thiết kế máy ép trục thuỷ lực

Thiãút kãú âäư ạn täút nghiãûp
CHỈÅNG I: CÅ SÅÍ L THUÚT VÃƯ ẸP KIM LOẢI V
CẠC LOẢI MẠY ẸP THÄNG DỦNG
1.1 L thuút chung vãư biãún dảng kim loải
1.1.1 L thuút biãún dảng kim loải
Nhỉ chụng ta â biãút, dỉåïi tạc dủng ca ngoải lỉûc kim loải biãún dảng theo cạc
giai âoản: biãún dảng ân häưi, biãún dảng do v biãún dảng phạ hu. Tu theo cáúu trục
tinh thãø cùa mäùi kim loải, cạc giai âoản trãn cọ thãø xy ra so våïi cạc mỉïc âäü khạc nhau.
Dỉåïi âáy l kho sạt trong âån tinh thãø kim loải, trãn cå såí âọ nghiãn cỉïu biãún dảng
do ca kim loải v håüp kim. Trong âån tinh thãø kim loải, cạc ngun tỉí sàõp xãúp theo
mäüt trçnh tỉû xạc âënh, mäùi ngun tỉí ln dao âäüng xung quanh mäüt vë trê cán bàòng ca
nọ (a).
Hçnh 1.1 Så âäư biãún dảng trong âån tinh thãø
- Biãún dảng ân häưi: dỉåïi tạc dủng ca ngoải lỉûc, mảng tinh thãø bë biãún dảng. Khi
ỉïng sút sinh ra trong kim loải chỉa vỉåüt quạ giåïi hản ân häưi, cạc ngun tỉí kim loải
dëch chuøn khäng vỉåüt quạ mäüt thäng säú mảng (b). Nãúu thäi tạc dủng lỉûc, mảng tinh
thãø lải tråí vãư trảng thại ban âáưu.
- Biãún dảng do: khi ỉïng sút sinh ra trong kim loải vỉåüt quạ giåïi hản ân häưi.
Kim loải bë biãún dảng do do trỉåüt v song tinh.
+ Theo hçnh thỉïc trỉåüt: mäüt pháưn tinh thãø dëch chuøn song song våïi mäüt pháưn
cn lải theo mäüt màût phàóng nháút âënh, màût phàóng ny gi l màût phàóng trỉåüt (c). Trãn
màût trỉåüt, cạc ngun tỉí kim loải dëch chuøn tỉång âäúi våïi nhau mäüt khong âụng
bàòng mäüt ngun láưn thäng säú mảng, sau dëch chuøn cạc ngun tỉí kim loải åí vë trê
cán bàòng måïi. Båíi váûy, sau khi thäi tạc dủng lỉûc, kim loải khäng tråí vãư trảng thại ban
âáưu.
+ Theo hçnh thỉïc song tinh: mäüt pháưn tinh thãø vỉìa trỉåüt vỉìa quay âãún mäüt vë trê
måïi âäúi xỉïng våïi pháưn cn lải qua mäüt màût phàóng gi l song tinh (d). Cạc ngun tỉí
kim loải trãn mäùi màût di chuøn mäüt khong t lãû våïi khong cạch âãún màût song tinh.
Cạc nghiãn cỉïu l thuút v thỉûc nghiãûm cho tháúy trỉåüt l hçnh thỉïc ch úu gáy
ra biãún dảng do trong kim loải. Cạc màût trỉåüt l cạc màût phàóng cọ máût âäü ngun tỉí
cao nháút. Biãún dảng do do song tinh gáy ra ráút bẹ, nhỉng khi cọ song tinh trỉåüt xy ra

thûn låüi hån.
Biãún dảng do ca âa tinh thãø: kim loải v håüp kim l táûp håüp ca nhiãưu âån tinh
thãø (hảt tinh thãø), cáúu trục ca chụng âỉåüc gi l cáúu trục âa tinh thãø. Trong âa tinh
thãø, biãún dảng do cọ 2 dảng: biãún dảng trong näüi bäü hảt v biãún dảng trong tinh giåïi
SV: Âon Ngc Âënh

Trang 3
Thiãút kãú âäư ạn täút nghiãûp
hảt. Sỉû biãún dảng trong näüi bäü hảt do trỉåüt v song tinh. Âáưu tiãn sỉû trỉåüt xy ra åí cạc
hảt cọ màût trỉåüt tảo våïi ỉïng sút chênh mäüt gọc bàòng hồûc xáúp xè 45
0
sau âọ måïi âãún
cạc màût khạc. Nhỉ váûy, biãún dảng do trong kim loải âa tinh thãø xy ra khäng âäưng
thåìi v khäng âäưng âãưu. Dỉåïi tạc dủng ca ngoải lỉûc, biãn giåïi hảt ca tinh thãø cng bë
biãún dảng. Khi âọ, cạc hảt trỉåüt v quay tỉång âäúi våïi nhau. Do sỉû trỉåüt v quay ca
cạc hảt, trong cạc hảt lải xút hiãûn cạc màût trỉåüt thûn låüi måïi giụp cho biãún dảng trong
kim loải tiãúp tủc phạt triãøn.
1.1.2 Cạc úu täú nh hỉåíng âãún tênh do v biãún dảng ca kim loải
Tênh do ca kim loải l kh nàng biãún dảng do ca kim loải dỉåïi tạc dủng ca
ngoải lỉûc m khäng bë phạ hu. Tênh do ca kim loải phủ thüc vo hng loảt nhán täú
khạc nhau nhỉ: thnh pháưn v täø chỉïc kim loải, nhiãût âäü, trảng thại ỉïng sút chênh, ỉïng
sút dỉ, ma sạt ngoi, lỉûc quạn tênh v täúc âäü biãún dảng
a. nh hỉåíng ca thnh pháưn täø chỉïc kim loải
Cạc kim loải khạc nhau cọ kiãøu mảng tinh thãø, lỉûc liãn kãút giỉỵa cạc ngun tỉí
khạc nhau do âọ tênh do ca chụng cng khạc nhau, chàóng hản: âäưng, nhäm do hån
sàõt. Âäúi våïi cạc håüp kim, kiãøu mảng thỉåìng phỉïc tảp, xä lãûch mảng låïn, mäüt säú ngun
täú tảo cạc hảt cỉïng trong täø chỉïc cn tråí sỉû biãún dảng do âọ tênh do gim. Thäng
thỉåìng kim loải sảch v kim loải cọ cáúu trục mäüt pha do hån håüp kim cọ cáúu trục
nhiãưu pha. Cạc tảp cháút thỉåìng táûp trung åí biãn giåïi hảt lm tàng xä lãûch mảng, cng
nhỉ lm gim tênh do ca kim loải.

b. nh hỉåíng ca nhiãût âäü
Tênh do ca kim loải phủ thüc ráút låïn vo nhiãût âäü. Háưu hãút nhỉỵng kim loải khi
tàng nhiãût âäü thç tênh do tàng. Khi tàng nhiãût âäü dao âäüng nhiãût ca cạc ngun tỉí
tàng, âäưng thåìi xä lãûch mảng gim, kh nàng khúch tạn cạc ngun tỉí tàng lm cho täø
chỉïc kim loải âäưng âãưu hån. Mäüt säú kim loải v håüp kim åí nhiãût âäü thỉåìng täưn tải åí
pha kẹm do, khi åí âäü cao chuøn biãún thç thnh pha cọ âäü do cao.
c. nh hỉåíng ca ỉïng sút dỉ
Khi kim loải bë biãún dảng nhiãưu, cạc hảt tinh thãø bë våỵ vủn, xä lãûch mảng, tàng
ỉïng sút dỉ låïn lm cho tênh do kim loải bë gim mảnh (hiãûn tỉåüng biãún cỉïng). Khi
nhiãût âäü kim loải âảt tỉì 0,25
÷
0,30T
nc
(nhiãût âäü nọng chy), thç ỉïng sút dỉ v xä dëch
mảng gim lm cho tênh do kim loải phủc häưi tråí lải (hiãûn tỉåüng phủc häưi).
d. nh hỉåíng ca trảng thại ỉïng sút chênh
Trảng thại ỉïng sút chênh cng nh hỉåíng âạng kãø âãún tênh do ca kim loải.
Qua thỉûc nghiãûm ngỉåìi ta tháúy ràòng, kim loải chëu ỉïng sút nẹn khäúi cọ tênh do cao
hån khi chëu ỉïng sút nẹn màût, nẹn âỉåìng hồûc chëu ỉïng sút kẹo. ỈÏng sút dỉ, ma sạt
ngoi lm thay âäøi trảng thại ỉïng sút chênh trong kim loải nãn tênh do ca kim loải
cng gim.
e. nh hỉåíng ca täúc âäü biãún dảng
Sau khi rn dáûp, cạc hảt kim loải bë biãún dảng do chëu ti trng mi phêa nãn
chai cỉïng hån, sỉïc chäúng lải sỉû biãún dảng ca kim loải s låïn hån, âäưng thåìi khi nhiãût
âäü ngüi dáưn s kãút tinh lải nhỉ c. Nãúu täúc âäü biãún dảng nhanh hån täúc âäü kãút tinh
kim loải thç cạc hảt kim loải bë chai chỉa këp tråí lải trảng thại ban âáưu m lải tiãúp tủc
biãún dảng. Do âọ, ỉïng sút chênh trong khäúi kim loải s låïn, hảt kim loải bë dn v cọ
thãø nỉït.
1.1.3 Trảng thại ỉïng sút v cạc phỉång trçnh do
SV: Âon Ngc Âënh

Trang 4
Thióỳt kóỳ õọử aùn tọỳt nghióỷp
Giaớ sổớ trong vỏỷt hoaỡn toaỡn khọng coù ổùng suỏỳt tióỳp thỗ vỏỷt thóứ chởu 3 ổùng suỏỳt
chờnh sau:
- ổùng suỏỳt õổồỡng:
max
=
1
/2
- ổùng suỏỳt mỷt:
max
= (
1
-
2
)/2
- ổùng suỏỳt khọỳi:
max
= (
max
-
min
)/2
Nóỳu
1
=
2
=
3

thỗ = 0 khọng coù bióỳn daỷng, ổùng suỏỳt chờnh õóứ kim loaỷi bióỳn
daỷng deớo laỡ giồùi haỷn chaớy
ch
.
ióửu kióỷn õóứ bióỳn daỷng deớo:
+ Khi kim loaỷi chởu ổùng suỏỳt õổồỡng:
ch

=
1
tổùc laỡ
2
max
ch


=
+ Khi kim loaỷi chởu ổùng suỏỳt mỷt:
ch

=
21
+ Khi kim loaỷi chởu ổùng suỏỳt khọỳi:
ch

=
minmax
Bióỳn daỷng deớo khi bừt õỏửu sau khi bióỳn daỷng õaỡn họửi. Thóỳ nng cuớa bióỳn daỷng õaỡn
họửi laỡ:
A = A

0
+ A
h

Trong õoù: A
0
- thóỳ nng õóứ thay õọứi thóứ tờch vỏỷt thóứ;
A
h
- thóỳ nng õóứ thay õọứi hỗnh daùng vỏỷt thóứ.
Trong traỷng thaùi ổùng suỏỳt khọỳi, thóỳ nng bióỳn daỷng õaỡn họửi theo õởnh luỏỷt Hooke
õổồỹc xaùc õởnh:

2
332211

++
=A

Nhổ vỏỷy bióỳn daỷng tổồng õọỳi theo õởnh luỏỷt Hooke:
( )
[ ]
3211
1
à
+=
E
( )
[ ]
3122

1
à
+=
E

( )
[ ]
1233
1
à
+=
E
Vỏỷy thóỳ nng cuớa toaỡn bọỹ bióỳn daỷng õổồỹc bióứu dióựn:
A=
( )
[ ]
133221
2
3
2
2
2
1
2
2
1
à
++++
E
SV: oaỡn Ngoỹc ởnh

Trang 5

2


11

1


11

1


11

2


11

1


11

3

11
Thióỳt kóỳ õọử aùn tọỳt nghióỷp
Lổồỹng tng tổồng õọỳi thóứ tờch cuớa vỏỷt trong bióỳn daỷng õaỡn họửi bũng tọứng bióỳn
daỷng trong 3 hổồùng vuọng goùc:
( )
( )
321321
21

à

++

=++=

EV
V
Trong õoù: à - hóỷ sọỳ Pyacon tờnh õóỳn vỏỷt lióỷu bióỳn daỷng;
E - mọõun õaỡn họửi cuớa vỏỷt lióỷu.
Thóỳ nng õóứ laỡm thay õọứi thóứ tờch laỡ:
( )
( )
( )
2
321
321
0
6
21

3

2
1

à

++

=
++

=
EV
V
A
Thóỳ nng duỡng õóứ thay õọứi hỗnh daỷng cuớa vỏỷt thóứ:
( )
( ) ( ) ( )
[ ]
2
13
2
32
2
210
6
1

à

++
+
==
E
AAA
h
Thóỳ nng õồn vở õóứ bióỳn hỗnh khi bióỳn daỷng õổồỡng seợ laỡ:
( )
2
2.
6
1
chh
E
A

à
+
=
Vỏỷy ta coù:
( ) ( ) ( )
const
ch
==++
2
2
13
2
32
2

21
2

Phổồng trỗnh naỡy goỹi laỡ phổồng trỗnh deớo
- Khi caùn kim loaỷi daỷng tỏỳm, bióỳn daỷng ngang khọng õaùng kóứ

2
= à(
1
+
3
)
- Khi bióỳn daỷng deớo (khọng tờnh õóỳn õaỡn họửi), thóứ tờch vỏỷt thóứ khọng thay õọứi
( )
( )
0
21
321
=++


à
E
Luùc õoù: 1-2à = 0 hay à = 0,5
Vióỳt laỷi

2
= (
1
+

3
)/2
Vỏỷy phổồng trỗnh deớo coù thóứ vióỳt:
chch

15,1
3
2
31
=
Trong trổồỹt tinh:
1
= -
3
, trón mỷt nghióng ổùng suỏỳt phaùp bũng khọng,ổùng suỏỳt
tióỳp khi = 45
0
:

max
= (
1
+
3
)/2
ch
ch
k

58,0
3
max
==
Vỏỷy ổùng suỏỳt tióỳp lồùn nhỏỳt laỡ: K = 0,58
ch
goỹi laỡ hũng sọỳ deớo ồớ traỷng thaùi ổùng
suỏỳt khọỳi, phổồng trỗnh deớo coù thóứ vióỳt:

1
-
3
= 2K = const = 1,15
ch
Nóỳu xeùt õóỳn hổồùng cuớa caùc ổùng suỏỳt, phổồng trỗnh deớo õổồỹc vióỳt:
SV: oaỡn Ngoỹc ởnh

Trang 6
Thiãút kãú âäư ạn täút nghiãûp
(±σ
1
) - (±σ
3
) = 2K
1.2 L thuút vãư mäúi làõp ghẹp trong cå khê
1.2.1 Cạc loải mäúi ghẹp dng trong thạo làõp cå khê
Trong ngnh cå khê thç chi tiãút, củm chi tiãút, mạy l cạ bäü pháûn cå såí âãø cáúu
thnh nãn hãû thäúng. Mạy cọ thãø sỉí dủng âỉåüc nháút thiãút cạc chi tiãút ny lải våïi nhau.
Cạc mäúi ghẹp thỉåìng dng phäø biãún hiãûn nay trong ngnh cå khê:

a. Mäúi ghẹp âinh tạn
* Cáúu tảo mäúi ghẹp:
Hçnh 1.2 Mäúi ghẹp âinh tạn
1 - chi tiãút 1; 2 - chi tiãút 2; 3 - âinh tạn
* Cạc phỉång phạp tạn:
+ Phỉång phạp tạn ngüi: Âáy l phỉång phạp làõp rạp mäúi ghẹp åí âiãưu kiãûn
nhiãût âäü bçnh thỉåìng, cọ ạp lỉûc bẹ.
+ Phỉång phạp tạn nọng: ÅÍ âiãưu kiãûn nhiãût âäü cao, ạp lỉûc låïn, kêch thỉåïc mäúi
ghẹp låïn.
* Ỉu nhỉåüc âiãøm:
+ Ỉu âiãøm: Kãút cáúu âån gin, dãù chãú tảo, dãù làõp, chëu ti låïn kãø c ti trng va
âáûp.
+ Nhỉåüc âiãøm: Khäng thãø thạo âỉåüc, nãúu thạo thç lm phạ hng hồûc biãún dảng
mäúi làõp ghẹp.
* Phảm vi ỉïng dủng: Gin giạo cáưu, v tu thu
b. Mäúi ghẹp hn
* Cáúu tảo mäúi ghẹp
Hçnh 1.3 Mäúi ghẹp hn
1 - chi tiãút 1; 2 - mäúi hn; 3 - chi tiãút 2;
* Cạc phỉång phạp hn:
+ Mäúi hn âiãûn: thỉåìng dng âäúi våïi chi tiãút dy, låïn;
+ Mäúi hn håi: thỉåìng dng âäúi våïi chi tiãút mng, nh.
* Ỉu nhỉåüc âiãøm:
SV: Âon Ngc Âënh

Trang 7
Thiãút kãú âäư ạn täút nghiãûp
+ Ỉu âiãøm: Kãút cáúu mäúi hn âån gin, êt täún sỉïc, cọ sỉïc bãưn täút v chëu ti trng
låïn;
+ Nhỉåüc âiãøm: cäú âënh, khäng thạo âỉåüc, khọ âạnh giạ cháút lỉåüng mäúi hn, nọ

phủ thüc vo cå tênh ca que hn, cå tênh ca váût liãûu hn v âàûc biãût phủ thüc vo
trçnh âäü k thût ca ngỉåìi cäng nhán.
* Phảm vi ỉïng dủng: dng phäø biãún, cọ kh nàng thay thãú cho mäúi ghẹp âinh tạn, dng
âãø phủc häưi hồûc näúi di chi tiãút bë hng.
c. Mäúi ghẹp cọ âäü däi
* Cáúu tảo mäúi ghẹp
Hçnh 1.4 Mäúi ghẹp cọ âäü däi
1 - chi tiãút bao (ma, läù); 2 - chi tiãút bë bao (trủc)
* Cạc phỉång phạp thạo làõp:
+ Nãúu mäúi ghẹp cọ âäü däi bẹ: làõp ghẹp bàòng cạch dng lỉûc tạc dủng lãn trủc
hồûc läù;
+ Nãúu mäúi ghẹp cọ âäü däi låïn: thç ta dng lỉûc låïn hồûc làõp bàòng cạch gia nhiãût
(âäút nọng may å hồûc lm ngüi trủc räưi ta tiãún hnh làõp cho âãún khi tråí vãư nhiãût âäü
mäi trỉåìng ta âỉåüc mäúi ghẹp).
* Ỉu nhỉåüc âiãøm:
+ Ỉu âiãøm: Kãút cáúu âån gin gn nhẻ, phỉång phạp làõp khäng phỉïc tảp, mäúi
ghẹp cọ âäü chênh xạc cao.
+ Nhỉåüc âiãøm: cáưn phi cọ thiãút bë thạo làõp, khọ âạnh giạ âỉåüc cháút lỉåüng mäúi
ghẹp, phi tênh toạn(hồûc thỉûc nghiãûm) âãø xạc âënh âäü däi âm bo mäúi ghẹp v kh
nàng chëu lỉûc, hãû säú ma sạt khọ xạc âënh, mäúi ghẹp khọ thạo làõp
* Phảm vi ỉïng dủng: âỉåüc dng räüng ri trong ngnh chãú tảo mạy, cọ kh nàng truưn
mämen xồõn (Mx) v lỉûc dc trủc (Pa) låïn.
d. Mäúi ghẹp then
* Cáúu tảo mäúi ghẹp:
SV: Âon Ngc Âënh

Trang 8
Thiãút kãú âäư ạn täút nghiãûp
Hçnh 1.5 Mäúi ghẹp then
1 - trủc; 2 - ma; 3 - then

* Cạc loải mäúi ghẹp then:
+ Mäúi ghẹp then làõp lng cọ âäü håí: làõp dãù dng, bãư màût bãn l bãư màût chëu ti
(bãư màût lm viãûc);
+ Mäúi ghẹp then làõp chàût: làõp khọ hån, bãư màût lm viãûc l bãư màût trãn ca then;
+ Then hoa: trãn bãư màût then hoa cọ nhiãưu rnh then cọ thãø làõp lng hồûc làõp
chàût (hçnh 1.6).
* Ỉu nhỉåüc âiãøm:
+ Ỉu âiãøm: âån gin, dãù thạo làõp, truưn lỉûc mämen xồõn låïn, di âäüng âỉåüc
trãn trủc (then hoa);
+ Nhỉåüc âiãøm: chi tiãút bë x rnh then nãn cọ sỉû táûp trung ti trng trãn trủc v
may å, sỉïc bãưn gim.
* Phảm vi ỉïng dủng: sỉí dủng trong cạc häüp säú
e. Mäúi ghẹp ren
* Cáúu tảo mäúi ghẹp:
Hçnh 1.6 Mäúi ghẹp ren
Ren l úu täú cå bn ca mäúi ghẹp ren. Nhåì màût ren åí trãn âai äúc v bu läng m
ta tảo nãn âỉåüc mäúi ghẹp. Cạc bãư màût màût ren àn khåïp våïi nhau, tu theo mỉïc âäü àn
khåïp v bỉåïc tiãún ca ren m sỉïc ti trng låïn hay bẹ.
* Ren cọ thãø làõp chàût, làõp lng hồûc làõp trung gian.
* Cọ nhiãưu loải ren: ren tam giạc, ren vng, ren hçnh thang, ren hãû mẹt, ren hãû Anh,
ren qúc tãú
* Ỉu nhỉåüc âiãøm:
+ Ỉu âiãøm: âån gin, làõp rạp thay thãú dãù dng.
+ Nhỉåüc âiãøm: cọ sỉû táûp trung ti trng åí màût ren, chán ren do âọ gim sỉïc bãưn
mi.
* Phảm vi ỉïng dủng: âỉåüc sỉí dủng räüng ri.
1.2.2 Mäúi ghẹp bạnh xe lỉía
Do âàûc tênh ca mäúi ghẹp v âàûc tênh ca xe lỉía nãn ngy nay háưu hãút cạc nỉåïc
trãn thãú giåïi âãưu sỉí dủng phỉång phạp làõp rạp bạnh xe lỉía vo trủc xe l mäúi ghẹp cọ
âäü däi. Mäùi loải trủc bạnh xe ty theo kêch thỉåïc âỉåìng kênh tiãu chøn ca mäùi nỉåïc

m cọ cạch làõp rạp v thäng säú k thût riãng. Quạ trçnh thạo làõp trủc bạnh xe lỉía ch
úu dỉûa vo cạc thiãút bë mạy mọc m åí âáy l cạc loải mạy ẹp.
1.3 Cạc loải mạy ẹp thäng dủng
1.3.1 Mạy ẹp trủc khuu
SV: Âon Ngc Âënh

Trang 9
Thióỳt kóỳ õọử aùn tọỳt nghióỷp
Maùy eùp truỷc khuyớu coù lổỷc eùp tổỡ 16
ữ
10000 tỏỳn. Maùy naỡy coù loaỷi haỡnh trỗnh õỏửu
con trổồỹt cọỳ õởnh goỹi laỡ maùy coù haỡnh trỗnh cổùng; loaỷi coù õỏửu con trổồỹt õióửu chốnh õổồỹc
goỹi laỡ maùy coù haỡnh trỗnh móửm. Nhỗn chung caùc maùy õóửu coù haỡnh trỗnh móửm.
* Nguyón lyù hoaỷt õọỹng:
Hỗnh 1.7 Mọ hỗnh maùy eùp truỷc khuyớu
ọỹng cồ (1) qua bọỹ truyóửn õai (2) truyóửn chuyóứn õọỹng cho truỷc (3), baùnh rng (4)
n khồùp vồùi baùnh rng (5). Khi õọỳng ly hồỹp (6), truỷc khuyớu (7) quay, thọng qua tay
bión (8) laỡm cho õỏửu trổồỹt (9) chuyóứn õọỹng tởnh tióỳn xuọỳng thổỷc hióỷn quaù trỗnh eùp, khi
õaớo chióửu chuyóứn õọỹng cồ thỗ õỏửu eùp õi lón.
* ặu, nhổồỹc õióứm:
ặu õióứm: coù nng suỏỳt cao, tọứn hao nng lổồỹng ờt.
Nhổồỹc õióứm: phaỷm vi õióửu chốnh haỡnh trỗnh beù.
1.3.2 Maùy eùp ma saùt truỷc vờt
Maùy eùp ma saùt truỷc vờt coù lổỷc eùp tổỡ 40
ữ
630 tỏỳn.
* Nguyón lyù hoaỷt õọỹng:
ọỹng cồ (1) truyóửn õọỹng qua bọỹ truyóửn õai (2) laỡm quay truỷc (4), baùnh rng (4)
n khồùp vồùi baùnh rng (5). Khi õọỳng ly hồỹp (3) truỷc vờt me (6) quay n khồùp vồùi õai ọỳc
(7) õổùng yón laỡm cho õỏửu trổồỹt (8) di chuyóứn tồùi thổỷc hióỷn quaù trỗnh eùp, khi õọứi chióửu

chuyóứn õọỹng cuớa õọỹng cồ thỗ õỏửu trổồỹt di chuyóứn luỡi.
Hỗnh 1.8 Mọ hỗnh maùy eùp truỷc vờt
* ặu, nhổồỹc õióứm:
SV: oaỡn Ngoỹc ởnh

Trang 10
Thiãút kãú âäư ạn täút nghiãûp
- Ỉu âiãøm: Mạy ẹp ma sạt cọ chuøn âäüng âáưu trỉåüt ãm, täúc âäü ẹp khäng låïn,
hnh trçnh âiãưu chènh trong phảm vi khạ räüng.
- Nhỉåüc âiãøm: khọ âiãưu chènh chênh xạc hnh trçnh.
1.3.3 Mạy ẹp thu lỉûc
Mạy ẹp thu lỉûc l cạc loải mạy truưn dáùn bàòng dng cháút lng (thỉåìng l dáưu
khoạng cháút) cọ ạp sút cao. Mạy cọ lỉûc ẹp tỉì 300
÷
7000 táún. Cáúu tảo ca mạy ẹp cọ
nhiãưu loải khạc nhau nhỉng nhçn chung tảo âỉåüc lỉûc ẹp låïn (cọ thãø dng bäü khúch âải
thu lỉûc), chuøn âäüng ca âáưu ẹp ãm v chênh xạc âiãưu chènh hnh trçnh ẹp v lỉûc ẹp
dãù dng.
Våïi nhỉỵng l do trãn, mạy ẹp thu lỉûc âỉåüc dng cho ngnh âỉåìng sàõt âãø ẹp
trủc bạnh xe lỉía. Nhỉåüc âiãøm ch úu ca loải mạy ny l chãú tảo phỉïc tảp, bo dỉåỵng
khọ khàn.
CHỈÅNG 2: GIÅÏI THIÃÛU VÃƯ TRỦC BẠNH XE LỈÍA V
K THÛT VÁÛN HNH BO DỈÅỴNG CHỤNG
2.1 Cäng dủng v cáúu tảo ca bäü trủc bạnh xe lỉía
Bäü trủc bạnh gäưm 2 bạnh ẹp vo trủc. Trủc bạnh l bäü pháûn quan trng ca toa
xe vç phi chëu mi ti trng tỉì thng xe truưn xúng âỉåìng ray, lỉûc va âáûp qua cạc
mäúi ray trong quạ trçnh toa xe chuøn âäüng. Bäü trủc bạnh xe cn cọ nhiãûm vủ dáùn
hỉåïng cho toa xe chảy theo âỉåìng ray.
Âãø âm bo cho toa xe chảy an ton åí täúc âäü cao, bäü trủc bạnh xe cáưn phi âạp
ỉïng nhỉỵng u cáưu sau âáy:

- Cọ â sỉïc bãưn v kh nàng chäúng mn cáưn thiãút.
- Trng lỉåüng nh âãø cọ thãø gim ti khäúi lỉåüng ca ton toa xe, gim trng
lỉåüng ca bäü l xo, gim dao âäüng thng xe khi âi qua cạc âoản bàòng phàóng.
- Cọ tênh ân häưi nháút âënh âãø gim ám, gim xäúc khi toa xe chuøn âäüng.
- Trủc bạnh chãú tảo theo âiãưu kiãûn k thût v tiãu chøn quy âënh. Trong quạ
trçnh váûn dủng phi duy tu bo dỉåỵng theo âụng quy phảm làõp rạp âỉåìng sàõt v quy
trçnh xem xẹt, sỉía chỉỵa, làõp rạp bäü pháûn trủc bạnh xe.
Cạc bäü trủc bạnh xe khạc nhau ch úu l: loải trủc, kãút cáúu âỉåìng kênh vng
làn. Tu theo cäng dủng v ti trng toa xe m chn loải trủc bạnh xe thêch håüp, trủc
bạnh xe åí Xê nghiãûp âáưu mạy  Nàơng gäưm nhiãưu kêch cåỵ nhỉ:
+ Trủc xe Liãn Xä
SV: Âon Ngc Âënh

Trang 11
1
2
3
Thióỳt kóỳ õọử aùn tọỳt nghióỷp
Hỗnh 2.1 Cỏỳu taỷo truỷc baùnh xe Lión xọ
1 - truỷc xe; 2 - bng õa; 5 - mayồ
+Truỷc xe Rumani
Hỗnh 2.2 Cỏỳu taỷo truỷc baùnh xe Rumani
1 - truỷc xe; 2 - bng õa; 3 - xeỷc lờp; 4 - mayồ; 5 - baùnh rng
+Truỷc xe Tióỷp Khừc
Hỗnh 2.3 Cỏỳu taỷo truỷc baùnh xe Tióỷp khừc
1 - truỷc xe; 2 - bng õa; 3 - xeỷc lờp; 4 - mayồ; 5 - baùnh rng
SV: oaỡn Ngoỹc ởnh

Trang 12
1

2
3
4
5

193
210
2
3
4
1
5
126
Thiãút kãú âäư ạn täút nghiãûp
- Bạnh xe âỉåüc phán ra:
+ Cọ bàng âa (bạnh xe âục råìi) nhỉ bạnh xe ca Liãn Xä (D = 600 mm)
ca Rumani v ca Tiãûp Khàõc (D= 1000 mm)
+ Khäng cọ bàng âa (bạnh xe âục liãưn) nhỉ bạnh xe ca Bè m Xê nghiãûp
âáưu mạy  Nàơng nháûn lm thãm cho Xê nghiãûp âáưu mạy Vinh.
Bạnh xe ẹp ngüi vo trủc phi cọ lỉûc ẹp låïn. Âm bo khong cạch giỉỵa hai
màût gåì bạnh v cạch âãưu trung tám trủc bạnh xe.
Màût bạnh xe tiãúp xục våïi âỉåìng ray gi l màût làn. Màût làn cọ hçnh dạng kêch
thỉåïc theo quy âënh (hçnh 2.4). gåì bạnh giỉỵ cho toa xe khäng bë trỉåüt bạnh ra khi
âỉåìng ray v cọ nhiãûm vủ hỉåïng cho toa xe chảy theo âỉåìng ray.
Hçnh 2.4 Màût làn bạnh xe lỉía
Màût làn bạnh xe cọ nhỉỵng âäü cän khàõc nhau: pháưn giỉỵa cän 1:20, tiãúp theo cän
1:7 v cúi cng l gọc vạt 45

0
. Màût cän âm bo cho xe thäng qua âỉåìng cong âỉåüc
dãù dng. Trãn âoản âỉåìng cong thç bạn kênh ray ngoi (ray lỉng) låïn hån ray trong (ray
bủng). Nhåì màût cän m khi âi vo âỉåìng cong, mäüt phêa toa xe làn bàòng vng låïn, phêa
kia làn bàòng vng nh âãø cho trong cng mäüt thåìi gian nhỉ nhau hai bạnh trãn cng
mäüt trủc cọ säú vng quay nhỉ nhau nhỉng làn âỉåüc cạc âoản âỉåìng khạc nhau. Ngoi
ra màût làn cn âm bo cho bäü trủc bạnh xe cọ âäü äøn âënh cáưn thiãút, khäng âãø cho toa
xe chảy ngồòn ngoo trãn âỉåìng thàóng, náng cao tênh an ton chảy tu. Nhåì cọ màût cän
m trủc bạnh khäng nhỉỵng giỉỵ cho nọ ln åí vë trê trung tám ca khäø âỉåìng m cn
ngàn cn mi sai lãûch khạc.
Màût khạc, âäü cän 1:7 v âäü vạt cän âãø náng pháưn ngoi màût làn ra khi náúm ray
cho bạnh xe êt mn hån v tảo cho xe dãù dng thäng qua ghi d cho màût làn bë mn vẻt.
Vng làn l âỉåìng trn ca bạnh xe khi làn ray åí qung âỉåìng thàóng. Vng âọ cạch
màût trong ca bạnh 75 mm. Màût làn phi tỉång ỉïng våïi hçnh náúm ray. Náúm ray cọ dảng
náúm làn âãø cho bạnh xe làn âụng vo chênh giỉỵa tám ray, ray âàût nghiãng vãư phêa lng
âỉåìng, âäü nghiãng âọ bàòng âäü cän bạnh xe. Nhåì thãú m lỉûc tỉì bạnh xe truưn theo
phỉång thàóng âỉïng xúng âãú ray. Âãø tàng tøi th ca bạnh xe v ray thç bạn kênh
chuøn tiãúp tỉì gåì sang màût làn phi bàòng bạn kênh náúm ray.
Âãø toa xe chảy an ton trãn âỉåìng ray v âàûc biãût lục qua ghi thç bạnh xe làõp
trãn trủc xe phi âm bo khong cạch giỉỵa hai màût trong vnh bạnh nàòm trong giåïi
hản nháút âënh. Âäúi våïi âỉåìng sàõt Viãût Nam:
L = 924 ± 3 mm
Gim âỉåüc giåïi hản dỉåïi l gim âỉåüc khe håí giỉỵa hai gåì bạnh xe våïi âáưu ray,
nghéa l gim âỉåüc di chuøn ngang ca trủc bạnh xe so våïi ray. Kãút qu l gim âỉåüc
lỉûc ngang häng truưn tỉì bạnh xe xúng ray, gim âỉåüc âäü mn bạnh xe v cạc chi tiãút
khạc ca âỉåìng , gim âỉåüc lỉûc cn chuøn âäüng, náng cao âỉåüc tênh äøn âënh, chäúng
lãûch bạnh, toa xe chảy ãm hån.
SV: Âon Ngc Âënh

Trang 13

Thiãút kãú âäư ạn täút nghiãûp
Gim khe håí giỉỵa bạnh xe v âỉåìng ray cng cọ thãø bàòng cạch tàng chiãưu dy
ca gåì bạnh hồûc gim khong cạch giỉỵa hai ray.
Hai bạnh xe làõp trãn cng mäüt trủc thç âỉåìng kênh vng làn khäng âỉåüc chãnh
nhau quạ 1 mm âãø cho tu khi quay trỉåüt hồûc chảy kháûp khãønh lm tàng sỉïc cn
chuøn âäüng, tàng mi mn âáưu màût làn bạnh xe hồûc cọ khi trủc bë xồõn.
Mäüt trong nhỉỵng u cáưu quan trng âäúi våïi bäü bạnh xe l cán bàòng. Bäü trủc
bạnh khäng cán bàòng s gáy ra ỉïng sút bäø sung trong cạc bäü pháûn âỉåìng sàõt, trong
bạnh xe, trủc xe v cạc chi tiãút khạc ca toa xe gáy mn thãm bäü pháûn chảy, toa xe dãù
tráût bạnh. Båíi váûy, phi quy âënh trong màût phàóng mäùi bạnh xe âäúi våïi tám âi qua màût
làn bạnh xe khäng vỉåüt quạ 0,25 kg.m (tiãu chøn âỉåìng sàõt Qúc Tãú) v tu theo täúc
âäü ca mäùi loải xe lỉía
2.2 Cäng dủng v cáúu tảo ca trủc xe lỉía
Trủc xe l thi thẹp trn cọ âỉåìng kênh khạc nhau, thay âäøi sút chiãưu di trủc,
tu thüc vo cäng dủng v lỉûc tạc dủng lãn tỉìng pháưn ca trủc. Hçnh dạng âỉåüc cáúu
tảo theo tỉìng loải báưu dáưu.
Âãø trạnh ỉïng sút củc bäü v hiãûn tỉåüng rản nỉït thç giỉỵa cạc pháưn phi cọ gọc
lỉåün âãưu chuøn tiãúp.
Âãø làõp trủc lãn mạy tiãûn, âáưu trủc phi khoan 2 läù chøn gi l läù âënh tám.
Trong váûn dủng, phủ thüc vo trng ti toa xe cn cọ nhiãưu loải trủc khạc
nhau vãư âỉåìng kênh cäø trủc, bãû làõp bạnh v thán trủc.
Trủc xe cọ trang bë bäü hm âéa v trủc xe dáùn âäüng mạy phạt âiãưu cọ bãû ẹp âãø ẹp
may å ca âéa hm hồûc cạc häüp gim täúc.
Trủc xe âỉåüc chãú tảo bàòng thẹp cạc bon. Cạc thi thẹp cọ tiãút diãûn 200x200mm,
nung nọng âãún nhiãût âäü 900 ÷ 1100
0
C, räưi rn bàòng bụa hồûc mạy ẹp. Rn bàòng bụa s
cho phäi cọ hçnh dạng cáưn thiãút v cáúu trục kim loải täút hån. Sau âọ, nhiãût luûn trủc
(thỉåìng hoạ hồûc thỉåìng hoạ v ram) trong l âàûc biãût, trủc âỉåüc nung nọng tỉì tỉì âãún
nhiãût âäü 880 ÷ 810

0
C v giỉỵ nhiãût trong vng 1 giåì 30 phụt, sau âọ lm ngüi tháût
nhanh âãún nhiãût âäü 550 ÷ 600
0
C. Tiãúp theo, chuøn trủc sang l khạc lm ngüi tháût
cháûm xúng 70 ÷ 80
0
C. Nhiãût luûn xong nàõn trủc lải.
Thnh pháưn hoạ hc thẹp trủc âảt tiãu chøn sau: %C = 0,37 ÷ 0,45%;
Mn= 0.5 ÷ 0.8%; %Si= 0,15 ÷ 0,35%; %P≤ 0,04%; %S≤ 0,05%; N≤ 0,3%; %Cu≤ 0,25,
cn lải l Fe.
Thåìi hản bo hnh váûn dủng ca trủc xe l 8 nàm, thåìi hản phủc vủ l 15nàm.
2.3 Cäng dủng v cáúu tảo ca bạnh xe lỉía
Bạnh xe ẹp chàût lãn hãû làõp bạnh v cäú âënh tải vë trê làõp âọ, do vë trê ân häưi ca
ma khäng cáưn phi qua chi tiãút trung gian khạc.
Tu theo váûn täúc, ti trng v cạc váún âãư vãư âm bo ton m ngỉåìi ta sỉí dủng
loải bạnh xe cọ bàng âa hay bạnh xe âục liãưn. Trong kãút cáúu bạnh xe cọ bàng âa thç
bàng âa trỉûc tiãúp chëu mi mn: cọ thãø lm bàòng thẹp cỉïng hån mám bạnh v phi
nhiãût luûn bäø sung. Khi bàng âa mn quạ thç thay hồûc pháưn gåì bë mn thç hn âàõp lải
pháưn gåì hồûc l gia cäng lải tảo pháưn gåì âãø sỉí dủng. Nãúu khäng cọ kh nàng phủc häưi
lải thç thay bàng âa måïi, cn thán ma giỉỵ lải âãø sỉí dủng. Âọ l ỉu âiãøm ca bạnh xe
cọ bàng âa, song nọ cng mang nhiãưu nhỉåüc âiãøm:
- Trong lục váûn hnh bàng âa thỉåìng bë long dáùn âãún phi thay m làõp quạ càng
cọ thãø bë nỉït, m bàng âa hng hồûc bë long thç âe doả nghiãm trng âãún an ton chảy
tu.
- Sỉí dủng loải bạnh xe cọ bàng âa thç täúc âäü khäng quạ 80km/h v tøi th
khong 60000 ÷ 70000km.
Ỉu âiãøm ca bạnh xe cạn liãưn cọ sỉïc bãưn cao, âm bo an ton chảy tu. Dng
loải ny gim ráút nhiãưu cäng làõp rạp, gim thåìi gian bo qun trong váûn hnh v cng
SV: Âon Ngc Âënh

Trang 14
Thiãút kãú âäư ạn täút nghiãûp
nhỉ khàõc phủc âỉåüc nhỉåüc âiãøm ca bạnh xe cọ bàng âa. Cọ thãø chảy våïi täúc âäü cao v
tøi th âảt 85000 ÷ 100000km, cọ trng lỉåüng tỉång âäúi nh (4200 kg).
Thán bạnh ca bạnh xe cọ bàng âa v bạnh xe cạn liãưn âỉåüc chãú tảo tỉì thẹp
Cacbon ca l Mactin, thỉåìng cọ hai loải chè khạc nhau thnh pháưn Cacbon.
+ Loải I: %C = 0,52 ÷ 0,60%
+ Loải I: %C = 0,60 ÷ 0,65%
Cn lải cạc thnh pháưn khạc hon ton nhỉ nhau: Mn = 0,50 ÷ 0.90%;
%Si = 0,17 ÷ 0,37%; %P ≤ 0,035%
Bàng âa l vng thẹp cạn cọ hçnh dạng nháút âënh, màût trong làõp vo thán bạnh,
màût ngoi l màût làn tiãúp xục våïi ray. Màût trong bàng âa phi lm sao khi ẹp vo thán
bạnh v làõp xẻc lêp phi âm bo näúi kãút cạc chi tiãút mäüt cạch tháût chàõc chàõn. Tháûm chê
trong trỉåìng håüp bàng âa bë long thç mäüt bãn cọ gåì v bãn kia cọ xẻc lêp giỉỵ bàng âa lải
tảm thåìi trãn ma.
Chãú tảo bàng âa bàòng phỉång phạp rn räưi cạn hồûc phỉång phạp âục sau âọ täi
giạn âoản v ram củc bäü sau khi gia cäng cå.
2.4 Làõp ẹp bäü trủc bạnh xe.
Phỉång phạp liãn kãút bạnh xe våïi trủc âỉåüc ạp dủng räüng ri l ẹp. Âỉåìng kênh
läù ma ca bạnh xe bẹ hån âỉåìng kênh ca trủc tải vë trê làõp (làõp cọ âäü däi), ngỉåìi ta
dng lỉûc ẹp âãø ẹp trủc vo bạnh xe.
Lỉûc ẹp tiãúp xục phủ thüc vo váût liãûu, hçnh dạng v kêch thỉåïc cạc chi tiãút tiãúp
xục thỉåìng l t lãû thûn. Hãû säú ma sạt phủ thüc vo cháút lỉåüng gia cäng v âäü cỉïng
bãư màût tiãúp xục, âäü nhåït dáưu bäi trån, täúc âäü ẹp v t ạp.
Ngoi nhỉỵng nhán täú trãn âàûc biãût quan tám âãún âäü däi. Âäü däi bẹ khäng thãø
âm bo sỉïc bãưn ca mäúi liãn kãút. Cn låïn quạ gáy ra ỉïng sút cho cạc sỉïc bãưn ca
trủc.
Làõp rạp trủc bạnh l ẹp hai bạnh xe lãn cng mäüt trủc. Cạc chi tiãút bäü trủc bạnh
phi âm bo theo âụng bn v, âiãưu kiãûn k thût v tiãu chøn nh nỉåïc quy âënh.

Quạ trçnh làõp ẹp diãùn ra qua nhiãưu giai âoản. Trỉåïc khi làõp ẹp trủc xe, bạnh xe, thán
bạnh v bàng âa (nãúu cọ) phi âỉåüc gia cäng cáøn tháûn.
2.5 K thût váûn hnh v bo dỉåỵng bäü trủc bạnh xe.
2.5.1 Trủc xe
Do chãú âäü chëu ti khäng äøn âënh, thẹp trủc cọ lục âãún giåïi hản mi, âãø khàõc
phủc hiãûn tỉåüng ny trong nhỉỵng nàm gáưn âáy ngỉåìi ta â gia cäng cå pháưn giỉỵa trủc,
làn ẹp ton trủc v kiãøm tra bàòng siãu ám âãø phạt hiãûn nhỉỵng trủc cọ cáúu trục tinh thãø
hảt låïn.
2.5.2 Bạnh xe
Bạnh xe tiãúp xục våïi âỉåìng ray tuy bàòng bãư màût khäng låïn (gáưn 250mm
2
), nhỉng
phi chëu ti trng låïn. Trong tỉìng pháưn ca bạnh xe ỉïng sút phán bäú khäng âäưng âãưu,
ỉïng sút låïn nháút táûp trung tải màût tiãúp xục giỉỵa bạnh xe våïi âỉåìng ray.
Khi chuøn âäüng ỉïng sút trong bạnh xe âỉåüc tảo ra båíi trong lỉåüng bn thán
toa xe v hng hoạ tạc dủng lãn bạnh xe; va âáûp bạnh xe giỉỵa cạc mäúi ray; ma sạt ca
gúc hm v bạnh xe khi hm; ma sạt trỉåüt khi bạnh xe bë lãút. Vê dủ: do va âáûp v cạc
vãút gäư ghãư nh ca màût làn trong quạ trçnh bạnh xe chảy trãn âỉåìng ray, dáưn dáưn tảo
nãn mi mn lẻm. Khi hm giỉỵa bạnh xe v gúc hm xút hiãûn lỉûc ma sạt, âäút nọng
vnh bạnh cọ thãø dáùn tåïi nỉït màût làn. Ma sạt trỉåüt trỉåütü giỉỵa bạnh xe våïi âỉåìng ray khi
bë lãút gáy ra mn củc bäü. Hồûc khi âi qua cạc mäúi ray cng cọ kh nàng xút hiãûn
khuút táût bãư màût.
Våïi nhỉỵng l do trãn, biãûn phạp âãø tàng tøi th ca bạnh xe ch úu l khi chãú
tảo. Tỉïc l váût liãûu bạnh xe pháưn tiãúp xục våïi âỉåìng ray phi cọ âäü cỉïng låïn hån; gia
SV: Âon Ngc Âënh

Trang 15
Thióỳt kóỳ õọử aùn tọỳt nghióỷp
cọng profin bóử mỷt ln phaới õaớm baớo õuùng theo kyợ thuỏỷt quy õởnh; khi lừp hai baùnh xe
vaỡo truỷc phaới õaớm baớo khoaớng caùch vaỡ gia cọng tinh laỷi lỏửn cuọỳi õóứ sổớa chổợa sai lóỷch vaỡ

tng õọỹ boùng bóử mỷt laỡm vióỷc. ổồỡng kờnh giổợa hai baùnh trón mọỹt truỷc khọng chónh
lóỷch nhau quaù 1mm õóứ traùnh nhổợng hổ hoớng õaùng tióỳc trón.
Vióỷc nghión cổùu bóử mỷt ln baùnh xe lổớa vỏựn coỡn tióỳp tuỷc ồớ caùc nổồùc coù ngaỡnh
õổồỡng sừt phaùt trióứn.
CHặNG 3: PHN TấCH LặA CHOĩN KT CU HĩP LYẽ
3.1 Mọ hỗnh vaỡ caùc thọng sọỳ kyợ thuỏỷt chờnh cuớa maùy chuỏứn (dổỷa
theo taỡi lióỷu cuớa Xờ nghióỷp õỏửu maùy aỡ Nụng).
SV: oaỡn Ngoỹc ởnh

Trang 16
Thióỳt kóỳ õọử aùn tọỳt nghióỷp
3.1.1 Mọ hỗnh maùy eùp truỷc baùnh xe kióứu thuyớ lổỷc PR 300/1000
3.1.2 Caùc kờch thổồùc vaỡ thọng sọỳ kyợ thuỏỷt:
- Lổỷc eùp lồùn nhỏỳt taỷi õỏửu eùp 3.000 kN
- ổồỡng kờnh baùnh xe lồùn nhỏỳt 1000 mm
- Khoaớng caùch giổợa õỏửu eùp vaỡ õỏửu khaùng 0 ữ 2.800 mm
- Haỡnh trỗnh õỏửu eùp lồùn nhỏỳt 600 mm
SV: oaỡn Ngoỹc ởnh

Trang 17
Z = 30
Thiãút kãú âäư ạn täút nghiãûp
- Âỉåìng kênh ca âáưu ẹp 420 mm
- Âỉåìng kênh ca trủc âáưu ẹp 300 mm
- Ạp sút låïn nháút tải âáưu ẹp 228 bar
- Váûn täúc ẹp 0 ÷ 2.6 mm/s
- Hnh trçnh nhanh ca âáưu ẹp tiãún 22 mm/s
- Hnh trçnh nhanh ca âáưu ẹp li 22 mm/s
- Váûn täúc di chuøn ca âáưu khạng 22 mm/s
- Cäng sút ca mä tå dáùn âäüng ca âáưu khạng 2,2 kW

- Miãûng khong träúng ca âáưu khạng 950 mm
- Cäng sút ca mä tå lỉûc 11 kW
- Khäúi lỉåüng låïn nháút ca bäü trủc bạnh xe 5000 kg
- Khäúi lỉåüng täúi âa ca mäüt cáúu kiãûn 7100 kg
- Khäúi lỉåüng ton bäü mạy ẹp khong 22000 kg
3.1.3 Mä t cạc củm chi tiãút
a. Khung mạy ẹp
Khung mạy ẹp cọ nhiãûm vủ liãn kãút hai trủc ẹp (cäüt ẹp v âáưu khạng) thnh
mäüt khäúi thäúng nháút âãø âåỵ v dáùn hỉåïng cho cạc cáúu kiãûn khạc ca mạy ẹp, bao gäưm
cạc cáúu kiãûn sau:
- Cạc trủc liãn kãút cọ bu läng khoạ âãø liãn kãút cäüt ẹp v âáưu khạng. Chụng âỉåüc
bàõt chàût våïi cäüt bàòng cạc bu läng. Mäúi liãn kãút våïi âáưu khạng bàòng cạc ã cu
âäưng;
- Cạc trủc liãn kãút âỉåüc bo vãû chäúng bủi báøn bàòng cạc äúng xãúp;
- Cäüt cúi âãø âåỵ cạc trủc liãn kãút âỉåüc bäú trê åí phêa tay phi ca mạy ẹp;
- Dáưm x ngang âãø âåỵ v dáùn hỉåïng cho âáưu khạng;
- Dáưm x ngang v cäüt cúi âỉåüc làõp chàût våïi mọng mạy bàòng cạc bu long neo.
b. Cäüt ẹp våïi xylanh ẹp
Cäüt ẹp âỉåüc chãú tảo tỉì thẹp cháút lỉåüng cao ST 52-3 (tiãu chøn Âỉïc). Nọ âỉåüc
bàõt cäú âënh vo mọng mạy v lm viãûc nhỉ mäüt trủ ẹp cäú âënh.
Cäüt ẹp gäưm cọ xylanh ẹp våïi âáưu ẹp lm viãûc: xylanh ẹp v âáưu ẹp lm viãûc
âỉåüc chãú tảo tỉì thẹp cháút lỉåüng cao. Bãư màût thnh bãn trong ca xylanh ẹp mi âãún âäü
2
µ
m. âáưu ẹp âỉåüc mả mäüt låïp Cräm cỉïng 20
µ
m v âỉåüc mi bọng. Lm kên âáưu ẹp
v dáùn hỉåïng âáưu ẹp bàòng nhỉỵng phåït cháút lỉåüng cao dảng hçnh mại v äúng dáùn hỉåïng
bàòng âäưng. Âáưu ẹp âỉåüc trang bë mäüt bäü gảt bủi, mäüt trủc dáùn hỉåïng cọ nhiãûm vủ
chäúng xồõn. ÅÍ phêa trỉåïc ca âáưu ẹp cọ mäüt bu läng ạp lỉûc l xo nẹn hỉåïng tám âỉåüc

bäú trê âãø âënh tám trủc bạnh xe.
Sỉû di chuøn ca âáưu ẹp âỉåüc âiãưu khiãøn tỉì bng âiãưu khiãøn xoay âỉåüc åí trãn
cäüt ẹp hồûc bng âiãưu khiãøn åí âáưu khạng cho âãún khi tiãúp xục våïi trủc bạnh xe. Hnh
trçnh ca âáưu ẹp khäng cọ ti cọ thãø chảy våïi täúc âäü ẹp bçnh thỉåìng hồûc di chuøn
ngang nhanh. Vç l do tiãút kiãûm thåìi gian chụng ta âãư nghë cho âáưu ẹp di chuøn theo
täúc âäü nhanh khäng ti.
c. Âáưu khạng
Âáưu khạng âỉåüc thiãút kãú chàõc chàõn v chãú tảo tỉì thẹp loải täút. Nọ âỉåüc bäú trê
cọ thãø di âäüng âỉåüc trãn dáưm ca khung mạy ẹp v cọ thãø thỉûc hiãûn viãûc âiãưu chènh
ph håüp våïi cạc dủng củ ẹp, thêch nghi våïi quạ trçnh thạo làõp trủc bạnh xe tỉång ỉïng.
Khong träúng ca âáưu khạng cọ kêch thỉåïc l 950mm vç váûy cạc bạnh ràng làõp
trãn trủc, cạc âéa hm v trủc bạnh ràng khäng bë cn tråí khi làõp trủc bạnh xe lãn mạy
trong quạ trçnh thạo, cạc loải âäư gạ âỉåüc làõp bàòng cáưu trủc vo khong träúng ca âáưu
khạng v cọ thãø thay âäøi dãù dng.
Sỉû di chuøn ca âáưu khạng âỉåüc dáùn hỉåïng båíi hai con làn v âỉåüc thỉûc hiãûn
nhåì hai ã cu, cọ thãø âỉåüc âiãưu chènh trãn hai x bäú trê cäú âënh åí khung mạy. Cạc ã cu
ny âỉåüc dáùn âäüng bàòng bàng âai dáy xêch tỉì bạnh ràng ca mä tå. Bäü dáùn âäüng ny cọ
SV: Âon Ngc Âënh

Trang 18
Thiãút kãú âäư ạn täút nghiãûp
mäüt khåïp ma sạt an ton âãø trạnh nhỉỵng hỉ hng khi cọ sỉû cäú xy ra. Cạc ã cu âỉåüc
khoạ tỉû âäüng nãn âáưu khạng cọ thãø lm cán bàòng lỉûc ẹp åí báút k vë trê no. Sỉû di
chuøn ca âáưu khạng âỉåüc âiãưu khiãøn bàòng bng âiãưu khiãøn åí trãn âáưu khạng trong
quạ trçnh dëch chuøn, cọ nghéa l khi ngỉåìi váûn hnh mạy nh nụt áún thç âáưu khạng s
dỉìng lải ngay.
d. Bäü âënh tám

Våïi bäü âënh tám ny, trủc bạnh xe âỉåüc giỉỵ âụng trãn mạy ẹp trong sút quạ
trçnh ẹp. Nọ gäưm cọ mäüt xylanh thu lỉûc bäø sung trong âáưu khạng cọ nhiãûm vủ kãút håüp

våïi l xo nẹn hỉåïng tám âáưu ẹp âãø âiãưu chènh tám ca trủc bạnh xe trong quạ trçnh làõp
bạnh xe. Xylanh thu lỉûc ny âỉåüc mả mäüt låïp Cräm cỉïng v mi bọng, nọ cọ thãø làõp
vo hồûc thạo ra khi khong träúng ca âáưu khạng dãù dng.
Cạc thäng säú k thût:
- Âỉåìng kênh ca xylanh 110 mm
- Âỉåìng kênh pittäng ca xylanh 100 mm
- Hnh trçnh ca pittäng 600 mm
â. Mọng mạy
Mọng mạy l mäüt bäü pháûn khäng thãø thiãúu trong háưu hãút táút c cạc loải mạy
âỉåüc cå khê âàûc biãût l nhỉỵng mạy cäú âënh. Nọ cọ chỉïc nàng giỉỵ cho mạy äøn âënh
trong quạ trçnh lm viãûc âäưng thåìi mọng mạy cọ kãút cáúu chàõc chàõn v âm bo u cáưu
k thût thç lm tàng âäü chênh xạc ca chi tiãút chãú tảo.
Cạc phủ kiãûn mọng mạy:
- Âãú phàóng âãø âiãưu chènh cäüt ẹp v mọng mạy 4 cại x M20
- Chëu ti låïn nháút cho mäùi âãú 120000 kN
- Âåỵ mäüt pháưn ti ca mạy 20000 kN
- Bu läng neo 32 cại x M30
- Bu läng neo 8 cại x M24
- Bu läng neo 20 cại x M20
- Chäút 14 cại
- Ã cu sạu cảnh 64 cại x M30
- Ã cu sạu cảnh 40 cại x M24
- Ã cu sạu cảnh 40 cại x M20
- Vng âãûm 64 cại x φ31
- Vng âãûm 16 cại x φ25
- Vng âãûm 40 cại x φ21
- Vỉỵa bã täng - V1,cạt âạ si 0 ÷ 4 mm 600 kg
e. Thiãút bë thu lỉûc
Thiãút bë thu lỉûc chênh âỉåüc bäú trê åí phêa tay trại sau cäüt ẹp. Gäưm cọ mäüt thng
chỉïa dáưu v mäüt nhọm båm âỉåüc làõp trãn âọ. Cọ båm bạnh ràng dëch chuøn ngang

nhanh bãn trong v mäüt båm bạnh ràng cao ạp bãn trong cng nhỉ cạc cå cáúu cáưn thiãút,
cạc khe trỉåüt âiãưu khiãøn, cạc van an ton, cạc van nh ạp lỉûc, cạc cäng tàõc ạp lỉûc, cạc
van mäüt chiãưu, kẹt lm mạt dáưu bàòng giọ, bäü lc dáưu, hãû thäúng âỉåìng äúng
Củm van v cå cáúu âiãưu khiãøn âỉåüc bäú trê mäüt pháưn trãn thiãút bë thu lỉûc v
mäüt pháưn âỉåüc bäú trê trãn xylanh ẹp. Cạc thiãút bë âiãưu khiãøn v ci âàût thiãút láûp chãú âäü
âỉåüc bäú trê åí cạc vë trê dãù tháúy v dãù dng sỉí dủng. Tuy nhiãn phi bo vãû trỉåïc nhỉỵng
ngỉåìi khäng cọ pháûn sỉû váûn hnh mạy.
Cạc thäng säú k thût:
- Ạp lỉûc váûn hnh cao nháút ca båm cao ạp 228 bar
- Cäng sút váûn chuøn ca båm cao ạp 23 l/ph
- Ạp lỉûc váûn hnh båm dëch chuøn ngang nhanh 92 l/ ph
- Âäü äưn täúi âa 80 dB
SV: Âon Ngc Âënh

Trang 19
Thiãút kãú âäư ạn täút nghiãûp
- Cäng sút mä tå thu lỉûc 11 kW
- Täúc âäü ca mä tå thu lỉûc 1500 vg/ph
- Cäng sút mä tå lm mạt 0,37 kW
- Dung têch ca thng chỉïa dáưu 400 l
f. Bäü ghi hnh trçnh - lỉûc ẹp
Cạc quạ trçnh ẹp s âỉåüc ghi lải trong mäúi tỉång quan våïi hnh trçnh ca quạ
trçnh ẹp trủc nhåì bäü ghi hnh trçnh - lỉûc ẹp. Bäü ghi âỉåüc làõp trãn mäüt x ngang ca cäüt
ẹp, nọ l mäüt thiãút bë cå thu lỉûc. Âäư thë hnh trçnh - lỉûc ẹp âỉåüc khại quạt nhỉ sau:
- Ạp sút thu lỉûc täưn tải åí âáưu ẹp s âi qua cạc âỉåìng äúng âãún bäü ghi lm di
chuøn âáưu ghi åí trãn thỉåïc âo cäüt ẹp. Mäüt cáy bụt âỉåüc gàõn tải âáưu ghi âãø v âäư thë
ca hnh trçnh lãn giáúy. Âãø biãøu thë hnh trçnh, cọ mäüt såüi dáy näúi giỉỵa âáưu ẹp våïi li
ca cün giáúy âãø chảy giáúy. Nãúu âáưu ẹp chảy theo chãú âäü ẹp thç cün dáy s cho cün
giáúy xoay âãø giáúy chảy. T lãû giỉỵa hnh trçnh âáưu ẹp v hnh trçnh giáúy ghi âäư thë l
2:1. Âäư thë biãøu diãùn theo phỉång thàóng âỉïng l nỉỵa hnh trçnh ca quạ trçnh ẹp v theo

phỉång nàòm ngang l lỉûc ẹp tàng dáưn âãưu. Cạc âäư thë âỉåüc lỉu trỉỵ trãn mäüt cün giáúy
nàòm trong häüp ghi.
- Khi âáưu ẹp di chuøn theo chiãưu li thç såüi dáy s tỉû âäüng cún lải v bäü ghi
m khäng cho giáúy chảy.
- Bäü ghi chè âỉåüc dng cho cäng tạc làõp ẹp trủc bạnh xe v phi âỉåüc thạo ra
khi tiãún hnh viãûc thạo ẹp. Âiãưu ny âảt âỉåüc bàòng cạch thạo såüi dáy ra khi âáưu ẹp v
âọng bàòng tay van mäüt chiãưu trãn âỉåìng äúng tåïi bäü ghi. Nãúu van mäüt chiãưu ny váùn
cn måí thç mạy ẹp chè cọ thãø tảo ra mäüt ạp lỉûc 2500 kN vç van an ton bo vãû bäü ghi
lục ny lm viãûc lm ngàn cn khäng cho ạp lỉûc cao hån.
Cạc thäng säú k thût:
- Phảm vi âo 0 ÷ 2500 kN
- Chiãưu sáu ghi 0 ÷ 100 mm
- Mỉïc âäü tàng dáưn 0,03 ÷ 50 kN
- T lãû hnh trçnh âáưu ẹp v hnh trçnh ghi giáúy 2 : 1
- Âäü di ca cün giáúy ghi 16 mm
h. Cáưu trủc
Cáưu trủc l mäüt dáưm cáưn phủc vủ âỉa trủc bạnh xe vo mạy ẹp cng nhỉ âãø
âiãưu chènh thiãút láûp lải mạy ẹp. Cáưu trủc âỉåüc bäú trê di chuøn âỉåüc trãn mäüt dáưm tỉû âåỵ
phêa trãn mạy ẹp. Cáưu trủc âỉåüc trang bë 2 dáy mọc âãø náng, di chuøn v váûn hnh cọ
thãø âiãưu khiãøn riãng hồûc âäưng thåìi náng v di chuøn. Viãûc âiãưu khiãøn cáưu trủc âỉåüc
thỉûc hiãûn bàòng mäüt bng âiãưu khiãøn tỉì nãưn nh xỉåíng. Bng âiãưu khiãøn âỉåüc treo våïi
mäüt dáy kẹo v cọ thãø di chuøn dc theo dáưm cáưu trủc.
Cạc thäng säú k thût:
- Âiãûn thãú váûn hnh 380 V, 3 pha, 50 Hz
- Âiãûn thãú âiãưu khiãøn 220 V, 50 Hz
- Kh nàng chëu ti 4000 kg
- Váûn täúc di chuøn 5 ÷ 20 m/ph
- Cäng sút ca hai mä tå di chuøn 0,09 kW
- Khäúi lỉåüng ca cáưu trủc khong 921 kg
- Kh nàng náng 2000 kg

- Váûn täúc náng 6,3 m/ph
- Cäng sút ca mä tå náng 2,5 kW
- Váûn täúc di chuøn ca cáưu trủc 14m/ph
- Cäng sút ca mä tå dëch chuøn 0,17 kW
i. Cå cáúu bo vãû trãn cáưu trủc
SV: Âon Ngc Âënh

Trang 20
Thiãút kãú âäư ạn täút nghiãûp
Trãn âáưu ca dáưm cáưu trủc cọ làõp cạc cäng tàõc giåïi hản v gim cháún cao su âãø
giåïi hản hnh trçnh ca cáưu trủc.
Trãn âáưu ca dáưm cáưu trủc cọ làõp cạc cäng tàõc giåïi hản v gim cháún cao su âãø
giåïi hản hnh trçnh ca cün dáy mọc. ÅÍ giỉỵa cạc cün dáy mọc ca cáưu trủc cọ làõp cạc
cäng tàõc giåïi hản v gim cháún cao su âãø trạnh va chảm.
Cạc cün dáy mọc tỉû âäüng dỉìng khi mọc âảt âỉåüc vë trê cao nháút ca nọ.
Cạc mä tå dng âãø náng v di chuøn ca cáưu trủc l nhỉỵng mä tå tỉû hm v
âỉåüc mả km âãø chäúng rè. Táút c cạc mä tå âãưu âỉåüc trang bë biãún tråí cm bạo nhiãût âäü
cng våïi bäü ngàõt mảch âãø âm bo chàõc chàõn mä tå âỉåüc bo vãû.
Cạc häüp cäng tàõc v cạc mä tå âỉåüc thiãút kãú theo tiãu chøn bo vãû cạch âiãûn.
j. Cạc dủng củ âäư gạ
Mäüt bäü cạc dủng củ âäư gạ âỉåüc chãú tảo tỉì thẹp ân häưi chëu lỉûc cao cng âỉåüc
cung cáúp cng våïi mạy ẹp. Nhỉỵng dủng củ âäư gạ ny âỉåüc thiãút kãú âàûc biãût âãø ph håüp
våïi nhỉỵng quạ trçnh ẹp khạc nhau. Cạc dủng củ âäư gạ âỉåüc gàõn vo âáưu khạng bàòng
“mäúi liãn kãút nhanh” v cọ thãø dãù dng thay âäøi våïi sỉû tråü giụp ca cáưu trủc ca mạy
ẹp.
3.2 Lỉûa chn kãút cáúu mạy håüp l
3.2.1 Lỉûa chn phỉång ạn chuøn âäüng
Âãø quạ trçnh thạo, làõp thỉûc hiãûn âỉåüc tỉïc l mäúi ghẹp giỉỵa trủc bạnh v bạnh xe
cọ thãø thạo làõp âỉåüc. Quạ trçnh làõp bạnh xe vo trủc hồûc thạo bạnh xe ra khi trủc âãø
sỉía chỉỵa phủc häưi hồûc thay måïi thç cọ thãø cọ cạc phỉång ạn sau:

- Trủc v bạnh xe cng chuøn âäüng tënh tiãún nhỉng ngỉåüc chiãưu nhau;
- Trủc âỉïng n cn bạnh xe chuøn âäüng;
- Bạnh xe âỉïng n cn trủc chuøn âäüng.
a. Chn phỉång ạn 1:
Trủc v bạnh xe cng chuøn âäüng
Hçnh 3.2 Mä hçnh trủc v bạnh xe cng chuøn âäüng
1 - pittäng xylanh; 2 - trủc; 3 - bạnh xe; 4 - âäư gạ; 5 - pittäng xylanh
- Nãúu V
1
, V
2
> 0: âáy l quạ trçnh làõp ẹp bạnh xe lỉía
- Nãúu V
1
, V
2
< 0: âáy l quạ trçnh thạo ẹp bạnh xe lỉía
* Ỉu âiãøm:
+ Thåìi gian ẹp nhanh;
+ Nàng sút cao.
* Nhỉåüc âiãøm:
+ Mäúi ẹp khäng u cáưu ẹp nhanh lm gim cå tênh mäúi ghẹp;
+ Cå cáúu dáùn âäüng phỉïc tảp, täún kẹm, giạ thnh cao;
SV: Âon Ngc Âënh

Trang 21
Thióỳt kóỳ õọử aùn tọỳt nghióỷp
+ Mổùc õọỹ sai sọỳ mọỳi gheùp cao do sai sọỳ tờch luyợ, khoù xaùc õởnh chuỏứn, khoù
xaùc õởnh khoaớng caùch so vồùi tỏm truỷc.
b. Choỹn phổồng aùn 2:

Truỷc õổùng yón, baùnh xe chuyóứn õọỹng
Hỗnh 3.3 Mọ hỗnh truỷc vaỡ baùnh xe cuỡng chuyóứn õọỹng
1 - muợi chọỳng tỏm; 2 - truỷc; 3 - baùnh xe; 4
- Nóỳu V > 0: quaù trỗnh thaùo eùp baùnh xe lổớa- õọử gaù; 5 - pittọng xylanh eùp
- Nóỳu V > 0: quaù trỗnh lừp eùp baùnh xe lổớa
* ặu õióứm:
Khừc phuỷc mọỹt sọỳ nhổồỹc õióứm cuớa phổồng aùn mọỹt nhổ: laỡm tng cồ tờnh mọỳi
gheùp, khừc phuỷc õổồỹc mọỹt phỏửn vóử sai sọỳ tờch luyợ.
* Nhổồỹc õióứm:
Kóỳt cỏỳu cuớa giaù õồợ phổùc taỷp do vổỡa mang bọỹ truỷc baùnh xe chuyóứn õọỹng nón coù
thóứ laỡm rung õọỹng vaỡ khọng chờnh xaùc (khoù giổợ õổồỹc õọỹ õọửng tỏm giổợa truỷc vaỡ baùnh xe;
õọỹ khọng vuọng goùc giổợa mỷt bón cuớa baùnh xe so vồùi tỏm truỷc )
c. Choỹn phổồng aùn 3:
Baùnh xe õổùng yón, truỷc chuyóứn õọỹng
Hỗnh 3.4 Mọ hỗnh truỷc vaỡ baùnh xe cuỡng chuyóứn õọỹng
1 - pittọng xylanh eùp; 2 - truỷc; 3 - baùnh xe; 4 - õọử gaù; 5 - õỏửu khaùng
- Nóỳu V > 0: quaù trỗnh lừp eùp truỷc baùnh xe
- Nóỳu V > 0: quaù trỗnh thaùo eùp truỷc baùnh xe
So vồùi 2 phổồng aùn trón phổồng aùn naỡy khừc phuỷc õổồỹc mọỹt sọỳ nhổồỹc õióứm vóử
õọỹ khọng vuọng goùc, õọỹ õọửng tỏm, ngoaỡi ra coỡn laỡm mọỹt sọỳ kóỳt cỏỳu õồn giaớn hồn, cổùng
vổợng hồn trong quaù trỗnh eùp. Do õoù ta choỹn phổồng aùn naỡy.
SV: oaỡn Ngoỹc ởnh

Trang 22
Thiãút kãú âäư ạn täút nghiãûp
3.2.2 Phán têch v lỉûa chn mä hçnh thêch håüp nháút
Våïi phỉång ạn â chn ta phán têch trỉåìng håüp thạo ẹp v làõp ẹp nhỉ sau:
a. Quạ trçnh thạo ẹp
Hçnh 3.5 Mä hçnh trủc v bạnh xe cng chuøn âäüng
1 - pittäng xylanh ẹp; 2 - bảc chàûn; 3 - bảc lọt; 4 - bạnh xe;

5 - âáưu khạng; 6 - âäư gạ; 7 - trủc
Quạ trçnh thạo ẹp, lỉûc ẹp âảt tỉì giạ trë cao v dáưn dáưn gim xúng. Do åí mäúi làõp
ghẹp cọ âäü cän nháút âënh nãn khi thạo bạnh xe ra gáưn khi vë trê làõp thç bạnh xe âỉåüc
âënh vë trãn trủc thäng qua bảc âënh vë v nhåì 2 palàng xêch ca hãû thäúng dáưm cáưu trủc
giỉỵ trủc v bạnh lải våïi nhau v tỉì tỉì âỉa ra trỉåïc mạy âãø thạo bạnh xe ra.
Vãư màût mä hçnh v quạ trçnh váûn hnh thç quạ trçnh thạo ẹp bạnh xe ra khi trủc
bạnh xe l thỉûc hiãûn âỉåüc.
b. Quạ trçnh làõp ẹp:

Âáy l quạ trçnh u cáưu vãư màût k thût ráút cao. Âi hi âënh vë bạnh xe so våïi
trủc bạnh xe l khạ chênh xạc. Do âọ ta dng bäü chäúng tám âãø âënh vë trủc lãn mạy cn
bạnh xe âỉåüc âënh vë nhåì âäư gạ gàõn trãn âáưu khạng (hçnh 3.4). Trong quạ trçnh làõp ẹp
thç pittäng ẹp, m bạnh xe thç âỉïng n (theo phỉång ạn 3) thç ta phi li pittäng (2)
mäüt âoản chênh bàòng quạ trçnh tiãún ca pittäng (1), thç lục ny váùn âỉåüc giạ âàût trãn
mạy v âm bo u cáưu k thût â âãư ra.
SV: Âon Ngc Âënh

Trang 23
Thióỳt kóỳ õọử aùn tọỳt nghióỷp
3.3 Sồ õọử õọỹng hoỹc
Hỗnh 3.6 Hỗnh veợ sồ õọử õọỹng hoỹc
1 - õọỹng cồ; 2 - khồùp nọỳi; 3 - họỹp giaớm tọỳc; 4 - xờch; 5 - ó cu; 6 - pittọng xylanh eùp;
7 - truỷc; 8 - õọử gaù; 9 - pittọng xylanh chọỳng tỏm
Sồ õọử õọỹng hoỹc gọửm 2 bọỹ phỏỷn chờnh: õỏửu eùp coù taùc duỷng eùp truỷc vaỡo baùnh xe;
õỏửu khaùng õióửu chốnh khoaớng caùch tổỡ õỏửu eùp õóỳn õỏửu khaùng õổồỹc nhồỡ bọỹ truyóửn õọỹng
vờt - õai ọỳc trón õỏửu khaùng õóứ giaù õỷt baùnh xe.
CHặNG 4: TấNH TOAẽN VAè THIT K CAẽC KT CU MAẽY
4.1 Giồùi thióỷu caùc kóỳt cỏỳu cỏửn tờnh toaùn
Dổỷa theo sồ õọử õọỹng tọứng quaùt cuớa maùy thióỳt kóỳ ta cỏửn tờnh toaùn bọỹ truyóửn õọỹng
cuớa õỏửu khaùng. óứ õỏửu khaùng di chuyóứn doỹc theo maùy õổồỹc ta nhồỡ bọỹ truyóửn õọỹng vờt -

õai ọỳc vaỡ õóứ cho 2 õai ọỳc trón vờt me quay thỗ ta duỡng mọỹt õọỹng cồ õóứ truyóửn chuyóứn
õọỹng qua 2 õai ọỳc.
Tổỡ õọỹng cồ õióỷn ta coù thóứ duỡng caùc bọỹ truyóửn sau:
+ Bọỹ truyóửn õọỹng baùnh rng;
+ Bọỹ truyóửn õọỹng õai;
+ Bọỹ truyóửn õọỹng xờch.
Do õỷc õióứm cuớa bọỹ truyóửn coù khoaớng caùch xa nón khọng phuỡ hồỹp cho bọỹ truyóửn
baùnh rng vỗ nóỳu duỡng bọỹ truyóửn baùnh rng thỗ phaới qua nhióửu baùnh rng trung gian coù
nhổồỹc õióứm laỡ kóỳt cỏỳu cọửng kóửnh, hióỷu suỏỳt thỏỳp.
SV: oaỡn Ngoỹc ởnh

Trang 24
Thióỳt kóỳ õọử aùn tọỳt nghióỷp
Mỷt khaùc, vỏỷn tọỳc cuớa 2 õai ọỳc laỡ phaới bũng nhau nón tuyóỷt õọỳi khọng duỡng õổồỹc
bọỹ truyóửn õọỹng õai vỗ hay xaớy ra hióỷn tổồỹng trổồỹt giổợa õai vaỡ pu ly.
Vỏỷy ta duỡng bọỹ truyóửn õọỹng xờch, vỗ noù coù nhổợng ổu õióứm sau:
+ Coù thóứ truyóửn õọỹng giổợa caùc truỷc caùnh nhau tổồng õọỳi xa;
+ Kóỳt cỏỳu nhoớ goỹn, laỡm vióỷc coù õọỹ tin cỏỷy cao;
+ Coù thóứ truyóửn õọỹng vaỡ cọng suỏỳt cho nhióửu truỷc;
+ aỷt hióỷu suỏỳt khaù cao.
Tuy nhión bọỹ truyóửn õọỹng xờch vỏựn coù nhổợng õổồỹc sau:
+ Coù tióỳng ọửn khi laỡm vióỷc;
+ Chọỳng moỡn, õỷc bióỷt laỡ khi bọi trồn khọng tọỳt vaỡ mọi trổồỡng coù nhióửu
buỷi.
Qua caùc phỏn tờch trón, õóỳn vồùi maùy thaùo lừp baùnh xe lổớa õóứ chuyóứn õọỹng cho 2
õai ọỳc dởch chuyóứn cồ cỏỳu vờt - õai ọỳc coù cuỡng vỏỷn tọỳc dỏựn õóỳn chuyóứn õọỹng õỏửu khaùng
ta choỹn bọỹ truyóửn õọỹng xờch. óứ khừc phuỷc nhổợng nhổồỹc õióứm trón ta duỡng bọỹ cng
xờch, họỹp chừn buỷi vaỡ õọửng thồỡi bọi trồn õởnh kyỡ.
4.2 Thióỳt kóỳ bọỹ truyóửn õọỹng vờt - õai ọỳc
4.2.1 Truyóửn õọỹng vờt - õai ọỳc

Bọỹ truyóửn vờt - õai ọỳc duỡng õóứ bióỳn chuyóứn õọỹng quay thaỡnh chuyóứn õọỹng tởnh
tióỳn
Bọỹ truyóửn vờt - õai ọỳc coù ổu õióứm sau:
+ Laỡm vióỷc óm;
+ Coù khaớ nng tổỷ haợm;
+ Kóỳt cỏỳu nhoớ goỹn.
Nhổng coù nhổợng nhổồỹc õióứm chờnh laỡ: hióỷu suỏỳt thỏỳp do ma saùt trón bóử mỷt ren,
choùng moỡn nón duỡng vỏỷt lióỷu vờt vaỡ õai ọỳc thờch hồỹp, bọi trồn õỏửy õuớ vaỡ tờnh toaùn õóứ
haỷn chóỳ aùp suỏỳt trón ren.
4.2.2 Nhióỷm vuỷ cuớa bọỹ truyóửn õọỹng vờt - õai ọỳc trong maùy eùp
- Duỡng õóứ thay õọứi khoaớng caùch giổợa õỏửu khaùng vồùi õỏửu eùp khi khoaớng caùch tổỡ
õỏửu eùp õóỳn baùnh xe thay õọứi.
- Vồùi tờnh tổỷ haợm cuớa bọỹ truyóửn thỗ õỏửu khaùng seợ cọỳ õởnh ồớ bỏỳt kyỡ vở trờ naỡo trón
vờt coù nghộa laỡ lổỷc eùp taỷo ra seợ cỏn bũng vồùi phaớn lổỷc taùc duỷng lón bóử mỷt ren laỡm vióỷc.
- Nhồỡ 2 xaỡ doỹc lión kóỳt vồùi cọỹt eùp vaỡ cọỹt cuọỳi cuớa maùy eùp nón kóỳt cỏỳu cuớa õỏửu
khaùng seợ vổợng chừc trong quaù trỗnh eùp.
- Nhồỡ 2 ó cu kóỳt hồỹp vồùi 2 õổồỡng ray dỏựn hổồùng nón õỏửu khaùng chuyóứn õọỹng
thúng hổồùng so vồùi õỏửu eùp.
4.2.3 Tờnh toaùn vaỡ thióỳt kóỳ bọỹ truyóửn õọỹng vờt - õai ọỳc
a. Lổỷa choỹn phổồng aùn chuyóứn õọỹng:
óứ bióỳn chuyóứn õọỹng quay thaỡnh chuyóứn õọỹng tởnh tióỳn ta coù caùc caùch sau:
- Vờt quay vaỡ chuyóứn õọỹng tởnh tióỳn, õai ọỳc cọỳ õởnh.
- Vờt quay vaỡ khọng chuyóứn õọỹng tởnh tióỳn, õai ọỳc cọỳ õởnh.
- Vờt cọỳ õởnh, õai ọỳc cọỳ õởnh.
SV: oaỡn Ngoỹc ởnh

Trang 25
Thiãút kãú âäư ạn täút nghiãûp
* Xẹt phỉång ạn 1:
Hçnh 4.1

Ngun l hoảt âäüng: trủc vêt me (1) vỉìa quay vỉìa tënh tiãún kẹo âai äúc (2) làõp cäú
âënh trãn nọ quay v tënh tiãún theo, âáưu khạng (3) làõp lng khäng cng tënh tiãún theo.
Phỉång ạn ny âi hi khäng gian hoảt âäüng ca mạy räüng vç khi vêt chuøn
âäüng tënh tiãún cọ thãø läưi ra âáưu ny hồûc âáưu kia hồûc c hai âáưu (hçnh 4.1) v âäưng
thåìi 2 vêt khäng âỉåüc cäú âënh täút nãn quạ trçnh di chuøn âáưu khạng cọ sỉû rung âäüng
tảo ra sỉû lãûch tám låïn. Nãn ta loải phỉång ạn ny.
* Xẹt phỉång ạn 2:
Hçnh 4.2
Ngun l hoảt âäüng: trủc vêt me (1) quay kẹo âai äúc (2) làõp trãn nọ quay cn
chuøn âäüng tënh tiãún bë âáưu khạng (3) khäúng chãú, âai äúc di chuøn kẹo theo âáưu khạng
di chuøn.
Phỉång ạn ny tuy khàõc phủc âỉåüc nhỉåüc âiãøm ca phỉång ạn trãn nhỉng váùn
cn täưn tải mäüt säú nhỉåüc âiãøm nhỉ sau:
- Do phảm vi lm viãûc räüng ti trng låïn, trủc vêt cọ khäúi lỉåüng quạ låïn, nãn
âäüng cå dáùn âäüng vỉìa mang 2 trủc vêt quay vỉìa dáùn âäüng âáưu khạng phi cọ cäng sút
låïn.
- Màût khạc, âäüng cå khäng nhỉỵng thàõng lỉûc ma sạt xút hiãûn trãn cạc bãư màût ren
ca trủc vêt me v âai äúc m cn phi thàõng lỉûc ma sạt sinh ra trãn cạc äø âåỵ ca trủc vêt
me.
SV: Âon Ngc Âënh

Trang 26
Thiãút kãú âäư ạn täút nghiãûp
* Xẹt phỉång ạn 3:
Ngun l hoảt âäüng: trủc vêt me (1) quay kẹo âai äúc (2) làõp trãn nọ quay cn
chuøn âäüng tënh tiãún bë âáưu khạng (3) khäúng chãú, âai äúc di chuøn kẹo theo âáưu khạng
di chuøn.
Hçnh 4.3
Phỉång ạn ny khàõc phủc âỉåüc mäüt säú nhỉåüc âiãøm ca 2 phỉång ạn trãn v
âäưng thåìi cọ cạc ỉu âiãøm sau:

- Trủc vêt me âỉåüc cäú âënh trãn mạy nãn âáưu khạng dáùn âäüng trãn nọ êt rung
âäüng hån, lục ny âáưu khạng chè chuøn âäüng tiãún v li dc theo âáưu ẹp.
- Cäng sút dáùn âäüng âáưu khạng nh do âäüng cå chè dáùn âäüng âáưu khạng v
thàõng âỉåüc lỉûc ma sạt xút hiãûn trãn bãư màût ren ca vêt v âai äúc m thäi.
Tỉì quạ trçnh âạnh giạ v phán têch trãn ta chn phỉång ạn 3 cho bäü truưn âäüng
vêt - âai äúc (hçnh 4.3).
b. Lỉûa chn biãún dảng ren v kiãøu bäi trån:
* Lỉûa chn biãún dảng ren:
Vç trủc vêt me v âai äúc dng âãø dëch chuøn âáưu khạng tiãún hay li. Do váûy ren
lm viãûc ca nọ l loải ren lm viãûc c 2 bãư màût bãn profin ren phi cọ biãún dảng âäúi
xỉïng nhỉ: ren tam giạc cán, ren thang cán, ren vng.
Âãø cọ thãø gim båït lỉûc ma sạt giỉỵa cạc màût ren ca trủc vêt v âai äúc ta cọ thãø
dng ren vng. Tuy nhiãn, ngoi nhiãûm vủ dëch chuøn âáưu khạng tiãún hồûc li bäü
truưn âäüng vêt - âai äúc cn dng âãø tỉû hm trong quạ trçnh ẹp, tỉïc l trủc vêt me phi
chëu mäüt lỉûc dc trủc ráút låïn. Do âọ, dng ren vng thç tênh tỉû hm kẹm âäưng thåìi
sinh ra ỉïng sút tải chán ren, nhỉng âäúi våïi loải ren tam giạc thç kh nàng chëu lỉûc dáûp
bẹ.
Váûy ta dng loải ren cọ biãún dảng hçnh thang v chn gọc nghiãng profin tiãu
chøn α = 20
0
.
* Chn kiãøu bäi trån:
Do quạ trçnh dëch chuøn âáưu khạng l khäng liãn tủc, thåìi gian dëch chuøn
ngàõn tỉïc l thåìi gian lm viãûc ca bäü truưn âäüng vêt - âai äúc ngàõn m khäng liãn tủc
nãn ta chn phỉång ạn bäi trån bàòng måỵ âënh k cho âån gin. Hãû säú ma sạt giỉỵa cạc
bãư màût ren l f = 0,1 [2].
c. Phán têch lỉûc tạc dủng:
- Khi khäng lm viãûc thç khäng cọ lỉûc tạc dủng. Lục ny, chè cọ chëu trng
lỉåüng ca bn thán âáưu khạng. Âãø gim båït sỉû chëu lỉûc ngang ca vêt ta dng 4 bạnh xe
chảy trãn ray vỉìa cọ tênh dáùn hỉåïng vỉìa chëu trng lỉåüng ca âáưu khạng.

SV: Âon Ngc Âënh

Trang 27