Tiết1 : chuyển động thẳng đều
Trờng THPTsố II Mờng khơng
Giáo án vật lí bám sát
lớp 10 A3 -10A4
Giáo viên : Lê Doãn Quân
Tổ : Lí- KTCN
Năm học: 2009-2010
Năm học: 2007-2008
0
x
Ngày soạn:
Ngày dạy:
I. Mục đích yêu cầu.
1. Kiến thức:
- nắm đợc đặc điểm của chuyển động thẳng đều
- viết đợc các công thức của chuyển động thẳng đều
2. Kỹ năng:
- vận dụng đợc kiến thức vào các bài tập cụ thể
3. Thái độ:
Nghiêm túc, hăng hái, nhiệt tình
4. Chuẩn bị:
- Giáo viên: giáo án, các bài tập
- Học sinh: học bài và làm bài tập
II. Tổ chức kiểm tra.
Kiểm tra: định nghĩa chuyển động thẳng đều, viết công thức tính quãng đờng và phơng
trình chuyển đông của vật
III. Nội dung bài học.
Hoạt động1( phút): củng cố kiến thức
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung
Nêu câu hỏi
Viết các công thức lên
góc bảng
Nhắc lại đặc điểm của
chuyển động thẳng đều,
đọc các công thức của
chuyển động thẳng đều,
nêu các đại lợng trong
công thức và cách áp
dụng
I. Kiến thức
1. chuyển động thẳng đều
Định nghĩa(sgk)
Vận tốc: v=s/t
Quãng đờng: s=v.t
Ptcđ: x=x
0
+vt
Hoạt động2( phút): nêu trình tự giải bài tập
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung
Bớc nào là quan trọng
nhất?
GV nêu các bớc giải bài
toán chuyển động thẳng
đều.Các lu ý khi giải bài
toán này.
Quan trọng nhất là chọn
gốc toạ độ ,gốc thi gian
và viết đúng phơng trình
chuyển động của các vật
Giáo viên cho một chuyển
động thẳng đều y/c hs
hãy mô tả nó bằng giản
đồ véc tơ
Hãy viết p/t chuyển động
của chất điểm? Nhận xét
toạ độ theo tg
Cho các ví dụ minh hoạ
Ghi nhớ các bớc giải bài
toán chuyển động thẳng
đều
Hs. Quan trọng nhất là viết
đúng phơng trình chuyển
động của mỗi vật .
HS
Xác định gốc ,vị trí của M
-Nếu đi theo chiều dơng thì
x tăng khi t tăng ,chiều âm
thì ngợc lại
II. Bài tập
trình tự 5 bớc để giải bài toán
chuyển động thẳng đều.
Bớc 1:chọn trục toạ độ,chọn gốc
toạ độ ,gốc thời gian.
Bớc 2:Viết pt- chuyển động của
mỗi vật
Bớc 3: Giải các hệ phơng trình
Bớc 4: Biện luận để lấy nghiệm.
Bớc 5: Kiểm nghiệm bằng đồ thị .
Tại vị trí hai đồ thị giao nhau
chính là toạ độ của hai vật gặp
nhau.
Hoạt động3( phút): Vận dụng vào bài tập
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học
sinh
Nội dung
Đọc đề
cho hs ghi đề .Rồi y/c hai hs
Ghi đề ghi tóm tắt tự
trình bày
Bài 1
Một mô tô cđtđ với vận tốc 40
lÇn lỵt lªn tr×nh bµy.
Xong th× gi¸o viªn y/c c¸c hs
kh¸c nhËn xÐt
Gi¶i thÝch c¸c tr×nh tù bµi
to¸n mµ hs ®· lµm ®ỵc vµ cha
lµm ®ỵc
GV .§iỊu cÇn lu ý khi gi¶i bµi
to¸n vỊ vËn tèc tb.Tr¸nh nhÇm
lÉn vËn tèc tb tỉng c¸c vËn tèc
víi vËn tèc tb
Trước tiên ta phải chọn hệ qui
chiếu. Hệ qui chiếu gồm
những gì ?
Y/c HS chọn hệ qui chiếu.
Phương trình chuyển động
của CĐTĐ ?
Dấu của x
0
, v được xác
đònh ntn ?
Hai xe gặp nhau khi tọa độ
của chúng ntn ?
Hãy lập ptcđ của 2 xe,
Hs kh¸c lªn líp tr×nh
bµy .
Hs nhËn xÐt bµi lµm
cđa b¹n.
Nghe +ghi c¸c chó ý
cđa thÇy
Tóm tắt:
v
1
= 60km/h
v
2
= 40km/h
Hà Nội - Hải Phòng:
100km
x, t = ?
Tính vò trí và thời
điểm 2 xe gặp nhau
Vật làm mốc, hệ toạ
độ gắn với vật làm
mốc, mốc thời gian.
x = x
0
+ vt
Từng cá nhân trả lời.
Chia lớp thành 4
nhóm, từng nhóm giải
và trình bày kết quả
lên bảng.
km/h trªn ®o¹n ®êng AB víi thêi
gian 1,5h.
A, x¸c ®Þnh ®é dµi qu·ng ®êng AB
b. viÕt ptc® cđa xe, vÏ ®å thÞ cđa
xe
c. x¸c ®Þnh vÞ trÝ cđa xe khi xe ®i
khái A 45phót
Gi¶i :
a.Qu·ng ®êng AB dµi s=v.t=60km
b. chän gèc to¹ ®é t¹i A, chiỊu d-
¬ng cïng chiỊu chun ®éng, gèc
thêi gian lóc vËt ®i qua A
ptc® cđa xe lµ x=40t
c. sau khi xe ®i ®ỵc 45phót=0,75h.
vÞ trÝ cđa xe lµ
x=30km vËy xe ë c¸ch A 30km
Bµi 2 Lúc 8 giờ một xe ô tô đi
từ Hà Nội về Hải Phòng với vận
tốc 60km/h. Cùng lúc một xe thứ
hai đi từ Hải Phòng về Hà Nội
với vận tốc 40km/h. Hà Nội cách
Hải Phòng 100km.
Chọn trục toạ độ là đường thẳng
từ HN đến HP
Gốc toạ độ tại Hà Nội
Chiều dường từ HN đến HP
Gốc thời gian lúc 8 giờ.
Ptcđ của xe đi từ Hà Nội:
x
1
= 60t
Ptcđ của xe đi từ Hải Phòng:
x
2
= 100 - 40t
Khi 2 xe gặp nhau: x
1
= x
2
⇒ t = 1 (giờ)
Vò trí 2 xe gặp nhau:
x = 60t = 60.1 = 60 (km)
Ho¹t ®éng4( phót): cđng cè, giao nhiƯm vơ vỊ nhµ
Ho¹t ®éng cđa gi¸o viªn Ho¹t ®éng cđa häc sinh Néi dung
Ra bµi tËp vỊ nhµ Nh¾c l¹i tr×nh tù c¸c bíc
gi¶i bµi to¸n chun ®éng
th¼ng ®Ịu
Rút kinh nghiệm
Tiết2 : chuyển động thẳng đều
Ngày soạn:
Ngày dạy:
I. Mục đích yêu cầu.
1. Kiến thức:
- nắm đợc đặc điểm của chuyển động thẳng đều
- viết đợc các công thức của chuyển động thẳng đều
2. Kỹ năng:
- vận dụng đợc kiến thức vào các bài tập cụ thể
3. Thái độ:
Nghiêm túc, hăng hái, nhiệt tình
4. Chuẩn bị:
- Giáo viên: giáo án, các bài tập
- Học sinh: học bài và làm bài tập
II. Tổ chức kiểm tra.
Kiểm tra: nêu đặc điểm chuyển động thẳng đều, viết phơng trình chuyển động của vật: 1vật
chuyển động thẳng đều đi qua A lúc 7h và đi qua B lúc 8h, biết AB dài 20km và chọn gốc
toạ độ tại A,gốc thời gian lúc vật đi qua A
III. Nội dung bài học.
Hoạt động1( phút): củng cố kiến thức
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung
Nêu câu hỏi
Viết các công thức lên
góc bảng
Ghi lại các bớc lên góc
bảng
Nhắc lại đặc điểm của
chuyển động thẳng đều,
đọc các công thức của
chuyển động thẳng đều,
nêu các đại lợng trong
công thức và cách áp
dụng
nêu các bớc giải bài toán
chuyển động thẳng
đều.Các lu ý khi giải bài
toán này.
I. Kiến thức
1. chuyển động thẳng đều
Định nghĩa(sgk)
Vận tốc: v=s/t
Quãng đờng: s=v.t
Ptcđ: x=x
0
+vt
Hoạt động2( phút): Vận dụng vào bài tập
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung
Đọc đề
vẽ hình và phân tích quá
trình vật lý diễn ra
chọn gốc toạ độ tại đâu,
gốc thời gian lúc nào,
chiều dơng của trục toạ
độ ntn?
Học sinh tóm tắt
Túm tt
-HN n Lng Sn
v = 40km/h lỳc 6 gi
-Bc Ninh n Lng Sn
v = 30km/h
lỳc 6gi 30 phỳt
Bc Ninh cỏch HN 30km
a.Vit PTC
b. x
góp
= ?
t
góp
= ?
II. Bài tập
B i 1.( bi tp mu) Lỳc 6 gi , 1xe ụ
tụ xut phỏt t HN i Lng Sn
vi vn tc 40km/h.Lỳc 6 gi 30
phỳt , 1 xe mỏy xut phỏt t Bc
Ninh i Lng Sn vi vn tc
30km/h.Bc Ninh nm trờn ng
HN i Lng Sn v cỏch HN
30km . Ga thit ng HN
Lng Sn l ng thng v cỏc
xe chuyn ng u
a.Vit PTC ca 2 xe. Ly gc
Quan sát các nhóm và
quản lý lớp cho hiệu quả
Nhận xét kết quả của hai
nhóm, kết luận
Đọc đề
Phân tích bài toán, vẽ
hình
Viết các phơng trình giải
bài toán
v
tb
=34,3km/h
Kết luận
c.V th ta
chia nhóm hoạt động giải
bài tập
hai nhóm lên trình bày
kết quả
Giải hệ phơng trình để có
kết quả của bài toán(hoạt
động nhóm)
ta HN , mc thi gian l lỳc
ụ tụ xut phỏt
b.Tỡm ni v lỳc 2 xe gp nhau
c.V th ta - thi gian cựa
xe trờn cựng 1 h trc
Gai
a.PTC ca ụ tụ : x = v.t = 40t
PTC ca xe mỏy :
x = x + v (t t
0
)
= 30 + 30 ( t 0,5)
b.Khi ụ tụ ui kp xe mỏy thỡ :
x = x
40t = 30 + 30 ( t 0,5) suy ra
t = 1,5 gi
Suy ra thi im gp nhau : 7 gi
30 phỳt
i im gp nhau ; x = 40 . 1,5 =
60 km
c.V th ( hc sinh t v)
Bài 2
B i 1 chic xe vt ốo .Tc ca xe
lỳc lờn ốo l 30 km/h , lỳc xung
ốo l 40 km/h
Quóng ng lờn ốo di bng
quóng ng xung ốo . Tớnh tc
trung bỡnh ca xe khi vt ốo
Hoạt động3( phút): củng cố, giao nhiệm vụ về nhà
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung
Ra bài tập về nhà Nhắc lại đặc điểm cđtđ
Rút kinh nghiệm
TiÕt 3: chun ®éng th¼ng biÕn ®ỉi ®Ịu
Ngày soạn:
Ngày dạy:
I.Mục tiêu:
1.Kiến thức:
- Nắm được đặc điểm của chuyển động thẳng biến đổi đều
-Viết được các công thức của chuyển động thẳng biến đổi đều
2.Kĩ năng:
- Cách chọn hệ qui chiếu
- Vận dụng, biến đổi các cơng thức của CĐTBĐĐ để giải các bài tập.
- Xác định dấu của vận tốc, gia tốc.
3. Thái độ:
- nghiêm túc, hoạt động năng nổ nhiệt tinh
4.Chuẩn bị:
Giáo viên: Giải trước các bài tập trong SGK và SBT.
Học sinh:
Thuộc các cơng thức của CĐTBĐĐ.
Giải các bài tập đã được giao ở tiết trước.
II.Ổn định,Kiểm tra:
- Viết các cơng thức tính: vận tốc, gia tốc, đường đi, toạ độ, cơng thức liên hệ giữa
vận tốc, gia tốc và đường đi của CĐTBĐĐ ?
III. Tiến trình giảng dạy
.Hoạt động1:Củng cố kiến thức
Trợ giúp của gv Hoạt động của hs Nội dung
nêu câu hỏi nêu đặc
điểm của chuyển
động biến đổi
đều,nhanh dần đều,
chậm dần đều
trả lời,
viết lại các công
thức tính gia tốc,vận
tốc, quang đường,
ptcđ của vật chuển
động thẳng nhanh
dần đều
I. Kiến thức cơ bản
gia tốc: a=
0
v v
v
t t
−
∆
=
∆
(t
0
=0)
vận tốc v=v
0
+at
quang đường: s=v
0
t+
1
2
at
2
phương trinh chuyển động
x=x
0
+v
0
t+at
2
Ho¹t ®éng 2: VËn dơng vµo bµi tËp
Trợ giúp của gv Hoạt động của hs Nội dung
.Tàu rời ga thì vận Đọc đề, tóm tắt đề Tóm tắt:(12sgk trang 22)
tốc ban đầu của tàu
ntn ?
. Đổi đơn vị ?
Lưu ý: Khi bài toán
không liên quan đến
vị trí vật (toạ độ x)
thì có thể không cần
chọn gốc toạ độ.
.Công thức tính gia
tốc ?
.Công thức tính
quãng đường ? (v
0
= ?)
.Hãy tìm công thức
tính thời gian dựa
vào đại lượng đã biết
là: gia tốc, vận tốc ?
.Thời gian tính từ
lúc tàu đạt vận tốc
40km/h ?
. Phương trình
chuyển động của
CĐTNDĐ ?
. Giá tị của từng
đaị lượng, dấu ?
.Tọa độ ban đầu
của xe xuất phát từ B
bằng bao nhiêu ?
.Khi 2 xe gặp nhau
thì toạ độ của chúng
ntn ?
.Thay 2 pt vào giải
pt tìm t ?
trên bảng.
Nêu cách chọn hệ
qui chiếu.
1 HS viết công thức
thay số vào tính ra
kết quả.
1 HS viết công thức
thay số vào tính ra
kết quả.
Thảo luận trong 2
phút
1 HS viết công thức
thay số vào tính ra
kết quả.
HS tính
Viết ptcđ dưới dạng
tổng quát.
HS trả lời, thay vào
công thức.
Có cùng tọa độ, tức
là:
x
1
= x
2
HS giải pt tại chỗ,
lên bảng trình bày.
CĐTNDĐ
v
0
= 0
t
1
= 1 phút = 60s
v
1
= 40km/h = 11,1m/s
a). a = ?
b). s
1
= ?
c). v
2
= 60 km/h = 16,7m/s
∆t = ?
Giải
Chọn chiều dương: là chiều cđ
Gốc thời gian: lúc tàu rời ga
a). Gia tốc của tàu:
185,0
60
1,11
t
vv
a
1
01
==
−
=
(m/s
2
)
b).Quãng đường tàu đi được trong 1 phút
(60s).
333
2
60.185,0
at
2
1
tvs
2
2
1101
==+=
(m)
b).Thời gian để tàu đạt vận tốc 60km/h
(16,7 m/s) tính từ lúc rời ga:
Từ :
2
02
t
vv
a
−
=
)s(90
185,0
7,16
a
v
a
vv
t
2
02
2
===
−
=⇒
Thời gian tính từ lúc tàu đạt vận tốc 40km/h
∆t = t
2
- t
1
= 90 - 60 = 30 (s)
Bai2:(3.19sbt)
2 xe chuyển động nhanh dần đều
a
1
= 2,5.10
-2
m/s
2
a
2
= 2.10
-2
m/s
2
AB = 400m
v
01
= 0 v
02
= 0
Giải
a).Phương trình chuyển động của xe máy
xuất phát từ A:
2
101011
ta
2
1
tvxx
++=
22
22
2
11
t25,1
2
t10.5,2
ta
2
1
x
−
−
===
Phương trình chuyển động của xe máy xuất
phát từ B:
2
202022
ta
2
1
tvxx
++=
.Nhận xét
nghiệm ?(Có thể lấy
cả 2 ngiệm không ?
Tại sao ?)
.Đổi 400s ra phút,
giây.
.Tính vận tốc của 2
xe lúc đuổi kịp nhau
Chỉ nhận nghiệm
dương, vì thời gian
không âm.
HS thảo luận đổi.
1 HS tính vận tốc xe
từ A, 1 HS tính vận
tốc xe từ B.
22
22
2
t10400
2
t10.2
400x
−
−
+=+=
b).Khi 2 xe máy gặp nhau thì x
1
= x
2
, nghĩa
là:
1,25.10
-2
t
2
= 400 + 10
-2
t
2
1,25.10
-2
t
2
- 10
-2
t
2
= 400
0,2510
-2
t
2
= 400
t = 400 (s)
- 400 (s) loại
Vậy thời điểm 2 xe đuổi kịp nhau kể từ lúc
xuất phát là:
t = 400s = 6 phút 40 giây.
c).Tại vị trí 2 xe đuổi kịp nhau:
Xe xuất phát từ A có vận tốc:
v
1
= a
1
t = 2,5.10
-2
.400 = 10m/s
Xe xuất phát từ B có vận tốc:
v
2
= a
2
t = 2.10
-2
.400 = 8m
IV. Củng cố:
- Chọn hệ qui chiếu
- Xác định: x
0
, v
0
, dấu của gia tốc.
V. Giao nhiệm vụ:
- Làm tiếp các bài tập còn lại.
Rót kinh nghiÖm
Ngµy so¹n:
Ngµy gi¶ng:
TiÕt4. Chun ®éng th¼ng biÕn ®ỉi ®Ịu
I. Mơc tiªu.
1. KiÕn thøc:
- N¾m ®ỵc c¸c c«ng thøc trong chun ®éng th¼ng biÕn ®ỉi ®Ịu.
- N¨m ®ỵc ph¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp vỊ ®éng häc chÊt ®iĨm.
2. Kü n¨ng;
- VËn dơng ®ỵc c¸c c«ng thøc vµo gi¶i c¸c bµi tËp cơ thĨ
3. Th¸i ®é
- nghiªm tóc, chó ý, tÝch cùc
4 Chn bÞ cđa GV
Gi¸o viªn C¸c ®Ị bµi tËp sgk.
Häc sinh - Lµm bµi tËp
II. Tỉ chøc kiĨm tra
1.ỉn ®Þnh
2. kiĨm tra bµi cò
- ViÕt ph¬ng tr×nh cđa chun ®éng th¼ng biÕn ®ỉi ®Ịu? C«ng thøc tÝnh vËn tèc
III. TiÕn tr×nh gi¶ng d¹y
Hoạt động1:Củng cố kiến thức
Trợ giúp của gv Hoạt động của hs Nội dung
nêu câu hỏi nêu đặc
điểm của chuyển
động biến đổi
đều,nhanh dần đều,
chậm dần đều
trả lời,
viết lại các công
thức tính gia tốc,vận
tốc, quang đường,
ptcđ của vật chuển
động thẳng nhanh
dần đều
I. Kiến thức cơ bản
gia tốc: a=
0
v v
v
t t
−
∆
=
∆
(t
0
=0)
vận tốc v=v
0
+at
quang đường: s=v
0
t+
1
2
at
2
phương trinh chuyển động
x=x
0
+v
0
t+at
2
Ho¹t ®éng2( phót): VËn dơng vµo bµi tËp
Ho¹t ®éng cđa häc sinh Ho¹t ®éng cđa gi¸o
viªn
Néi dung
- Chọn hệ quy chiếu cho
bài toán.
- Sau khi chọn hệ quy
chiếu thì nhìn bài toán
đơn giản hơn:
t
0
= 0 -> v
0
=
11,1(m/s)
t = 60s -> v =
16,7(m/s)
Vì là chuyển động thẳng
nhanh dần đều nên vận
- Sau khi chọn hệ quy
chiếu cho hs tóm tắt bài
toán và đưa ra hướng
giải.
Cho hs đưa ra mối liên
hệ giữa dấu vận tốc và
gia tốc.
Bài 13/sgk
- Hqc:
- Áp dụng công thức liên hệ:
asvv 2
2
0
2
=−
mà suy ra:
Bài 14/sgk
)/(077,0
1000.2
1,1167,16
2
2
22
2
0
2
sm
s
vv
a
=
−
=
−
=
tốc và gia tốc cùng dấu.
- Chọn hệ quy chiếu cho
bài toán.
- Sau khi chọn hệ quy
chiếu thì nhìn bài toán
đơn giản hơn:
t
0
= 0 -> v
0
=
11,1(m/s)
t = 120s -> v = 0(m/s)
Vì là chuyển động thẳng
chậm dần đều nên vận
tốc và gia tốc ngược dấu.
- Chọn hệ quy chiếu cho
bài toán.
- Sau khi chọn hệ quy
chiếu thì nhìn bài toán
đơn giản hơn:
t
0
= 0 -> v
0
= 10(m/s)
t = ? -> v = 0 và s =
20(m)
Vì là chuyển động thẳng
chậm dần đều nên vận
tốc và gia tốc ngược dấu.
- Sau khi chọn hệ quy
chiếu cho hs tóm tắt bài
toán và đưa ra hướng
giải.
- Sau khi chọn hệ quy
chiếu cho hs tóm tắt bài
toán và đưa ra hướng
giải.
NhËn xÐt bµi lµm cđa häc
sinh
- Hqc:
a) Gia tốc của xe:
)/(0925,0
120
1,110
2
0
0
sm
tt
vv
a −=
−
=
−
−
=
b) Quãng đường đi được:
Từ công thức:
asvv 2
2
0
2
=−
mà suy ra :
( )
)(666
0925,02
1,110
2
2
2
0
2
m
a
vv
s =
−
−
=
−
=
Bài 15/sgk
- Hqc:
a) Gia tốc của xe:
b) Thời gian hãm phanh:
p dụng công thức vận tốc: v = v
0
+
a.t nên ta có 0 = 10 -2,5.t => t = 4(s)
Ho¹t ®éng 3( phót): VËn dơng cđng cè
Ho¹t ®éng cđa häc sinh Ho¹t ®éng cđa gi¸o viªn Néi dung
- Th¶o ln tr¶ lêi c¸c c©u
hái 3.2- 3.6 SBTVL10CB
Nªu c©u hái . NhËn xÐt tr¶
lêi cđa nhãm.
Ho¹t ®éng 4( phót): Híng dÉn vỊ nhµ
Ho¹t ®éng cđa häc sinh Ho¹t ®éng cđa gi¸o viªn Néi dung
- Lµm bµi tËp 3.13 ,3.14 - Nªu c©u hái vµ bµi t¹p vỊ nhµ.
Ngµy so¹n:
Ngµy gi¶ng:
TiÕt5. Sù r¬i tù do, chun ®éng
trßn ®Ịu
I. Mơc tiªu.
1.Kiến thức:
)/(5,2
20.2
100
2
2
2
2
0
2
sm
s
vv
a
−=
−
=
−
=
- Củng cố kiến thức của chuyển động rơi tự do.
- Củng cố kiến thức của chuyển động tròn đều.
2.Kó năng:
- Dựa vào các công thức của chuyển động rơi tự do giải được các bài tập có liên quan
đến: quãng đường (độ cao), thời gian rơi, vận tốc plúc vật chạm đất, độ cao cực đại và
vận tốc ném lên để vật đạt được độ cao cho trước.
- Dựa vào các công thức của chuyển động tròn đều giải được các bài tập có liên quan
3. Th¸i ®é
- nghiªm tóc, chó ý, tÝch cùc
II. Chn bÞ cđa GV
1. Gi¸o viªn.
- C¸c ®Ị bµi tËp sgk.
- Biªn so¹n s¬ ®å c¸c bíc c¬ b¶n ®Ĩu gi¶i bµi tËp.
2. Häc sinh
- Thuộc các kiến thức của chuyển động rơi tự do, các công thức của chuyển động tròn đều.
- Xem l¹i kiÕn thøc to¸n häc gi¶i ph¬ng tr×nh bËc hai.
III. Tỉ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
Ho¹t ®éng1(5phót): KiĨm tra bµi cò
Nªu ®Ỉc ®Øªm cđa sù r¬i tù do vµ c¸c c«ng thøc cđa chóng, thÕ nµo lµ gia tèc r¬i tù do
Ho¹t ®éng2( phót): cđng cè kiÕn thøc
Mơc tiªu: cđng cè lý thut vỊ sù r¬i tù do
Ho¹t ®éng cđa gi¸o viªn Ho¹t ®éng cđa häc sinh Néi dung
LÊy vÝ dơ vỊ sù r¬i tù do
Nªu sù hiĨu biÕt cđa em
vỊ r¬i tù do
Nªu chun ®éng trßn
®Ịu
Nªu c¸c c«ng thøc vµ ý
nghÜa cđa c¸c c«ng thøc
Chu k× lµ thêi gian mµ vËt
®i ®ỵc 1 vßng
TÇn sè lµ sè vßng mµ vËt
®i ®ỵc trong 1 gi©y
Nªu ®Ỉc ®iĨm cđa sù r¬i
tù do vµ ®Ỉc ®iĨm cđa
gia tèc r¬i tù do
Lµ ®é dµi ®êng ®i vËt ®i
®ỵc trong mét ®¬n vÞ
thêi gian
Gãc mµ vËt qt ®ỵc
trong mét ®¬n vÞ thêi
gian
Nªu ®Ỉc ®iĨm cđa gia
tèc híng t©m
I. Lý thut:
1.Sù r¬i tù do
-ph¬ng: th¼ng ®øng
- chiỊu tõ trªn xng díi
- lµ chun ®éng th¼ng nhanh
dÇn ®Ịu
- c¸c c«ng thøc
V=g.t ; s=gt
2
/2
Gia tèc r¬i tù do g
Phơ thc vµo vÞ trÝ kh¶o s¸t
2 Chun ®éng trßn ®Ịu:
Lµ chun ®éng cã q ®¹o lµ
®êng trßn vµ cã tèc ®é trung
b×nh trªn mäi cung trßn lµ nh
nhau
C¸c c«ng thøc:
tèc ®é dµi v =
t
s
∆
∆
tèc ®é gãc
t∆
∆
=
α
ω
®¬n vÞ rad/s
chu k×, tÇn sè
T=
ω
Π2
(s); f=1/T =
Π2
ω
(hz)
C«ng thøc liªn hƯ gi÷a tèc ®é
dµi vµ tèc ®é gãc v = rω
Gia tèc cđa vËt:
- ph¬ng: ph¸p tun víi q
®¹o
- chiỊu híng vµo t©m cđa c®
- ®é lín a
ht
=
r
v
2
=r
ω
2
Ho¹t ®éng3: VËn dơng vµo bµi tËp
Mơc tiªu: VËn dơng ®ỵc c¸c c«ng thøc vµo c¸c bµi tËp
Hoạt động của HS Trợ giúp của GV Nội dung
Tóm tắt và phân tích bài
toán
Từng nhóm hoàn thành
yêu cầu của GV.
chÐp ®Ị
tãm t¾t
ph©n tÝch bµi to¸n
nªu híng gi¶i
lµ vËt quay ®ỵc 1 gãc 10
Π
rad trong 2 gi©y
gi¶i bµi tËp
nªu kÕt qu¶
Bài 1: Một vật rơi tự do từ
độ cao 20m xuống đất. Tính
thời gian vật rơi và vận tốc
khi vật chạm đất ?
Mét vËt chun ®éng trßn ®Ịu
quay ®ỵc 5vßng trong 2gi©y vµ
cã b¸n kÝnh q ®¹o lµ0,5m.
x¸c ®Þnh tèc ®é gãc chu k× tÇn
sè vµ gia tèc híng t©m cđa vËt
Gi¶i thÝch 5vßng trong 2gi©y
lµ ntn
Kết luận
II. Bài tập
Bài1
Tóm tắt:
s = 20m
t = ?
v = ?
Giải
Thời gian vật rơi ø:
Ta có: s =
2
1
gt
2
=>
t=
g
s2
t =
10
20.2
= 2 (s)
Vận tốc khi vật chạm đất :
Thế t vào CT : v=g.t
=> v = 10.2 = 20 (m/s)
Bµi 2:
Tãm t¾t:
5vßng trong2 gi©y
R=0,5m
tÝnh:
ω
,T,f,a
ht
v
Gi¶i:
Ta cã 5vßng trong 2 gi©y tøc
vËt quay ®ỵc10
Π
rad trong 2
gi©y
Tèc ®é gãc cđa vËt
t∆
∆
=
α
ω
=10
Π
/2=5
Π
rad/s
Chu k× cđa vËt T=
ω
Π2
=0,4s
TÇn sè cđa vËt
f=1/T =
Π2
ω
=2,5Hz
tèc ®é dµi cđa vËt
v = rω=0,5.5
Π
=2,5
Π
m/s
gia tèc híng t©m cđa vËt
a
ht
=
r
v
2
= r
ω
2
=0,5.(5
Π
)
2
= 125m/s
2
Hoạt động 4 Củng cố, Dặn dò:
Củng cố- Các công thức của chuyển động rơi tự do.
Dặn dò- Chuẩn bò bài tập sau đây cho tiết sau sửa: 12 trang27, 13 trang 34 , 8 trang 38
Phiếu học tập
C©u 1: Mét vËt ®ỵc th¶ r¬i tù do tõ ®é cao h = 10 m t¹i n¬i cã g = 10 m/s
2
. Thêi gian vËt r¬i lµ:
A. 1s B.
2
s C.
3
s D. 2s
C©u 2: Mét vËt ®ỵc th¶ r¬i tù do tõ ®é cao h = 20 m vËn tèc lóc ch¹m ®Êt lµ:
A. 10 m/s B. 20 m/s C .30m/s D.40m/s.
C©u 3: C¸c c«ng thøc liªn hƯ gi÷a tèc ®é gãc
w
víi chu kú T vµ gi÷a tèc ®é gãc
w
tÇn sè f trong
chun ®éng trßn ®Ịu lµ:
A.
w
=
T
π
2
;
w
=
π
2
f B.
w
=
π
2
T ;
w
=
π
2
f
C.
w
=
π
2
T;
w
=
f
π
2
D.
w
=
T
π
2
;
w
=
f
π
2
C©u 4: Chu kú T cđa chun ®éng trßn ®Ịu lµ :
A. Thêi gian ®Ĩ vËt ®i ®ỵc mét vßng B. Thêi gian ®Ĩ vËt ®i ®ỵc 2 vßng
C. Thêi gian ®Ĩ vËt ®i ®ỵc 3 vßng D. Thêi gian ®Ĩ vËt ®i ®ỵc 4 vßng
C©u 5: Mét qu¹t m¸y quay víi tÊn sè 400 vßng/ phót c¸nh qu¹t dµi 0,8 m. Tèc ®é dµi cđa mét
®iĨm ë ®Çu c¸nh qu¹t lµ:
A. 31,5 m/s B. 32,5 m/s C. 33,5 m/s D. 34,5 m/s
Ngµy so¹n:
Ngµy gi¶ng:
TiÕt6 §éng häc chÊt ®iĨm
I. Mơc tiªu.
1. Kiến thức:
- Vận dụng các cơng thức trong chương để giải được các bài tập có liên quan.
- Nhớ và phát biểu lại được các khái niệm và kết luận ở trong chương.
2. Kỹ năng:
- Rèn luyện óc phân tích, tổng hợp và tư duy logic.
- Biết cách trình bày kết quả giải bài tập.
3. Th¸i ®é
- nghiªm tóc, chó ý, tÝch cùc
II. Chn bÞ cđa GV
1. Gi¸o viªn.
- C¸c ®Ị bµi tËp sgk.
- Biªn so¹n s¬ ®å c¸c bíc c¬ b¶n ®Ĩu gi¶i bµi tËp.
2. Häc sinh
- Xem lại kiến thức trong chương.
III. ph ¬ng ph¸p: thut tr×nh, ph¸t vÊn ho¹t ®éng nhãm
III. Tỉ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
Hoạt động 1: Hs trả lời các câu hỏi trắc nghiệm khách quan về các kiến thức trong chương.
Môc tiªu: cñng cè kiÕn thøc lý thuyÕt cña ch¬ng
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
- Khi HS trả lời phương án lựa chọn, yêu cầu HS đó hoặc
HS ở dưới lớp giải thích vì sao lại lựa chọn câu đó và tại
sao các câu kia lại sai.
- Thông báo đáp án đúng và nhận xét các câu trả lời của
HS.
- Trả lời câu hỏi.
- Nhận xét câu trả lời của bạn.
Nội dung các câu hỏi trắc nghiệm:
Câu 1: Ghép nội dung của 2 cột để trở thành một câu đúng.
1. Vectơ vận tốc
v
không đổi
là đặc trưng của
a. Công thức tính vận tốc của chuyển động thẳng biến đổi
đều.
2. Vectơ gia tốc
a
không đổi
là đặc trưng của
b. Phương trình tọa độ của chuyển động thẳng biến đổi
đều.
3.
t
s
v =
là
c. Công thức tính quãng đường của chuyển động rơi tự do.
4.
t
s
v
∆
∆
=
là
d. Công thức liên hệ giữa vận tốc dài và vận tốc góc của
chuyển động tròn đều.
5. v = v
0
+ at là
đ. Công thức tính gia tốc hướng tâm theo vận tốc góc
trong chuyển động tròn đều.
6.
2
00
2
1
attvxx ++=
là
e. Chuyển động thẳng đều.
7. v
2
– v
0
2
= 2as là
g. Công thức tính gia tốc hướng tâm theo vận tốc dài trong
chuyển động tròn đều.
8.
2
2
1
gth =
là
h. Công thức tính vận tốc tức thời.
9. v = R
ϖ
là
i. Là công thức tính vận tốc của vật 1 đối với vật 3 theo
vận tốc của vật 1 đối với vật 2 và vận tốc của vật 2 đối với
vật 3.
10.
R
v
a
2
=
là
k. Công thức tính vận tốc trung bình.
11. a = R
2
ϖ
là
l. Chuyển động thẳng biến đổi đều.
12.
231213
vvv
+=
m. Công thức tính gia tốc theo vận tốc và đường đi.
Câu 2: Khi đồng hồ quay đều thì mọi điểm trên kim có cùng:
A. vận tốc góc B. vận tốc dài
C. đường đi D. gia tốc.
Câu 3: Đại lượng nào sau đây có độ lớn không đổi khi vật chuyển động tròn đều?
A. Vận tốc góc. B. Vectơ vận tốctức thời
C. Vectơ gia tốc hướng tâm D. Cả 3 câu đều đúng.
Câu 4: Điều nào sau đây là đúng khi nói về chuyển động rơi tự do của các vật?
A. Tại mọi nơi trên Trái Đất, các vật rơi tự do cùng một gia tốc.
B. Vt ri t do luụn cú phng thng ng v cú chiu t trờn xung.
C. Vt ri t do ớt chu sc cn ca khụng khớ hn cỏc vt ri bỡnh thng khỏc.
D. Gia tc ri t do ph thuc vo khi lng ca vt c th ri.
Hot ng 2: Hs gii cỏc BT nh da trờn cỏc cõu hi trc nghim.
Mục tiêu: Vận dụng đợc kiến thức vào các bài tập đơn giản
Hot ng ca GV Hot ng ca HS
- Ln lt t cõu hi cho hs - Yờu cu HS tho
lun theo nhúm gm 4 HS ngi 2 bn k nhau,
vit li gii gii thớch cho phng ỏn la chn
ca mỡnh
- Thụng bỏo ỏp ỏn ỳng v nhn xột cỏc cõu
tr li ca HS.
- Tho lun nhúm a ra phng ỏn
la chn, cng nh li gii thớch cho ỏp
ỏn ú
- Theo dừi phn trỡnh by ca bn
- Nhn xột cõu tr li ca bn.
Ni dung cỏc cõu hi trc nghim:
Cõu 1: Xột mt bỏnh xe bỏn kớnh R, quay u quanh trc vi vn tc gúc
. Xột mt im trờn
vnh bỏnh xe (1) v mt im nm trung im bỏnh xe.
C1.1. Vn tc di ca 2 im ú l:
A. v
1
= 2v
2
B. v
2
= 2v
1
C. v
1
= v
2
D. Mt kt qu khỏc.
C1.2. Chu kỡ quay ca 2 im ú l:
A. T
1
= 2T
2
B. T
2
= 2T
1
C. T
1
= T
2
D. Mt kt qu khỏc.
C1.3. Gia tc ca chỳng l:
A. a
1
= 2a
2
B. a
2
= 2a
1
C. a
1
= 4a
2
D. a
2
= 4a
1
Cõu 2: Mt cht im C u trờn mt qu o trũn, bỏn kớnh 0,4m. Bit rng vn tc gúc ca
nú l 5 vũng/giõy. Hóy xỏc nh vn tc gúc v gia tc hng tõm ca nú?
(Ly
2
= 10)
A. = 5 rad/s, a
ht
= 10 m/s
2
. B. = 5 rad/s, a
ht
= 390 m/s
2
.
C. = 10 rad/s, a
ht
= 400 m/s
2
. D. = 10 rad/s, a
ht
= 64 m/s
2
.
Cõu 3: Mt dũng sụng rng 60m, nc chy vi vn tc 1m/s i vi b. Mt chic thuyn i
trờn sụng vi vn tc 3m/s.
C3.1. Vn tc ca thuyn i vi b khi xuụi dũng l:
A. 4 m/s B. 2 m/s C. 3,2 m/s D. Mt kt qu khỏc.
C3.2. Vn tc ca thuyn i vi b khi ngc dũng l:
A. 4 m/s B. 2 m/s C. 3,2 m/s D. Mt kt qu khỏc.
Cõu 4: Vn tc u ca mt cht im chuyn ng dc theo trc Ox l -6cm/s khi nú gc to
. Bit gia tc ca nú khụng i bng Vn tc ca nú sau 3s l
A. 30cm/s. B. 24cm/s. C. -18cm/s. D. 18cm/s.
4.Dn dũ:Chun b tit sau kim tra 1 tit
Ngµy so¹n:
Ngµy gi¶ng:
TiÕt7. Ba ®Þnh lt niut¬n
I. Mơc tiªu.
1. KiÕn thøc:
-cđng cè kiÕn thøc néi dung cđa ba ®Þnh lt niut¬n.
- cđng cè lý thut vỊ träng lùc, qu¸n tÝnh, khèi lỵng, lùc vµ ph¶n lùc
2. Kü n¨ng;
- vËn dơng c¸c c«ng thøc cđa ®Þnh lt II niu t¬n vµo c¸c bµi tËp
- BiÕt vËn dơng lý thut cđa ba ®Þnh lt ®Ĩ gi¶i thÝch c¸c hiƯn tỵng tù nhiªn
3.Th¸i ®é:
- nghiªm tóc, chó ý, ho¹t ®éng tÝch cùc
II. Chn bÞ cđa GV
1. Gi¸o viªn.
- Gi¶i tríc c¸c bµi tËp ®Ĩ l¬ng tríc ®ỵc khã kh¨n, víng m¾c cđa HS
2. Häc sinh
¤n l¹i ba ®Þnh lt niut¬n
III. ph ¬ng ph¸p: thut tr×nh, ph¸t vÊn, ho¹t ®éng nhãm
IV. Tỉ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
Ho¹t ®éng1( phót): KiĨm tra bµi cò
HS1: Phát biểu đònh luật I Newton.
Phát biểu và viết hệ thức của đònh luật II Newton
HS2: Phát biểu và viết hệ thức của đònh luật III Newton
Nêu những đặc điểm của lực và phản lực trong tương tác giữa hai vật
Ho¹t ®éng2 ( phót): cđng cè lÝ thut
Mơc tiªu: cđng cè l¹i c¸c kiÕn thøc vỊ ba ®Þnh lt niu t¬n
Ho¹t ®éng cđa häc sinh Ho¹t ®éng cđa gi¸o viªn Néi dung
Nªu c©u tr¶ lêi
1.Định luật I Niu-tơn :
Nếu một vật khơng chịu
Nªu c©u hái
ViÕt néi dung chđ u lªn
b¶ng
1.Định luật I Niu-tơn :
Ý nghĩa : cho thấy mọi
vật đều có xu hướng bảo tồn
vận tốc của mình . Tính chật
tác dụng của lực nào
hoặc chịu tác dụng của
các lực có hợp lực bằng
khơng, thì vật giữ ngun
trạng thái đứng n hoặc
chuyển động thẳng đều
2.Đính luật II Niu-tơn :
Gia tốc của một vật ln
cùng hướng với lực tác
dụng lên vật . Độ lớn của
gia tốc tỉ lệ thuận với độ
lớn của lực tác dụng lên
vật và tỉ lệ nghịch với
khối lượng của vật
3.Định luật III Niu-tơn :
Nếu vật A tác dụng lên
vật B một lực
AB
F
thì vật
B cũng tác dụng trở lại
vật A một phản lực
BA
F
(các lực đó gọi là các lực
tương tác ) . Hai vật
tương tác với nhau bằng
những lực trực đối :
BAAB
FF
−=
Định luật I Niu-tơn, Ý
nghĩa
2.Đính luật II Niu-tơn, Ý
nghĩa
Quy tắc hợp lực của hai
lực đồng quy :
3.Định luật III Niu-tơn :
đó gọi là qn tính
2.Đính luật II Niu-tơn :
a
m
F
=
Ý nghĩa : + vật có khối lượng
càng lớn thì càng khó thay đổi
vận tốc , tức là có qn tính
càng lớn . Vậy khối lượng là
đại lượng đặc trưng cho mức
qn tính của vật
Quy tắc hợp lực của hai lực
đồng quy :
3.Định luật III Niu-tơn :
BAAB
FF
−=
Ho¹t ®éng3 ( Phót): VËn dơng
Mơc tiªu: vËn dơng c¸c kiÕn thøc vµo bµi tËp
Ho¹t ®éng cđa häc sinh Ho¹t ®éng cđa gi¸o viªn Néi dung
chÐp ®Ị
.Học sinh lên bảng tóm
tắt
.
16
49
20
35
2
2
1
2
2
1
=
=
=
t
t
a
a
.
Bài 1: Một xe lăn khối
lượng 40 kg , chịu tác dụng
của một lực kéo theo
phương ngang và có độ lớn
khơng đổi , chuyển động
khơng có vận tốc ban đầu
một đoạn đường AB hết 20s
. Nếu chất lên một kiện
hàng và cũng kéo xe bằng
lực có độ lớn như cũ thì xe
đi đoạn AB hết 35s . Tính
khối lượng của kiện hàng .
Bỏ qua các lực cản
.Yêu cầu HS tóm tắt.
.lËp tØ sè gi÷a hai gia tèc
lËp tØ sè gi÷a hai khèi l-
T ĨM TẮT
m
kg
x
40=
khơng chở hàng xe đi đoạn AB
hết t
s20
1
=
chở hàng xe đi đoạn AB hết t
s35
2
=
Khối lượng hàng m
h
GIẢI
Gọi chiều dài đoạn đường AB
là l , gia tốc của xe trong hai
trường hợp là a
21
,a
, thời gian
xe chuyển động trong mỗi
trường hợp là t
21
,t
. Ta có :
l =
22
2
22
2
11
tata
=
.
16
49
2
1
==
+
a
a
m
mm
x
hx
.HS giải theo nhóm,
trình bày kết quả lên
bảng, các nhóm nhận xét
.Học sinh lên bảng tóm
tắt
.
amF
=
.
.
.HS giải theo nhóm,
trình bày kết quả lên
bảng, các nhóm nhận xét
ỵng
. Yêu cầu của đề bài là
gì
.làm thế nào để tính
được ?
.Giáo viên nhận xét, sửa
chữa.
Bài 2: Một chiếc xe khối
lượng m = 100kg đang chạy
với vận tốc 30,6 km/h thì
hãm phanh . Biết lực hãm là
250 N . Tìm qng đường
xe còn chạy thêm trước khi
dừng hẳn .
.Yêu cầu HS tóm tắt.
.tÝnh gia tèc cđa vËt
. Yêu cầu của đề bài là
gì
.làm thế nào để tính
được ?
.Giáo viên nhận xét, sửa
chữa.
Từ đó :
16
49
20
35
2
2
1
2
2
1
=
=
=
t
t
a
a
lực kéo trong hai trường hợp
là như nhau Theo định luật hai
Niu-tơn F
21
)( ammam
hxx
+==
Vậy
16
49
2
1
==
+
a
a
m
mm
x
hx
Giải ra ta được : m
kgm
xh
5,82
16
33
==
Tãm t¾t
M=100kg
V
0
=30,6km/f
F=250N
V=0 m/s
S=?
Gi¶i
Lực tác dụng lên xe khi xe hãm
phanh : lực hãm
Theo định luật II Newton :
amF
=
Chiếu phương trình lên
hướng chuyển động : -F = m . a
Gia tốc chuyển động :
a =
2
/5,2 sm
m
F
−=−
Khi xe bắt đầu hãm phanh : v
smhkm /5,8/6,30
0
==
Khi xe dừng : v = 0
Qng đường xe chạy thêm :
s =
m
a
vv
45,14
2
2
0
2
=
−
Ho¹t ®éng 5( phót): Híng dÉn vỊ nhµ
Ho¹t ®éng cđa häc sinh Ho¹t ®éng cđa gi¸o viªn Néi dung
VỊ nhµ «n tËp
Ngµy so¹n:
Ngµy gi¶ng:
TiÕt8 Ba ®Þnh lt niut¬n
I. Mơc tiªu.
1. KiÕn thøc:
-cđng cè kiÕn thøc néi dung cđa ba ®Þnh lt niut¬n.
- cđng cè lý thut vỊ träng lùc, qu¸n tÝnh, khèi lỵng, lùc vµ ph¶n lùc
2. Kü n¨ng;
- vËn dơng c¸c c«ng thøc cđa ®Þnh lt II niu t¬n vµo c¸c bµi tËp
- BiÕt vËn dơng lý thut cđa ba ®Þnh lt ®Ĩ gi¶i thÝch c¸c hiƯn tỵng tù nhiªn
3.Th¸i ®é:
- nghiªm tóc, chó ý, ho¹t ®éng tÝch cùc
II. Chn bÞ cđa GV
1. Gi¸o viªn.
- Gi¶i tríc c¸c bµi tËp ®Ĩ l¬ng tríc ®ỵc khã kh¨n, víng m¾c cđa HS
2. Häc sinh
¤n l¹i ba ®Þnh lt niut¬n
III. ph ¬ng ph¸p: thut tr×nh, ph¸t vÊn, ho¹t ®éng nhãm
IV. Tỉ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
Ho¹t ®éng1( phót): KiĨm tra bµi cò
HS1: Phát biểu đònh luật I Newton.
Phát biểu và viết hệ thức của đònh luật II Newton
HS2: Phát biểu và viết hệ thức của đònh luật III Newton
Nêu những đặc điểm của lực và phản lực trong tương tác giữa hai vật
Ho¹t ®éng2 ( phót): cđng cè lÝ thut
Mơc tiªu: cđng cè l¹i c¸c kiÕn thøc vỊ ba ®Þnh lt niu t¬n
Ho¹t ®éng cđa häc sinh Ho¹t ®éng cđa gi¸o viªn Néi dung
Nªu c©u tr¶ lêi
1.Định luật I Niu-tơn :
Nếu một vật khơng chịu
tác dụng của lực nào
hoặc chịu tác dụng của
các lực có hợp lực bằng
khơng, thì vật giữ ngun
trạng thái đứng n hoặc
chuyển động thẳng đều
2.Đính luật II Niu-tơn :
Gia tốc của một vật ln
cùng hướng với lực tác
dụng lên vật . Độ lớn của
gia tốc tỉ lệ thuận với độ
lớn của lực tác dụng lên
Nªu c©u hái
ViÕt néi dung chđ u lªn
b¶ng
Định luật I Niu-tơn, Ý
nghĩa
2.Đính luật II Niu-tơn, Ý
nghĩa
Quy tắc hợp lực của hai
lực đồng quy :
1.Định luật I Niu-tơn :
Ý nghĩa : cho thấy mọi
vật đều có xu hướng bảo tồn
vận tốc của mình . Tính chật
đó gọi là qn tính
2.Đính luật II Niu-tơn :
a
m
F
=
Ý nghĩa : + vật có khối lượng
càng lớn thì càng khó thay đổi
vận tốc , tức là có qn tính
càng lớn . Vậy khối lượng là
đại lượng đặc trưng cho mức
qn tính của vật
Quy tắc hợp lực của hai lực
vật và tỉ lệ nghịch với
khối lượng của vật
3.Định luật III Niu-tơn :
Nếu vật A tác dụng lên
vật B một lực
AB
F
thì vật
B cũng tác dụng trở lại
vật A một phản lực
BA
F
(các lực đó gọi là các lực
tương tác ) . Hai vật
tương tác với nhau bằng
những lực trực đối :
BAAB
FF
−=
3.Định luật III Niu-tơn :
đồng quy :
3.Định luật III Niu-tơn :
BAAB
FF
−=
Ho¹t ®éng3 ( Phót): VËn dơng
Mơc tiªu: vËn dơng c¸c kiÕn thøc vµo bµi tËp
Ho¹t ®éng cđa häc sinh Ho¹t ®éng cđa gi¸o viªn Néi dung
chÐp ®Ị
.Học sinh lên bảng tóm
tắt
m = m
1
+ m
2
=
1
a
F
+
2
a
F
=
a
F
.HS giải theo nhóm,
trình bày kết quả lên
bảng, các nhóm nhận xét
.Học sinh lên bảng tóm
tắt
.
amF
=
.
B i 1:à Lực F truyền cho vật
khối lượng m
1
gia tốc 2m/s
2
, truyền cho vật khối lượng
m
2
gia tốc 6m/s
2
. Hỏi lực F
sẽ truyền cho vật khối lượng
m = m
1
+ m
2
một gia tốc là
bao nhiêu .
.Yêu cầu HS tóm tắt.
.tÝnh gia tèc
tÝnh khèi lỵng cđa m
1
, m
2
råi tÝnh m
1
+m
2
. Yêu cầu của đề bài là
gì
.làm thế nào để tính
được ?
.Giáo viên nhận xét, sửa
chữa.
B i 2: à Một quả bóng có m
= 0,2 kg bay với vận tốc v
0
= 25m/s đến đập vng góc
vào một bức tường rồi bật
trở lại theo phương cũ với
vận tốc 54 km/h . Thời gian
va chạm là 0,05s
Tính lực do tường tác dụng
lên bóng
Tóm tắt:
a
1
= 2 m/s
2
a
2
= 6
m=m
1
+m
2
a = ?
Gi¶i
Theo định luật II Newton :
F = m
1
a
1
suy ra m
1
=
1
a
F
F = m
2
a
2
suy ra m
2
=
2
a
F
Suy ra
m = m
1
+ m
2
=
1
a
F
+
2
a
F
=
a
F
do đó
21
111
aaa
+=
Vậy a = 1,5 m/s
2
Tãm t¾t
m = 0,2 kg
v
0
= 25m/s
v = 54 km/h .
t= 0,05s
F=?
GIẢI
.HS giải theo nhóm,
trình bày kết quả lên
bảng, các nhóm nhận xét
. .Yêu cầu HS tóm tắt.
.vËn tèc cđa vËt lóc tríc
vµ lóc sau cã híng ntn?
.làm thế nào để tính
được ?
.Giáo viên nhận xét, sửa
chữa.
Lấy chiều d¬ng cđa trơc to¹ ®é
là chiều quả bóng bật ra
Ta có v
0
= 25m/s
v = 15m/s
∆
v=15- (-25)=40m/s
suy ra v = - v
0
+ at
a = 800m/s
2
F = m.a = 0,2 .800 = 160N
Ho¹t ®éng 5( phót): Híng dÉn vỊ nhµ
Ho¹t ®éng cđa häc sinh Ho¹t ®éng cđa gi¸o viªn Néi dung
VỊ nhµ «n tËp
Rót kinh nghiƯm
Ngµy so¹n:
Ngµy gi¶ng:
TiÕt9. ph¬ng ph¸p ®éng lùc häc
I. Mơc tiªu.
1. KiÕn thøc:
-cđng cè kiÕn thøc néi dung cđa ba ®Þnh lt niut¬n.
- n¾m ®ỵc lý thut vỊ c¸c lùc ma s¸t, lùc hÊp dÉn, lùc ®µn håi
2. Kü n¨ng;
- vận dụng các công thức của định luật II niu tơn, và công thức của các lực đàn hồi, lực ma sát,
lực hấp dẫn vào các bài tập
- Biết vận dụng lý thuyết của ba định luật để giải thích các hiện tợng tự nhiên
3.Thái độ:
- nghiêm túc, chú ý, hoạt động tích cực
II. Chuẩn bị của GV
1. Giáo viên.
- Giải trớc các bài tập để lơng trớc đợc khó khăn, vớng mắc của HS
2. Học sinh
Ôn lại ba định luật niutơn, các lực ma sát. lực hấp dẫn, lực đàn hồi
III. ph ơng pháp: thuyết trình, phát vấn, hoạt động nhóm
IV. Tổ chức các hoạt động dạy và học
Hoạt động1( phút): Kiểm tra bài cũ
HS1: phát biểu nội dung định luật vạn vật hấp dẫn, viết công thức của nó
HS2: phát biểu nội dung định luật Húc, viết hệ thức định luật húc
Hoạt động2 ( phút): củng cố lí thuyết
Mục tiêu: củng cố lại các kiến thức về ba định luật niu tơn
Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên Nội dung
Nêu câu trả lời
11.nh lut vn vt hp
dn :
Lc hp dn gia hai vt
(coi nh cht im ) t l
thun vi tớch cỏc khi
lng ca chỳng v t l
nghch vi bỡnh phng
khng cỏch gia chỳng
2.Lc n hi : l lc
xut hin khi mt vt b
bin dng n hi , v cú
xu hng chng li
nguyờn nhõn gõy ra bin
dng
Lc ma sỏt ngh
msn
F
ch
xut hin khi cú ngoi lc
F
tỏc dng lờn vt .
msn
F
cõn bng vi
F
- Lc ma sỏt ngh cc
i t l thun vi ỏp lc
N ca vt lờn mt tip xỳc
:
msn
F
N
n
à
: - Khi
mt vt ln trờn nt vt
khỏc , lc ma sỏt ln xut
hin ch tip xỳc gia
hai vt v cú tỏc dng cn
tr s ln ú . Vi cựng
Nêu câu hỏi
Viết nội dung chủ yếu lên
bảng
nh lut vn vt hp dn
gia tc trng trơng
nh lut Hỳc i vi lũ
xo :
3.Lc ma sỏt :
1.nh lut vn vt hp dn :
F
2
21
r
mm
G
hd
=
trong ú G = 6,67.10
l
kg
mN
2
2
11
.
hng s hp dn ; m
1
, m
2
l
khi lng ca hai vt ; r l
khong cỏch gia chỳng
Biu thc ca gia tc trng
lc : sỏt mt t : g
2
0
R
M
G=
cao h t mt t lờn :
g =
2
)( hR
M
G
+
( R l bỏn kớnh Trỏi t )
nh lut Hỳc i vi lũ xo :
Trong gii hn n hi ca mt
lũ xo , lc n hi t l thun
vi bin dng ca lũ xo ú :
F
hd
= -k.
l
3.Lc ma sỏt :
- Lc ma sỏt trt luụn ngc
chiu vi vn tc ca vt , v
cú ln t l thun vi ỏp lc
ca vt lờn mt tip xỳc : F
N
tmst
à
=
một áp lực N như nhau ,
lực ma sta1 lăn nhỏ hơn
lực ma sát trượt hàng
chục lần
Ho¹t ®éng3 ( Phót): VËn dơng
Mơc tiªu: vËn dơng c¸c kiÕn thøc vµo bµi tËp
Ho¹t ®éng cđa häc sinh Ho¹t ®éng cđa gi¸o viªn Néi dung
chÐp ®Ị
.Học sinh lên bảng tóm
tắt
2
2
2
0
)(
+
=
+
=
hR
R
hR
R
g
g
.HS giải theo nhóm,
trình bày kết quả lên
bảng, các nhóm nhận xét
.Học sinh lên bảng tóm
tắt
.
amF
=
.
B i 1à : Tìm gia tốc rơi tự do
ở nơi có độ cao bằng nửa
bán kính Trái Đất . Cho biết
gia tốc rơi tự do trên mặt đất
là g
o
= 9,81 m/s
2
.Yêu cầu HS tóm tắt.
.tÝnh gia tèc g ë trªn mỈt
®Êt, lÊy th¬ng sè g/g
0
. Yêu cầu của đề bài là
gì
.làm thế nào để tính
được ?
.Giáo viên nhận xét, sửa
chữa.
B i2à : Một vật khối lượng m
= 2kg đặt trên mặt bàn nằm
ngang . Hệ số ma sát giữa
mặt bàn và vật là k = 0,25 .
Tác dụng lên vật một lực
F
song song với mặt bàn . Cho
g = 10 m/s
2
.
Tính gia tốc chuyển động
của vật trong mỗi trường
hợp sau :
a) F = 4N
. .Yêu cầu HS tóm tắt.
.vËn dơng ph¬ng ph¸p
®éng lùc häc
.vÏ h×nh
.làm thế nào để tính
được ?
Tóm tắt:
g
o
= 9,81 m/s
2
h
= R/2
g = ?
Gi¶i
Biểu thức gia tốc rơi tự do :
- tại nơi có độ cao h :
g =
2
)( hR
M
G
+
- trên mặt
đất (h = 0): g
2
0
R
M
G=
Suy ra
2
2
2
0
)(
+
=
+
=
hR
R
hR
R
g
g
g =
0
2
.g
hR
R
+
Mà theo đề :
h =
2
R
Nên g =
2
0
/36,4.
9
4
smg =
Tãm t¾t
m = 2 kg
k=0, 25
g = 10 m/s
2
.
a
1
=? F
1
=4N
GIẢI
Lực tác dụng lên vật : trọng lực
,P
lực nén của mặt bàn
,N
lực
kéo
F
,lực ma sát
msn
F
Theo định luật II Niu-tơn :
P
+
N
+
F
+
msn
F
= m
a
(1)
Vì vật chỉ có thể chuyển động
thẳng trên mặt bàn nên
a
chỉ có
thể có phương nằm ngang .
Chiếu (1) lên phương nằm
ngang , theo hướng lực
F
: F -
F
ms
= ma
Chiếu (1) lên phương thẳng
.HS giải theo nhóm,
trình bày kết quả lên
bảng, các nhóm nhận xét
.Giáo viên nhận xét, sửa
chữa.
đứng , chiều dương hướng lên :
- P + N = 0
Vậy : N = mg
F
ms
NkmgkN 5==≤
a)Lực kéo F = 4N , nhỏ hơn lực
ma sát trượt . khi này lực ma
sát là lực ma sát nghỉ : vật nằm
n
F
ms
= F = 4N
Gia tốc : a = 0
Ho¹t ®éng 5( phót): Híng dÉn vỊ nhµ
Ho¹t ®éng cđa häc sinh Ho¹t ®éng cđa gi¸o viªn Néi dung
VỊ nhµ «n tËp
Rót kinh nghiƯm
Ngµy so¹n:
Ngµy gi¶ng:
TiÕt10. ph¬ng ph¸p ®éng lùc häc
I. Mơc tiªu.
1. KiÕn thøc:
-cđng cè kiÕn thøc néi dung cđa ba ®Þnh lt niut¬n.
- n¾m ®ỵc lý thut vỊ c¸c lùc ma s¸t, lùc hÊp dÉn, lùc ®µn håi
2. Kü n¨ng;
- vËn dơng c¸c c«ng thøc cđa ®Þnh lt II niu t¬n, vµ c«ng thøc cđa c¸c lùc ®µn håi, lùc ma s¸t,
lùc hÊp dÉn vµo c¸c bµi tËp
- BiÕt vËn dơng lý thut cđa ba ®Þnh lt ®Ĩ gi¶i thÝch c¸c hiƯn tỵng tù nhiªn
3.Th¸i ®é:
- nghiªm tóc, chó ý, ho¹t ®éng tÝch cùc
II. Chn bÞ cđa GV
1. Gi¸o viªn.
- Gi¶i tríc c¸c bµi tËp ®Ĩ l¬ng tríc ®ỵc khã kh¨n, víng m¾c cđa HS
2. Häc sinh
¤n l¹i ba ®Þnh lt niut¬n, c¸c lùc ma s¸t. lùc hÊp dÉn, lùc ®µn håi
III. ph ¬ng ph¸p: thut tr×nh, ph¸t vÊn, ho¹t ®éng nhãm
IV. Tỉ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y vµ häc
Ho¹t ®éng1( phót): KiĨm tra bµi cò
HS1: phát biểu nội dung định luật vạn vật hấp dẫn, viết công thức của nó
HS2: phát biểu nội dung định luật Húc, viết hệ thức định luật húc
Hoạt động2 ( phút): củng cố lí thuyết
Mục tiêu: củng cố lại các kiến thức về ba định luật niu tơn
Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên Nội dung
Nêu câu trả lời
11.nh lut vn vt hp
dn :
Lc hp dn gia hai vt
(coi nh cht im ) t l
thun vi tớch cỏc khi
lng ca chỳng v t l
nghch vi bỡnh phng
khng cỏch gia chỳng
2.Lc n hi : l lc
xut hin khi mt vt b
bin dng n hi , v cú
xu hng chng li
nguyờn nhõn gõy ra bin
dng
Lc ma sỏt ngh
msn
F
ch
xut hin khi cú ngoi lc
F
tỏc dng lờn vt .
msn
F
cõn bng vi
F
- Lc ma sỏt ngh cc
i t l thun vi ỏp lc
N ca vt lờn mt tip xỳc
:
msn
F
N
n
à
: - Khi
mt vt ln trờn nt vt
khỏc , lc ma sỏt ln xut
hin ch tip xỳc gia
hai vt v cú tỏc dng cn
tr s ln ú . Vi cựng
mt ỏp lc N nh nhau ,
lc ma sta1 ln nh hn
lc ma sỏt trt hng
chc ln
Nêu câu hỏi
Viết nội dung chủ yếu lên
bảng
nh lut vn vt hp dn
gia tc trng trơng
nh lut Hỳc i vi lũ
xo :
3.Lc ma sỏt :
1.nh lut vn vt hp dn :
F
2
21
r
mm
G
hd
=
trong ú G = 6,67.10
l
kg
mN
2
2
11
.
hng s hp dn ; m
1
, m
2
l
khi lng ca hai vt ; r l
khong cỏch gia chỳng
Biu thc ca gia tc trng
lc : sỏt mt t : g
2
0
R
M
G=
cao h t mt t lờn :
g =
2
)( hR
M
G
+
( R l bỏn kớnh Trỏi t )
nh lut Hỳc i vi lũ xo :
Trong gii hn n hi ca mt
lũ xo , lc n hi t l thun
vi bin dng ca lũ xo ú :
F
hd
= -k.
l
3.Lc ma sỏt :
- Lc ma sỏt trt luụn ngc
chiu vi vn tc ca vt , v
cú ln t l thun vi ỏp lc
ca vt lờn mt tip xỳc : F
N
tmst
à
=
Hoạt động3 ( Phút): Vận dụng
Mục tiêu: vận dụng các kiến thức vào bài tập
Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên Nội dung
chép đề
Bi tp 2/75SGK : Mt ụ tụ
ti kộo mt ụ tụ con cú khi
lng 2 tn v chy nhanh
dn u vi vn tc ban u
Túm tt:
mc
= 2 tn = 2000 Kg
V
0
= 0
k = 2,0.10
6
N/m