Một số bệnh liên quan đến ô nhiễm chì

M
M
ỘT SỐ BỆNH LIÊN QUAN ĐẾN
ỘT SỐ BỆNH LIÊN QUAN ĐẾN
Ô NHIỄM CHÌ
Ô NHIỄM CHÌ
GVHD
GVHD
: PGS.TS. Trịnh Thị Thanh
: PGS.TS. Trịnh Thị Thanh
Thực hiện
Thực hiện
: Nhóm 6 – K14
: Nhóm 6 – K14


®Æc ®iÓm vµ d¹ng tån t¹i cña ch×



Chì là kim loại mềm, màu xám xanh, thuộc
Chì là kim loại mềm, màu xám xanh, thuộc
nhóm kim loại nặng, thường tồn tại ở dạng hóa
nhóm kim loại nặng, thường tồn tại ở dạng hóa
trị II
trị II
(Pb
(Pb
2+
2+

)
)
.Trong thiên nhiên chì tồn ở dạng
.Trong thiên nhiên chì tồn ở dạng
quặng như sulphur chì (galen).
quặng như sulphur chì (galen).



Nhiệt độ nóng chảy là 327
Nhiệt độ nóng chảy là 327
0
C
, sôi ở 1515
, sôi ở 1515
0
C
,
,
nhưng từ 550-600
nhưng từ 550-600
0
C
chì đã bay hơi.
chì đã bay hơi.






Chì và các hợp chất của chì đều độc. Các hợp
Chì và các hợp chất của chì đều độc. Các hợp
chất này càng dễ hòa tan bao nhiêu, chì càng độc
chất này càng dễ hòa tan bao nhiêu, chì càng độc
bấy nhiêu. Đặc biệt ở 500-600
bấy nhiêu. Đặc biệt ở 500-600


chì bay hơi và khi
chì bay hơi và khi
tiếp xúc với không khí, hơi chì biến thành oxyt chì.
tiếp xúc với không khí, hơi chì biến thành oxyt chì.



Trẻ em và phụ n có thai là
Trẻ em và phụ n có thai là
nhng
nhng
đối t=ợng
đối t=ợng
nhy cm vi nhng
nhy cm vi nhng
nh h=ởng nguy hại v i
nh h=ởng nguy hại v i
nhi m c ch

nhi m c ch
ỡ
ỡ
.
.

DNG TN TI
DNG TN TI



Trong không khí
Trong không khí
:
:
Rắn, bụi, các hạt
Rắn, bụi, các hạt
chỡ
chỡ
đioxit hoặc ở dạng hơi, đặc biệt
đioxit hoặc ở dạng hơi, đặc biệt
ankyl
ankyl
chỡ
chỡ
thoát ra từ nhiên liệu của các động cơ đốt
thoát ra từ nhiên liệu của các động cơ đốt
trong
trong

Trong nớc
Trong nớc
:
:


-
-
Chỡ
Chỡ


tồn tại chủ yếu ở dạng rắn lơ lửng (83%), còn
tồn tại chủ yếu ở dạng rắn lơ lửng (83%), còn
lại ở dạng trao đổi ion PbOH
lại ở dạng trao đổi ion PbOH
+
+
, PbCl
, PbCl
-
-
và tạo phức với
và tạo phức với
humic, fulvic.
humic, fulvic.
- C
- C

hỡ
hỡ
hấp phụ trên bùn: 58% ở dạng rắn, 10% ở dạng
hấp phụ trên bùn: 58% ở dạng rắn, 10% ở dạng
phức với chất h u cơ, còn lại ở dạng không tan, keo.
phức với chất h u cơ, còn lại ở dạng không tan, keo.
Ch
Ch
ỡ
ỡ
phát
phát
thi
thi
ra môi tr=ờng gặp pH trung tính rất dễ
ra môi tr=ờng gặp pH trung tính rất dễ
kết tủa Pb
kết tủa Pb
2
2
O(OH)
O(OH)
2
2
. Pb(OH)
. Pb(OH)
2
2
.
.


Trong ®Êt:
Chì trong m«i tr=êng ®Êt th=êng ë 3 d¹ng chñ yÕu:
-  (Pb
2+
).
-     ạ ắ đọ đấ : Pb(OH)
2
,PbCO
3
PbO,PbS, PbSO
4
… Chì cã thÓ bị hÊp phô bëi c¸c oxit

Fe, Mn, Al, kho¸ng sÐt, chÊt h=u c¬
- 

Nguồn gây ô nhiễm ch
Nguồn gây ô nhiễm ch
è
è


!"
!"

- Nguồn tự nhiên gây ô nhiễm ch
- Nguồn tự nhiên gây ô nhiễm ch
ỡ
ỡ
không đáng kể
không đáng kể
-
-
Quá
Quá
trỡnh
trỡnh
phong hoá đá gây nên l=ợng ch
phong hoá đá gây nên l=ợng ch
ỡ
ỡ
nhỏ xâm
nhỏ xâm


nhập vào đất đặc biệt là các loại đá trầm tích có chứa
nhập vào đất đặc biệt là các loại đá trầm tích có chứa


l=u huỳnh, đá phiến sét.
l=u huỳnh, đá phiến sét.


-
-

Các dạng phổ biến của chì trong tự nhiên:
Các dạng phổ biến của chì trong tự nhiên:


PbS, PbCO
PbS, PbCO
3
3
và PbSO
và PbSO
4
4



Nguån g©y « nhiÔm ch
Nguån g©y « nhiÔm ch
Ì
Ì
 #
 #


-
-
Qu¸
Qu¸
trình
trình
khai kho¸ng, nÊu quÆng th=êng lµ quÆng PbS, chÕ

khai kho¸ng, nÊu quÆng th=êng lµ quÆng PbS, chÕ
t¹o pin, chÊt dÎo tæng hîp, s¬n, hãa chÊt,
t¹o pin, chÊt dÎo tæng hîp, s¬n, hãa chÊt,
sản
sản
xuÊt ¾c quy ch
xuÊt ¾c quy ch
ì
ì
,
,
hµn khãi bôi cña ®éng c¬
hµn khãi bôi cña ®éng c¬


- C«ng nghiÖp
- C«ng nghiÖp
sản
sản
xuÊt c
xuÊt c
hì
hì
hµng
hµng
năm
năm


thải

thải
vµo m«i tr=êng
vµo m«i tr=êng
khoảng
khoảng
330.000 tÊn Pb
330.000 tÊn Pb
2+
2+
.
.

Có 3 con đường xâm nhập của chì vào cơ thể:
Có 3 con đường xâm nhập của chì vào cơ thể:
Qua hô hấp
Qua hô hấp
Qua tiếp xúc trực tiếp (da)
Qua tiếp xúc trực tiếp (da)
Qua tiêu hoá
Qua tiêu hoá
Con đường hấp thụ chì vào cơ thể
Con đường hấp thụ chì vào cơ thể

$!%#&'
$!%#&'
ỡ
ỡ

( )*
( )*


T
T
ớch ly chỡ nhiu nht: 95%,
ớch ly chỡ nhiu nht: 95%,
Ch
Ch
ỡ
ỡ


thay th
thay th


cho canxi
cho canxi
trong xng.
trong xng.
( +,
( +,


Trong máu ch
Trong máu ch
ỡ

ỡ
chiếm 1% tổng l=ợng
chiếm 1% tổng l=ợng
ch
ch
ỡ
ỡ
có trong cơ thể, l=ợng ch
có trong cơ thể, l=ợng ch
ỡ
ỡ
này nằm chủ yếu
này nằm chủ yếu
ở hồng cầu tới 90%, còn lại nằm ở huyết t=ơng.
ở hồng cầu tới 90%, còn lại nằm ở huyết t=ơng.


(+-./.
(+-./.
gan, thận, tủy x=ơng, hệ thần kinh
gan, thận, tủy x=ơng, hệ thần kinh
(ch
(ch
ỡ
ỡ
cố định ở tổ chức mỡ của não).
cố định ở tổ chức mỡ của não).

0,12
0,12

thi31*4"5:
- Chỡ vào cơ thể qua đ=ờng tiêu hóa, một phần nhỏ đ=ợc hấp
thụ vào máu còn lại phần lớn đàu thi ra ngoài theo phân.
- Khi chỡ vào máu tác động đến các cơ quan, gan bắt đầu hoạt
động đào thi chỡ qua mật đến ruột, l=ợng chỡ tiếp tục đ=ợc đ=a
ra ngoài theo phân

thi3*6
ây là đ=ờng đào thi quan trọng nhất, khong 75% l=ợng chỡ
hấp thụ đ=ợc đào thi qua đ=ờng này.

Con đ=ờng khác:đào thi qua lông, móng, sa, mồ hôi,
n=ớc bọt


Những
Những
-75#8&7
-75#8&7




tất cả mọi công
tất cả mọi công
việc khai thác, chế biến, điều chế, sử dụng chì, quặng
việc khai thác, chế biến, điều chế, sử dụng chì, quặng
chì, hơp kim chì
chì, hơp kim chì

Chủ yếu là:
Chủ yếu là:
9:,;<&<3=
9:,;<&<3=
ì
ì
,%<75
,%<75
ì
ì
>
>
9 
9 
ì
ì
?>
?>
9@87;A;1B;C,.D
9@87;A;1B;C,.D
ì
ì
,E%F.
,E%F.
ì
ì
9<;GHI;1,&5,7&J
9<;GHI;1,&5,7&J
ì
ì

E%F.
E%F.
ì
ì
9K
9K
chữ
chữ
&JE%F.
&JE%F.
ì,
ì,
.,81B
.,81B
ữ
ữ
;I%
;I%
ữ
ữ
>
>
9-87
9-87
ì
ì
FH,
FH,
sợi
sợi

C#8H%5-87&J
C#8H%5-87&J
ì.
ì.
BỆNH DO NHIỄM ĐỘC CHÌ VÀ CÁC HỢP
BỆNH DO NHIỄM ĐỘC CHÌ VÀ CÁC HỢP
CHẤT CỦA CHÌ
CHẤT CỦA CHÌ

+ Mạ bằng ph=ơng pháp phun xỡ.
+ iều chế và sử dụng các oxit chì và muối ch ỡ.
+ Pha chế và sử dụng sơn, vecni, mực in, matít có gốc là
các hợp chất chỡ
+ Chế tạo và sử dụng các lọa men có chỡ, thủy tinh pha
chỡ.
+ Tráng men và in hoa đồ gốm bằng lớp sơn chỡ
+ Cạo, đột, cắt các vật liệu có phủ lớp sơn chỡ
+ Pha chế và sử dụng tetraethyl chỡ, các nhiên liệu có
chứa chỡ, cọ rửa các thùng chứa các nhiên liệu này.
Nhng
Nhng
-75#8&7
-75#8&7



Bệnh nhiễm độc do chì (P
Bệnh nhiễm độc do chì (P
b
b

) và các
) và các
hợp chất chì
hợp chất chì
L.1ỡ1*EM
- Nhiễm độc ác tính: đau bụng liên tục, thành bụng mềm,
sau trạng thái đau bụng gây bại liệt hoặc từng phần cơ thể do
thần kinh trung =ơng bị bại liệt nếu không cấp cứu kịp thời
sẽ bị tử vong.
- Nhiễm độc chỡ lành tớnh: một số cơ trên cổ tay bị tê liệt
mất kh nng đáp ứng lại kích thích nên hoạt động cơ bàn
tay rất khó khn, ng=ời có cm giác khó chịu.

Các bệnh do nhiễm độc chì vô cơ
Các bệnh do nhiễm độc chì vô cơ
@
@
ệt chì
ệt chì
:
:
Liệt chì là đặc trưng trong số các tổn thương thần kinh, thể
Liệt chì là đặc trưng trong số các tổn thương thần kinh, thể
hiện ở liệt các cơ duỗi.
hiện ở liệt các cơ duỗi.
Liệt chì là liệt vận động đơn thuần do tổn thương thần kinh
Liệt chì là liệt vận động đơn thuần do tổn thương thần kinh
và mất phản xạ gân.
và mất phản xạ gân.


&<N
&<N


@.&71=&7".A;&7#O1P
@.&71=&7".A;&7#O1P
CQC;;1F;."2;-.";CLR>
CQC;;1F;."2;-.";CLR>


S".
S".




Viêm thận ph
Viêm thận ph
,.;%T7U;1.8<V
,.;%T7U;1.8<V
U;"";WX>*655 P;&P>
U;"";WX>*655 P;&P>


Y8<,%
Y8<,%





@B1P58<,%1P;15Z[L
@B1P58<,%1P;15Z[L
%'E%6".>\&#8,1<. 
%'E%6".>\&#8,1<. 
>Y8<,%5#8&<..L.1
>Y8<,%5#8&<..L.1
G]8<;.;8.>
G]8<;.;8.>



Thấp khớp do chì
Thấp khớp do chì
Xuất hiện từng cơn, đau khớp lan tỏa. Cơn đau kéo dài vài ngày.
Xuất hiện từng cơn, đau khớp lan tỏa. Cơn đau kéo dài vài ngày.
Còn có thể đau cơ, đau xung quanh khớp.
Còn có thể đau cơ, đau xung quanh khớp.







ì
ì
^.
^.
D,.T
D,.T

răng
răng
Z_T..
Z_T..
*8"##81
*8"##81
răng
răng
=B
=B
răng
răng
F_T.*
F_T.*
8
8
răng
răng




Nhiễm độc chì hữu cơ
Nhiễm độc chì hữu cơ
Chì hữu cơ thường gặp là tetra ethyl chì
Chì hữu cơ thường gặp là tetra ethyl chì
Pb(C
Pb(C
2
2

H
H
5
5
)
)
4
4
.
.
Hợp
Hợp
chất này được sử dụng để pha xăng.
chất này được sử dụng để pha xăng.
Tetra ethyl chì vào cơ thể dễ dàng qua da, qua đường hô
Tetra ethyl chì vào cơ thể dễ dàng qua da, qua đường hô
hấp.
hấp.
Chì hữu cơ gây nhiễm độc kiểu viêm não, chì cố định ở
Chì hữu cơ gây nhiễm độc kiểu viêm não, chì cố định ở
tổ chức mỡ của não.
tổ chức mỡ của não.
Ở gan, tetra ethyl chì có thể chuyển thành tri ethyl chì và
Ở gan, tetra ethyl chì có thể chuyển thành tri ethyl chì và
chì vô cơ, chì vô cơ này sau khi được giải phóng lại tích
chì vô cơ, chì vô cơ này sau khi được giải phóng lại tích
đọng vào xương.
đọng vào xương.
Các kết quả nghiên cứu cho thấy chì hữu cơ tích đọng ở
Các kết quả nghiên cứu cho thấy chì hữu cơ tích đọng ở

não rồi ở gan và thận
não rồi ở gan và thận

BÖnh nhiÔm ®éc nghÒ nghiÖp do ch× (Pb)
BÖnh nhiÔm ®éc nghÒ nghiÖp do ch× (Pb)
vµ c¸c hîp chÊt ch×
vµ c¸c hîp chÊt ch×
`7%,%FI%
`7%,%FI%


082G]Q%2<
082G]Q%2<
7'F>:%QGV%2Z
7'F>:%QGV%2Z
4;=Z-5'>
4;=Z-5'>


-#<%GB6GV%%253P,
-#<%GB6GV%%253P,
&271=&7FP.O5 1Q
&271=&7FP.O5 1Q
%21T.=>
%21T.=>


,GV%;&]F*4E%
,GV%;&]F*4E%
?F-1*ECa.C ;1b8CP

?F-1*ECa.C ;1b8CP
.cC3P,=,7F,1>
.cC3P,=,7F,1>