Dao động điều hòa (tiết 01- 3 cột)

Trường THPT An Lương Giáo án Vật Lí 12 chương trình chuẩn.
Ngày soạn: / 08/2008.
Tiết: 01. Chương 0 1 : Dao động cơ học

Bài giảng: DAO ĐỘNG ĐIỀU HỊA
I.MỤC TIÊU:
1.Kiến thức :- Nêu được:
+ Định nghĩa dao động điều hồ.
+ Li độ, biên độ, pha, pha ban đầu là gì?
- Viết được:
+ Dạng phương trình của dao động điều hồ và giải thích được các đại lượng trong phương trình.
2.Kỹ năng :- Giải thích được các đại lượng trong phương trình li độ của dao động điều hòa.
- Làm được các bài tập xác định các đại lượng trong biểu thức của dao động điều hòa..
3.Thái độ: Liên hệ được vào thực tế.
II.CHUẨN BỊ :
1.Thầy : Hình vẽ mơ tả dao động của hình chiếu P của điểm M trên đường kính P
1
P
2
và thí nghiệm minh
hoạ..
2.Trò : Ơn lại chuyển động tròn đều (chu kì, tần số và mối liên hệ giữa tốc độ góc với chu kì hoặc tần số).
III.TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC.
1.n định tổ chức : Kiểm tra sĩ số, tác phong HS.
2.Kiểm tra bài cũ:
3.Tiến trình bài học.
TL Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung
Hoạt động 1:Tìm hiểu dao động cơ.
- Lấy các ví dụ về các vật dao
động trong đời sống: chiếc
thuyền nhấp nhơ tại chỗ neo, dây

đàn ghita rung động, màng trống
rung động → ta nói những vật
này đang dao động cơ.
-Như vậy dao động cơ có đặc
điểm nào đặc biệt so với các
loại chuyển động đã biểt?Tìm
thêm ví dụ?
- Khảo sát các dao động quả lắc
đồng hồ .
-Có nhận xét gì về các khoảng
thời gian để quả lắc thực hiện
hết 1 dao động?
- Đưa ra khái niệm dao động
tuần hồn .
- Là chuyển động qua lại của một
vật trên một đoạn đường xác định
quanh một vị trí cân bằng.
- Các khoảng thời gian đều như
nhau
I. Dao động cơ
- Là chuyển động có giới hạn
trong khơng gian lặp đi lặp lại
nhiều lần quanh một vị trí cân
bằng.
- VTCB: thường là vị trí của
vật khi đứng n.
- Dao động tuần hồn.
- Là dao động mà sau những
khoảng thời gian bằng nhau,
gọi là chu kì, vật trở lại vị trí

như cũ với vật tốc như cũ.
(trạng thái dao động được lặp
lại như cũ)
Hoạt động 2:Tìm hiểu dao động điều hòa.
- Minh hoạ chuyển động tròn
đều của một điểm M và xét hình
chiếu của M xuống trục Õ nằm -Quan sát và hình dung ví dụ GV
II. Phương trình của dao
động điều hồ.
1. Định nghĩa :
Trang 1 Năm học :2009-2010
Giáo viên: Hồ Hoài Vũ
Trường THPT An Lương Giáo án Vật Lí 12 chương trình chuẩn.
trong mp quĩ đạo.
- Nhận xét gì về chuyển động
của P khi M chuyển động đều
trên đường tròn?
- Hướng dẫn HS xác đinh toạ độ
x của điểm .
- Có nhận xét gì về dao động
của điểm P? (Biến thiên theo
thời gian theo định luật dạng
cos)
- Y/c HS hồn thành C1
- Hình dung P khơng phải là một
điểm hình học mà là chất điểm P
→ ta nói vật dao động quanh
VTCB O, còn toạ độ x chính là li
độ của vật.
- Gọi tên và đơn vị của các đại

lượng có mặt trong phương
trình.
- Lưu ý:
+ A, ω và ϕ trong phương trình là
những hằng số, trong đó A > 0 và
ω > 0.
+ Để xác định ϕ cần đưa phương
trình về dạng tổng qt x =
Acos(ωt + ϕ) để xác định.
- Với A đã cho và nếu biết pha ta
sẽ xác định được gì? ((ωt + ϕ) là
đại lượng cho phép ta xác định
được gì?)
- Tương tự nếu biết ϕ?
- Qua ví dụ minh hoạ ta thấy giữa
chuyển động tròn đều và dao
động điều hồ có mối liên hệ gì?
- Trong phương trình:
x = Acos(ωt + ϕ) ta quy ước chọn
trục x làm gốc để tính pha của dao
động và chiều tăng của pha tương
mơ tả.
- Trong q trình M chuyển động
tròn đều, P dao động trên trục x
quanh gốc toạ độ O.
x = OMcos(ωt + ϕ)
- Vì hàm sin hay cosin là một hàm
điều hồ → dao động của điểm P là
dao động điều hồ.
- Tương tự: x = Asin(ωt + ϕ)

- HS ghi nhận định nghĩa dao động
điều hồ.
- Ghi nhận các đại lượng trong
phương trình.
- Chúng ta sẽ xác định được x ở
thời điểm t.
- Xác định được x tại thời điểm ban
đầu t
0
.
- Dao động điều hồ là dao
động trong đó li độ của vật là
một hàm cos (hay sin) của
thời gian.
2. Phương trình :
- Phương trình dao động điều
hồ:
x = Acos(ωt + ϕ)
+ x: li độ của dao động.
+ A: biên độ dao động, là x
max
.
(A > 0)
+ ω: tần số góc của dao động,
đơn vị là rad/s.
+ (ωt + ϕ): pha của dao động
tại thời điểm t, đơn vị là rad.
+ ϕ: pha ban đầu của dao động,
có thể dương hoặc âm.
Trang 2 Năm học :2009-2010

Giáo viên: Hồ Hoài Vũ
M
M
0
P
1
x
P
O
ωt
ϕ
+
Trường THPT An Lương Giáo án Vật Lí 12 chương trình chuẩn.
ứng với chiều tăng của góc quay
trong chuyển động tròn đều. - Một điểm dao động điều hồ
trên một đoạn thẳng ln ln có
thể được coi là hình chiếu của
một điểm tương ứng chuyển động
tròn đều lên đường kính là đoạn
thẳng đó.
CỦNG CỐ:
IV. RÚT KINH NGHIỆM : …………………………………………………………………………………………
Trang 3 Năm học :2009-2010
Giáo viên: Hồ Hoài Vũ