ôn tập truyện kí Việt Nam

Tuần 10 Tiết 38
Ôn tập truyện kí Việt Nam

I-Hệ thống các văn bản truyện kí hiện đại VN đã học:
Tên văn
bản
Tác giả Thời gian sáng
tác - Thể loại
Nội dung chủ yếu Nghệ thuật đặc sắc
Tôi đi học Thanh
Tịnh
1941 - Truyện
ngắn
Những kỉ niệm trong
sáng về ngày đầu tiên
được đến trường đi học
-Tự sự + mtả, biểu cảm
-Tự sự kết hợp với trữ
tình, những hình ảnh so
sánh mới mẻ, độc đáo
Trong
lòng mẹ
(Trích
“Những
ngày thơ
ấu”)
Nguyên
Hồng
1948- Hồi kí Nỗi cay đắng, tủi cực và
tình thương yêu mẹ
mãnh liệt của bé Hồng

khi xa mẹ, khi được nằm
trong lòng mẹ.
-Tự sự + trữ tình
-Kể chuyện + mtả, biểu
cảm
-Cảm xúc và tâm trạng
nồng nàn, mãnh liệt,
những hình ảnh so sánh,
liên tưởng táo bạo.
Tức nước
vỡ bờ
(Trích
“Tắt
đèn”)
Ngô
Tất tố
1939 - Tiểu
thuyết
-Vạch trần bộ mặt tàn ác,
bất nhân của chế độ thực
dân pk, tố cáo chính sách
thuế khóa vô nhân đạo.
-Ca ngợi phẩm chất cao
quý và sức mạnh tiềm
tàng, mạnh mẽ của chị
Dậu cũng là người phụ
nữ VN trước CM tháng
tám năm 1945
-Ngòi bút hiện thực
khỏe khoắn, giàu tinh

thần lạc quan.
-XD tình huống truyện
bất ngờ, có cao trào và
giải quyết hợp lí.
-XD, mtả nhân vật chủ
yếu qua hành động
trong thế tương phản
với các nhân vật khác
Lão Hạc
(Trích
“Lão
Hạc”)
Nam
Cao
1943 - Truyện
ngắn
-Số phận đau thương và
phẩm chất cao quý của
người nông dân VN
trước CMT8
-Thái độ trân trọng của
tác giả đối với họ
-Tài năng khắc họa nhân
vật rất cụ thể, sống
động, đặc biệt là nt phân
tích và mtả tâm lí nhân
vật. Cách kể chuyện
mới mẻ, linh hoạt, ngôn
ngữ chân thật, giản dị,
tự nhiên

II-Sự giống và khác nhau về nd và hình thức nghệ thuật của 3 văn bản:
“ Trong lòng mẹ”, “Tức nước vỡ bờ”, “Lão Hạc”:
1.Giống nhau:
a.Thể loại: Văn bản tự sự hiện đại
b.Thời gian ra đời: Trước CMT8, giai đoạn 1930-1945
c. Đề tài, chủ đề:
-Con người và cs XH đương thời của các tác giả.
-Đi sâu mtả số phận nhnững con người cùng khổ, bị vùi dập
d.Giá trị tư tưởng: Chan chứa tinh thần nhân đạo ( Yêu thương, trân trọng những
tình cảm, những phẩm chất tốt đẹp, cao quý của con người, tố cáo những gì tàn ác,
xấu xa)
đ.Giá trị nghệ thuật:
-Bút pháp hiện thực gần gũi với cs
-Ngôn ngữ giản dị, cách kể chuyện và mtả, tả tâm lí và tả người rất cụ thể , hấp
dẫn.
2.Khác nhau:
Tên văn bản Phương thức biểu
đạt
Đề tài, chủ đề
cụ thể
Nội dung chủ
yếu
Nghệ thuật đặc
sắc
Trong lòng
mẹ
Hồi kí (tiểu thuyết
tự thuật, tự sự +
trữ tình)
Tình cảnh

khốn cùng của
đứa trẻ mồ côi
cha, mẹ đi lấy
chồng xa.
-Nỗi đau xót,
tủi hận và tình
cảm thương
nhớ mẹ khi ở
xa, cảm xúc
hạnh phúc
nồng nàn khi
được mằn
trong lòng mẹ.
-Giọng văn
vừa chân thành
vừa tha thiết,
cảm xúc tuôn
trào, chan chứa
mannhx liệt, so
sánh, liên
tưởng mới mẻ.
Tức nước vỡ
bờ
Tiểu thuyết (tự sự) Người nông
dân cùng khổ
bị đè nén, áp
bức đã uất ức
vùng lên.
-Tố cáo chế độ
bất nhân, tàn

ác, ca ngợi vẻ
đẹp tâm hồn,
sức mạnh vùng
lên đấu tranh
của người phụ
nữ nông dân
VN trước
CMT8/1945
-XD nhân vật
chủ yếu qua
ngôn ngữ, cử
chỉ, hành động,
trong thế tương
phản với các
nhân vật khác.
-Kể chuyện +
mtả sống động.
Lão Hạc Truyện ngắn (tự sự
+ trữ tình)
Một ông già
nghèo. Giàu
lòng tự trọng
đã tự dằn vặt
vì đã trót lừa 1
con chó, đã tự
tử vì muốn giữ
được mảnh
vườn cho con.
-Số phận bi
thảm của

người nông
dân cùng khổ
và nhân phẩm
cao đẹp của
họ.
-Nhân vật
được mtả và
phân tích diễn
biến tâm lí sâu
sắc. Kể chuyện
linh hoạt,
giọng văn trầm
buồn, chân
thực, kết hợp
với trữ tình và
triết lí.