Tập huấn TTCM-Chuyên đề 2

XÂY DỰNG
KẾ HOẠCH TỔ CHUYÊN MÔN
THÁNG 7 NĂM 2011
Chuyên
Chuyên
đề
đề
2
2
TẬP HUẤN TỔ TRƯỞNG CHUYÊN MÔN TRƯỜNG TRUNG HỌC
SREM
MỤC TIÊU
Tổ trưởng chuyên môn (TTCM) có những hiểu biết cơ
bản về kế hoạch, các loại kế hoạch của tổ chuyên môn
(TCM) và qui trình, kỹ thuật xây dựng kế hoạch để vận
dụng vào việc xây dựng kế hoạch hoạt động của tổ
chuyên môn và tổ chức, hướng dẫn giáo viên trong tổ
xây dựng kế hoạch chuyên môn của cá nhân, đảm bảo
các qui định hiện hành và phù hợp với điều kiện thực tế.
1
1
Mục tiêu chung:
2
SREM
MỤC TIÊU:

Nắm vững các kiến thức cơ bản về xây dựng kế hoạch hoạt động trong
năm học của tổ chuyên môn: các khái niệm (kế hoạch năm học của
TCM, kế hoạch hoạt động trong năm học của giáo viên…); ý nghĩa, yêu
cầu chung nội dung và qui trình xây dựng 2 loại kế hoạch có tính pháp
quy và tính phổ biến của TCM trong năm học (kế hoạch chuyên môn

năm học, kế hoạch hoạt động cuả GV).

Vận dụng được các kiến thức trên vào xây dựng kế hoạch của TCM và
tổ chức, chỉ đạo xây dựng kế hoạch hoạt động năm học của giáo viên
và các loại kế hoạch khác.

Nâng cao ý thức về vai trò của TTCM (và của giáo viên) trong việc xác
định mục tiêu và phương hướng cho các hoạt động phát triển chuyên
môn trong năm học; trên cơ sở đó, dần khắc phục thói quen làm việc
theo kinh nghiệm hoặc tùy tiện.
2
2
Mục tiêu cụ thể:
3
SREM
NỘI DUNG
1
1
Phần 1: Những vấn đề chung về xây dựng kế hoạch
tổ chuyên môn
2
2
Phần 2: Xây dựng kế hoạch năm học của tổ
chuyên môn
3
3
Phần 3: Tổ chức, hướng dẫn giáo viên trong tổ
chuyên môn xây dựng kế hoạch năm học của cá nhân
4
4

Phần 4: Thực hành xây dựng kế hoạch của tổ
chuyên môn
4
SREM
XÂY DỰNG KẾ HOẠCH CỦA TỔ CHUYÊN MÔN
PHẦN 1
NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG
XÂY DỰNG KẾ HOẠCH TỔ CHUYÊN MÔN
5
SREM
XÂY DỰNG KẾ HOẠCH CỦA TỔ CHUYÊN MÔN
Tìm hiểu các loại kế hoạch và các khái niệm
1) Trong thực tế trường phổ thông, TCM có những
loại kế hoạch nào?
2) Trình bày cách hiểu về khái niệm “kế hoạch” và
từng loại kế hoạch đó?
6
SREM
1. Những vấn đề chung về xây dựng kế
hoạch tổ chuyên môn:
1.1. Các loại kế hoạch ở TCM
7
•
Kế hoạch năm học của tổ chuyên môn;
•
Kế hoạch hoạt động trong năm học của GV;
•
Kế hoạch học kỳ;
•
Kế hoạch hàng tháng;

•
Kế hoạch cho từng loại hoạt động:
(KH thực hiện các chuyên đề cải tiến phương pháp dạy học; KH hội
giảng; kế hoạch dự giờ; KH bồi giỏi - phụ kém; KH tổ chức hoạt động
ngoại khóa; KH nâng cao chất lượng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội
ngũ giáo viên trong tổ …
SREM
1. Những vấn đề chung về xây dựng kế
hoạch tổ chuyên môn:
1
Kế hoạch năm
học của tổ
chuyên môn
(Kế hoạch TCM)
2
Kế hoạch hoạt
động trong năm
học của giáo viên
(Kế hoạch cá nhân)
2 loại kế hoạch có tính pháp quy
Theo “Điều lệ trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường phổ
thông có nhiều cấp học” – Bộ GD-ĐT, 2007
8
SREM
1. Những vấn đề chung về xây dựng kế
hoạch tổ chuyên môn:

Xây dựng kế hoạch

Kế hoạch năm học của tổ chuyên môn


Xây dựng kế hoạch năm học của tổ
chuyên môn

Kế hoạch hoạt động của giáo viên

Kế hoạch
Kế hoạch là sự thể hiện ý đồ
của chủ thể quản lý về sự phát
triển trong tương lai của đối
tượng quản lý thể hiện qua hệ
thống mục tiêu và các biện
pháp, nguồn lực để thực hiện
mục tiêu đó.
Kế hoạch (bản kế hoạch) là
“toàn bộ những điều vạch ra
một cách có hệ thống về
những công việc dự định làm
trong một thời hạn nhất định,
với mục tiêu, cách thức, trình
tự, thời hạn tiến hành” (Từ
điển tiếng Việt, Viện ngôn ngữ
học, Nhà xuất bản Khoa học
xã hội - 1988).
1.2. Các khái niệm cơ bản:
Xây dựng kế hoạch (còn gọi
là lập kế hoạch) là xác định
các mục tiêu, các hoạt động
và nguồn lực cần thiết để đạt
tới mục tiêu một cách phù

hợp với tình hình thực tiễn
trong khoảng thời gian xác
định.
Xây dựng kế hoạch là làm rõ 4
câu hỏi quan trọng:
1.Chúng ta là ai và đang ở đâu?
2.Chúng ta muốn đi đến đâu?
3.Chúng ta làm gì? Làm thế nào?
Bằng phương tiện/công cụ gì? để
đến được vị trí mong muốn?
4.Làm thế nào để biết chúng ta tới
đích?
Kế hoạch năm học của tổ chuyên
môn (thường gọi tắt là “kế hoạch
tổ chuyên môn”) là bản dự kiến kế
hoạch triển khai tất cả các hoạt
động của TCM trong một năm
học, nhằm thực hiện những mục
tiêu phát triển của TCM và của
nhà trường.
Đặc điểm:

Là công cụ có tính pháp quy để
TTCM quản lý, chỉ đạo các hoạt động
của TCM;

Là cơ sở để xây dựng các kế
hoạch khác của TCM;

Là định hướng nhất quán cho các

hoạt động của các thành viên trong
TCM;

Là phương tiện để thực thi kế
hoạch năm học của nhà trường;

Do TTCM trực tiếp chỉ đạo xây
dựng.
Xây dựng kế hoạch TCM
trong trường trung học là sự
xác định một cách có căn cứ
khoa học những mục tiêu,
nhiệm vụ của tổ chuyên môn
và định ra những phương tiện
cơ bản để thực hiện có kết
quả những nhiệm vụ, chỉ tiêu
đó.
Bản chất của việc xây dựng
kế hoạch TCM là xác định
xem trong năm học tới, TCM
hướng đến những mục tiêu
phát triển nào; muốn thực
hiện các mục tiêu phát triển
đó cần phải làm gì, làm thế
nào, khi nào làm và ai sẽ làm.
Kế hoạch chuyên môn của
giáo viên là bản dự kiến của
giáo viên về những công việc
sẽ làm trong năm học, với
mục tiêu, cách thức, trình tự,

thời hạn tiến hành cụ thể,
nhằm thực hiện những ý đồ
phát triển của cá nhân phù
hợp với mục tiêu phát triển
của TCM và của nhà trường.
9
SREM
1. Những vấn đề chung về xây dựng kế
hoạch tổ chuyên môn:
1.3 Ý nghĩa của việc xây dựng kế
hoạch tổ chuyên môn:

Đối với các thành viên trong tổ

Đối với hiệu trưởng

Đối với tổ trưởng chuyên môn

Kế hoạch TCM thể hiện tầm nhìn
của TTCM về phương hướng phát
triển các mặt hoạt động của TCM
trong năm học tới, thể hiện qua
các mục tiêu, yêu cầu, các biện
pháp và nguồn lực để thực hiện
mục tiêu đó;

Kế hoạch TCM có ý nghĩa như là
phương tiện, công cụ quản lý
quan trọng giúp TTCM tổ chức, chỉ
đạo, điều hành, kiểm tra đánh giá

một cách thống nhất các hoạt
động của tập thể TCM, cũng như
của từng thành viên trong tổ.

Kế hoạch TCM giúp TTCM chủ
động, tự tin trong công tác quản
lý, chỉ đạo các hoạt động của
TCM.

Kế hoạch TCM thể hiện
thống nhất ý chí, nguyện
vọng và khả năng phấn
đấu vươn lên để phát
triển (tâm và lực) của tập
thể giáo viên trong TCM;

Kế hoạch TCM chỉ rõ
phương hướng hành động
và phối hợp cho mọi
thành viên trong tổ;

Là cơ sở có tính pháp lý
cho mỗi thành viên trong
TCM xác định kế hoạch
hoạt động trong năm học.

Kế hoạch TCM là một trong
những loại kế hoạch cơ bản và
có tầm quan trọng nhất trong
quản lý nhà trường; nó là sự

triển khai cụ thể việc thực hiện
tầm nhìn, chiến lược phát triển
và kế hoạch hoạt động trong
năm học của nhà trường;

Kế hoạch TCM có ý nghĩa như
là một phương tiện quan trọng
trong công tác quản lý, chỉ đạo
phát triển nhà trường của Hiệu
trưởng, nhất là về phương diện
chuyên môn nghiệp vụ; đồng
thời là một trong những cơ sở
cho hoạt động kiểm tra, đánh
giá của hiệu trưởng.
10
SREM
1. Những vấn đề chung về xây dựng kế
hoạch tổ chuyên môn:
1.4 Những yêu cầu đối với việc xây dựng kế hoạch TCM

Đảm bảo tính khoa học

Đảm bảo tính cụ thể, đo được

Đảm bảo tính mục đích

Đảm bảo tính thực tiễn, khả thi

Đảm bảo tính linh hoạt


Đảm bảo tính dân chủ

Đảm bảo tính hệ thống, nhất quán
11
SREM
XÂY DỰNG KẾ HOẠCH CỦA TỔ CHUYÊN MÔN
PHẦN 2
XÂY DỰNG KẾ HOẠCH NĂM HỌC
CỦA TỔ CHUYÊN MÔN
12
SREM
2. Xây dựng kế hoạch hoạt động trong
năm học của tổ chuyên môn
Phần
mở
đầu:
2.1 Nội dung của bản kế hoạch TCM
Các loại nghị quyết của Đảng các cấp
(có liên quan đến phát triển giáo dục)
Các chỉ thị của Nhà nước, của chính quyền
các cấp
Các văn bản chỉ đạo nhiệm vụ năm học
của ngành (được ban hành từ các cơ
quan quản lý nhà nước về giáo dục
Nghị quyết Chi bộ nhà trường, kế hoạch
thực hiện nhiệm vụ năm học của nhà
trường (nếu đã có).
Lưu ý: khi đưa vào phần mở đầu của kế hoạch, chỉ nên chọn những cơ sở
pháp lý gần nhất với nhà trường để làm điểm tựa pháp lý trực tiếp cho việc
đề xuất các nội dung của kế hoạch của TCM.

13
SREM
2. Xây dựng kế hoạch hoạt động trong
năm học của tổ chuyên môn
Phần
nội
dung:
2.1 Nội dung của bản kế hoạch TCM
Đặc điểm tình hình
Các mục tiêu, nhiệm vụ và
chỉ tiêu cơ bản (của các
nhiệm vụ)
Các biện pháp thực hiện
từng nhiệm vụ
Xác định lịch trình thực hiện và
cách thức kiểm tra, kiểm soát
việc thực hiện các nhiệm vụ, các
hoạt động chính của TCM
Những đề xuất của TCM

Nêu bối cảnh năm học: (bối
cảnh năm học (của quốc gia,
của nhà trường, của TCM),
thuận lợi và khó khăn, thời
cơ và thách thức của TCM);

Nêu tình hình thực tế của
TCM (thống kê kết quả về
tình hình thực hiện kế hoạch
năm học trước; những điểm

mạnh, điểm yếu và thuận lợi,
khó khăn cơ bản của TCM
trong năm học mới

Mục này cần trả lời rõ 2 câu
hỏi: TCM của chúng ta đang
ở đâu? TCM của chúng ta là
tổ chức như thế nào?
1. Những mục tiêu nào TCM cần đạt
được trong năm học này? (Đâu là
mục tiêu ưu tiên?)
2. Những nhiệm vụ trọng tâm TCM
cần phải thực hiện năm học này là
gì? (đâu là nhiệm vụ trọng tâm, ưu
tiên?)
3. Cần đưa ra những chỉ tiêu nào, xác
định mức độ nào để đáp ứng yêu
cầu của mục tiêu và phù hợp với
từng nhiệm vụ? Chỉ tiêu phải được
định lượng và biểu thị cụ thể bằng
những con số, tỷ lệ %
4. Lưu ý: việc đề ra hệ thống mục tiêu,
nhiệm vụ, chỉ tiêu cần phải dựa trên
căn cứ từ các cơ sở pháp lý nói
trên để đảm bảo sự phù hợp với kế
hoạch phát triển chung của nhà
trường, của địa phương.

Gồm các loại biện pháp
pháp lý – hành chính, biện

pháp nhận thức tư tưởng,
biện pháp tâm lý, biện pháp
huy động và hỗ trợ nguồn
lực/điều kiện, biện pháp
kiểm tra, đánh giá…

Phần này trả lời 2 câu hỏi:
cần có hành động cụ thể
nào (làm gì?) và làm như
thế nào, theo những cách
nào để thực hiện các
nhiệm vụ đã đề xuất?
Trả lời câu hỏi:
1.Lộ trình/kế hoạch thực
hiện các nhiệm vụ/hoạt
động chính trong năm học
như thế nào?
2.Kiểm tra/ kiểm soát thực
hiện kế hoạch thế nào?
Căn cứ vào mục tiêu và
nhiệm vụ đã xác định, đối
chiếu với hoàn cảnh thực
tế cụ thể của tổ, TCM đưa
ra một số đề xuất đối với
lãnh đạo nhà trường hoặc
các đơn vị, cá nhân có
liên quan đê tăng cường
sự hỗ trợ hoặc kết hợp
hành động…
14

SREM
Nội dung chính
Chủ thể lập KH ký tên
và Hiệu trưởng phê duyệt
2. Xây dựng kế hoạch hoạt động trong
năm học của tổ chuyên môn
2.2 Hình thức trình bày bản kế hoạch TCM
2.2.1 Theo hình thức mang tính truyền thống và phổ biến
Thể thức hành chính
BAO GỒM:
a)Tên chủ thể của kế
hoạch (Trường và TCM);
b)Quốc hiệu;
c)Thời gian;
d)tên văn bản;
e)các căn cứ pháp lý.
Phần 1
Phần 2
Phần 3

Đặc điểm tình hình

Các mục tiêu, nhiệm vụ và
chỉ tiêu cơ bản (của các
nhiệm vụ)

Các biện pháp thực hiện
từng nhiệm vụ

Xác định lịch trình thực hiện

và cách thức kiểm tra, kiểm
soát việc thực hiện các
nhiệm vụ, các hoạt động
chính của TCM

Những đề xuất của TCM

…, ngày … tháng … năm
PHÊ DUYỆT TỔ TRƯỞNG
(Hiệu trưởng (ký tên)
ký tên, đóng dấu)
15
:TRƯỜNG
TỔ CHUYÊN MÔN CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
……, ngày 9 tháng 9 năm 2011
KẾ HOẠCH HOẠT ĐỘNG NĂM HỌC 2011 – 2012
Căn cứ vào Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo dục trung học năm học 2011 -2012 của Bộ GD-ĐT, của Sở GD-ĐT tỉnh (hoặc của Phòng GD-ĐT…);
Căn cứ vào phương hướng nhiệm vụ năm học của Trường THPT/THCS……
Tổ …… xây dựng kế hoạch hoạt động năm học 2011-2012 như sau:
I. ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH
1. Bối cảnh năm học
2. Thuận lợi (mạnh/thời cơ)
3. Khó khăn (yếu/thách thức)
II. CÁC MỤC TIÊU NĂM HỌC:
Mục tiêu 1:
Mục tiêu 2:
Mục tiêu 3:
….
III. CÁC NHIỆM VỤ, CHỈ TIÊU VÀ BIỆN PHÁP THỰC HIỆN :

1. Nhiệm vụ 1: …….
- Các chỉ tiêu:
- Các biện pháp:
2. Nhiệm vụ 2:……
- Các chỉ tiêu:
- Các biện pháp:
3. Nhiệm vụ 3:……
- ……
IV. LỊCH TRÌNH THỰC HIỆN KẾ HOẠCH
V. NHỮNG ĐỀ XUẤT:
1. ………
2. ……….
PHÊ DUYỆT
(Hiệu trưởng ký tên, đóng dấu) Tổ trưởng
(ký tên)
Thời gian Nội dung công việc Người phụ trách Ghi chú
Từ…đến…
Từ…đến…
Từ…đến…
SREM
Mục tiêu
Mục tiêu là “đích cần đạt tới để thực hiện nhiệm
vụ”
(Từ điển Tiếng Việt . Viện Ngôn ngữ học. NXB KHXH – 1988).

Trong xây dựng kế hoạch, mục tiêu là tuyên bố
về những thay đổi mà một cá nhân hoặc một tổ
chức mong muốn có được khi kết thúc thời hạn
một nhiệm vụ, một hoạt động trong kế hoạch.
17

SREM
Mục tiêu
Một mục tiêu
chuẩn….
Có thể
đạt được
(vừa sức)
Đo lường đ-
ược
Cụ thể, dễ hiểu
Thực tế,
có định
hướng kết quả
Có thời
hạn
18
SREM
Chỉ tiêu
Chỉ tiêu là “mức định ra để đạt tới, thường được biểu hiện bằng
con số”
- Chỉ tiêu có tính cụ thể, chính xác, định lượng được, đo lường
được, đối chiếu được.
Ví dụ: công việc này sẽ có mấy người đạt? tỷ lệ % là bao nhiêu?
thực hiện công việc đó trong thời gian bao lâu? Đến đâu thì kết
thúc? Chỉ tiêu về chất lượng học sinh năm học này cao hơn năm
học trước bao nhiêu %?
- Chỉ tiêu nằm trong mục tiêu, biểu đạt cụ thể cho mục tiêu.
- Có chỉ tiêu số lượng và chỉ tiêu chất lượng.
19
SREM

Sự khác biệt và cách thức biểu đạt mục tiêu
và chỉ tiêu
Trong thực tiễn xây dựng kế hoạch của TCM, của nhà trường và
của các cấp quản lý hệ thống (Phòng, Sở GD-ĐT…) thường có sự bất
cập về sự biểu đạt mục tiêu và chỉ tiêu. Do vậy, lưu ý TTCM một số
vấn đề sau:

Mục tiêu là một phát biểu chung về những gì mong muốn đạt được,
mang tính khái quát.

Chỉ tiêu là một thành phần cụ thể phải đạt được để thực hiện mục
tiêu, là biểu hiện, cụ thể hóa của mục tiêu.

Các mục tiêu đề ra có thể có nội dung phức tạp, vì thế chúng
thường được phân thành các chỉ tiêu khác nhau. Như vậy, các chỉ
tiêu (của một mục tiêu) là sự phân nhỏ mục tiêu đó thành các thành
phần. Hoàn thành tất cả các chỉ tiêu đó nghĩa là đã đạt được mục tiêu
đề ra.

Để tạo điều kiện thuận lợi cho việc lập kế hoạch và thực hiện kế
hoạch, mỗi mục tiêu nên gồm không nên đặt ra quá nhiều chỉ tiêu (tối
đa nên có 5 chỉ tiêu).
20
SREM
Gợi ý các nhiệm vụ chủ yếu của TCM cần được TTCM quan tâm
khi xây dựng kế hoạch năm học của TCM:
–
Nhiệm vụ bồi dưỡng tư tưởng chính trị và phẩm chất đạo đức nhà
giáo (gắn với việc thực hiện các cuộc vận động lớn của ngành);
–

Nhiệm vụ thực hiện chương trình giáo dục: tổ chức dạy và học
theo chương trình, kế hoạch, theo chuẩn KT-KN; tổ chức hoạt
động đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới kiểm tra đánh giá kết
quả học tập của học sinh… ;
–
Nhiệm vụ bồi dưỡng phát triển năng lực sư phạm của GV: (qua
hoạt động nghề nghiệp thực tiễn, qua hoạt động học tập…) ;
–
Các nhiệm vụ khác: chủ nhiệm lớp, hoạt động của Đoàn, Đội…
21
SREM
Gợi ý một số chương trình hoạt động trong năm học của TCM để
thực hiện một nhiệm vụ dạy học và phát triển chuyên môn,
nghiệp vụ cho đội ngũ giáo viên trong tổ:
–
Chương trình hoạt động áp dụng các phương pháp, kỹ thuật
dạy học nhằm phát huy tính tích cực của học sinh;
–
Chương trình hoạt động dạy giá trị sống, kỹ năng sống…
–
Chương trình hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin vào
dạy học;
–
Chương trình hoạt động kiến thực tập sư phạm của TCM theo
các chuyên đề phù hợp với tình hình và nhu cầu phát triển
chuyên môn của tổ;
–
Các chương trình hoạt động khác …
22
SREM

Bước 5: Công bố và thực hiện kế
hoạch
Bước 4: Gửi dự thảo kế hoạch cho
Hiệu trưởng phê duyệt
Bước 3: Điều chỉnh, hoàn thiện
chỉnh lý dự thảo kế hoạch
Bước 2: Thông qua, lấy ý kiến đóng
góp của tập thể
2.3 Quy trình xây dựng kế hoạch TCM
Bước 1: Tổ trưởng chuyên môn lập
dự thảo kế hoạch năm học
Việc 1: Thu thập, xử lý thông tin
Việc 1: Thu thập, xử lý thông tin
Việc 2: Xác định các mục tiêu và nhiệm
vụ cho năm học mới
Việc 2: Xác định các mục tiêu và nhiệm
vụ cho năm học mới
Việc 3: Xây dựng yêu cầu và các chỉ tiêu
Việc 3: Xây dựng yêu cầu và các chỉ tiêu
Việc 4: Xác định các biện pháp thực hiện
Việc 4: Xác định các biện pháp thực hiện
Việc 5: Dự kiến bố trí công việc và thời
gian thực hiện
Việc 5: Dự kiến bố trí công việc và thời
gian thực hiện
23
SREM
2.3. Quy trình xây dựng kế hoạch TCM
Sơ đồ quy trình xây dựng kế hoạch TCM
TTCM xây

dựng dự
thảo kế
hoạch TCM

TTCM điều
chỉnh
kế hoạch
TCM

TTCM hoàn
thiện kế
hoạch TCM

Thông qua,
lấy ý kiến
của tập thể
TCM
Hiệu trưởng
phê duyệt
kế hoạch
của TCM
TTCM công
bố và triển
khai thực
hiện KH
TCM
24
SREM
2.4. Chu trình quản lý xây dựng và thực hiện kế
hoạch năm học của TTCM

Sơ đồ chu trình quản lý kế hoạch của TTCM
2. Xây dựng kế hoạch hoạt động trong
năm học của tổ chuyên môn
Đánh giá, điều
chỉnh kế hoạch
Đánh giá, điều
chỉnh kế hoạch
Tổ chức triển
khai kế hoạch
Tổ chức triển
khai kế hoạch
Xây dựng kế
hoạch
Xây dựng kế
hoạch
Chỉ đạo thực
hiện kế hoạch
Chỉ đạo thực
hiện kế hoạch
25