bài 17 máy phát điện xoay chiều - bài giảng vật lý 12

KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1 – Máy biến áp hoạt động dựa
trên nguyên tắc nào ?
Câu 2 – Mối liên hệ giữa điện áp U,
cường độ dòng điện I và số vòng dây
N của máy biến áp
Hãy nhắc lại
nguyên tắc chung
để tạo ra dòng điện
xoay chiều
Vậy phải làm thế nào
để ứng dụng hiện tượng cảm ứng
điện từ vào việc chế tạo các loại
máy phát điện ?
Bài 17
MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU
I-MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU MỘT PHA
1-Cấu tạo :
a-Phần cảm : (rôto) tạo ra từ thông biến thiên
bằng các nam châm quay
b-Phần ứng : (stato) gồm các cuộn dây giống
nhau, cố định trên một vòng tròn
Bài 17
MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU
I-MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU MỘT PHA
2.Hoạt động
Khi rôto quay, từ thông qua mỗi cuộn dây
biến thiên tuần hoàn theo thời gian t với tần số f.
Kết quả trong đó xuất hiện một suất điện
động xoay chiều hình sin với cùng tần số f

Bài 17
MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU
I-MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU MỘT PHA
2.Hoạt động
Trong đó :
Tần số f của dòng điện
xoay chiều được tính
như thế nào ?
f = pn
Với :
-n : tốc độ quay của rôto (vòng/giây)
-p : số cặp cực của nam châm
Bài 17
MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU
II-MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU BA PHA
1-Cấu tạo và nguyên tắc hoạt động
a-Cấu tạo : Gồm 2 phần
-Stato : gồm 3 cuộn dây hình trụ giống nhau gắn
cố định trên một vòng tròn đặt lệch nhau 120 độ
-Rôto : Là một nam châm quay quanh trục với tốc
độ góc  không đổi
Bài 17
MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU
II-MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU BA PHA
1-Cấu tạo và nguyên tắc hoạt động
b-Nguyên tắc hoạt động :
- Khi rôto quay đều, từ thông qua ba cuộn
dây biến thiên điều hòa cùng tần số f và sinh ra 3
dòng điện xoay chiều cùng biên độ, cùng tần số và
lệch pha nhau một góc 2/3

Bài 17
MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU
phadây
UU .3
II-MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU BA PHA
2-Cách mắc mạch ba pha :
a-Cách mắc hình sao :
b-Cách mắc hình tam giác :
phadây
II 
phadây
UU 
phadây
II 3
Bài 17
MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU
II-MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU BA PHA
3-Dòng ba pha
Dòng điện xoay chiều do máy phát điện xoay
chiều ba pha phát ra là dòng ba pha.
Dòng ba pha là hệ ba dòng điện xoay chiều
có cùng tần số, nhưng lệch pha nhau 2/3 từng đôi
một
Bài 17
MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU
II-MÁY PHÁT ĐIỆN XOAY CHIỀU BA PHA
4-Những ưu việt của dòng ba pha
-Tiết kiệm được dây dẫn khi truyền tải đi xa
-Cung cấp điện cho các động cơ ba pha, dùng
phổ biến trong các nhà máy, xí nghiệp

CỦNG CỐ
Câu 1 : Máy phát điện xoay chiều một pha có p
cặp cực, tốc độ quay của rôto bằng n vòng/giây thì
tần số của dòng điện xoay chiều do máy tạo ra là :
A.f = 60np
B.f = np
C.f = 60n/p
D.f = 60p/n
CỦNG CỐ
Câu 2 Điều nào sau đây là ĐÚNG khi nói về cấu
tạo của máy phát điện xoay chiều ?
A.Phần cảm là phần tạo ra từ trường, phần ứng là
phần trong đó xuất hiện suất điện động cảm ứng
B.Máy phát điện có 2 thành phần cơ bản : phần
quay (rôto) và phần đứng yên (stato)
C.Phần cảm và phần ứng đều có thể là rôto hoặc
stato
D.Cả ba câu trên đều đúng
DẶN DÒ
-Làm các bài tập SGK và các bài tương
tự trong SBT
-Đọc trước bài 18
N
S

N
S
1
2
3

Ba cuộn dây
của phần ứng
đặt lệch nhau
1/3 vòng tròn
trên stato.
Phần ứng : stato
Phần cảm : là rôto,
là nam châm điện
NGUYÊN TẮC CẤU TẠO
Hãy nhắc lại nguyên tắc cấu tạo
của máy phát điện xoay chiều một
pha !
Cho nam châm quay tròn đều thì từ
thông qua 3 cuộn đây sẽ biến thiên
điều hòa sinh ra 3 dđxc 1 pha .
Vậy làm cách nào cho từ thông qua
3 cuộn dây biến thiên điều hòa ?
1
2
3
N
S
Vậy từ thông
qua 3 cuộn
dây biến thiên
lệch pha nhau
như thế nào ?
NGUYÊN TẮC HOẠT ĐỘNG
CÁCH MẮC HÌNH SAO
Dây pha 1

Dây trung hòa
Dây pha 3
Dây pha 2
Ba điểm đầu của các cuộn dây nối với ba
mạch ngoài bằng ba dây dẫn khác nhau gọi là
dây pha (dây nóng).
Ba điểm cuối của các cuộn dây nối với nhau
trước, rồi nối với ba mạch ngoài bằng một dây
dẫn chung gọi là dây trung hòa ( dây nguội).
CÁCH MẮC TAM GIAC
Dây pha 1
Dây pha 3
Dây pha 2
Điểm cuối của cuộn này nối điểm đầu của
cuộn kia … tạo thành 3 điểm. Ba điểm đó
lại nối với các mạch ngoài bằng ba dây pha.
Tải cũng mắc hình tam giác.