bài giảng vật lý 12 bài 23 nguyên tắc thông tin liên lạc bằng sóng vô tuyến - gv.m.t.lệ

Bài 23
VẬT LÝ 12
1.MẠCH DAO ĐỘNG HỞ -ANTEN
2.NGUYÊN TẮC TRUYỀN THÔNG BẰNG SÓNG ĐIỆN TỪ
-Biến các âm thanh (hoặc hình ảnh ) muốn truyền đi
thành các dao động điện tần số thấp gọi là các tín hiệu
âm tần (hoặc thị tần).
-Dùng sóng điện từ có tần số cao (cao tần )mang các
tín hiệu âm tần đi xa qua anten phát.
-Dùng máy thu với anten thu để chọn sóng và thu lấy
sóng điện từ cao tần.
-Tách tín hiệu ra khỏi sóng cao tần ,rồi dùng loa để
nghe âm thanh (hoặc dùng màn hình để xem ảnh )
HỆ THỐNG PHÁT THANH GỒM :
-Dao động cao tần : tạo ra dao động điện từ tần số cao ( cỡ MHz ).
-Ống nói : biến âm thanh thành dao động điện âm tần .
-Biến điệu: trộn dao động âm thanh và dao động cao tần thành dao động cao
tần biến điệu .
-Khuếch đại cao tần : kđ dao động cao tần biến điệu để đưa ra anten phát.
-Anten phát : phát xạ sóng cao tần biến điệu ra không gian.
ôáng
nói
BIẾN
ĐIỆU
KĐ
CAO TẦN
DAO ĐỘNG
CAO TẦN
Anten
phát

PHÁT THANH
MICRÔ
i
0
t
i
1
0
t
i
2
0
t
H(a)
H(b)
H(c)
Dao động cao tần
Dao động âm tần
Dao động cao tần biến điệu
THU THANH
TÁCH
SÓNG
KĐ
ÂM TẦN
CHỌN
SÓNG
Anten
thu
LOA
HỆ THỐNG THU THANH GỒM :

-Anten thu : cảm ứng với nhiều sóng.
-Chọn sóng : chọn lọc sóng muốn thu nhờ cộng hưởng điện.
-Tách sĩng: lấy ra sóng âm tần từ sóng cao tần đã thu được .
-Khuếch đại âm tần : khuếch đại âm tần rồi đưa ra loa.
QUÁ TRÌNH TÁCH SÓNG
i
1
0
t
i
2
0
t
BIẾN
ĐIỆU
KĐ
CAO TẦN
TÁCH
SÓNG
KĐ
ÂM TẦN
CHỌN
SÓNG
DAO ĐỘNG
CAO TẦN
Anten
phát
Anten
thu
PHÁT THANH

THU THANH
LOA
MICRÔ
3.SỰ TRUYỀN SÓNG ĐIỆN TỪ QUANH MẶT ĐẤT
a) Hình dạng ,tính chất vật lý của mặt đất, trạng thái khí
quyển (tầng điện li khoảng 80 km – 800 km ) ảnh
hưởng đến sự lan truyền sóng điện từ
b) Các dải sóng điện từ và ứng dụng :
CÁC DẢI SÓNG ĐIỆN TỪ
-Sóng dài (LW).
:1 10 ( : 30 300 )km km f kHz kHz
λ
− −
:100 1000 ( : 0,3 3 )m f MHz MHz
λ
− > −
:10 100 ( : 3 30 )m f MHz MHz
λ
− > −
6
: 0,3 10 ( : 30 10 )mm m f MHz MHz
λ
− −
-Sóng cực ngắn:
-Sóng ngắn (SW).
-Sóng trung (MW).
ỨNG DỤNG
1- Sóng dài ; sóng trung ; sóng ngắn :
-Bị tầng điện li phản xạ với các mức độ khác nhau.
-Có thể đi vòng quanh trái đất qua nhiều lần phản xạ .

-Dùng trong truyền thanh và truyền hình trên mặt đất .
2- Sóng cực ngắn :
-Không bị phản xạ mà đi xuyên qua tầng điện li
-Truyền thẳng từ nơi phát đến nơi thu .
-Dùng trong thông tin vài chục Km , truyền thông qua vệ tinh
PHÁT
THU
TẦNG ĐIỆN LI
VỆ TINH
SÓNG CỰC NGẮN
SÓNG NGẮN, DÀI ,TRUNG
TRÁI ĐẤT
Tên lửa ARIANE 5 mang vệ tinh VINASAT-1 vào bệ phóng
VỆ TINH VINASÁT-1 ĐÃ VÀO ĐÚNG QUỸ ĐẠO TRONG KHÔNG GIAN
VỆ TINH VINASAT-1 CỦA VIỆT NAM
Tên lửa Ariane 5 mang theo vệ tinh VINASAT-1
đã sẵn sàng trên bệ phóng.
5h46', vệ tinh Vinasat-1 đã vào đúng vị trí trong
không gian. Ảnh chụp qua tivi.
5h17 giờ Hà Nội ngày 19/4, tên lửa Ariane 5 mang vệ tinh viễn thông đầu tiên của Việt
Nam VINASAT-1 đã rời bệ phóng bay vào vào vũ trụ thành công. Với sự kiện này, Việt
Nam đã trở thành nước thứ 6 trong khu vực và thứ 93 trên thế giới có vệ tinh riêng.
Vệ tinh VINASAT-1
5h50: Tại
Trung tâm hội
nghị Quốc tế
(Lê Hồng
Phong), Thủ
tướng Nguyễn
Tấn Dũng có

bài phát biểu
quan trọng khi
VINASAT-1
được phóng
thành công.
ANTEN THU SÓNG TRUYỀN HÌNH TỪ VỆ TINH
TÓM TẮT LÝ THUYẾT
1.Mạch dao động hở: 2 bản tụ C không song song , các vòng dây cuộn L tách
xa ra .Điện trường biến thiên ,từ trường biến thiên bức xạ ra ngoài không
gian thành sóng điện từ .
2.Anten : ( mạch dao động hở ) là dây dẫn dài , có cuộn ở giữa , hở đầu trên
đầu dưới tiếp đất .
3.Nguyên tắc truyền thông bằng sóng điện từ :
-Phần phát : tạo dao động cao tần ,nguồn tín hiệu , tạo dao động biến điệu
,anten phát .
-Phần thu : anten thu , chọn sóng , tách sóng , loa
4.Sự truyền sóng điện từ quanh trái đất :
-Các sóng dài , sóng trung , sóng ngắn : đều bị tầng điện li phản xạ với mức độ
khác nhau (dùng trong truyền thanh và truyền hình )
-Sóng cực ngắn không bị phản xạ ,truyền thẳng ( dùng thông tin cự li xa ,
thông tin qua vệ tinh )
10
10
09
09
08
08
07
07
06

06
05
0504
04
03
03
02
02
01
01
00
00
20
20
19
19
18
18
17
17
16
1615
15
14
14
13
13
12
12
11

11
CỦNG CỐ
CÂU 1: Với mạch dao động hở thì ở vùng không gian.
A.quanh dây dẫn chỉ có từ trường biến thiên.
B.quanh dây dẫn chỉ có điện trường biến thiên.
C.bên trong tụ điện không có từ trường biến thiên.
D. quanh dây dẫn có cả từ trường biến thiên và điện
từ trường biến thiên.
10
10
09
09
08
08
07
07
06
06
05
0504
04
03
03
02
02
01
01
00
00
20

20
19
19
18
18
17
17
16
1615
15
14
14
13
13
12
12
11
11
CÂU 2 : Sóng điện từ có tần số 12 MHz thuộc loại
sóng nào dưới đây ?
A. Sóng dài
B. Sóng trung
C. Sóng ngắn
D. Sóng cực ngắn
8
6
3.10
25
12.10
c

m
f
λ
= = =
10
10
09
09
08
08
07
07
06
06
05
0504
04
03
03
02
02
01
01
00
00
20
20
19
19
18

18
17
17
16
1615
15
14
14
13
13
12
12
11
11
CÂU 3 : Trong dụng cụ nào dưới đây có
cả một máy phát và máy thu sóng vô
tuyến
A.Máy thu thanh.
B. Máy thu hình .
C. Chiếc điện thoại di động .
D. Cái điều khiển tivi .
10
10
09
09
08
08
07
07
06

06
05
0504
04
03
03
02
02
01
01
00
00
20
20
19
19
18
18
17
17
16
1615
15
14
14
13
13
12
12
11

11
CÂU 4 : Chọn câu đúng .
Trong “máy bắn tốc độ” xe cộ trên đường
.
A.Chỉ có máy phát sóng vô tuyến.
B. Chỉ có máy thu vô tuyến.
C. Không có máy phát và máy thu sóng
vô tuyến.
D. Có cả máy phát và máy thu sóng vô
tuyến.
10
10
09
09
08
08
07
07
06
06
05
0504
04
03
03
02
02
01
01
00

00
20
20
19
19
18
18
17
17
16
1615
15
14
14
13
13
12
12
11
11
CÂU 5 : Biến điệu sóng điện từ là gì ?
A.Là biến đổi sóng cơ thành sóng điện.
B. Là trộn dao động âm tần với dao động
cao tần thành dao động cao tần biến
điệu .
C. Là làm cho biên độ sóng điện từ tăng
lên.
D. Là tách sóng âm tần ra khỏi sóng cao
tần biến điệu .
Bài Tập