BÀI GIẢNG TỰ GIÁO DỤC VÀ CHỈ ĐẠO TỰ GIÁO DỤC

Bài giảng
Tự giáo dục và chỉ đạo tự giáo dục
*Mở đầu
Trong quá trình giáo dục quân nhân, tự giáo dục giữ vị trí vai trò
quan trọng. Ngày nay trớc những yêu cầu của sự nghiệp xây dựng quân
đội, phù hựp với những biến đổi sâu sắc trên các lĩnh vực của đời sống xã
hội; trớc sự chống phá quyết liệt của kẻ thù trên các mặt trận t tởng, đặc
biệt là các thủ đoạn DBHB làm biến chất từ bên trong cán bộ, đảng viên
chiến sĩ trong quân đội vấn đề tự giáo dục của quân nhân càng đợc coi
trọng và trở nên cấp bách hơn bao giờ hết.
Vậy tự giáo dục của quân nhân là gì? những nhân tố s phạm của
quá trình tự giáo dụclàm thế nào để tổ chức và điều khiển tự giáo dục
quân nhân ở đơn vị có hiệu quả ? ta nghiên cứu bài hôm nay

*Mục đích yêu cầu:
- Nhằm giới thiệu cho các đồng chí học viên nắm đợc, khái niệm tự
giáo dục, và tự giáo dục của quân nhân. những nhân tố s phạm của quá
trình tự giáo dục; việc tổ chức và điều khiển tự giáo dục quân nhân ở các
đơn vị cơ sở
- Yêu cầu nắm đợc nội dung vận dụng vào quá trình tự học của bản
thân tại trờng và công tác sau này

*Nội dung
I. Khái niệm tự giáo dục và tự giáo dục của quân nhân
II. Những nhân tố s phạm của quá trình tự giáo dục quân nhân
III. Tổ chức và điều khiển tự giáo dục quân nhân ở các đơn vị cơ sở
Trọng tâm mục II trọng điểm điểm 3 mục II
*Thời gian: 3 tiết
*Tổ chức, phơng pháp
- Tổ chức:
- Phơng pháp:

GV giảng theo p
2
thuyết trình kết hợp nêu vấn đề tập trung vào
phần trọng điểm

*Tài liệu: Giáo dục học quân sự, nhà xuất bản QĐND Hà nội1998
I. Khái niệm tự giáo dục và tự giáo dục của quân nhân
Những quan niệm về tự giáo dục đã xuất hiện từ rất sớm
Thời Cổ đại, XÔcơrát, Arĩtốtrất coi trọng tự động tính ở học trò
Phơng đông, Khổng tử, tuân tử cũng đề cao ý thức tự rèn luyện, tu
thân của học trò
Qua mỗi giai đoạn lịch sử khác nhau, quan niệm về tự giá dục cũng
có bớc phát triển
Chỉ đến Chủ nghĩa Mác Lênin mới cho ta một cách nhìn khách
quan về vấn đề tự giáo dục
1
Vậy tự giáo dục là gì, vai trò của nó ra sao?
1. Khái niệm và vai trò của tự giáo dục
a. khái niệm:
Tự giáo dục là quá trình hoạt động có mục đích, có ý thức của con
ngời hớng vào việc phát triển và hoàn thiện những phẩm chất nhân cách
của bản thân mình, đồng thời đấu tranh loại trừ những nét tính cách không
phù hợp với những chuẩn mực của xã hội.
Khái niệm chỉ ra(3ý)
- Tự giáo dục là một hiện tợng thuần tuý xã hội chỉ diễn ra ở con
ngời
Bởi
+ Nói đến tự giáo dục là nói tới khẳ năng ý thức và tự ý thức
của con ngời, tự điều chỉnh ý thức và hành vi của mình
Mà bản chất của ý thức là phản ánh hiện thực khách quan một cách

tích cực, chủ động, sáng tạo, quá trình phản ánh là quá trình có mục đích
có ý thức, để làm chủ hiện thực con ngời phải tự điều chỉnh, tự uốn nắn, tự
hoàn thiện mình
Ví dụ : để trở thành đảng viên QN tự nhận thức ý nghĩa vai trò của
ngời đảng viên, từ đó tự đề ra mục đích, kế hoạch phấn đấu tu dỡng rèn
luyện cho bản thân mình một cách tự nguyện, liên tục.
+ Tự giáo dục xuất phát từ đòi hỏi của hiện thực khách quan,
những nhu cầu khách quan của xã hội, đợc cụ thể hoá thành các chuẩn
mực, giá trị xã hội sẽ quy định mục đích và phơng thức tự giáo dục của
mỗi cá nhân.
Cho nên tự giáo dục không phải là cái gì đó độc lập, thuần tuý của
t duy tách rời với những đòi hỏi của hiện thực
Và cũng không phải nh kiểu tu thân ép xác; lấy cõi thần linh niếp
bàn làm lý tởng, mà nó là quá trình gắn chặt với hoạt động xã hội của bản
thân
Vì vậy tự giáo dục vừa là bản chất của con ngời, vừa do nhu cầu
của cuộc sống của xã hội, đòi hỏi con ngời phải tự giác, tích cực, nỗ lực
trong rèn luyện tu dỡng bản thân theo những định hớng, chuẩn mực xã
hội, vì vậy tự giáo dục là một hiện tợng thuần tuý xã hội, chỉ có con ngời
với có khả năng tự giáo dục.
- Tự giáo dục là hiện tợng có tính quy luật, trong quá trình hình
thành và phát triển nhân cách
Tự giáo dục hình thành phát triển cùng với quá trình hình thành
phát triển nhân cách
+ Đứa trẻ mới sinh ra cha phải là một nhân cách và do đó cha có ý
thức về bản thân mình, cha có khả năng tự giáo dục
+ Tuổi ấu thơ, do cha có những trải nghiệm xã hội, tự giáo dục mới
chỉ diễn ra ở trình độ thấp (bắt chớc)
+ Đến tuổi trởng thành khi thể chất, trí tuệ con ngời phát triển, nhân
cách con ngời ngày càng hoàn thiện thì khả năng tự giáo dục của con ngời

mới hiệu quả.

Thực tế các nhà tâm lý học, các nhà sinh lý học, cũng nh các nhà
khoa học cho rằng
Trẻ từ 1-4 tuổi cha có khả năng tự giáo dục
Trẻ từ 5 tuổi bắt đẫu xuất hiện những yếu tố của tự giáo dục
Từ 17 18 tuổi trở lên thì tự giáo dục mới có hiệu quả ở lứa tuổi
này thì thế giới quan, lý tởng, niềm tin, nhỡng khát vọng hoài bão của con
2
ngời sẽ trở thành động lực thôi thúc sự tự giáo dục -> Tự giáo dục là hiện
tợng có tính quy luật.
- Tự giáo dục là hiện tợng in đậm dấu ấn của giai cấp và dân tộc.
+ Trong mỗi dân tộc khác nhau quan niệm về tự giáo dục cũng
mang dấu ấn đặc thù riêng, là do sự in đậm dấu ấn của truyền thống
phong tục tập quán, đạo đức văn hoá của dân tộc lên ý thức tự giáo dục
của mỗi cá nhân
Ví dụ: Ngời Việt Nam luôn có ý thức tu dỡng, rèn luyện giữ gìn
truyền thống yêu nớc, yêu dân tộc, giàu lòng tự trọng, không chịu đồng
hoá, có ý chí vơn lên mãnh liệt để đạt những giá trị cao cả, mang đậm bản
sắc dân tộc Việt Nam.
ở một số dân tộc khác họ lấy tôn giáo làm quốc đạo thì ý thức tự
giáo dục là hớng suy nghĩ và hành động hành vi của mình theo giáo lý tôn
giáo
+ Trong xã hội có giai cấp, quan niệm về tự giáo dục của giai cấp
này với giai cấp khác có sự khác biệt, là do quan niệm về mục đích, ph-
ơng thức tự giáo dục của mỗi giai cấp khác nhau. đó cũng là cơ sở nhận rõ
sự khác biệt và tiến bộ hơn trong quan niệm tự giáo dục của mỗi giai cấp.
Ví dụ: Giai cấp T sản coi mục đích giáo dục là cái tôi duy nhất và
phơng thức tự giáo dục bằng mọi giá vơn lên giành lợi thế cho mình thậm
chí chà đạp lên lợi ích xã hội và cộng đồng thì đó là quan niệm phản

động phản nhân văn.
Ngợc lại GCVS quan niệm về mục đích tự giáo dục là sự kết hợp
hài hoà giữa lợi ích cá nhân và lợi ích xã hội, khi lợi ích cá nhân mâu
thuẫn với lợi ích xã hội thì phải đặt lợi ích xã hội lên trên; với phơng thức
tự giáo dục là tự điều chỉnh thông qua các quan hệ xã hội và hoạt động
thực tiễn một cách tích cực là một quan niệm khoa học và tiến bộ.
ở nớc ta hiện nay trớc sự tác động của mặt trái cơ chế thị trờng
đang diễn ra hai khuynh hớng trên đây -> vì vậy chúng ta phải tuyên
truyền quan niệm tự giáo dục đúng đắn, thực chất tuyên truyền cho lý t-
ởng sống mình vì mọi ngời
Tóm lại tự giáo dục chính là quá trình con ngời biết tự điều khiển,
tự điều chỉnh hành vi ý chí của mình, tự giáo dục luôn gắn chặt, đáp ứng
với đòi hỏi của hiện thữcã hội, in đậm dấu ấn dân tộc, giai cấp.
b. Vai trò của tự giáo dục.
Tự giáo dục có vai trò to lớn quyết định trực tiếp đến sự hình
thành và phát triển những phẩm chất nhân cách cá nhân.
Lý luận giáo dục học chỉ ra
- giáo dục là tiền đề cơ bản chỉ đạo định hớng cho tự giáo dục.
nghĩa là giáo dục -> là tiền đề cơ bản
- > đóng vai trò chủ đạo
- > định hớng cho thế giới quan
Cho nên những ảnh hởng của xã hội và chế độ giáo dục chỉ đợc xem là
tích cực khi chúng đợc tiếp nhận một cách có ý thức, có kỹ năng ở mỗi cá
nhân
Chẳng hạn trong đơn vị tổ chức giáo dục chặt chẽ đại đa số các
quân nhân phấn đấu tốt, nhng có quân nhân vẫn vi phạm kỷ luật, sự vi
phạm kỷ luật của quân nhân chủ yếu là do ý thức học tập rèn luyện của
quân nhân yếu, cho nên giáo dục tốt, mà cha làm chuyển biến thành ý
thức tự giáo dục thì các phẩm chất nhân cách cá nhân cha thể phát triển.
- Trên cơ sở đợc giáo dục và chỉ thông qua tự giáo dục tích

cực, tự giác mà những định hớng giá trị, những chuẩn mực đạo đức
xã hội đợc chuyển hoá thành phẩm chất nhân cách cá nhân.
3
Ví dụ : trong môi trờng quân đội các quân nhân đợc giáo dục tốt,
bản thân các quân nhân tự học tập rèn luyện phấn đấu tốt nên nhân cách
quân nhân dợc hoàn thiện và phát triển: Nh bản lĩnh chính trị; lòng trung
thành, tính tự lực tự cờng, kiên trì vợt khó, ý thức kỷ luật là những phẩm
chất của nhân cách quân nhân
- Để nâng cao ý thức tự giáo duc, phải phát huy vai trò của chủ
thể, đồng thời nâng cao trình độ mọi mặt, nâng cao bản lĩnh chính trị
của cán bộ chiến sĩ, đó cũng là con đờng để rèn luyện nhân cách mỗi
quân nhân.
Vì vậy để thực hiện mục tiêu giáo dục nâng cao dân trí đào tạo
nhân tài, Đảng ta chỉ rõ:
phải khuyến khích mọi ngời nhất là thanh niên say mê học tập và
tự tu dỡng vì tiền đồ bản thân và tơng lai nớc nhà và coi trọng phát triển
phong trào tự học, tự đào tạo thờng xuyên và rộng khắp
Đối với quân đội ta hiện nay, trớc yêu cầu xây dựng quân đội nhân
dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bớc hiện đại càng đòi hỏi phải
phát huy cao dộ năng lực tự giáo dục ở mỗi ngời và đó cũng chính là con
đờng để rèn luyện nhân cách mỗi quân nhân đồng thời chống lại nguy cơ
chiến lợc DBHB của CNĐQ và các thế lực thù địch.
2. Tự giáo dục của quân nhân
*Tự giáo dục của QN là gì?
Là những cố gắng, tự giác có mục đích của ngời quân nhân nhằm tự
phát triển và hoàn thiện những phẩm chất nhân cách của mình cho phù
hợp với yêu cầu của xã hội và Quân đội.
Khái niệm chỉ ra
- Tự giáo dục của QN là hoạt động tự giác, tích cực, nỗ lực trong
rèn luyện tu dỡng bản thân để hoàn thiện phẩm chất nhân cách QN.

- Là quá trình tự bản thân đấu tranh,tự khắc phục khó khăn, tự vơn
lên loại bỏ những thói h tật xấu không phù hợp với chuẩn mực của XH và
yêu cầu đòi hỏi của điều lệnh, điều lệ QĐ
*Đặc điểm tự giáo dục của quân nhân
- Tự giáo dục của quân nhân là sự tự giáo dục của những ngời
đã bớc sang tuổi trởng thành
Vì các QN trong QĐ ta độ tuổi chủ yếu từ 18 -22 tuổi đây là lứa
tuổi ở vào thời kỳ nhân cách đã phát triển tới trình độ cho phép ý thức đầy
đủ nhu cầu tự giáo dục có kết quả cao.
- Tự giáo dục của quân nhân đòi hỏi ý thức tự giác rất cao.
Do yêu cầu của hoạt động quân sự, nhất là trong chiến tranh để đáp
ứng yêu cầu nhiệm vụ quân nhân phải thờng xuyên rèn luyện các phẩm
chất ý chí tinh thần và thể lực bền bỉ dẻo dai
- Tự giáo dục của QN dợc duy trì bằng điều lệnh,điều lệ, chế độ
nghiêm nghặt, đó là điều kiện thuận lợi cho sự tự rèn luyện có kết quả ở
mỗi QN
- Tự giáo dục của mỗi quân nhân bị chi phối, tác động rất lớn
bởi môi trờng tập thể, tập thể mạnh là chỗ dựa tinh thần củng cố hệ động
cơ tự giáo dục QN một cách liên tục
Ví dụ d luận và sự khen chê của tập thể luôn là thớc đo cho sự đánh
giá, tự kiểm tra, tự điều chỉnh hành vi ở mỗi QN
Các mối quan hệ trong tập thể lỏng lẻo sẽ là một trong những
nguyên nhân dẫn đến giảm sút ý chí, nghị lực tự rèn luyện tu dỡng của
mỗi quân nhân.
4
Tóm lại
Những đăc điểm trên đan xen vào nhau đòi hỏi trong tự giáo dục
cũng nh chỉ đạo tự giáo dục phải thấy hết những thuận lợi và khó khăn
của quá trình tự giáo dục của quân nhân, tạo ra những điều kiện xã hội
cho sự tự giáo dục diễn ra thuận lợi.

Để tự giáo dục của quân nhân diễn ra thuận lợi cần phải nắm vững
những nhân tố s phạm của tự giáo dục của quân nhân.
II. những nhân tố s phạm của quá trình tự giáo dục quân nhân
Chất lợng tự giáo dục của quân nhân là kết quả sự tác động tổng
hợp của nhiều nhân tố s phạm đem lại
1. Điều kiện kinh tế-xã hội quy định mặt tự giáo dục của cá
nhân
- Khẳng định tự giáo dục nhân cách luôn chịu sự tác động của
những điều kiện kinh tế-xã hội khách quan, quy định mặt tự giáo dục của
cá nhân
Bởi cá nhân sống trong xã hội, hoàn cảnh là điều kiện nảy sinh nhu
cầu và hình thành hệ thống động cơ mục đích tự giáo dục ở mỗi cá nhân
Nh tình hình kinh tế, chính trị xã hộihoặc các yếu tố về chính trị
đạo đức nghề nghiệp, kỷ luật, pháp luật thẩm mỹ thờng xuyên tác động
đến tự giáo dục của cá nhân
Ví dụ: trong xã hội phong kiến tự giáo dục của cá nhân chịu sự chi
phối của chế độ t hữu cha truyền con nối, của t tởng, đạo đức lễ giáo
phong kiến, làm trái là thất đức, là nghịch tặc, phản bội.
Trong chế độ XHCN tự giáo dục của mỗi cá nhân chịu sự quy định
của những giá trị xã hội mới, của những quan niệm đạo đức mới, của pháp
luật và những quy tắc xử sự mới, mọi suy nghĩ và hành vi theo lễ giáo
phong kiến lã lạc hậu, không hợp thời bị lên án.
Sự phát triển nền kinh tế nhiều thành phần ở nớc ta hiện nay đang
tác động mạnh mẽ tới quá trình tự giáo dục da dạng phức tạp.
Do đó chính hoàn cảnh là điều kiện làm nảy sinh nhu cầu và hình
thành hệ thống động cơ mục đích tự giáo dục ở mỗi cá nhân
- Hoạt động xã hội và các mối quan hệ xã hội cũng đồng thời là
môi trờng để cá nhân điều chỉnh thái độ hành vi của mình theo những
chân, thiện, mỹ mà xã hội hình thành.
- Trong quân đội ta, những điều kiện xã hội đó chính là những quan

hệ xã hội- quân sự
Đó là mối quan hệ tốt đẹp lành mạnh trong tập thể quân nhân,
những yêu cầu về phẩm chất ngời quân nhân cách mạng, bản lĩnh ý chí,
lòng trung thành, ý thức kỷ luật, tinh thần làm chủđợc xây dựng trên cơ
sở yêu cầu N/V quân sự, điều lệnh điều lệ, trách nhiệm QN
Vì vậy xây dựng và củng cố những quan hệ xã hội quân sự sẽ tạo ra
những điều kiện thuận lợi cho việc phát huy tính tích cực tự giáo dục của
mỗi quân nhân.
2. Tự giáo dục của quân nhân có mối liên hệ chặt chẽ với quá
trình giáo dục. Giáo dục là tiền đề căn bản của tự giáo dục
Để hình thành nên các phẩm chất nhân cách của ngời quân nhân
thì có hai quá trình đan xen tác động đến nhau đó là giáo dục và tự giáo
dục
5
- GD là quá trình ngời quân nhân đợc tiếp nhận từ tác động từ bên
ngoài, đến nhận thức tình cảm ý chí đến ý thức hành vi; và quả trình quân
nhân tự giáo dục
- Vai trò của giáo dục
là tiền đề cơ bản
Đóng vai trò chủ đạo
Định hớng cho thế giới quan
Vì: giáo dục có trớc tự giáo dục, con ngời sinh ra và lớn lên cho tới
lúc trởng thành luôn đợc tiếp nhận
Giáo dục của gia đình
Giáo dục của nhà trờng
Giáo dục của xã hội
Tuổi ấu thơ đợc sự giáo dục của cha mẹ Công cha nh núi
Trong trờng học: trớc khi học đọc 5 điều bác dạy
Vào quân đội đợc học truyền thống dân tộc, Quân đội, Chủ nghĩa
Mác-Lênin,lịch sử Đảng văn hoá đạo đức

- Giáo dục tác động đến tự giáo dục
+ Quá trình giáo dục đợc thực hiên tốt, sẽ giúp cho quân nhân nâng
cao nhận thức; bồi dỡng tình cảm hình thành niềm tin vào sự thành công
của cá nhân trên đờng đờitạo động cơ chủ đạo của tự giáo dục
+ từ chỗ đợc giáo dục mà quân nhân tiếp thu lĩnh hội các chuẩn
mực, các giá trị đúng sai, tốt xấu, trên cơ sở đó mà tự phân tích đánh giá
về mình
+ giáo dục còn chỉ ra phơng pháp, kỹ năng tự giáo dục có hiệu quả
Tạo ra môi trờng, điều kiện thuận lợi để thực hiện mục đích của tự
giáo dục, giáo dục còn làm cho mọi quân nhân có quyết tâm nỗ lực cao
hơn trong quá trình tự giáo dục nh thông qua động viên, khen thởng khích
lệ tinh thần.
Tóm lại: quá trình giáo dục làm tốt sẽ tác động tốt tới tự giáo
dục.
3. Tự giáo dục xét đến cùng là kết quả trực tiếp của sự trởng
thành của quân nhân về mặt nhân cách
- Tự giáo dục chính là tự ý thức của quân nhân, là sự trởng
thành của quân nhân về mặt nhân cách
- Tự ý thức giữ vai trò quan trọng trong tự giáo dục
+ là điều kiện tiền đề quan trọng quy định tính tự giác, tích cực, nỗ
lực của cá nhân
Nếu tự ý thức tốt, QN sẽ nhận thức đúng đắn về khả năng của mình
tự đánh giá đợc khả năng, chỗ mạnh, chỗ yếu của bản thân so với yêu cầu
của XH, QĐ, từ đó điều chỉnh nhận thức, hành vi
+ là công cụ để quản lý bản thân, kiểm soát, kiềm chế bản năng,
hành vi
+ là chỉ số quan trọng nhất của sự phát triển nhân cách.
Nhân cách chỉ có thể thực hiện khi quân nhân đạt đến sự nhận thức đúng
đắn về bản thân mình; tự ý thức càng cao, nhân cách càng hoàn thiện.
- Yêu cầu

6
Nêu vấn đề:
Nếu không có giáo dục làm tiền đề, định hớng thì liệu có
tự giáo dục đợc không?
Trả lời:
để có ý thức tự giáo dục đúng đắn
+ Quân nhân phải nhận thức đầy đủ đợc những yêu cầu của nhiệm
vụ quân sự và những đặc điểm của hoạt động quân sự.
Vì chỉ có thông qua đó, mỗi quân nhân mới có cái để đối chiếu và
so sánh xem bản thân mình có cái gì mạnh, có gì yếu, có gì đúng có gì sai
trong nhận thức và hành vi.
+ Biết lựa chọn và định những giá trị và chuẩn mực xã hội-quân sự;
biết biến những yêu cầu quân sự thành những tiêu chuẩn nhân cách để rèn
luyện cho bằng đợc
Các

+
Các kỹ năng tự giáo dục có tác dụng hỗ trợ lẫn nhau và là cơ sở để
quân nhân tự điều khiển tổ chức hành vi của mình một cách khoa học và
hợp lý
Tóm lại các nhân tố của quá trình tự giáo dục có mối quan hệ tác
động đan xen không tách rời nhau, trong đó điều kiện kinh tế- xã hội quân
sự và quá trình giáo dục là yếu tố khách quan cơ sở tiền đề bảo đảm cho
quá trình tự giáo dục đạt hiệu quả cao; nhân cách tự giáo dục là chủ thể
của quá trình tự giáo dục, xét đến cùng tự giáo dục là kết quả trực tiếp của
sự tác động giữa ý thức tự giáo dục và trình độ kỹ năng tự giáo dục của
quan nhân.
7
Các
phẩm

chất
nhân
cách
của
Quân
nhân
hiện
nay
- Bản lĩnh chính trị vững vàng
- lòng trung thành với Đảng với TQ, với ND
- Tinh thần trách nhiệm cao trớc lao động quân
sự
- ý thức tổ chức kỷ luật tự giác nghiêm minh
- Tinh thần đoàn kết nội bộ, đoàn kết quân dân
- trung thực, thẳng thắn, khiêm tốn
- Lối sống trong sạch lành mạnh cần, kiệm,
liêm, chính, chí công vô t.

Yêu
cầu
trình
độ
Kỹ
năng
Tự
điều
chỉnh,
tự
điều
khiển

của
quân
nhân
về mặt tự tổ chức
hành vi
- biết lập kế hoạch tự
giáo dục, rèn luyện
từng ngày, tháng, quý
- Biết tự điều khiển ý
thức hành vi theo kế
hoạch
- Biết tự kiểm tra theo
kế hoạch và lập kế
hoạch tự tu dỡng rèn
luyện tiếp theo
Về kỹ năng tự
giáo dục
- Tự đánh giá
- Tự phân tích và
thuyết phục
- Tự lựa chọn và
định hớng
- Tự phê bình,
- tự rèn mình
Điều kiện KT-XH
quân sự Quá trình giáo dục
SƠ ĐÔ
III. Tổ chức và điều khiển tự giáo dục quân nhân ở đơn vị cơ sở

Để nâng cao chất lợng tự giáo dục không chỉ phát huy yếu tố tự

điều khiển, tự tổ chức của mỗi quân nhân, mà còn phải quan tâm đến việc
tăng cờng tính tổ chức và điều khiển thông qua vai trò của cán bộ lãnh
đạo , nhà giáo dục là hết sức quan trọng.
1. Quan tâm nâng cao trình độ mọi mặt cho quân nhân.
- Nội dung
+ Bồi dỡng lý luận Chủ nghía Mác-Lênin, t tởng Hồ Chí Minh, đ-
ờng lối quan điểm của Đảng, nhiệm vụ của CM, của QĐ hình thành thế
giới quan khoa học, nhân sinh quan cộng sản cho quân nhân
nghĩa là có hiểu biết đúng đắn - > mới có động cơ, hành vi tự giáo
dục đúng đắn; nhận thức lệch lạc, phơng hớng, động cơ lêch lạc
có tri thức về lý luận Chủ nghĩa Mác-Lênin mới giúp QN hình
thành niềm tin thực sự vào Đảng, con đờng đổi mới đất nớc
+ Giáo dục lòng yêu nớc, đạo đức cách mạng, truyền thống văn hoá
lịch sử dân tộc
Nhằm nâng cao kiến thức toàn diện, xây dựng lòng tự hào tự tôn
dân tộc và ý thức trách nhiệm của bản thân đối với sự nghiệp xây dựng và
bảo vệ tổ quốc, ra sức học tập, phấn đấu rèn luyện hoàn thành tốt nhiệm
vụ đợc giao.
+ Bồi dỡng những hiểu biết cơ bản về tự giáo dục cho quân nhân
làm cơ sở để quân nhân tự tu dỡng, rèn luyện.




- Yêu cầu
+ tích cực đổi mới quá trình giáo dục, coi quân nhân là trung tâm
của quá trình giáo dục.
+ Đổi mới nội dung, hình thức tổ chức, phơng pháp phơng tiện giáo
dục, bảo đảm tính hiệu quả, khắc phục kiểu giáo dục một chiều áp đặt.
8

Nhân cách tự giáo dục
ý thức
tự giáo dục
Kỹ năng tự
giáo dục
Nội
dung
- Vị trí vai trò của tự giáo dục
- Mục đích nội dung tự giáo dục
- Những kỹ năng tự giáo dục
Cơ sở để quân nhân
Tự tu d ỡng
rèn luyện
2. Xây dựng động cơ tự giáo dục đúng hớng
- Nội dung xây dựng động cơ:
trong xây dựng động cơ cần phải hớng vào việc tuyên truyền về
những định hớng giá trị mới, những tiêu chuẩn về nhân cách quân nhân
( phẩm chất nhân cách anh bộ đội Cụ Hồ) theo yêu cầu xây dựng bản
chất, truyền thống QĐ trong thời kỳ mới.
- yêu cầu: hớng vào những giá trị truyền thống và những giá trị
mới.
Những giá trị mới cần vơn tới là:
+ Tính chủ động, năng động trong học tập công tác, rèn luyện.
+ Tinh thần tự chịu trách nhiệm cao trớc đất nớc, quân đội, trớc cấp
trên, cấp dới và đồng đội, trớc tập thể và bản thân
+ Có khả năng phân biệt đúng sai, kiên quyết đấu tranh với những
biểu hiện không lành mạnh về đạo đức, lối sống trớc những tác động của
cơ chế thị trờng và âm mu thủ đoạn thâm độc của kẻ thù
- biện pháp
tổ chức nhiều hình thức hoạt động tuyên truyền phong phú nh, hội

thảo, hội nghị thi chuyên đề tìm hiểu tấm gơng các anh hùng liệt sĩ, các
quân nhân tiêu biểu làm hình mẫu về nhân cách để định hớng động cơ rèn
luyện phấn đấu cho quân nhân.
3. cán bộ chỉ huy các cấp phải duy trì chặt chẽ nghiêm túc kỷ
luật quân sự dựa trên điều lệnh điều lệ và trách nhiệm quân nhân
- Nội dung
Kết hợp chặt chẽ việc duy trì nghiêm kỷ luật quân đội với phát huy
tinh thần tự quản của quân nhân. kết hợp quản lý bằng hành chính với
quản lý theo nội dung công việc
- yêu cầu
+ thực hiện kỷ luật quân đội phải dựa trên cơ sở các quân nhân
nhận thức đúng dắn vai trò của kỷ luật.
+ Duy trì chặt chẽ các chế độ, điều lệnh, nội quy của đơn với phát
huy vai trò tự quản và các biện pháp quản lý khác.
+ thực hiện tốt chế độ thởng phạt nghiêm minh
Thực hiện tốt sẽ động viên kịp thời những quân nhân có ý thức và
hành vi tốt, ngăn chặn kịp thời những biểu hiện tiêu cực.
+ Có thái độ kiên quyết với những biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân,
hiện tợng tham nhũng, lối sống thực dụng, sa đoạ trái với bản chất truyền
thống của quân đội.

Tóm lại làm đợc nh vậy sẽ củng cố đợc hệ thống động cơ tự giáo
dục tích cực của mỗi quân nhân.
4. Xây dựng tập thể quân sự vững mạnh hỗ trợ cho sự tự giáo
dục của quân nhân
- Nội dung
Để hỗ trợ cho sự tự giáo dục của quân nhân, Cán bộ lãnh đạo,
chỉ huy và quản lý đơn vị cần chăm lo xây dựng các mối quan hệ tốt
đẹp, xây dựng truyền thống đoàn kết, dân chủ trong tập thể cơ sở quân
nhân

Vì tập thể quân sự ở các đơn vị cơ sở là môi trờng gần gũi của sự
thể nghiệm ý thức và hành vi tự giáo dục của quân nhân, tập thể mạnh, có
9
sự đòi hỏi cao, sẽ là môi trờng tốt nhất cho quân nhân phấn đấu rèn luyện
theo đòi hỏi nghiêm nghặt của kỷ luật quân sự.
- Yêu cầu trong xây dựng tập thể :
+ Xây dựng các mối quan hệ tốt đẹp trong tập thể quân nhân; quan
hệ cấp trên-cấp dới; quan hệ đồng chí đồng đội
+ Chú trọng xây dựng truyền thống, đoàn kết và dân chủ trong tập
thể quân nhân
QĐ ta là tập thể quân sự có truyền thống lịch sử vẻ vang, tạn trung
với nớc tận hiếu với dân, anh hùng trong chiến đấu, đoàn kết tốt kỷ luật
nghiêm, gắn bó máu thịt với nhân dânđây là những tiêu chí cho sự tự
giáo dục
Thực hiện dân chủ là tôn trọng nhân cách, đánh giá đúng khả năng
của quân nhân sẽ phát huy vai trò và ý thức trách nhiệm của họ, tạo điều
kiện cho quân nhân rèn luyện phấn đấu.
+ Coi trọng việc xây dựng, và uốn nắn d luận tập thể; xây dựng
bầu không khí tích cực, tạo ra môi trờng gần cho nhân cách, cơ sở xã hội
cho tự giáo dục có kết quả.
Vì tập thể vừa là chỗ dựa tinh thần, vừa là thớc đo cho ý thức và
hành vi tự giáo dục của quân nhân.
Tóm lại
Trong tự giáo dục của quân nhân, yếu tố tự điều khiển, tự tổ chức
gĩ vị trí quyết định trực tiếp nhất. Tuy nhiên việc tăng cờng tính tổ chức và
điều khiển tự giáo dục phải thông qua vai trò của cán bộ lãnh đạo, cán bộ
giáo dục và quản lý bộ đội là rất cần thiết
Hồ Chí Minh căn dặn mỗi con ngời có cái thiện cái ác ở trong
lòng. Ta phải biết làm cho phần tốt trong mỗi con ngời nẩy nở nh hoa
mùa xuân và phần xấu bị mất dần đi, đó là thái độ của ngời cách

mạng
Kết luận
Sự trởng thành phát triển của quân nhân là tuỳ thuộc vào hiệu
quả của tự giáo dục vào vai trò của chủ thể giáo dục, phụ thuộc vào
việc nhà giáo dục giải quyết tốt mối quan hệ giữa giáo dục và tự giáo
dục, vì vậy hiệu quả của công tác giáo dục đợc phản ánh ở trình độ tự
giáo dục của quân nhân.
mỗi chúng ta qua nghiên cứu và học tập cần nhận thức vai trò
to lớn của hoạt động tự giáo dục, bản thân phải phấn đấu trở thành
một tấm gơng tự giáo dục, tự rèn luyện trở thành một nhân cách phù
hợp với những giá trị và chuẩn mực con mới XHCN
câu hỏi
Đồng chí nêu những nhân tố s phạm của quá trình tự giáo dục
quân nhân; phân tích nhân tố3; ý nghĩa?
10