Kinh nghiệm việc thực hiện rèn luyện thói quen vệ sinh hàng ngày cho trẻ mẫu giáo trong trường mầm non

Kinh nghiệm việc thực hiện rèn luyện thói quen
vệ sinh hàng ngày cho trẻ mẫu giáo trong
tr-ờng mầm non
Tác giả : lê thị hằng
Trình độ chuyên môn: trung học s- phạm mầm
non
Chức vụ : giáo viên tr-ờng Mầm
Non
Nơi công tác: Tr-ờng Mầm non Hải Anh
Đơn vị áp dụng : Tr-ờng Mầm non Hải Anh


Thói quen vệ sinh th-ờng để chỉ những hành động
cá nhân đ-ợc diễn ra trong những điều kiện ổn định về
thời gian , không gian và quan hệ xã hội nhất định . Thói
quen vệ sinh có nội dung tâm lý ổn định và th-ờng gắn
bó với nhu cầu cá nhân . Khi đã trở thành thói quen, mọi
hoạt động tâm lý đã trở nên cố định cân bằng và khó
loại bỏ. Chính vì thế trong cuộc sống hàng ngày trẻ cần
đến nhiều loại thói quen khác nhau nh-: vệ sinh thân
thể, rửa mặt, rửa tay, đánh răng, thói quen mặc quần áo
sạch sẽ , thói quen ăn uống văn hoá . Muốn thực hiện
đ-ợc mục đích trên chủ yếu nhờ vào quá trình tổ chức
cuộc sống trẻ một cách đúng đắn, phù hợp với đặc điểm
lứa tuổi và điều kiện của gia đình và tr-ờng Mầm Non.
Để từng b-ớc nâng cao chất l-ợng chăm sóc giáo
dục bảo vệ sức khoẻ của trẻ theo chỉ thị của ngành học
Mầm Non, tôi đã mạnh dạn đ-a ra một số biện pháp để
thực hiện tốt trong công tác chỉ đạo việc thực hiện rèn
luyện thói quen vệ sinh hàng ngày cho trẻ mẫu giáo
trong tr-ờng Mầm Non nh- sau:

Ngay từ đầu năm học tôi đã tổ chức cuộc họp phụ
huynh học sinh, qua buổi họp này tôi đã thông qua lịch
sinh hoạt hàng ngày của các cháu ở tr-ờng , cũng nh-
một số qui định riêng ở lớp

Ví dụ : Phụ huynh không đ-ợc mua quà bánh cho các
cháu đ-a vào lớp để tránh tình trạng ngộ độc thực phẩm,
hạn chế việc xả rác bừa bãi trong nhóm. Hàng tuần
nhắc nhở phụ huynh cắt móng chân, móng tay cho trẻ ,
đầu tóc , quần áo luôn phải gọn gàng sạch sẽ . Nếu cháu
bị đau mắt thì nên để các cháu ở nhà vì trong tr-ờng là
nơi tập trung đông ng-ời , một cháu bị bệnh truyền
nhiễm thì sẽ lây lan sang nhiều cháu khác .
Bản thân tôi đã suy nghĩ phải làm tấm g-ơng sáng
cho giáo viên và các bậc phụ huynh học sinh . Hàng
ngày tôi cố gắng xắp xếp việc gia đình để đến nhóm lớp
sớm hơn 15 phút mở cửa cho thoáng, quét dọn sạch sẽ
để chuẩn bị làm việc vì tr-ờng lớp sạch sẽ thoáng mát ,
sẽ làm tăng sự h-ng phấn , giúp mọi ng-ời vui t-ơi và
lao động học tập tốt.
Hàng ngày trong giờ đón trả trẻ tôi th-ờng xuyên
gặp gỡ trao đổi với phụ huynh để biết đ-ợc tình trạng
sức khoẻ của trẻ , một số cá tính ở nhà để có h-ớng rèn
cho phù hợp và sau mỗi buổi tập thể dục buổi sáng xong
, tôi nhắc nhở các cháu nhặt rác bỏ vào thùng rác, tôi và
trẻ cùng nhặt rác đọc bài thơ:
Bác lao công của tr-ờng
Bác lao công của tr-ờng
Tay bác đ-a nhát chổi
Làm sạch đẹp sân tr-ờng

Mỗi khi mùa ph-ợng đến
L-ng bác nh- còng hơn
Cháu yêu bác lao công
Cả cuộc đời vất vả
Vòng tay chào bác ạ
Bác cời khen cháu ngoan
Qua đó giúp trẻ hiểu đ-ợc sự vất vả của các bác lao
công nhiều lần nhặt rác bỏ vào thùng sẽ hình thành
thành thói quen giữ gìn vệ sinh nơi công cộng cho trẻ.
Ngoài việc giáo dục giữ gìn vệ sinh môi tr-ờng xung
quanh còn giáo dục cho trẻ có thói quen vệ sinh cá nhân
là hết sức quan trọng. Nh-ng ngay từ đầu năm học tôi
luôn h-ớng dẫn tỉ mỉ các thao tác rủa mặt, rửa tay đúng
và rửa tay bằng xà phòng d-ới vòi n-ớc sạch . Các thao
tác tôi thực hành trên trẻ, các thao tác đó cho trẻ nhắc lại
nhiều lần. Mỗi lần nh- vậy tôi th-ờng động viên trẻ , nói
cho trẻ biết nếu cháu không rửa tay sạch thì khi ăn vi
trùng ở tay sẽ bám vào thức ăn, chúng ta ăn vào bụng sẽ
sinh bệnh . Hoặc nếu các cháu sau khi ăn xong và tr-ớc
khi đi ngủ không đánh răng hoặc ngậm n-ớc muối cháu
sẽ bị sâu răng , đau nhức, khó chịu sẽ ảnh h-ởng đến sức
khoẻ tôi cho giáo viên và trẻ đọc bài thơ

Gấu con đau răng
Gấu con đau răng
Miệng s-ng to quá
Nên phải nghỉ học
Đã ba hôm rồi
Thỏ nâu ân cần

Sao đau răng thế
Gấu con nói rằng
Vì ăn kẹo tối
Không chịu đánh răng
Sâu chui vào cắn
Nhiều lần tôi h-ớng trẻ đọc bài thơ và nhắc nhở
động viên nh- vậy các cháu có ý thức hơn và dần dần
thói quen để giúp trẻ nhớ vệ sinh sạch sẽ tr-ớc khi đến
lớp, mỗi buổi sáng sau khi điểm danh xong. Tôi lại cho
trẻ chơi một số trò chơi dân gian nh trò chơi Xỉa cá
mè Nu na nu nống. Mục đích là kiểm tra vệ sinh cá
nhân tr-ớc khi vào lớp . Nếu cháu nào đó chân tay bẩn
thì chiều không đ-ợc cắm hoa bé ngoan cô đã đ-a ra
đầu tuần.
Ví dụ: Để kiểm tra tay , tôi cho trẻ đọc bài đồng dao
Xỉa cá mè trong quá trình trẻ đọc , một bạn đi kiểm tra
, còn các cháu khác xèo tay ra để trên đùi. Còn để kiểm
tra chân tôi cho trẻ đọc bài đồng dao Nu na nu nống
Qua hình thức kiểm tra th-ờng xuyên nh- vậy sẽ

giúp trẻ có ý thức vệ sinh thân thể sạch sẽ từ khi ở nhà.
Những cháu bị phát hiện tay hoặc chân bị bẩn tôi cho trẻ
ra rửa lại và nhắc nhở trẻ ngày mai đi học phải rửa tay
chân ạch sẽ hơn nhé.
Các thao tác rửa tay, rửa mặt , đánh răng cho trẻ tôi
luôn chú ý h-ớng dẫn th-ờng xuyên và đúng cách cho
trẻ.
Ví dụ : Tr-ớc mỗi giờ ăn tôi th-ờng nói đã đến giờ
rửa tay rồi đấy, cô cháu mình cùng đi rửa tay nào , cô sẽ
rửa tay sạch để chia cơm cho các cháu , còn các chàu đi
rửa tay sạch để xúc cơm ăn cho ngon miệng . Sau đó tôi
và trẻ cùng đọc bài thơ
Bé ơi
Bé ơi nhớ nhé
Giờ ăn đến rồi
Rửa tay sạch sẽ
Tr-ớc khi ăn cơm
Bé ngồi ngay ngắn
Mời cô, mời bạn
Cùng bé xơi cơm
Nhớ có hắt hơi
Bé ơi nhớ nhé
Quay ra đằng sau
Tay che miệng mũi
Nếu không nh- thế
Sẽ mất vệ sinh
Bạn bè c-ời chê
Chẳng đẹp tí nào
Bé ơi nhớ nhé.
Mỗi lần nh- vậy tôi chú ý quan sát thấy các cháu rất

hứng thú thực hiện. Đến giờ ăn trên mỗi bàn ăn tôi tới
từng bàn ăn của trẻ để một cái đĩa ở bàn để các cháu
nhặt những hạt cơm rơi vãi bỏ vào , khi trẻ ăn th-ờng
nhắc trẻ không nói chuyện , c-ời đùa nếu không may
bắn n-ớc bọt vào bạn sẽ mất vệ sinh. Hoặc tôi th-ờng
h-ớng dẫn trẻ tr-ớc khi muốn hắt hơi phải lấy tay che
miệng và quay ra phía sau không có ng-ời để hắt hơi .
Khi ăn xong phải bỏ bát vào đúng nơi quy định . Khi
uống n-ớc tôi nhắc trẻ lấy đúng cốc có đánh dấu của
mình , uống n-ớc không hết phải đổ xuống xô đựng
n-ớc thừa và úp cốc cho khỏi bụi .
Trong nhóm lớp tôi chia các cháu thành 3 tổ , giá ca
cốc , giá phơi khăn phải có 3 tầng và có ký hiệu phân
biệt ba tổ rõ ràng :
- Tổ thỏ trắng có ký hiệu con thỏ màu trắng
- Tổ gà con có ký hiệu con gà con
- Tổ vịt xám có ký hiệu con vịt xám.
ở mỗi đồ dùng của từng cháu cũng có ký hiệu riêng của
từng cháu. Sau mỗi giờ họp mặt cô phải lồng vào tiêu
chuẩn bé ngoan và một số yêu cầu vệ sinh trên .Từ đó
trẻ sẽ cố gắng giữ gìn vệ sinh chung .
Bên cạch đó để giúp trẻ nhớ lâu và biết đ-ợc nếu
không vệ sinh tốt sẽ sinh ra bệnh tật , tôi đã giáo dục trẻ
thông qua một số bài hát nh- :

Con mèo rửa mặt
Meo meo rửa mặt nh- mèo
Xấu xấu lắm chẳng đ-ợc mẹ yêu
lại khóc meo
meo

Khi hát xong tôi hỏi các cháu có biết vì sao chú
mèo bị đau mắt không ? Các cháu có học theo chú mèo
không ? vì sao? Hoặc tôi cho trẻ đọc bài thơ Thỏ Bông
bị ốm giúp cho trẻ biết đợc cần phải giữ vệ sinh trong
ăn uống để tránh bệnh tật hoặc nhắc nhở trẻ nhỏ th-ờng
xuyên rửa mặt đánh răng thì cho trẻ hát bài hát Vui
đến trờng Hoặc qua bài thơ Bé ngoan cũng có phần
nào giáo dục trẻ vệ sinh và tôi đã s-u tầm một số tranh
ảnh mô tả một số hành động tốt để giáo dục trẻ nh- em
bé đang bỏ rác vào thùng mà không bỏ ra ngoài ? các
cháu có làm đ-ợc nh- vậy không . Qua đó sẽ giúp trẻ có
hành động đúng hơn . Hoặc để tuyên truyền phòng bệnh
cho trẻ theo từng mùa tôi đã cố gắng s-u tầm một số bài
báo về phòng chống một số bệnh nh- bệnh tiêu chảy ,
bệnh về đ-ờng hô hấp qua đó phần nào nâng sự hiểu
biết của các bậc cha mẹ về vệ sinh phòng bệnh cho trẻ
.Nhiều phụ huynh vì mải mê lao động kiến sống nên đôi
khi còn khoán trắng cho cô giáo , con bị bệnh lây lan
vẫn mang con đến lớp gửi tôi đã nhẹ nhàng thuyết phục
phụ huynh cho trẻ ở nhà để chữa bệnh khỏi mới cho đến
lớp.

Đối với trẻ nhỏ ch-a có ý thức vệ ngăn lắp đồ chơi trẻ
chơi xong th-ờng vất bừa bãi , không xếp vào nơi cô đã
quy định vì thế sau mỗi lần chơi tôi th-ờng cho trẻ đọc
bài thơ:
Đồ chơi của lớp
Chơi xong ta cất
Kẻo mất bạn ơi

Ta giữ đồ chơi
Cho bền cho đẹp
Hoặc muốn giáo dục trẻ biết giữ gìn bàn ghế tôi th-ờng
cho trẻ đọc bài thơ : Bàn ghế ta ngồi
Chớ bôi mực bẩn
Giữ gìn cẩn thận
Kê ngọn hẳn hoi
Đừng kéo đừng lôi
Kẻo mà nó gãy.
Tôi cho các cháu cùng đọc và nhắc các cháu
cùng làm , hình thức này đ-ợc lặp đi lặp lai nhiều lần
dần dần hình thành thói quen cho trẻ . Tôi th-ờng xuyên
tham m-u với chi bộ, nhà tr-ờng kết hợp với hội phụ
huynh học sinh, hội cựu chiến binh xã tạo điều kiện bổ
xung về cơ sở vật chất tối thiểu nh- : Xây nhà vệ sinh
hợp lý , nền nhà đ-ợc nát gạch hoa , trang trí đồ dùng
thiết bị vệ sinh phục vụ cho các cháu . Chính vì thế mà
trong công tác giáo dục h-ớng dẫn vệ sinh cho trẻ tôi
thực hiện tốt hơn.
Những lần khám sức khoẻ định kỳ cho trẻ tôi chú
ý vận động phụ huynh cho các cháu đi học đều để khám
bệnh giúp phát hiện một số bệnh ở trẻ để kịp thời phòng
và điều trị bệnh. Nhắc nhở phụ huynh chú ý đến tiên
phòng đầy đủ cho các cháu.
Kết quả đạt đ-ợc:
Nhờ có những biện pháp trên mà bản thân tôi đã
đạt đ-ợc những kết quả nh- sau:
- 100% cháu đã có thói quen vệ sinh tốt ở nhà cũng
nh- ở tr-ờng , cháu có nền nếp hơn biết tự giác thực
hiện nhiệm vụ và cô giáo yêu cầu.

- 100% trẻ biết rửa tay, rửa mặt , đánh răng , chải đầu
đúng cách biết giữ gìn thân thể sạch sẽ quần áo ăn
mặc gọn gàng biết nhặt rác bỏ vào đúng nơi quy
định . Không còn mang quà bánh đến lớp và không
vứt rác bừa bãi. Khi chơi đồ chơi xong trẻ biết sắp
xếp gọn gàng không còn quăng ném lung tung.

-
- 100% trẻ biết nhận đúng đồ cá nhân của mình
không còn nhầm lẫn lúng túng khi sử dụng
- Phong trào giữ gìn cảnh quan môi tr-ờng s- phạm
xanh- sạch - đẹp khu tôi đ-ợc xếp loại tốt.
- Trong khu không có tr-ờng hợp nào cháu mắc bệnh
lây lan, hoặc bị ngộ độc thực phẩm ở tr-ờng , lớp.
Trên đây là một số kinh nghiệm về việc thực hiện
rèn luyện thói quen vệ sinh hàng ngày cho trẻ mẫu
giáo trong tr-ờng Mầm Non của tôi mà chính tôi đã
áp dụng vào việc thực hiện dạy trẻ trong suốt năm học
vừa qua . Những kinh nghiệm này đã đ-ợc tất cả giáo
viên trong tr-ờng học hỏi và thực hiện đạt kết quả cao.
Và tôi mong muốn rằng Phòng giáo dục - Đào tạo sẽ
tổ chức thêm nhiều lớp học chuyên đề rèn luyện thói
quen vệ sinh cho trẻ lớp tập huấn cho giáo viên
Mầm non đ-ợc tiếp cận với ứng dụng thông tin- tin
học để giáo viên có thêm nhiều kinh nghiệm về việc
rèn luyện thói quen vệ sinh hàng ngày cho trẻ trong
tr-ờng Mầm Non.
Tôi xin chân thành cảm ơn./.
Hải Anh, ngày 27 tháng 5 năm 2013
Tác giả kinh nghiệm

Trần Thị T-ơi