- 1 -
C LC
LI NÓI U 3
CHNGI. TNG QUAN V NGÀNH CÔNG NGHIP HP CA
VIT NAM TRONG NHNG NM GN ÂY 4
I.1.Lch s phát trin ca ngành công nghip hp 4
I.2.Vai trò ca ngành công nghip hp 5
I.3. Phân loi hp 6
I.3.1. Các loi hp ch bin t rau 6
I.3.2. Các loi hp ch bin t qu 6
I.3.3. Các loi hp ch bin t tht 7
I.3.4 .Các loi hp ch bin t thy sn 8
I.3.5. Các loi hp ch bin t sa 8
I.3.6. Quy trình sn xut hp 9
I.4. Bao bì hp 9
4.1. Bao bì st 11
4.1.1 Các vt liu ch to hp st 11
I.5. Cu to hp st 16
I.6. Bao bì thy tinh 18
CHNG II. LA CHN PHNG ÁN THIT K 20
II.1. C s lý thuyt ca quá trình ghép kín 20
II.1.1. Mi ghép và c cu ghép 20
II.2. s thit k 22
II.3. Các phng án thit k 23
II.3.1. Phng án 1: Máy ghép mí th công 23
II.3.1.1. Cu to 23
II.3.1.2. Nguyên lý hot ng 23
II.3.1.3.u, nhc m 23
I.3.2. Phng án 2: Máy ghép mí bán tng 24
II.3.2.1. Cu to 24
II.3.2.3.u, nhc m 25
II.3.3 .Phng án 3: Máy ghép mí tng 25
II.3.3.1. Cu to ca u máy ghép mí tng 25
II.3.3.2. Nguyên lý hot ng 27
II.3.3.3.u, nhc m 27
II.3.4. Phng án 4: Máy ghép mí chân không 27
II.3.4.1. Cu to u máy ghép mí chân không 27
II.3.4.2. Nguyên tc hot ng 28
II.3.4.3.u, nhc m 29
II.4. La chn phng án thit k 29
II.4.1. C s la chn 29
- 2 -
II.4.2. La chn phng án thit k 29
CHNG III. THIT K K THUT MÁY 30
III.1. Tính toán ng lc hc thit b 30
III.1.1. s tính toán 30
III.2. Tính toán các b phn ca thit b 36
III.2.1. Xác nh t s truyn 36
III.2.2. Tính toán cho khp ni 36
III.2.3. Tính toán cho ly hp 38
III.2.4. Tính toán cho b truyn ng bánh rng 40
III.2.5. Xác nh kích thc Rôto 44
III.2.6. Thit k c cu cam 44
III.2.6.1. Nhim v và yêu cu ca vic thit k c cu cam 44
III.2.6.2. Trình t tng hp c cu cam 45
III.2.7. Phác tho kt cu b phn làm vic ca máy 49
III.2.8. Tính toán trc 50
III.2.8.1. Chn vt liu ch to trc 50
III.2.8.2. Tính toán s b trc 50
III.2.8.3. Tính gn úng 50
III.2.8.4. Xây dng s tính trc 51
III.2.9. Tính toán cho con ln ghép mí 57
CHUNG IV. LP QUY TRÌNH CÔNG NGH GIA CÔNG BÁNH RNG 59
IV.1. C s la chn chi tit ch to 59
IV.2. Chn phôi và vt liu làm phôi 59
IV. 3. Thit k các nguyên công 61
IV.3.1. Nguyên công 1: Khoét rng l 1, xén mt u 2, tin mt ngoài 3 61
IV.3.1.2. Khoét thô 62
IV.3.1.3. Khoét bán tinh 62
IV.3.2. Nguyên công 2: Xc rãnh then 65
IV.3.3. Nguyên công 3: Tin mt u 5, tin mt ngoài 6 và vát các mép. 65
IV.3.5. Nguyên công 5: Vê u rng 70
IV.3.6. Nguyên công 6: Nhit luyn 70
IV.3.7. Nguyên công 7: Mài li l 70
IV.3.8. Nguyên công 8: Mài rng 73
CHNG V. KT LUN VÀ XUT Ý KIN 84
V.1. Kt lun 84
V.2. xut ý kin 85
TÀI LIU THAM KHO 86
- 3 -
I NÓI U
Ngày nay, ngành c khí ch to óng vai trò cho trong công nghip hóa
hin i hóa, nó to tin cho các ngành công nghip khác phát trin. Vì vy, vic
u t khoa hc k thut trong ngành là iu kin tin quyt. Ngi sinh viên ngành
khí ch to máy khi mi ra trng phi bit vn dng nhng kin thc ã hc
t c hiu qu cao nht trong công vic.
i vi nhng sinh viên nm cui trc khi ra trng phi thc hin án
tt nghip, nhm tng hp li các kin thc ã hc ng thi làm quen vi vic
nghiên cu khoa hc khi khi ã ra trng. Vi tinh thn ó nay tôi ã c nhà
trng và khoa c khí giao cho thc hin án tt nghip vi tài: Thit k k
thut máy ghép mí bán tng vi nng sut 25 lon/phút (ng kính lon 60
100 mm, chiu cao lon 65 100 mm). Ni dung thc hin ca tài gm 5
chng:
Chng I: Tng quan v công nghip hp ca Vit Nam trong nhng nm gn
ây.
Chng II: La chn phng án thit k.
Chng III: Thit k k thut máy.
Chng IV: Lp quy trình ch to mt chi tit n hình.
Chng V: Kt lun và xut ý kin.
Do kin thc và thi gian thc hin tài có hn, mc dù ã rt c gng
nhng chc chn ni dung ca còn có nhiu thiu sót. Tôi rt mong nhnc s
óng góp ch bo ca các thy, cô và các bn.
Trong quá trình thc hin tài này tôi ã nhn c s giúp tn tình ca
các thy trong b môn ch to máy và c bit là thy Th.S Trn Doãn Hùng. Qua
ây, tôi xin bày t lòng bit n sâu sc n thy Th.S Trn Doãn Hùng và các thy
trong b môn ã to iu kin tài ca tôi c hoàn thành úng thi gian quy nh.
Nha trang, ngày 01 tháng 11 nm 2007
Sinh viên thc hin
Nguyn Vn Trng
- 4 -
CHNG I
NG QUAN V NGÀNH CÔNG NGHIP HP CA
VIT NAM TRONG NHNG NM GN ÂY
I.1. Lch s phát trin ca ngành công nghip hp
− m 1804, mt ngi Pháp tên là Nicolas Appertã bit ch bin thc phm
ng trong bao bì thy tinh sn xut phc v trên tàu, du lch.
− m 1809, báo chí ã vit v ông và tác phm “ L ‘art de fixer les saions “
và n nm 1810 ã c dch qua nhiu th ting.
− m 1810, mt công nhân ngi Anh tên là Pertet Durand dùng hp st
ng thc phm thay cho bao bì thy tinh.
− m 1825, vic sn xut hp ã hình thành. Hp st c sn xut,
nhng bng phng pháp th công.
− m 1849, ngi ta ã ch to c máy dp np hp.
Trong sut thi gian này ngi ta ch bit nguyên nhân gây h hng thc
phm là do không khí, mà cha có c s xác nh.
n nm 1860, nh phát minh ca Louis Pasteur ( ngi Pháp) v vi sinh
vt và phng pháp thanh trùng, mi thc st c c s khoa hc cho ngành
công nghip hp. Cng tó ngành công nghip hp phát trin.
− m 1861, bit dùng joint làm vòng m trong lp hp.
− m 1880, ch to c ni thanh trùng hp.
− m 1896, ã dùng bt cao su c bit (Pasta) làm vòng êm lp hp khi
ghép kín hp. Nn công nghip hp phát trin mnh nhiu nc vào cui th k
XIX, u th k XX. Hin nay trên th gii có hn 1000 mt hàng hp khác
nhau. Các nc sn xut hp phát trin nh: Pháp, Ý, Nht, M, Hà Lan, Trung
Quc, Nga v.v…
nc ta t thi thng c, t tiên ã bit ch bin các loi bánh gói lá, các
loi giò ch nu chín và bo qun c thi gian ngn. Nhng sn phm ó cng
c gi là hp.
- 5 -
n nm 1954, ta c Liên Xô và các nc khác giúp xây dng c
mt s c s ch bin hp min Bc.
m 1957, nhà máy cá hp H Long, Hi Phòng c xây dng xong.
m 1958, tin hành thí nghim và sn xut th.
n nm 1959, bt u sn xut mt s mt hàng tht ,cá , rau qu …phc v
xut khu và phc v chin trng. Cng cùng nm y xng ch bin chui sy
c xây dng xong ti Hà Ni .
m 1960, nhà máy cá hp H Long ã sn xut c vi nng sut gn
bng nng sut thit k. m 1961 m rng sn xut nhiu mt hàng rau, qu, tht,
cá, v.v…
Còn min Nam, mãi n nm 1970 mi bt u hình thành mt s s
sn xut hp, ti thành ph H Chí Minh.
n sau nm 1975, ngành công nghip hp min Nam mi c chú
trng và phát trin, sn xut c nhiu mt hàng có giá tr .
Cho n nay, nc ta ã thí nghim nghiên cu c hàng trm mt hàng và
ãa vào sn xut có hiu qu, cht lng cao. Trong ó có các mt hàng trên th
trng quc t nh da, chui, da chut, nm rm óng hp,v.v Các vùng có
nhiu nhà máy sn xut hp thc phm nh: Hà Ni, Hi Phòng, ng Nai, Nam
nh, Thành ph H Chí Minh, Qung Ninh, Kiên Giang, Cn Th .
I.2.Vai trò ca ngành công nghip hp
Ngành công nghip hp thc phm phát trin mnh có ý ngha to ln ci
thin i sng nhân dân, gim nh sc nu nng hàng ngày. Gii quyt nhu cu
ng thc các vùng công nghip, các a phng thiu thc phm, các thành ph,
cho các oàn du lch, thám him và cung cp cho quc phòng. Góp phn u hòa
ngun lng thc trong c nc. ng ngun hàng xut khu, trao i hàng hóa
vi nc ngoài.
Hin nay, nh các ngành c khí, in lc, cht do, v.v… phát trin mnh, ã
làm cho công nghip hpc c khí, tng hóa nhiu dây chuyn sn xut.
Các ngành khoa hc c bn nh: hóa hc, sinh hc, công ngh sinh hc ang trên
à phát trin, ã c ng dng trong công nghip thc phm nói chung và công
- 6 -
nghip hp nói riêng, làm cho giá tr ca thc phm c nâng cao và ct gi lâu
n.
I.3. Phân loi hp
Hin nay, nc ta cng nh các nc khác trên th gii ã sn xut c
rt nhiu mt hàng hp t: cá, tôm, cua, trng, sa…
I.3.1. Các loi hp ch bin t rau
− hp rau t nhiên: Loi hp này c ch bin t rau ti t nhiên,
không qua các quá trình ch bin s b bng nhit. Nên sn phm vn gic tính
cht gn ging nh nguyên liu ban u. Trc khi s dng loi hp này thng
phi ch bin hay nu li.
− hp rau nu thành món: Rau c ch bin cùng vi cá, tht, du,
ng, mui, cà chua cô c và các gia v khác. em rán hay hp. Loi hp này
dùng n ngay không phi nu li.
− hp rau gim : Ch bin rau cùng vi gim, du, ng và các gia v
khác. Loi hp này dùng n trc tip trong ba n.
− hp rau nu chua: Là các loi rau cho lên men lactic, loi hp này
cng dùng n ngay không cn phi nu li .
− hp sauce cà chua: Ch bin t cà chua và mt s nguyên liu ph khác
nhng, mui, gim và các gia v khác.
− hp cà chua cô c: ây là bán ch phm. Dùng nu nng và ch
bin sauce mt s loi hp tht, cá.
− hp nc rau: Các loi hp nc gii khát (có giá tr dinh dng cao).
c ch bin t các loi rau c có th làm nc ung c .
I.3.2. Các loi hp ch bin t qu
− hp qu nc ng: Loi hp này c ch bin t các loi qu, qua
các quá trình x lý b ri ngâm trong dung dch c ng. Loi hp này
còn gic tính cht c trng ca nguyên liu.
− hp nc qu: Có hai dng
- 7 -
+ Dng nc qu không có tht qu: Ch bin bng cách ép ly dch bào, ng tht
qu là rt ít.
+ Dng nc có tht qu: Ch bin bng cách chà ly tht qu, bao gm dch bào và
phn mn ca qu.
hp nc qu dùng ung trc tip hoc dùng nc qu ch bin mt ông,
siro qu, u
− hp mt qu ch bin t qu, cô c vi ng n hàm lng cht khô
65-70%.
Gm nhiu dng:
v Mt ông: Ch bin t nc qu trong sut, sn phm có trng thái ông và
trong sut.
v Mt nhuyn: Ch bin t qu nghin mn, sn phm c, nhuyn.
v Mt ming ông: Ch bin t ming qu, sn phm là mt khi ông có ln
ming qu.
v Mt rim: Ch bin t nguyên qu nu vi ng, sn phm dng nguyên
qu, dng siro cô c .
v Mt khô: Ch bin t nguyên qu hoc ct ming sn phm dng khô, ng
dng kt tinh.
I.3.3. Các loi hp ch bin t tht
− hp t nhiên: Loi hp này không thêm gia v, dng bán ch phm.
− hp tht gia v là loi hp c ch bin t tht nc, có th mt ít m.
Tht em ch bin, lúc vào hp là tht ti, tht ã nu hoc rán vi gia v.
− hp tht u : Ch bin t tht vi u và mt s gia v khác.
− hp tht ch bin t tht ã ch bin: xúc xích, jampon, pate, lp sn …
− hp tht gia cm : Ch bin t tht vt, gà, … vi gia v .
− hp tht p, tht hun khói: Tht c p vi NaNO
3
, NaNO
2
và xông
khói .
- 8 -
I.3.4 .Các loi hp ch bin t thy sn
- hp thy sn không gia v.
v hp cá thu không gia v .
v hp tôm không gia v .
v hp cua không gia v.
v hp nhuyn th không gia v.
- hp thy sn có gia v.
v hp cá có gia v.
v hp mc có gia v.
- hp cá st cà chua: Ch bin t các loi cá bin, hp, sây, rán, cùng vi st cà
chua.
- hp cá ngâm du: c ch bin t các loi cá ã qua quá trình hun khói, sy,
hp hoc rán, ngâm trong du.
v hp cá ngâm du.
v hp cá hun khói ngâm du.
v hp ln hun khói ngâm du.
I.3.5. Các loi hp ch bin t sa
- hp sa cô c có ng : Là sn phm sa c bc hi nc trong nhng
ni cô c chân không, cô c sa nhit không cao lm (khong 50
0
), nên cht
ng sa không thây i nhiu.
- hp sa bt: Sa sau khi cô c, c sy khô. Có th sy theo 2 phng
pháp: sy nóng hoc sy lnh. Sy lnh m bo c phm cht ca sa hn,
nhng tn kém nhiu nng lng và thi gian.
- hp sa ti: Sa không qua ch bin li, ch kh trùng, cho ra sn phm.
Ngoài ra còn có các sn phm sa ã lên men cho ra các sn phm có hng v khác
sa nh yaourt, sa chua …
- 9 -
I.3.6. Quy trình sn xut hp
hp thc phm có rt nhiu dng, mi loi sn phm có cách ch bin khác
nhau, các thit b khác nhau. Nhng phn ln các loi hp u c ch bin
theo qui trình công ngh c bn nh sau:
Nguyên liu
La chn , phân loi
Ch bin s b bng c hc
Ch bin s b bng nhit
Cho sn phm vào bao bì
Thanh trùng – làm ngui
Bo ôn -dán nhãn
Thành phm
I.4. Bao bì hp
Trong sn xut hp ngi ta s dng hai nhóm bao bì:
- Bao bì gián tip: dng các hp thành phm, to thành các kin hàng, thng
là các hòm g kín hay nan tha, các hòm cactong.
- Bao bì trc tip: Tip xúc vi thc phm, cùng vi thc phm to thành mt n
v sn phm hàng hóa sn phm hoàn chnh và thng nht, thng c gi là bao
bì hp. Trong nhóm này, cn c theo vt liu bao bì, ngi ta chia làm các loi:
Bài khí-ghép kín
- 10 -
Bao bì kim loi, bao bì thy tinh, bao bì bng cht trùng hp, bao bì bng giy
bi,v.v…
Thùng g dùng ng các bán ch phm hoc mt s thành phm nh các
loi thc phm mui mn, mui chua, cà chua cô c, rau qu sunfat hóa, thuc
loi bao bì va có tính cht trc tip va có tính cht gián tip, vì va tip xúc vi
thc phm li va làm bao bì bên ngoài.
Các loi hp phi áp ng các yêu cu sau:
1- Không gây c cho thc phm, không làm cho thc phm bin i cht lng,
không gây mùi v, màu sc l cho thc phm.
2- Bn i vi tác dng ca thc phm.
3- Chu c nhit và áp sut cao.
4- Truyn nhit tt, chc chn, nh.
5- D gia công, r tin.
6- Hình thc hp dn, thích hp vi sn phm.
7- S dng, vn chuyn, bo qun thun li.
Bao bì kim loi (nhôm, st en, st trng) u im là nh, truyn nhit tt, có
bn c lý tt, nhng có bn hóa hc kém, hay b g và bn mòn. Bao bì thy
tinh thì bn vng v mt hóa hc, hình thc p, nhng có nhc m c bn là
nng, d v và truyn nhit kém. Cht trùng hp có loi chu c tác dng ca
nhit cao, có loi không chu c nhit thanh trùng, có u im là nh, d
gia công, r tin. Giy bi ch dùng ng thc phm khô hoc cô c.
Hin nay, bao bì hp ph bin nht vn là bao bì kim loi, trong ó ch
yu là st trng, hp nhôm cng ang phát trin. các nc mà k ngh luyn kim
và dát thép cha phát trin thì vic s dng bao bì thy tinh c c bit chú trng.
Tuy gn ây cht trùng hp mi c dùng làm bao bì thc phm nhng có nhiu
trin vng. Theo xu th chung ca th gii, ngi ta ang nghiên cu thay dn mt
cách hp lý bao bì thy tinh bng bao bì cht trùng hp, g bng catong ln sóng,
giy bi cng bng cht trùng hp do, kim loi bng cht trùng hp cng hoc do.
- 11 -
4.1. Bao bì st
4.1.1. Các vt liu ch to hp st.
1) St trng: St trng hay st tây là thép mng c m thic c hai mt. Lá thép
c dát mng bng hai phng pháp: dát nóng và dát ngui. Thép dát nóng có
dày không ng u và có nhiu khuyt m trên mt, thng dùng làm bao bì
gián tip. Thép dát ngui có àn hi tt hn, dày nhiu hn, phng hn nên
thng dùng làm bao bì hp. Các thành phn khác trong thép nh sau:
Cacbon không quá : 0,17%
Magan không quá : 0,50%
Silic không quá : 0,03%
u hunh không quá : 0,05%
Photpho không quá : 0,09%
Ngi ta m thic bng phng pháp tráng nóng hay mn. St trng nóng
có lp thic dày 4
m
µ
mt mt nên có th sn hay không sn vecni, êmai. St m
in có lp thic mng hn (0,6- 0,7
m
µ
) nên thng phi có màng vecni hay êmai
bo v.
Phm cht cu st trng c ánh giá theo lng thic tráng và trng thái b
mt. Tùy theo lng thic tráng, ta chia st trng làm 3 cp: cp 1, cp 2, cp 3.
Ngi ta ch dùng st cp 1 và cp 2 làm bao bì hp.
Theo trng thái ca b mt lá st, ngi ta chia làm ba loi: loi 1, loi 2, loi 3.
Nhng ch dùng loi 1 và loi 2 làm bao bì hp st:
- Loi 1 cho phép ( trên mt lá st):
+ Rách rìa ti 1,5mm sâu vào trong.
+ Không quá 3 chm en có ng kính không quá 1mm, nhng m này không
c phá hoi hoàn toàn lp thic.
+ Thic ni trên rìa không quá 3mm.
+ i m c trên nhng ch khác nhau ca lá st.
- 12 -
ng thic ca st trng Liên Xô: g/100cm
2
hai mt.
Tính chât gia công Cp 1 Cp 2 Cp 3
St dát mng
St dát ngui
St cun
0,1 – 0,46 g/100cm
3
3,39 – 0,45 –
0,4 – 0,39 -
0,3 – 0,4g/100cm
3
0,28 – 0,38 –
0,3 – 0,39 -
0,25 – 0,3g/100cm
3
0,23 – 0,27 –
0,23 – 0,27 -
ng thic ca st trng Nht Bn
Cp1 Cp 2 Cp 3
Ký hiu T1LB.BB(
1
) 1,75 T2LB.BB 1,50 T3LB.BB 1,35
ng thic
g/100cm
2
0,382 0,336 0,308
- Loi 2 cho phép:
+ Hai mép cong lên không quá 2mm hoc b mt góc vi kích thc nh loi 1.
+ Thic b tróc không quá 3 ch, ng kính mi ch không quá 2mm.
+ Chm en không quá 5, ng kính 1mm tr li.
+ Thic ni trên rìa không quá 4mm.
+ Có nhng vt r lm m nh ca thic trên nhng ch khác nhau ca lá st.
+ Không quá 3 vt xc, nhng không c phá hoi lp m
Kích thc (mm) ca các lá st là: 512 X 712, 356 X 508, 356 X 512,
492 X 521, 492 X 560, 492 X 620, 492 X 650, 492 X 712, 512 X 434,
512 X 685 , 356 X 712.
St làm v hp có chiu dày 0.19- 0.38 mm. Liên Xô ngi ta t s hiu ca st
n c theo dày trung bình ca lá st.
hiu lá st dày nh nht (mm) dày ln nht (mm)
20
22
25
28
32
36
0.19
0.21
0.24
0.27
0.30
0.34
0.22
0.24
0.27
0.30
0.34
0.38
- 13 -
St cun Liên Xô có hai mã K (st làm bao bì hp) và P (st làm các loi
khác) có chiu rng là (mm):
120, 129, 137, 158, 175, 180, 194
220, 239, 337, 375, 428, 512, 252
Vi các s hiu nh sau:
sn xut hp nh (áy và np nh) ngi ta dùng st có s hiu nh và dùng s
hiu cao cho hp to.
2) St en: tit kim thic, t sau i chin II, ngi ta dùng st en không m
thic có sn vecni ch yu ng mt s hp cho quân i. Liên Xô, có 4 s
hiu st en sn vecni c hai mt có dày tng cng 7-14
m
µ
làm thành cun, có
chiu rng (mm): 93, 120, 175, 180, 220, 239, 314, 321.
S hiu dày (mm)
27
29
31
33
0.26- 0.28
0.27- 0.30
0.29- 0.32
0.33- 0.34
Gn ây, tit kim thic nhng vn m bo hình thái p ca v hp,
ngi ta m n mng theo yêu cu s dng: thân hp mt trong tráng 0,227
kg/BB, mt ngoài 0,114 kg/BB, còn np ch tráng 0,114 kg/BB cho mi mt.
S hiu cun st dày nh nht (mm) dày ln nht (mm)
12
14
16
18
20
22
25
28
32
36
0.11
0.13
0.15
0.17
0.19
0.21
0.24
0.27
0.30
0.34
0.13
0.15
0.17
0.19
0.21
0.23
0.25
0.29
0.33
0.37
- 14 -
3) Vecni: i vi mt s loi hp phi s dng vecni chng chua hay chng
m chng hin tng n mòn bao bì st.
Vecni là mt loi sn tng hp, i t các cht cao phân t. Các loi vecni thc
phm phi có nhng tính cht sau:
- Không có cht c, không gây mùi v, màu sc cho hp.
- Không có tác dng hóa hc i vi sn phm.
- Có tác dng chng n mòn tt.
- Có bám cao, bn c hc tt.
- Chu c áp sut và nhit cao.
- To thành lp mng khi sn.
- Tin gia công: dung môi bay hi nhanh, nhit sy không cao lm.
- R.
• Liên Xô, ngi ta dùng các loi vecni sau:
• Vecni du gm có nha, du và dung môi.
• Vecni griptalic gm có nha griptalic, du mau khô và dung môi.
• Vecni fênol có thành phn ch yu là nha fênol, fomaldehit không có du
dùng cho st en.
• Vecni griptalic – fênol.
• Vecni có nha trùng hp nh polivinilbutiril, policloruavinil….
Loi vecni ph bin nht Liên Xô có mã hiu 41-T và 41-T (B-1). Vi thc phm
giàu m thì dùng êmai – 41 – T và – 41 – T(B-1), hp cua phi dùng êmai
c bit.
Trung Quc có 2 loi vecni: vecni chng m và vecni chng chua.
Công thc pha ch vecni chng chua nh sau:
Thành phn Hàm lng T l
Nha 601 hóa lng
Hp cht ca fênol,fomaldehi
ci tin bng du tru
Nha 617
Nha 582
u butilic
50%
50
50
50
4%
25
16,5
7,8
8,7
- 15 -
Dung môi là ru butilic. Nha 617 có tính cht chng n mòn. Nha 582 là loi
nha cng có tác dng liên kt nha 617 và fênol aldehit, và làm cng nha 601,
nhm tng bn c hc ca màng ph.
Vecni chng m (hoc chng lu hunh) còn gi là êmai gm vecni và bt
km oxit. Công thc pha ch gm:
ZnO dc dng 10%
Nha 617 87%
u butilic 3%
M, ngi ta pha ZnO trong êmai vi t l 15%. Khi tác dng nhit, hp cht
u hunh trong protit thoát ra di dng H
2
S, phn ng vi st và vi thic to ra
FeS và SnS có màu en. St sunfat và thic sunfat vi hàm lng thp không nh
ng ti thc phm, nhng làm cho mt trong v hp st ben, hình thc xu.
nu trn km oxit vào vecni thì H
2
S tác dng s to ra ZnS ngay trong màng
vecni. ZnS có màu trng, rt ít tan trong môi trng trung tính, nên không gây c
cho thc phm và m bo c hình thc ca hp. C hai loi vecni u phi
áp ng các ch tiêu sau:
Tiêu chun màng vecni Trung Quc
Ch tiêu Vecni chng chua Vecni chng m %
Vàng nâu
Trong sut
20-30s
Không tp cht
45ph/175- 180
o
C
Trng tro
Na trong sut
50- 70s
<25
m
µ
30ph/160-170
o
C
Chu un gp trên ming st dày 1mm
Chu c vt ri 1kg t cao 50cm có din tích tip
xúc mm8
φ
mà không b tróc.
Màu
trong
nht(BZ- 4(
1
) 25
o
C)
mn
Thi gian sy
do
chu dp
bn hóa hc
Vn tt trong dung dch
acid Acetic 3% un sôi
trong 2h
Vn tt trong dung dch
Na2S.9H2O 1% un sôi
trong 2h hay 121
o
C trong
30ph.
- 16 -
I.5. Cu to hp st
Có hai phng pháp gia công hp st: phng pháp ghép và phng pháp dp.
Theo phng pháp ghép, thân hp c cun li, ri hàn, sau ó ghép vi áy hp.
Theo phng pháp dp, thân và áy lin làm t cùng mt ming st. Hin nay hp
ghép c dùng nhiu hn vì p, có hai mí (mt mí gia thân vi áy, mt mí gia
thân vi np) nên gic nhãn hiu, lp m và màng sn không b tác ng nhiu
nên nguyên vn n, có th gia công nhiu c vi chiu cao thân hp khác nhau, và
tit kim st hn hp dp. Ngi ta ch dùng hp dp khi chiu cao hp dp không
quá 50mm.
Trong các nhà máy hp nc ta hin nay s dng mt s c hp ca
Liên Xô theo s hiu sau ( tr hp 14A).
Kích thc (mm)
ng kính Chiu cao
S hiu
hp
Th tích
(mm)
Trong d Ngoài D Trong h Ngoài H
Phng pháp gia
công
Loi
hp
1
3
7
8
10
12
13
14A
18
*
104
250
318
353
484
570
892
1000
245
72.8
99
72.8
99
74.1
99
99
99
116X78
76.1
102.3
76.1
102.3
77.4
102.3
102.3
102.3
24
22.9
76.4
45.9
112.2
74
116
131.9
29.6
28.6
27.5
83.0
52.8
119.1
81
123
138.9
32.5
Dp
Dp
Ghép
Dp
Ghép
Ghép
Ghép
Ghép
Dp
Pate
Tht cá
Sa c
hp
Vi, nhãn
Da, vi
Rau gim
Mn
n
Hin nay Liên Xô có hn 32 c hp, mang s hiu t 1 n 32, theo th t
a ra s dng, hp s 8 là hp tiêu chun.
Các kích thc ca hp tròn c tính theo các công thc sau:
ng kính ngoài D:
D = K
1
+ 2
δ
= (d + 2
δ
)
±
0.05 mm
d - ng kính trong
- 17 -
K
1
– ng kính ca áp u trên ca máy ghép lp
δ
- Chiu dày ca mí hp.
- Chiu dày ca mí hp
δ
:
δ
= ( 3s
1
+ 2s
2
+0.16)
±
0.12 mm
s
1
- Chiu dày lá st làm np hp
s
2
- Chiu dày lá st làm thân hp
0.16 – Chiu dày trung bình ca lp m cao su.
0.12 – Sai s chiu dài lá st
-ng kính trong d:
d = 0.995 K
2
(mm)
K
2
– ng kính ngoài ca chày máy dp hp.
- Chiu cao ngoài H.
H = R – a = h + 2c + 2s
1
(mm)
- h: Chiu cao trong ca hp.
- R: Chiu cao ca hp khuôn dp hay chiu rng ca ming st ct làm thân hp.
- a: Chiu cao ca mí, thng a= 3.2 mm.
- c: Chiu sâu ca lp hp, thng c = 3.2 mm
- Chiu cao trong h :
h = R – [ a + 2c + 2s
1
] = R – 2s
1
– 9.6 mm
- Th tích hp V:
V =
4
.
2
hdπ
= 0.7854 d
2
h = 0.7854 d
2
(R – 2s
1
-9.6).
Nh trên ã nói, hp có kích thc càng ln thì phi dùng st có dày càng ln.
Quy nh ca Liên Xô i vi st dùng cho các c hp là:áy hoc np hp ghép,
np hp dp phi làm t st dày hn thân.
S hiu st
S hiu hp
St tm St cun
1, 21
22, 23, 2, 3, 4, 5, 6,
7, 8, 9, 10, 11, 12,
13, 24, 25, 26,
14, 15, 27
25, 28
25, 28
25, 28, 32
32, 36
22, 23 , 28, 32
25, 28 , 32
32, 36
- 18 -
Hình 1.1. Bao bì kim loi
I.6. Bao bì thy tinh
Kiu PRESS_TWIST (Phng pháp xon c): Np và c chai bao bì có rãnh xon
c:
- u im:
M np d và tin.
- Nhc m:
+ Hn ch nng sut ghép.
+ Cu trúc và s dng máy phc tp.
+ Khó gia công.
+ Tn kim loi làm np.
+ Bao bì phi làm c xon, khó gia công, không m bo kín khi bo qun .
Kiu TWIST_OFF: Dùng cho bao bì ming rng, c ngn, np st vòng m t
áy . Khi y và tháo np ch cn xoay 1/4 vòng np.
- u im :
+ M np d và tin.
- Nhc im :
+ Hn ch nng sut ghép.
+ Cu trúc và s dng máy phc tp.
+ Khó gia công.
+ Tn kim loi làm np.
+ Bao bì phi làm c xon, khó gia công, không m bo kín khi bo qun.
- 19 -
Kiu EUROCAP: Dùng cho bao bì ming rng. Vòng m t áy np và vít
cht ly ming bao bì.
- u im :
+ Ít tn kém kim loi làm np.
+ D m np.
- Nhc m :
+ Hn ch nng sut ghép.
+ Ch to np phc tp.
+ Không m bo kín khi phi bo qun lâu dài.
Kiu PRY_OFF: Dùng cho c loi ming rng và ming hp. Np kim loi có m
cao su t quanh thành, s b kéo cng và dính sát vào ming chai khi trong chai có
chân không.
- u im:
+ ng sut ghép cao, ghép d.
+ Máy dùng cho nhiu c bao bì.
+ Gi np nguyên vn và d m.
+ m bo kín.
+ Bao bì ít b v và d gia công.
Hình 2.1: Bao bì thy tinh
- 20 -
CHNG II
A CHN PHNG ÁN THIT K
II.1 . C s lý thuyt ca quá trình ghép kín
Ghép kín là mt quá trình quan trng nhm làm cho thc phm cách ly hoàn
toàn vi môi trng không khí và vi sinh vt bên ngoài, có tác dng rt quan trng
n thi gian bo qun thc phm và cht lng ca nó.
Np hp phi c ghép tht kín và tht chc m bo khi thanh trùng không b bt
np hay h mi ghép.
II.1.1 Mi ghép và c cu ghép.
hp kim loi, mi ghép kín là mi ghép kép, tc là ch mí hp thì c
thân và np u cun li. Vi bao bì thy tinh, mi ghép ch có np kim loi là
cun li, gi là mi ghép n.
to ra mi ghép ngi ta dùng các con n ca máy ghép np có cu to
nh sau:
Quá trình ghép mí hp vào bao bì c thc hin qua hai giai n nh sau :
- Giai on 1: Là quá trình cun các lp mí ca np hp và thân hp vào nhau .
Quá trình này c thc hin bi con ln ghép mí ln mt (con ln cun). Con ln
này có biên dng cong, chuyn ng quay xung quanh hp, tnh tin hng vào
tâm hp. Khi ó, mí ca phn thân và np hp sc cun li vi nhau thành
m lp.
- 21 -
Cho vào máy ghép Qua con ln cun
- Giai on 2: Vic ép cht các lp mí ca hp và thân li vi nhau c thc hin
bi con ln ghép mí ln hai (con ln ép), con ln này có biên dng thng hn con
n ghép mí ln mt. Khi con ln ghép mí ln này hoàn thành nhim v là cun các
mí hp li vi nhau thì con ln ghép mí ln hai s tin vào thc hin quá trình ép
cht các lp mí li vi nhau. Và sau hai giai on ghép mí thì hp mí c hình
thành, to thành nm lp: hai lp ca thân hp và ba lp ca np hp. Trong quá
trình ghép mí thì con ln tham gia các chuyn ng sau: chuyn ng quay xung
quanh hp, chuyn ng tnh tin hng vào tâm và chuyn ng quay xung quanh
trc ca chính nó.
Tùy cu trúc ca tng kiu máy ghép mà trong quá trình
ghép hoc là con n không quay quanh hp còn hp quay
rt nhanh quanh trc ca nó, hoc là hp ng yên con
n quay quanh hp.
Hp ã ghép s b thì thân và np cun li, không khí trong
hp vn thông c vi bên ngoài. Do ó ngi ta tin hành Qua con ln ép
bài khí bng nhit và hút chân không khí hp trng thái ghép s b.
Giai on ghép kín bt u khi con ln ép tin sát vào hp, to ra mi ghép kín hoàn
toàn.
Nu các c cu ca máy ghép làm vic úng quy tc thì hình thái và kích thc
ca mi ghép nh hình di.
i vi bao bì thy tinh, các np kim loi cghép chc vào vành l bng 3
- 22 -
phng pháp:
Ø Dùng con ln ép ghép cht và kín np kim
loi và vành m cao su vào ming l, ng t nh
giai on ghép kín i vi hpkim loi. Phng pháp
này gi là phng pháp ghép nhn bng con ln.
Ø Dùng nòng bm có cu to c bit bm np
và vòng m cao su vào ming bao bì. L thy tinh (1)
cùng vi np (2)c nâng lên phía nòng (3), khi nòng (3) dp xung thì
nòng bm (4) tin vào bóp np móp li mc cht vào vành g ca ming l.
Hai png pháp này ch dùng cho l, hp thy tinh ming rng.
Ø Dùng nòng dp hình côn tác dng t trên
xung dp np vào ming chai và l ming hp.
ghép dp nh sau:
Chai (2) và nút (3) c bàn nâng lên và nòng
hình côn s (1) cnh, hoc là nòng hình côn
dp xung và chai cùng vi nút c t trên bàn
cnh. Khi chu tác dng thng ng, nút kim loi
b bóp li do ng kính ca nòng nh dn, to ra các
np nhn và bám cht vào g ming chai.m cao su,
li-e hoc cht do (4) có tác dng m bo kín
ca bao bì.
II.2.C s thit k
có thóng np c các loi hp ta da trên mt s nguyên lý ã
trình bày trên. Chuyn ng chính là chuyn ng gia con ln và hp, tùy vào
cu to ca tng loi máy mà có th con ln chuyn ng quay xung quanh hp
hoc hp quay xung quanh con ln. B phn chính ca các loi máy ghép mí là u
máy ghép mí, c lp khung trên ca máy ghép, chuyn ng quay ca con ln
c truyn ng tng qua b truyn ng ai ( tr máy ghép mí th công).
- 23 -
II.3. Các phng án thit k
II.3.1. Phng án 1 : Máy ghép mí th công
II.3.1.1. Cu to
1. Búc 9. a ép trên
2. Trc 10. Giá
3. u máy ghép mí 11. a ép di
4. Trc truyn ng 12. Giá ph
5. Puli 13 .Tay quay
6. Bánh rng côn 14. Tay quay iu chnh
7. Bánh rng côn cao a d
i.
8. Trc
II.3.1.2 Nguyên lý hot ng
Hp t trên a ép di 11, kéo tay quay 14 qua phi, hp c gi cht
gia hai a ép, dùng tay ti ngi công nhân kéo tay òn s 13 v phía phi, các
con ln ghép mí ln lt tin vào ghép mí.
Khi kt thúc quá trình ghép mí các con ln ln lt ri khi hp, ngi ta h
a di xung và ly hp ra.
II.3.1.3 u, nhc m
- u im:
+ Cu to n gin, gn nh.
+ D vn hành.
- Nhc m:
+ Các thao tác còn th công.
+ Phi có ngi u khin riêng.
+ Nng sut thp.
+ Ph thuc vào trình ca công nhân .
+ Tn sc.
+ Các mi ghép d b khim khuyt, cht lng trong hp thng b vng ra
Hình 1.2: Máy ghép
mí th công
- 24 -
I.3.2. Phng án 2. Máy ghép mí bán t ng
II.3.2.1 . Cu to
1. ng cin. 2. Bánh rng
3. Con ln. 4. Hp
5. Mâm. 6. Trc mâm
7. C cu a con ln tin sát vào máy
8. Bàn p.
II.3.2.2 Nguyên lý hot ng
ng cin 1 làm chuyn ng h thng bánh rng
2, quay các con ln 3. Bàn p 8iu khin trc 6 và
mâm 5 trên t hp 4. Bàn p còn iu khin c cu
7 làm cho các con ln tin sát vào hp ghép mí. Máy
ghép mí na tng ch có mt tr ghép, có mt cp con ln cun và con ln ép.
Khi ghép, ngi ta t hp vào mâm ri p bàn p. Lúc ó hp c hai mâm
gi cht, cp con ln cun s tin vào hp cun mép thân và mép np, sau ó cp
con ln ép ghép cht mi ghép li.
B phn quan trng nht ca máy ghép mí bán t ng là u máy ghép mí có
nguyên tc hot ng nh sau:
u máy ghép mí c gn vào
trc s 9 rôto 2 gn vào trc 9, trên
nh rôto gn bánh rng 8, bánh rng
7c lp lng trên trc rôto, hai
bánh rng 7 và 8 n khp vi nhng
bánh rng trên trc ng c ,bánh
ng s 8 và rôto quay vi tc
345 v/phút, bánh rng s 7 quay
vi tc 321 v/p, phía di bánh
ng 7 là ly hp 6, hai cam 5 và 14
lp lng trên trc rôto, hai cam 5 và 14 lp lng trên trc rôto, cam s 14 u chnh
hot ng con ln ghép mí t 1, cam s 8 u chnh hot ng ca con ln ghép
Hình 2.2: Máy ghép
mí bán tng
- 25 -
mí t 2, áy ca ly hp s 6 có cht, cht này xuyên qua hai rãnh ca hai cam và
khp vào lu ca rôto.
Khi các cam quay cùng tc rôto, lúc u khi cha ghép mí thì c rôto và
cam quay cùng tc 345v/p, các con ln trt trên cam do ó cha có chuyn
ng tnh tin vào ghép mí mà ch có chuyn ng quay quanh hp thôi. Khi p
vào pêan thì na ly hp i s nâng lên, cht áy ca ly hp sc rút ra
khi l nhng vn khp vi hai cam ng thi nó khp vi na trên ca ly hp. Khi
ó 2 cam s quay cùng tc vi s 7 tc là 321 vòng/ phút. Lúc này chuyn ng
ng i gia hai cam và rôto din ra và các con ln trên cam bt u trt trên
cam, thông qua các tay òn iu khin, các con ln ghép mí bt u tnh tin i vào
ghép mí hp.
Khi các cam chuyn ng tng i so vi rôto c na vòng thì các cht
áy ly hp s ri vào các l trên u rôto, na ly hp di s b lò xo 3 tách ra, quá
trình chuyn ng tng i gia cam và rôto kt thúc.
II.3.2.3 u, nhc m
-u im
+ D vn hành, sa cha.
+ ng sut cao.
+ Mi ghép ít b khuyt tt.
+ Không ph thuc tay ngh ca công nhân.
+ Có th ghép c nhiu kiu dáng hp khác nhau.
- Nhc m
+ Quá trình làm vic vn b gián n.
+ Kt cu u máy khá phc tp.
II.3.3 .Phng án 3: Máy ghép mí tng
II.3.3.1.Cu to ca u máy ghép mí tng
u máy ghép mí c t trong hp st và nhn ng t hai bánh rng 2 và 3, trc
rng s 4 c t cnh vào khung máy. C cu ép np hp s 6 c gn vào
trc s 5 và t phía trong trc s 4. Khi máy làm vic thì trc s 5 chuyn ng lên
xung nh c cu cam.