giáo án bồi dưỡng thao giảng môn sinh học lớp 6 sự vận chuyển các chất trong thân (7)

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO LẠNG SƠN



SINH HỌC 11
SINH HỌC 11
Tổ: SINH - THỂ DỤC
Tổ: SINH - THỂ DỤC
Người thực hiện: Nguyễn Thị Nhàn
L¹ng S¬n, th¸ng 8 n¨m 2008




1. Sự hút khoáng thụ động của tế bào phụ thuộc
vào:
a.Chênh lệch nồng độ ion. b. Ho t đ ng trao đ i ch t.ạ ộ ổ ấ
C.Cung c p năng l ng.ấ ượ D.Ho t đ ng th m ạ ộ ẩ
th u.ấ
2.Sự xâm nhập chất khoáng chủ động của tế bào
phụ thuộc vào:
A.Gradien nồng độ chất tan. B.Hiệu điện thế màng.
C.Trao đổi chất của tế bào. D.Tham gia của năng lượng.
N
G
U
Y
Ễ
N

T
H
Ị

N
H
À
N

–


T
H
P
T

V
I
Ệ
T

B
Ắ
C

–

S

Ở

G
I
Á
O

D
Ụ
C

V
À

Đ
À
O

T
Ạ
O


L
Ạ
N
G

S
Ơ

N
N
G
U
Y
Ễ
N

T
H
Ị

N
H
À
N

–


T
H
P
T

V
I
Ệ
T

B
Ắ
C

–

S
Ở

G
I
Á
O

D
Ụ
C

V
À

Đ
À
O

T
Ạ
O

L
Ạ
N
G

S
Ơ
N
KI M TRA BÀI CŨỂ
.Câu 1: Chon phương án đúng


Câu 2: Sự xâm nhập của nước
và các ion khoáng từ đất vào t ế
bào lông hút, vào mach g c a ỗ ủ
r theoễ những con đường nào ?

B ng 2 con đ ng: ằ ườ
- Con đ ng gian bào:ườ
T lông hút -> không gian gi a các TB ừ ữ
và không gian gi a các bó s i xen lu lô ữ ợ
trong thành TB -> m ch g .ạ ỗ
- Con đ ng t bào ch t: ườ ế ấ
T lông hút -> qua cac TBC c a cácừ ủ
t bào s ng -> m ch g .ế ố ạ ỗ


N
G
U

Y
Ễ
N

T
H
Ị

N
H
À
N

–


T
H
P
T

V
I
Ệ
T

B
Ắ
C

–

S
Ở

G
I
Á
O

D
Ụ
C

V
À

Đ
À
O

T
Ạ
O


L
Ạ
N
G

S
Ơ
N
N
G
U
Y
Ễ
N

T
H
Ị

N
H
À
N

–


T
H
P
T

V
I

Ệ
T

B
Ắ
C

–

S
Ở

G
I
Á
O

D
Ụ
C

V
À

Đ
À
O

T
Ạ

O


L
Ạ
N
G

S
Ơ
N
Tiết 2


Nước bị đẩy từ rễ
lên thân do 1 lực
đẩy từ rễ gọi là áp
suất rễ
Khi bị bão hòa hơi nước
và áp suất rễ đủ mạnh để
đẩy nước từ rễ lên lá gây
ra hiện tượng ứ giọt
N
G
U
Y
Ễ
N

T

H
Ị

N
H
À
N

–


T
H
P
T

V
I
Ệ
T

B
Ắ
C

–

S
Ở

G
I
Á
O

D
Ụ
C

V
À

Đ
À
O

T
Ạ
O


L
Ạ
N
G

S
Ơ
N
N

G
U
Y
Ễ
N

T
H
Ị

N
H
À
N

–


T
H
P
T

V
I
Ệ
T

B
Ắ

C

–

S
Ở

G
I
Á
O

D
Ụ
C

V
À

Đ
À
O

T
Ạ
O


L
Ạ

N
G

S
Ơ
N
Hãy gi i thích các hi n t ng trong hình ả ệ ượ
v ? ẽ
Thuỷ
ngân
1
2


N
G
U
Y
Ễ
N

T
H
Ị

N
H
À
N

–


T
H
P
T

V
I
Ệ
T

B
Ắ
C

–

S
Ở

G
I
Á
O

D
Ụ
C

V
À

Đ
À
O

T
Ạ
O


L
Ạ
N
G

S
Ơ
N
N
G
U
Y
Ễ
N

T
H

Ị

N
H
À
N

–


T
H
P
T

V
I
Ệ
T

B
Ắ
C

–

S
Ở

G

I
Á
O

D
Ụ
C

V
À

Đ
À
O

T
Ạ
O


L
Ạ
N
G

S
Ơ
N
V y trong cây có nh ng dòng v n chuy n v t ch t ậ ữ ậ ể ậ ấ
nào. Quan sát hình 2.1 ( SGK), hình v trên b ng, mô ẽ ả

t con đ ng v n chuy n c a m ch g và m ch rây ả ườ ậ ể ủ ạ ỗ ạ
trong cây?
Trong cây có các dòng vận chuyển
vật chất:
-Dòng mạch gỗ (Dòng đi lên)
vận chuyển nước và các ion khoáng
từ đất mạch gỗ của rễ dâng
lên theo mạch gỗ trong thân lá và
các phần khác.
-Dòng mạch rây (Dòng đi xuống)
vận chuyển các chất hữu cơ từ các
TB Q.hợp trong phiến lá cuống
Lá nơi cần sử dụng hoặc dự trữ.


N
G
U
Y
Ễ
N

T
H
Ị

N
H
À
N

–


T
H
P
T

V
I
Ệ
T

B
Ắ
C

–

S
Ở

G
I
Á
O

D
Ụ

C

V
À

Đ
À
O

T
Ạ
O


L
Ạ
N
G

S
Ơ
N
N
G
U
Y
Ễ
N

T

H
Ị

N
H
À
N

–


T
H
P
T

V
I
Ệ
T

B
Ắ
C

–

S
Ở

G
I
Á
O

D
Ụ
C

V
À

Đ
À
O

T
Ạ
O


L
Ạ
N
G

S
Ơ
N
I. DÒNG

M CH G Ạ Ỗ
I.DÒNG MẠCH GỖ.
1,Cấu tạo của mạch gỗ
2, Thành phần của dịch mạch gỗ
3, Động lực của dòng mạch gỗ
I.DÒNG MẠCH RÂY.
1,Cấu tạo của mạch rây
2, Thành phần của dịch mạch rây
3, Động lực của dòng mạch rây


N i dung bài h c: ộ ọ



N
G
U
Y
Ễ
N

T
H
Ị

N
H
À
N

–


T
H
P
T

V
I
Ệ
T

B
Ắ
C

–

S
Ở

G
I
Á
O

D
Ụ

C

V
À

Đ
À
O

T
Ạ
O


L
Ạ
N
G

S
Ơ
N
N
G
U
Y
Ễ
N

T

H
Ị

N
H
À
N

–


T
H
P
T

V
I
Ệ
T

B
Ắ
C

–

S
Ở

G
I
Á
O

D
Ụ
C

V
À

Đ
À
O

T
Ạ
O


L
Ạ
N
G

S
Ơ
N
Hãy nêu cấu tạo của dòng mạch gỗ và dòng mạch

rây để thấy sự phù hợp giữa cấu tạo và chức năng
vận chuyển của chúng. Từ đó chỉ ra thành phần của
dịch mạch gỗ và mạch rây- bằng cách trả lời phiếu
học tập
Cấu tạo của mạch gỗ Cấu tạo của mạch rây


N
G
U
Y
Ễ
N

T
H
Ị

N
H
À
N

–


T
H
P
T

V
I
Ệ
T

B
Ắ
C

–

S
Ở

G
I
Á
O

D
Ụ
C

V
À

Đ
À
O

T
Ạ
O


L
Ạ
N
G

S
Ơ
N
N
G
U
Y
Ễ
N

T
H
Ị

N
H
À
N

–


T
H
P
T

V
I
Ệ
T

B
Ắ
C

–

S
Ở

G
I
Á
O

D
Ụ
C

V
À

Đ
À
O

T
Ạ
O


L
Ạ
N
G

S
Ơ
N
CH TIÊUỈ
CH TIÊUỈ I.DÒNG M CH G .Ạ Ỗ I.DÒNG M CH RÂY.Ạ
1,C U T OẤ Ạ
2,THÀNH
PH N Ầ
D CHỊ
3,Đ NG Ộ
L CỰ
PHI U H C T PẾ Ọ Ậ

ĐÁP ÁN PHI U H C T PẾ Ọ Ậ
1, Cấu tạo:
I. DÒNG M CH GẠ Ỗ
I. DÒNG M CH GẠ Ỗ
II. DÒNG M CH RÂYẠ
II. DÒNG M CH RÂYẠ
- Là những tế bào chết, gồm
quản bào và mạch ống.
-Đầu tế bào này gắn với đầu tế
bào kia tạo thành ống dài.
-Lỗ bên của tế bào này xếp sát
với lỗ bên của tế bào kia.
-Thành của mạch gỗ được linhin
hóa - >bền chắc và chịu nước.
Tế bào mạch rây là những tế bào
sống ,gồm ống rây và tế bào kèm.
-Các ống rây nối với nhau qua
bản rây thành ống dài.
N
G
U
Y
Ễ
N

T
H
Ị

N
H
À
N

–


T
H
P
T

V
I
Ệ
T

B
Ắ
C

–

S
Ở

G
I

Á
O

D
Ụ
C

V
À

Đ
À
O

T
Ạ
O


L
Ạ
N
G

S
Ơ
N
N
G
U

Y
Ễ
N

T
H
Ị

N
H
À
N

–


T
H
P
T

V
I
Ệ
T

B
Ắ
C

–

S
Ở

G
I
Á
O

D
Ụ
C

V
À

Đ
À
O

T
Ạ
O


L
Ạ
N
G

S
Ơ
N


Dựa vào hình 2.2, hãy cho biết quản
bào và mạch gỗ khác nhau ở điểm nào?
Bằng cách điền vào bảng sau:
Tiêu chí
Tiêu chí
Qu n ả
Qu n ả
bào
bào
M ch ngạ ố
M ch ngạ ố
Đ ng ườ
Đ ng ườ
kính
kính
Chi u ề
Chi u ề
dài
dài
Cách n iố
Cách n iố
Hình 2.2
N
G

U
Y
Ễ
N

T
H
Ị

N
H
À
N

–


T
H
P
T

V
I
Ệ
T

B
Ắ
C

–

S
Ở

G
I
Á
O

D
Ụ
C

V
À

Đ
À
O

T
Ạ
O


L
Ạ
N

G

S
Ơ
N
N
G
U
Y
Ễ
N

T
H
Ị

N
H
À
N

–


T
H
P
T

V

I
Ệ
T

B
Ắ
C

–

S
Ở

G
I
Á
O

D
Ụ
C

V
À

Đ
À
O

T

Ạ
O


L
Ạ
N
G

S
Ơ
N
Đ u c a t bào này n i ầ ủ ế ố
v i đ u c a t bào kia ớ ầ ủ ế
h i vátơ
Ng nắDài
L nớNhỏ


D CH M CH GỊ Ạ Ỗ
D CH M CH GỊ Ạ Ỗ
D CH M CH RÂYỊ Ạ
D CH M CH RÂYỊ Ạ
2,
2,
Thành
Thành
phần
phần
dịch

dịch
Gồm chủ yếu là nước,muối
khoáng và một số chất hữu
cơ như: axit amin, amit,
vitamin, các hoocmôn được
tổng hợp ở rễ.
Gồm chủ yếu là các chất HC
như : saccarôzơ, aa, VTM , các
hoocmôn và một số ion khoáng
được sử dụng lại.
-Đặc biệt chứa nhiều ion K+
dịch mạch có pH từ 8,0 - 8,5.
3,
3,
Động
Động
lực
lực
Là sự phối hợp của ba lực:
+Lực đẩy (áp suất rễ - Động
lực đầu dưới).
+Lực hút do thoát hơi nước
ở lá.(Động lực đầu trên)
+Lực liên kết các p. tử nước
với nhau và với các tế bào
thành mạch gỗ.
Là sự chênh lệch áp suất
thẩm thấu giữa cơ quan
nguồn - cho (lá) và cơ quan
chứa - nhận (rễ , ).

N
G
U
Y
Ễ
N

T
H
Ị

N
H
À
N

–


T
H
P
T

V
I
Ệ
T

B

Ắ
C

–

S
Ở

G
I
Á
O

D
Ụ
C

V
À

Đ
À
O

T
Ạ
O


L

Ạ
N
G

S
Ơ
N
N
G
U
Y
Ễ
N

T
H
Ị

N
H
À
N

–


T
H
P
T

V
I
Ệ
T

B
Ắ
C

–

S
Ở

G
I
Á
O

D
Ụ
C

V
À

Đ
À
O

T
Ạ
O


L
Ạ
N
G

S
Ơ
N
2. : Thành phần và động lực của dịch mạch gỗ và dịch mạch rây
ĐÁP ÁN PHI U H C T PẾ Ọ Ậ


N
G
U
Y
Ễ
N

T
H
Ị

N

H
À
N

–


T
H
P
T

V
I
Ệ
T

B
Ắ
C

–

S
Ở

G
I
Á
O

D
Ụ
C

V
À

Đ
À
O

T
Ạ
O


L
Ạ
N
G

S
Ơ
N
N
G
U
Y
Ễ

N

T
H
Ị

N
H
À
N

–


T
H
P
T

V
I
Ệ
T

B
Ắ
C

–

S
Ở

G
I
Á
O

D
Ụ
C

V
À

Đ
À
O

T
Ạ
O


L
Ạ
N
G

S

Ơ
N
Câu 1
Dòng mạch gỗ Dòng mạch rây
Quan sát hình vẽ và chú
thích cho các số 1 và 2.
1
2


Câu 2: Chọn câu trả lời đúng nhất:
1.Mạch gỗ được cấu tạo như thế nào
A . Gồm các quản bào và tế bào lông hút.
B. Gồm các quản bào và mạch ống.
C. Gồm quản bào và các tế bào nội bì.
D. G m qu n bào và các t bào bi u bì. ồ ả ế ể
2.
Đ ng l c nào đ y dòng m ch g t r đ n ộ ự ẩ ạ ỗ ừ ễ ế
lá
A . Lực đẩy ( áp suất rễ)
B . Lực hút do thoát hơi nước ở lá
C . L c liên k t gi a các ph n t n c v i nhau ự ế ữ ầ ử ướ ớ
và v i thành t bào m ch gớ ế ạ ỗ
D . Do sự phối hợp của 3 lực: Lực đẩy, lực hút và
lực liên kết
N
G
U
Y
Ễ

N

T
H
Ị

N
H
À
N

–


T
H
P
T

V
I
Ệ
T

B
Ắ
C

–

S
Ở

G
I
Á
O

D
Ụ
C

V
À

Đ
À
O

T
Ạ
O


L
Ạ
N
G

S

Ơ
N
N
G
U
Y
Ễ
N

T
H
Ị

N
H
À
N

–


T
H
P
T

V
I
Ệ
T

B
Ắ
C

–

S
Ở

G
I
Á
O

D
Ụ
C

V
À

Đ
À
O

T
Ạ
O

L
Ạ
N
G

S
Ơ
N


3,
3,
Dịch mạch rây có độ pH
Dịch mạch rây có độ pH
là:
là:


A
A
.
.


8,0 – 8,5.
8,0 – 8,5.
B
B
.7,5 – 8,0.

.7,5 – 8,0.




C
C
.8,5 – 9,0.
.8,5 – 9,0.




D
D
.9,0 – 9,5.
.9,0 – 9,5.
4, Động lực của dòng mạch rây là do sự chênh
lệch áp suất thẩm thấu giữa:
A. Lá và rễ. B. Cành và lá.
C. Rễ và thân. D. Thân và lá
N
G
U
Y
Ễ
N

T
H

Ị

N
H
À
N

–


T
H
P
T

V
I
Ệ
T

B
Ắ
C

–

S
Ở

G

I
Á
O

D
Ụ
C

V
À

Đ
À
O

T
Ạ
O


L
Ạ
N
G

S
Ơ
N
N
G

U
Y
Ễ
N

T
H
Ị

N
H
À
N

–


T
H
P
T

V
I
Ệ
T

B
Ắ
C

–

S
Ở

G
I
Á
O

D
Ụ
C

V
À

Đ
À
O

T
Ạ
O


L
Ạ
N

G

S
Ơ
N
-
Học kĩ phần kiến thức trong phần ghi nhớ.
-
Trả lời các câu hỏi sách giáo khoa