bài giảng tin học đại cương chương 1 tổng quan về tin học và máy tính điện tử- ths nguyễn thị khiêm hòa

TỔNG QUAN VỀ TIN HỌC VÀ
MÁY TÍNH ĐIỆN TỬ
Bộ môn Tin học cơ sở - Khoa CNTT
Trường ĐH Ngân hàng TP.HCM
1
Bài giảng Tin học đại cương
CHƯƠNG 1
Nội dung
1. Thông tin và xử lý thông tin
2. Máy tính điện tử
3. Các thành phần cơ bản của một hệ
máy tính cơ sở

10/31/2013
Chương 1 – Tổng quan về tin học và máy tính điện tử
2
1. Thông tin và xử lý thông tin
a. Khái niệm “Thông tin” và “Dữ liệu”
b. Phân loại thông tin
c. Biểu diễn thông tin trong máy tính
điện tử
d. Khái niệm “Tin học” và “Công nghệ
thông tin”

10/31/2013
Chương 1 – Tổng quan về tin học và máy tính điện tử
3
Thông tin và dữ liệu
 Hàng ngày, con người nhận được rất
nhiều tin tức từ đài, báo, tivi, sách vở,
tài liệu, từ những người xung quanh…

 Nhìn lên trời thấy có mây đen  dấu
hiệu về cơn mưa sắp xảy ra.
10/31/2013
Chương 1 – Tổng quan về tin học và máy tính điện tử
4
Thông tin và dữ liệu (tt)
 Các vệ tinh viễn thám gửi về trung
tâm điều khiển hàng triệu bức ảnh bề
mặt trái đất.
 Nhân viên marketting thu thập số liệu
về nhu cầu thị trường.

10/31/2013
Chương 1 – Tổng quan về tin học và máy tính điện tử
5
Thông
tin
Dữ
liệu
Thông tin (Information)
 Khái niệm trừu tượng, được nhìn
nhận dưới nhiều góc độ khác nhau.
 Cách hiểu thông thường: Các tin tức,
thông báo, hiểu biết mà con người
nhận được từ môi trường bên ngoài.

10/31/2013
Chương 1 – Tổng quan về tin học và máy tính điện tử
6
Biểu diễn và xử lý thông tin

 Thông tin có thể được biểu diễn dưới
các dạng khác nhau (âm thanh, hình
ảnh, chữ viết, chuỗi tín hiệu điện tử,
…).
 Con người phải tiến hành phân tích,
xử lý các chuỗi tín hiệu thu nhận
được  thông tin.
10/31/2013
Chương 1 – Tổng quan về tin học và máy tính điện tử
7
Các tiến trình xử lý thông tin
 Tiến trình thu thập – lưu trữ
 Tiến trình truy xuất
 Tiến trình biến đổi
 Tiến trình truyền
 Tiến trình giải thích

10/31/2013
Chương 1 – Tổng quan về tin học và máy tính điện tử
8
Dữ liệu (Data)
 Là các tín hiệu, số liệu mang tính ngẫu
nhiên, rời rạc, được thu thập, lưu trữ, xử lý
để tạo ra thông tin.
 Dữ liệu ban đầu chưa được gắn với các ý
nghĩa cụ thể.
 Ví dụ:
15/12/1976  ?
10/31/2013
Chương 1 – Tổng quan về tin học và máy tính điện tử

9
Phân loại thông tin
 Thông tin có thể được phân loại trên
các tiêu chí khác nhau.
 Phân loại theo dạng biểu diễn:
◦ Thông tin dạng tương tự (dạng
analog)
◦ Thông tin dạng số (dạng digital)
10/31/2013
Chương 1 – Tổng quan về tin học và máy tính điện tử
10
Biểu diễn thông tin trong máy
tính điện tử
Giới thiệu tổng quan
Khái niệm hệ đếm
Biểu diễn số đếm
Biểu diễn ký tự
10/31/2013
Chương 1 – Tổng quan về tin học và máy tính điện tử
11
Giới thiệu tổng quan
 Thông tin trong máy tính: Biểu diễn
dưới dạng nhị phân (chuỗi các tín hiệu
0 và 1).
 Phân loại:
◦ Số: Số nguyên, số thực
◦ Phi số: Ký tự, lệnh máy tính
 Sự khác biệt giữa số và phi số (VD: số
10 và chuỗi “10”)?
10/31/2013

Chương 1 – Tổng quan về tin học và máy tính điện tử
12
Giới thiệu tổng quan (tt)
 Các đơn vị đo độ dài chuỗi nhị phân:
◦ Bit: Ký số 1 hoặc 0
◦ Byte: 8 bits
◦ Kilobyte (KB): 2
10
bytes
◦ Megabyte (MB): 2
10
KB
◦ Gigabyte (GB): 2
10
MB
◦ Terabyte (TB): 2
10
GB
◦ Petabyte (PB): 2
10
TB

10/31/2013
Chương 1 – Tổng quan về tin học và máy tính điện tử
13
Hệ đếm
 Hệ thống ký số và qui tắc biểu diễn,
qui tắc tính toán để thực hiện các thao
tác trên các con số.
 Các hệ đếm thông dụng:

◦ Hệ thập phân (Decimal)
◦ Hệ nhị phân (Binary)
◦ Hệ Octa
◦ Hệ Hexa

10/31/2013
Chương 1 – Tổng quan về tin học và máy tính điện tử
14
Hệ thập phân
 Sử dụng 10 ký số 0, 1, … 9.
 Qui tắc biễu diễn: Chuỗi ký số thập
phân x
n
x
n-1
…x
1
x
0
có giá trị được tính
theo công thức:
S = x
n
10
n
+ x
n-1
10
n-1
+ x

1
10
1
+ x
0

 Hệ đếm thập phân: Hệ đếm cơ số 10.
10/31/2013
Chương 1 – Tổng quan về tin học và máy tính điện tử
15
Hệ nhị phân
 Hệ đếm cơ số 2, sử dụng 2 ký số 0, 1.
 Qui tắc biểu diễn: Chuỗi ký số nhị
phân x
n
x
n-1
…x
1
x
0
có giá trị được tính
theo công thức:
S = x
n
2
n
+ x
n-1
2

n-1
+ x
1
2
1
+ x
0

 Ví dụ:
101100 (Binary) = ? (Decimal)
10/31/2013
Chương 1 – Tổng quan về tin học và máy tính điện tử
16
Hệ Octa và Hexa
 Octa: Hệ đếm cơ số 8, sử dụng 8 ký
số 0, 1, …, 7.
 Hexa: Hệ đếm cơ số 16, sử dụng 16
ký số 0, 1, …, 9, “A”, “B”, …, “F”.
 Qui tắc biểu diễn: Tương tự như trong
hệ thập phân (thay cơ số 8 và 16).
 Ví dụ:
2F (Hexa) = ? (Decimal)

10/31/2013
Chương 1 – Tổng quan về tin học và máy tính điện tử
17
Biểu diễn số trong máy tính
 Số nguyên: Chuỗi nhị phân có độ dài
xác định (1, 2 hoặc 4 bytes).
◦ Số nguyên có dấu: sử dụng 1 bit để

biểu diễn dấu (âm, dương).
 Phạm vi số nguyên = ?
10/31/2013
Chương 1 – Tổng quan về tin học và máy tính điện tử
18
Biểu diễn số trong máy tính
 Số thực dấu chấm cố định: độ dài
phần thập phân xác định (làm tròn).
 Ví dụ: Độ dài phần thập phân = 2 
123.45678  ?
0.0001234  ?

10/31/2013
Chương 1 – Tổng quan về tin học và máy tính điện tử
19
Biểu diễn số trong máy tính
 Số thực dấu chấm động: biểu diễn số
thực dưới dạng tích số thập phân với
giá trị 10
n
(E+n) hay 10
-n
(E-n).
 Ví dụ:
0.00001234 = 0.1234E?
1234500000 = 0.123456E?
10/31/2013
Chương 1 – Tổng quan về tin học và máy tính điện tử
20
Biểu diễn ký tự

 Được mã hóa  chuỗi nhị phân độ
dài 1 hoặc 2 byte.
 Các hệ mã ký tự thông dụng:
◦ ASCII
◦ Unicode

10/31/2013
Chương 1 – Tổng quan về tin học và máy tính điện tử
21
Hệ mã ASCII
 Hệ mã chuyển đổi thông tin chuẩn Mỹ,
sử dụng hết sức rộng rãi trong máy
tính và thiết bị truyền thông.
 Hệ mã 1 byte, cho phép biểu diễn 256
ký tự.
 Hạn chế: Số lượng ký tự nhỏ.
10/31/2013
Chương 1 – Tổng quan về tin học và máy tính điện tử
22
Hệ mã Unicode
 Hệ mã 2 byte, cho phép biểu diễn
65,536 ký tự.
 Được hỗ trợ bởi hầu hết các phần
mềm mới.
 Là chuẩn bắt buộc trong các văn bản
hành chính tại Việt Nam hiện nay.
10/31/2013
Chương 1 – Tổng quan về tin học và máy tính điện tử
23
Tin học

 Ngành khoa học nghiên cứu tự động
hóa việc tổ chức, lưu trữ và xử lý
thông tin trên máy tính điện tử.
 Bao hàm cả những gì có liên quan
đến máy tính và các ứng dụng trong
đời sống.

10/31/2013
Chương 1 – Tổng quan về tin học và máy tính điện tử
24
Tin học (tt)
 Các hướng nghiên cứu của tin học:
◦ Hướng nghiên cứu cơ bản: Cơ sở lý
thuyết.
◦ Hướng kỹ thuật: Công nghệ chế tạo
phần cứng và các phần mềm máy
tính.

10/31/2013
Chương 1 – Tổng quan về tin học và máy tính điện tử
25