giáo án bồi dưỡng thao giảng ngữ văn lớp 6 ngôi kể và lời kể trong văn tự sự (1)

CHÀO MỪNG THẦY CÔ
CHÀO MỪNG THẦY CÔ
GIÁO VỀ DỰ HỘI GIẢNG
GIÁO VỀ DỰ HỘI GIẢNG




TIẾT 33
TIẾT 33
NGÔI KỂ VÀ LỜI KỂ TRONG
NGÔI KỂ VÀ LỜI KỂ TRONG
VĂN TỰ SỰ
VĂN TỰ SỰ

NGÔI KỂ VÀ LỜI KỂ TRONG VĂN
NGÔI KỂ VÀ LỜI KỂ TRONG VĂN
TỰ SỰ
TỰ SỰ
I. NGÔI KỂ VÀ VAI TRÒ CỦA NGÔI KỂ TRONG
I. NGÔI KỂ VÀ VAI TRÒ CỦA NGÔI KỂ TRONG
VĂN TỰ SỰ :
VĂN TỰ SỰ :
•
Khi người kể xưng “tôi”-> kể theo ngôi thứ
Khi người kể xưng “tôi”-> kể theo ngôi thứ
nhất .

nhất .
•
Khi người kể giấu mình -> Kể theo ngôi thứ
Khi người kể giấu mình -> Kể theo ngôi thứ
ba .
ba .
•
=> Có hai ngôi kể trong văn tự sự .
=> Có hai ngôi kể trong văn tự sự .
( Ghi vở)
( Ghi vở)

Đọc đoạn văn 1 và trả lời câu hỏi :
Đọc đoạn văn 1 và trả lời câu hỏi :


Vua và đình thần chịu thằng bé là thông minh
Vua và đình thần chịu thằng bé là thông minh
lỗi lạc . Nhưng vua vẫn còn muốn thử một lần
lỗi lạc . Nhưng vua vẫn còn muốn thử một lần
nữa . Qua hôm sau , khi hai cha con đang ăn
nữa . Qua hôm sau , khi hai cha con đang ăn
cơm ở công quán , bổng có sứ nhà vua mang
cơm ở công quán , bổng có sứ nhà vua mang
tới một con chim sẻ , với lệnh bắt họ phải dọn
tới một con chim sẻ , với lệnh bắt họ phải dọn
thành ba cỗ thức ăn . Em bé nhờ cha lấy cho
thành ba cỗ thức ăn . Em bé nhờ cha lấy cho
mình một cái kim may rồi đưa cho sứ giả ,
mình một cái kim may rồi đưa cho sứ giả ,

bảo :
bảo :
-
Ông cầm lấy cái này về tâu đức vua xin rèn
Ông cầm lấy cái này về tâu đức vua xin rèn
cho tôi thành một con dao để xẻ thịt chim .
cho tôi thành một con dao để xẻ thịt chim .


Vua nghe nói , từ đó mới phục hẳn .
Vua nghe nói , từ đó mới phục hẳn .

-
Người kể có xuất hiện không ? Người kể gọi
Người kể có xuất hiện không ? Người kể gọi
tên các nhân vật là gì ? Kể như vậy là kể
tên các nhân vật là gì ? Kể như vậy là kể
theo ngôi thứ mấy ?
theo ngôi thứ mấy ?




Người kể tự giấu mình , gọi nhân vật bằng
Người kể tự giấu mình , gọi nhân vật bằng
tên của chúng : vua , thằng bé , sứ giả …
tên của chúng : vua , thằng bé , sứ giả …


-> Kể theo ngôi thứ ba .

-> Kể theo ngôi thứ ba .
( Ghi vở )
( Ghi vở )
- Nêu nhận xét của em về ngôi kể này ?
- Nêu nhận xét của em về ngôi kể này ?




Lời kể có tính khách quan , người kể có thể
Lời kể có tính khách quan , người kể có thể
kể linh hoạt , tự do những gì diễn ra với
kể linh hoạt , tự do những gì diễn ra với
nhân vật .
nhân vật .
( Ghi vở )
( Ghi vở )

Đọc đoạn văn 2 và trả lời câu hỏi :
Đọc đoạn văn 2 và trả lời câu hỏi :


Bởi
Bởi
tôi
tôi
ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực
ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực
nên
nên

tôi
tôi
chóng lớn lắm . Chẳng bao lâu ,
chóng lớn lắm . Chẳng bao lâu ,
tôi
tôi
đã trở
đã trở
thành một chàng dế thanh niên cường tráng . Đôi
thành một chàng dế thanh niên cường tráng . Đôi
càng
càng
tôi
tôi
mẫm bóng . Những cái vuốt ở chân , ở
mẫm bóng . Những cái vuốt ở chân , ở
khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt . Thỉnh thoảng
khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt . Thỉnh thoảng
muốn thử sự lợi hại của những chiếc vuốt ,
muốn thử sự lợi hại của những chiếc vuốt ,
tôi
tôi
co
co
cẳng lên , đạp phành phạch vào các ngọn cỏ . Những
cẳng lên , đạp phành phạch vào các ngọn cỏ . Những
ngọn cỏ gãy rạp , y như có nhát dao vừa lia qua . Đôi
ngọn cỏ gãy rạp , y như có nhát dao vừa lia qua . Đôi
cánh
cánh

tôi
tôi
, trước kia ngắn hủn hoẳn , bây giờ thành
, trước kia ngắn hủn hoẳn , bây giờ thành
cái áo dài kín xuống tận chấm đuôi . Mỗi khi
cái áo dài kín xuống tận chấm đuôi . Mỗi khi
tôi
tôi
vũ
vũ
lên , đã nghe tiếng phành phạch giòn giã .
lên , đã nghe tiếng phành phạch giòn giã .

-
Người kể có xuất hiện không ? Người kể tự
Người kể có xuất hiện không ? Người kể tự
xưng mình là gì ? Người xưng
xưng mình là gì ? Người xưng
tôi
tôi
là Dế mèn
là Dế mèn
hay là tác giả ? Kể như vậy là kể theo ngôi
hay là tác giả ? Kể như vậy là kể theo ngôi
thứ mấy ?
thứ mấy ?

Người kể có mặt , xưng tôi , là Dế mèn .
Người kể có mặt , xưng tôi , là Dế mèn .
-> Kể theo ngôi thứ nhất .
-> Kể theo ngôi thứ nhất .
( Ghi vở )
( Ghi vở )
- Nêu nhận xét của em về ngôi kể này ?
- Nêu nhận xét của em về ngôi kể này ?




Lời kể có tính chủ quan , người kể có thể trực
Lời kể có tính chủ quan , người kể có thể trực
tiếp kể ra những gì mình nghe , mình thấy ,
tiếp kể ra những gì mình nghe , mình thấy ,
mình trải qua , có thể trực tiếp nói ra cảm
mình trải qua , có thể trực tiếp nói ra cảm
tưởng , ý nghĩ của mình .
tưởng , ý nghĩ của mình .
( Ghi vở )
( Ghi vở )

Đọc lại đoạn văn 2 và trả lời câu hỏi :
Đọc lại đoạn văn 2 và trả lời câu hỏi :


Bởi
Bởi
tôi

tôi
ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực
ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực
nên
nên
tôi
tôi
chóng lớn lắm . Chẳng bao lâu ,
chóng lớn lắm . Chẳng bao lâu ,
tôi
tôi
đã trở
đã trở
thành một chàng dế thanh niên cường tráng . Đôi
thành một chàng dế thanh niên cường tráng . Đôi
càng
càng
tôi
tôi
mẫm bóng . Những cái vuốt ở chân , ở
mẫm bóng . Những cái vuốt ở chân , ở
khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt . Thỉnh thoảng
khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt . Thỉnh thoảng
muốn thử sự lợi hại của những chiếc vuốt ,
muốn thử sự lợi hại của những chiếc vuốt ,
tôi
tôi
co
co
cẳng lên , đạp phành phạch vào các ngọn cỏ . Những

cẳng lên , đạp phành phạch vào các ngọn cỏ . Những
ngọn cỏ gãy rạp , y như có nhát dao vừa lia qua . Đôi
ngọn cỏ gãy rạp , y như có nhát dao vừa lia qua . Đôi
cánh
cánh
tôi
tôi
, trước kia ngắn hủn hoẳn , bây giờ thành
, trước kia ngắn hủn hoẳn , bây giờ thành
cái áo dài kín xuống tận chấm đuôi . Mỗi khi
cái áo dài kín xuống tận chấm đuôi . Mỗi khi
tôi
tôi
vũ
vũ
lên , đã nghe tiếng phành phạch giòn giã .
lên , đã nghe tiếng phành phạch giòn giã .


Hãy thay đổi ngôi kể trong đoạn văn trên và cho
Hãy thay đổi ngôi kể trong đoạn văn trên và cho
nhận xét về nội dung. ( thảo luận nhóm )
nhận xét về nội dung. ( thảo luận nhóm )

Một số gợi ý :
Một số gợi ý :


Khi thay đổi ngôi kể , nội dung đoạn văn
Khi thay đổi ngôi kể , nội dung đoạn văn

có thay đổi không ? Khi thay đổi ngôi kể
có thay đổi không ? Khi thay đổi ngôi kể
từ ngôi thứ nhất sang ngôi thứ ba ,nội
từ ngôi thứ nhất sang ngôi thứ ba ,nội
dung đoạn văn mang sắc thái khách quan
dung đoạn văn mang sắc thái khách quan
hay chủ quan ?
hay chủ quan ?





Nhận xét :
Nhận xét :
nội dung đoạn văn không thay đổi
nội dung đoạn văn không thay đổi
nhưng mang sắc thái khách quan do người kể
nhưng mang sắc thái khách quan do người kể
đã tự giấu mình .
đã tự giấu mình .


Có thể đổi ngôi kể thứ ba trong đoạn 1 thành
Có thể đổi ngôi kể thứ ba trong đoạn 1 thành
ngôi kể thứ nhất , xưng
ngôi kể thứ nhất , xưng
tôi
tôi
được không ? Vì

được không ? Vì
sao ?
sao ?


Không thể đổi được vì khó tìm một người có
Không thể đổi được vì khó tìm một người có
thể có mặt mọi nơi như vậy .
thể có mặt mọi nơi như vậy .



Như vậy, để việc kể chuyện thêm linh hoạt ,
Như vậy, để việc kể chuyện thêm linh hoạt ,
thú vị , người kể phải làm gì ?
thú vị , người kể phải làm gì ?


Như vậy, để việc kể chuyện thêm linh hoạt ,
Như vậy, để việc kể chuyện thêm linh hoạt ,
thú vị , người kể phải biết lựa chọn ngôi kể
thú vị , người kể phải biết lựa chọn ngôi kể
thích hợp.
thích hợp.
( Ghi vở )
( Ghi vở )
* Ghi nhớ : SGK /89 .
* Ghi nhớ : SGK /89 .

NGÔI KỂ VÀ LỜI KỂ TRONG VĂN

NGÔI KỂ VÀ LỜI KỂ TRONG VĂN
TỰ SỰ
TỰ SỰ
I. NGÔI KỂ VÀ VAI TRÒ CỦA NGÔI KỂ TRONG
I. NGÔI KỂ VÀ VAI TRÒ CỦA NGÔI KỂ TRONG
VĂN TỰ SỰ :
VĂN TỰ SỰ :
II. LUYỆN TẬP :
II. LUYỆN TẬP :

Bài tập 1
Bài tập 1


Thay đổi ngôi kể trong đoạn văn sau thành
Thay đổi ngôi kể trong đoạn văn sau thành
ngôi thứ ba và nhận xét ngôi kể đem lại điều
ngôi thứ ba và nhận xét ngôi kể đem lại điều
gì mới cho đoạn văn :
gì mới cho đoạn văn :


Ngày nào cũng vậy , suốt buổi tôi chui vào
Ngày nào cũng vậy , suốt buổi tôi chui vào
trong cùng hang , hì hục đào đất để khoét
trong cùng hang , hì hục đào đất để khoét
một cái ổ lớn làm thành một cái giường ngủ
một cái ổ lớn làm thành một cái giường ngủ
sang trọng . Rồi cũng lo xa như các cụ già
sang trọng . Rồi cũng lo xa như các cụ già

trong họ hàng dế , tôi đào hang sâu sang hai
trong họ hàng dế , tôi đào hang sâu sang hai
ngả làm những con đường tắt , những cửa
ngả làm những con đường tắt , những cửa
sau , những ngách thượng , phòng khi gặp
sau , những ngách thượng , phòng khi gặp
việc nguy hiểm , có thể thoát thân ra lối khác
việc nguy hiểm , có thể thoát thân ra lối khác
được .
được .

Nhận xét :
Nhận xét :


Đoạn văn kể theo ngôi thứ ba đã mang lại sắc
Đoạn văn kể theo ngôi thứ ba đã mang lại sắc
thái khách quan cho đoạn văn .
thái khách quan cho đoạn văn .
( Ghi vở )
( Ghi vở )

Bài tập 2
Bài tập 2


Thay đổi ngôi kể trong đoạn văn sau thành ngôi
Thay đổi ngôi kể trong đoạn văn sau thành ngôi
thứ nhất và nhận xét ngôi kể đem lại điều gì
thứ nhất và nhận xét ngôi kể đem lại điều gì

khác cho đoạn văn :
khác cho đoạn văn :


Một cái bóng lẹ làng từ trong vụt ra , rơi xuống
Một cái bóng lẹ làng từ trong vụt ra , rơi xuống
mặt bàn . Thanh định thần nhìn rõ : con mèo
mặt bàn . Thanh định thần nhìn rõ : con mèo
già của bà chàng , con mèo già vẫn chơi đùa
già của bà chàng , con mèo già vẫn chơi đùa
với chàng ngày trước . Con vật nép chân vào
với chàng ngày trước . Con vật nép chân vào
mình khẽ phe phẩy cái đuôi , rồi hai mắt ngọc
mình khẽ phe phẩy cái đuôi , rồi hai mắt ngọc
thạch xanh giương lên nhìn người . Thanh mỉm
thạch xanh giương lên nhìn người . Thanh mỉm
cười lại gần vuốt ve con mèo .
cười lại gần vuốt ve con mèo .

Nhận xét :
Nhận xét :


Đoạn văn kể theo ngôi thứ nhất đã tô đậm
Đoạn văn kể theo ngôi thứ nhất đã tô đậm
thêm sắc thái tình cảm cho đoạn văn .
thêm sắc thái tình cảm cho đoạn văn .
( Ghi vở ) .
( Ghi vở ) .

Bài tập 3
Bài tập 3


Truyện Cây bút thần kể theo ngôi nào ? Vì
Truyện Cây bút thần kể theo ngôi nào ? Vì
sao như vậy ?
sao như vậy ?


Truyện Cây bút thần kể theo ngôi thứ ba .
Truyện Cây bút thần kể theo ngôi thứ ba .
Đây là câu chuyện cổ tích , người kể kể như
Đây là câu chuyện cổ tích , người kể kể như
người ta kể nhằm giữ không khí cổ tích và
người ta kể nhằm giữ không khí cổ tích và
giữ khoảng cách rõ rệt giữa người kể và các
giữ khoảng cách rõ rệt giữa người kể và các
nhân vật trong truyện .
nhân vật trong truyện .
( Ghi vở ) .
( Ghi vở ) .

Bài tập 4
Bài tập 4


Vì sao trong các truyện cổ tích , truyền thuyết
Vì sao trong các truyện cổ tích , truyền thuyết
người ta hay kể chuyện theo ngôi thứ ba mà

người ta hay kể chuyện theo ngôi thứ ba mà
không mà không kể theo ngôi thứ nhất ?
không mà không kể theo ngôi thứ nhất ?


Trong các truyện cổ tích , truyền thuyết người
Trong các truyện cổ tích , truyền thuyết người
ta hay kể chuyện theo ngôi thứ ba mà không
ta hay kể chuyện theo ngôi thứ ba mà không
mà không kể theo ngôi thứ nhất vì người kể
mà không kể theo ngôi thứ nhất vì người kể


( ngôi thứ ba ) có mặt ở mọi nơi , biết hết mọi
( ngôi thứ ba ) có mặt ở mọi nơi , biết hết mọi
chuyện nên dễ dàng kể lại chuyện , không bị
chuyện nên dễ dàng kể lại chuyện , không bị
hạn chế như kể ở ngôi thứ nhất .
hạn chế như kể ở ngôi thứ nhất .
( Ghi vở ).
( Ghi vở ).

Bài tập 5
Bài tập 5


Khi viết thư , em sử dụng ngôi kể nào ?
Khi viết thư , em sử dụng ngôi kể nào ?

Khi viết thư , em sử dụng ngôi kể thứ nhất ,
Khi viết thư , em sử dụng ngôi kể thứ nhất ,
gọi người đọc thư ở ngôi thứ hai .
gọi người đọc thư ở ngôi thứ hai .
( Ghi vở ).
( Ghi vở ).

Bài tập 6
Bài tập 6


Dùng ngôi thứ nhất kể miệng về cảm
Dùng ngôi thứ nhất kể miệng về cảm
xúc của em khi nhận được quà tặng
xúc của em khi nhận được quà tặng
của người thân .
của người thân .

Đọc lại ghi nhớ trang 89 .
Đọc lại ghi nhớ trang 89 .
Hướng dẫn học ở nhà :
Hướng dẫn học ở nhà :
+ Học ghi nhớ .
+ Học ghi nhớ .
+ Tập kể chuyện bằng ngôi thứ nhất .
+ Tập kể chuyện bằng ngôi thứ nhất .
+ Soạn bài “ Ông lão đánh cá và con cá vàng ”
+ Soạn bài “ Ông lão đánh cá và con cá vàng ”

XIN CHÂN THÀNH CÁM
XIN CHÂN THÀNH CÁM
ƠN QUÝ THẦY CÔ GIÁO
ƠN QUÝ THẦY CÔ GIÁO
VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP
VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP