Vật lý 12 giáo án bài 36 năng lượng liên kết của hạt nhân và phản ứng hạt nhân Vật lý 12

GIÁO ÁN VẬT LÝ 12
BÀI 36
NĂNG LƯỢNG LIÊN KẾT CỦA HẠT NHÂN
PHẢN ỨNG HẠT NHÂN
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức:
- Phát biểu được định nghĩa phản ứng hạt nhân và nêu được các định luật bảo
toàn trong phản ứng hạt nhân.
- Phát biểu được và nêu được ví dụ về phản ứng hạt nhân.
- Viết biểu thức năng lượng của một phản ứng hạt nhân và nêu được điều kiện
của phản ứng hạt nhân trong các trường hợp: toả năng lượng và thu năng lượng.
2. Kĩ năng:
- Viết được phản ứng hạt nhân.
- Phân biệt phản ứng hạt nhân toả năng lượng và thu năng lượng.
3. Thái độ: Nghiêm túc, tích cực và hợp tác trong quá trình học.
II. CHUẨN BỊ
Giáo viên: Giáo án + SGK
Học sinh: Học bài cũ và đọc trước bài "Năng lượng liên kết hạt nhân. Phản ứng
hạt nhân" ở nhà.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
1. Kiểm tra bài cũ.
CH: Do cơ chế nào các nuclôn liên kết với nhau tạo thành hạt nhân bền vững?
Năng lượng liên kết của hạt nhân được xác định như thế nào? Căn cứ vào yếu tố
nào để xác định mức độ bền vững của hạt nhân?
2. Bài mới:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS NỘI DUNG
Hoạt động 1: Tìm hiểu về phản ứng hạt
nhânGV: Yêu cầu HS đọc Sgk và cho biết
như thế nào là phản ứng hạt nhân
HS: Là quá trình các hạt nhân tương tác
với nhau và biến đổi thành hạt nhân khác.

GV: Phản ứng hạt nhân chia làm 2 loại:
- Phản ứng hạt nhân tự phát
- Phản ứng hạt nhân kích thích
III. Phản ứng hạt nhân
1. Định nghĩa và đặc tính
Phản ứng hạt nhân là quá trình
các hạt nhân tương tác với nhau và
biến đổi thành các hạt nhân khác.
a. Phản ứng hạt nhân tự phát
Là quá trình tự phân rã của một
hạt nhân không bền vững thành các
hạt nhân khác.
VD: Quá trình phóng xạ
b. Phản ứng hạt nhân kích thích
*Quá trình các hạt nhân tương
GIÁO ÁN VẬT LÝ 12
GV: Yêu cầu HS tìm hiểu các đặc tính của
phản ứng hạt nhân dựa vào bảng
36.1/sgk/184
HS: Dựa vào bảng 36.1, so sánh các phản
ứng hoá học để nêu rõ các đặc tính của
phản ứng hạt nhân.
GV: Yêu cầu HS đọc Sgk và nêu các định
luật bảo toàn trong phản ứng hạt nhân.
Ví dụ: Xét phản ứng hạt nhân:
31 2 4
1 2 3 4
AA A A
Z Z Z Z
A B X Y

+ = +
HS: Nêu các định luật bảo toàn trong phản
ứng hạt nhân:
- Bảo toàn điện tích:
Z
1
+ Z
2
= Z
3
+ Z
4
(Các Z có thể âm)
- Bảo toàn số khối A:
A
1
+ A
2
= A
3
+ A
4
(Các A luôn không âm)
- Lưu ý: Không có định luật bảo toàn khối
lượng nghỉ mà chỉ có bảo toàn năng lượng
toàn phần trong phản ứng hạt nhân.
GV: Muốn thực hiện một phản ứng hạt
nhân thu năng lượng chúng ta cần làm gì?
HS: Phải cung cấp cho hệ một năng lượng
đủ lớn.

tác với nhau tạo ra các hạt nhân
khác.
VD: Phản ứng phân hạch; phản ứng
nhiệt hạch
*Đặc tính của phản ứng hạt
nhân:
- Biến đổi các hạt nhân.
- Biến đổi các nguyên tố.
- Không bảo toàn khối lượng nghỉ.
2. Các định luật bảo toàn trong phản
ứng hạt nhân
a. Bảo toàn điện tích.
b. Bảo toàn số nuclôn (bảo toàn số
A).
c. Bảo toàn năng lượng toàn phần.
d. Bảo toàn động lượng.
Ví dụ:
Xét phản ứng hạt nhân:
31 2 4
1 2 3 4
AA A A
Z Z Z Z
A B X Y
+ = +
- Bảo toàn điện tích:
Z
1
+ Z
2
= Z

3
+ Z
4
- Bảo toàn số khối A:
A
1
+ A
2
= A
3
+ A
4
* Chú ý: Số hạt nơtrôn (A – Z)
không bảo toàn trong phản ứng hạt
nhân.
3. Năng lượng phản ứng hạt nhân
Phản ứng hạt nhân có thể toả năng
lượng hoặc thu năng lượng.
W = (m
trước
- m
sau
)c
2
+ Nếu m
trước
> m
sau
thì W > 0→ phản
ứng toả năng lượng:

- Nếu m
trước
< m
sau
thì W < 0 → phản
ứng thu năng lượng:
3: Vận dụng
GIÁO ÁN VẬT LÝ 12
Bài tập: Cho các phản ứng hạt nhân:
10 8
5 4
23 20
11 10
B X Be
Na p X Ne
α
+ → +
+ → +
a/ Hãy viết đầy đủ các phản ứng đó?
b/ Phản ứng nào thu năng lượng, phản ứng nào toả năng lượng? Tính năng lượng
thu vào hoặc toả ra đó?
Cho biết: m
Na
= 22,983743u m
p
= 1,007276u
m
He
= 4,001506u m
Ne

= 19,986950u
1u = 931MeV/c
2
GV: Hướng dẫn HS giải bài tập.
4: Củng cố, hướng dẫn về nhà.
GV: Hệ thống lại nội dung bài học, khắc sâu nội dung chính của bài.
Giao nhiệm vụ về nàh cho HS: CH 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10 /sgk/186,187
HS: Ghi chép yêu cầu của GV, chuẩn bị cho bài sau: "Bài tập"
*****