Bài 1: Dao động điều hoà (tiết 2)

Người soạn: Đào Thị Gái
Ngày soạn: 23/08/2011 Tiết 02. Bài 1: DAO ĐỘNG ĐIỀU HOÀ
I. MỤC TIÊU:
- Viết được công thức vận tốc, gia tốc trong dao động đều hoà
- Biết tính toán và vẽ đồ thị x(t), v(t) và a(t)
- Biết viết điều kiện đầu tuỳ theo cách kích thích dao động và từ đó suy ra A và ϕ. Củng cố kiến
thức về dao động điều hoà.
- Vận dụng được kiến thức giải một bài tập đơn giản.
II. CHUẨN BỊ:
1. Giáo viên:
- Giáo án giảng dạy
- CHUẨN BỊ một số bài tập vận dụng
2. Học sinh:
+ Ôn lại đạo hàm, cách tính đạo hàm của các hàm số lượng giác.
+ Ý nghĩa vật lý của đạo hàm.
III. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
Hoạt động 1: ( 10 phút) Ổn định, vào bài
HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS
- Ổn định, kiểm tra sĩ số
- Kiểm tra:
+ Thế nào là dao động đều hoà?
+ Viết phương trình dao động đều hoà, ý nghĩa
các đại lượng?
+ Cho phương trình: x = 6 cos(10
π
t +
π
/6)cm. Xác định biên độ, chu kỳ, tần số, pha
ban đầu, pha dao động, tốc độ góc.
- Vào bài: Dao động đều hoà tương ứng với
chuyển động tròn đều. Ta đã biết phương trình

dao động đều hoà, còn vận tốc, gia tốc xác đinh
thế nào?
- Báo học sinh vắng
- 2 hs trả bài
Hoạt động 2 ( 15phút) Vận tốc và gia tốc trong dao động điều hòa .
HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS NỘI DUNG
Hãy viết biểu thức vận tốc trong
giao động điều hòa?
Ở ngay tại vị trí biên, vị trí cân
bằng, vật nặng có vận tốc như
thế nào?
GV hướng dẫn học sinh sử
dụng vòng tròn lượng giác
chuyển đổi hàm lượng giác.
Pha của vận tốc v như thế nào
so với pha của ly độ x ?
Tìm biểu thức gia tốc?
Gia tốc và ly độ có đặc điểm gì?
Độ l ệch pha a, v
v = x’ = −ωAsin(ωt + ϕ)
x = ± A
⇒
v = 0
x = 0 : v = ± ωA

v nhanh pha π / 2 so với x
a = v
/
= -Aω
2

cos(ωt + ϕ)=
-ω
2
x
a luôn luôn ngược pha với x,
có độ lớn tỉ lệ với độ lớn x.
π / 2
IV. VẬN TỐC GIA TỐC
CỦA VẬT DAO ĐỘNG
ĐIỀU HÒA .
1. Vận tốc
v = x
/
= -Aωsin(ωt + ϕ),
- v
max
= Aω khi x = 0(VTCB).
- v
min
= 0 khi x = ± A ở vị trí
biên
Vận tốc nhanh pha
π
/ 2 so
với ly độ.
2. Gia tốc .
a = v
/
= -Aω
2

cos(ωt + ϕ)=
-ω
2
x
- |a|
max
=Aω
2
khi x = ±A - vật ở
biên
- a = 0 khi x = 0 (VTCB) khi
đó F
hl
= 0 .
Chúng minh:
2
2 2
2
v
x A
ω
+ =
Thảo luận nhóm
KL : Gia tốc luôn luôn
ngược chiều (ng ược pha) với
li độ và có độ lớn tỉ lệ với độ
lớn của li độ.
* Công thức độc lập thời
gian
2

2 2
2
v
x A
ω
+ =
Hoạt động 3: ( 10 phút) Đồ thị của dao động điều hòa .
HOẠT ĐỘNG CỦA
GV
HOẠT ĐỘNG CỦA
HS
NỘI DUNG
Hướng dẫn Hs vẽ đồ thị x,v,a trong
trường hợp ϕ = 0
x = Acos(ωt) = Acos(
2π
T
t)
v = -Aωsin(
2π
T
t)
a = -Aω
2
cos(
2π
T
t)
Xác định li độ , vận tốc , gia tốc tại các thời điểm t = 0 , t = T/4 ,
t = T/2 , t = 3T/4 , t = T

x
v
a
t
t
t
T
2
T
4
T
4
3T
O
O
O
A
-A
Aω
-Aω
-Aω
2
Aω
2
V. ĐỒ THỊ CỦA DAO ĐỘNG ĐIỀU HÒA.
• Vẽ đồ thị cho trường hợp ϕ=0.
t 0 T/4 T/2 3T/4 T
x A 0 -A 0 A
v
0 -Aω 0 Aω 0

a
-Aω
2
0 Aω
2
0 Aω
2

Hoạt động 4. (10 phút) Củng cố, nhiệm vụ về nhà
HOẠT ĐỘNG GV HOẠT ĐỘNG HS
- Liên hệ vận tốc, gia tốc, tốc độ góc, biên độ
- Bài tập 6, 11 SGK
- Làm bài tập sách bài tập
- Trả lời
- Suy nghĩ, thảo luận trả lời
- Ghi nhận bài tập
IV. RÚT KINH NGHIỆM. BỔ SUNG