Giáo án Đại 7

Ngày soạn : 20 /8/2010
Ngày dạy : 25 /8/2010
Chơng I : Số hữu tỉ Số thực
Tiết 1: Tập hợp Q các số hữu tỉ
A. Mục tiêu:
Kiến thức :
- Hs hiểu đợc khái niệm số hữu tỉ, cách biểu diễn số hữu tỉ trến trục số
- Nhận biết đợc mối quan hệ giữa các tập số N, Z, Q
Kĩ năng :
- Biết cách biểu diễn số hữu tỉ trên trục số thực
- Biết so sánh hai số hữu tỉ và trình bày đợc
Thái độ :
Bớc đầu có ý thức tự rèn luyện khả năng t duy và kĩ năng trình bày bài toán theo
mẫu
B. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
- GV: +Bảng phụ (hoặc đèn chiếu, giấy trong) ghi sơ đồ quan hệ giữa 3 tập
hợp số : N, Z, Q và các bài tập.
+Thớc thẳng có chia khoảng, phấn màu.
-HS: +Ôn tập các kiến thức: Phân số bằng nhau, tính chất cơ bản của phân số,
qui đồng mẫu số các phân số, so sánh số nguyên, so sánh phân số, biểu diễn số
nguyên trên trục số.
C. Tổ chức các hoạt động dạy học:
I.Hoạt động I: Tìm hiểu ch ơng trình Đại số 7 (5 ph).
Hoạt động của giáo viên
-Giới thiệu chơng trình Đại số lớp 7 gồm
4 chơng.
-Nêu yêu cầu về sách, vở ghi, vở BT,
dụng cụ học tập, ý thức và phơng pháp
học tập bộ môn toán.
Hoạt động của học sinh
-Nghe GV hớng dẫn.

-Ghi lại các yêu cầu cua GV để thực
hiện.
-Mở mục lục trang 142 SGK theo dõi.
II.Hoạt động 2: Tìm hiểu số hữu tỉ (12 ph).
HĐ của Giáo viên
-Cho các số:
3; -0,5; 0;
3
2
;
7
5
2
-Em hãy viết mỗi số trên
thành 3 phân số bằng nó.
-Hỏi: Mỗi số trên có thể
viết thành bao nhiêu phân
số bằng nó?
-GV bổ xung vào cuối các
dãy số các dấu
HĐ của Học sinh
-5 HS lên bảng lần lợt viết
mỗi số đã cho thành 3
phân số bằng nó.
-Các HS khác làm vào vở.
-Trả lời:
Có thể viết mỗi số trên
thành vô số phân số bằng
nó.
Ghi bảng

1.Số hữu tỉ:VD:
*

3
9
2
6
1
3
3 =


===
*

4
2
2
1
2
1
5,0 =

=

=

=
*

2
0
1
0
1
0
0 ==

==
*

6
4
6
4
3
2
3
2
=


==


=
-ở lớp 6 ta đã biết: Các
phân số bằng nhau là các
cách viết khác nhau của
cùng một số, số đó đợc

gọi là số hữu tỉ. Vậy các
số trên:
3; -0,5; 0;
3
2
;
7
5
2
đều là số
hữu tỉ.
-Hỏi: Vậy thế nào là số
hữu tỉ?
-Giới thiệu tập hợp các số
-Trả lời: Theo định nghĩa
trang 5 SGK.
-Làm việc cá nhân
-Đại diện HS đọc kết quả
và trả lời các số trên đều
viết đợc dới dạng phân số
nên đều là số hữu tỉ (theo
định nghĩa)
-Cá nhân tự làm
vào vở.
-Định nghĩa:
Số hữu tỉ là số viết đợc dới
dạng phân số với a, b
Z, b 0
-Kí hiệu tập hợp số hữu tỉ:Q
*

5
3
10
6
6,0 ==
*
4
5
100
125
25,1

=

=
*
3
4
3
1
1 =
Vậy các số trên
Ký duyệt
Ngày tháng năm 2011
1
?2 ?2 ?2
Q
Z
N
hữu tỉ đợc ký hiệu là Q.

-Yêu cầu HS làm
-Yêu cầu đại diện HS
đứng tại chỗ trả lời, GV
ghi kết quả lên bảng.
-Yêu cầu HS làm
+Số nguyên a có phải là
số hữu tỉ không? Vì sao?
-Hỏi thêm:
+Số tự nhiên n có phải là
số hữu tỉ không? Vì sao?
-Đại diện HS trả lời: Số
nguyên a có phải là số
hữu tỉ, vì số nguyên a viết
đợc dới dạng phân số là
3
2
-Tơng tự số tự nhiên n
cũng là số hữu tỉ.
-Quan hệ: N Z; Z Q.
đều là số hữu tỉ.
a Z thì
1
a
a =
a Q
n N thì
1
n
n =
n Q

BT 1:
-3 N ; -3 Z ; -3 Q
3
2
Z;
3
2
Q;N Z Q.
III.Hoạt động 3: Biểu diễn số hữu tỉ trên trục số (10 ph).
-Vẽ trục số.
-Yêu cầu HS biểu diễn các
số nguyên 1; 1; 2 trên
trục số đã vẽ.
-Gọi 1 HS lên bảng biểu
diễn.
VD nh biểu diễn số hữu tỉ
4
5
trên trục số.
-Vẽ trục số vào vở theo
GV.
-Tự biểu diễn các số
nguyên 1; 1; 2 trên trục
số.
-1 HS lên bảng biểu diễn.
-Lắng nghe GV nói.
-Đọc VD1 và làm theo
GV.
2.Biểu diễn số hữu tỉ trên
trục số:

?3 Biểu diễn số 1; 1; 2

4
5
| | | | | | | | | |
-1 0 1 M 2
VD 1: Biểu diễn số hữu
tỉ
4
5
trên trục số.
-Yêu cầu HS đọc VD 1
SGK
-GV thực hành trên bảng
và yêu cầu HS làm theo.
(Chia đoạn thẳng đơn vị
theo mẫu số; xác định
điểm biểu diễn sht theo tử
số)
-Yêu cầu đọc và làm VD
2.
-Hỏi:
+Đầu tiên phải viết
3
2

dới
dạng nào?
+Chia đoạn thẳng đơn vị
thành mấy phần?

+Điểm biểu diễn số hữu tỉ
3
2
xác định nh thế nào?
-Gọi 1 HS lên bảng biểu
diễn.
-Đọc VD 2 SGK, làm vào
vở.
-Trả lời:
+Đẩu tiên viết
3
2

dới
dạng phân số có mẫu số
dơng.
+Chia đoạn thẳng đơn vị
thành ba phần bằng nhau.
+Lấy về bên trái điểm 0
một đoạn bằng 2 đơn vị
mới.
-HS tự làm BT 2 trang 7
SGK vào vở bài tập.
-2 HS lên bảng làm mỗi
em một phần.
VD 2: Biểu diễn số hữu tỉ
3
2

trên trục số.

Viết
3
2
3
2
=


3
2
| | | | | | | |
-1 N 0 1 2

BT 2:
a)Những phân số biểu
diễn số hữu tỉ
4
3

là:
36
27
;
32
24
;
20
15

b)
4
3
4
3
=


4
3
| | | | | |
-1 A 0 1
IV.Hoạt động 4: So sánh hai số hữu tỉ (10 ph).
-Yêu cầu làm ?4
-Hỏi:
Muốn so sánh hai phân số
ta làm thế nào?
-Yêu cầu 1 HS lên bảng
làm
-Đọc và tự làm ?4
-Trả lời:
Viết hai phân số về dạng
cùng mẫu số dơng.
-1 HS lên bảng làm.
-Trả lời: Viết chúng dới
3.So sánh hai số hữu tỉ:
?4 So sánh 2 phân số

3
2

và
5
4

15
12
5
4
5
4
;
15
10
3
2
=

=


=

2
?1
-Hỏi: Vậy để
so sánh hai
số hữu tỉ ta
cũng sẽ làm
nh thế nào?
-Cho làm ví

dụ 1 SGK
dạng phân số
rồi so sánh
hai phân số
đó.
-Tự làm VD
1 vào vở
-1 HS nêu
cách làm.
-Tự làm ví dụ
2 vào vở
Vì -10 > -12
Và 15>0 nên
5
4
3
2

>

VD 1: So
sánh hai số
hữu tỉ -0,6 và
2
1

-Yêu cầu làm
?5
-GV nêu
nhận xét:

0>
b
a
nếu a,
b cùng dấu.
0<
b
a
nếu a,
b khác dấu.
-Trả lời: Tập
hợp số hữu tỉ
gồm số hữu tỉ
dơng, số hữu
tỉ âm và số 0.
Chú ý:
-x <y điểm x
bên trái điểm
y
-Nếu x > 0 :
x là s.h.tỉd-
ơng
x < 0 :
x là s.h.tỉ âm.
x = 0 :
không dơng
cũng không
âm.
-Số âm <
Số 0 < Số d-

ơng.
V.Hoạt động 5: Luyện tập củng cố (6 ph).
-Hỏi:
+Thế nào là số hữu tỉ? Cho ví dụ.
+Để so sánh hai số hữu tỉ ta làm thế
nào?
-Cho hoạt động nhóm làm BT sau:
Đề bài: Cho hai số hữu tỉ: -0,75 và
3
5
a)So sánh hai số đó.
b)Biểu diễn các số đó trên trục số, nhận
xét vị trí hai số đối với nhau và đối với
điểm 0.
-Trả lời:
+Định nghĩa nh SGK trang 5.
+Hai bớc: Viết dới dạng phân số cùng
mẫu số dơng rồi so sánh hai phân số đó.
-Hoạt động nhóm:
Ghi lời giải vào phim trong hoặc bảng
phụ
Sau 3 phút treo kết quả lên trớc lớp.
Đại diện nhóm trình bày lời giải.
VI.Hoạt động 6: H ớng dẫn về nhà (2 ph).
Cần học thuộc định nghĩa số hữu tỉ, cách biểu diễn số hữu tỉ trên trục số, cách so
sánh hai số hữu tỉ.
BTVN: số 3, 4, 5/ 8 SGK; Số 1, 3, 4, 8/3,4 SBT.
Ôn tập qui tắc cộng, trừ phân số; quy tắc dấu ngoặc; quy tắc chuyển vế (toán
6)
.

Ngày soạn : 20 /8/2011
Ngày dạy : 27/8/2011
Tiết 2: Cộng, trừ số hữu tỉ
A.Mục tiêu:
Kin thc: Nm c qui tc cng, tr s hu t, hiu qui tc v chuyn v
trong tp hp s hu t.
K nng: Rốn luyn k nng cng, tr s hu t nhanh gn, chớnh xỏc. Cú k
nng ỏp dng qui tc chuyn v.
Thỏi : Cú ý thc rốn luyn k nng thc hnh cng tr cỏc s hu t theo
quy tc c hc
Ký duyệt
Ngày tháng năm 2011
3
B.Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
-GV: Bảng phụ (hoặc đèn chiếu, giấy trong) ghi:
+Công thức cộng, trừ số hữu tỉ trang 8 SGK.
+Qui tắc chuyển vế trang 9 SGK và các bài tập.
-HS:
+Ôn tập qui tắc cộng trừ phân số, qui tắc chuyển vế và qui tắc dấu ngoặc.
+Giấy trong, bút dạ, bảng phụ hoạt động nhóm.
C.Tổ chức các hoạt động dạy học:
I.Hoạt động 1: Kiểm tra(10 ph).
Hoạt động của giáo viên
-Câu 1:
+Thế nào là số hữu tỉ? Cho ví dụ 3 số
hữu tỉ (dơng, âm, 0).
+Chữa BT 3 trang 8 SGK.
-Câu 2:
+Chữa BT 5 trang 8 SGK.
Nói: Vậy trên trục số, giữa hai điểm

biểu diễn số hữu tỉ khác nhau bất kỳ bao
giờ cũng có ít nhất một điểm hữu tỉ nữa.
Vậy giứa hai số hữu tỉ phân biệt bất kỳ,
bao giờ cũng có vô số số hữu tỉ. Đây là
sự khác nhau căn bản của tập Z và tập
Q.
-ĐVĐ: Trên cơ sở của phép cộng hai
phân số ta có thể xây dựng đợc phép
cộng hai số hữu tỉ nh thế nào?
Hoạt động của học sinh
-HS 1:
+Phát biểu định nghĩa trang 5 SGK, lấy 3
VD theo yêu cầu.
+Chữa BT 3 trang 8 SGK: So sánh
a)x =
77
22
7
2
7
2
=

=

; y =
77
21
11
3

=

Vì -22 < -21 và 77 >0 nên
77
21
77
22
<

x < y
b)-0,75 =
4
3

c)







=

>

300
216
25
18

300
213
HS 2: (Khá giỏi) Chữa BT 5 trang 8 SGK

m
b
y
m
a
x == ;
(a, b, m Z; m > 0 và x< y)
a < b
Ta có:
m
ba
z
m
b
y
m
a
x
2
;
2
2
;
2
2 +
===

Vì a < b a + a < a + b < b + b
2a < a + b < 2b

m
b
m
ba
m
a
2
2
22
2
<
+
<
hay x < z < y
II.Hoạt động 2: Cộng, trừ hai số hữu tỉ (13 ph).
4
HĐ của Giáo viên
-Ta biết mọi số hữu tỉ đều
viết đợc dới dạng phân số
b
a
với a, b Z, b 0.
-Hỏi: Vậy để cộng, trừ hai
số hữu tỉ ta có thể làm nh
thế nào?
-Yêu cầu nêu qui tắc cộng
hai phân số cùng mẫu,

cộng hai phân số khác
mẫu.
-Vậy với hai số hữu tỉ x, y
ta cộng , trừ nh thế nào?
-Yêu cầu nhắc lại các tính
chất của phép cộng phân
số.
-Yêu cầu tự làm ví dụ 1
-Gọi 1 HS đứng tại chỗ
nêu cách làm GV ghi lên
bảng.
-Yêu cầu tự làm tiếp VD 2,
lu ý phép trừ có thể thay
bằng phép cộng với số đối
của số trừ.
-Gọi HS 2 nêu cách làm.
-Yêu cầu làm
-Gọi 2 HS lên bảng cùng
làm.
-Yêu cầu HS làm tiếp BT 6
trang 10 SGK vào vở BT
HĐ của Học sinh
-Lắng nghe đặt vấn đề của
GV.
-Trả lời: Để cộng, trừ hai
số hữu tỉ có thể viết chúng
dới dạng phân số cùng
mẫu số dơng rồi áp dụng
qui tắc cộng, trừ phân số.
-Phát biểu các qui tắc.

-1 HS lên bảng viết công
thức cộng , trừ x và y
Q.
-Phát biểu các tính chất
của phép cộng phân số.
-HS tự làm VD 1 vào vở.
-HS 1 nêu cách làm.
-HS tự làm VD 2 vào vở.
-HS 2 nêu cách làm.
-2 HS lên bảng làm
cả lớp làm vào vở.
-2HS lên bảng làm BT 6
các HS khác làm vào vở
BT.
+HS 1 làm câu a, b
+HS 2 làm câu c, d
Ghi bảng
1.Cộng, trừ hai số hữu tỉ:
a)Qui tắc: Với x, y Q
viết
m
b
y
m
a
x == ;
(với a, b, m Z; m > 0)
m
ba
m

b
m
a
yx
+
=+=+
m
ba
m
b
m
a
yx

==
b)Ví dụ:
4
9
4
312
4
3
4
12
4
3
)3(*
21
37
21

1249
21
12
21
49
7
4
3
7
*

=
+
=
=+

=








=
+
=
=+

=+

15
1
15
10
15
9
3
2
5
3
3
2
6,0)

=

+=
=

+=

+a
15
11
15
6
15
5

5
2
3
1
)4,0(
3
1
)
=+=
=+=b
III.Hoạt động 3: Qui tắc chuyển vế (10 ph).
-Yêu cầu HS nhắc lại quy
tắc chuyển vế trong Z.
-Tơng tự, trong Q ta cũng
có quy tắc chuyển vế.
-Yêu cầu đọc quy tắc
trang 9 SGK. GV ghi
bảng.
-Phát biểu lại qui tắc
chuyển vế trong Z.
-1 HS đọc qui tắc chuyển
vế trong SGK.
2.Quy tắc chuyển vế:
a)Với mọi x, y, z Q
x + y = z x = z
y
-Yêu cầu làm VD SGK.
-Yêu cầu HS làm
Tìm x biết:

3
2
2
1
)

=xa

4
3
7
2
) = xb
-Yêu cầu đọc chú ý SGK
-1 HS lên bảng làm VD
các HS khác làm vào vở.
-2 HS lên bảng đồng thời
làm
Kết quả:
a)
28
29
);
6
1
== xbx
-Một HS đọc chú ý.
b)VD: Tìm x biết

3

1
7
3
=+

x

21
16
21
9
21
7
7
3
3
1
=
+=
+=
x
x
x
5
?1
?1
?2
?2
?2

IV.Hoạt động 4: Luyện tập củng cố (10 ph).
Giáo viên
-Yêu cầu làm BT 8a, c trang 10 SGK.
Tính:







+






+
5
3
2
5
7
3
)a

10
7
7

2
5
4
)






c
Yêu cầu làm BT 7a trang 10 SGK.
Viết số hữu tỉ
16
5
dới dạng sau:
a)Tổng của 2 số hữu tỉ âm
VD:
16
3
8
1
16
5
+

=

Em hãy tìm thêm một ví dụ?
-Yêu cầu hoạt động nhóm làm bài tập

9a,c vào bảng phụ, nhóm nào xong trớc
mang lên treo.
-Nếu có thời gian cho làm thiếp bài 10
Học sinh
-Hai HS lên bảng làm, cả lớp làm vào
vở BT 8/10 SGK:
70
47
2
70
187
70
42
70
175
70
30
) =

=

+

+=a

70
27
70
49
70

20
70
56
10
7
7
2
5
4
) =

++=

++=c
BT 7:
a)HS tìm thêm ví dụ:
4
1
16
1
16
)4(1
16
5
+

=
+
=

BT 9: Tìm x
4
3
3
1
) =+xa

7
6
3
2
) = xc

12
5
12
4
12
9
3
1
4
3
=
=
=
x
x
x
21

4
21
14
21
18
3
2
7
6
=
=
=
x
x
x
V.Hoạt động 5: H ớng dẫn về nhà (2 ph).
-Cần học thuộc quy tắc và công thức tổng quát.
-BTVN: bài 7b; 8b,d; 9b,d; 10 trang 10 SGK; bài 12, 13 trang 5 SBT.
-Ôn tập qui tắc nhân, chia phân số; các tính chất của phép nhân trong Z,
phép nhân phân số.
6
Ngày soạn : 4/9/2011
Ngày dạy : 8/9/2011
Tiết 3: Nhân, chia số hữu tỉ
A.Mục tiêu:
Kin thc : Nm vng cỏc quy tc nhõn chia s hu t c hc trong bi
K nng : Nhõn chia s hu t theo quy tc nhanh v ỳng
Thỏi : Tớch hc hi rốn luyn k nng thc hin phộp nhõn chia s hu t
B.Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
-GV: Bảng phụ (hoặc đèn chiếu, giấy trong) ghi:

+Công thức nhân, chia số hữu tỉ, các tính chất của phép nhân số hữu tỉ,
định nghĩa tỉ số của hai số, bài tập.
+Hai bảng ghi BT 14 trang 12 SGK để tổ chức trò chơi.
-HS:
+Ôn tập qui tắc nhân, chia phân số, tính chất cơ bản của phép nhân phân
số, định nghĩa tỉ số (lớp 6).
+Giấy trong, bút dạ.
C.Tổ chức các hoạt động dạy học:
I.Hoạt động 1: Kiểm tra (7 ph).
Hoạt động của giáo viên
-Câu 1:
+Muốn cộng hoặc trừ hai số hữu tỉ x, y
ta làm thế nào? Viết công thức tổng
quát.
+Chữa BT 8d trang 10 SGK.
-Sau khi HS chữa BT GV hớng dẫn HS giải
theo cách bỏ ngoặc đằng trớc có dấu -
-Câu 2:
+Phát biểu quy tắc chuyển vế. Viết
công thức.
+Chữa BT 9d trang 10 SGK.
-Cho nhận xét các bài làm và sửa chữa
cần thiết.
-Cho điểm HS kể cả những HS có ý kiến
hay.
-ĐVĐ: Trên cơ sở của phép nhân, chia
hai phân số ta có thể xây dựng đợc phép
nhân, chia hai số hữu tỉ nh thế nào?
-Ghi đầu bài.
Hoạt động của học sinh

-HS 1:
+Phát biểu: Ta viết x, y dới dạng hai
phân số có cùng mẫu số dơng rồi áp
dụng quy tắc cộng, trừ phân số.

m
b
y
m
a
x == ;
(với a, b, m Z; m > 0)

m
ba
m
b
m
a
yx

==
+Chữa BT 8d trang 10 SGK: Tính
24
7
3
24
79
24
9124216

8
3
2
1
4
7
3
2
8
3
2
1
4
7
3
2
)
==
+++
=
=+++=

+






d

HS 2:
+Phát biểu và viết công thức nh SGK.
+Chữa BT 9d trang 10 SGK
Tìm x:
3
1
7
4
= x

21
5
21
712
3
1
7
4

=

=
=
x
x
x
II.Hoạt động 2: Nhân hai số hữu tỉ (10 ph).
Ký duyệt
Ngày tháng năm 2011
7
HĐ của Giáo viên
-Ta biết mọi số hữu tỉ đều
viết đợc dới dạng phân số
b
a
với a, b Z, b 0.
-Hỏi: Vậy để nhân, chia
hai số hữu tỉ ta có thể làm
nh thế nào?
-Vậy với hai số hữu tỉ x, y
ta nhân nh thế nào?
-Hãy phát biểu quy tắc
nhân phân số.
-Ghi dạng tổng quát.
-Yêu cầu tự làm ví dụ 1
-Gọi 1 HS lên bảng làm.
-Yêu cầu nhắc lại các tính
chất của phép nhân phân
số.

-Phép nhân số hữu tỉ cũng
có các tính chất nh vậy.
-Treo bảng phụ viết các
tính chất của phép nhân số
hữu tỉ
-Yêu cầu HS làm BT 11
trang 12 SGK phần a, b, c
vào vở BT
HĐ của Học sinh
-Lắng nghe đặt vấn đề của
GV.
-Trả lời: Để nhân, chia hai
số hữu tỉ có thể viết chúng
dới dạng phân số rồi áp
dụng qui tắc nhân, chia
phân số.
-Phát biểu qui tắc nhân
phân số.
-Ghi dạng tổng quát theo
GV.
-HS tự làm VD 1 vào vở.
-1 HS lên bảng làm.
-Phát biểu các tính chất
của phép nhân phân số.
-HS cả lớp làm vào vở BT
-3 HS lên bảng làm
Ghi bảng
1.Nhân hai số hữu tỉ:
a)Qui tắc: Với x, y Q
viết

d
c
y
b
a
x == ;
(với a, b, c, d Z; b, d
0)

db
ca
d
c
b
a
yx
.
.
==
b)Ví dụ:
8
15
2.4
5).3(
2
5
.
4
3
2

1
2.
4
3
*

=

=
=

=

c)Các tính chất:
Với x, y, z Q
x.y = y.x
(x.y).z = x.(y.z)
x.1 = 1.x = x
x.
x
1
= 1 (với x 0)
x.(y + z) = xy + xz
BT 11/12 SGK: Tính
Kết quả:
6
1
1
6
7

);
10
9
);
4
3
) =

cba
III.Hoạt động 3: chia hai số hữu tỉ (10 ph).
-Với x =
b
a
; y =
d
c
(y
0)
-áp dụng qui tắc chia phân
số, hãy viết công thức chia
x cho y.
-Yêu cầu HS làm VD
-Yêu cầu làm

-1 HS lên bảng viết công
thức chia x cho y.
-1 HS nêu cách làm GV
ghi lại.
-2 HS lên bảng làm.
2.Chia hai số hữu tỉ:

a)Quy tắc:
-Với x =
b
a
; y =
d
c
(y
0)
bc
ad
c
d
b
a
d
c
b
a
yx === .::
b)VD:
5
3
)2.(5
3).2(
2
3
.
5
2

3
2
:
10
4
3
2
:4,0
=


=


=
=

=







Kết quả:
46
5
);
10

9
4) ba

-Yêu cầu HS làm BT
12/12 SGK:
Ta có thể viết số hữu tỉ
16
5
dới các dạng sau:
a)Tích của hai số hữu tỉ
-Cả lớp tự làm vào vở BT.
-2 HS lên bảng lấy ví dụ.
BT 12/12 SGK:

4
1
.
4
5
4
1
.
4
5
16
5
)

=

=

a
) 4(:
4
5
4:
4
5
16
5
) =

=

b
8
?
?

8
1
.
2
5
16
5
=

b)Thơng của hai số hữu tỉ

-Hãy tìm thêm ví dụ
IV.Hoạt động 4: chú ý (3 ph).
-Yêu cầu đọc phần chú
ý
-Ghi lên bảng.
-Yêu cầu HS lấy VD về tỉ
số của hai số hữu tỉ.
-Nói: Tỉ số của 2 số hữu tỉ
sẽ đợc học tiếp sau.
-1 HS đọc phần chú ý,
cả lớp theo dõi.
-Ghi chép theo GV.
-HS lên bảng viết ví dụ.
3.Chú ý:
Với x, y Q; y 0
Tỉ số của x và y ký hiệy là

b
a
hay x : y
Ví dụ:
;
4
3
:
3
1
2;
2
1

:5,3

V.Hoạt động 5: Luyện tập củng cố (12 ph).
Giáo viên
-Yêu cầu làm BT 13a, c trang 12 SGK.
Tính:










6
25
.
5
12
.
4
3
)a

5
3
.
16

33
:
12
11
)






c
-Yêu cầu làm BT 7a trang 10 SGK.
Viết số hữu tỉ
16
5
dới dạng sau:
-Tổ chức trò chơi BT 14/12 SGK.
Luật chơi: 2 đội mỗi đôi 5 HS, chuyền
nhau 1 viên phấn, mỗi ngời làm 1 phép
tính trong bảng. Đội nào đúng và nhành
là đội thắng.
Học sinh
-Hai HS lên bảng làm, cả lớp làm vào vở
BT 8/10 SGK:
2
1
7
2
15

1.1.2
5.1.3
6).5.(4
)25.(12).3(
) =

=

=


=a

15
4
5.3.1
1.4.1
5.33.12
3.16.11
5
3
.
33
16
.
12
11
) ====c
BT 14/12 SGK: Điền số thích hợp.
Hai đội làm riêng trên 2 bảng phụ

VI.Hoạt động 5: H ớng dẫn về nhà (2 ph).
-Cần học thuộc quy tắc và công thức tổng quát nhân chia số hữu tỉ, ôn tập
giá trị tuyệt đối của số nguyên, qui tắc cộng, trừ, nhân, chia số thập phân.
-BTVN: bài 15, 16 trang 13 SGK; bài 10, 11, 14, 15 trang 4,5 SBT.
-Hớng dẫn bài 15/13 SGK:
9
32
1
ì
4 =
:
ì
:
-8 :
32
1
=
= = =
ì
=
Ngày soạn : 5 /9/2011
Ngày dạy : 10/9/2011
Tiết 4: Giá trị tuyệt đối của một số hữu tỉ.
Cộng, trừ, nhân, chia số thập phân.
A.Mục tiêu:
Kin thc :
- Hiu c khỏi nim giỏ tr tuyt i ca s hu t
- Xỏc nh c giỏ tr tuyt i ca mt s hu t
K nng :

- Bit ly giỏ tr tuyt i ca mt s hu t bt kỡ
- Cú k nng cng tr nhõn chia s thp phõn
Thỏi :
- Tỡm hiu cỏch ly giỏ tr tuyt i ca mt s hu t, thy c s tng t nh
vi giỏ tr tuyt i ca s nguyờn
- Cú ý thc vn dng tớnh cht cỏc phộp toỏn v s hu t tớnh toỏn hp lớ cỏc
phộp tớnh mt cỏch nhanh nht
B.Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
-GV: Bảng phụ ghi bài tập, giải thích cách cộng, trừ, nhân, chia số thập phân.
Hình vẽ trục số để ôn lại giá trị tuyệt đối của số nguyên a.
-HS:
+Ôn tập giá trị tuyệt đối của một số nguyên, qui tắc cộng, trừ, nhân, chia số
thập phân, cách viết phân số thập phân dới dạng số thập phân và ngợc lại
C.Tổ chức các hoạt động dạy học:
I.Hoạt động 1: Kiểm tra (8 ph).
Hoạt động của giáo viên
-Câu 1:
+Giá trị tuyệt đối của một số nguyên a
là gì?
+Tìm: |15|; |-3|; |0|.
+Tìm x biết: |x| = 2.
-Câu 2:
+Vẽ trục số, biểu diễn trên trục số các
số hữu tỉ: 3,5 ;
2
1
; -2.
-Cho nhận xét các bài làm và sửa chữa
cần thiết.
-ĐVĐ: Trên cơ sở giá trị tuyệt đối của

số nguyên ta cũng xây dựng đợc khái
niệm giá trị tuyệt đối của số hữu tỉ?
-Ghi đầu bài.
Hoạt động của học sinh
-HS 1:
+Phát biểu: Giá trị tuyệt đối của một số
nguyên a là khoảng cách từ điểm a đến
điểm 0 trên trục số.
+Tìm: |15| = 15; |-3| = 3; |0| = 0.
+|x| = 2 x = 2
HS 2:
+Biểu diễn trên trục số các số hữu tỉ:
3,5 ;
2
1
; -2.
| | | | | | | | |
-2
2
1
0 1 2 3 3,5
II.Hoạt động 2: Giá trị tuyệt đối của một số hữu tỉ (12 ph).
HĐ của Giáo viên
-Nêu định nghĩa nh SGK.
-Yêu cầu HS nhắc lại.
-Dựa vào định nghĩa hãy
tìm:
2;0;
2
1

;5,3

HĐ của Học sinh
-HS nhắc lại định nghĩa
giá trị tuyệt đối của số
hữu tỉ x.
-HS tự tìm giá trị tuyệt đối
theo yêu cầu của GV.
Ghi bảng
1.Giá trị tuyệt đối của một
số hữu tỉ:
-|x| : khoảng các từ điểm
x tới điểm 0 trên trục số.
-Tìm:
2;0;
2
1
;5,3

Ký duyệt
Ngày tháng năm 2011
10
-Yêu cầu làm ?1 phần b.
-Gọi HS điền vào chỗ
trống.
-Hỏi: Vậy với điều kiện
nào của số hữu tỉ x thì
xx =
?
-GV ghi tổng quát

-Yêu cầu đọc ví dụ SGK.
-Yêu cầu làm ?2 SGK
-Yêu cầu tự làm Bài 1/11
vở BT in.
-Yêu cầu đọc kết quả.
-Tự làm ?1.
-Đại diện HS trình bày lời
giải.
-Trả lời: Với điều kiện x
là số hữu tỉ âm.
-Ghi vở theo GV.
-Đọc ví dụ SGK.
-2 HS lên bảng làm ?2. HS
khác làm vào vở.
-Tự làm Bài 1/11 vở BT in.
-2 HS đọc kết quả.
-
355,3 =
;
2
1
2
1
=

;

00 =
;
22 =

.
?1: b)Nếu x > 0 thì
xx =
Nếu x = 0 thì
0=x
Nếu x < 0 thì
xx =
?2: Đáp số;
a)
7
1
; b)
7
1
; c)
5
1
3
; d) 0.
Bài 1/11 vở BT in:
III.Hoạt động 3: cộng, trừ, nhân, chia số thập phân (15 ph).

-Hớng dẫn làm theo qui
tắc viết dới dạng phân số
thập phân có mẫu số là
luỹ thừa của 10.
-Hớng dẫn cách làm thực
hành cộng, trừ, nhân nh
đối với số nguyên.
-Các câu còn lại yêu cầu

HS tự làm vào vở.
-Hớng dẫn chia hai số hữu
tỉ x và y nh SGK.
-Yêu cầu đọc ví dụ SGK.

-Làm theo GV.
-Tự làm các ví dụ còn lại
vào vở.
-Lắng nghe GV hớng
dẫn.
-Đọc các ví dụ SGK.
2.Cộng. trừ, nhân, chia số
thập phân:
a)Quy tắc cộng, trừ, nhân:
-Viết dới dạng phân số thập
phân
VD: (-1,13)+(-0,264)

394,1
1000
1394
1000
)264(1130
1000
264
100
113
=

=

+
=

+

=
-Thực hành:
(-1,13) + (-0,264)
= -(1,13 + 0,264) = -1,394
b)Qui tắc chia:
-Chia hai giá trị tuyệt đối.
-Đặt dấu + nếu cùng dấu.
-Đặt dấu - nếu khác dấu.

-Yêu cầu làm ?3 SGK
-Yêu cầu làm bài 2/12 vở
BT.
-Yêu cầu đại diện HS đọc
kết quả.
-2 HS lên bảng làm ?3,
các HS còn lại làm vào vở.
-HS tự làm vào vở BT
-Đại diện HS đọc kết quả.
? 3: Tính
a)-3,116 + 0,263
= - (3,116 0,263) =
-2,853
b)(-3,7) . (-2,16)
= 3,7 . 2,16 = 7,992
Bài 2/12 vở BT in:

Đáp số:
a) -4,476
b)-1,38
c)7,268
d)-2,14
IV.Hoạt động 4: Luyện tập củng cố (8 ph).
11





=
0
0
xneux
xneux
x
Gi¸o viªn
-Yªu cÇu HS nªu c«ng thøc x¸c ®Þnh gi¸
trÞ tut ®èi cđa mét sè h÷u tØ.
-Yªu cÇu lµm bµi 3 ( 19/15 SGK) vë BT
in trang 12.
a) Gi¶i thÝch c¸ch lµm.
b) Chän c¸ch lµm hay.
-Yªu cÇu lµm Bµi 4 ( 20/15 SGK).
Häc sinh
-Tr¶ lêi:

-Bµi 3 (19/15 SGK): lµm vµo vë BT

a)Gi¶i thÝch:
B¹n Hïng céng c¸c sè ©m víi nhau ®ỵc
(-4,5) råi céng tiÕp víi 41,5 ®ỵc kÕt qu¶
lµ 37.
B¹n Liªn nhãm tõng cỈp c¸c sè h¹ng cã
tỉng lµ sè nguyªn ®ỵc (-3) vµ 40 råi
céng hai sè nµy ®ỵc 37.
b)C¶ hai c¸ch ®Ịu ¸p dơng t/c giao ho¸n
vµ kÕt hỵp cđa phÐp céng ®Ĩ tÝnh hỵp lý.
Nhng lµm theo c¸ch cđa b¹n Liªn nhanh
h¬n.
-Bµi 4 (20/15 SGK): lµm vµo vë BT
TÝnh nhanh
a)= (6,3+2,4)+[(-3,7)+(-0,3)] = 8,7+(-4)
= 4,7
b)= [(-4,9)+4,9]+[5,5+(-5,5)] = 0+0 = 0
c)= 3,7
d)2,8.[(-6,5)+(-3,5)] = 2,8.(-10) = -28
VI.Ho¹t ®éng 5: H íng dÉn vỊ nhµ (2 ph).
-CÇn häc thc ®Þnh nghÜa vµ c«ng thøc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ tut ®èi cđa mét
sè h÷u tØ, «n so s¸nh hai sè h÷u tØ.
-BTVN: 21, 22, 24 trang 15, 16 SGK; bµi 24, 25, 27 trang 7, 8 SBT.
-TiÕt sau lun tËp, mang m¸y tÝnh bá tói.
Ngµy so¹n : 11 /9/2011
Ngµy d¹y : 15/9/2011
TiÕt 5:
Lun tËp
A.Mơc tiªu:
Kiến thức : Củng cố lại khái niệm tập số hữu tỷ Q , các phép toán trên tập Q,
giá trò tuyệt đối của số hữu tỷ.

Kĩ năng : Rèn luyện kỹ năng thực hiện các phép tính trên Q.
Thái độ: say mê u thích bộ mơn
B.Chn bÞ cđa gi¸o viªn vµ häc sinh:
-GV: B¶ng phơ (hc ®Ìn chiÕu, giÊy trong) ghi bµi tËp 26: Sư dơng m¸y tÝnh bá
tói.
-HS: GiÊy trong, bót d¹, b¶ng phơ nhãm, m¸y tÝnh bá tói.
C.Tỉ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc:
I.Ho¹t ®éng 1: KiĨm tra (8 ph).
Ký dut
Ngµy th¸ng n¨m 2011
12



〈−
≥
=
0
0
xneux
xneux
x
Hoạt động của giáo viên
-Câu 1:
+Nêu công thức tính giá trị tuyệt đối của
một số hữu tỉ x?
+Chữa BT 24/7 SBT: Tìm x Q biết:
a)|x| = 2; b) |x| =
4
3

và x < 0;
c)|x| =
5
2
1
; d) |x| = 0,35 và x > 0.
-Câu 2:
+Chữa BT 27a,c,d/8 SBT: Tính bằng
cách hợp lý
a)(-3,8) + [(-5,7) + (+3,8)];
c)[(-9,6) + (+4,5)] + [(+9,6) + (-1,5)];
d)[(-4,9) + (-37,8)] + [(+1,9) + (+2,8))].
-Cho nhận xét các bài làm và sửa chữa
cần thiết.
Hoạt động của học sinh
-HS 1:
+Nêu công thức: Với x Q.






=
0
0
xneux
xneux
x
+Chữa BT 24/7 SBT:

a)x = 2,1; b) x =
4
3

;
c)Không có giá trị nào của x; d)x =
0,35.
HS 2:
Đáp số:
a)-5,7; c)3; d)-38.
-Nhận xét bài làm của bạn
II.Hoạt động 2: luyện tập (35 ph).
HĐ của Giáo viên
-Yêu cầu mở vở BT in làm
bài 2 trang 13 (22/16
SGK):
Sắp xếp theo thứ tự lớn
dần
0,3;
6
5
;
3
2
1
;
13
4
; 0;
-0,875.

HĐ của Học sinh
-Làm trong vở bài tập in.
-1 HS đứng tại chỗ đọc
kết quả và nêu lý do sắp
xếp:
Vì số hữu tỉ dơng > 0; số
hữu tỉ âm < 0; trong hai số
hữu tỉ âm số nào có giá trị
tuyệt đối nhỏ hơn thì lớn
hơn
Ghi bảng
I.Dạng 1: So sánh số hữu
tỉ
1.BT2 (22/16 SGK): Sắp
xếp theo thứ tự lớn dần
3
2
1
< -0,875 <
6
5
< 0 <
0,3 <
13
4
-Yêu cầu 1 HS đọc kết
quả sắp xếp và nêu lý do
-Yêu cầu làm bài 3 vở BT
(23/16 SGK).
-GV nêu tính chất bắc cầu

trong qua hệ thứ tự.
-Gợi ý: Hãy đổi các số
thập phân ra phân số rồi
so sánh.
-Yêu cầu làm bài 4 vở BT.
-Gọi 1 HS lên bảng làm.
-Cho nhận xét bài làm.
-Tiến hành đổi số thập
phân ra phân số để so
sánh.
-Đọc đầu bài.
-3 HS trình bày.
-1 HS lên bảng làm , HS
khác làm vào vở BT.
-HS nhận xét và sửa chữa
Vì:
24
21
8
7
1000
875
875,0

=

=

=
875,0

24
21
24
20
6
5
=

>

=

và
13
4
130
40
130
39
10
3
3,0 =<==
2.Bài 3 (23/16 SGK):
Tính chất bắc cầu:
Nếu x > y và y > z x
> z
a)
5
4
< 1 < 1,1;

b) 500 < 0 < 0,001:
c)
39
13
3
1
36
12
37
12
37
12
==<=



<
38
13
II.Dạng 2: Tính giá trị
biểu thức.
1.Bài 4 (24/16 SGK):
13
-Yêu cầu làm BT 28/8
SBT tính giá trị biểu thức
A.
-Gọi 1 HS lên bảng làm.
-Cho nhận xét.
-Yêu cầu làm BT dạng tìm
x có dấu giá trị tuyệt đối.

-Trớc hết cho nhắc lại
nhận xét: Với mọi x Q
ta luôn có |x| = |-x|
-Gọi 1 HS nêu cách làm,
GV ghi vắn tắt lên bảng
b)Hỏi: Từ đầu bài suy ra
điều gì?
-Đa bảng phụ viết bài
26/16 SGK lên bảng.
-Yêu cầu HS sử dụng
máy tính bỏ túi làm theo
hớng dẫn.
-Sau đó yêu cầu HS tự
làm câu a và c.
-GV có thể hớng dẫn
thêm HS sử dụng máy
tính CASIO loại fx-
500MS.
-Yêu cầu làm BT 32/8
SBT.
Tìm giá trị lớn nhất của :
A = 0,5 -
5,3

x
.
-Hỏi:
+
5,3

x
có giá trị lớn nhất
nh thế nào?
+Vậy -
5,3

x
có giá trị
nh thế nào?
A = 0,5 -
5,3

x
Có giá trị nh thế nào?
-1 HS lên bảng làm, HS
khác làm vào vở.
-HS đọc bài 5 trong vở BT
và tiếp tục giải trong vở.
x 1,7 = 2,3
hoặc (x-1,7) =2,3
*Nếu x-1,7 = 2,3
thì x = 2,3 +1,7
x = 4
*Nếu (x 1,7) = 2,3
thì x- 1,7 = -2,3
x = 2,3 + 1,7
x = - 0,6
-HS suy ra
3
1

4
3
=+x
-Sử dụng máy tính CASIO
loại fx-500MS:
a) ấn trực tiếp các phím:
( - .ì) + ( - .ì)
= -5.5497
c)ấn (- 0. ) ì(-.) M+ (
- 10.) ì0. M+ AC
ALPHA M+ = -0,42
-Đọc và suy nghĩ BT 32/8
SBT.
-Trả lời:
+
5,3

x
0 với mọi x
+-
5,3

x
0 với mọi x
A = 0,5 -
5,3

x
0,5
với mọi x

A có GTLN = 0,5
khi x-3,5 =0 x = 3,5
Tính nhanh
a)(-2,5 . 0,38 . 0,4)
[0,125 .
3,15 . (-8)]
= [(-2,5 . 0,4).0,38]
[(-8 . 0,125) .
3,15]
= [-1 . 0,38] - [-1 .
3,15 ]
= (-0,38) (-3,15)
= -0,38 + 3,15 = 2,77
2.BT 28/8 SBT:
Tính giá trị biểu thức
sau khi đã bỏ dấu ngoặc
A = (3,1 2,5) (-
2,5 +3,1)
= 3,1 2,5 + 2,5
3,1
= (3,1 3,1)+ (-
2,5+2,5)
= 0
III.Dạng 3: Tìm x có
dấu giá trị tuyệt đối
1.Bài 5(25/16 SGK):
a)
3,27,1 =x

=
=
3,27,1
3,27,1
x
x




=
=
6,0
4
x
x
b)
0
3
1
4
3
=+x
*
12
5
3
1
4

3
==+ xx
*
12
13
3
1
4
3
==+ xx
IV.Dạng 4: Dùng máy
tính bỏ túi.
Bài 6(26/16 SGK):
a)(-3,1597)+(-2,39)
=
-5,5497
c)(-0,5).(-3,2)+(-
10,1).0,2
= -0,42
V.Dạng 5: Tìm GTLN,
GTNN.
1.BT 32/8 SBT:
Tìm giá trị lớn nhất của
:
A = 0,5 -
5,3

x
.
Giải

A = 0,5 -
5,3

x
0,5
với mọi x
14
A cã GTLN = 0,5
khi x-3,5 =0 ⇒ x =
3,5

III.Ho¹t ®éng 3: H íng dÉn vỊ nhµ (2 ph).
-Xem l¹i c¸c bµi tËp ®· lµm.
-BTVN: 26(b,d) trang 17 SGK; bµi 28b,d, 30, 31 trang 8, 9 SBT.
-¤n tËp ®Þnh nghÜa l thõa bËc n cđa a, nh©n, chia hai l thõa cđa cïng
c¬ sè.
Ngµy so¹n : 11/9/2011
Ngµy d¹y : 17/9/2011
TiÕt 6:
l thõa cđa mét sè h÷u tØ.
A.Mơc tiªu:
Kiến thức : Học sinh nắm được đònh nghóa luỹ thừa của một số hữu tỷ, quy
tắc tính tích và thương của hai luỹ thừa cùng cơ số , luỹ thừa của một luỹ thừa.
Kĩ năng : Biết vận dụng công thức vào bài tập .
Thái độ : say mê u thích bộ mơn và ham học
B.Chn bÞ cđa gi¸o viªn vµ häc sinh:
-GV: B¶ng phơ (hc ®Ìn chiÕu, giÊy trong) ghi bµi tËp, b¶ng tỉng hỵp c¸c qui
t¾c tÝnh tÝch vµ th¬ng cđa hai l thõa cïng c¬ sè, qui t¾c tÝnh l thõa cđa l
thõa. M¸y tÝnh bá tói.
-HS:

+¤n tËp l thõa víi sè mò tù nhiªn cđa mét sè tù nhiªn, qui t¾c nh©n,
chia, hai l thõa cđa cïng c¬ sè.
+M¸y tÝnh bá tói, bót d¹, b¶ng phơ nhãm.
C.Tỉ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc:
I.Ho¹t ®éng 1: KiĨm tra (8 ph).
Ho¹t ®éng cđa gi¸o viªn
-C©u 1:
TÝnh gi¸ trÞ cđa biĨu thøc:
D =






+−−






+−
5
2
4
3
4
3
5

3
F = -3,1. (3 – 5,7)
-C©u 2:
+Cho a ∈ N. L thõa bËc n cđa a lµ g×?
+ViÕt kÕt qu¶ díi d¹ng mét l thõa:
3
4
.3
5
; 5
8
: 5
2
-Cho nhËn xÐt c¸c bµi lµm vµ sưa ch÷a
cÇn thiÕt.
§V§: Trªn c¬ së cđa l thõa cđa sè tù
nhiªn ta còng cã l thõa cđa sè h÷u tØ.
Cho ghi ®Çu bµi.
Ho¹t ®éng cđa häc sinh
-HS 1:
Gi¸ trÞ cđa biĨu thøc
D =
1
5
5
5
2
4
3
4

3
5
3
−=
−
=−+−−
F = -3,1. (-2,7) = 8,37
Hc F = -3,1. 3 – 3,1. (-5,7)
= -9,3 + 17,67
= 8,37
- HS 2:
+L thõa bËc n cđa a lµ tÝch cđa n thõa
sè b»ng nhau, mçi thõa sè b»ng a
a
n
=
 
sothuan
aaaa


( n ≠ 0)
+3
4
. 3
5
= 3
9
5
8

: 5
2
= 5
6
-HS c¶ líp nhËn xÐt bµi lµm trªn b¶ng.
II.Ho¹t ®éng 2: l thõa víi sè mò tù nhiªn (7 ph).
Ký dut
Ngµy th¸ng n¨m 2011
15
HĐ của Giáo viên
-Tơng tự với số thự nhiên,
em hãy nêu định nghĩa
luỹ thừa bậc n của một số
hữu tỉ?
-GV ghi công thức lên
bảng.Nêu cách đọc.
HĐ của Học sinh
-Luỹ thừa bậc n của số
hữu tỉ x là tích của n thừa
số x.
-Ghi chép theo GV.
Ghi bảng
1.luỹ thừa với số mũ tự
nhiên:
x
n
=

sothuan
xxxx

(x Q, n N, n > 1)
x là cơ số; n là số mũ
-Giới thiệu các qui ớc.
-Hỏi: Nếu viết số hữu tỉ x
dới dạng
b
a
thì x
n
=
n
b
a







có thể tính nh thế nào?
-Cho ghi lại công thức.
-Yêu cầu làm ?1 trang 17
-Cho làm chung trên bảng
sau đó gọi 2 HS lên bảng
làm tiếp.
-HS sử dụng định nghĩa để
tính. Có thể trao đổi trong

nhóm.
-1 HS lên bảng tính trên
bảng nháp.
-Ghi lại công thức.
-Làm ?1 trên bảng cùng
GV.
-Hai HS lên bảng làm nốt.
-Qui ớc:
x
1
= x; x
o
= 1 (x 0)

n
b
a







=
n
n
b
a
-?1:

*
( )
16
9
4
3
4
3
2
2
2
=

=







*(-0,5)
2
= (-0,5).(-0,5) =
0,25
*
( )
125
8
5

2
5
2
2
3
3

=

=







*(-0,5)
3
= (-0,5).(-0,5).(-
0,5)
= -0,125
*9,7
0
= 1
III.Hoạt động 3: Tích và th ơng hai luỹ thừa cùng cơ số (8 ph).

-Yêu cầu phát biểu cách
tính tích của hai luỹ thừa
và thơng của hai luỹ thừa

của số tự nhiên?
-Tơng tự với số hữu tỉ x ta
có công thức tính thế nào?
-Yêu cầu HS làm ?2/18
SGK.
-Đa BT49/10 SBT lên
bảng phụ hoặc màn hình
Chọn câu trả lời đúng.

-Phát biểu qui tắc tính
tích, thơng của hai lũ thừa
cùng cơ số của số tự
nhiên.
-Tự viết công thức với x
Q
-Tự làm ?2
-Hai HS đọc kết quả.
-Nhìn lên bảng chọn câu
trả lời đúng.
2.Tích và th ơng của hai
luỹ thừa cùng cơ số:
*Công thức:
Với x Q; m, n N
x
m
. x
n
= x
m+n
x

m
: x
m
= x
m-n
(x 0, m
n)
*?2:Viết dới dạng một luỹ
thừa:
a)(-3)
2
.(-3)
3
= (-3)
2+3
= (-
3)
5
b)(-0,25)
5
: (-0,25)
3
= (-0,25)
5-3
= (-0,25)
2
*BT 49/18 SBT:
a)B đúng.
b)A đúng.
c)D đúng.

d)E đúng.
IV.Hoạt động 4: Luỹ thừa của luỹ thừa (10 ph).
-Yêu cầu làm ?3 SGK
-Gợi ý: Dựa theo định
nghĩa để làm
-Yêu cầu đại diện HS đọc
kết quả.
-Hỏi: Vậy qua 2 bài ta
thấy khi tính luỹ thừa của
một luỹ thừa ta làm thế
-2 HS lên bảng làm ?3,
các HS còn lại làm vào vở.
-Đại diện HS đọc kết quả.
-Trả lời: Khi tính luỹ thừa
của một luỹ thừa, ta giữ
nguyên cơ số và nhân hai
3.Luỹ thừa của luỹ thừa:
*? 3: Tính và so sánh
a)(2
2
)
3
= 2
2
.2
2
.2
2
= 2
6

b)
.
2
1
.
2
1
2
1
22
5
2














=

16
nào?
-Ta có thể rút ra công thức
thế nào?
số mũ.
-Đại diện HS đọc công
thức cho GV ghi lên bảng,
10222
2
1
2
1
.
2
1
.
2
1

.







=

*Công thức:

(X
m
)
n
= X
m n

-Yêu cầu làm ?4/18 SGK.
-GV ghi bài lên bảng.
-Đa thêm bài tập đúng sai
lên bảng phụ:
a)2
3
. 2
4
= (2
3
)
4
?
b)5
2
. 5
3
= (5
2
)
3

?
-Nhấn mạnh: Nói chung
a
m
.a
n
(a
m
)
n
-Hỏi thêm với HS giỏi:
Khi nào có a
m
.a
n
= (a
m
)
n
?
-Điền số thích hợp:
a)6
b)2
-HS trả lời:
a)Sai
b)Sai
Giải: a
m
.a
n

= (a
m
)
n

m+n = m.n




==
==
2
0
nm
nm
*?4: Điền số thích hợp:
a)
6
2
3
4
3
4
3

=















b)
( )
[ ]
( )
8
2
4
1,01,0 =
*BT: Xác định đúng hay
sai:
a)Sai
b)Sai
V.Hoạt động 5: Củng cố luyện tập (10 ph).

Giáo viên
-Nhắc lại định nghĩa luỹ thừa bậc n của
số hữu tỉ x. Nêu qui tắc nhân, chia hai
luỹ thừa của cùng cơ số, qui tắc tính luỹ
thừa của một luỹ thừa.
-Đa bảng tổng hợp ba công thức trên
treo ở góc bảng.
-Yêu cầu làm BT 27/19 SGK
-Yêu cầu hoạt động nhóm làm BT 28/19
SGK.
-Yêu cầu dùng máy tính bỏ túi làm BT
33/20 SGK.
-Yêu cầu tự đọc SGK rồi tính
Giới thiệu cách tính khác dùng máy
CASIO fx 200 : Tính (1,5)
4
:
1,5 SHIFT x
y
4 =
Giới thiệu cách tính khác dùng máy
CASIO fx 500 MS: Tính (-0,12)
3
;(1,5)
4
:
ấn ( - 0,12 ) x
3
=; hoặc (- 0,12) x
3

=
đều đợc -1,728 ì10
-03
hiểu là -0,001728
ấn 1,5 4 = đợc 5,0625
Học sinh
-Trả lời các câu hỏi của GV.
*BT 27/19 SGK: Tính
81
1
3
1
.
3
1
.
3
1
.
3
1
.
3
1
3
1
4
=

=

( ) ( )( )
64
25
11
64
729
4.4.4
9.9.9
4
9
4
1
2
33
=

=

=

=







*BT 28/19 SGK: Tính
8
1
2
1
;
4
1
2
1
32
=

=







Nhận xét: Luỹ thừa bậc chẵn của một số
âm là một số dơng. Luỹ thừa bậc lẻ của
một số âm là một số âm.
*BT 33/20 SGK: Dùng máy tính bỏ túi:
3,5
2
= 12,25
(-0,12)
3
= -0,001728
(1,5)
4
= 5,0625
VI.Hoạt động 6: H ớng dẫn về nhà (2 ph).
-Cần học thuộc định nghĩa luỹ thừa bậc n của số hữu tỉ và các qui tắc.
-BTVN: 29, 30, 32 trang 19 SGK; bài39, 40, 42, 43 trang 9 SBT.
Ngày soạn : 18/9/2011
Ngày dạy : 24/9/2011
Tiết 7:
luỹ thừa của một số hữu tỉ. (Tiếp)
A.Mục tiêu:
Ký duyệt

Ngày tháng năm 2011
17
Kiến thức : Học sinh nắm được hai quy tắc về luỹ thừa của một tích , luỹ thừa
của một thương .
Kĩ năng :
- Biết vận dụng các quy tắc trên vào bài tập .
- Rèn kỹ năng tính luỹ thừa chính xác .
Thái độ : u thích bộ mơn và ham học hỏi
B.Chn bÞ cđa gi¸o viªn vµ häc sinh:
-GV: B¶ng phơ (hc ®Ìn chiÕu, giÊy trong) ghi bµi tËp vµ c¸c c«ng thøc.
-HS: M¸y tÝnh bá tói, bót d¹, b¶ng phơ nhãm.
C.Tỉ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc:
I.Ho¹t ®éng 1: KiĨm tra (8 ph).
Ho¹t ®éng cđa gi¸o viªn
-C©u 1:
+§Þnh nghÜa vµ viÕt c«ng thøc l thõa
bËc n cđa sè h÷u tØ x.
+Ch÷a BT 39/9 SBT:
TÝnh:

0
2
1






−

;
2
2
1
3






.
-C©u 2:
+ViÕt c«ng thøc tÝnh tÝch, th¬ng hai l
thõa cïng c¬ sè, tÝnh l thõa cđa mét
l thõa.
+Ch÷a BT 30/ 19 SGK:
T×m x biÕt:
a) x :
3
2
1






−
=

2
1
−

-Cho nhËn xÐt c¸c bµi lµm vµ sưa ch÷a
cÇn thiÕt.
§V§: Cã thĨ tÝnh nhanh tÝch (0,125)
3
. 8
3
nh thÕ nµo ?
Ho¹t ®éng cđa häc sinh
-HS 1:
+Ph¸t biĨu ®Þnh nghÜa: L thõa bËc n
cđa sè h÷u tØ x, lµ tÝch cđa n thõa sè x (n
lµ sè tù nhiªn lín h¬n 1).
C«ng thøc:
x
n
=
 
sothuan
aaaa


( x ∈ Q,n ∈ N, n >)
+BT 39/9 SBT:
0
2
1







−
= 1;
2
2
1
3






=
2
2
7






=
4

49
=
4
1
12
.
-HS 2:
+C«ng thøc: Víi x∈ Q; m, n∈ N
x
m
. x
n
= x
m+n
x
m
: x
m
= x
m-n
(x≠ 0, m ≥n)
(x
m
)
n
= x
m.n
+BT 30/19 SGK:
a)x =
3

2
1






−
.






−
2
1
=
4
2
1






−

=
16
1
-HS c¶ líp nhËn xÐt bµi lµm trªn b¶ng.
II.Ho¹t ®éng 2: l thõa cđa mét tÝch (12 ph).
H§ cđa Gi¸o viªn
-§Ĩ tr¶ lêi c©u hái trªn ta
cÇn biÕt c«ng thøc l
thõa cđa mét tÝch.
-Yªu cÇu lµm ?1.
H§ cđa Häc sinh
-Lµm ?1.
-2 HS lªn b¶ng lµm.
-Ghi chÐp theo GV.
Ghi b¶ng
1.l thõa cđa mét tÝch:
*?1: TÝnh vµ so s¸nh
a)(2.5)
2
= 10
2
= 100
vµ 2
2
.5
2
= 4.25 = 100
-Hái: Qua hai vÝ dơ trªn,
h·y rót ra nhËn xÐt: mn
n©ng mét tÝch lªn mét l

thõa, ta cã thĨ lµm thÕ
nµo?
-Cho ghi l¹i c«ng thøc.
-Cã thĨ chøng minh c«ng
thøc trªn nh sau:
-Treo b¶ng phơ ghi chøng
minh:
-Tr¶ lêi: Mn n©ng mét
tÝch lªn mét l thõa, ta
cã thĨ n©ng tõng thõa sè
lªn l thõa ®ã, råi nh©n
c¸c kÕt qu¶ t×m ®ỵc.
-Ghi l¹i c«ng thøc.
-Theo dâi GV chøng minh
c«ng thøc.
-Hai HS lªn b¶ng lµm
tÝnh.
⇒ (2.5)
2
= 2
2
.5
2
b)
512
27
8
3
4
3

.
2
1
33
=






=






vµ
512
27
64
27
.
8
1
4
3
2
1

33
==












⇒
3
4
3
.
2
1






=
33
4

3
2
1












*C«ng thøc:
18
(xy)
n
=

nlan
xyxyxy )) ().((
(với
n > 0)
=

nlan
xxx

nlan
yyy
= x
n
.y
n
-Yêu cầu vận dụng làm ?
2.
-Lu ý HS công thức có thể
áp dụng theo cả 2 chiều.
-Yêu cầu làm BT 36/22
SGK.
-Làm BT 36/22 SGK
Viết dới dạng luỹ thừa của
một số hữu tỉ:
*?2:
a)
5
3
1






.3
5
=
5

3.
3
1






= 1
5
= 1
b)(1,5)
3
. 8 = (1,5)
3
. 2
3
=
(1,5 . 2)
3
= 3
3
= 27
BT 36/22 SGK:
a)10
8
.2
8
= 20

8
c)25
4
.2
8
= (5
2
)
4
.2
8
=5
8
. 2
8
= 10
8
d)15
8
. 9
4
= 15
8
. (3
2
)
4

= 15
8

. 3
8
= 45
8
III.Hoạt động 3: luỹ thừa của một th ơng (10 ph).

-Yêu cầu hai HS lên bảng
làm ?3. Tính và so sánh.
-cho sửa chữa nếu cần
thiết.
-Hỏi: Qua hai ví dụ , hãy
rút ra nhận xét: luỹ thừa
của một thơng có thể tính
thế nào?
-GV đa ra công thức.
-Nêu cách chứng minh
công thức này cũng giống
nh chứng minh công thức
luỹ thừa của một tích.
-Nêu chú ý: công thức này
cũng có thể sử dụng theo
hai chiều.
-Yêu cầu làm ?4. Gọi ba

-Hai HS lên bảng làm ?
3.
-Trả lời: luỹ thừa của
một thơng bằng thơng
của hai luỹ thừa.
-Viết công thức theo

GV.
-Ba HS lên bảng làm ?
4.
2.Luỹ thừa của một th ơng:
*?3: Tính và so sánh:
a)
3
3
2







và
3
3
3
)2(
3
3
2

=
3
2
.
3
2
.
3
2
=
27
8
;
và
3
3
3
)2(
=
27
8

3
3
2

=
3
3
3
)2(
b)
5
5
2
10
=
32
100000
= 3125 = 5
5

=
5
2
10






*Công thức:

-Yêu cầu nhận xét, sửa
chữa bàI làm nếu cần.
-Ba HS lên bảng làm ?4.
-Nhận xét sửa chữa.
?4: Tính
*
93
24
72
24
72
2
2
2
2
==






=
*
3
3
5,2
)5.7(
=
( )

3
3
3
24
5.7
=








= -27
*
1255
3
15
27
15
3
3
33
===
IV.Hoạt động 4: Luyện tập củng cố (13 ph).
-Yêu cầu viết công thức:
Luỹ thừa của một tích, luỹ
thừa của một thơng, nêu
sự khác nhau của y trong

hai công thức.
-Yêu cầu làm ?5: Tính
-Đa ra đề bài 34/22 SGK
-Một HS lên bảng viết lai
các công thức.
-HS khác phát biểu qui
tắc.
-Làm ?5, hai HS lên bảng
làm.
*?5: Tính
a)(0,125)
3
.8
3
= (0,125 .8)
3
= 1
3
= 1
b)(-39)
4
:13
4
= (-39 : 13 )
4

= (-3)
4
= 81
*BT 34/22 SGK:

19
(x.y)
n
= x
n
. y
n
n
y
x








=
n
n
y
x
(y 0)
00) (y 0)
lªn b¶ng phơ.
-Yªu cÇu kiĨm tra l¹i c¸c
®¸p sè vµ sưa l¹i chç sai.
-Yªu cÇu HS lµm BT
37/22 SGK tÝnh gi¸ trÞ cđa

biĨu thøc.
-Xem bµi lµm 34/22 SGK:
-Sưa l¹i chç sai
a)Sai v× (-5)
2
. (-5)
3
= (-5)
5
b)§óng.
c)Sai v×(0,2)
10
:(0,2)
5

=(0,2)
5
d)sai v×
8
4
2
7
1
7
1







−=














−
e)§óng.
f)Sai v×
( )
( )
14
16
30
8
2
10
3
8
10

2
2
2
2
2
4
8
===
*BT 37/22 SGK:
TÝnh gi¸ trÞ cđa biĨu thøc

V.Ho¹t ®éng 5: H íng dÉn vỊ nhµ (2 ph).
-¤n tËp c¸c qui t¾c vµ c«ng thøc vỊ l thõa trong c¶ 2 tiÕt.
-BTVN: 38, 40,trang 22, 23 SGK; bµI 44, 45, 46, 50, 51trang 10,11 SBT.
-TiÕt sau lun tËp.
Ngµy so¹n : 18/9/2011
Ngµy d¹y : 29/9/2011
TiÕt 8:
Lun tËp
A.Mơc tiªu:
Kiến thức : Củng cố lại đònh nghóa luỹ thừa của một số hữu tỷ, các quy tắc
tính luỹ thừa của một tích , luỹ thừa của một thương , luỹ thừa của một luỹ
thừa , tích của hai luỹ thừa cùng cơ số, thương của hai luỹ thừa cùng cơ số .
Kĩ năng : Rèn luyện kỹ năng vận dụng các quy tắc trên vào bài tập tính toán
Thái độ : u thích say mê học bộ mơn
B.Chn bÞ cđa gi¸o viªn vµ häc sinh:
-GV: B¶ng phơ (hc ®Ìn chiÕu, giÊy trong) ghi c¸c c«ng thøc vỊ l thõa, BT.
-HS: GiÊy trong, bót d¹, b¶ng phơ nhãm.
C.Tỉ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc:
I.Ho¹t ®éng 1: KiĨm tra (15 ph).

Cho häc sinh TÝnh
a) (0,125)
5
.8
5
= d)
3
3
5,2
)5.7(−
=
b) (-39)
3
: 3
3
= c)
2
2
2
48 48
24 24
 
= =
 ÷
 
e)
3
15
27
=

Ký dut
Ngµy th¸ng n¨m 2011
20
Hoạt động của giáo viên
-Treo bảng phụ.
-Yêu cầu HS điền tiếp để đợc các công
thức đúng:
x
m
. x
n
=
(x
m
)
n
=
x
m
: x
n
=
(xy)
n
=

n
y
x

=
Hoạt động của học sinh
-HS lên bảng hoàn thiện công thức:
Với x Q ; m, n N
x
m
. x
n
= x
m+n
(x
m
)
n
= x
m.n
x
m
: x
n
= x
m-n
(x 0, m n)

(xy)
n
= x
n
.y
n


n
y
x








=
n
n
y
x
(y 0)
II.Hoạt động 2: luyện tập (23 ph).
HĐ của giáo viên
-Yêu cầu làm dạng 1 Bài 1
(38/22 SGK).
-Gọi 2 HS lên bảng làm

Yêu cầu làm bài 2 vở BT.
Bài 2 (39/23 SGK):
Viết x
10
dới dạng:
a)Tích của hai luỹ thừa
trong đó có một thừa là x
7
.
b)Luỹ thừa của x
2
.
c)Thơng của hai luỹ thừa
trong đó số bị chia là x
12
.
HĐ của Học sinh
-Làm việc cá nhân bài 1
vở BT in, 2 HS lên bảng
làm.
-HS cả lớp nhận xét cách
làm của bạn.
-3 HS lên bảng làm bài 2
(39/23 SGK)
Viết x
10
dới dạng:
a)x
10
= x

7
. x
3
b)x
10
= (x
2
)
5
c)x
10
= x
12
: x
2
Ghi bảng
I.Dạng 1: Viết biểu thức dới
dạng các luỹ thừa.
Bài 1 (38/22 SGK):
a)Viết dới dạng luỹ thừa có số
mũ 9
2
27
= (2
3
)
9
= 8
9
3

18
= (3
2
)
9
= 9
9
b)Số lớn hơn:
2
27
= 8
9
< 3
18
= 9
9
Bài 2 (39/23 SGK):
21
-Yêu cầu làm bài 3 trang 19
(40/23 SGK) vở BT in.
Tính: a)

2
2
1
7
3

+

55
44
4.25
20.5

5
3
10







.
4
5
6

-Gọi 3 HS trình bày cách
làm.
-Yêu cầu HS làm dạng 3 tìm
số tự nhiên n.
-GV hớng dẫn HS làm câu a.
-Cho cả lớp tự làm câu b và
c, gọi 2 HS lên bảng làm.
-Yêu cầu nhận xét và sửa
chữa.
-Yêu cầu làm BT 46/10 SBT
Tìm tất cả các số tự nhiên n
sao cho:
a)2. 16 2n > 4
Biến đổi các biểu thức số d-
ới dạng luỹ thừa của 2.
b)9. 27 3n 243
-Làm trong vở bài tập
in.
-3 HS đứng tại chỗ đọc
kết quả và nêu lý do
=
3
5.512
=
3
2560
=
3
1

853
-Làm Bài 5.
-Làm theo GV câu a.
-Tự làm câu b và c.
-2 HS lên bảng làm.
-Cả lớp nhận xét , sửa
chữa bài làm.
-Làm chung câu a trên
bảng theo hớng dẫn của
GV.
-Tự làm câu b vào vở
BT.
-1 HS lên bảng làm.
II.Dạng 2:Tính giá trị biểu th
1.Bài 3 (40/23 SGK): a)
196
169
14
13
14
76
22
=






=

+
=
( )
( )
100
1
100
100
4.25
20.5
4.25
20.5
5
4
5
4
55
44
===
( )
5
5
3
10

.
( )
4
4
5
6

( ) ( )
5 4
5 4
2.5 . 2.3
3 .5

=
( ) ( )
5 4
5 4
4 4
2 .5 . 2 .3
3 .3.5

= =
( )
9
2 .5
3

=
III.Dạng 3: Tìm số cha biết
Bài 5 (42/23 SGK):

Tìm số tự nhiên n, biết:

16
=2 => 2n = 16 : 2 = 8
2
n
=2
2n = 16 : 2 = 8
2n = 23 n = 3
c)
( )
81
3
n

= -27
(-3)n = 81.(-27)= (-3)4.(-
3)3
(-3)n = (-3)7 n = 7
c)8n : 2n = 4
(8 : 2)n = 4
4n = 41
n = 1
BT 46/10 SBT:
a)2. 24 2n > 22
25 2n > 22
2 < n 5
n {3; 4; 5}
b) 9. 33 3n 35
35 3n 35

n = 5
III.Hoạt động 3: H ớng dẫn về nhà (2 ph).
-Xem lại các bài tập đã làm, ôn lại các qui tắc về luỹ thừa.
-BTVN: 47, 48, 52, 57, 59/11,12 SBT.
-Ôn tập khái niệm tỉ số của hai số x và y (với y 0), định nghĩa hai phân
số bằng nhau
d
c
b
a
=
. Viết tỉ số giữa hai số thành tỉ số của hai số nguyên.
Ngày soạn : 26/9/2011
Ngày dạy : 1/10/2011
Tiết 9: Tỉ Lệ
thức
I/ Muùc tieõu :
Ký duyệt
Ngày tháng năm 2011
22
Kiến thức :
- Học sinh hiểu được khái niệm đẳng thức , nắm được đònh nghóa tỷ lệ thức,
các tính chất của tỷ lệ thức .
- Nhận biết hai tỷ số có thể lập thành tỷ lệ thức không .biết lập các tỷ lệ
thức dựa trên một đẳng thức .
Kĩ năng : biết lập ra các tỉ lệ thức dựa vào đẳng thức cho trước và ngược lại
một cách nhanh chóng và chính xác.
Thái độ : u thích bộ mơn
II/.Chn bÞ cđa gi¸o viªn vµ häc sinh :
-GV: B¶ng phơ (hc ®Ìn chiÕu, giÊy trong) ghi bµi tËp vµ c¸ckÕt ln.

-HS: +M¸y tÝnh bá tói, bót d¹, b¶ng phơ nhãm.
+¤n tËp kh¸i niƯm tØ sè cđa hai sè x vµ y (víi y ≠ 0), ®Þnh nghÜa hai ph©n
sè b»ng nhau, viÕt tØ sè hai sè tØ sè hai sè nguyªn
III/Tỉ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc:
I.Ho¹t ®éng 1: KiĨm tra (5 ph).
Nội dung - Ho¹t ®éng cđa gi¸o viªn
-C©u hái:
+TØ sè cđa hai sè a vµ b víi b 0 lµ g×?
KÝ hiƯu.
+So s¸nh hai tØ sè:
15
10
vµ
7,2
8,1
.
-NhËn xÐt vµ cho ®iĨm.
Ho¹t ®éng cđa häc sinh
-HS :+TØ sè cđa hai sè a vµ b (víi b ≠ 0) lµ
th¬ng cđa phÐp chia a cho b.
KÝ hiƯu:
b
a
hc a : b
+So s¸nh hai tØ sè:
15
10
=
3
2

7,2
8,1
=
27
18
=
3
2
vËy
15
10
=
7,2
8,1
-HS theo dâi vµ nhËn xÐt bµi lµm cđa b¹n.
II.Ho¹t ®éng 2: §Þnh nghÜa(13 ph).
H§ cđa Gi¸o viªn
-Trong bµi tËp trªn, ta cã hai
tØ sè b»ng nhau
15
10
=
7,2
8,1
Ta nãi ®¼ng thøc
15
10
=
7,2
8,1

lµ mét tØ lƯ thøc. VËy tØ lƯ
thøc lµ g×?-Yªu cÇu so s¸nh
hai tØ sè
21
15
vµ
5,17
5,12
H§ cđa Häc sinh
-Tr¶ lêi: TØ lƯ thøc lµ mét
®¼ng thøc cđa hai tØ sè
-1 HS lªn b¶ng so s¸nh
21
15
=
7
5
5,17
5,12
=
175
125
=
7
5
-Nh¾c l¹i ®Þnh nghÜa vµ
®iỊu kiƯn.
Ghi b¶ng
1.§Þnh nghÜa:
*VD: So s¸nh

21
15
vµ
5,17
5,12
21
15
=
7
5

5,17
5,12
=
175
125
=
7
5
⇒
21
15
=
5,17
5,12
lµ tØ lƯ thøc
*§n:
b
a
=

d
c
§K b, d ≠ 0)
-Nªu c¸ch viÕt kh¸c cđa tØ
lƯ thøc a : b = c : d , c¸ch
gäi tªn c¸c sè h¹ng
-Hái: TØ lƯ thøc
5
2
=
15
6
cã
c¸ch viÕt nµo kh¸c? nªu
c¸c sè h¹ng cđa nã?
-Yªu cÇu lµm ?1
-1 HS tr¶ lêi:
+ViÕt: 2 : 5 = 6 : 15
+C¸c sè h¹ng cđa tØ lƯ
thøc trªn lµ 2; 5; 6; 15
+2; 15 lµ ngo¹i tØ, 5; 6 lµ
trung tØ.
-2 HS lªn b¶ng lµm ?1 c¸c
Hc viÕt a : b = c : d
a, b, c, d lµ c¸c sè h¹ng.
a, d lµ ngo¹i tØ.
b, c lµ trung tØ.
*?1: XÐt c¸c tØ sè
a)
10

1
4
1
.
5
2
4:
5
2
==

10
1
8
1
.
5
4
8:
5
4
==
⇒
4:
5
2
=
8:
5
4

23
-Yêu cầu làm bài 2 vở BT:
Tìm các tỉ số bằng nhau
trong các tỉ số đã cho rồi
lập thành tỉ lệ thức?
HS khác làm vào vở
-HS đọc bài 2 vở BT , 1
HS trả lời.
b)
2
1
7
1
.
2
7
7:
2
1
3

=

=

3
1
36
5
.

5
12
5
1
7:
5
2
2 =

=

7:
2
1
3

5
1
7:
5
2
2
Bài 2: Các tỉ lệ thức là
24 : 3 = 56 : 7
4 : 10 = 3,6 : 9
III.Hoạt động 3: Tính chất(17 ph).
-Đã biết khi có tỉ lệ thức
b
a
=

d
c
mà a, b, c, d Z ;
b, d 0 theo định nghĩa
phân số bằng nhau ta có
ad = bc. Ta xem t/c này có
đúng với tỉ số nói chung
không?
-Yêu cầu đọc ví dụ SGK
-Yêu cầu tự làm ?2.
-Sau khi HS làm ?2 xong
GV giới thiệu cách phát
biểu tính chất cơ bản của
tỉ lệ thức:
Trong tỉ lệ thức tích các
ngoại tỉ bằng tích các
trung tỉ.
-Đã biết
b
a
=
d
c
ad =
bc
ngợc lại có đúng không?
-Yêu cầu đọc ví dụ SGK.
-Yêu cầu HS bằng cách t-
ơng tự làm ?3
-1 HS đọc to ví dụ SGK

-Tiến hành làm ?2.
-1 HS lên bảng trình bày
cách làm .
-HS tập phát biểu tính
chất cơ bản và ghi chép
lại.
-1 HS đọc to VD SGK.
-Tự làm ?3 bằng cách t-
ơng tự VD
2.Tính chất:
a)Tính chất 1( t/c cơ bản)
*VD:
36
24
27
18
=
18.36 = 24.27
?2: Nếu có
b
a
=
d
c

b
a
.bd =
d
c

.bd
ad = bc
Vậy
b
a
=
d
c
ad = bc
*T/c: Trong tỉ lệ thức tích
các ngoại tỉ bằng tích các
trung tỉ
b)Tính chất 2:
*VD: SGK
*?3: Nếu có ad = bc
Chia 2 vế cho tích bd
bd
ad
=
bd
bc

b
a
=
d
c
(bd
0).
-Yêu cầu bằng cách tơng

tự hãy làm thế nào để có
d
b
c
a
=
?
a
c
b
d
=
?
a
b
c
d
=
?
-Từ các tỉ lệ thức đã lập đ-
ợc cho HS nhận xét vị trí
các ngoại tỉ, trung tỉ để
tìm ra các nhớ.
-Trả lời: Nếu ad = bc
Chia hai vế cho cd
Chia hai vế cho ab
Chia hai vế cho ac
-Nhận xét: từ
d
c

b
a
=
Đổi chỗ trung tỉ đợc:
d
b
c
a
=
Đổi chỗ ngoại tỉ đợc:
a
b
c
d
=
Đổi chỗ cả trung tỉ, cả
ngoại tỉ đợc
a
c
b
d
=
Tơng tự đợc:
d
b
c
a
=
;
a

c
b
d
=
;
a
b
c
d
=
.
*T/c:
ad = bc
d
c
b
a
=

a
c
b
d
=


d
b
c
a

=

a
b
c
d
=
IV.Hoạt động 4: Luyện tập củng cố (8 ph).
24
-Yªu cÇu lµm bµi 3 vë BT
(46/26 SGK) c©u a, b.
-Gäi 2 HS lªn b¶ng lµm .
-Cho nhËn xÐt kÕt qu¶.
-Hái: tõ c¸ch lµm ta cã thĨ
rót ra ®ỵc mn t×m 1
trung tØ hc 1ngo¹i tØ ta
lµm thÕ nµo?
-Yªu cÇu HS lµm Bµi 4
(47/26 SGK) LËp tÊt c¶
c¸c tØ lƯ thøc tõ ®¼ng thøc:
a)6 . 63 = 9 . 42
b)0,24 . 1,61 = 0,84 . 0,46
-2 HS lªn b¶ng lµm bµi 3,
HS kh¸c lµm trong vë BT
in.
-Tr¶ lêi:
+Mn t×m 1 trung tØ cã
thĨ lÊy tÝch cđa ngo¹i tØ
chia cho trung tØ kia.
+Mn t×m 1 ngo¹i tØ cã

thĨ lÊy tÝch cđa trung tØ
chia cho ngo¹i tØ kia.
Bµi 3 (46/26 SGK):
T×m x:a)
6,3
2
27
−
=
x

⇒3,6 . x = -2 . 27
⇒ x =
6,3
27.2−
⇒ x = -15
b)-0,52 : x = -9,36 : 1,38
⇒ x . (-9,36) = -0,52 .
16,38
x =
36,9
38,16.52,0
−
−
= 0,91
Bµi 4 (47/26 SGK):
a)
63
42
9

6
=
;
63
9
42
6
=
;
6
42
9
63
=
;
6
9
42
63
=
.
b)
61,1
46,0
84,0
24,0
=
;
61,1
84,0

46,0
24,0
=
;
;
24,0
46,0
84,0
61,1
=
;
24,0
84,0
46,0
61,1
=
.
V.Ho¹t ®éng 5: H íng dÉn vỊ nhµ (2 ph).
-N¾m v÷ng ®Þnh nghÜa vµ c¸c tÝnh chÊt cđa tØ lƯ thøc, c¸c c¸ch ho¸n vÞ sè h¹ng
cđa tØ lƯ thøc, t×m sè h¹ng trong tØ lƯ thøc.
-BTVN: 44, 45, 46c, 48 trang 26 SGK.
-Híng dÉn BT 44 SGK thay tØ sè gi÷a c¸c sè h÷u tØ b»ng tØ sè gi÷a c¸c sè nguyªn:
a)1,2 : 3,24 =
324
120
=
27
10
Ngµy so¹n : 2/10/2011
Ngµy d¹y : 6/10/2011

TiÕt 10: Lun tËp
A/ Mục tiêu :
Kiến thức :
- Củng cố lại khái niệm tỷ lệ thức .các tính chất của tỷ lệ thức .
Kĩ năng : - Vận dụng được các t/c đó vào trong bài tập tìm thành phần chưa
biết trong một tỷ lệ thức , thiết lập các tỷ lệ thức từ một đẳng thức cho trước.
Thái độ : - u thích bộ mơn
B.Chn bÞ cđa gi¸o viªn vµ häc sinh:
-GV: B¶ng phơ (hc ®Ìn chiÕu, giÊy trong) ghi c¸c bµi tËp, b¶ng phơ ghi 2
tÝnh chÊt cđa tØ lƯ thøc; pho to bµi kiĨm tra viÕt 15 phót.
-HS: GiÊy trong, bót d¹, b¶ng phơ nhãm, giÊy kiĨm tra 15 phót.
C.Tỉ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc:
I.Ho¹t ®éng 1:
Ký dut
Ngµy th¸ng n¨m 2011
25