Báo cáo giáo cục KNS qua HĐNGLL

GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG
TRONG HĐGD NGLL
CHO HS PHỔ THÔNG
Đà Lạt, 17/11/2010

MỤC TIÊU KHÓA TẬP HUẤN
Học xong khóa tập huấn này, HV có khả năng:

Hiểu được những vấn đề cơ bản, cần thiết về KNS và
GD KNS cho HS phổ thông.

Hiểu được ND, PP GD KNS cho HS qua HĐGD
NGLL.

Có kĩ năng thiết kế hoạt động và thực hiện các hoạt
động GD KNS cho HS trong HĐGD NGLL.

Nghiêm túc, tự tin trong quá trình thực hiện GD KNS
cho HS

NỘI DUNG TẬP HUẤN
- Giới thiệu mục tiêu, nội dung, phương pháp tập huấn
- Quan niệm về KNS
- Mục tiêu, nguyên tắc, ND GD KNS cho HS
trong trường phổ thông
- Phương pháp GD KNS cho HS trong nhà
trường phổ thông
- GD KNS cho HS qua HĐGD NGLL
- Thiết kế bài dạy HĐGD KNS qua hoạt động NGLL

PHƯƠNG PHÁP TẬP HUẤN

Lớp tập huấn sẽ được tiến hành theo PP cùng tham gia. Có nghĩa là
trong quá trình tập huấn, HV sẽ được tạo cơ hội tham gia tích cực
vào các HĐ tập huấn, cùng chia sẻ những suy nghĩ, ý kiến, kinh
nghiệm về KNS và GD KNS của bản thân,…để thông qua đó, với sự
hướng dẫn, giúp đỡ của BCV, HV sẽ cùng nhau xây dựng và chiếm
lĩnh được các ND tập huấn.

Quan niệm về KNS
Nhiệm vụ

Mỗi người hãy nêu tên một KNS mà mình biết.

Có rất nhiều KNS:
- KN giao tiếp
- KN tự nhận thức
- KN xác định giá trị
- KN tự tin
- KN kiềm chế cảm xúc
- KN thương lượng
- KN từ chối
- KN ra quyết định và giải quyết v/đ
- KN ứng phó với căng thẳng
- KN tìm kiếm sự giúp đỡ
- KN kiên định
- KN đặt mục tiêu
- KN tìm kiếm và xử lí thông tin
- KN tư duy phê phán
- KN tư duy sáng tạo

- …

Động não

Theo Thầy Cô, KNS là gì?
Yêu cầu
-
Cá nhân suy nghĩ, ghi vào giấy A4
-
Thời gian 5 phút

Quan niệm về KNS
Có nhiều quan niệm khác nhau về KNS:

WHO: KNS là khả năng để có hành vi thích ứng và tích cực, giúp
các cá nhân có thể ứng xử hiệu quả trước các nhu cầu và thách thức
của cuộc sống hàng ngày.

UNICEF: KNS là cách tiếp cận giúp thay đổi hoặc hình thành HV
mới. Cách tiếp cận này lưu ý đến sự cân bằng về tiếp thu kiến thức,
hình thành thái độ và KN.

I. QUAN NIỆM VỀ KNS (tiếp)

UNESCO:
KNS là năng lực cá nhân để thực hiện đầy đủ các chức năng và tham
gia vào cuộc sống hàng ngày

Quan niệm về Kỹ năng sống
(Life skills)

UNESCO: Kỹ năng sống gắn với 4 trụ cột của giáo dục

Học để biết (Learning to know): bao gồm các KN tư duy như:
giải quyết vấn đề, tư duy phê phán, ra quyết định, nhận thức
được hậu quả

Học làm người (Learning to be): bao gồm các KN cá nhân như
ứng phó với căng thẳng, cảm xúc, tự nhận thức, tự tin

Học để sống với người khác (learning to live together): bao
gồm các KN xã hội như: giao tiếp, thương lượng, tự khẳng
định, hợp tác, làm việc theo nhóm, thể hiện sự cảm thông

Học để làm: (Learning to do): KN thực hiện công việc và các
nhiệm vụ như: kỹ năng đặt mục tiêu, đảm nhận trách nhiệm

Kỹ năng sống

KNS bao gồm một loạt các kỹ năng cụ thể cần thiết cho cuộc sống hàng
ngày của con người.

Bản chất của KNS là KN làm chủ bản thân và KN XH cần thiết để cá
nhân tự lực trong cuộc sống, học tập và làm việc hiệu quả.
Nói cách khác, KNS là khả năng làm chủ bản thân của mỗi người, khả
năng ứng xử phù hợp với những người khác và với XH, khả năng ứng
phó tích cực trước các tình huống của cuộc sống.

KNS thúc đẩy sự phát triển cá nhân và XH, giúp
nâng cao chất lượng cuộc sống và xây dựng các mối
quan hệ tốt đẹp

Lưu ý:

Một KNS có thể có những tên gọi khác nhau, ví dụ:
- KN hợp tác còn gọi là KN làm việc nhóm;
- KN kiểm soát cảm xúc còn gọi là KN xử lí cảm xúc, KN làm chủ cảm
xúc, KN quản lí cảm xúc…
- KN thương lượng còn gọi là KN đàm phán, KN thương thuyết,…

Lưu ý (tiếp):

Các KNS thường ko tách rời mà có mối liên quan chặt chẽ với nhau

KNS không phải tự nhiên có được mà phải được hình thành trong
quá trình học tập, lĩnh hội và rèn luyện trong cuộc sống. Quá trình
hình thành KNS diễn ra cả trong và ngoài hệ thống giáo dục.

Lưu ý (tiếp):

KNS vừa mang tính cá nhân, vừa mang tính xã hội. KNS mang tính
cá nhân vì đó là khả năng của cá nhân. KNS mang tính XH vì KNS
phụ thuộc vào các giai đoạn phát triển lịch sử xã hội, chịu ảnh
hưởng của truyền thống và văn hóa của gia đình, cộng đồng, dân tộc.

Trong giáo dục ở nước ta những năm qua, KNS thường
được phân loại theo các mối quan hệ:

Nhóm các KN nhận biết và sống với chính mình: tự nhận
thức, xác định giá trị, kiểm soát cảm xúc, ứng phó với
căng thẳng,…


Nhóm các KN nhận biết và sống với người khác: giao tiếp
có hiệu quả, giải quyết mâu thuẫn, thương lượng, từ chối,
bày tỏ sự cảm thông, hợp tác,…

Nhóm các KN ra quyết định một cách có hiệu quả: tìm
kiếm và xử lí thông tin, tư duy phê phán, tư duy sáng tạo,
ra quyết định, giải quyết vấn đề

CÁC KNS CỐT LÕI

Theo UNESCO, WHO và UNICEF, có thể xem KNS gồm các kỹ năng
cốt lõi sau:

Giải quyết vấn đề

Suy nghĩ/tư duy phân tích có phê phán

Kỹ năng giao tiếp hiệu quả

Ra quyết định

Tư duy sáng tạo

Kỹ năng giao tiếp ứng xử cá nhân

Kỹ năng tự nhận thức/ tự trọng và tự tin của bản thân, xác định giá
trị

Thể hiện sự cảm thông


Ứng phó với căng thẳng và cảm xúc

MỤC TIÊU, NGUYÊN TẮC, NỘI DUNG
GD KNS CHO HS PHỔ THÔNG

MỤC TIÊU GD KNS
- Trang bị cho HS những kiến thức, giá trị, thái độ và
kĩ năng phù hợp. Trên cơ sở đó hình thành cho HS
những hành vi, thói quen lành mạnh, tích cực; loại
bỏ những hành vi, thói quen tiêu cực trong các mối
quan hệ, các tình huống và hoạt động hàng ngày
- Tạo cơ hội thuận lợi để HS thực hiện tốt quyền, bổn
phận của mình và phát triển toàn diện về thể chất,
trí tuệ, tinh thần và đạo đức

NGUYÊN TẮC GD KNS
(Nguyên tắc 5 chữ T)

Tương tác

Trải nghiệm

Tiến trình

Thay đổi hành vi

Thời gian

NGUYÊN TẮC GD KNS


Tương tác: KNS không thể được hình thành qua
việc nghe giảng & tự đọc tài liệu. Cần t/c cho HS
tham gia các HĐ, tương tác với GV và với nhau
trong quá trình GD

Trải nghiệm: Người học cần được đặt vào các tình
huống để trải nghiệm & thực hành

Tiến trình: GD KNS không thể hình thành trong
“ngày một, ngày hai” mà đòi hỏi phải có cả quá
trình:
nhận thức

hình thành thái độ

thay đổi HV

NGUYÊN TẮC GD KNS

Thay đổi hành vi: MĐ cao nhất của GD KNS là giúp người học thay
đổi hành vi theo hướng tích cực.

Thời gian: GD KNS cần thực hiện ở mọi nơi, mọi lúc và thực hiện
càng sớm càng tốt đ/v trẻ em.

Nội dung GD KNS cho HS

Tự nhận thức


Xác định giá trị

Kiểm soát cảm xúc

Ứng phó với căng thẳng

Tìm kiếm sự hỗ trợ

Thể hiện sự tự tin

Nội dung GD KNS cho HS

Giao tiếp

Lắng nghe tích cực

Thể hiện sự cảm thông

Thương lượng

Giải quyết mâu thuẫn

Hợp tác

Tư duy phê phán

Nội dung GD KNS cho HS

Tư duy sáng tạo


Ra quyết định

Giải quyết vấn đề

Kiên định

Quản lí thời gian

Đảm nhận trách nhiệm

Đặt mục tiêu

Thảo luận nhóm
Kĩ năng giao tiếp: để giao tiếp có hiệu quả cần có và nên tránh vấn đề
gì?
Yêu cầu
- Các nhóm tiến hành thảo luận và đại diện nhóm trình bày.
- Thời gian chuẩn bị 5 phút