nghiệp vụ bảo hiểm tiền gửi

LỜI NÓI ĐẦU
Trong hai thập niên qua, kể từ năm 1986, Việt nam đã thực sự đổi
mới, mở cửa nền kinh tế theo định hướng thị trường có sự quản lý của nhà
nước. Cùng với quá trình chuyển đổi cấu trúc, xây dựng và hoàn thiện các
chính sách quản lý, chúng ta đã vượt qua những khó khăn thử thách, kinh tế
liên tục đạt tốc độ tăng trưởng cao, cải thiện đời sống vật chất và tinh thần
của nhân dân. Để có những thành tựu vĩ đại đó, Chính phủ đã thể hiện rõ
vai trò của người chỉ đạo điều hành nền kinh tế nói chung và đặc biệt là hệ
thống tài chính ngân hàng quốc gia nói riêng trong ổn định tiền tệ, huy
động các nguồn vốn cho tăng trưởng và hội nhập quốc tế.
Với thu nhập ngày càng tăng thì rõ ràng nhu cầu gửi tiền trong ngân
hàng nhằm đảm bảo an toàn cho đồng tiền của mình cũng tăng lên, và với
những rủi ro có thể gặp phải thì việc bảo hiểm cho đồng tiền là rất quan
trọng. Chính vì vậy nghiệp vụ bảo hiểm tiền gửi ra đời như một tất yếu
nhằm cân bằng nền kinh tế cũng như vì mục tiêu phát triển đất nước.
Trong quá trình thực hiện đề tài này, em xin chân thành cảm ơn cô
giáo, Thạc sĩ. Nguyễn Thị Ngọc Hương đã giúp đỡ em hoàn thành đề tài
này. Tuy vậy trong quá trình làm chắc chắn vẫn còn nhiều sai sót. Rất
mong sự thông cảm từ cô giáo.
.

1
NỘI DUNG
I. LÝ LUẬN CHUNG VỀ BẢO HIỂM TIỀN GỬI
1. Sự cần thiết của nghiệp vụ bảo hiểm tiền gửi
Trong các hoạt động kinh tế Việt Nam hiện nay tín dụng là một
trong những hoạt động phát triển rất mạnh mẽ. Hoạt động này đem lại lợi
nhuận cao nhưng những rủi ro cũng có thể xảy ra bất cứ khi nào như:rủi ro
mất khả năng thanh toán, rủi ro lãi suất, rủi ro tỷ giá hối đoái…, gây thiệt
hại cho các tổ chức tín dụng, nhiều khi còn làm phá sản.
Một số nguyên nhân như:

- Do môi trường kinh tế chưa ổn định làm cho 1 số doanh
nghiệp không đứng vững trên thị trường.
- Do quản lí nhà nước còn sơ hở, nhiều hạn chế dẫn đến những
hành vi lừa đảo
- Do trình độ quản lí của các doanh nghiệp chưa cao, nhiều hạn
chế,sơ hở…
Cùng với những nguyên nhân trên, khách hàng cũng góp phần tạo
nên những rủi ro tín dụng. Như: sử dụng vốn vay sai mục đích, sản xuất
kinh doanh thua lỗ, cố tình không trả nợ, hoặc tài sản thế chấp, giấy tờ pháp
lí không đảm bảo
Mặt khác, bản thân các tổ chức tín dụng cũng gây ra các rủi ro như:
Không chấp hành nghiêm túc các thể lệ tín dụng và vi phạm quá trình xét
duyệt cho vay, không kiểm tra được việc sử dụng vốn của người vay, quá
chú trọng về lợi nhuận, đặt lợi nhuận lên trên các nguyên tắc…
Ngoài ra còn có những nguyên nhân khác như sự thay đổi về chính
trị, pháp luật, chế độ của nhà nước…..
Những rủi ro tín dụng xảy ra gây nên những hậu quả khôn lường:

2
- Đối với nền kinh tế: Nếu có rủi ro gây thiệt hại lớn hoặc làm
phá sản một vài tổ chức tín dụng sẽ gây ra tâm lí không an tâm đối với
nhân dân,họ đua nhau rút tiền làm phá sản hàng loạt ngân hàng và tổ chức
tín dụng,làm nhiều doanh nghiệp mất vốn và ảnh hưởng đến cả nền kinh tế
- Đối với ngân hàng và các tổ chức tín dụng: Ảnh hưởng trực
tiếp đến hoạt động kinh doanh của họ:Giảm lợi nhuận, thua lỗ hoặc mất
khả năng chi trả
- Đối với khách hàng: Có thể mất vốn dẫn đến khó khăn trong
sản xuất kinh doanh…
Do đó có thể thấy sự cần thiết của bảo hiểm tiền gửi ra đời như một
sự đảm bảo an toàn tiền gửi cho những người gửi tiền tại các tổ chức tham

gia tiền gửi,góp phần tạo sụ ổn định cho các tổ chức tín dụng, đảm bảo sự
phát triển lành mạnh của ngân hàng va các tổ chức tín dụng
2. Giới thiệu chung về bảo hiểm tiền gửi
2.1 Khái niệm bảo hiểm tiền gửi
Bảo hiểm tiền gửi là cam kết công khai của tổ chức bảo hiểm tiền
gửi đối với tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi về việc trả tiền gửi (bao
gồm phần gốc và lãi) cho người gửi tiền trong trường hợp tổ chức tham gia
bảo hiểm tiền gửi vì lí do nào đó bị chấm dứt hoạt động và không có khả
năng thanh toán cho người gửi tiền. Do đó sẽ hình thành hợp đồng bảo
hiểm giữa ba đối tượng: tổ chức bảo hiểm tiền gửi, tổ chức tham gia bảo
hiểm và người gửi tiền.
Tổ chức bảo hiểm tiền gửi là tổ chức nhận đóng góp tài chính từ tổ
chức tham gia bảo hiểm tiền gửi và trách nhiệm thực hiện việc chi trả tiền
bảo hiểm tới người có tiền gửi thuộc đối tượng được bảo hiểm tại tổ chức
tham gia bảo hiểm tiền gửi khi tổ chức đó ngừng hoạt động và mất khả
năng thanh toán.

3
Tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi là các ngân hàng và tổ chức tài
chính phi ngân hàng có thực hiện huy động tiền gửi. Các tổ chức này khi
tham gia bảo hiểm tiền gửi có trách nhiệm đóng góp tài chính cho tổ chức
bảo hiểm tiền gửi và được quyền yêu cầu tổ chức bảo hiểm tiền gửi chi trả
tiền bảo hiểm cho người gửi tiền tại tổ chức đó trong trường hợp tổ chức
này mất khả năng thanh toán . Hiện nay trên thế giới có 3 hình thức đóng
góp tài chính :
- Đóng góp một khoản tiền khi được chấp nhận tham gia bảo hiểm
tiền gửi
- Đóng phí bảo hiểm tiền gửi
- Khi có một tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi bị đổ vỡ tổ chức
bảo hiểm tiền gửi sẽ yêu cầu các tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi đóng

góp để hỗ trợ.
Tham gia bảo hiểm tiền gửi là quy định bắt buộc với các tổ chức tín
dụng và các tổ chức không phải là tín dụng nhưng được phép thực hiện một
số hoạt động ngân hàng theo quy định của luật các tổ chức tín dụng có nhận
tiền gửi của tổ chức, cá nhân.Công ty bảo hiểm nhận trách nhiệm của các tổ
chức tín dụng đối với các khoản tiền gửi. Tổ chức tín dụng là doanh ngiệp
được thành lập theo quy định của Luật tổ chức tín dụng và các quy định
khác của pháp luật để hoạt động kinh doanh tiền tệ, thực hiện các dịch vụ
ngân hàng với nội dung nhận tiền gửi và sử dụng tiền gửi để cấp tín dụng,
cung ứng các dịch vụ thanh toán.
Người gửi tiền thuộc đối tượng được bảo hiểm là những người đã gửi
tiền tại tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi và khoản tiền đó thuộc đối
tượng được bảo hiểm theo quy định. Những người gửi tiền này không phải
tham gia đóng góp cho tổ chức bảo hiểm tiền gửi nhưng sẽ được tổ chức
bảo hiểm tiền gửi thanh toán tiền gửi kể cả tiền lãi tích luỹ trên tiền gửi đó

4
trong hạn mức chi trả tiền bảo hiểm tiền gửi (nếu chi trả tiền bảo hiểm tiền
gửi có xác định hạn mức), hoặc thanh toán toàn bộ tiền gửi (nếu chi trả tiền
bảo hiểm tìn gửi không có xác định giới hạn) khi có sự kiện chấm dứt hoạt
động của tổ chức nhận tiền gửi.
2.2. Mục đích của bảo hiểm tiền gửi
Tuỳ thuộc vào tình hình kinh tế- xã hội của mỗi nước mà hoạt động
bảo hiểm tiền gửi ở đó đáp ứng nhiều mục đích khác nhau, song nhìn
chung lại những mục đích cơ bản cần hướng đến là:
- Bảo vệ quyền của người gửi tiền thông qua nhiều khía cạnh khác
nhau như đảm bao hoạt động của ngân hàng, thực hiện chi trả cho người
gửi tiền khi có sự cố xảy ra đối với các tổ chức nhận tiền gửi, đặc biệt bảo
vệ quyền lợi cho những người gửi tiền ít có điều kiện tiếp cận thông tin về
điều hành và tình hình hoạt động của tổ chức tín dụng.

- Giảm thiểu tình trạng đổ vỡ ngân hàng, từ đó xây dựng một hệ
thống tài chính ổn định, góp phần ổn đinh xã hội.
- Tạo nên một thị trường cạnh tranh bình đẳng cho các tổ chức tài
chính dù quy mô và trình độ phát triển khác nhau
- Tạo nên một cơ chế pháp lí trong đó quy định rõ rang trách nhiệm
và quyền của các bên có liên quan nhằm giảm bớt gánh nặng tài chính cho
người đóng thuế trong trường hợp ngân hàng đổ vỡ.
2.3. Vai trò của hoạt động bảo hiểm tiền gửi
Chúng ta xem xét vai trò của bảo hiểm tiền gửi dưới 3 góc độ:
2.3.1. Đối với người gửi tiền
Hoạt động bảo hiểm tiền gửi tạo sự an tâm, tin cậy cho người gửi
tiền và đảm bảo quyền lợi cho họ. Điều này được lí giải bởi các nguyên
nhân sau:

5
Thứ nhất, tổ chức bảo hiểm tiền gửi cung cấp cho công chúng những
thông tin về các ngân hàng ở một mức độ nào đó giúp họ nắm bắt được tình
hình hoạt động của các ngân hàng. Khi đó họ chọn lựa được nơi gửi tiền
mà họ cảm thấy yên tâm nhất
Thứ hai, những người gửi tiền tại các ngân hàng sẽ không bị thiẹt hại
nếu như ngân hàng đó lâm vào tình trạng bị đóng cửa hay mất khả năng
thanh toán. Với bản chất chuyển giao rủi ro của bảo hiểm thì các tổ chức
bảo hiểm tiền gửi sẽ chi trả cho người gửi tiền theo quy định, hơn nữa tổ
chức bảo hiểm tiền gửi còn tham gia vào quá trình thanh lí tài sản của tổ
chức tham gia bảo hiểm tiền gửi sau khi đổ vỡ để tiếp tục chi trả cho những
người gửi tiền có số tiền gửi thuộc đối tượng được bảo hiểm lớn hơn hạn
mức chi trả. Nhờ vậy, họ có thể tiếp tục hoạt động sản xuất kinh doanh mà
không bị ảnh hưởng đáng kể.
Đặc biệt, những người đã tích luỹ cả đời để có được số tiền ít ỏi lo
tuổi già, đã gửi toàn bộ mồ hôi công sức của mình vào tổ chức tín dụng với

một niềm tin tuyệt đối rằng tổ chức tín dụng là nơi cất giữ an toàn nhất cho
mình. Vì thế nếu vì một nguyên nhân nào đó mà tổ chức này không thể trả
lại số tiền đó thì niềm tin của họ sẽ bị đổ vỡ nghiêm trọng. Do đó vai trò
của bảo hiểm tiền gửi không chỉ tính bằng tièn mà còn cả niềm tin của
người gửi tiền.
2.3.2. Đối với hệ thống ngân hàng
Vai trò của bảo hiểm tiền gửi rất quan trọng bởi hệ thống ngân hàng
được ví như hệ thống thần kinh của một nền kinh tế, hệ thống này có hoạt
động thông suốt, lành mạnh và hiệu quả thì các nguồn lực tài chính mới có
thể được luân chuyển , phân bổ và sử dụng có hiệu quả, kích thích tăng
trưởng kinh tế một cách bền vững.

6
Trước đây, hoạt động ngân hàng chưa có hệ thống đánh giá rủi ro
đầy đủ, chưa được phép trích dự phòng rủi ro,và cũng không được hỗ trợ
khi có rủi ro xảy ra. Từ khi có bảo hiểm tiền gửi tất cả các yếu tố trên đều
được đảm bảo, hoạt động ngân hàng yên tâm hơn, tăng thêm uy tín với
khách hàng. Cụ thể:
• Hoạt động bảo hiểm tiền gửi đảm bảo cho hệ thống ngân hàng
hoạt động an toàn và hiệu quả, góp phần củng cố và tăng cường uy tín của
các ngân hàng. Thông qua các quy định an toàn và cơ chế giám sát hoạt
động ngân hàng, bảo hiểm tiền gửi đã góp phần nâng cao khả năng quản trị
rủi ro, khả năng điều hành ngân hang nói riêng và nghành tài chính nói
chung. Nhờ có quỹ bảo hiểm tiền gửi, tổ chức bảo hiểm tiền gửi đủ khả
năng hỗ trợ tài chính cũng như chi trả tiền gửi kịp thời khi tổ chức tham gia
bảo hiểm tiền gửi lâm vào tình trạng khó khăn, qua đó ngăn chặn việc rút
tiền hàng loạt và tránh dẫn đến sự sụp đổ của hệ thống ngân hàng khi một
vài tổ chức ngân hàng gặp rắc rối.
• Hoạt động bảo hiểm tiền gửi tạo điều kiện thuạn lợi cho tất cả các
ngân hàng cạnh tranh một cách bình đẳng, từ đó phát triển tốt hơn. Bởi

thông thường trong nèn kinh tế thị trường các ngân hàng có ưu thế về quy
mô hoạt động lớn, uy tín và bề dày phát triển sẽ tạo được niềm tin cho
người gửi tiền, nhờ đó vốn huy động dễ dàng hơn. Như vậy các ngân hàng
mới ra đời hoặc có quy mô nhỏ sẽ bị thiệt thòi do chưa tạo được vị thế. Tuy
nhiên khi có hoạt động bảo hiểm tiền gửi với quy định bắt buộc mọi đối
tượng tham gia thì người gửi tiền sẽ được bảo vệ cho dù họ gửi tiền ở bất
cứ ngân hàng nào.
• Tạo động lực để các ngân hàng giám sát lẫn nhau, thúc đẩy nhau
nâng cao chất lượng hoạt động. Tổ chức bảo hiểm tiền gửi hoạt động trên
cơ chế hỗ trợ lẫn nhau trong cộng đồng các tổ chức huy động tiền gửi để
giải quyết các khó khăn (đặc biệt là tình trạng khó khăn gây đóng cửa ngân

7
hàng) của mỗi tổ chức trong cộng động các tổ chức tham gia bảo hiểm tiền
gửi bằng chíng nguồn lực huy động từ các thành viên của cộng đồng. Điều
này làm cho các ngân hàng tham gia bảo hiểm tiền gửi có nhu cầu giám sát
lẫn nhau trong hoạt động
2.3.3. Đối với xã hội
Nhờ có hoạt động bảo hiểm tiền gửi nguồn vốn cho đầu tư phát triển
được huy động dễ dàng hơn. Các ngân hàng vốn là trung gian trong việc
huy động tiền gửi của nhân dân và cho các cá nhân tổ chức vay vốn. Thông
thường nhiều người dân thích lựa chọn việc gửi tiền vào ngân hàn hơn là
việc đầu tư vào lĩnh vực khác vì đã xác định trước mức lãi suất, thu nhập từ
đó sẽ ổn định hơn, ngoài ra viẹc gửi tiền vào ngân hàng không đòi hỏi kiến
thức chuyên môn nhiều như các hình thức đầu thư khác, do đó việc huy
động tiền gửi từ dân là khá dễ dàng. Khi có bảo hiểm tiền gửi tính rủi ro
của việc gửi tiền càng thấp vì đã đươc bảo hiểm ở một phạm vi nhất định
đối với tiền gửi của công chúng trong hệ thống ngân hàng, rất thích hợp với
các nhà đầu tư không thích mạo hiểm. Nhờ vào công cụ này mà hệ thống
ngân hàng đã thực hiện chức năng trung gian tài chính một cách tích cực.

Hơn nữa, tiền gửi của dân cư có tính ổn định cao và thường gửi có kì hạn
nên rất ưu việt để ngân hàng huy động cho đầu tư có kì hạn. Vì thế nếu
ngân hàng có hoạt động hiệu quả, xá định mức lãi suất thoả đáng, thủ tục
gửi tiền và rút tiền nhanh gọn, đảm bảo an toàn tiền gửi của người gửi tiền
thì ngân hàng đó sẽ chiếm được ưu thế trong viẹc huy động tiền gửi của các
cá nhân. Tổ chức bảo hiểm tiền gửi với vai trò đối với hệ thống ngân hàng
như đã nói trên sẽ tạo điều kiện để hệ thống ngân hàng huy động vốn có
hiệu quả.
Mặt khác, trong trường hợp có sự đổ vỡ của các tổ chức nhận tiền
gửi, do đã được sự bảo vệ của tổ chức bảo hiểm tiền gửi nên sẽ không gây

8
tâm lí hoang mang, lo lắng cho người gửi tièn, tránh sự hỗn loạn, gây mất
trật tự xã hội.
2.4. Những rủi ro ảnh hưởng đến hoạt động bảo hiểm tiền gửi
Rủi ro là một yếu tố thường được nhắc đến đầu tiên trong các loại
hình bảo hiểm. Rủi ro ám chỉ một số hình thức không chắc chắn về một hậu
quả của một tình huống nhất định.
Có rất nhiều định nghĩa về rủi ro, chẳng hạn:
- Rủi ro là khả năng xảy ra một sự cố không may
- Rủi ro là sụ kết hợp các nguy cơ
- Rủi ro là sự không thể đoán trước một khuynh hướng dẫn
đến kết quả thực khác với dự đoán,
- Rủi ro là sự không chắc chắn về tổn thất
- Rủi ro là khả năng xảy ra tổn thất
Trong hoạt động bảo hiểm tiền gửi cũng tồn tại nhiều rủi ro nhưng
người ta chia thành 3 loại chính: Rủi ro đạo đức, rủi ro thông tin không đối
xứng, rủi ro của tổ chức bảo hiểm tiền gửi.
2.4.1. Rủi ro đạo đức
Rủi ro đạo đức được nói đến trong hoạt động bảo hiểm tiền gửi là

cách cư xử thiếu đạo đức khi tiếp cận và sử dụng các dịch vụ ngân hàng,
gây ra những ảnh hưởng không tốt tới hoạt động bảo hiểm tiền gửi và sự
thiếu an toàn của hệ thống ngân hàng.
Trong hoạt động bảo hiểm tiền gửi có rất nhiều đối tượng thụ hưởng
từ chính sách này nhưng được phân thành đối tượng thụ hưởng trực tiếp (là
những người gửi tiền thuộc đối tượng được bảo hiểm) và đối tượng thụ
hưởng gián tiếp (gồm những người làm viẹc trong ngân hàng, người đi vay
vốn trong ngân hàng và rộng hơn là toàn thể dân cư của quốc gia). Tất cả

9
các đối tượng nói trên đều gây ra rủi ro đạo đức cho hoạt động bảo hiểm
tiền gửi. Chẳng hạn:
- Người gửi tiền được bảo hiểm không quan tâm đến việc thu thập
thông tin của tổ chức mà họ gửi tiền. Nhờ thế, với việc ấn định mức lãi suất
cao thì bất kì tổ chức nhận tiền gửi nào cũng dễ dang huy động được tiền
gửi từ người dân
- Về phía các ngân hàng, do có sự hỗ trợ, đảm bảo từ tổ chức bảo
hiểm tiền gửi họ có thể chấp nhận rủi ro cao hơn trong hoạt động, giảm
vốn, dự trữ từ đó khó khăn hơn trong việc giải quyết các vấn đề về thanh
khoản, đặc biệt là trong các tình huống có khủng hoảng xảy ra.
- Người vay tiền có thể quyết định vay ở ngân hàng yếu kém với thủ
tục có thể được châm chước và lãi suát mềm hơn la vay ở ngân hàng tốt với
thủ tục đầy đủ và lãi suất hợp lí. Bởi vì, khi có hoạt động bảo hiểm tiền gửi
họ không còn lo sợ xảy ra trường hợp ngân hàng yếu có thể bị đóng cửa và
tiền vay của họ có thể bị đòi hoàn trả đột ngột trước hạn làm ảnh hưởng tới
hoạt động sản xuất kinh doanh của họ.
* Tác hại của cư xử thiếu đạo đức có thể được xem xét dưới 2 góc
độ:
Thứ nhất, ảnh hưởng tới quy luật cung cầu về tiền gửi. Lãi suất mà
ngân hàng ấn định khi huy động tiền gửi là giá cả của việc sử dụng vốn, các

ngân hàng sẽ trả cho người gửi tiền ngoài phần gốc còn them một khoản
tính theo mức lãi suất này.Khi ngân hàng có nhu cầu vốn lớn họ thường
tăng lãi suất để kích thích người gửi tiền vào ngân hàng.Hơn nữa, nếu đầu
tư vào ngân hàng mà độ rủi ro không đáng kể so với đầu tư ở lĩnh vực khác
thì sự lựa chọn để gửi tiền là tối ưu với họ.
Hoạt động bảo hiểm tiền gửi chỉ nhằm hạn chế rủi ro thông qua các
biện pháp kiểm tra, giám sát của tổ chức bảo hiểm tiền gửi và thông qua

10
việc chia sẻ rủi ro chứ không thể xoá bỏ được hoàn toàn rủi ro. Song trên
thực tế những người thụ hưởng chính sách bảo hiểm tiền gửi cho rằng
những rủi ro này được chuyển hoàn toàn cho tổ chức bảo hiểm tiền gửi nên
họ chỉ quan tâm đến tiện lợi khi gửi tiền và mức lãi suất hấp dẫn. Các ngân
hàng muốn huy động nhiều tiền gửi chỉ việc tạo điều kiện thuận lợi và lãi
suất hấp dẫn là có thể thu hút được nhiều vốn . Điều này đã ảnh hưởng
khách quan đến sự vận động của quy luật cung cầu tiền gửi.
Thứ hai, ảnh hưởng tới tính ổn định trong hoạt động của hệ thống
ngân hàng. Việc tăng lãi suất một cách tuỳ tiện cao hơn cho phép như trên
đã nói khiến các ngân hàng phải cho vay vào các lĩnh vực có lãi suất cao để
có thể có lãi . Trong những lĩnh vực đó rủi ro la rất cao, dẫn đến đổ vỡ là
vấn đề không thể tránh khỏi.
2.4.2. Rủi ro thông tin không đối xứng
Bất cứ hoạt động nào cũng chịu ảnh hưởng của thông tin không đối
xứng, song với hoạt động bảo hiểm thì rủi ro này gây ra những hậu quả
nghiêm trọng. Trong hoạt động bảo hiểm tiền gửi, thông tin không đối
xứng là việc tổ chức bảo hiểm và tổ chức tham gia bảo hiểm hiểu rõ về hoạt
động của chính mình nhưng khó khăn trong viẹc thu thập thông tin và điều
chỉnh hành vi của đối tác. Điều này gây rủi ro rất lớn cho tổ chức bảo hiểm
tiền gửi, dễ dẫn đến trường hợp phải chi trả tiền bảo hiểm. Do đó để ngăn
chặn tình trạng này, các tổ chức bảo hiểm tiền gửi đưa ra nhiều biện pháp

ngăn chặn tình trạng này, trong đó hữu hiệu nhất là tăng cường công tác
kiểm tra giám sát tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi
Những tổn thất gây ra:
Thứ nhất, gây áp lực tài chính lớn đối với tổ chức bảo hiểm tiền gửi.
Khi tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi chỉ là ngân hàng yếu kém, quy mô
nhỏ, độ rủi ro cao thì khả năng đổ vỡ của ngân hang tham gia bảo hiểm tiền

11
gửi ở hệ thống này là lớn hơn và như vậy việc tổ chức bảo hiểm tiền gửi
phải chi trả là không thể tránh khỏi.
Thứ hai, phá vỡ cơ chế cộng đồng tương trợ - cơ chế đảm bảo sự bền
vững của hoạt động bảo hiểm tièn gửi. Do việc tham gia bảo hiểm tiền gửi
chủ yếu là các ngân hàng yếu kém chỉ có một số ít ngân hàng hoạt động tốt,
do đó nguồn đóng quỹ bảo hiểm tiền gửi không đảm bảo quy luật số đông
bù số ít.
2.4.3. Rủi ro của tổ chức bảo hiểm tiền gửi
Tổ chức bảo hiểm tiền luôn hướng tới những mục tiêu cơ bản đã đề
ra, vì vậy cần quan tâm đến 3 khía cạnh sau :
- Nguồn lực tài chính
- Quy định về vai trò và trách nhiệm của tổ chức bảo hiểm tiền gửi
- Mô hình tổ chức
Tổ chức bảo hiểm tiền gửi cần đảm bảo có được nguồn vốn hoạt
động hiệu quả và không ngừng tăng cường nguồn lực tài chính dưới nhièu
hình thức để có thể duy trì bộ máy hoạt động có hiệu quả, thực hiện hỗ trợ
kịp thời đối với khách hàng tham gia bảo hiểm tiền gửi cũng như chi trả kịp
thời cho người gửi tiền thuộc đối tượng được bảo hiểm khi có ngân hàng bị
đóng cửa và mất khả năng thanh toán, từ đó tránh sự đổ vỡ hàng loạt của
ngân hàng.
Có nhiều nguyên nhân gây ra việc thiếu hụt vốn hoạt động cho tổ
chức bảo hiểm tiền gửinhư xác định không đủ quy mô vốn nhằm triển khai

có hiệu qủa hoạt động bảo hiểm tiền gửi, xác định tỉ lệ phí quá thấp hoặc
thu không đầy đủ, công tác quản lí hành chính kém hiệu quả, khách hàng
tham gia hoạt động có rủi ro lớn hơn mức cho phép, trống tránh nghĩa vụ
đóng góp tài chính cho tổ chức bảo hiểm hoặc gặp rủi ro khách quan mang
tính thảm hoạ, hệ thống.

12
Ở một khía cạnh khác, quy định về trách nhiệm, vai trò của tổ chức
bảo hiểm tiền gửi là nhân tố chủ quan song cũng có thể dẫn đến rủi ro khi
quy định không đầy đủ hoặc thiếu tính hiệu lực làm cho tổ chức ấy không
đạt được những mục tiêu đã đề ra.
Rủi ro về mô hình tổ chức thực ra là nguyên nhân của khía cạnh thứ
hai. Rủi ro này của tổ chức bảo hiểm tiiền gửi phản ánh tình trạng xây dựng
mô hình tổ chức không phù hợp va gây khó khăc, cản trở họ thực hiện có
hiệu quả vai trò và chức năng đã đề ra. Vì thế tổ chức bảo hiểm tiền gửi đòi
hỏi phải có tính độc lập cao trong hoạt động, có nguồn lực tài chính đủ
mạnh, có cơ sở pháp lí đầy đủ và mang tính hiệu quả cao. Các vấn đề đó
chỉ có thể đạt được khi có một mô hình tổ chức bảo hiểm tiền gửi được
thành lập phù hợp với đặc điểm, lịch sử và trình độ phát triển của quốc gia
đó
II. HOẠT ĐỘNG TIỀN GỬI Ở VIỆT NAM
1. Giới thiệu về tổ chức bảo hiểm tiền gửi Việt Nam
Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam (Deposit Inusurance of Vietnam - DIV)
là tổ chức tài chính Nhà nước được thành lập theo Quyết định số
218/1999/QĐ-TTg ngày 09/11/1999 của Thủ tướng Chính phủ và chính
thức hoạt động từ ngày 07/7/2000.
Hoạt động của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam không vì mục tiêu lợi
nhuận mà nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền, góp
phần duy trì sự ổn định của các tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi và sự
phát triển an toàn lành mạnh hoạt động ngân hàng.

Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam có trụ sở chính tại Thủ đô Hà Nội và 6
chi nhánh tại các khu vực kinh tế trọng điểm của đất nước: Chi nhánh khu
vực Hà Nội trụ sở tại thành phố Hà Nội, Chi nhánh khu vực thành phố Hồ
Chí Minh trụ sở tại thành phố Hồ Chí Minh, Chi nhánh khu vực Đông Bắc

13
Bộ trụ sở tại thành phố Hải Phòng, Chi nhánh khu vực Bắc Trung Bộ trụ sở
tại thành phố Vinh- Nghệ An, Chi nhánh khu vực Đồng bằng Sông Cửu
Long trụ sở tại thành phố Cần thơ, Chi nhánh khu vực Nam Trung bộ và
Tây Nguyên trụ sở tại thành phố Nha Trang – Khánh Hòa.
Những năm qua, được sự quan tâm của Chính phủ, sự phối hợp và
giúp đỡ có hiệu quả của các bộ, ban, ngành chức năng, sự quan tâm tạo
điều kiện của cấp ủy, chính quyền các cấp, sự nỗ lực cố gắng của tập thể
cán bộ, viên chức trong toàn hệ thống, hoạt động của Bảo hiểm tiền gửi
Việt Nam đã thực sự góp phần quan trọng vào công cuộc đổi mới đất nước,
tái cấu trúc hệ thống ngân hàng, duy trì sự ổn định, phát triển an toàn lành
mạnh của hệ thống các tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi, bảo vệ được
quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền, là nhân tố quan trọng trong
việc phát huy nguồn vốn nội lực để phát triển kinh tế, giữ vững ổn định, an
ninh kinh tế, chính trị và trật tự an toàn xã hội.
Chính sách về bảo hiểm tiền gửi được kiểm nghiệm bằng thực tế
hoạt động của Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam hơn 7 năm qua đã thực sự đi
vào cuộc sống, được cuộc sống chấp nhận. Đó là minh chứng khẳng định vị
trí, vai trò, sự cần thiết của một định chế tài chính quan trọng đối với nền
kinh tế nói chung và mạng an toàn tài chính quốc gia nói riêng.
Để hoạt động bảo hiểm tiền gửi ngày càng đáp ứng tốt hơn yêu cầu
phát triển và hội nhập của nền kinh tế khi mà đất nước đã gia nhập Tổ chức
thương mại thế giới (WTO), Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam đã xây dựng và
triển khai thực hiện Chiến lược phát triển giai đoạn 2007 – 2010, định
hướng đến năm 2020 với mục tiêu, nhiệm vụ tổng quát được xác định là:

Xây dựng Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam trở thành một định chế tài chính lớn
mạnh; hội nhập và phát triển bền vững; bảo vệ tốt nhất quyền lợi người gửi
tiền, nâng cao niềm tin công chúng và sự ổn định của hệ thống tài chính
quốc gia bằng các công cụ bảo hiểm tiền gửi theo mô hình của tổ chức

14