An Dương Vương và Mị Châu- Trọng Thủy ( Vi Xuân Hải)

Truyện An Dương Vương
và Mị Châu- Trọng Thủy
Tiết 11-12 đọc văn



Ban thờ và tượng Mị Châu hoá đá.

Đền An Dương Vương

Ban thờ An Dương Vương Thần Kim Quy

Giếng Ngọc trước đền An Dương Vương

Hát quan họ
trong khu vực
Giếng Ngọc

Di chỉ khảo cổ



I.TIÊU DẪN:
1.Thể loại:
- Là truyện kể dân gian về
sự kiện có ảnh hưởng lớn
đến lịch sử dân tộc.
- Đặc trưng có sự kết hợp :
+ Yếu tố lịch sử
+ Yếu tố hư cấu

-Giá trị , ý nghĩa :
+ Phản ánh những vấn đề
nổi bật của lịch sử dân tộc.
+ Phản ánh theo quan niệm
, tư tưởng, tình cảm của
nhân dân

2.Văn bản :
a.Xuất xứ :
- Trong bộ sưu tập truyện dân gian ra đời vào cuối thể kỉ
XV.
b.Bố cục :
- Đoạn 1: Từ đầu đến “ bèn xin hoà ’’ Quá trình xây
thành chế nỏ của ADV.
- Đoạn 2:“ không bao lâu cứu được nhau ’’  Trọng
Thuỷ đánh cắp nỏ thần.
- Đoạn 3:“ đi xuống biển’’ Bi kịch của hai cha con.
- Đoạn 4: ( còn lại)  Hình ảnh Ngọc Trai-Giếng nước.
c.Đại ý :
- Miêu tả quá trình xây thành chế nỏ của ADV và bi kịch
mất nước.
- Thái độ , tình cảm của nhân dân với từng nhân vật.





1. Vua ADV xây thành ở đất
Việt Thường, hễ đắp tới đâu lại
lở tới đấy.

2. Vua lập đàn cầu đảo, Rùa
Vàng tới giúp vua xây Loa
Thành.
3. Triệu Đà cử binh xâm lược,
vua lấy nỏ thần ra bắn làm
quân Đà thua chạy.
5. ADV nhận lời giảng hoà, gả
con gái là Mị Châu cho Trọng
Thuỷ, con trai Triệu Đà và cho
TT ở rể trong Loa Thành.
6. Trọng Thuỷ lừa Mị Châu,
đánh cắp lẫy thần về nước
7. Đà được lẫy, tiến đánh Âu
Lạc. ADV thua trận, cùng Mị
Châu chạy ra biển.
6. Rùa Vàng kết tội MC là
giặc, ADV chém MC rồi đi
xuống biển.
7. Máu MC chảy xuống biển,
trai sò ăn được đều biến
thành ngọc châu, xác nàng
biến thành ngọc thạch.
8. Thương tiếc MC, TT đã lao
đầu xuống giếng mà chết.
9. Ngọc trai được rửa bằng
nước giếng thì trong sáng
hơn.

II.ĐỌC-HIỂU VĂN BẢN:
1.ADV xây thành, chế nỏ, đánh

thắng Triệu Đà:
a. Xây thành :
- Thành xây tới đâu, lở tới đó.
- Lập bàn thờ, giữ mình trong
sạch, cầu đảo bách thần.
- Nhờ cụ già mách bảo, tức Rùa
Vàng giúp nhà vua xây thành
công Lao Thành.
 Có lòng kiên trì quyết tâm, có ý
thức đề cao cảnh giác.
b. Chế nỏ :
- Nỗi băn khoăn“ nhờ ơn
chồng’’
 Được RV tặng móng vuốt làm
lẫy nỏ thần.
Được giúp đỡ vì có ý thức
trách nhiệm trong việc bảo vệ
đất nước.
Sơ đồ Loa Thành

c. Đánh thắng Triệu Đà:
- Nhờ thành ốc kiên cố
- Nhờ có nỏ thần lợi hại
- Ý thức đề cao cảnh giác.
 Vị vua anh minh sáng
suối, có lòng yêu nước
sâu sắc.
 Sự trợ giúp của thần linh;
nhân dân ca ngợi nhà
vua, tự hào về những quả

và các chiến công.
An Dương Vương minh hoạ

d. Sai lầm , thất bại :
- Nguyên nhân :
+ Nhận lời cầu hoà, gả con
gái cho con trai kẻ thù.
+ Cho Trọng Thuỷ ( TT) ở rể
ngay trong Loa Thành.
 Tỏ ra mơ hồ về bản chất
ngoan cố và âm mưu
thâm độc của kẻ thù.
-Ở tiếng thét lớn của RV,
nhà vua tỉnh ngộ và rút
gươm chém đầu con gái.

ADV có lòng quan minh
chính trực, lo nghĩa cả
chứ không vì tình
thương.

-
Kết cục : cầm sừng
tế giác rẽ xuống
nước.

 Nhân dân không
đồng tình với sự chủ
quan mất cảnh giác
của ADV và nêu bài

học lịch sử về thái
độ cảnh giác với kẻ
thù.

2.Mị Châu :
- Sai lần lớn nhất :
+ Vô tình tiết lộ bí mật về nỏ
thần, tạo điều kiện cho TT
đánh tráo nỏ thần.
+ Ngây thơ, cả tin bị lợi dụng
 Bị kết tội là giặc và bị trừng trị,
trả giá cho sự cả tin , mù
quáng của mình.
- Được minh oan:
+ Lời nguyền trước khi chết
+ Minh chứng cho tấm lòng
trung hiếu, giãi bày cho nỗi
oan bị lừa dối
+ Hoá thân kiểu phân thân
 Vừa phê phán hành động vô
tình phản quốc, vừa rất độ
lượng của MC.
 Chung- riêng; nhà-nước.


3.Trọng Thuỷ :
- Người chồng yêu thương vợ
- Là nạn nhân của vua cha, của chiến tranh
xâm lược.
- Là tên gián điệp bán nước.

4.Hình ảnh Ngọc Trai-
Giếng nước :
- Thế hiện thái độ vừa
nghiêm khắc vừa
nhân ái của nhân dân
ta với các nhân vật
trong truyện.





Một đôi kẻ Việt, người Tần
Nửa phần ai oán, nửa phần xót thương
Vuốt rùa chàng đổi móng
Lông ngỗng thiếp đưa đường
Tình phu phụ, nghĩa quân vương
Nghìn năm khói hương.

III.TỔNG KẾT
1. Nghệ thuật
- Kết hợp nhuần nhuyễn
giữa cái “ cốt lõi lịch sử”
và hư cấu nghệ thuật.
- Kết cấu chặt chẽ, xây
dựng những chi tiết kỳ
ảo, có giá trị nghệ thuật
cao ( giếng nước-ngọc
trai)

- Xây dựng được những
nhân vật truyền thống
tiêu biểu.
2.Nội dung :
- Truyện giải thích
nguyên nhân mất nước
Âu Lạc và nêu lên bài học
lịch sử về việc giữ nước,
tinh thần cảnh giác với kẻ
thù.
- Cách xử lí đúng đắn mối
quan hệ chung-riêng,
nhà- nước, cá nhân-cộng
đồng.