ảnh hưởng của giá thể và một số biện pháp kỹ thuật đến sinh trưởng, phát triển và khả năng ra hoa của cây mai vàng yên tử trồng tại gia lâm, hà nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ðÀO TẠO
TRƯỜNG ðẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI




TRƯƠNG HOÀNG GIANG



ẢNH HƯỞNG CỦA GIÁ THỂ VÀ MỘT SỐ BIỆN PHÁP
KỸ THUẬT ðẾN SINH TRƯỞNG, PHÁT TRIỂN VÀ
KHẢ NĂNG RA HOA CỦA CÂY MAI VÀNG YÊN TỬ
TRỒNG TẠI GIA LÂM – HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ NÔNG NGHIỆP

Chuyên ngành: TRỒNG TRỌT
Mã số : 60.62.01
Người hướng dẫn khoa học: TS. ðẶNG VĂN ðÔNG
TS. PHẠM THỊ MINH PHƯỢNG



HÀ NỘI - 2011
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp
i
LỜI CAM ðOAN

Tôi xin cam ñoan, số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung

thực và chưa hề ñược sử dụng ñể bảo vệ một học vị nào.
Tôi xin cam ñoan, mọi sự giúp ñỡ cho việc thực hiện luận văn này ñã
ñược cảm ơn và các thông tin trích dẫn ñã ñược chỉ rõ nguồn gốc.

Tác giả luận văn


Trương Hoàng Giang





Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp
ii
LỜI CẢM ƠN

Trong suốt quá trình học tập và thực hiện ñề tài nghiên cứu, tôi luôn
nhận ñược sự quan tâm của cơ quan, nhà trường, sự giúp ñỡ tận tình của các
thầy cô, các ñồng nghiệp, bạn bè và gia ñình.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc ñến TS. ðặng Văn ðông, TS Phạm
Thị Minh Phượng người ñã tận tình giúp ñỡ, hướng dẫn tôi thực hiện ñề tài và
hoàn thành công trình nghiên cứu này.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn ñến Lãnh ñạo Uỷ Ban Nhân Dân huyện Nga
Sơn – tỉnh Thanh Hoá ñã tạo ñiều kiện giúp ñỡ cho tôi ñược tham gia khoá
ñào tạo này.
Tôi xin trân trọng cảm ơn Lãnh ñạo và tập thể cán bộ, giáo viên cũng
như nhân viên Trường Trung Cấp Nghề Nga Sơn – Thanh Hoá, các cán bộ Bộ
môn Hoa và cây cảnh –viện Nghiên cứu Rau Quả Trâu Quỳ - Gia Lâm – Hà
Nội, các thầy cô giáo trong Bộ môn Rau Hoa Quả - Khoa Nông học - Trường

ðại học Nông nghiệp Hà Nội ñã tạo ñiều kiện hướng dẫn, giúp ñỡ tôi trong
suốt quá trình học tập, nghiên cứu ñể có thể hoàn thành luận văn.
Nhân dịp này, tôi xin trân trọng cảm ơn toàn thể gia ñình, bạn bè ñã tạo
ñiều kiện giúp ñỡ tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu.

Hà Nội, ngày tháng năm 2011
Tác giả luận văn


Trương Hoàng Giang
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp
iii
MỤC LỤC

Lời cam ñoan i
Lời cảm ơn ii
Mục lục iii
Danh mục các chữ viết tắt v
Danh mục bảng vi
Danh mục hình viii
1 MỞ ðẦU i

1.1

ðặt vấn ñề 1

1.2 Mục ñích, yêu cầu của ñề tài 2

1.3 Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của ñề tài 3

2 TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU 4

2.1 Giới thiệu chung về cây hoa mai 4

2.2 Tình hình nghiên cứu và sản xuất mai vàng trên thế giới và ở
việt nam. 9

2.3 Tình hình nghiên cứu cây hoa trên thế giới và Việt Nam liên
quan ñến nội dung nghiên cứu của ñề tài 20

2.4 ðiều kiện tự nhiên và ñặc ñiểm khí hậu vùng trồng hoa Hà Nội 33

3 ðỐI TƯỢNG, ðỊA ðIỂM, THỜI GIAN, NỘI DUNG VÀ
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 36

3.1 ðối tượng, ñịa ñiểm và thời gian nghiên cứu 36

3.2 Nội dung nghiên cứu 36

3.3 Phương pháp nghiên cứu 37

3.4 Các chỉ tiêu theo dõi 40

3.5 Phương pháp phân tích và xử lý số liệu 42

4 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 43

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp
iv
4.1 Nội dung 1: Nghiên cứu ảnh hưởng của giá thể ñến sinh trưởng

phát triển cây Mai vàng Yên Tử tại Gia Lâm – Hà Nội 43

4.1.1 Nghiên cứu ảnh hưởng của các nền giá thể khác nhau tới cành
giâm 43

4.1.2 Nghiên cứu ảnh hưởng của chế ñộ che sáng ñến khả năng sinh
trưởng, phát triển của cây Mai vàng Yên Tử tại Gia Lâm – Hà
Nội 49

4.1.3 Nghiên cứu ảnh hưởng của các loại giá thể trồng ñến khả năng
sinh trưởng, phát triển của cây Mai vàng Yên Tử 56

4.1.4 Nghiên cứu ảnh hưởng của các chế phẩm dinh dưỡng ñến khả
năng sinh trưởng, phát triển của cây Mai vàng Yên Tử 64

4.2 Nội dung 2: Nghiên cứu ảnh hưởng của một số biện pháp kỹ
thuật ñến khả năng ra hoa của cây Mai vàng Yên Tử tại Gia Lâm
– Hà Nội 70

4.2.1 Nghiên cứu ảnh hưởng của thời gian sốc khô ñến sự phát triển nụ
hoa Mai vàng Yên tử tại Gia Lâm – Hà Nội 70

4.2.2 Nghiên cứu ảnh hưởng của thời ñiểm vặt lá tới sự phát triển nụ
hoa Mai vàng Yên tử tại Gia Lâm – Hà Nội 76

5 KẾT LUẬN VÀ ðỀ NGHỊ 83

5.1 Kết luận 83

5.2 ðề nghị 83

TÀI LIỆU THAM KHẢO 85

PHỤ LỤC 91


Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp
v
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Ký hiệu Nội dung
CTTN Công thức thí nghiệm
CCC Chiều cao cây
CT Công thức
ðK ðường kính
CD Chiều dài
ð/C ðối chứng
T
0
Nhiệt ñộ
TB Trung bình
TGST Thời gian sinh trưởng
TG Thời gian
Gñ Giai ñoạn


Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp
vi
DANH MỤC BẢNG
STT Tên bảng Trang

2.1 Diện tích gieo trồng mai tại TP.HCM năm 2009 12

2.2 Kết quả ñiều tra phân bố Mai vàng Yên Tử 19

4.1 Tỷ lệ bật mầm trên các nền giá thể khác nhau 43

4.2 Tỷ lệ sùi callus trên các nền giá thể khác nhau 45

4.3 Chiều dài mầm bật trên các nền giá thể khác nhau 46

4.4 Tỷ lệ cành ra rễ và xuất vườn trên các nền giá thể khác nhau 47

4.5 Tình hình sâu bệnh hại ở các nền giá thể khác nhau 48

4.6 Tỷ lệ sống, hồi xanh, nở hoa và TGST ở các chế ñộ che sáng khác
nhau 50

4.7 Ảnh hưởng của chế ñộ che sáng ñến ñộng thái tăng trưởng chiều
cao cây và số lá 52

4.8 Ảnh hưởng của chế ñộ che sáng ñến chất lượng hoa 54

4.9 Tình hình sâu, bệnh hại ở các ñiều kiện che sáng che sáng khác
nhau 55

4.10 Tỷ lệ sống, hồi xanh, nở hoa và TGST ở các nền giá thể trồng
khác nhau 57

4.11 Ảnh hưởng của giá thể trồng ñến ñộng thái tăng trưởng chiều cao

cây và số lá 60

4.12 Ảnh hưởng của giá thể trồng ñến chất lượng hoa mai 62

4.13 Tỷ lệ sống, hồi xanh, nở hoa và TGST ở các loại chế phẩm khác
nhau 64

4.14 Ảnh hưởng của chế phẩm ñến ñộng thái tăng trưởng chiều cao cây
và số lá 66

4.15 Ảnh hưởng của chế phẩm dinh dưỡng ñến chất lượng hoa mai 68

4.16 Tình hình sâu bệnh hại khi sử dụng các loại chế phẩm 69

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp
vii
4.17 Ảnh hưởng của thời gian sốc khô ñến ñộng thái tăng trưởng chiều
cao và số lá 70

4.18 Ảnh hưởng của thời gian sốc khô ñến sự phát triển của nụ 72

4.19 Ảnh hưởng của thời gian sốc khô ñến chất lượng hoa mai 74

4.20 Tình hình sâu bệnh hại ở các thời gian sốc khô 75

4.21 Ảnh hưởng của thời ñiểm vặt lá ñến sự phát triển của nụ hoa 77

4.22 Ảnh hưởng của thời ñiểm vặt lá ñến chất lượng hoa 79

4.23 Tình hình sâu bệnh hại ở các thời ñiểm vặt lá 81

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp
viii
DANH MỤC HÌNH

STT Tên hình Trang

2.1 Hoa mai trắng 4
2.2 Hoa Mai vàng 5
3.1 Hoa Mai vàng yên tử 36
4.1 ðồ thị biểu diễn tỷ lệ bật mầm của cành giâm 43
4.2 Hình ảnh cành giâm bật mầm sau 60 ngày 44
4.3 ðồ thị biểu diễn tỷ lệ sùi Callus của cành giâm 45
4.4 ðộng thái tăng trưởng chiều dài mầm trên các nền giá thể khác
nhau 46
4.5 Thời gian qua các giai ñoạn sinh trưởng của Mai vàng ở các chế
ñộ che sáng 51
4.6 ðộng thái tăng trưởng chiều cao ở các chế ñộ che sáng 52
4.7 ðộng thái ra lá ở các chế ñộ che sáng 53
4.8 ðồ thị biểu biễn chất lượng hoa ở các chế ñộ che sáng 54
4.9 Thời gian qua các giai ñoạn sinh trưởng của Mai vàng ở các giá
thể trồng khác nhau 58
4.10 ðộng thái tăng trưởng chiều cao cây ở các nền giá thể trồng 60
4.11 ðộng thái ra lá ở các nền giá thể trồng 61
4.12 ðồ thị biểu diễn chất lượng hoa ở các giá thể trồng khác nhau 62
4.13 Thời gian sinh trưởng của cây mai khi sử dụng chế phẩm 65
4.14 ðộng thái tăng trưởng chiều cao cây khi sử dụng chế phẩm 66
4.15 ðộng thái ra lá khi sử dụng chế phẩm 67
4.16 ðồ thị biểu diễn chất lượng hoa khi sử dụng chế phẩm 68

4.17 ðộng thái tăng trưởng chiều cao ở các thời gian sốc khô 71
4.18 ðộng thái ra lá ở các thời gian sốc khô 71
4.19 ðồ thị biểu diễn chất lượng nụ hoa ở các thời gian sốc khô 73
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp
ix
4.20 ðồ thị biểu diễn chất lượng hoa ở các thời gian sốc khô 74
4.21 Quá trình vặt lá trên cây mai 77
4.22 ðồ thị biểu diễn chất lượng nụ hoa ở các thời ñiểm vặt lá 78
4.23 ðồ thị biểu diễn chất lượng hoa ở các thời ñiểm vặt lá 80


Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp
1
1. MỞ ðẦU

1.1 ðặt vấn ñề
Hoa là một sản phẩm không thể thiếu trong cuộc sống. Từ bao ñời nay
chơi hoa ñã gắn bó mật thiết và ñi vào tiềm thức, thói quen của mọi người,
mọi tầng lớp xã hội. Xã hội càng phát triển, mức sống của người dân càng
nâng cao thì nhu cầu về hoa càng tăng cả về số lượng và chất lượng. Tổng giá
trị tiêu thụ hoa trên thế giới năm 1995 là 31 tỉ USD (Hoàng Ngọc Thuận,
2006) [12] tăng lên gần 40 tỉ USD năm 1999 (Nguyễn Xuân Linh & cộng sự,
1998) [11]
Việt Nam có truyền thống chơi hoa từ lâu ñời. Với khí hậu ña dạng, ñất
ñai màu mỡ, phần ñông dân sống bằng nghề sản xuất nông nghiệp nên rất
thuận lợi cho nghề trồng hoa phát triển, thực tế những năm gần ñây diện tích
và sản lượng hoa ở Việt Nam ñã tăng lên nhanh chóng.

Mai vàng ở Việt Nam là một loài cây cảnh rất phổ biến từ miền Trung
trở vào, ñược người dân trồng rộng rãi trong vườn nhà, làm cây cảnh trồng

chậu, bonsai. Nhưng sử dụng nhiều nhất vẫn là vào dịp Tết Nguyên ðán cổ
truyền vì ñây là một loài hoa chưng tết chủ ñạo. Cây mai ngày tết ñược xem
như là vật mang lại may mắn cho năm mới. Tuy nhiên sự phân bố Mai vàng
hiện nay chưa có sự cân bằng giữa các vùng miền.
Ở Miền Bắc cây mai vàng Yên Tử ñược phát hiện vào những năm
2007-2008 tại dãy núi Yên Tử thuộc thị xã Uông Bí và huyện ðông Triều của
tỉnh Quảng Ninh. Các cây mai vàng sinh sống thành từng khu vực và có ñộ
tuổi ước chừng khoảng 700 năm tuổi. ðây cũng là thời ñiểm vua Trần Nhân
Tông về Yên Tử tu hành (1285-1288), nên rất nhiều người cho rằng có khả
năng rừng Mai vàng Yên Tử là do ông trồng. Chính vì vậy, dân ñịa phương và
du khách khắp nơi gọi rừng mai Yên Tử là “ðại lão Mai vàng Yên Tử”.
(ðặng Văn ðông, 2008)[9]
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp
2
Kết quả nghiên cứu gần ñây cho thấy cây mai vàng Yên tử ngoài ñặc
tính giống mai vàng Miền Nam, còn có các ñặc tính rất quý khác ñó là hoa nở
thành chùm to, tập trung, hoa bền và ñặc biệt là có mùi hương quyến rũ, nên
rất ñược nhiều người ưa thích. ( ðặng Văn ðông, 2008)[6]
Do ñặc tính quý giá ñó, nên khu rừng “ðại lão mai vàng Yên Tử” ñã và
ñang bị người dân ñịa phương khai thác bừa bãi, làm số lượng cây giảm ñi
nhanh chóng, nhất là các cây có ñộ tuổi trên 100 năm tuổi. Cây mai vàng Yên
Tử là một nguồn gen quý cần ñược bảo tồn và phát triển trên diện rộng. Mặt
khác ñể ñáp ứng ñược thị yếu ngày càng cao của người tiêu dùng ñối với cây
mai vàng, ñồng thời xây dựng hoàn thiện quy trình kỹ thuật phù hợp nhằm
nâng cao năng xuất, chất lượng và hiệu quả sản xuất, xuất phát từ lý do trên
tôi tiến hành thực hiện ñề tài: “Ảnh hưởng của giá thể và một số biện pháp
kỹ thuật ñến sinh trưởng, phát triển và khả năng ra hoa của cây mai vàng
Yên tử trồng tại Gia Lâm-Hà Nội”.
1.2. Mục ñích, yêu cầu của ñề tài
1.2.1. Mục ñích

Nghiên cứu ảnh hưởng của giá thể và một số biện pháp kỹ thuật ñến
sinh trưởng phát triển và khả năng ra hoa của cây mai vàng Yên Tử trồng tại
Gia Lâm – Hà Nội nhằm mở rộng diện tích trồng, nâng cao chất lượng và
hiệu quả sản xuất của cây mai vàng Yên Tử .
1.2.2. Yêu cầu
- Xác ñịnh ñược nền giá thể thích hợp sử dụng ñể giâm cành mai vàng
Yên Tử trong ñiều kiện sinh thái Hà Nội

- Xác ñịnh ñược phương thức chiếu sáng phù hợp ñối với khả năng sinh
trưởng, phát triển của cây mai vàng Yên Tử trong ñiều kiện sinh thái Hà Nội
- Xác ñịnh ñược giá thể trồng phù hợp ñối với khả năng sinh trưởng,
phát triển của cây mai vàng Yên Tử trong ñiều kiện sinh thái Hà Nội
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp
3
- Xác ñịnh ñược chế phẩm dinh dưỡng phù hợp ñối với khả năng sinh
trưởng, phát triển của cây mai vàng Yên Tử trong ñiều kiện sinh thái Hà Nội
- Xác ñịnh ñược thời gian sốc khô phù hợp ñối với sự phát triển nụ hoa
mai vàng Yên Tử trong ñiều kiện sinh thái Hà Nội
- Xác ñịnh ñược thời ñiểm vặt lá phù hợp ñối với sự phát triển nụ hoa
mai vàng Yên Tử trong ñiều kiện sinh thái Hà Nội
1.3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của ñề tài
1.3.1. Ý nghĩa khoa học
- Kết quả nghiên cứu của ñề tài là cơ sở khoa học ñể xác ñịnh ảnh
hưởng của giá thể và một số biện pháp kỹ thuật ñến khả năng sinh trưởng
phát triển và khả năng ra hoa của cây mai vàng Yên Tử tại Gia Lâm – Hà
Nội.
- Kết quả nghiên cứu của ñề tài là tài liệu tham khảo trong giảng dạy,
nghiên cứu hoa nói chung và hoa mai vàng nói riêng.
1.3.2. Ý nghĩa thực tiễn của ñề tài
- Kết quả nghiên cứu tạo tiền ñề cho ta giống mai vàng có năng xuất

cao và chất lượng tốt, ñáp ứng ñược nhu cầu thị yếu của ñời sống xã hội. Từ
ñó góp phần tăng thu nhập cho người sản xuất.
- Kết quả nghiên cứu của ñề tài góp phần hoàn thiện quy trình thâm
canh tăng năng xuất, chất lượng cho giống hoa mai vàng Yên Tử.


Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp
4
2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU

2.1. Giới thiệu chung về cây hoa mai
2.1.1. Nguồn gốc
Nói về mai thì có hai loài mai, một loài mai xuất phát từ Trung Quốc,
lan qua Nhật Bản và miền Bắc Việt Nam, có hoa màu trắng, ñây chính là loài
quốc hoa của Trung Quốc mà các tao nhân mặc khách hay tả trong các ñiển
tích, văn thơ Trung Quốc như “ðạp tuyết tầm mai”, “Tuế hàn tam hữu”, “Tứ
quý (Mai Lan Cúc Trúc)” ,

Hình 2.1: Hoa mai trắng
Loài mai thứ hai hoa màu vàng. Trên thế giới khoảng 50 loại mai vàng
rải rác ở vùng nhiệt ñới và cận nhiệt ñới, song tập trung chủ yếu ở châu Phi và
ðông Nam Á nguyên sản ở vùng núi Tây Nam Trung Quốc. Ở Việt Nam, Mai
vàng dễ tìm thấy ở rừng Trường Sơn và là một loài cây cảnh phổ biến từ miền
Trung trở vào. Nguyễn Anh Huy (2011). [52]
Việc miền Bắc chơi ñào, miền Nam chơi mai ñón Tết, ñược người ta
truyền rằng sau khi Nam tiến, mỗi lúc xuân về, những người ñi khai hoang
nhớ ñến cành ñào ngoài Bắc nhưng không thể có ñược, vì miền Nam vốn có
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp
5
khí hậu nóng không thích hợp với việc trồng ñào, nên ñã chọn cành mai ñể

thay thế. [51]

Hình 2.2: Hoa Mai vàng
Gần ñây, cây Mai vàng Yên Tử mới ñược phát hiện và chú ý tới. Có
nhiều nhận ñịnh cho rằng, rừng “ðại lão Mai vàng” ở Yên Tử có trên 800
năm tuổi và rất có thể ñược hình thành khi vua Trần Nhân Tông sáng lập
Thiền Phái Trúc Lâm Yên Tử (1285-1288). Theo nhóm nghiên cứu viện
Nghiên cứu Rau Quả thì cây Mai vàng Yên Tử tập trung nhiều ở khu vực Yên
Tử của thị xã Uông Bí và một số vùng lân cận của tỉnh Quảng Ninh như ðông
Triều, Hoành Bồ, … Tuy nhiên, vẫn chưa có một nghiên cứu chuyên sâu nào
về sự phân bố và xuất xứ của Mai vàng Yên Tử. Xung quanh vấn ñề này cũng
ñã có nhiều ý kiến khác nhau. Họ cho rằng, có thể cây Mai vàng Yên Tử và
Mai vàng Miền Nam có chung nguồn gốc hay nói ñúng hơn là cùng loài
(Ochna integerrima (Lour.) Merr.). Lại có những ý kiến cho rằng, Mai vàng
Yên Tử và Mai vàng Miền Nam không phải cùng loài. ðể có thể xác ñịnh
chính xác nguồn gốc và xuất xứ cây Mai vàng Yên Tử cần phải có những
nghiên cứu chuyên sâu về vấn ñề này.[6]
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp
6
2.1.2. Phân loại thực vật
Có hai loại mai: Một loài hoa mai màu trắng có tên khoa học là Prunus
mume, thuộc chi Mận mơ (Prunus) thuộc họ Hoa hồng (Rosaceae) [6].
Loài hoa mai vàng còn gọi là Huỳnh mai có tên khoa học là Ochna
integerrima (Lour.) Merr., thuộc họ lão mai (Ochnaceae) nguyên sản ở vùng
núi Tây Nam Trung Quốc, có hơn 300 loài Mai khác nhau . Những loại Mai
trước kia thường ñược dùng chơi cảnh là Mai vàng, Mai Chiếu Thuỷ, Mai Tứ
Quý, Mai Hồng, Mai Rồng cuốn (Trần Hợp, 1993)[1]; (T.Tsukamôt
2001)[37]
2.1.3. ðặc ñiểm thực vật học
Mai vàng là loại cây rụng lá hàng năm. Thân có chiều cao trung bình 2-

7m, ñường kính thân 10-25cm. Cành thưa và có màu xám nâu. Lá Mai vàng
có màu xanh, lá ñơn, mọc cách, mặt trên thường bóng. Kích thước lá 7-19 x
3-5,5cm. Hoa màu vàng, có thể có mùi thơm. ðường kính hoa trung bình 3-
4cm. Hoa có từ 5-7 cánh hình ô van, cánh hoa dài 1,3-2cm, chiều rộng 1-
1,4cm. Hoa Mai vàng có nhiều nhị, số lượng thay ñổi, có chiều cao từ 0,9-
1,2cm. Nhuỵ thường cao hơn nhị, trung bình 1-1,4cm. ðài hoa màu xanh, số
lượng thay ñổi từ 4-6 chiếc, kích thước lá ñài 10-12 x 6-7mm. Cây Mai vàng
thích hợp trồng ở ñộ cao 300-1400m so với mực nước biển. Hoa của cây Mai
vàng ñể tươi có thể cất ñược tinh dầu thơm, dùng ñể chữa vết bỏng nước và
uống có thể chữa khỏi bệnh ngứa trẻ con. Hoa phơi khô dùng ñể chữa ho,
suyễn. (Jiang Qing Hai, 2006)[39]
ðặc ñiểm của cây mai vàng theo phân tích của Phạm Hoàng Hộ trong
cuốn Cây Cỏ Việt Nam – NXB Trẻ 1999 quyển I [5]: Mai vàng Miền nam
Ochna integerrima (Lour.) Merr. (syn. Elaeocarpus integerrima Lour. ;
Ochna harmandii Lec.) Tiểu mộc hay ñại mộc nhỏ. Lá có phiến bầu dục, dai,
không lông, gân phụ 8-10 cặp, mép lá có răng thấp, cuống lá dài từ 4 – 7 mm.
Cụm hoa có cọng ngắn, từng hoa có cuống dài, lá ñài 5 màu xanh, cánh hoa
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp
7
10 màu vàng tươi, dễ rụng, nhị nhiều màu nâu. Số lá noãn từ 5 – 20, không
lông, vòi nhụy 1. Quả từ 1-10 hạt màu ñen, có nhân cứng nằm trên ñế hoa lồi.
Mai vàng 5 cánh chia làm nhiều loại như Mai sẻ, Mai trâu, Mai cánh
tròn, Mai cánh dún. Mai sẻ là giống có rất nhiều hoa, mỗi hoa có 5 cánh vàng
nhợt. Tuy ñoá hoa nhỏ (ñường kính 2cm), chỉ nhỉnh hơn các chủm cau nhưng
màu sắc lại rất ñậm ñà. ðây là giống Mai ñược nhiều người ưa thích do có ưu
ñiểm là nhiều hoa. Mai trâu là giống Mai vàng 5 cánh, có ưu ñiểm là ra hoa
với ñóa lớn hơn Mai sẻ (ñường kính 3,5cm). Hoa Mai trâu có cánh lớn, dày và
có màu vàng nghệ tươi tắn hơn Mai sẻ. Tuy nhiên, Mai trâu có số lượng hoa
ít, chỉ khoảng một nửa so với Mai sẻ. Giống Mai cánh tròn có ñoá hoa lớn
như Mai trâu, cũng có màu vàng rực rỡ, năm cánh hoa vừa to vừa tròn cạnh

tạo nên nét khác lạ. Mai cánh dún có hoa to, màu sắc rực rỡ nhưng cánh
không trơn láng và ngoài rìa dún dợn sóng như lá rau diếp trông lạ mắt và hấp
dẫn, … (Việt Chương, Nguyễn Việt Thái, 2005)[3]
Theo ðặng Văn ðông, 2008[6]: ñể khẳng ñịnh ñược nguồn gốc, xuất
xứ cây mai vàng Yên Tử, nhóm nghiên cứư viện Nghiên cứu Rau Quả ñã tiến
hành giải phẫu phân tích hình thái. Kết quả cho thấy, cây Mai vàng Yên Tử là
tiểu mộc hoặc ñại mộc nhỏ, vỏ thân xám trắng, cành non có bì khổng rất rõ,
có chồi búp vào mùa bất lợi. Lá có phiến bầu dục, dai, mọc chụm ở ñầu cành,
cuống dài 0,3-0,5 cm, gân phụ rất rõ gồm 8-9 gân, mép lá có răng cưa. Cụm
hoa có cuống chung ngắn, từng hoa có cuống dài, lá ñài 5 màu xanh, cánh hoa
5 màu vàng tươi, có mùi thơm, nhị nhiều màu nâu. Số lá noãn 10, vòi nhụy 1.
Quả có 1- 10 hạt màu ñen.
Cây mai vàng Yên Tử cao từ 5-7m, thân cành gân guốc, có dáng và thế
rất ñẹp và ña số mọc trên vách ñá ở ñộ cao từ 400 m ñến 900 m so với mực
nước biển. Qua ñiều tra chúng tôi thấy ña số các cây mai ñều có tuổi rất cao,
nhưng xung quanh gốc có rất ít cây con thay thế, mặc dù các cây mai này ñều
ñang trong trạng thái sinh trưởng và phát triển tốt, nhưng trong tương lai gần
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp
8
nếu không có biện pháp nhân giống và bảo tồn thích hợp thì ta khó có thể lưu
giữ ñược rừng mai ñẹp ñến vậy.
2.1.4. Yêu cầu ngoại cảnh ñối với Mai vàng
Ánh sáng: Là yếu tố quan trọng trong quá trình sinh trưởng và phát
triển của mai vàng, nên ñảm bảo thời gian nhận ánh sáng ñược 6 tiếng trở lên.
Những nơi có thời gian chiếu sáng quá ít, cây mai thường sinh trưởng kém và
ra hoa ít.
ðộ ẩm: Mai vàng thích hợp khí hậu nóng ẩm hoặc có thể chịu ñựng ở
nhiệt ñộ cao hơn trong nhiều ngày và nhiều tháng.
Nhiệt ñộ: Nhiệt ñộ thích hợp nhất cho cây mai vàng sinh trưởng là từ
25

0
C – 30
0
C). Năm nào thời tiết cuối năm thay ñổi như mưa nhiều hoặc giá
lạnh thì cây mai cũng nở hoa không ñúng ngày. Tuy nhiên, với những vùng
có khí hậu mát lạnh dưới 10
0
C thì mai sinh trưởng kém.
Trong mùa nắng nên tưới mỗi ngày ñể ñất ñủ ẩm, mùa mưa cần ñảm
bảo tiêu thoát nước tốt và chỉ tưới khi ñất khô. Có thể tưới tràn, tưới phun lên
cả thân lá hay tưới rãnh, tưới nhỏ giọt. Mai trồng trong chậu bốc thoát hơi
nước nhanh nên cần tưới nhiều lần hơn so với mai trồng trong ñất. Chỉ nên
tưới vào sáng sớm hay chiều mát (khi trời không quá nắng). Không nên tưới
quá ñẫm vào buổi chiều tối vì rất dễ phát sinh sâu bệnh do ẩm ñộ ban ñêm rất
cao.[53]
2.1.5. Giá trị kinh tế và sử dụng của cây mai vàng.
Mai vàng là cây cảnh rất phổ biến từ miền Trung trở vào. Nó ñược trồng
rộng rãi trong vườn nhà, làm cây cảnh trồng chậu, bonsai. Nhưng sử dụng nhiều
nhất vẫn là vào dịp Tết Nguyên ðán cổ truyền vì ñây là một loài hoa chưng tết
chủ ñạo. Cây mai ngày tết ñược xem như là vật mang lại may mắn cho năm
mới nên người ta rất kị nếu chưng cành mai mà ñúng mùng một không nở
hoặc héo rũ.
Hoa của cây mai vàng ñể tươi có thể cất ñược tinh dầu thơm, dùng ñể
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp
9
chữa vết bỏng nước và uống có thể chữa khỏi bệnh ngứa trẻ con. Hoa phơi
khô dùng ñể chữa ho, suyễn. (Jiang Qing Hai, 2006)[39]
Mặt khác hoa mai là biểu tượng của xuân về, hình ảnh hoa Mai vàng
khoe sắc, ñâm chồi nảy lộc với hàm ý mong một năm mới nhiều tài lộc và
thịnh vượng. Vì lẽ ñó hoa Mai vàng luôn ñược ưa chuộng hơn hoa mai trắng

Bên cạnh việc phục vụ nhu cầu giải trí, thưởng thức…cây hoa Mai
vàng còn mang lại nguồn lợi kinh tế cao. Ở Việt Nam vào dịp Tết Nguyên
ðán cây hoa Mai vàng bán ñược bán với giá trung bình 200 - 500 nghìn/cây,
có những cây lên ñến hàng triệu ñồng .
2.2. Tình hình nghiên cứu và sản xuất mai vàng trên thế giới và ở việt
nam.
2.2.1. Tình hình nghiên cứu và sản xuất mai vàng trên thế giới
Cách ñây 5 thế kỷ, các nhà thực vật học Trung Quốc ñã phát hiện và
ñưa giống mai vàng dùng ñể chơi làm cảnh. ðặc ñiểm cơ bản của giống
Mai vàng là nhị màu nâu, nở hoa vào dịp tết Nguyên ñán, rất phù hợp ñể
trong nhà, trên bàn uống nước chơi vào dịp tết. Ngoài ý nghĩa ñón xuân,
hoa Mai vàng còn có ý nghĩa của sự khoẻ khoắn, may mắn nên rất ñược
người Trung Quốc ưa chuộng. Mai vàng còn có ñặc tính quý khác là tỷ lệ
ñậu quả khá cao, quả chín hình thuôn dài màu vàng rất ñẹp, vì vậy không
những dùng ñể chơi hoa mà còn có thể dùng ñể chơi quả trong nhiều tháng
(Hà Văn Sinh, Miếu Thường Hổ, 2000)[38]
Ở Trung Quốc, các nhà làm vườn nhân giống mai vàng bằng chủ yếu 3
phương pháp là chiết cành, giâm cành, ghép cành. Trong ñó, phương pháp
ghép cành ñược áp dụng rộng dãi hơn. Gốc ghép thường là gốc ñào và gốc
mai dại. Cây ghép từ lúc trồng ñến lúc ra hoa kéo dài ít nhất 2 năm. Cây Mai
vàng có thể ñược trồng ngoài ñất hay trồng trong chậu. Nếu trồng trong chậu
thì dùng giá thể có trộn xỉ than là tốt nhất. Các kết quả nghiên cứu ở Trung
Quốc cho thấy, cây Mai vàng có thời gian rụng lá vào mùa ñông, nhiệt ñộ
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp
10
thích hợp cho sinh trưởng là 18-30
0
C, thích hợp lúc phân hoá mầm hoa từ 12-
18
0

C. ðiều này rất phù hợp với khí hậu Miền Nam Việt Nam nên có triển
vọng phát triển tốt. (Hà Văn Sinh, Miếu Thường Hổ, 2000) [38]
Một nhược ñiểm của cây mai vàng là khi vận chuyển ñi xa làm hoa tàn
nhanh và mặc dù tỷ lệ ñậu quả cao nhưng số quả còn lại ít. ðể khắc phục ñiều này,
các nhà khoa học của Viện Nghiên cứu Rau-Hoa Quảng Châu (Trung Quốc) ñã sử
dụng các loại chất ñiều tiết sinh trưởng và phân bón dưỡng cây, kết quả cho thấy
ñã khắc phục ñược những ñiểm yếu này. (Jiang Qing Hai, 2006)[39]
Nhìn chung, các kết quả nghiên cứu về mai vàng tập trung nhiều ở
Trung Quốc, các nước khác hầu như ít có công trình nghiên cứu chuyên sâu
về loại cây này. Ở các nước khác nhau mai vàng có những ñặc trưng riêng
cụ thể:
Mai vàng Campuchia: Loài mai này có tên khoa học là Ochna
integerrima (lour.)Merr. Hoa thường có 5 ñến 9 cánh, khi nở tối ña những
cánh hoa úp ngược về phía cuống. Màu hoa hơi vàng tái. Loài này còn ñược
tìm thấy ở Việt Nam. Chúng là loài cây hoang dã mọc trong rừng ở miền Nam
và miền Trung, phân bố từ nơi khô cằn cát nóng cho tới chỗ ven sông râm
mát. Mai vàng Campuchia thuộc dạng thân gỗ, nhánh gầy mảnh và dài, lá ñơn
màu xanh nhạt bóng. Mọc thưa trên cành, mép lá có răng cưa nhỏ. Hoa mọc
thành chùm ở nách lá. Cuống hoa ngắn, ñài hoa xanh bóng không che kín nụ.
Nhìn chung, loài này ở Campuchia hay Việt Nam ñều ñã ñược nâng cấp số
lượng cánh lên rất nhiều. Ngày nay, người ta có thể nhìn thấy loài này có hoa
40 cánh trở lên. Và không chỉ có màu vàng, mà còn có thêm màu trắng hoặc
màu ñỏ. Vương Trung Hiếu (2006)[15]
Mai vàng Nam Phi: có khoảng 12 loài mai vàng thuộc chi Ochna, bao
gồm dạng cây lẻ và cây bụi, trong ñó có hai loài phổ biến là: Ochna
pretoriensis (magalies plane) và Ochna pulchra (peeling plane). Hai loài này
xuất hiện rộng khắp vùng ñồi thuộc Koppie. Loài Ochna pulchra cao khoảng
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp
11
7m, vỏ cây thường bị tróc ra, lá dễ rụng. Chúng mọc hoang dã trong rừng, vỏ

cây màu xám nhạt, xù xì ở phần gốc. Phần trên của thân cây vỏ bị tróc lộ ra
màu trắng kem nhạt. Gỗ cây ít ñược sử dụng vì giòn và dễ gãy. Loài này có
hai loại màu hoa: màu vàng và màu hồng.
Ở Nam Phi còn có những loài mai vàng khác, có tên khoa học là Ochna
serrulata, Ochna multiflora, Ochna tropurpurea. Người nước ngoài gọi
chúng là Mickey Mouse Plant, Bird's Eye Bush, Small-leaved plant và
Carnival bush. Chúng khá giống với mai tứ quí Việt Nam. Vương Trung Hiếu
(2006)[15]
Mai vàng Myanma: Ở ñất nước này, có loài mai vàng Ochna serrulata,
giống như ở Nam Phi, tuy nhiên, hình thức hoa có khác ñôi chút ở chỗ cánh
bẹt hoặc có bầu noãn ñỏ tồn tại khá lâu trước khi hoa rụng. Vương Trung
Hiếu (2006)[15]
Mai vàng Inñônêxia: Những loài này có tên khoa học là Ochna kirkii
Oliv,; Ochna serrulata (Hochst.) Walp. Và Ochna serrulata. Chúng ñều có
nguồn gốc ở Nam Phi, tuy nhiên "ngoại hình" lớn hơn. Có loài nở hoa vào
mùa xuân và mùa hè hoặc nở quanh năm. Vương Trung Hiếu (2006)[15]
Mai vàng Ở Madagascar: có loài mai vàng Ochna greveanum với 5
cánh tròn, dúm giống như mai cánh dúm ở Việt Nam, lá dài và rủ xuống từng
chùm. Vương Trung Hiếu (2006)[15]
Mai vàng Châu Phi: Có một loài mai phân bố rải rác khắp những nước
nhiệt ñới ở châu Phi. Chúng có 5 cánh hoa màu vàng như ở Việt Nam, song
lại khác tên khoa học, ñó là loài Ochna thomasiana, thuộc dạng cây bụi. Lá
hình oval, ñầu lá bén, dài khoảng 10cm. Hoa nở rộ trên cành vào mùa xuân,
song ñôi khi cũng bất chợt nở vào mùa hè với số lượng hoa ít hơn. Cánh hoa
dài khoảng 2cm. ðài hoa bung rộng và trở thành màu ñỏ tía, bên trong có trái
non màu xanh, khi già màu ñen. Chúng có tên tiếng Anh là Mickey Mouse
bush và bird's eye bush. Vương Trung Hiếu (2006)[15]
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp
12
2.2.2. Tình hình nghiên cứu và sản xuất Mai vàng ở Việt Nam

2.2.2.1. Tình hình sản xuất và tiêu thụ Mai vàng ở Việt Nam
Do ñiều kiện thời tiết khí hậu nên mai vàng chủ yếu tập trung phân bố
ở miền nam của Việt Nam. Các tỉnh miền Trung từ Quảng Bình, Quảng Trị
trở vào, kéo dài ñến tận ñồng Nai, Tây Ninh, nơi nào cũng có Mai vàng.
Bảng 2.1. Diện tích gieo trồng mai tại TP.HCM năm 2009
STT Quận/huyện
Mai gốc
(ha)
Mai ghép
(ha)
Tổng cộng
(ha)
Cơ cấu (%)

1 Quận 12 40,0

91,0

131,0

32,5

2 Thủ ðức 50,0

76,0

126,0

31,2

3 Bình Chánh 38,7

9,6

48,3

12,0

4 Củ Chi 17,9

21,1

38,9

9,6

5 Quận 9 23,0

9,9

32,9

8,1

6 Hóc Môn 4,5

4,0

8,5

2,1

7 Quận 2 0,0

5,6

5,6

1,4

8 Gò Vấp 0,0

5,1

5,1

1,3

9 Nhà Bè 0,1

4,3

4,4

1,1

10 Bình Tân 0,0

1,9

1,9

0,5

11 Quận 8 0,0

1,0

1,0

0,2

Tổng cộng (ha):
174,2

229,4

403,6

100,0

Cơ cấu (%):
43,2

56,8




Trong ñó Thành phố Hồ Chí Minh là một thị trường sản xuất và tiêu

thụ lớn. Diện tích trồng hoa mai tại thành phố Hồ Chí Minh 2009 là 403,6 ha,
tăng 16,1% so với cùng kỳ năm trước. tập trung chủ yếu tại 02 quận Thủ ðức
chiếm 31,22% và quận 12 chiếm 32,46%. Diện tích gieo trồng mai ñược thể
hiện tại Bảng 2.2.[50]
* Về sản lượng và tiêu thụ:
Diện tích trồng mai trên ñịa bàn thành phố năm 2009 là 403,6 ha, tổng
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp
13
sản lượng Mai vàng sản xuất năm 2009 khoảng 1.164.000 chậu, giá trị sản
lượng khoảng 319 tỉ ñồng (chiếm 47,36% tổng giá trị sản xuất hoa kiểng Tết).
Ngoài ra, thị trường kinh doanh mai vàng tại thành phố còn có một số lượng
không nhỏ nhập từ các tỉnh, tuy nhiên không nhiều và chất lượng không cao
như năm trước.
Mặc dù trong bối cảnh suy giảm kinh tế ñã ảnh hưởng tới thu nhập của
người dân, nhưng do mai vàng là chủng loại hoa truyền thống thường có sức
tiêu thụ lớn trong dịp Tết và số mai nở ñúng Tết giảm mạnh nên giá mai trong
các năm ñã có sự biến ñộng rất lớn:
* Giá bán mai từ Bến Tre: Năm 2009 tăng 60-70% so với cùng kỳ
2008. Chậu mini: 50.000 – 150.000 ñồng/chậu (năm 2008, cùng kích cỡ giá
30.000 – 100.000 ñồng), Mai có chu vi cổ gốc khoảng 20cm: 500.000
ñồng/chậu (năm 2008: 300.000 ñồng)
* Giá mai từ Bình ðịnh: Năm 2009 tăng 70% so với cùng kỳ 2008.
Chậu nhỏ: 150.000 – 300.000 ñồng/chậu, chậu lớn: 500.000 ñồng/chậu
* Gia mai tại thành phố: Năm 2009 tăng 100 -200% so với cùng kỳ
2008.Chậu nhỏ: 300.000 – 1.000.000 ñồng/chậu, chậu lớn: từ vài triệu ñến vài
chục triệu ñồng/chậu.
- Năm 2009 giá thuê mai thay ñổi từ 1- 20 triệu ñồng/chậu tùy loại mai,
kiểu dáng và bung nụ ñúng Tết. Lượng khách thuê mai tăng khoảng 10% so
với cùng kỳ năm 2008, và ñối tượng thuê mai ñã mở rộng sang cả những
người có thu nhập thấp.

Theo Chi cục Phát triển nông thôn, tính ñến thời ñiểm tháng 12/2008,
tổng hợp từ các quận huyện Thủ ðức, quận 12, quận 9, quận 2, quận Bình
Tân, Củ Chi, Hóc Môn, Bình Chánh có 147 hộ ñã vay vốn theo chương trình
105 nhằm ñầu tư xây dựng, cải tạo, sản xuất mai với tổng vốn vay là 29,97 tỷ
ñồng.

Nhưng số lượng và chủng loại hoa sản xuất tại chỗ không ñáp ứng
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp
14
ñược nhu cầu, nên chắc chắn sẽ có lượng lớn hoa từ các tỉnh và từ nước ngoài
ñổ về ñể cung cấp cho nhu cầu tiêu dùng của cư dân thành phố, như hoa ôn
ñới sẽ ñược nhập về từ Lâm ðồng; hoa nền từ ðồng bằng Sông Cửu Long;
Mai vàng từ nhiêu tỉnh: Bến Tre, ðồng Nai, Bình Dương, Bình ðịnh; cây
kiểng từ Bến Tre, ðồng Tháp; hoa lan, một số giống hoa mới, cây kiểng từ
Thái Lan, ðài Loan, Trung Quốc.
Mặc dầu Mai vàng vẫn là chủng loại truyền thống có sức tiêu thụ lớn
nhất trong dịp Tết và là thế mạnh của thành phố. Nhưng thị trường tiêu thụ
Mai vàng sẽ gặp phải sự cạnh tranh khốc liệt, do những yếu tố sau:
- Chất lượng Mai vàng không cao, hoa nở sớm.
- Hiện nay việc sản xuất cây Mai vàng từ các tỉnh như Bến Tre, Bình
ðịnh ñã ứng dụng ñược thành tựu công nghệ nên chất lượng sản phẩm và giá
cả ñáp ứng ñược nhu cầu của ñại ña số người tiêu dùng. Ước sản lượng hoa
phục vụ Tết Nguyên ðán Canh Dần 2010 khoảng 4 triệu chậu lan, kiểng và
mai; trong ñó, Mai vàng 1.500.000 chậu, lan trên 5 triệu cành hoa các loại. Về
cơ cấu và chủng loại:
- Mai vàng sẽ chiếm tỉ trọng cao nhất trong diện tích sản xuất hoa, cây
kiểng Tết của Thành phố. Diện tích Mai vàng khoảng 420 ha; tăng 17ha so
với Tết nguyên ñán năm 2009. ðịa bàn sản xuất tập trung ở quận Thủ ðức,
12, Gò Vấp, q.2, q.9 và các huyện Bình Chánh, Hóc Môn, Củ Chi. Do năm
2009 là năm nhuần và thời tiết có phần bất lợi nên hoa mai năm nay chắc

chắn sẽ nở sớm.

(Theo khuyến nông TP.HCM)[49]
2.2.2.2. Tình hình nghiên cứu Mai vàng ở Việt Nam
Tại Việt Nam loài mai vàng phổ biến nhất là mai vàng năm cánh. Loài
này phân bố nhiều nhất tại những khu rừng thuộc dãy Trường Sơn và các tỉnh
từ Quảng Nam, ðà Nẵng cho tới Khánh Hòa. Các vùng núi ở ñồng bằng sông
Cửu Long cũng có nhiều loài hoa này, ở cao nguyên cũng có, song số lượng ít
hơn. Vương Trung Hiếu (2006)[15]
Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn thạc sĩ khoa học nông nghiệp
15
Loài mai vàng mọc hoang dã trong rừng có từ 5 ñến 9 cánh, song ñôi
khi lên ñến 12 - 18 cánh, gọi là "mai núi" (Ochna integerrima (lour.)Merr.). Ở
Tây Nguyên và Campuchia, mai núi phân bố khá rộng khắp. Ngoài ra, còn có
loài mai rừng với thân màu nâu, lá to xanh bóng, có răng cưa ở viền lá, hoa
vàng mọc thành chùm theo dạng chủy nên ñược gọi là "mai chủy". Một loài
mai vàng khác mọc ở triền cát, ở những khu rừng ven biển ñược gọi là "mai
ñộng". Loài mai này có thân suông, tròn, hoa trổ chi chít trên cành. Nếu
chúng có hoa với năm cánh nhỏ thì gọi là "mai sẻ". Mai ñộng hay mai sẻ phân
bố rải rác ở các tỉnh miền trung từ Quảng Bình, Quảng Trị trở vào miền nam,
cho tới tận ðồng Nai và Tây Ninh [15]. Xét về góc ñộ sai hoa, ngoài mai sẻ,
còn phải nhắc ñến "mai chùm gởi". Loài này có thân cứng, trên cành mọc lên
những khối u, chung quanh khối u ñâm ra rất nhiều tược non và từ ñó nụ hoa
mọc ra khá dầy, hoa nở san sát vào nhau tạo thành bó. Người ta còn gọi loài
này là "mai tỳ bà" hay "mai vương"[15]. Thông thường, mai vàng có mùi
hương rất khó nhận ra, song ở Việt Nam có loài mai vàng năm cánh hương
thơm lại ñậm hơn những loài mai khác nên ñược gọi là "mai hương". Nó còn
tên khác là "mai thơm" (thường ñược trồng ở Bến Tre) hay "mai ngự" (mọc
khá nhiều ở Huế)"[15]. Riêng loài mai có cánh hoa lớn hơn kích cỡ bình
thường ñược gọi là "mai châu" (ñọc trại từ "trâu" thành "châu"). Loài có nụ

hoa nhỏ, cánh dài và nhọn, ñược gọi là "mai cánh nhọn"[15]. Có loài mai
vàng 5 cánh bình thường, nhưng cành nhánh mềm mại, rũ xuống như cây liễu
nên ñược gọi là "mai liễu". Ở khu rừng Cà Ná có loài cây mai thân nhỏ èo
uột, cành rất giòn, lá hình bầu dục, trơn và có răng cưa mịn gọi là "mai rừng
Cà Ná". Ngoài ra, còn có loài mai thân rất nặng (gấp rưỡi thân cây mai bình
thường) gọi là "mai ñá" hay "mai Vĩnh Hảo". Loài này thân cứng, cành giòn,
lá nhỏ, hoa to và phẳng, lâu tàn. Huỳnh Văn Thới (1996)[16]
Theo Trần Hợp, 1993 [1], cây Mai vàng còn gọi là Huỳnh mai có tên
khoa học là Ochna integerrima (Lour.) Merr., thuộc họ Lão mai (Ochnaceae).