Phân tích nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa, bài học kinh nghiệm của cách mạng tháng 8/1945.

Phụ lục
Đề tài: Phân tích nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa, bài học kinh nghiệm của cuộc cách
mạng tháng 8/1945? Đánh giá nguyên nhân nào là quan trọng nhất?
1 Mở đầu
2 Cách mạng tháng 8 thành công:
1 Bối cảnh lịch sử: thế giới và trong nước
 Thế giới
 Trong nước
2 Chủ trương phát động tổng khởi nghĩa
 Cao trào kháng Nhật
 Phát động tổng khởi nghĩa
3 Kết quả của cách mạng tháng 8
3 Phân tích nguyên nhân thắng lợi:
1 Nguyên nhân khách quan
2 Nguyên nhân chủ quan
4 Ý nghĩa lịch sử:
 Đối với Việt Nam
 Đối với thế giới
5 Bài học kinh nghiệm:
6 Đánh giá chung: Sự chuẩn bị chu đáo, đúng thời cơ của Đảng và chủ tịch Hồ Chí
Minh:
Liên hệ: ý nghĩa thực tiễn của cách mạng tháng 8 trong thời đại hiện nay.
7 Kết luận
BẢNG ĐÁNH GIÁ
ST
T
Họ và tên Công việc Tự đánh
giá
NT đánh
giá
Ghi chú

1 Doãn Thu Phương Mục 3
2 Huy Thị Phương Mục 3
3 Lê Thị Hồng
Phương
Mục 4
4 Trần Thị Phương Tổng hợp, chỉnh
sửa
5 Vũ Thị Thu Phương Mục 5
6 Lưu Thị Quyên Mục 2
7 Đào Thị Son Mục 6
8 Chung Thanh Tâm Mục 1+ 7
9 Phùng Thị Tâm Làm slide
10 Nguyễn Thị Thắm Mục 2
11 Lê Tất Thành Mục 5
12 Trịnh Thị Thảo Thuyết trình
13 Nguyễn Thị Thêu Mục 1+ 7
14 Đoàn Kim Thoa Mục 4
15 Phạm Thị Lệ Thu Mục 6
Nhóm trưởng : Trần Thị Phương
Thư kí : Phùng Thị Tâm
Mở đầu
Chủ tịch Hồ Chí Minh là một người cộng sản vĩ đại, một anh hùng
dân tộc kiệt xuất, một chiến sĩ quốc tế lỗi lạc, đã đấu tranh không mệt
mỏi và hiến dâng cả đời mình vì Tổ quốc, vì nhân dân, vì lý tưởng cộng
sản chủ nghĩa, vì độc lập, tự do của các dân tộc, vì hòa bình và công lý
trên thế giới.
Lịch sử của Việt Nam là lịch sử của 4000 năm dựng nước và giữ nước.
Từ thời Lạc Long Quân – Âu Cỏ khai thiên lập địa, vua Hùng có công
dựng nước và giữ nước đến thời bà Trưng, bà Triệu cưỡi voi giết giặc.
Những trang sử hào hùng cứ nối tiếp nhau. Lịch sử Đảng ta như Bác Hồ

đã khẳng định là một pho lịch sử bằng vàng. Việc nghiên cứu và học
tập lịch sử Đảng có hệ thống và sâu sắc cũng góp phần làm sang tỏ
kho tang quý báu đó, đồng thời có giá trị về mặt lí luận và chính trị
thực tiễn cho mỗi cán bộ đảng viên và mọi người dân trong giai đoạn
cách mạng hiện nay.
Nói đến những trang sử vàng của nhân dân Việt Nam hôm nay thì
thắng lợi của cuộc Cách mạng Tháng Tám 1945 là một chiến thắng lịch
sử. Nó đã đánh dấu một bước ngoặt vĩ đại trong lịch sử dân tộc ta, mở
ra một thời đại mới, và cũng là một thách thức mới với chính quyền
non trẻ nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa trước ba kẻ thù “giặc đói,
giặc dốt và giặc ngoại xâm”. Mở ra một thời đại đấu tranh cho hòa
bình, giải phóng dân tộc, đấu tranh vì “Tự do, bình đẳng, bác ái”. Một
thời đại mà tên đất nước gắn liền với tên vị lãnh tụ tài ba kiệt suất của
thời đại – Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Dưới sự chỉ đạo của giảng viên, nhóm 9 chúng tôi xin được trình bày
về đề tài “nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử và bài học kinh
nghiệm của cuộc cách mạng tháng Tám năm 1945”.
1. Cách mạng tháng 8 thành công
1.1. Bối cảnh lịch sử
 Hoàn cảnh lịch sử thế giới:
 Ngày 1/9/1939, phát xít Đức tấn công Ba Lan, hai ngày sau Anh
và Pháp tuyên chiến với Đức, chiến tranh thế giới thứ hai bùng
nổ, phe Trục gồm Đức, Ý, Nhật đánh lại phe Đồng Minh gồm Anh,
Pháp, Liên Xô. Sau có Mỹ và nhiều nước nữa tham chiến. Tháng 6-
1940, Đức tấn công Pháp.Vào tháng 9 năm 1940. Ngày
22/6/1941, quân phát xít Đức tấn công Liên Xô. Từ đây, tính chất
cuộc chiến tranh đế quốc chuyển thành chiến tranh giữa các lực
lượng dân chủ do Liên Xô làm trụ cột với các lực lượng phát xít do
Đức cầm đầu.
 Tại Âu châu, Đức thất trận và đầu hàng ngày 7 tháng 5 năm

1945. Ngày 6 tháng 8, Hoa Kỳ ném hai trái bom nguyên tử trên
đảo Hiroshima và Nagasaki. Ngày 15 tháng 8, Nhật hoàng tuyên
bố đầu hàng vô điều kiện. Theo tối hậu thư Postdam của phe
đồng minh gửi Nhật ngày 26 tháng 7, quân đội Nhật sẽ bị giải
giáp do quân đội Trung Hoa ở bắc vĩ tuyến 16, và do quân đội Anh
từ nam vĩ tuyến 16.
 Hoàn cảnh lịch sử trong nước:
 Chiến tranh thế giới thứ hai đã ảnh hưởng mạnh mẽ và trực tiếp
đến Đông Dương và Việt Nam. Ngày 28/9/1939, Toàn quyền Đông
Dương đã ra nghị định cấm tuyên truyền cộng sản, cấm lưu hành,
tang trữ tài liệu cộng sản, đặt Đảng Cộng sản Đông Dương ra
ngoài vòng pháp luật, giải tán các tổ chức cộng sản, đóng cửa các
tờ báo và nhà xuất bản, cấm hội họp và tụ tập đông người
 Thực dân pháp thi hành chính sách thời chiến trắng trợn, thẳng
tay đàn áp phong trào cách mạng của nhân dân, phát xít hóa bộ
máy thống trị, thủ tiêu một số quyền tự do, dân chủ vừa giành
được trong thời kì 1936-1939. Pháp thực hiện chính sách “kinh tế
chỉ huy” nhằm tăng cường vơ vét, bóc lột. Hơn bảy vạn thanh
niên bị bắt sang Pháp làm bia đỡ đạn.
 Lợi dụng Pháp thua Đức, ngày 22/9/1940, phát xít Nhật đã tiến
vào Lạng Sơn và đổ bộ vào Hải Phòng. Ngày 23/9/1940, Pháp kí
hiệp định đầu hàng Nhật. Từ đó, nhân dân ta chịu cảnh một cổ
hai tròng.Mâu thuẫn giữa dân tộc ta với đế quốc, phát xít Pháp-
Nhật trở nên gay gắt hơn bao giờ hết. Dưới sự cai trị của Nhật, từ
tháng 10 năm 1944 đến tháng 5 năm 1945, nạn đói khủng khiếp
diễn ra làm 2 triệu người chết. Đây là thời cơ để Việt Minh xây
dựng lực lượng lớn khắp cả nước, họ tập hợp nhân dân cướp các
kho thóc Nhật.
Ngày 13/3/1945, TƯ Đảng và Tổng Bộ Việt Minh lập Ủy ban khởi
nghĩa toàn quốc, ra quân lệnh số 1, chính thức phát lệnh Tổng khởi

nghĩa trong cả nước.
1.2. Chủ trương phát động tổng khởi nghĩa
 Cao trào kháng Nhật: xây dựng và phân tích các ý chính như
trong giáo trình
Phát động Cao trào kháng Nhật cứu nước:
- Đầu năm 1945, Chiến tranh thế giới II đã đi vào giai đoạn kết thúc.
Quân đồng minh chuẩn bị tiến vào Đông Nam Á. Phát xít Nhật lâm vào
tình trạng nguy khốn. Ngày 9-3-1945, Nhật nổ súng lật đổ Pháp trên
toàn cõi Đông Dương, Pháp chống cự rất yếu ớt và nhanh chóng đầu
hàng.
Ngày 12-3-1945, Ban Thường vụ Trung ương ra Chỉ thị Nhật Pháp
bắn nhau và hành động của chúng ta. Nội dung:
- Chỉ thị đã nhận định: Nhật đảo chính Pháp sẽ tạo ra một cuộc khủng
hoảng chính trị sâu sắc, nhưng điều kiện khởi nghĩa chưa thực sự chín
muồi, tuy nhiên nó sẽ làm cho những điều kiện tổng khởi nghĩa mau
chóng chín muồi.
- Xác định kẻ thù là Nhật, khẩu hiệu “đánh đuổi phát xít Nhật”. Đồng
thời chủ trương phát động cao trào kháng Nhật cứu nước làm tiền đề
cho khởi nghĩa.
- Phương châm đấu tranh: phát động chiến tranh du kích, giải phóng
từng vùng, mở rộng căn cứ địa
- Dự báo thời cơ:
+ Quân Đồng minh vào Đông Dương đánh Nhật, quân Nhật kéo ra mặt
trận ngăn cản quân Đồng minh để phía sau sơ hở.
+ Cách mạng Nhật bùng nổ, chính quyền cách mạng của nhân dân
Nhật được thành lập hoặc Nhật bị mất nước như Pháp năm 1940 và
quân đội viễn chinh Nhật mất tinh thần.
Cao trào kháng Nhật cứu nước đã thu được những kết quả quan
trọng, là tiền đề trực tiếp đưa tới thắng lợi của tổng khởi nghĩa giành
chính quyền tháng 8-1945.

Đẩy mạnh khởi nghĩa từng phần, giành chính quyền bộ phận:
- Từ giữa tháng 3-1945 trở đi, Cao trào kháng Nhật cứu nước đã diễn ra
rất sôi nổi, mạnh mẽ và phong phú về nội dung, hình thức.
- Tháng 3/1945 tù chính trị nhà giam Ba Tơ khởi nghĩa, đội du kích Ba
Tơ ra đời. Đây là lực lượng vũ trang cách mạng đầu tiên do Đảng tổ
chức và lãnh đạo ở miền Trung.
- Để chỉ đạo phong trào, Hội nghị quân sự cách mạng Bắc Kỳ được triệu
tập (5/1945) đã quy định thống nhất các lực lượng vũ trang, phát triển
lực lượng bán vũ trang. Đồng thời, đẩy mạnh chiến tranh du kích, xây
dựng 7 chiến khu trong cả nước: Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Hoàng Hoa
Thám, Quang Trung ở Bắc Kỳ; Trưng Trắc, Phan Đình Phùng ở Trung Kỳ;
Nguyễn Tri Phương ở Nam Kỳ.
- Tháng 5/1945, Hồ Chí Minh về Tân Trào, Tuyên Quang. Ngày 4/6/1945
theo chỉ thị của Người “Khu giải phóng” được thành lập gồm Cao-Bắc-
Lạng-Thái-Tuyên-Hà và một số vùng phụ cận. Khu giải phóng trở thành
căn cứ địa chính của cách mạng cả nước và là hình ảnh thu nhỏ của
nước Việt Nam mới.
- Ở Đồng Bằng Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ, phong trào “phá kho thóc giải
quyết nạn đói” đã lôi cuốn hàng triệu quần chúng tham gia biến thành
cuộc khởi nghĩa từng phần diễn ra ở nhiều địa phương. Trong thời gian
ngắn, Đảng đã động viên được hàng triệu quần chúng tiến lên trận
tuyến cách mạng.
 Phát động tổng khởi nghĩa:
 Điều kiện phát động tổng khởi nghĩa (thời cơ tổng khởi nghĩa) :
- Chiến tranh thế giới II kết thúc, thắng lợi thuộc về phe Đồng
minh, phát xít Đức đầu hàng Đồng minh không điều kiện (9-5-
1945), phát xít Nhật đi gần đến chỗ thất bại hoàn toàn, chính phủ
thân Nhật Trần Trọng Kim hoang mang cực độ. Tình thế cách
mạng trực tiếp xuất hiện.
- Quân đội các nước đế quốc với danh nghĩa đồng minh chuẩn

bị vào Đông Dương tước vũ khí quân Nhật.
- Vấn đề giành chính quyền được đặt ra như một cuộc chạy đua
nước rút với quân Đồng minh.
- Ngày 13-8-1945 Hội nghị toàn quốc của Đảng Cộng sản Đông
Dương họp tại Tân Trào quyết định tổng khởi nghĩa giành chính
quyền trong cả nước từ tay phát xít Nhật, trước khi quân Đồng
minh vào Đông Dương.
- Hội nghị cũng quyết định những vấn đề quan trọng về chính
sách đối nội, đối ngoại sau khi giành chính quyền.
- Ngày 16-8-1945, Đại hội Quốc dân họp tại Tân Trào, tán thành
quyết định tổng khởi nghĩa của Đảng Cộng sản Đông Dương, lập
Uỷ ban dân tộc giải phóng do Hồ chí Minh làm Chủ tịch. Ngay sau
Đại hội Quốc dân, Hồ Chí Minh gửi thư kêu gọi đồng bào cả nước:
“giờ quyết định vận mệnh dân tộc ta đã đến. Toàn quốc đồng bào
hãy đứng lên đem sức ta mà tự giải phóng cho ta”.
- Dưới sự lãnh đạo của Đảng, hơn 20 triệu nhân dân ta đã nhất tề
vũng dậy khởi nghĩa giành chính quyền. Từ ngày 14-8: Giải phóng
quân tiến công các đồn Nhật ở Cao Bằng, Bắc Cạn, Thái Nguyên,
Tuyên Quang, Yên Bái. Ngày 14 đến ngày 18: Giành chính quyền ở
Bắc Giang, Hải Dương, Hà Tĩnh, Quảng Nam, Phúc Yên, Thanh
Hoá, Thái Bình.
- Ngày 19-8: Giành chính quyền ở Thủ đô Hà Nội. Ngày 23-8: Khởi
nghĩa giành chính quyền ở Huế. Ngày 25-8: Quân Nhật ở Sài Gòn
thất thủ. Ngày 28-8: Ta giành chính quyền trong cả nước. Uỷ ban
dân tộc giải phóng tuyên bố tự cải tổ thành Chính phủ Lâm thời
nước Việt Nam dân chủ cộng hoà. Chỉ trong vòng 15 ngày (14 đến
28-8) cuộc Tổng khởi nghĩa đã thành công trên cả nước, chính
quyền về tay nhân dân.
- Ngày 30-8: vua Bảo Đại thoái vị và giao nộp ấn, kiếm, áo bào
cho đại diện Chính phủ Lâm thời nước Việt Nam dân chủ cộng

hoà.
- Ngày 2-9: Tại quảng trường Ba Đình, Hồ Chí Minh thay mặt
Chính phủ Lâm thời đọc Tuyên ngôn độc lập, tuyên bố với quốc
dân đồng bào: Nước Việt Nam dân chủ cộng hòa ra đời.
1.3. Kết quả:
- Thắng lợi của cách mạng tháng Tám đã đập tan xiền xích nô lệ của
chủ nghĩa đế quốc trong hơn 80 năm, chấm dứt sự tồn tại của chế độ
quân chủ chuyên chế suốt 1000 năm và ách thống trị của phát xít
Nhật.
- Ra đời nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà, nhân dân Việt Nam từ
thân phận nô lệ trở thành người tự do, người làm chủ vận mệnh của
mình.
- Đảng Cộng sản Đông Dương từ chỗ phải hoạt động bí mật không hợp
pháp trở thành một đảng cầm quyền và hoạt động công khai.
- Nâng cao lòng tự hào dân tộc, để lại những bài học kinh nghiệm quý
cho phong trào đấu tranh giành độc lập và chủ quyền.
- Cách mạng tháng Tám thắng lợi đã chọc thủng một khâu quan trọng
trong hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc, mở đầu thời kỳ sụp đổ
và tan rã của chủ nghĩa thực dân cũ.
- Chứng minh cho tính đúng đắn của chủ nghĩa Mác-Lênin và những
sáng tạo của Hồ Chí Minh về cách mạng giải phóng dân tộc ở thuộc
địa.
Chủ tịch Hồ Chí Minh nói: “Chẳng những giai cấp lao động và nhân
dân Việt Nam ta có thể tự hào, mà giai cấp lao động và những dân tộc
bị áp bức nơi khác cũng có thể tự hào rằng: lần này là lần đầu tiên
trong lịch sử cách mạng của các dân tộc thuộc địa và nửa thuộc địa,
một Đảng mới 15 tuổi đã lãnh đạo cách mạng thành công, đã nắm
chính quyền toàn quốc”
2. Phân tích nguyên nhân thắng lợi:
2.1. Nguyên nhân khách quan:

-Tháng 8 năm 1945, tình thế cách mạng trực tiếp đã xuất hiện. Cuộc
khủng hoảng chính trị ở Đông Dương đã đến tột độ. Phe phát xít thua
trận, phát xít Nhật đã đầu hàng đồng minh vô điều kiện. Chính phủ bù
nhìn Trần Trọng Kim hoang man cực độ. Đồng thời, ta đã xây dựng lực
lượng cách mạng hùng hậu. Nhân dân ta không thể chịu đựng bị áp
bức được nữa. Quyết tâm chiến đấu để giành độc lập tự do cho dân
tộc, không khí cách mạng sôi sục. Bên cạnh đó, cách mạng phải chạy
đua gấp rút với quân Anh, Mỹ trước khi chúng vào Đông Dương giải
giáp quân phát xít, mượn danh nghĩa pháp lý để chiếm nước ta.
2.2. Nguyên nhân chủ quan:
-Là kết quả của sự tổng hợp 15 đấu tranh gian khổ của toàn dân ta
dưới sự lãnh đạo của Đảng. Quần chúng cách mạng được Đảng tổ chức,
lãnh đạo, rèn luyện bằng thực tiễn đấu tranh trở thành lực lượng chính
trị hung hậu, có lực lượng vũ trang nhân dân làm nòng cốt.
-Truyền thống yêu nước từ ngàn đời nay của dân tộc ta đã tạo nên sức
mạnh đại đoàn kết dân tộc vô cùng to lớn , dựa trên cơ sở lien minh
công nông dưới sự lãnh đạo của Đảng.
-Đảng ta có đường lối lãnh đạo vô cùng đúng đắn, nắm đúng thời cơ,
chỉ đạo kiên quyết, đúng đắn, biết tạo nên sức mạnh để áp đảo kẻ thù
và quyết tâm lãnh đạo quần chúng khởi nghĩa giành chính quyền.
-Nhân tố quyết đinh dẫn tới thành công của cách mạng tháng tám đó
là đường lối lãnh đạo đúng đắn của Đảng ta
Một số học giả nước ngoài đã không thấy hết vai trò lãnh đạo của
Đảng ta mà cho rằng do có “sự ăn may”. Do lúc đó ở Đông Dương có
khoảng trống quyền lực (Pháp chạy, Nhật hàng, quân Đồng Minh chưa
tới) nên Việt Minh mới dễ dàng giành thắng lợi. Thực tế cho tháy là
trong hơn 80 năm đấu tranh chống thực dân Pháp, hàng chục cuộc đấu
tranh oanh liệt của nhân dân ta đã nổ ra nhưng đều thất bại. Nguyên
nhân chủ yếu của sự thất bại đó là do chưa có lý luận cách mạng soi
đường cũng như chưa có đường lối chiến lược, sách lược đúng đắn.Thời

cơ không tự nhiên có mà do chúng ta tác động nó, thúc đẩy nó ra đời.
Trong suốt 15 năm Đảng ta luôn luôn chú trọng tới việc xây dựng lực
lượng, củng cố đội ngũ Đảng viên để làm nồng cốt cho cuộc cách
mạng.
Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công nhanh chóng, ngoạn
mục là do nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân quan trọng, có
ý nghĩa quyết định, đó chính là sự lãnh đạo đúng đắn, sáng suốt, tài
tình và khéo léo của Đảng Cộng sản Việt Nam. Đảng đã coi trọng cả
đấu tranh chính trị lẫn đấu tranh vũ trang, kết hợp chặt chẽ, linh hoạt
hai hình thức đấu tranh này. Lực lượng vũ trang được Đảng lãnh đạo
tuyệt đối, được nhân dân nuôi dưỡng, đùm bọc có chỗ đứng vững chắc
là các căn cứ cách mạng. Đường lối cách mạng đúng đắn của Đảng,
phương châm, phương pháp, sách lược cách mạng mềm dẻo, linh hoạt
đã lôi cuốn, tập hợp, đoàn kết các tầng lớp nhân dân thành một khối
thống nhất, hun nóng thêm bầu nhiệt huyết, làm bừng cháy ngọn lửa
cách mạng đang âm ỉ trong lòng mỗi người dân Việt Nam.
3. Ý nghĩa lịch sử:
 Đối với Việt Nam:
Thắng lợi cách mạng tháng 8 đã đập tan xiềng xích nô lệ của thực
dân Pháp trong gần một thế kỷ, lật nhào chế dộ quân chủ hàng mấy
nghìn năm và ách thống trị của phát xít Nhật, lập nên nước Việt Nam
dân chủ cộng hòa, nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đông Nam Á.
Nhân dân Việt Nam từ thân phận nô lệ trở thành người dân của nước
độc lập tự do, làm chủ vận mệnh của mình.
Thắng lợi của cách mạng tháng 8 đánh dấu bước phát triển nhảy vọt
của lịch sử dân tộc Việt Nam, đưa dân tộc ta bước vào một kỷ nguyên
mới: kỷ nguyên độc lập tự do và chủ nghĩa xã hội.
Với thắng lợi của cách mạng tháng 8, Đảng và nhà nước đã góp phần
làm phong phú thêm kho tàng lý luận của chủ nghĩa Mác – Lênin, cung
cấp thêm nhiều kinh nghiệm quý báu cho phong trào đấu tranh giải

phóng dân tộc và quyền dân chủ.
 Đối với thế giới:
Cách mạng tháng tám thắng lợi đã cổ vũ mạnh mẽ nhân dân các
nước thuộc địa và nửa thuộc địa đấu tranh chống chủ nghĩa đế quốc,
thực dân dành độc lập tự do.
Nó trực tiếp tạo ra chỗ dựa đáng tin cậy cho cuộc cách mạng của
nhân dân Lào và Campuchia anh em và góp phần làm thay đổi cục
diện chính trị ở Đông Nam Á. Nó cổ vũ và cung cấp kinh nghiệm thành
công cho nhân dân các nước thuộc địa đấu tranh giành độc lập. làm
cho thế lực đế quốc ở chính quốc phải điều chỉnh chính sách. Nó làm
cho Việt Nam trở thành một trong những dân tộc tiên phong cách
mạng, là lực lượng tích cực trong phong trào đấu tranh của nhân dân
thế giới, vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội. Ngoài
ra, kinh nghiệm thực tiễn của cuộc Cách mạng Tháng Tám đã chứng
minh tính đúng đắn của chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh
về con đường cách mạng vô sản và bổ sung thêm một Đảng lý luận về
cuộc cách mạng dân tộc ở nước thuộc địa khá phong phú.
Cuộc Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đã có những nét rất độc
đáo. Đó là cuộc cách mạng giải phóng dân tộc mang tính nhân dân rất
sâu sắc, thực sự là "đem sức ta tự giải phóng cho ta". Đó là cuộc cách
mạng thắng lợi ở một nước thuộc địa của đế quốc Pháp, Nhật, trong lúc
ở chính quốc Pháp và Nhật, cách mạng vô sản chưa thành công. Đó là
cuộc cách mạng phải đụng đầu với một lực lượng quân đội phản cách
mạng rất lớn, còn cồ mưu đồ phức tạp, nhưng đã giành được thắng lợi
trọn vẹn mà không phải đổ máu. Sức mạnh quyết định thắng lợi đó là
lòng yêu nước và tinh thần cách mạng rất cao, của nhân dân đã được
chuẩn bị qua rèn luyện thử thách 15 năm cùng với Đảng chiến đấu,
chịu nhiều hy sinh mất mát.
4. Bài học kinh nghiệm:
Cách Mạng Tháng Tám thành công để lại cho Đảng và nhân dân Việt

Nam nhiều bài học quý báu, góp phần làm phong phú thêm kho tàng lý
luận về cách mạng giải phóng dân tộc và khởi nghĩa dân tộc. Những
bài học kinh nghiệm chính là:
- Bài học thứ nhất là có một Đảng tiên phong thật sự cách mạng,
với một bộ tham mưu giỏi, một lãnh tụ kiệt xuất, nắm bắt được
những lý luận, những tư tưởng tiên tiến của thời đại và biết vận
dụng vào hoàn cảnh cụ thể của mỗi giai đoạn cách mạng cụ thể
của đất nước, đề ra được những đường lối cách mạng đúng đắn,
phương pháp, hình thức đấu tranh phong phú, linh hoạt.
- Bài học thứ hai là Đảng ta giải quyết tốt vấn đề động lực của
cách mạng.
Với đường lối đúng đắn, nghệ thuật chỉ đạo tài giỏi, phương
pháp, sách lược cách mạng khôn khéo, linh hoạt, hình thức đấu
tranh phong phú Đảng ta đã tập hợp và phát huy được sức
mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân trên nền tảng liên minh
công - nông và trí thức, khai thác và phát huy triệt để “tinh thần
Việt Nam”, “ý chí Việt Nam” thông minh, dũng cảm, sáng tạo, sẵn
sàng xông lên cứu nước, cứu nhà, tạo thành một nguồn động lực
vô cùng mạnh mẽ đưa cách mạng tiến lên.
- Bài học thứ ba là phán đoán đúng diễn biến của tình hình trong
nước và quốc tế, nắm lấy thời cơ ngàn năm có một làm cơ sở để
đưa ra những quyết định chính xác.
- Bài học thứ tư là giành chính quyền và kiên quyết bảo vệ chính
quyền.
Giành chính quyền, đó là mục tiêu của bất kỳ một cuộc cách
mạng nào. Nhưng điều đặc biệt, một sự sáng tạo mang bản sắc
Việt Nam của Đảng ta trong Cách mạng tháng Tám năm 1945 là
không phải đợi đến khi phát động tổng khởi nghĩa toàn quốc mới
đặt vấn đề giành chính quyền về tay nhân dân.
5. Đánh giá chung: Sự chuẩn bị chu đáo, đúng thời cơ của Đảng và

chủ tịch Hồ Chí Minh - vấn đề cốt lõi trong thắng lợi Cách mạng
Tháng Tám năm 1945.
Để có được thắng lợi vĩ đại của Cách mạng Tháng Tám, không thể
không kể đến công tác chuẩn bị toàn diện, lâu dài, bền bỉ của Đảng,
chủ tịch Hồ Chí Minh và nhân dân ta qua các cao trào cách mạng.
Chuẩn bị về chủ trương, đường lối cách mạng
Công tác chuẩn bị về chủ trương, đường lối là một nhân tố quan
trọng, kim chỉ nam cho mọi hoạt động của Đảng và nhân dân ta, góp
phần trực tiếp vào thắng lợi quan trọng của Cách mạng Tháng Tám
1945. Quá trình lãnh đạo, Đảng ta luôn nhất quán chủ trương kết hợp
chặt chẽ đấu tranh chính trị với đấu tranh vũ trang, tiến tới tổng khởi
nghĩa toàn dân giành chính quyền.
Chuẩn bị về lực lượng chính trị
Thực chất đây chính là việc giải quyết vấn đề động lực cách mạng. Vì
vậy, trong quá trình chuẩn bị mọi mặt cho Cách mạng Tháng Tám năm
1945, Đảng ta đặc biệt chú trọng công tác xây dựng lực lượng chính trị
quần chúng vững mạnh trên nền tảng là khối liên minh công - nông
vững chắc.
Chuẩn bị về lực lượng vũ trang và xây dựng căn cứ cách mạng
Đây là nội dung quan trọng, là vấn đề xuyên suốt trong công tác
chuẩn bị của Đảng, chủ tịch Hồ Chí Minh và nhân dân ta. Từ những
nhân tố vũ trang nhỏ lẻ ban đầu, dưới sự lãnh đạo của Đảng, chúng ta
đã từng bước xây dựng các đội du kích, tiền thân của lực lượng vũ
trang trực tiếp tham gia chiến đấu giành chính quyền trong những
ngày tổng khởi nghĩa sau này.
Sự nhạy bén nắm bắt thời cơ
Được thể hiện ngay khi Đảng sáng suốt đưa ra những dự báo về tình
thế cách mạng và cơ hội quý báu để dân tộc Việt Nam vùng lên giành
chính quyền về tay nhân dân. Rõ ràng, công tác chuẩn bị chu đáo, toàn
diện, bền bỉ và nhạy bén nắm bắt thời cơ mà thực chất là sự kết hợp

nhuần nhuyễn giữa nhân tố chủ quan và điều kiện khách quan; giữa
nội lực và ngoại lực; giữa sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại… đã
đóng vai trò là yếu tố nòng cốt, góp phần tạo nên thắng lợi vĩ đại của
Cách mạng Tháng Tám năm 1945.
Bài học kiên trì chuẩn bị chu đáo, nhạy bén nắm bắt thời cơ của
Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đã được Đảng ta vận dụng sáng tạo
trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ với những dấu
son lịch sử oanh liệt: chiến thắng Điện Biên Phủ ngày 07-5 -1954,
thắng lợi của cuộc tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân năm 1975 mà
đỉnh cao là chiến dịch Hồ Chí Minh ngày 30-4-1975 giành độc lập trọn
vẹn cho đất nước, đưa dân tộc vững bước vào kỷ nguyên mới - kỷ
nguyên cả nước xây dựng chủ nghĩa xã hội.
Ý nghĩa thực tiễn từ Cách Mạng Tháng Tám 1945
69 năm qua, ý nghĩa lịch sử cũng như bài học mà Cách mạng tháng
Tám đặt ra cho chúng ta vẫn còn nguyên giá trị. Đó là cẩm nang để thế
hệ hôm nay soi rọi và noi theo.
Từ nhiều bài học kinh nghiệm của Cách mạng tháng 8 cho thấy, sự
nhạy bén và kiên quyết của Đảng trong tận dụng thời cơ, huy động
quần chúng. Trong đó, vai trò, trách nhiệm của đội ngũ đảng viên tiên
phong ngày ấy là vô cùng to lớn. Chính mỗi đảng viên là nguồn sức
mạnh không gì sánh được, giúp Đảng huy động lực lượng quần chúng
nhân dân đấu tranh giành độc lập. Hiện nay, công tác xây dựng Đảng
trong tình hình mới, rất cần phát huy hơn nữa bài học kinh nghiệm
của Cách mạng tháng 8, làm tấm gương để Đảng ta soi rọi vào, trong
việc xây dựng đội ngũ cán bộ đảng viên luôn tiên phong, gương mẫu.
Có thể nói, sức mạnh của sự đoàn kết toàn dân dưới sự lãnh đạo của
Đảng chính là nội lực mà từng tổ chức cơ sở Đảng hiện nay cần khơi
dậy trên mỗi bước đi lên của cách mạng, trong quá trình xây dựng và
bảo vệ tổ quốc. Để làm được điều đó, ngoài linh hoạt áp dụng bài học
lịch sử vào thực tiễn địa phương, các cơ sở Đảng cần đi sâu vào dân để

hiểu dân, nâng cao lòng tin của dân với Đảng.
Việc xây dựng Đảng hiện nay là một trong những nhiệm vụ quan
trọng hàng đầu, trong đó gìn giữ và tiếp nối truyền thống của quá trình
đấu tranh giành độc lập của dân tộc mà Cách mạng Tháng 8 là mốc
son chói lọi. Xây dựng được 1 lực lượng cán bộ, đảng viên mạnh cả về
chất lẫn về lượng, đồng thời biết huy động sức mạnh toàn dân sẽ là
nền tảng vững chắc cho quá trình xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Đặc
biệt trong thời điểm nước ta đang thực hiện cương lĩnh xây dựng đất
nước trong thời kỳ quá độ lên Chủ nghĩa xã hội, để đạt được mục tiêu
đến giữa thế kỷ này, nước ta thành trở thành một nước công nghiệp
hiện đại theo định hướng xã hội chủ nghĩa, từ Trung ương đến địa
phương cần áp dụng bài học lịch sử vào thực tiễn một cách khoa học
và sâu rộng.
Kết luận
Cuộc tổng khởi nghĩa Tháng Tám năm 1945 là đỉnh cao của 15 năm
đấu tranh của toàn dân ta dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt
Nam, trải qua ba cao trào cách mạng lớn, ba cuộc tổng diễn tập cách
mạng. Qua đấu tranh gian khổ, hy sinh to lớn, Đảng đã từng bước
trưởng thành về chính trị, tư tưởng, tổ chức, xây dựng lực lượng quần
chúng cách mạng hùng hậu chung quanh mình. Đảng đã vận dụng
sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào hoàn cảnh thực tiễn Việt Nam, đề
ra đường lối cách mạng đúng đắn, có phương pháp và chiến lược, chiến
thuật cách mạng thích hợp và linh hoạt, luôn luôn giương cao ngọn cờ
độc lập dân tộc, không ngừng củng cố và mở rộng khối đại đoàn kết
toàn dân, phân hóa lực lượng kẻ thù, xác định rõ kẻ thù chính, kẻ thù
cụ thể trước mắt.
Cách mạng Tháng Tám xác lập và nâng cao vị trí quốc tế của dân
tộc Việt Nam trong hàng ngũ các dân tộc tiên phong trên thế giới. Cách
mạng Tháng Tám phá tan một mắt xích quan trọng và thúc đẩy sự tan
rã không thể cứu vãn nổi của hệ thống thuộc địa, mở đầu quá trình sụp

đổ của chế độ thực dân cũ tàn bạo, cổ vũ nhân dân các dân tộc thuộc
địa đấu tranh tự giải phóng giành độc lập tự do.
Để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đòi
hỏi chúng ta cần tích cực nghiên cứu, vận dụng tốt những bài học kinh
nghiệm quý báu trong Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đặc biệt là
vấn đề““kiên trì chuẩn bị chu đáo, nhạy bén nắm bắt thời cơ”- vấn đề
có ý nghĩa thực tiễn sâu sắc. Trong bối cảnh toàn cầu hóa mạnh mẽ
hiện nay, việc thường xuyên bồi dưỡng thực lực của đất nước, tích cực
ứng dụng thành tựu khoa học kỹ thuật, phát huy tối đa những lợi thế so
sánh gắn với tranh thủ những thời cơ, vận hội phát triển để “đi tắt đón
đầu”, biết sáng tạo và tận dụng thời cơ trong phát triển kinh tế, hội
nhập quốc tế… là cơ sở để toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta đẩy
nhanh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, nâng cao đời
sống nhân dân, từng bước củng cố và tăng cường tiềm lực quốc phòng
quân sự để bảo vệ vững chắc Tổ quốc xã hội
chủ nghĩa phấn đấu vì mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công
bằng, văn minh”.
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
1. Giáo trình
2. />nghia-lich-su-bai-hoc-kinh-nghiem-cua-cach-mang-thang-tam-va-
su-chuan-bi-chu-dao-chon-dung-thoi-co-cua-dang-va-ho-chu-
tich.htm?page=6
3. />diem/2010/3261/Cach-mang-Thang-Tam-cua-Viet-Nam-Y-nghia-
lich-su-va.aspx