy có thể vận dụng dạy trong
giờ tập đọc của nhà trường và nhất là ở 2 lớp 4 trong khối. Tơi thấy các
đồng chí, đồng nghiệp có thể vận dụng tham khảo.
2/ Một số kiến nghị
Để kinh nghiệm trên của tơi đưa ra có thể triển khai tới nhiều đồng
chí giáo viên trong nhà trường, nhất là trong khối. Góp phần nâng cao
chất lượng dạy và học của giáo viên và học sinh. Tơi có đề xuất nhỏ như
sau:

15


SKKN: Một số biện pháp rèn kĩ năng đọc cho học sinh lớp 4

- Tổ chức chuyên đề về hướng dẫn luyện đọc diễn cảm tới các
đồng chí giáo viên.
- Tổ chức cho học sinh ngoại khóa (thi đọc diễn cảm...)
Trên đây là một số giải pháp tôi đưa ra. Rất mong các đồng chí,
đồng nghiệp, Hội đồng khoa học nhà trường, ban giám khảo đóng góp,
bổ xung ý kiến tích cực. Để cho sáng kiến kinh nghiệm thêm hồn hảo
và nhất là phát huy được tác dụng. Nâng cao chất lượng đọc diễn cảm
cho học sinh
Người viết

16