Một số vấn đề về chất lượng tín dụng.DOC

Lờ i n ó i đ ầ u
Nghị quyế t Đại hội VI Đả ng cộng sản Vi ệ t Na m đã tạo r a sức
mạnh m ớ i th ú c đẩy ki nh t ế - xã hội phá t tr iển. Với đị nh hớ ng chi ến lợ c
đổi mớ i nền kinh t ế từ cơ chế b ao c h ế san g phá t tr iển nền k i nh t ế
hàn g hoá nh i ều t hàn h phầ n vận đ ộ ng t heo c ơ ch ế th ị tr ờng c ó sự
điều ti ết của Nhà n ớc t h eo địn h h ớng Xã h ội chủ nghĩ a. Đây là b ớc
đột phá t d uy k inh tế nhằ m k hơi dậy tiềm năn g c ủa mọi th ành phần
kinh tế ho ạ t độ ng t ron g n ề n ki nh t ế thị tr ờng t ạo r a tốc đ ộ p hát t riể n
mới cho nền ki nh t ế nớc ta.
Tiến tr ìn h đổi mới nề n kinh tế đã tác độ ng mạn h mẽ vào hệ
thố ng Ngâ n hàng. Tí n dụ ng là h oạt độn g qua n trọ ng nh ấ t của các
Ngân hà n g n ói r iê n g và c ủa c ác trun g gi an tài chí nh nói c hu n g,
chi ếm tỉ trọ ng cao n hất tr on g t ổng t à i s ản, tạ o thu nhậ p t ừ lãi lớn
nhấ t và cũn g là hoạt độ n g man g l ại rủi r o cao n h ất. Hoạt động tín
dụn g là h o ạt độn g tài t rợ c ủa Ngân hà ng th ơng m ại v à t run g gian t ài
chí nh cho khác h hàn g, đợ c co i l à nghi ệ p v ụ th e n chốt cấ p v ốn c ho
nền kin h tế, tạ o n guồ n th u n hập ch ủ y ếu tro ng hoạ t độ ng ki nh d oan h
của Ngân hà n g th ơn g mạ i và t r un g gian tài chí nh.
Chí nh vì vậy mà vi ệc nân g cao c hất l ợng t í n dụng tr ong hoạ t
độn g cho v a y của N g â n h à ng t h ơng m ại v à tr un g gia n tài c hín h đối
với các th ành p hần ki nh tế là vấn đ ề cầ n đ ợc qua n t âm. Xu ất phát t ừ
thự c tế đó t ô i đã ch ọn đề t ài M ộ t số vấn đ ề v ề c h ấ t l ợ n g t í n
dụ n g .
1
Nội dung
I . N h ữn g v ấ n đ ề ch u n g về h oạt độ n g t í n d ụ n g
1. Khá i ni ệm
Tín dụ ng là quan h ệ vay m ợ n sử dụn g v ốn của lẫ n n hau dự a
tr ê n n g uy ê n tắ c hoà n t r ả v à sự t in tởn g .
Qu a n hệ tí n dụng k hác q u an h ệ mu a bán . Tro ng qu an hệ tí n
dụn g chỉ sự vận độn g củ a quyền s ử dụng k hôn g có sự vận độ ng củ a

quy ề n sở h ữu, còn tr on g qu an hệ mu a bán có cả sự v ận động của
quy ề n sử dụn g và quy ền s ở hữ u . Sự ho à n tr ả t ron g qu a n hệ mua b á n
chỉ x ảy r a tr ong mộ t s ố tr ờn g h ợp đặ c bi ệt c òn tr on g q u an h ệ tí n
dụn g c ó sự hoàn tr ả cả v ốn l ẫn l ãi . T r on g q uan hệ mua bá n gi á c ả là
hình t hức bi ểu hi ệ n bằn g tiề n c ủa gi á t rị còn tro ng qua n hệ t ín dụn g
ti ền lãi kh ông p hải l à gi á tr ị c ủa số ti ền cho va y mà nó phả n ánh gi á
trị c ủ a m ột số vốn t rong k hoả ng t hờ i gian nh ất đị nh . Tron g qua n hệ
tí n dụn g p hải có s ự ti n t ởng nếu khôn g s ẽ xả y r a rủi ro tí n d ụng.
2.Lịch sử hình thành và phát triển của quan hệ tín dụng
Quan h ệ tí n dụn g hình th ành v à phát tr iển gắ n v ới q u á trì nh
sản xuấ t và tr a o đ ổ i hà ng hoá
Tron g gia i đ o ạn sản xu ấ t hàng hoá c h a ph át tri ển : T li ệu sản
xuấ t t ập tr u ng ch ủ y ếu t r o n g gi a i cấp t h ố ng tr ị còn ng ời nôn g dân ,
thợ t hủ c ông t hì khô ng đủ ăn từ đó là m nả y sinh qu an hệ va y m ợn.
Quan hệ v ay mợ n th ờ i k ỳ nà y có l ãi s uất rất cao gọi là t ín dụng nặ n g
lãi .
Gia i đ o ạn nền sản xuất hà ng hoá phát tri ển : Quyề n sở hữu đã
đa dạn g hoá , l ú c này t ron g nề n kin h tế lu ôn t ồn t ại hai n hu cầu m ột
bên t hừa vốn muố n cho vay v à một b ê n t hi ếu v ốn ph ải đi vay từ
đó q uan hệ tí n d ung ra đ ời.
Quan h ệ tí n dụn g ra đờ i thực hiệ n chức năn g phân ph ối, h u y
độn g v à t ập trun g vốn để c h o vay, th ực hiệ n gi á m đ ốc và k i ểm so át
bằn g đồng tiề n đố i v ới h oạt đ ộ ng k inh t ế qu ốc d â n. Làm c ho q uá
2
trì nh sản x uất ki n h do anh li ên t ục và ổn đ ị nh, ph át tri ển kinh t ế - xã
hội .
Quan hệ tín dụng trở thàn h một tro n g n hữn g c hí nh s ách điề u
ti ết ki nh t ế vĩ mô c ủa Nh à n ớ c và t ạ o cử a ngõ phát tri ển c ho h oạt
độn g tài chí nh .
3. P h ân l o ại v à đ ặ c đi ể m c á c l o ạ i hìn h tí n d ụ n g

3.1 . T í n d ụ n g t h ơ n g mạ i
*Kh ái niệ m:
Tín dụ ng th ơng mại là qua n h ệ m ua bán ch ịu hàn g hoá giữa
nhữ n g ng ời s ản x uất và k inh doa nh hàn g hoá với nha u .
* Đối tợn g:
Đối tợ n g của qua n hệ này là hàng ho á.
* Chủ thể :
Chủ thể th ực hiệ n qua n h ệ là nhữn g ng ời sản xuấ t và kinh
doa n h h à n g ho á.Q ua n hệ tí n dụ ng t hơ ng mại r a đời và rất p h át t ri ển
tr o ng ki nh tế th ị tr ờ n g vì l u ôn luô n có sự khôn g ăn kh ớp về tuần
hoà n v à luân c huy ển vốn của các doan h nghi ệp . Ng ời sản xuấ t s ẵn
sàn g c ó h à ng nh ng ch a c ó ti ền c ò n n g ời ki n h d o anh c ó t iề n nh ng ch -
a có hà ng.
*Công cụ:
Công cụ của quan hệ tín dụng thơng mại là thơng phiếu
Th ơng ph iế u bao gồ m hối ph i ếu v à kỳ p h iếu t h ơ ng mại. Hối
phi ếu do n gời b á n chịu p h át hà nh c ò n kỳ phi ếu do n g ời mua c hị u
phá t hà nh. Bả n chấ t của t h ơng phi ếu là gi ấy cam k ết trả t iề n củ a
ng ời mu a c hịu tr ả ch o ng ời b án chị u.
Đ ặc điể m củ a t hơng phi ếu
Có tí nh trì u t ợng: Tr ên th ơng phi ếu k h ông gh i rõ ng u ồn gốc ,
mục đí ch c ủa k hoả n n ợ mà chỉ g hi n ghĩ a vụ t ài ch ín h. Tí nh t rì u
3
tợn g c ủa th ơng phi ếu đã gạt bỏ mọi sự khác n hau gi ữa các lo ại
hàn g hóa.
Tính b ắt b uộc: Th ơng phi ếu đợ c pháp l u ật thừ a nhận và sẵn
sàn g c an thi ệp, v iệc c an thi ệ p luô n theo h ớn g b ảo vệ l ợi ích
cho ng ời bá n c hị u.
- Đợ c l u thôn g nh ti ền: Dùn g đ ể t han h to á n ch i t rả công nợ
hoặ c c h iế t k hấu .

* Ưu đi ểm của tí n dụ n g t h ơng mại
Rút ngắ n đợc chu kỳ sản xuất kin h doan h, k hắc phụ c ứ
đọn g vố n.
Tiết k iệm đ ợc t i ền mặt và c hi ph í l u thôn g t iền tệ vì một bộ
phậ n ti ền t ệ đ ợ c tha y t hế bằng th ơn g ph iế u.
* Nh ợc đi ểm của tí n dụ n g th ơn g mạ i
- Đối tợng của tí n dụn g t h ơng mạ i là hà n g h oá d o đó nó bị
giới hạ n bởi quy m ô, giá trị s ử dụ ng v à h ớng sử d ụng của
hàn g ho á. Q uy mô của tín dụng th ơn g mạ i p h ụ t huộ c và o số
vốn c ụ t hể của n g ời s ản xuấ t, m ỗ i hà n g h o á ch ỉ có một
hoặ c vài gi á trị c ụ thể, h ớng v ận đ ộ n g c ủa hàn g ho á là một
chi ều.
- Vì tí n d ụ ng c ó tí nh ch ất t rừu t ợng n ê n khả nă ng k i ểm so át
của Nhà nớc bị h ạ n c h ế.
3.2 . T í n d ụ n g Ng â n h àn g
* Khái ni ệm :
Tín dụn g Ng â n hàn g l à quan hệ g iữ a Ngâ n hàng v ới ph ần còn
lại củ a nê n kin h tế t rong đó Ng â n h àng v ừa l à ng ời đi v ay vừ a là ng -
ời cho vay.
* Đối tợn g:
Đối tợng của tí n dụng Ng ân hà nh l à ti ền tệ .
* Chủ thể :
4
Chủ thể của tín dụng Ngân hà ng là Ng ân hàn g và chủ thể c òn
lại của nền kin h t ế .
* Các nghi ệp vụ t í n d ụng Ngâ n hàn g
Hoạt động c hủ yếu của Ngâ n hàng t h ơ n g mại là tài tr ợ cho
khá c h hàn g trên c ơ sở tí n dụn g. Hì nh t hức t ín dụ ng tr uy ền t hốn g của
Ngân hà ng t h ơ ng mạ i l à ch o vay ngắn hạ n có đả m b ảo b ằng tà i sản ,
giúp khác h hà ng mua hàng h o á, nguy ê n, nhi ên, vật l i ệ u, sa u đó mở

rộn g thàn h nhiề u hình th ức khá c nha u nh cho vay thế chấp bằn g bất
độn g sản, b ằng c á c chứ ng kh oán , b ằ ng gi ấ y tờ l u kho hoặ c khô ng
cần thế chấ p . Các Ngân h àng t h ơng mạ i lớn hiện n ay t hực hi ệ n đ a
dạn g c ác hì nh t hức tí n d ụng t ừ ch o va y n gắn , tr ung và dài hạn, b ảo
lãnh ch o kh ách hàn g, mua các tài sản để c h o thu ê .Các hìn h thức
tí n dụn g n ày , một m ặt m ang lạ i t hu n hập mặt k hác chứ a đ ựng rủ i ro
cho Ng ân hà ng. Đ ể mở rộng t ín dụn g có hi ệ u quả, c ác Ngâ n hàng
bên cạnh vi ệc phải xây dựng và t hự c hi ện chí nh sác h t ín dụng đúng
đắn , p hải k hôn g ngừ ng đ a dạng h oá các n ghi ệ p v ụ t ín dụn g cho phù
hợp với nhu cầu và t hị hi ếu củ a khá ch hà ng.
3.2 .1 . Ngh iệ p v ụ chi ết khấu th ơn g ph i ếu
Th ơng p hiế u đợ c hìn h t hàn h ch ủ y ế u từ qu á t rì nh mua b án ch ịu
hàn g hoá và dị ch vụ gi ữ a khác h hà ng v ới n h au. Ng ời bán c ó thể gi ữ
th ơng p hiế u đ ến hạ n để đ ò i ti ền n g ời mua ho ặc m ang đ ến Ng ân
hàn g đ ể xi n chi ết kh ấu tr ớ c h ạn. Sa u k hi ki ểm tra độ an to àn của t h -
ơng ph i ếu , Ngâ n hàng c ó thể phá t tiề n cho ng ời bán v à nắ m giữ th -
ơng phi ếu . Đế n h ạn, Ng ân hàng c h uy ể n th ơ n g ph iế u đ ến ngời mua
đòi ti ền. Số tiề n N gân hàn g ứng t r ớ c ch o ng ời bán phụ t h u ộc và o l ãi
suấ t ch i ết kh ấu, t h ời h ạn c hi ết k hấ u và l ệ phí ch iết kh ấu.
Nghi ệ p vụ chi ết k hấu đ ợc c oi là đơn gi ản, dự a trê n sự tí n
nhi ệm gi ữa Ngâ n h àng và nhữ ng ng ời kí t ên tr ê n th ơng ph i ếu . Để
thu ận t i ện c ho k hác h h àng, Ng ân h ang thờ ng kí với khá c h hợp đ ồng
chi ết kh ấu. K h i cần chi ết khấu, khác h hàn g chỉ cần gửi t h ơn g phi ế u
lên Ngân hàn g xin chiế t kh ấu. N gân hàn g sẽ ki ể m t ra chất l ợng của
th ơng phi ếu , và t h ực hiệ n c h iế t k hấu . D o t ối t hi ểu có h ai n g ời c am
5
kết tr ả t iền cho Ngâ n h àng nên độ a n toàn của th ơ ng phiế u tơ n g đố i
cao . Hơ n nữa , Ng ân hàn g t h ơ ng mại c ó t hể t ái c hi ết k hấu tạ i Ngâ n
hàn g Nhà nớ c để đá p ứn g n hu cầu th anh k hoả n với c h i phí t hấp vì
vậy th ơng phi ếu cò n đợ c co i là l oại tà i sản có t í nh th anh kh o ả n cao .

3.2 .2 . Nghi ệp vụ cho v ay.
3.2 .2 . 1. Nghi ệ p v ụ th ấ u c hi :
Thấ u chi là n g hi ệp v ụ c ho v a y qua đó Ngâ n h àng c h o ph ép n g -
ời va y đ ợc c hi t rộ i trê n s ố tiề n gửi than h toán c ủa mì nh đ ến mộ t gi ới
hạn nh ấ t đ ị nh và tr ong k h oản g thời gi an n hất đị nh . Gi ới h ạ n này đ ợc
gọi là hạ n mứ c t hấu ch i .
Để đợ c thấ u ch i khá ch hàng phải làm đ ơn x i n Ngâ n h àng hạn
mức thấ u c hi v à th ờ i gi an thấ u c hi . Tr ong q uá tr ìn h ho ạ t đ ộng , k hác h
hàn g có t hể ký séc, lập uỷ nh iệ m ch i, mua thẻ séc v ợt quá s ố d
ti ền gử i để chi trả s o n g t rong hạ n mức t h ấu c hi . Khi k hác h h à ng c ó
ti ền n hập về t à i k h oản ti ền gửi N gân hà ng sẽ t hu n ợ gốc và l ãi .
S ố l ã i mà k hác h hàng ph ải t r ả :
Lãi = Lãi suất thấu chi x Thời gian thấu chi x Số tiền thấu chi.
Các k hoả n chi q u á h ạ n m ức t hấu chi sẽ c h ị u l ãi s uất phạ t v à
bị đì nh ch ỉ sử d ụ ng hìn h thứ c n à y. Thấu chi d ựa t rên c ơ sở t hu và
chi c ủ a khá ch hàn g khôn g p hụ th uộc vào thời g i an và quy mô . T hời
gian v à số l ợng ph iế u có thể d ự đoán d ựa v ào d ự đo án ng ân q uỹ
son g khôn g chín h xá c. Do v ậy, hình thứ c cho v ay nà y tạ o điề u ki ện
cho khác h hàn g tr on g qu á tr ìn h thanh to á n: nhan h, chủ động, kị p
thờ i.
Thấ u c hi l à hì nh t hức tí n dụn g n gắn h ạn, li nh h o ạt , t hủ t ục đơn
giản , phầ n lớn là khô ng có đảm bả o , có t hể cấ p ch o d oan h nghi ệp
lẫn cá n hân v ài ngày t r on g t hán g, v ài thán g tro ng nă m để tr ả l ơng ,
chi cá c khoả n ph ả i nộp, mua hàn g hì nh thức n ày nhì n chun g ch ỉ sử
dụn g v ớ i k h ách hà n g có đ ộ tin cậy cao, th u nhậ p đ ề u đặn và kỳ t hu
nhậ p ng ắ n.
3.2 .2 . 2. Cho vay trự c t i ếp từ ng l ần.
6
Là hì n h thứ c c ho vay t ơn g đối p hổ bi ến củ a Ngâ n hàn g đối với
khá c h h àng kh ô ng có nh u cầ u va y th ờn g xu yên , khôn g có điề u ki ện

để đ ợ c c ấ p hạ n mức thấ u c hi . Một số kh ách hàn g sử dụng vốn chủ
sở hữ u l à c h ủ y ếu, c hỉ kh i c ó nhu c ầu h ay m ở rộ ng s ản xu ất mới v ay
Ngân h àng , t ức là v ốn Ngân hà ng c hỉ tha m gi a v ào một số giai đoạ n
nhấ t đị nh c ủa c hu k ỳ sả n xu ất k i nh do anh .
Mỗi lần va y khác h h àng phả i là m đơn v à trì nh N gân hàn g p h -
ơng án sử d ụng vốn . Ngân hàn g sẽ p hân t ích khá ch hàn g và ký hợp
đồn g c ho vay , x á c địn h qu y mô ch o vay , th ời hạ n gi ả i ngâ n, t hời hạ n
tr ả nợ, lãi s uất và yê u cầ u đảm bảo nếu c ần. Mỗi món v ay đ ợc t ách
biệt nha u bằng các h ồ s ơ . Th eo từng kỳ hạn nợ tr ong hợp đ ồ ng,
Ngân hà ng s ẽ th u gố c và l ãi . Tr ong quá trì nh khác h hàng sử d ụ ng
ti ền v ay, Ngân hàn g s ẽ ki ểm soát mục đíc h v à hiệ u q uả. Nếu t h ấy có
dấu hi ệu vi phạm hợp đ ồ ng, Ngân hàn g sẽ th u nợ t r ớc h ạ n h o ặc
chu y ển n ợ quá hạn . L ãi suấ t c ó thể tí nh cố đị nh hoặc t hả nổi t he o
thờ i đi ểm t ính lãi . N ghi ệ p vụ cho va y từ ng l ần t ơn g đ ối đ ơn gi ả n,
Ngân hàn g c ó thể k iể m s oát từn g mó n va y tá c h b i ệt .
3.2 .2 . 3. Cho vay theo hạ n mức
Đây l à nghi ệ p vụ t í n dụn g t heo đó Ngâ n hà ng thoả thuậ n c ấp
cho k h ác h hàn g h ạn mứ c t ín d ụ ng. Hạn mức t ín d ụng có th ể tí nh cho
cả kì hoặ c c uối kì. Đó l à số d t ối đa t ạ i t hời điể m t í nh .
Hạ n mức tín dụng đ ợc c ấp t rê n cơ sở k ế hoạ ch sản xu ất kin h
doa n h, nhu cầu vốn và nh u c ầu va y vố n củ a kh ách hà ng. Tro ng kì
khá c h h à ng có th ể vay t rả nh iề u lần , s ong d nợ khôn g đ ợc v ợt q uá
hạn mức tí n dụ ng. Một s ố tr ờng hợ p Ngâ n hàng qu i đị nh hạn mức
cuố i kì. D nợ t r on g kì có t hể lớn h ơn h ạn mức , t uy nh i ên đ ến c u ối kì ,
khá c h hàn g ph ải tr ả n ợ đ ể gi ảm d nợ sa o c ho d n ợ c uối kì khô ng đ ợc
vợ t quá hạn mức.
Mỗi lần vay kh á c h hàn g chỉ cần trì nh bày ph ơ ng á n s ử d ụ ng
ti ền vay , nộp cá c c hứn g từ chứn g mi nh đã mua hà ng ho ặ c dị ch vụ và
nêu yê u cầu va y. Sa u khi kiể m tr a tín h h ợ p p h áp v à hợ p lệ của
chứ n g từ, Ngân hà n g s ẽ ph á t tiề n ch o k h á ch hà n g .

7
Đây l à hì nh t hức ch o vay t huậ n ti ệ n cho nhữ ng k hác h hà n g va y
mợn th ờng xuy ê n, v ố n v a y t ha m gi a t hờ ng x uyê n v ào quá t rì nh sản
xuấ t ki nh doa nh . T ron g nghi ệp vụ này Ngân h àng khôn g xá c địn h tr -
ớc kì hạn nợ v à t hời hạn tín dụng . Khi kh ách hàn g có th u n hập ,
Ngân hà ng sẽ t hu nợ, do đó tạ o c hủ động quả n lí ng ân quỹ cho
khá c h h àng . T uy nh iê n , d o cá c lần va y k h ô ng tách biệt thà nh cá c kì
hạn nợ c ụ th ể nên Ng ân h à n g khó ki ể m soát hiệu quả sử dụn g từng
lần v ay . Ngân hàng chỉ c ó thể ph át hiện vấn đ ề kh i kh á ch hàn g nộp
báo cáo tài chí nh ho ặ c d nợ l âu ngày khô n g gi ảm s ú t.
3.2 .2 . 4. Cho vay luâ n chu yể n
Là ngh i ệ p vụ c ho va y d ự a trên l uân chu y ển của h àng hoá .
Doan h ng hi ệ p kh i mua h à ng có t hể th i ếu v ốn. Ng â n hàng có thể cho
vay để mu a hàng và sẽ t hu n ợ kh i d oan h ngh i ệp bá n hàng. Đầ u n ăm
hoặ c quí , ng ời vay phải làm đơ n xi n va y luân c huy ển. Ngâ n hàn g và
khá c h h àng thoả thu ậ n v ới n hau về ph ơ ng t hức vay, hạn m ức tí n
dụn g , các ngu ồ n cung cấp hàng ho á v à khả năng t iê u thụ . Hạ n m ứ c
tí n dụ ng có t hể đợc tho ả th uận t r ong một năm hoặc và i n ăm. Đây
khô n g p h ải l à thời hạn h o àn tr ả mà l à t hời hạn đ ể Ng ân h àng x em
xét l ại mối quan h ệ với k hác h hàn g và qu y ết định c ó c ho v ay nữa
hay khô ng tuỳ mối q u an hệ giữa Ngâ n hàng v à k h ách hà ng cũn g nh
tì nh hì nh tài chí nh của kh á c h hàn g.
Việ c ch o v a y d ựa t rê n luâ n chu yể n c ủa h àng hoá nên c ả Ngâ n
hàn g l ẫn do an h nghi ệp đề u ph ải nghi ê n c ứu kế hoạc h lu chuy ể n
hàn g ho á để dự đoá n dòng ng â n q uỹ tr o ng t hờ i gi an tớ i.
Ng ờ i va y c am kết các k h o ản v ay sẽ đ ợ c tr ả c ho ng ời b án và
mọi k hoả n t hu bá n hàn g đề u d ùng để tr ả vào t ài k h o ản t iền g ửi
tha nh toá n củ a kh ách hà n g.
Khi va y , khá c h hàn g c hỉ cần gử i đế n Ng ân hàn g các chứ ng t ừ
hoá đơ n nhập h àng v à s ố t i ề n cần va y . Ngâ n hàn g ch o v ay và trả

ti ền ch o n gời bán. T heo hìn h thức này, gi á trị h àng hoá mua vào có
hoá đơn , hợp phá p, hợ p l ệ đ ú ng đối t ợ ng đều là đối t ợng đ ợc Ng ân
hàn g c h o v ay; thu nhập bán hà n g đ ều là ng uồn để chi trả c ho Ngân
8
hàn g . Ngâ n h à ng sẽ ch o v ay t he o t ỷ l ệ nhất đị nh tuỳ theo khối l ợn g
và c hất lợ ng q uan hệ nợ nần củ a ng ời v a y. Các khoả n phả i t hu v à cả
hàn g ho á tr ong kh o tr ở th ành vật đảm bả o ch o kh oản ch o va y.
Cho v ay lu ân c huy ển t h ờng á p dụng đối v ới c ác doa nh nghi ệp
th ơng nghi ệp hoặ c doan h nghi ệp sản x uất có ch u kì t i êu t hụ n gắn
ngà y , có qu an hệ va y t rả t hờ ng x uyê n v ới Ngân hàn g .
Cho va y l u ân ch uyể n rất th uận t iện ch o c ác khác h hà n g . Thủ
tục vay c hỉ cầ n t hực hiện một lần ch o n h iề u l ần v ay. Khá c h h àng đ -
ợc đ áp ứ ng n hu c ầu v ốn kị p t hời , v ì vậ y việ c t han h t oán cho ng ời
cun g cấp sẽ n han h g ọn.
Nếu do a n h ngh iệp gặ p khó khăn tr ong ti êu t hụ th ì Ngân h àng
sẽ g ặ p k hó khăn tr ong vi ệc thu hồi vốn do t hờ i hạ n c ủa k hoả n v ay
khô n g đợc qui địn h r õ rà ng.
3.2 .2 . 5. Cho vay trả góp
Cho vay tr ả góp là hì nh th ứ c t ín d ụng th eo đó Ng ân hàng cho
phé p k hác h hàng tr ả gố c l à m nhiề u lần tro ng t hờ i h ạ n t í n dụng đ ã
tho ả thuậ n. C h o vay t r ả góp t hờ n g đợ c áp dụn g đ ối vớ i cá c k hoả n
vay t rung v à dài hạn , t à i trợ cho t à i sản cố địn h ho ặc h àng l âu bền.
Số ti ền t rả m ỗi l ần đ ợc tí n h t oán sao c ho ph ù h ợ p vớ i khả năng tr ả
nợ.
Ngân hàn g t h ờ n g c ho v ay t rả gó p đ ối ng ời t iê u dùn g t hôn g q ua
hạn mức nhấ t định . Ngân hà n g sẽ t han h toán c h o n g ời b án lẻ về s ố
hàn g mà kh ách hà ng đã mua tr ả góp. C ác cử a hà ng bán l ẻ nhận
nga y t iền sau kh i bán hà n g từ ph ía Ngân h àng và làm đại lý t hu t i ền
cho Ng â n hà n g, h oặc k h ách h àng t rả tr ực ti ế p cho Ng ân hà ng. Đ ây
là hì nh t hức tín d ụng tài t rợ c h o n g ời mua nhằ m khuy ến kh ích t i êu

thụ hàng hoá .
Cho vay tr ả góp r ủi ro ca o d o khác h h àng t h ờng t h ế c hấp bằ ng
hàn g ho á mua tr ả g óp. Kh ả n ăng tr ả n ợ p hụ thu ộc v ào thu n hập đ ều
đặn của ng ời v ay. Chí nh vì rủi ro c a o n ê n l ãi suất ch o va y t rả góp
th ờng là cao n hất tr o ng k hu n g lãi suấ t c h o v a y c ủa N g ân hàn g.
9
3.2 .2 . 6. C ho vay giá n ti ếp
Phần lớn cho v ay của N gân hàn g là ch o va y t rực ti ế p. Bên
cạn h đó N gân h àng c ũng ph át t riể n các hì nh th ức c h o vay giá n ti ếp.
Đây là h ì nh th ứ c cho vay t hô n g q ua c ác t ổ ch ứ c t r u n g gia n.
Ngân hàng có thể ch u yể n mộ t và i khâu của ho ạ t độn g cho va y
san g các tổ chức tr un g g ian, nh t hu nợ , p hát tiền vay T ổ chứ c
tr u ng gi a n cũn g có thể đứng r a t í n c hấp ch o các thà nh vi ên vay,
hoặ c các th à nh viê n tr on g n h óm bảo l ãn h ch o mộ t t hàn h v iên vay .
Điề u nà y r ất t huậ n t iện kh i ng ời v ay k hôn g c ó hoặ c k hôn g đủ t à i sản
thế chấ p. Để b ù đ ắp l ại m ột phần ch i p hí củ a trun g g i an , Ngâ n hà ng
trí ch một phầ n th u nhậ p để l ại c ho t r un g g ian tà i ch ính.
Ngân hà ng c ũng có t hể c ho v ay t hôn g qu a n g ời b án lẻ cá c s ả n
phẩ m đầu vào c ủa quá t rìn h sản x uất. Việc c ho vay t heo c á c h nà y
sẽ h ạn c hế n gời vay sử dụ ng ti ền s ai m ụch đíc h.
Cho vay gi án tiế p t hờ n g đ ợc á p dụ ng đ ối với t hị t r ờng c ó nhi ều món
vay nh ỏ, ng ờ i v ay phân t án, c ách x a Ng ân hà ng. T r on g tr ờng hợ p
nh v ậy, cho va y qua tr ung gia n c ó th ể t i ết kiệ m ch i ph í c ho v ay.
Cho vay q ua tru ng gi an đề u n hằm g i ảm b ớ t rủi ro, ch i phí của
Ngân hà ng. Tu y nhi ên n hi ều trun g gi an đã l ợi dụn g vị thế của mì nh
và nếu N gân hàng k h ông ki ểm soát tốt s ẽ tăng lãi su ấ t để c h o va y
lại , hoặc gi ữ lấy s ố ti ền củ a các t hàn h vi ên kh ác ch o ri êng m ìn h .
Các n hà bá n lẻ có thể lợi dụ n g để bá n hàn g kém chất l ợ ng hoặ c v ớ i
giá đắt cho ng ời v ay v ốn.
3.2 .3 . Cho t h uê t ài sản

Cho thuê c ủa Ng ân hàng t h ờng là hì nh th ức t í n dụng tr ung và
dài h ạ n. N gân hàng m ua t ài sản c ho kh á ch h àng thu ê với t hời h ạn
sao cho Ng â n h à ng p h ải t hu gần đ ủ hoặc đủ gi á trị của c ho t h uê
cộn g lã i . Hết h ạn t hu ê k h ác h hàn g c ó thể mua lạ i tài sả n đó.
Cho thu ê gi ống một khoả n cho v ay thôn g th ờn g ở ch ỗ Ng ân
hàn g p hải xuấ t t i ề n v ới k ì vọ ng t hu về c ả gố c l ẫn lãi sau t hờ i hạ n
nhấ t đị n h; khá c h h à ng p hải tr ả cả gốc và lãi d ới h ì nh thức tì n thuê
10
hàn g k ì . Ngâ n h àng c ũ ng phả i đ ố i đ ầu vớ i rủi r o kh i khá ch h àng ki nh
doa n h khôn g có hiệ u q uả k hôn g trả đợ c ti ền th uê đầy đủ và đ úng
hạn . T u y nhi ên, c h o thu ê c ó n hiề u đặ c đi ểm k h ác bi ệt s o vớ i cho
vay nh tài sản ch o t h uê vẫn thuộc sở h ữ u củ a Ng ân hàn g , Ngân
hàn g c ó qu y ền th u hồi nế u t hấ y ng ời thu ê khôn g t hực hi ện đ úng h ợ p
đồn g , đ ồng t h ờ i Ngân hàng c ũ ng p hải có t rác h nhiệ m cu ng cấp đ úng
loại tài sả n cần c ho kh ách hàng v à phải b ảo đ ả m về ch ấ t l ợng củ a
tài s ản đó. C ho t h uê k h ông có tài s ản đảm b ảo, n hi ều tà i sản t huê
mang tí nh đ ặ c c hủn g, khó bán, k hi t hu h ồi ch i p hí t háo d ỡ ca o nên
cho t h uê r ủi r o r ấ t c ao đ ối v ới Ng ân h àng . Ngâ n h àng có t hể l ậ p
phò n g cho t huê hoặc côn g t y ch o thu ê đ ể th ực hiện và qu ả n l ý ho ạ t
độn g ch o thu ê.
3.2 .4 . Bảo lãnh hoặc tá i bả o l ãnh
Bảo l ã nh c ủa N gân h àng l à cam kế t của Ngâ n hàn g d ới hìn h
thứ c th bảo l ãnh v ề v iệc t hực hi ện n ghĩ a v ụ t ài ch ính t hay c ho khá c h
hàn g của N gân hàng khi kh ách hàn g khô ng thực hi ện đúng nghĩ a vụ
nh đ ã cam kế t .
Bảo l ã n h th ờng có ba bên: B ê n h ở ng bảo lã n h, bê n đợc bảo
lãnh và bên b ảo l ãnh; k h ách hà ng của N gân hà n g l à ng ời đ ợc b ảo
lãnh và ngời hở ng b ảo l ãn h là b ên t hứ ba.
Bảo lãn h l à m ột h ì nh thứ c t ài trợ củ a Ng ân hàn g ch o kh ách
hàn g , qua đó k hác h hàng có t hể tìm ng uồ n tài trợ mớ i , mua đợ c

hàn g h oá hoặc th ự c hiện đợ c cá c ho ạt độn g sản xuất ki nh doan h
nhằ m t h u l ợi .
Bảo lã nh là một hì nh th ứ c tài tr ợ thông qua uy tí n . Ng ân hà ng
khô n g phải xuấ t ti ền n gay khi bả o l ãnh, d o vậy, bảo lãnh đ ợc c oi l à
tài s ản ngo ại bả ng. Tuy nh i ên , k h i khác h hà ng k hôn g thự c hiệ n đ ợc
cam k ết , Ngâ n hà ng p hải thự c hi ện n ghĩa vụ ch i tr ả cho b ên t hứ ba .
Khoả n chi tr ả nà y đ ợc xếp vào loạ i tài sản xấ u tr on g nộ i bả n g , c ấu
thà nh nợ quá hạn. Chí nh vì vậy, bả o l ãnh c ũ n g chứa đự n g các rủi ro
nh một k hoả n cho v ay và đ ò i h ỏi Ng ân h àng p hân tíc h k hác h h à ng
nh k hi c ho v ay.
11
Bảo l ãnh c ủa N gân h àng tạ o m ối liê n kết trá ch n hi ệm tài c hín h
và san sẻ r ủ i ro. Tr ách n h iệ m tài c hính t r ớ c hết t h uộc v ề kh ác h
hàn g , tr ách n h i ệ m c ủa Ngân h à ng là thứ cấ p kh i khác h hàng k h ông
thự c hiện n ghĩ a vụ vớ i b ên th ứ b a. Do mối l iê n h ệ g i ữa Ng ân hà ng
với kh ách hàng c ó k hả năn g rà n g buộc khác h hàn g phải thực hiện
các c am kết . Bảo lãn h cũn g góp p hần giả m bớt th iệ t hạ i t ài ch ín h
cho bên thứ ba k h i t ổn t hất xảy ra.
Ngân h à ng c ũng cố gắn g t ì m kiế m c ác khoả n th u từ b ảo lãnh
nhằ m bù đắp ch i p hí . Phí bả o l ãnh đ ợ c t ín h th eo tỷ lệ p hần tr ăm tr ên
số t iề n bảo lãn h. Ngo ài phí , Ng ân hàn g có th ể yê u c ầ u kh ách hàn g
phả i k í qu ỹ, t ạo nguồn t i ề n t han h to án cho Ngân h àng v ới m ức lãi
suấ t r ất thấp . Bảo l ãnh c ũ n g góp p hần mở rộ n g c ác dịc h vụ khác n h
kinh do a n h ngo ại tệ, t vấ n, t ha nh toán
Thô n g q u a cá c ngh i ệp v ụ t í n dụn g gồ m chi ết k h ấ u, c h o va y,
bảo l ã nh, c ho t huê , Ng ân hà ng g óp p h ần t ài t rợ nhu cầu v ố n củ a
khá c h hàn g . Các ng hi ệp vụ t ín dụng đa dạ ng nhằ m p h ù h ợp với quá
trì nh luâ n c huy ển vố n và c hu kì th u nh ậ p c ủa k hác h h à ng.
*Ưu điể m c ủa t í n dụ ng Ngâ n h àng :
Tín dụng Ngâ n hàng k hắc phục đ ợ c nh ợc đ i ểm củ a t í n d ụng th -

ơng mại .
- Tín dụng Ngâ n h àng vậ n độ ng theo nhi ều chi ều khá c nh au.
- Vì các doa nh n ghi ệp mu ố n va y ti ề n ph ải t r ìn h bá o tất cả
các t hôn g ti n cần t hi ế t do đó vi ệ c than h tr a kiể m so á t r ất rõ
ràn g.
- Quy mô c ủa tín dụ ng Ng ân h à ng k h ông phụ th uộc và o
ngu ồ n v ố n của Ngâ n hàn g vì Ngâ n hàng c ó t hể đi va y c ác
chủ thể khác tr ong nề n ki nh t ế.
*Nh ợc đ i ểm c ủ a tí n dụ ng Ngâ n hàn g.
Vì đố i t ợng củ a nó là ti ền do đó rủi r o t ín d ụ ng rấ t lớn . Sự sụ p
đổ c ủa N g ân hàng sẽ gây ra sự sụp đổ củ a nền kin h t ế.
12
Nguy ên nh â n g ây ra rủi ro tín dụ ng có thể l à n guy ên nhân
khá c h qu an nh lũ l ụt, h ạn há n, sự t hay đ ổi c hí nh s ách của
nhà nớc cũng có t hể l à do n g uyê n nhâ n từ ph ía khác hàng ,
khá c h hàn g là ng ời kém năn g l ực, có đầu óc tổ chức ki nh
doa n h t ồ i. .. n h n g c ũng c ó t h ể nguy ên nh ân từ ph ía Ngâ n hà ng
nh công n ghệ N gân hà n g, tr ìn h đ ộ c án bộ công n hân vi ên
Ngân h àng .. .. Ch í n h vì vậy để hạ n chế rủ i ro tín dụn g cần
thự c hi ện ba n guy ên tắc :
Cho vay có mụ c đí c h, có k ế ho ạ ch
Cho vay có gi á tr ị t ài s ản t ơn g đơ ng l àm bảo đảm.
Cho vay phả i tr ả đú n g h ạn c ả vố n l ẫ n lã i .
3 . 3 . T í n d ụ n g Nh à n ớ c
*Khá i n i ệ m:
Tín dụ ng Nhà n ớc là q uan hệ tí n d ụng giữa Nhà n ớc v ới d ân c
và ch ủ t h ể ki n h t ế kh ác tro ng đó Nh à n ớc l à ng ời đi v a y ti ền.
* Đ ối tợng :
Đối tợ n g của tí n dụn g N hà nớc là ti ền tệ.
* Chủ thể :

Chủ thể c ủa t í n dụng Nhà nớ c là n hà n ớc v à cá c thà nh phần
còn lại c ủa n ền k inh tế.
* Côn g c ụ:
Công cụ của t í n d ụng Nhà n ớ c l à chứn g k hoá n
Nhà nớc .
Chứn g khoá n Nhà nớc bao gồm:
- Trá i ph i ếu chí n h p h ủ: Do tr u ng ơn g phá t h à nh, có t h ời hạn
tr ê n 5 n ăm.
13