Khóa luận tốt nghiệp ẩm thực chay trong du lịch hành hương, tôn giáo và bảo vệ sức khỏe

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÙNG VƯƠNG
KHOA DU LỊCH









KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
( tóm tắt)

ĐỀ TÀI:

ẨM THỰC CHAY TRONG DU LỊCH
HÀNH HƯƠNG, TÔN GIÁO VÀ BẢO VỆ
SỨC KHỎE




GVHD: NGUYỄN MINH CHÂU
SVTH: VÕ THANH BÌNH
MSSV: 120600069
LỚP: 06DLQT

Niên khóa: 2006_ 2010.
MỤC LỤC
Trang
LỜI NÓI ĐẦU 1
DẪN NHẬP 2
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI 3
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU 4
III. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU 4
IV. LỊCH SỬ NGHIÊN CỨU 5
V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 5
CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN 7
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VĂN HÓA ẨM THỰC 8
1. Định nghĩa ẩm thực 8
2. Định nghĩa văn hóa 8
3. Định nghĩa văn hóa ẩm thực 9
4. Quan niệm về ăn chay 12
II. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ẨM THỰC CHAY
TRONG DU LỊCH 13
1. Định nghĩa du lịch 13
2. Định nghĩa sản phẩm du lịch 13
3. Vai trò, tầm quan trọng của ẩm thực trong phục vụ du lịch 14
4. Một số loại hình du lịch 16
4.1 Du lịch chữa bệnh 16
4.2 Du lịch nghỉ dưởng 17

4.3 Du lịch thể thao 17
4.4 Du lịch khám phá 17
4.5 Du lịch hành hương 17
4.5.1 Ý nghĩa hành hương 18
4.5.2 Hành hương theo truyền thống Phật giáo 19
4.5.3 Hành hương tâm linh ngày nay 21
III. KHÁI QUÁT VỀ DU LỊCH HÀNH HƯƠNG 23
1. Đôi nét về tình hình phát triển du lịch hành hương ở Việt Nam 23
2. Hiện trạng khai thác du lịch hành hương ở Việt Nam 26
3. Đối tượng tham gia du lịch hành hương ở Việt Nam 29
CHƯƠNG II: ẨM THỰC CHAY TRONG TÔN GIÁO,
DU LỊCH VÀ BẢO VỆ SỨC KHỎE 30
I. NHỮNG LỢI ÍCH CỦA VIỆC ĂN CHAY 31
1. Thành phần dinh dưỡng trong thực phẩm chay 31
2. Lợi ích của việc ăn chay 33
2.1 Lợi ích về sức khỏe 33
2.2 Lợi ích về tâm linh 37
2.3 Lợi ích về xã hội 40
2.3.1 Ăn chay để giải quyết nạn nghèo đói 40
2.3.2 Ăn chay sẽ tránh được sự hư hại môi sinh 42
2.3.3 Ăn chay có thể tránh mọi xung đột xã hội 43
II. ẨM THỰC CHAY TRONG ĐỜI SỐNG TÔN GIÁO 44
1. Lược sử Phật giáo và nguồn gốc của việc ăn chay 44
1.1 Lược sử Phật giáo 44
1.1.1 Ðức Phật Thích-Ca từ bi và trí huệ 44
1.1.2 Lịch sử truyền bá Phật giáo tại Ấn Độ 47
1.2 Nguồn gốc của việc ăn chay 53
2. Ăn chay theo quan niệm của tôn giáo 55
2.1 Quan niệm ăn chay của Phật giáo 55
2.2 Sự khác biệt về quan niệm ăn chay giữa Phật giáo Đại Thừa

với Phật giáo Tiểu Thừa 58
2.2.1 Phật giáo Đại Thừa ( Phật giáo Bắc truyền) 58
2.2.2 Phật giáo Tiểu Thừa ( Phật giáo Nam truyền) 59
2.2.3 Sự khác biệt về quan niện ăn chay 61
2.3 Quan niệm ăn chay của các tôn giáo khác ở Việt Nam 65
III. ĂN CHAY VÀ QUAN NIỆM CỦA CÁC DANH NHÂN
VÀ NHÀ KHOA HỌC THẾ GIỚI 69
IV. ẨM THỰC CHAY TRONG HOẠT ĐỘNG DU LỊCH 74
1. Vai trò của ẩm thực chay đối với hoạt động du lịch 74
2. Sụ gắn kết giữa ẩm thực chay với du lịch hành hương
và các sự kiện, lễ hội tôn giáo 75
2.1 Ẩm thực chay với du lịch hành hương 75
2.2 Ẩm thực chay với các sự kiện, lễ hội tôn giáo 75
3. Giới thiệu một số tuyến, điểm du lịch hành hương nổi tiếng
tại Việt Nam 78
3.1 Chùa Hương 78
3.2 Trúc Lâm Yên Tử 80
3.3 Thánh Địa La Vang 82
V. MỘT SỐ MÓN CHAY TIÊU BIỂU VÀ CUNG CÁCH
CHẾ BIẾN, PHỤC VỤ, BẢO QUẢN 85
1. Nguyên liệu chế biến món chay 85
2. Kỹ thuật và nghệ thuật chế biến món chay 86
3. Cách thức phục vụ, bảo quản các món chay 92
4. Giới thiệu các buffet chay, a lacarte chay và set menu chay
của một số nhà hàng, quán ăn tiêu biểu ở TP.Hồ Chí Minh 93
4.1 Buffet chay nhà hàng Vân Cảnh 93
4.2 A lacarte chay quán chay Thuyền Viên 95
4.3 Set menu chay nhà hàng Hương Sen 98
CHƯƠNG III: THỰC TRẠNG VÀ ĐỊNH HƯỚNG PHÁT
TRIỂN CỦA ẨM THỰC CHAY Ở TP. HỒ CHÍ MINH

NÓI RIÊNG VÀ VIỆT NAM NÓI CHUNG 101
I. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH
ẨM THỰC CHAY Ở THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 102
II. NHỮNG GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO
HIỆU QUẢ KINH DOANH ẨM THỰC CHAY
Ở TP.HỒ CHÍ MINH VÀ VIỆT NAM NÓI CHUNG 104
1. Những giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh 104
1.1 Chiến lược phát huy bản sắc của ẩm thực chay 105
1.2 Chiến lược đa dạng hóa sản phẩm ẩm thực chay 106
1.3 Chiến lược nâng cao chất lượng phục vụ
và hệ thống nhân sự 109
1.4 Biện pháp quản lý chất lượng món ăn 111
2. Một số kiến nghị 112
2.1 Đối với nhà nước 112
2.2 Đối với các dơn vị kinh doanh ẩm thực chay 114
KẾT LUẬN 116
TÀI LIỆU THAM KHẢO 117
PHỤ LỤC 118
I. PHỤ LỤC 1: HÌNH ẢNH 118
1. Hình ảnh một số món ăn chay 118
2. Một số hình ảnh tại “ Lễ hội ẩm thực chay 2010” tại
Công viên 23 tháng 9. 122
3. Hình ảnh một số hoạt động có liên quan đến
du lịch hành hương 127
II. PHỤ LỤC 2: DANH SÁCH CÁC NHÀ HÀNG, QUÁN CHAY
TẠI TP.HỒ CHÍ MINH 130
1. Quán chay cao cấp (giá từ 40.000 đồng/ phần trở lên) 130
2. Quán chay khá (giá trung bình từ 20.000-40.000 đồng) 131
3. Quán bình dân (giá trung bình từ: 5.000 -20.000 đồng/ phần) 132

LỜI NÓI ĐẦU
Ngày nay, khi đời sống của con người không ngừng được nâng cao thì vấn
đề sức khỏe cần được quan tâm hơn bao giờ hết, đặc biệt là sức khỏe dinh dưỡng
trong ăn uống.
Nếu một cái cây được bón đúng cách sẽ tươi tốt, cho hoa thơm trái ngọt; và
ngược lại, sẽ cằn cỏi, cho hoa còi trái đẹt. Con người cũng vậy, cũng cần được nuôi
dưỡng bằng những thực phẩm tốt cho sức khỏe!
Thế nhưng, trên các phương tiện thông tin đại chúng gần đây, đã liên tiếp
đưa tin về các dịch bệnh trên gia súc, gia cầm như: cúm gia cầm H5N1, dịch heo tai
xanh, dịch lỡ mồm long móng ở trâu bò… đã tạo nên tâm lý hoang mang và dè
chừng cho mọi người khi sử dụng các sản phẩm thịt. Và chúng ta không biết phải
lựa chọn thực phẩm gì cho bữa ăn hàng ngày mà vẫn đảm bảo đầy đủ dưỡng chất.
Và nhiều người đã tìm đến với những món ăn chay. Ăn chay không chỉ để
cải thiện sức khỏe mà còn hướng con người đến gần với thiên nhiên hơn, giúp tâm
hồn được nhẹ nhàng và thanh tịnh hơn.
Nhận thấy được những lợi ích thiết thực mà ẩm thực chay mang lại cho con
người nên nó đang được đón nhận mạnh mẽ không chỉ ở Việt Nam mà còn trên
toàn thế giới.

DẪN NHẬP

I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Ẩm thực chay đang là một trong những trường phái ẩm thực tiến bộ
được Việt Nam và thế giới công nhận.
Trong một xã hội bận rộn với nhiều lo toan bộn bề, con người ta càng
muốn hướng về một cái gì đó thanh tịnh ,hiền hòa hơn và vì vậy ẩm thực chay
càng trở nên phổ biến.
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Trình bày về những lợi ích và sự quan trọng của ẩm thực chay trong đời
sống tôn giáo, trong hoạt động du lịch và cả trong việc bảo vệ sức khỏe con
người.
III. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
Đối tượng nghiên cứu chính trong đề tài là ẩm thực chay, bao gồm
những vấn đề có liên quan như:
 Lợi ích của việc ăn chay,
 Vai trò của ẩm thực chay đối với hoạt động du lịch nói chung và
du lịch hành hương nói riêng,
 Mối quan hệ giữa ăn chay và các tôn giáo,
 Tình hình hoạt động kinh doanh ẩm thực chay ở TP. Hồ Chí
Minh.
Phạm vi nghiên cứu đề tài chủ yếu được giới hạn ở trong nước. Tuy
nhiên, đề tài cũng cần có những giới thiệu sơ lược về những vấn đề mang tính
toàn cầu để làm phong phú thêm như: lược sử Phật giáo, quan điểm của các
danh nhân thế giới…

IV. LỊCH SỬ NGHIÊN CỨU
Đây là một đề tài mới, mang tính tổng hợp tất cả những vấn đề có liên
quan đến ẩm thực chay.
V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
 Phương pháp phân tích – tổng hợp
 Phương pháp lịch sử – logic
 Phương pháp so sánh
 Phương pháp nghiên cứu và xử lý thông tin.
 Phương pháp khảo sát thực địa.
 Phương pháp phân tích hệ thống, phân tích xu thế hiện trạng và
phương pháp quan sát kết hợp với một số hình ảnh minh họa.

CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VĂN HÓA ẨM THỰC
1. Định nghĩa ẩm thực
 “Thực” (từ gốc Hán) nghĩa là ăn; ở đây có hai nghĩa: “đưa thức ăn
vào miệng và nhai, nuốt để nuôi sống cơ thể”; “ăn nhân dịp gì”
 “Ẩm” (từ gốc Hán) nghĩa là uống, “đưa chất lỏng vào trong
miệng và nuốt”
 “Ẩm thực là việc ăn uống”
2. Định nghĩa văn hóa
“ Văn hóa là tổng thể nhưng nét riêng biệt về tinh thần và vật chất, trí tuệ
và cảm xúc, quyết định tính cách của một xã hội hay một nhóm người trong xã
hội. Văn hóa bao gồm nghệ thuật và văn chương, những lối sống, những quyền
cơ bản của con người, những hệ thống các quản trị, tập tục và tín ngưỡng”
3. Định nghĩa văn hóa ẩm thực
Văn hóa ẩm thực bao gồm:
 Tính nghệ thuật
 Tính thẩm mỹ
 Tính khám phá, sáng tạo

4. Quan niệm về ăn chay
Theo quan niệm dân gian của người Việt Nam chúng ta, khi nói đến ăn
chay là ăn những chất thanh tịnh, không ăn thịt cá và các thứ cay nồng thuộc
loại ngũ vị tân (hành, hẹ, tỏi, kiệu và hưng cừ).

II. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ẨM THỰC CHAY TRONG DU LỊCH
1. Định nghĩa du lịch
Theo Liên hiệp Quốc tế các tổ chức lữ hành chính thức (International
Union of Official Travel Organization_ IUOTO): “ Du lịch được hiểu là hành
động du hành đến một nơi khác với địa điểm cư trú thường xuyên của mình
nhằm mục đích không phải để làm ăn, tức không phải để làm một nghề hay một
việc kiếm tiền sinh sống…”
2. Định nghĩa sản phẩm du lịch
Sản phẩm du lịch bao gồm cả sản phẩm hữu hình và sản phẩm vô hình.
Và ẩm thực là một sản phẩm du lịch vừa mang tính hữu hình vừa mang tính vô
hình.
3. Vai trò, tầm quan trọng của ẩm thực trong phục vụ du lịch
 Ẩm thực là nguồn tài nguyên nhân văn để phát triển du lịch.
 Ẩm thực còn là sự giao lưu văn hóa thông qua các hoạt động du
lịch văn hóa.
 Ẩm thực trong hoạt động du lịch văn hóa cũng có thể là hương vị
của quê nhà xa xôi của mỗi một du khách đến từ các nước khác
nhau trên thế giới.

4. Một số loại hình du lịch
4.1 Du lịch chữa bệnh
4.2 Du lịch nghỉ dưởng
4.3 Du lịch thể thao
4.4 Du lịch khám phá
4.5 Du lịch hành hương

Một chuyến du lịch hành hương đích thực đòi hỏi phải có ba yếu tố cấu
thành cơ bản nhất định:
 Một hay quần thể địa điểm thiêng liêng.
 Một chuyến đi bộ thiêng liêng.
 Một mục đích thiêng liêng.

III. KHÁI QUÁT VỀ DU LỊCH HÀNH HƯƠNG
5. Đôi nét về tình hình phát triển du lịch hành hương ở Việt Nam
Cứ đến cuối năm, các hãng lữ hành trên cả nước lại bận rộn chuẩn bị cho
mùa du lịch hành hương, thường bắt đầu từ mùng 7 Tết đến hết tháng giêng Âm
lịch. Là một hoạt động mang đầy tính văn hóa, nhưng du lịch hành hương cho
đến gần đây dường như vẫn mang nặng tính tự phát.
Vừa qua, thị trường du lịch trong nước xuất hiện một đơn vị du lịch đặc
biệt lấy tên là Hành Hương Việt (HHV). Như tên gọi, đơn vị này chỉ chuyên tổ
chức du lịch hành hương và cũng chỉ hành hương theo hướng Phật giáo.
6. Hiện trạng khai thác du lịch hành hương ở Việt Nam
Hiện nay, lượng khách đăng ký tour tại Saigontourist, Bến Thành
Tourist, Vietravel, Fiditourist, Chợ Lớn Tourist, Công ty Hướng dẫn du lịch
Việt, Thế Hệ Trẻ đã tăng 10% - 15% so với cùng kỳ. Ngoài tour đặc biệt với
điểm đến là Yên Tử, chùa Hương, núi Bà (Tây Ninh) , hầu hết các tour du lịch
đầu năm đều kết hợp tham quan thắng cảnh, di tích và viếng chùa.
7. Đối tượng tham gia du lịch hành hương ở Việt Nam
Đối tượng du khách hướng tới của các công ty có tổ chức du lịch hành
hương ở Việt Nam không chỉ là Tăng Ni, Phật tử mà còn là bất kỳ những ai
quan tâm, muốn tìm hiểu về văn hóa và nếp sống của các tôn giáo; những ai
mong muốn có một đời sống tâm linh cao cả, hướng thượng và những ai muốn
giải tỏa bớt những căng thẳng, khổ đau của cuộc sống thông qua những “pháp
hành” của các tôn giáo.

CHƯƠNG II: ẨM THỰC CHAY TRONG TÔN GIÁO,

DU LỊCH VÀ BẢO VỆ SỨC KHỎE

I. NHỮNG LỢI ÍCH CỦA VIỆC ĂN CHAY
3. Thành phần dinh dưỡng trong thực phẩm chay
 Chất đạm
 Chất sắt
 Vitamin B12
 Chất béo Omega 3

4. Lợi ích của việc ăn chay
2.4 Lợi ích về sức khỏe
Dưới đây là các bệnh mà sự ăn chay đã ngăn ngừa hữu hiệu như:
 Bệnh tim
 Bệnh ung thư
 Bệnh xốp xương
 Các bệnh truyền nhiễm

2.5 Lợi ích về tâm linh
Như chúng ta biết, hầu hết súc vật đều có bộ não và hệ thống thần kinh
như con người. Chúng cũng có những cảm giác, biết nóng lạnh, sợ hãi và giận
giữ như chúng ta. Khi sợ hãi chúng cũng giống như con người là nhịp tim đập
mạnh, áp xuất máu lên cao, hơi thở hổn hển Chúng đều muốn sống như chúng
ta. Có nên vì ngon miệng mà chúng ta đẩy biết bao sinh mạng vào hoàn cảnh
khốn khổ như vậy suốt cả cuộc đời.
2.6 Lợi ích về xã hội
2.6.1 Ăn chay để giải quyết nạn nghèo đói
2.6.2 Ăn chay sẽ tránh được sự hư hại môi sinh
2.6.3 Ăn chay có thể tránh mọi xung đột xã hội

II. ẨM THỰC CHAY TRONG ĐỜI SỐNG TÔN GIÁO

3. Lược sử Phật giáo và nguồn gốc của việc ăn chay
1.3 Lược sử Phật giáo
1.3.1 Sự khai nguồn của Đức Giáo chủ Thích Ca
1.3.2 Ðức Phật Thích-Ca, vị giáo chủ của Ðạo từ bi và trí-
huệ
1.3.3 Lịch sử truyền bá Phật giáo tại Ấn Độ
1.4 Nguồn gốc của việc ăn chay
Các tôn giáo lớn trên thế giới hầu như lúc khởi thủy đều răn dạy tín đồ
không được sát sanh hại vật và phải luôn luôn thọ trì trai giới. Nhưng trải qua
nhiều thế kỷ, những kinh điển nguyên bản được chép tay truyền lại từ đời này
sang đời khác, được chuyển dịch sang nhiều ngôn ngữ khác nhau hoặc được
hiệu đính bởi nhiều giáo chủ và Hội Đồng Giáo Phẩm thời đại, nên có lẽ đã có
phần sai lệch với kinh điển nguyên sơ.
4. Ăn chay và quan niệm của tôn giáo
2.2 Quan niệm ăn chay của Phật giáo
Trong Phật Giáo, ăn chay để giữ giới sát sanh là một điều rất phổ cập
trong dân chúng. Cho nên đối với người Việt Nam, hể nói đến ăn chay thì mọi
người đều nghĩ ngay tới Phật Giáo. Trong kinh Pháp Cú, một quyển kinh chứa
đựng toàn những lời giáo hóa vàng ngọc của Đức Phật, nơi chương Hình Phạt,
Ngài đã dạy: "Không nên giết hại vì ai cũng muốn sống. Đồng thời cũng không
nên gây tổn hại cho mọi chúng sinh". Dù chính mình không có trực tiếp cầm
dao để sát hại súc vật. Nhưng ăn thịt tức là gián tiếp cổ động người khác sát
sinh.

2.3 Sự khác biệt về quan niệm ăn chay giữa Phật giáo Đại Thừa
với Phật giáo Tiểu Thừa
2.3.1 Phật giáo Đại Thừa ( Phật giáo Bắc truyền)
Đại thừa (sa.mahāyāna), dịch âm Hán-Việt là Ma-ha-diễn-na (hay Ma-
ha-diễn , tức là "cỗ xe lớn".
2.3.2 Phật giáo Tiểu Thừa ( Phật giáo Nguyên Thủy hay

Nam truyền)
Tiểu thừa (sa. hīnayāna) nghĩa là "cỗ xe nhỏ". Hīna là phân từ quá khứ
thụ động của gốc động từ "bỏ", "vất bỏ", "buông lơi", "bỏ rơi".

2.3.3 Sự khác biệt về quan niện ăn chay
Ngày nay ai cũng nói rằng những người Phật giáo Đại Thừa ăn chay và
những người Phật giáo Nguyên Thủy ăn thịt. Điều nhận định này hoàn toàn
không đúng hẳn. Thông thường Phật Giáo Nguyên Thủy không có những cấm
đoán về ăn thịt cá mặc dầu vẫn có những vị sư và cư sĩ Phật tử ở Tích Lan ăn
chay thuần túy (strict vegetarians) và có những người khác không ăn thịt nhưng
ăn cá. Tại Việt Nam có nhiều vị sư danh tiếng thuộc truyền thống Nguyên
Thủy, như Hòa Thượng Thích Minh Châu suốt đời dùng chay.
2.4 Quan niệm ăn chay của các tôn giáo khác ở Việt Nam
 Đạo Công giáo
 Đạo Hồi
 Đạo Hòa Hảo
 Đạo Cao Đài

III. ĂN CHAY VÀ QUAN NIỆM CỦA CÁC DANH NHÂN THẾ
GIỚI
Những nhân vật nổi tiếng trên thế giới ăn chay:
 Pythagore
 Léonard Da Vinci (1452 - 1519)
 Adam Smith (1723 - 1790)
 Mohanda Gandhi
 Albert Einstein (1879 - 1955)…

IV. ẨM THỰC CHAY TRONG HOẠT ĐỘNG DU LỊCH

4. Vai trò của ẩm thực chay đối với hoạt động du lịch

Ngày nay, du lịch không chỉ mang đến cho con người sự nghỉ ngơi, thư
giản mà nó còn giúp phục hồi sức khỏe thông qua các hoạt động ẩm thực.
Và trong cuộc sống hối hả đầy căng thẳng như hiện nay, một không gian
của sự thanh thản và trong lành thật cần thiết biết bao. Ẩm thực chay kết hợp
du lịch hành hương đang là một sự chọn lựa của nhiều du khách muốn tìm về sự
thanh tịnh của đạo pháp và sự thanh khiết của món chay.

5. Sụ gắn kết giữa ẩm thực chay với du lịch hành hương và các sự
kiện, lễ hội tôn giáo
2.3 Ẩm thực chay với du lịch hành hương
Bên cạnh các hoạt động tín ngưỡng như chiêm bái, lễ Phật cầu an… du
khách khi tham gia vào các tour hành hương còn được công ty lữ hành phối hợp
cùng nhà chùa tổ chức, hướng dẫn nấu các món chay, thưởng thức trà đạo, tham
gia tọa thiền… theo từng chủ đề và từng mùa trong năm.

2.4 Ẩm thực chay với các sự kiện, lễ hội tôn giáo
Ẩm thực chay không chỉ gắn liền với các hoạt động du lịch hành hương
mà nó còn là một phần không thể thiếu trong các sự kiện, lễ hội tôn giáo. Có thể
kể đến một số sự kiện lớn sau:
 Đại Lễ Phật đản Liên Hợp Quốc 2008 tại Việt Nam
 Lễ hội “Ẩm thực chay mùa báo hiếu”
 Mừng đại lễ Phật đản Phật lịch 2554
6. Giới thiệu một số điểm du lịch hành hương nổi tiếng tại Việt
Nam
3.4 Chùa Hương
3.5 Trúc Lâm Yên Tử
3.6 Thánh Địa La Vang

V. MỘT SỐ MÓN CHAY TIÊU BIỂU VÀ CUNG CÁCH CHẾ
BIẾN

1. Nguyên liệu chế biến món chay
 Thịt (bò, gà, heo ) thay bằng mì căn, đậu xanh giã, măng khô,
đậu phụ rán, đậu phụ nướng, khoai tây
 Xương thay bằng cùi dừa già.
 Trứng thay bằng đậu xanh giã có pha màu, đậu phụ rán.
 Cá thay bằng cà tím, nõn khoai, mướp đắng, chuối xanh
 Cua thay bằng đậu tương, đậu trứng cuốc, đậu xanh.
 Bì heo thay bằng miến.
 Mỡ phần thay bằng cùi bưởi.
 Huyết thay bằng gấc và bột.
 Mỡ thay bằng dầu thực vật: mè, đậu phộng, hướng dương, đậu
nành
 Gia vị mặn: tương, muối, xì dầu…
 Gia vị ngọt: bột ngọt, nước mía sên, mật ong,…
2. Kỹ thuật và nghệ thuật chế biến món chay
Theo thời gian để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người sử dụng,
việc chế biến món chay sáng tạo mãi, trở thành nghề, đạt tới sự độc đáo, được
tôn vinh là: “Nghệ thuật ẩm thực chay”.
Trong việc chế biến món chay, từ thực phẩm có nguồn gốc thực vật:
Rau, củ quả, dưới bàn tay khéo léo và óc sáng tạo của “người làm bếp” đã chế
ra hàng trăm, hàng ngàn món ăn chay hấp dẫn vừa đảm bảo đủ dinh dưỡng, vừa
làm đẹp thêm cho cuộc sống, vừa tạo ra sự thanh tịnh để giúp đời góp phần
thực hiện, nâng cao dần hạnh từ bi của con người.

3. Cách thức phục vụ, bảo quản các món chay
Do tính đặc thù của mình mà khi chế biến các món chay ta tuyệt đối
không sử dụng bất cứ nguyên liệu hay gia vị nào có liên quan đến động vật. Các
dụng cụ để chế biến như nồi, chảo, dao, thớt… đều phải được dùng riêng cho
món chay.

4. Giới thiệu các buffet chay, a lacarte chay và set menu chay của
một số nhà hàng ở TP.Hồ Chí Minh
4.4 Buffet chay nhà hàng Vân Cảnh
4.5 A lacarte chay quán chay Thuyền Viên
4.6 Set menu chay nhà hàng Hương Sen

CHƯƠNG III: THỰC TRẠNG VÀ ĐỊNH HƯỚNG PHÁT
TRIỂN CỦA ẨM THỰC CHAY Ở TP. HỒ CHÍ MINH
NÓI RIÊNG VÀ VIỆT NAM NÓI CHUNG
III. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH
ẨM THỰC CHAY Ở THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
Ẩm thực chay ngày nay đã và đang được nhiều người ưa chuộng trên thế
giới nói chung và Việt Nam nói riêng. Ở hầu hết các thành phố, thị xã của nước
ta đều có các quán ăn chay và ở Thành Phố Hồ Chí Minh cũng thế, thực khách
có thể dễ dàng tìm thấy những địa điểm ăn chay ngon trên nhiều con đường.
IV. NHỮNG GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO
HIỆU QUẢ KINH DOANH ẨM THỰC CHAY Ở TP.HỒ
CHÍ MINH VÀ VIỆT NAM NÓI CHUNG
3. Những giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh
Khi nhận định những nét độc đáo trong ẩm thực chay, ta cần có những
chiến lược phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh và phát triển ẩm thực
chay như:
1.5 Chiến lược phát huy bản sắc của ẩm thực chay
1.6 Chiến lược đa dạng hóa sản phẩm ẩm thực chay
1.7 Chiến lược nâng cao chất lượng phục vụ và hệ thống nhân sự
1.8 Biện pháp quản lý chất lượng món ăn
4. Một số kiến nghị
2.1 Đối với nhà nước
 Nhà nước cần phải tạo điều kiện cho các doanh nghiệp kinh
doanh khách sạn, nhà hàng được vay vốn với chính sách ưu đãi về

lãi suất và thời hạn
 Nhà nước cần phải tăng cường thêm ngân sách cho công tác tuyên
truyền quảng bá du lịch trong và ngoài nước với nhiều hình thức
khác nhau như: báo, tạp chí, trên truyền hình, quảng cáo giới
thiệu hình ảnh qua Video, CD – Rom, ngoài trời, qua mạng
internet,…
 Nhà nước cần tăng cường quan hệ hữu nghị hợp tác quốc tế, tăng
cường quan hệ mở rộng giao lưu với các nước trên thế giới để góp
phần nâng cao vị thế của Việt Nam trên thương trường quốc tế
 Nhà nước phải tranh thủ mọi cơ hội và giao lưu với các nước bạn
để thế giới biết đến sản phẩm du lịch Việt Nam nói chung cũng
như là văn hóa ẩm thực nói riêng.
2.2 Đối với các dơn vị kinh doanh ẩm thực chay
Trong hoạt động du lịch, con người là yếu tố không thể thay thế được,
chất lượng con người sẽ quyết định lớn đến chất lượng dịch vụ. Yếu tố ảnh
hưởng đến chất lượng con người là trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, trình độ
ngoại ngữ giao tiếp. Do đó các nhà hàng quán ăn cần phải thường xuyên huấn
luyện nhân viên, nâng cao tay nghề và khuyến khích tạo cơ hội cho nhân viên
học thêm ngoại ngữ như : Anh, Hoa, Nhật, Hàn,…






KẾT LUẬN
Ẩm thực chay thật sự đã và đang có những tác động tích cực đến
đời sống của con người. Nó không chỉ mang đến chúng ta những bữa
ăn ngon miệng, thanh tịnh, mà trên hết nó còn đem đến những lợi ích
về sức khỏe và tinh thần.

Sau quá trình thực hiện đề tài này, tôi thật sự bị thuyết phục bởi
những triết lý sâu sắc của ẩm thực chay. Thông qua ẩm thực chay, tôi
cảm thấy trở nên gần gũi với thiên nhiên hơn, nuôi dưỡng trong tâm
hồn lòng thương yêu bao la đối với loài vật. Đây sẽ là một bài thuốc quý
giúp con người vượt qua mọi căn bệnh thể xác lẫn tâm hồn.
Tôi hy vọng rằng, trong một tương lai gần, sẽ có thật nhiều người
tìm đến với những món ăn chay để góp phần làm cho thế giới này ngày
một xanh tươi.










TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Ds. Phan Văn Chiêu, Các Món Ăn Chay Trị Bệnh, NXB Thuận Hóa, 2001.
2. Lâm Hoa Phụng, Những Món Ăn Chay Thuần Túy Việt Nam, NXB
Phương Đông, 2005.
3. Lê Mạnh Thát, Lịch sử Phật giáo Việt Nam: Từ Khởi Nguyên Ðến Thời Lý
Nam Đế, NXB Thuận Hóa_Huế, 1999.
4. Nguyễn Hiến Lê, Lịch Sử Văn Minh Ấn Độ, NXB Văn Hóa, 1996.
5. Nguyễn Khắc Thuần, Tiến Trình Văn Hóa Việt Nam Từ Khởi Thủy Đến
Thế Kỷ XIX, NXB Giáo Dục, 2007.
6. Nguyễn Quang Lê, Văn Hóa Ẩm Thực Trong Lễ Hội Truyền Thống Việt
Nam, NXB Văn Hóa Thông Tin Hà Nội, 2003
7. Tâm Diệu, Quan Điểm Về An Chay Của Đạo Phật, NXB TPHCM, 2001.

8. Triệu Thị Chơi, Các Món Ăn Chay Ăn Kiêng, NXB Thanh Niên, 2009.
9. Văn Châu, Món Ăn Chay Phòng và Chữa Bệnh, NXB Phụ Nữ, 1996.
 Các tài liệu tham khảo khác:
Báo Gíac Ngộ, số 148, tháng 7 năm 2008.
Thời Báo Kinh tế Sài Gòn.
Trích VNNB, số 2964, Thứ Bảy, ngày 28 tháng 2 năm 1998.
Trích Tham luận “ Hội thảo Hoằng Pháp toàn quốc năm 2010” tại Kiên Giang.
Các trang báo mạng và các website:
www.vietbao.vn
www.baomoi.com
www.thuvienhoasen.org
www.giaohoiphatgiaovietnam.vn


PHỤ LỤC

III. PHỤ LỤC 1: HÌNH ẢNH
4. Hình ảnh một số món ăn chay
5. Một số hình ảnh tại “ Lễ hội ẩm thực chay 2010” tại
Công viên 23 tháng 9.
6. Hình ảnh một số hoạt động có liên quan đến
du lịch hành hương
IV. PHỤ LỤC 2: DANH SÁCH CÁC NHÀ HÀNG, QUÁN CHAY
TẠI TP.HỒ CHÍ MINH
4. Quán chay cao cấp (giá từ 40.000 đồng/ phần trở lên)
5. Quán chay khá (giá trung bình từ 20.000-40.000 đồng).
6. Quán bình dân (giá trung bình từ: 5.000 -20.000 đồng/ phần)