bài giảng lý 12 bài 32 hiện tượng quang - phát quang

Bài 32:
Bài 32:
VẬT LÝ 12
VẬT LÝ 12
CH
CH
ƯƠ
ƯƠ
NG 6:
NG 6:
L
L
Ư
Ư
ỢNG TỬ ÁNH SÁNG
ỢNG TỬ ÁNH SÁNG
HIỆN T
HIỆN T
Ư
Ư
ỢNG QUANG – PHÁT QUANG
ỢNG QUANG – PHÁT QUANG
CH
CH
ƯƠ
ƯƠ
NG 6:
NG 6:
L
L
Ư

Ư
ỢNG TỬ ÁNH SÁNG
ỢNG TỬ ÁNH SÁNG

Hiện t
Hiện t
ư
ư
ợng quang
ợng quang
đ
đ
iện.
iện.

Giả thuyết Plang. L
Giả thuyết Plang. L
ư
ư
ợng tử ánh sáng.
ợng tử ánh sáng.

Thuyết l
Thuyết l
ư
ư
ợng tử ánh sáng. Phôtôn.
ợng tử ánh sáng. Phôtôn.

Hiện t

Hiện t
ư
ư
ợng quang
ợng quang
đ
đ
iện. Quang
iện. Quang
đ
đ
iện trở. Pin quang
iện trở. Pin quang
đ
đ
iện.
iện.

Hiện t
Hiện t
ư
ư
ợng quang – phát quang.
ợng quang – phát quang.

Hai tiên
Hai tiên
đ
đ
ề của Bo về cấu tạo nguyên tử.

ề của Bo về cấu tạo nguyên tử.

Laze.
Laze.
Hãy quan sát những sinh vật và
Hãy quan sát những sinh vật và
đ
đ
ồ vật sau:
ồ vật sau:
Đom đóm
Vật trang trí bằng đá ép
Sứa biển
Biển báo giao thông
Cho biết chúng có đặc điểm gì chung ?
Các sinh vật, đồ vật đó đều có thể phát sáng vào ban
đêm
Đó là một hiện tượng vật lý mà chúng ta sẽ nghiên
cứu trong bài học hôm nay
BÀI 32:
BÀI 32:
HIỆN T
HIỆN T
Ư
Ư
ỢNG QUANG – PHÁT QUANG
ỢNG QUANG – PHÁT QUANG
I> Hiện tượng quang – phát quang:
1) Khái niệm về sự phát quang:
a) Hiện tượng quang – phát quang:

* Khái niệm:

Hiện tượng quang – phát quang là hiện
tượng một số chất có khả năng hấp thụ ánh
sáng có bước sóng này để phát ra ánh sáng có
bước sóng khác.

Chất có khả năng phát quang là chất phát
quang.
* Ví dụ:

Núm công tắc điện.

Các vật bằng đá ép.

Sơn quét trên các biển báo giao thông.
BÀI 32:
BÀI 32:
HIỆN T
HIỆN T
Ư
Ư
ỢNG QUANG – PHÁT QUANG
ỢNG QUANG – PHÁT QUANG
Ví dụ:
Chiếu chùm ánh sáng trắng vào con đại bàng bằng
đá ép, thì thấy con đại bàng phát ra ánh sáng màu
lục.

Chùm ánh sáng trắng là ánh sáng kích thích.


Chùm ánh sáng màu lục là ánh sáng phát quang.

Con đại bàng bằng đá ép là chất phát quang.
BÀI 32:
BÀI 32:
HIỆN T
HIỆN T
Ư
Ư
ỢNG QUANG – PHÁT QUANG
ỢNG QUANG – PHÁT QUANG
Ví dụ 2: Chùm bức xạ tử ngoại chiếu vào bột phát
quang ở thành trong của bóng đèn, thì thấy
lớp bột phát quang ánh sáng trắng.

Chùm bức xạ tử ngoại là ánh sáng kích thích.

Chùm ánh sáng trắng là ánh sáng phát quang.

Lớp bột phát quang là chất phát quang.
BÀI 32:
BÀI 32:
HIỆN T
HIỆN T
Ư
Ư
ỢNG QUANG – PHÁT QUANG
ỢNG QUANG – PHÁT QUANG
b) Một số trường hợp phát quang khác:

+ Hoá-phát quang : đom đóm, nấm,…
+ Phát quang Catôt : màn hỡnh vô tuyến
+ ẹiện-phát quang : đèn LED,bóng neong
Nấm
Đom Đóm
Hải quỳ
San hô
BÀI 32:
BÀI 32:
HIỆN T
HIỆN T
Ư
Ư
ỢNG QUANG – PHÁT QUANG
ỢNG QUANG – PHÁT QUANG
Hãy nhận xét về thời gian phát quang của lớp bột phát
quang trong đèn ống và của con đại bàng bằng đá ép,sau
khi đã tắt ánh sáng kích thích?
?
?
Khi tắt ánh sáng kích thích
thì ánh sáng phát quang bị
tắt rất nhanh
Khi tắt ánh sáng kích
thích thì ánh sáng phát
quang còn kéo dài một
khoảng thời gian nào đó.
BÀI 32:
BÀI 32:
HIỆN T

HIỆN T
Ư
Ư
ỢNG QUANG – PHÁT QUANG
ỢNG QUANG – PHÁT QUANG
Ánh s¸ng ph¸t quang cßn kÐo dµi mét thêi gian sau khi
t¾t ¸nh s¸ng kÝch thÝch. Thêi gian nµy dµi ng¾n kh¸c
nhau phô thuéc vµo chÊt ph¸t quang.
c) Đặc điểm của sự phát quang:
BÀI 32:
BÀI 32:
HIỆN T
HIỆN T
Ư
Ư
ỢNG QUANG – PHÁT QUANG
ỢNG QUANG – PHÁT QUANG
d) Ứng dụng:
Sử dụng trong đèn ống thắp sáng
Sử dụng trong màn hình tivi
Sử dụng trong màn hình
máy vi tính
Sơn phát quang trên biển báo
giao thông
BÀI 32:
BÀI 32:
HIỆN T
HIỆN T
Ư
Ư

ỢNG QUANG – PHÁT QUANG
ỢNG QUANG – PHÁT QUANG
2> Huỳnh quang và lân quang:
Huỳnh quang Lân quang
Chất phát quang
một số chất lỏng
và chất khí
một số chất rắn
ánh sáng phát
quang bị tắt rất
nhanh sau khi tắt
ánh sáng kích
thích (thời gian
phỏt quang dưới
10^-8 s )
ánh sáng phát
quang có thể kéo
dài một khoảng
thời gian sau khi
tắt ánh sáng kích
thích (thời gian
phỏt quang trờn
10^-8 s )
ĐỈc ®iĨm
BÀI 32:
BÀI 32:
HIỆN T
HIỆN T
Ư
Ư

ỢNG QUANG – PHÁT QUANG
ỢNG QUANG – PHÁT QUANG
Ví dụ: Trên đầu cọc chỉ giới, biển báo giao thông có sơn
xanh, đỏ, vàng, lục… Laứ caực chaỏt laõn
quang coự thụứi gian keựo daứi laứ vaứi phaàn mửụứi giaõy.
BÀI 32:
BÀI 32:
HIỆN T
HIỆN T
Ư
Ư
ỢNG QUANG – PHÁT QUANG
ỢNG QUANG – PHÁT QUANG
?
?
C1: Tại sao sơn quét trên các biển báo giao thông hoặc trên
đầu các cọc chỉ giới có thể là sơn phát quang mà không là
sơn phản quang (phản xạ ánh sáng)?
Trên đầu các cọc chỉ giới và biển báo giao thông là sơn phát
quang, điều đó có lợi ở chỗ: nếu là ánh sáng phát quang thì từ
nhiều phía có thể thấy biển báo, cọc chỉ giới. Còn nếu là ánh
sáng phản xạ thì chỉ có thể nhìn thấy các vật đó theo phương
phản xạ.
BÀI 32:
BÀI 32:
HIỆN T
HIỆN T
Ư
Ư
ỢNG QUANG – PHÁT QUANG

ỢNG QUANG – PHÁT QUANG
II> Đặc điểm của ánh sáng huỳnh quang
- Giải thích:
Trạng thái bỡnh
thường
Trạng thái kích thích
hf
hq
hf
kt
kthq
λλ
>⇒
hf
hq
<hf
kt

Nguyên tử (Phân tử)
(Bỡnh thường)
hf
kt
Kích thích
Va chạm
Năng lượng giảm
hf
hq
Bỡnh
thường
- Đặc điểm:

Ánh sáng huỳnh quang có bước sóng dài hơn
bước sóng của ánh sáng kích thích:
kthq
λλ
>
kthq
chch
λλ
.
.
<⇒
BÀI 32:
BÀI 32:
HIỆN T
HIỆN T
Ư
Ư
ỢNG QUANG – PHÁT QUANG
ỢNG QUANG – PHÁT QUANG
TÓM TẮT BÀI HỌC

Hiện tượng quang – phát quang là hiện tượng một số chất
có khả năng hấp thụ ánh sáng có bước sóng này để phát ra
ánh sáng có bước sóng khác .


Huỳnh quang là sự phát quang của một số chất lỏng và khí,
ánh sáng phát quang bị tắt rất nhanh sau khi tắt ánh sáng kích
thích (thời gian phat quang dưới 10^-8 s).


Lân quang là sự phát quang của một số chất rắn, ánh sáng
phát quang có thể kéo dài một khoảng thời gian sau khi tắt ánh
sáng kích thích (thời gian phát quang trên 10^-8 s).

Ánh sáng huỳnh quang có bước sóng dài hơn
bước sóng ánh sáng kích thích.
kthq
λλ
>
BÀI 32:
BÀI 32:
HIỆN T
HIỆN T
Ư
Ư
ỢNG QUANG – PHÁT QUANG
ỢNG QUANG – PHÁT QUANG
BÀI HỌC ĐẾN ĐÂY LÀ KẾT THÚC
KÍNH CHÀO CÔ VÀ CÁC BẠN
CHÚC CÔ VÀ CÁC BẠN MỘT NGÀY VUI VẺ !!