bài giảng lịch sử 10 bài 34 các nước tư bản chuyển sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa

BÀI 34:
CÁC NƯỚC TƯ BẢN CHUYỂN SANG
GIAI ĐOẠN CHỦ NGHĨA ĐẾ QUỐC
1. Những thành tựu về khoa học – kĩ thuật cuối thế kỈ
XIX đầu thế kỉ XX:
2. Sự hình thành các tổ chức độc quyền:
Em hãy trình bày nguyên nhân dẫn đến
cuộc nội chiến ở Mĩ?
-
Nguyên nhân sâu xa: Kinh tế Mĩ phát triển…bị chế
độ nô lệ ở Miền Nam kìm hãm -> mâu thuẫn giữa tư
sản, trại chủ Miền bắc với chủ nô Miền Nam.
- Nguyên nhân trực tiếp: A.Lin-côn trúng cử tổng
thống, đe doạ quyền lợi của chủ nô Miền Nam, 11
bang MN tách khỏi liên bang chuẩn bị lực lượng tấn
công chín phủ. 12/4/1862, nội chiến bùng nổ.
1. Những thành tựu về khoa học – kĩ thuật cuối thế kỈ
XIX đầu thế kỉ XX:
a. Thành tựu:
HOẠT ĐỘNG NHÓM
Nhóm 1: Tìm hiểu những thành tựu trong
lĩnh vực Vật lý?
Nhóm 2: Tìm hiểu những thành tựu trong
lĩnh vực Hóa học, Sinh học?
Nhóm 3: Tìm hiểu những thành tựu KH-KT
ứng dụng trong sản xuất?
G.OÂm ( c)Đứ
G. P.Giun
(Anh)
E.K.Lenxô (Nga)
M.Pharañaây (Anh)

- Những phát minh
về điện -> mở ra
khả năng ứng
dụng một nguồn
năng lượng mới.
Nhóm 1:
Tìm hiểu những thành tựu
trong lĩnh vực Vật lý?
Pi-e vaø Ma-ri Quy-ri Haêng-ri Bec-cô-ren
- Phát hiện về những hiện tượng phóng xạ -> đặt nền
tảng cho việc tìm kiếm nguồn năng lượng hạt nhân.
Pi-e vaø Ma-ri Quy-ri
Pi-e Qui-ri là Vi n sĩ Vi n hàn lâm ệ ệ
khoa h c Pa-ri, đã cùng v là Ma-ri ọ ợ
Qui-ri nghiên c u hi n t ng phóng ứ ệ ượ
x và phát minh ra ch t Pônôli và ạ ấ
Radi .
Ma-ri Qui-ri là m t nhà hóa h c ộ ọ
xu t s c, bà có nhi u công trình ấ ắ ề
nghiên c u v i ch ng và công trình ứ ớ ồ
nghiên c u riêng. Bà là ng i ph n ứ ườ ụ ữ
đ u tiên đ c c làm giáo s ầ ượ ử ư
tr ng Đ i h c t ng h p Xooc-bon, ườ ạ ọ ổ ợ
m t tr ng n i ti ng trên th gi i. ộ ườ ổ ế ế ớ
Năm 1903, bà đ c t ng gi i ượ ặ ả
th ng Nô-ben v v t lý. Năm ưở ề ậ
1911, bà l i đ c t ng th ng Nô-ạ ượ ặ ưở
ben v Hóa H c. Bà là ng i duy ề ọ ườ
nh t đ c t ng gi i th ng Nô-ben ấ ượ ặ ả ưở
2 l n thu c 2 lĩnh v c khoa h c ầ ộ ự ọ

khác nhau.
Vin-hem Rôn-ghen( c)Đứ
X quang
Ec-neùt Rô dô pho(Anh)
Cơ cấu bên trong của vật chất
Men ñeâ leâ eùp
Bảng hệ thống tuần hoàn
S. Ñaùc uyn L. Pa-xtô
Thuyết
tiến hóa
Chế tạo
Văc-xin
phòng
bênh.
Nhóm 2:
Tìm hiểu những thành tựu trong
lĩnh vực Hóa học, Sinh học?
* Công nghiệp:
-
Kĩ thuật luyện kim được cải tiến
-
Tuốc bin phát điện được sử dụng để cung cấp điện năng.
-
Dầu hỏa được khai thác
-
Công nghiệp hóa học ra đời.
* Trong giao thông vận tải:
-
Phát minh ra điện tín
-

Ô tô được sử dụng nhờ phát minh về động cơ đốt trong.
-
Chiếc máy bay đầu tiên được chế tạo.
* Trong nông nghiệp:
Sử dụng máy móc, phân bón hóa học.
Nhóm 3:
Tìm hiểu những thành tựu KH-
KT ứng dụng trong sản xuất?
Maùy ñieän tín
Lò Bét-xme
Anh em Wright chế tạo máy bay
b. Vai trò:
-
Những tiến bộ về KH-KH cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ
XX đã làm thay đổi cơ bản nền sản xuất và cơ cấu kinh
tế TBCN
-
Đánh dấu bước tiến mới của CNTB giai đoạn này.
2. Sự hình thành các tổ chức độc quyền:
a. Bối cảnh ra đời:
-
Cuối thế kỉ XIX- đầu thế kỉ XX, nhờ những tiến bộ KH-KT,
sản xuất công nghiệp ở các nước tư bản Âu-Mĩ tăng nhanh,
dẫn tới tập trung sản xuất, tích tụ tư bản.
-
Để tập trung vốn lớn đủ sức cạnh tranh, các nhà tư bản đã
thành lập các công ty độc quyền, các công ty nhỏ bị thu
hút vào các công ty lớn.
-
Nhiều tổ chức độc quyền ra đời dưới nhiều hình thức:

Cac-ten, xanh-di-ca, Tờ-rớt.
-> Đây là đặc trưng xác định CNTB chuyển sang CNĐQ
Ví dụ: Trong ngành dệt may
Công ty a Công ty b
Công ty d
Công ty M
Công ty c
Các công ty a,b,c,d bị thu hút vào công ty M
Công ty M
Công ty M độc quyền
-
Trong ngân hàng:
+ Một vài ngân hàng lớn khống chế mọi hoạt động kinh
doanh của cả nước, tạo nên tầng lớp tư bản tài chính.
+ Các nhà tư bản tài chính đẩy mạnh xuất khẩu tư bản.
- Trong công nghiệp: sự tập trung sản xuất -> các công ty
độc quyền ra đời
b. Đặc điểm:
- Các nước đế quốc đẩy mạnh xâm lược và tranh giành
thuộc địa.
c. Các mâu thuẫn xã hội:
-
Đế quốc >< Đế quốc
-
Tư sản>< Công nhân, nhân dân lao động
-
Đế quốc >< Nhân dân thuộc địa
- Mỗi đế quốc có đặc điểm riêng: Anh “Đế quốc thực
dân”, Pháp “Đế quốc cho vay lãi”…
-

ĐQ >< ĐQ
Thủ tiêu áp bức, bóc lột
(Chính nghĩa)
Công nhân bị
bóc lột nặng nề
Các thuộc địa bị
vơ vét, thống trị
Tranh giành
thuộc địa
Các cuộc
chiến tranh
nổ ra.
Phong trào
đấu tranh của
công nhân.
Phong trào đấu
tranh giải phóng
dân tộc.
ĐQ >< Thuộc địaTS >< CN
Tổn thất nặng nề
(Phi nghĩa)
Bài
này
các
em
cần
nắm
vững:
-
Những thành tựu chủ yếu về KH-KT ( lĩnh vực,

tên phát minh, người phát minh, tác dụng).
-
Vai trò của thành tựu KH-KT.
-
Sự hình thành các công ty độc quyền.
-
Đặc điểm của CNTB ở giai đoạn ĐQCN: Đặc điểm
cơ bản, đặc điểm riêng, các mâu thuẫn xã hội.
Dặn
dò:
-
Học bài, trả lời các câu hỏi trong sgk.
-
Sưu tầm những mẩu chuyện về cuộc đời và sự
nghiệp một số nhà Bác học nổi tiếng thời kì này.
-
Tìm hiểu nội dung bài 35.