TUẦN 1
TẬP ĐỌC
THƯ GỬI CÁC HỌC SINH
NS: / / ; ND: / /
I-MỤC ĐÍCH , YÊU CẦU
1. Biết đọc, nhấn giọng từ ngữ cần thiết, ngắt nghỉ hơi đúng chỗ.
2. Hiểu nội dung bức thư : Bác Hồ khuyên học sinh chăm học, biết nghe lời thầy, yêu
3. Học thuộc đoạn: Sau 80 năm …công học tập của các em.
( Trả lời được các câu hỏi 1,2,3)
* HS khá, giỏi đọc thể hiện được tình cảm thân ái, trìu mến, tin tưởng.
II-ĐỒ DÙNG DẠY - HỌC
- Tranh minh họa bài đọc trong SGK .
- Bảng phụ viết đoạn thư hs cần học thuộc lòng .
III-CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
A-MỞ ĐẦU
Nêu một số điểm lưu ý về yêu cầu của giờ
tập đọc lớp 5 , chuẩn bò cho giờ học , nhằm
củng cố nề nếp học tập của học sinh.
B-DẠY BÀI MỚI
1-Giới thiệu bài :
Giới thiệu chủ điểm Việt Nam – Tổ quốc
em : Yêu cầu học sinh xem và nói những
điều các em thấy trong bức tranh minh họa
chủ điểm : Hình ảnh bác Hồ và học sinh
các dân tộc trên nền lá cờ Tổ quốc bay
thành hình chữ S – gợi dáng hình đất nước
ta .
Giới thiệu : Thư gởi các học sinh : Là bức
thư Bác Hồ gửi học sinh cả nước nhân gày
khai giảng đầu tiên , sau khi nước ta giành
được độc lập , chấm dứt ách thống trò của
thực dân Pháp , phát xít Nhật và vua quan
phong kiến . Thư nói về trách nhiệm của
học sinh Việt Nam đối với đất nước , thể
hiện niềm hi vọng của Bác vào những chủ
nhân tương lai của đất nước .
- HS nghe.
2-Tìm hiểu bài
a)Luyện đọc
Có thể chia là thư làm 2 đoạn như sau :
Đọan 1 : Từ đầu đến Vậy các em nghó sao ?
Đoạn 2 : Phần còn lại .
Khi hs đọc , gv kết hợp :
-1hs khá giỏi ( hoặc 2 hs nối tiếp nhau ) đọc một
lượt toàn bài .
-Hs nối tiếp nhau đọc từng đọan của bài .
1
+Khen những em đọc đúng , xem đó như là
mẫu cho cả lớp noi theo ; kết hợp sửa lỗi
cho hs nếu có em phát âm sai , ngắt nghỉ
hơi chưa đúng , hoặc giọng đọc không phù
hợp .
+Sau lượt đọc vỡ , đến lượt đọc thứ hai ,
giúp hs kiểu các từ ngữ mới và khó .
Cách làm :hs đọc thầm phần chú giải các từ
mới ở cuối bài đọc ( 80 năm giời nô lệ ,
hoàn cầu , kiến thiết , các cường quốc năm
châu . . . ) , giải nghóa các từ ngữ đó , có thể
đặt câu với các từ cơ đồ , hoàn cầu để hiểu
đúng hơn nghóa của từ .
Nói thêm : Những cuộc chuyển biến khác
thường mà Bác Hồ nói trong thư là Cách
mạng tháng Tám năm 1945 của nhân dân ta
dưới sự lãnh đạo của Chủ tòch Hồ Chí Minh
và Đảng Cộng sản Việt Nam đánh Pháp,
đuổi Nhật, lật đổ chế độ thực dân, phong
kiến giành độc lập cho dân tộc, tự do cho
nhân dân .
-Đọc diễn cảm toàn bài (giọng thân ái, thiết
tha, đầy thân ái, hi vọng, tin tưởng )
-Hs luyện đọc theo cặp .
-1 hs đọc cả bài .
b)Tìm hiểu bài
Cách tổ chức hoạt động lớp học :
+Chia lớp thành các nhóm để hs cùng nhau
đọc ( chủ yếu đọc thầm , đọc lướt ) và trả
lời các câu hỏi . Sau đó đại diện các nhóm
trả lời câu hỏi trước lớp . Gv điều khiển lớp
đối thoại , nêu nhận xét, thảo luận,tổng
kết .
+Chỉ đònh 1,2 hs điều khiển lớp , trao đổi về
bài đọc dựa theo các câu hỏi SGK . Hs điều
khiển lớp có thể bổ sung câu hỏi. Gv chỉ
nói những lời cần thiết để điều chỉnh , khắc
sâu , gây ấn tượng về những gì hs đã trao
đổi , thu lượm được .
-Yêu cầu đọc thầm phải gắn với những
nhiệm vụ cụ thể
Các hoạt động cụ thể :
-Ngày khai trường tháng 9-1945 có gì đặc
biệt so với những ngày khai trường khác ?
+Đọc thầm đoạn 1 ( Từ đầu đến Vậy các em nghó
sao ? )
-Đó là ngày khai trường đầu tiên ở nước Việt
Nam Dân chủ Cộng hoà , ngày khai trường đầu
tiên sau khi nước ta giành được độc lập sau 80
năm bò thực dân Pháp đô hộ
2
-Sau Cách mạng tháng Tám , nhiệm vụ của
toàn dân là gì ?
-Hs có trách nhiệm như thế nào trong công
cuộc kiến thiết đất nước ?
-Từ ngày khai trường này , các em hs bắt đầu
được hưởng một nền giáo dục hoàn toàn Việt
Nam .
+Đọc thầm đoạn 2 :
-Xây dựng lại cơ đồ mà tổ tiên đã để lại , làm
cho nước ta theo kòp các nước khác trên hoàn cầu.
-Hs phải cố gắng học tập , ngoan ngoãn , nghe
thầy , yêu bạn để lớn lên xây dựng đất nước làm
cho dân tộc Việt Nam bước tới đài vinh quang ,
sánh vai các cường quốc năm châu .
c)Hướng dẫn hs đọc diễn cảm
-Đọc diễn cảm một đoạn để làm mẫu cho
hs .
-Gv theo dõi , uốn nắn .
Chú ý :
-Giọng đọc cần thể hiện tình cảm thân ái,
trìu mến và niềm tin của Bác vào hs, những
người sẽ kế tục sự nghiệp cha ông
-Hướng dẫn hs đọc thuộc lòng
-Hs luyện đọc diễn cảm đoạn thư theo cặp
-Một vài hs thi đọc diễn cảm trước lớp .
-Nhẩm học thuộc những câu văn đã chỉ đònh HTL
trong SGK ( từ Sau 80 năm giời làm nô lệ đến
nhờ một phần lớn ở công học tập của các em )
-Hs thi đọc thuộc lòng .
3-Củng cố , dặn dò :
-Nhận xét tiết học .
-Về nhà học thuộc lòng những câu đã chỉ
đònh ; đọc trước bài “ Quang cảnh làng mạc
ngày mùa”
CHÍNH TẢ
VIỆT NAM THÂN YÊU
NS: / / ; ND: / /
I-MỤC ĐÍCH , YÊU CẦU
1. Nghe - viết đúng , trình bày đúng bài chính tả “ Việt Nam thân yêu”; không mắc quá 5
lỗi trong bài; trình bày đúng hình thức thơ lục bát
2. Tìm được tiếng thích hợp với ô trống theo yêu cầu của BT2; thực hiện đúng BT3.
3. Giáo dục HS biết giữ gìn tập vở sạch sẽ.
II-ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC
- Vở BT Tiếng Việt 5 tập một ( nếu có )
- Bút dạ và 3 ,4 tờ phiếu khổ to viết từ ngữ , cụm từ hoặc câu có tiếng cần điền
vào ô trống ở VBT ; 3- 4 tờ phiếu kẻ bảng nội dung BT3 .
- Bài sửa của hs :
Âm đầu Đứng trước i,e,ê Đứng trước các âm còn lại
Âm “ cờ” Viết là k Viết là c
Âm “ gờ” Viết là gh Viết là g
3
Âm “ngờ” Viết là ngh Viết là ng
III-CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
A-MỞ ĐẦU
Gv nêu một số điểm cần lưu ý về yêu cầu
của giờ chính tả ở lớp 5 , việc chuẩn bò đồ
dùng cho giờ học, nhắm củng cố nề nếp
học tập của hs .
B-DẠY BÀI MỚI
1-Giới thiệu bài :
Trong tiết học hôm nay , các em sẽ nghe
thầy ( cô ) đọc viết đúng bài chính tả “ Việt
Nam thân yêu”. Sau đó sẽ làm các BT phân
biệt những tiếng có âm đầu g/gh ; ng/ngh ;
c/k
2-Hướng dẫn hs nghe , viết
-Gv đọc bài chính tả một lượt .
Đọc thong thả , rõ ràng , phát âm chính xác
các tiếng có âm , vần , thanh hs dễ viết sai .
-Nhắc hs quan sát hình thức trình bày thơ
lục bát , chú ý những từ ngữ dễ viết sai :
mênh mông , biển lúa , dập dờn . . .
-Đọc từng dòng thơ cho hs viết . Mỗi dòng
thơ đọc 1,2 lượt ( không cần đọc 3 lượt )
Lưu ý hs : Ngồi viết đúng tư thế. Ghi tên bài
vào giữa dòng . Sau khi chấm xuống dòng ,
chữa đầu viết hoa lùi vào 1 ô li .
-Đọc lại toàn bài chính tả 1 lượt .
-Gv chấm chữa 7-10 bài .
-Nêu nhận xét chung .
-Hs theo dõi SGK .
-Đọc thầm bài chính tả
-Gấp SGK .
-Hs viết .
-Hs soát lại bài , tự phát hiện lỗi và sửa lỗi
-Từng cặp hs đổi vở soát lỗi cho nhau hoặc tự đối
chiếu SGK để chữa những chữ viết sai .
3-Hướng dẫn hs làm BT chính tả
Bài tập 2 :
-Nhắc các em nhớ ô trống có số 1 là tiếng
bắt đầu bằng ng hoặc ngh ; ô số 2 là tiếng
bắt đầu bằng g hoặc gh ; ô số 3 là tiếng bắt
đầu bằng c hoặc k .
-Dán 3 tờ phiếu khổ to ghi từ ngữ , cụm từ
có tiếng cần điền , mời 3 hs lên bảng thi
-1 hs nêu yêu cầu của BT .
-Mỗi hs làm vào VBT ( nếu có )
4
trình bày đúng , nhanh kết quả làm bài . Có
thể tổ chức cho các nhóm hs làm bài dưới
hình thức thi tiếp sức .
-Một vài hs nối tiếp nhau đọc lại bài văn đã
hoàn chỉnh .
-Cả lớp sửa bài theo lời giải đúng : ngày , ghi ,
ngát , ngữ , nghỉ , gái , có , ngày , của kết , của ,
kiên , kỉ .
Bài tập 3 :
-Gv dán 3 tờ phiếu lên bảng , mời 3 hs lên
bảng thi làm bài nhanh . Sau đó từng em
đọc kết quả .
-Cất bảng , mời 2,3 hs nhắc lại .
-Một hs đọc yêu cầu BT .
-Hs làm bài cá nhân vào VBT .
-Cả lớp nhận xét , chốt lại lời giải đúng .
-2,3 hs nhìn bảng , nhắc lại qui tắc viết g/gh ;
ng/ngh ; c/k .
-Nhẩm , học thuộc các qui tắc.
-Sửa bài theo lời giải đúng ( đã nêu ở phần chuẩn
bò bài )
4-Củng cố , dặn dò
-Nhận xét tiết học , biểu dương những hs
tốt .
-Yêu cầu những hs viết sai chính tả về nhà
viết lại nhiều lần cho đúng những từ đã viết
sai , ghi nhớ qui tắc viết chính tả với g/gh ;
ng/ngh ; c/k .
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
TỪ ĐỒNG NGHĨA
NS: / / ; ND: / /
I-MỤC ĐÍCH , YÊU CẦU
1. Bước đầu hiểu được từ đồng nghóa là những từ có nghóa giống nhau hoặc gần giống
nhau; hiểu được thế nào là từ đồng nghóa hoàn toàn, từ đồng nghóa không hoàn toàn (Nội dung
ghi nhớ)
2. Tìm được từ đồng nghóa theo yêu cầu BT1, BT2 (2 trong số 3 từ); đặt câu được ới một
cặp từ đồng nghóa, theo mẫu (BT3)
* HS khá, giỏi đặt câu được với 2,3 cặp từ đồng nghóa tìm đựoc (BT3).
II-ĐỒ DÙNG DẠY - HỌC
- VBT Tiếng Việt 5 , tập một ( nếu có )
- Bảng viết sãn các từ in đậm ở BT1a và 1b ( phần nhận xét ) : xây dựng – kiến thiết ;
vàng xuộm – vàng hoe – vàng lòm .
- Một sồ tờ giấy khổ A4 để một vài hs làm BT 2,3 ( phần Luyện tập )
5
III-CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC
HOẠT ĐỘNG THẦY HOẠT ĐỘNG TRÒ
1-Giới thiệu bài :
Nêu mục đích , yêu cầu của giờ học :
-Giúp hs hiểu thế nào là từ đồng nghóa , từ
đồng nghóa hoàn toàn và không hoàn toàn.
-Biết vận dụng những hiểu biết đã có để
làm các BT thực hành về từ đồng nghóa .
2-Phần nhận xét :
Bài tập 1 :
-So sánh nghóa các từ in đậm trong đoạn
văn a , sau đó trong đoạn văn b ( xem
chúng giống nhau hay khác nhau ).
Chốt lại : Những từ có nghóa giống nhau là
các từ đồng nghóa .
Bài tập 2 :
Chốt lại :
+Xây dựng và kiến thiết có thể thay thế
được cho nhau vì nghóa của các từ ấy giống
nhau hoàn toàn ( làm nên một công trình
kiến trúc , hình thành một tổ chức hay một
chế độ chính trò , xã hội , kinh tế )
+Vàng xuộm , vàng hoe , vàng lòm không
thể thay thế cho nhau vì nghóa của chúng
không giống nhau hoàn toàn . Vàng xuộm
chỉ màu vàng đậm của lúa đã chín . Vàng
hoe chỉ màu vàng nhạt , tươi , ánh lên .
Vàng lòm chỉ màu vàng của quả chín , gợi
cảm giác rất ngọt .
-Hs đọc trước lớp yêu cầu BT 1 ( đọc toàn bộ nội
dung ) . Cả lớp theo dõi SGK .
-1 hs đọc các từ in đậm đã được thầy ( cô ) viết sẵn
trên bảng lớp .
a)xây dựng – kiến thiết
b)Vàng xuộm – vàng hoe – vàng lòm .
-Nghóa của các từ này giống nhau ( cùng chỉ 1 hoạt
động , 1 màu )
-Đọc yêu cầu BT .
-Làm việc cá nhân .
-Phát biểu ý kiến .
-Cả lớp nhận xét
3-Phần ghi nhớ :
-Yêu cầu hs đọc thuôc ghi nhớ .
-2,3 hs đọc nội dung cần ghi nhớ trong SGK . Cả
lớp đọc thầm lại .
4-Luyện tập :
Bài tập 1 :
-1 hs đọc yêu cầu của bài
-Đọc những từ in đậm có trong đoạn văn : nước
nhà – nước – hoàn cầu – non sông – năm châu .
-Cả lớp phát biểu ý kiến .
6
-Nhận xét , chốt lại :
+nước nhà – nước – non sông .
+hoàn cầu – năm châu
Bài tập 2 :
-Phát giấy A4 cho 3,4 hs , khuyến khích hs
tìm dược nhiều từ đồng nghóa với mỗi từ đã
cho .
-Giữ lại bài làm tìm được nhiều từ đồng
nghóa nhất , bổ sung ý kiến của hs , làm
phong phú thêm từ đồng nghóa đã tìm
được . VD :
+Đẹp : đẹp đẽ , đèm đẹp , xinh , xinh xắn ,
xinh đẹp , xinh tươi , mó lệ . . .
+To lớn : to , lớn , to đùng , to tướng , to
kềnh , vó đại , khổng lồ . . .
+Học tập : học , học hành , học hỏi . . .
Bài tập 3 :
Chú ý : mỗi em phải đặït 2 câu , mỗi câu
chứa 1 từ trong cặp từ đồng nghóa . Nếu em
nào đặt 1 câu có chứa đồng thời cả 2 từ
đồng nghóa thì càng đáng khen . VD : Cô
bé ấy rất xinh , ôm trong tay một con búp bê
rất đẹp .
-Đọc yêu cầu BT .
-Làm việc cá nhân .
-Làm vào VBT .
-Đọc kết quả bài làm
-Những hs làm bài trên phiêú dán bài trên bảng
lớp , đọc kết quả .
-Nêu yêu cầu của BT .
-Làm bài cá nhân .
Hs nối tiếp nhau những câu văn các em đã đặt .
Cả lớp nhâïn xét .
-Viết vào vở 2 câu văn đã đặt đúng với 1 cặp từ
đồng nghóa .
VD :
+Quang cảnh nơi đây thật mó lệ , tươi đẹp : Dòng
sông chảy hiền hòa , thơ mộng giữa hai bên bờ cây
cối xanh tươi .
+Em bắt được một chú cua càng to kềnh . Còm
Nam bắt được một chú ếch to sụ .
+Chúng em rất chăm học hành . Ai cũng thích học
hỏi những điều hay từ bạn bè .
5-Củng cố , dặn dò
-Nhận xét tiết học , biểu dương những hs
tốt .
-Yêu cầu hs về nhà học thuộc phần ghi nhớ
.
7
KỂ CHUYỆN
LÝ TỰ TRỌNG
NS: / / ; ND: / /
I-MỤC ĐÍCH , YÊU CẦU
1. Rèn kó năng nói :
- Dựa vào lời kể của GV và tranh minh họa, HS biết kể được toàn bộ câu chuyện
và hiểu được ý nghóa câu chuyện
- Hiểu ý nghóa câu chuyện : ca ngọi anh Lý Tự Trọng giàu lòng yêu nướ, dũng
cảm bảo vệ đồng đội, hiên ngang , bất khuất trước kẻ thù .
2. Rèn kó năng nghe :
- Tập trung nghe thầy ( cô ) kể chuyện , nhớ chuyện .
- Chăm chú theo dõi bạn kể chuyện ; nhận xét , đánh giá đúng lời kể của bạn , kể tiếp
được lời bạn .
* HS khá, giỏi kể được câu chuyện một cách sinh động, nêu được ý nghóa câu chuyện.
II-ĐỒ DÙNG DẠY - HỌC
- Tranh minh họa trong SGK .( nếu có )
- Bảng phụ viết sẵn lời thuyết minh cho 6 tranh ( chỉ treo bảng để chốt lại lời thuyết minh
đúng khi hs đã làm BT 1 )
- Nội dung truyện : LÝ TỰ TRỌNG
Lý Tự Trọng sinh ra trong một gia đình yêu nước ở Hà Tónh . Năm 1928 , anh tham gia
cách mạng và được cử đi học ở nước ngoài . Anh học rất sáng dạ , tiếng Trung Quốc và tiếng
Anh đều nói thạo .
Mùa thu năm 1929 , anh về nước được giao nhiệm vụ làm liên lạc , chuyển và nhận thư
từ , tài liệu trao đổi với các đảng bạn qua đường tàu biển . Để tiện cho công việc , anh đóng vai
người nhặt than ở bến Sài Gòn .
Có lần , anh Trọng mang một bọc truyền đơn , g vào chiếc màn buộc sau xe . Đi qua
phố , một tên Đội Tây gọi lại đòi khám , anh nhảy xuống vờ cởi bọc ra , kì thật buộc lại cho
chặt hơn . Tên đội sốt ruột , quăng xe bên vệ đường , lúi húi tự mở bọc . Nhanh trí , anh vồ lấy
xe của nó , nhảy lên , phóng mất . Lần khác , anh chuyển tài liệu từ tàu biển lên , lính giữ lại
chực khám . Anh nhanh chân ôm tài liệu nhảy xuống nước , lặn qua gầm tàu trốn thoát .
Đầu 1931 , trong một cuộc mít tinh , một cán bộ ta đang nói chuyện trước đông đảo đồng
bào . Tên thanh tra mật thám Lơ-grăng ập tới , đònh bắt anh cán bộ , Lý Tự Trọng rút súng lục
bắn chết tên mật thám . Không trốn kòp , anh bò giặc bắt.
Giặc tra tấn anh rất dã man khiến anh chết đi sống lại nhưng chúng không moi gì được
bí mật ở anh .
Trong nhà giam , anh được những người coi ngục rất khâm phục và kiêng nể . Họ gọi
anh là “ ông nhỏ” .
Trước toà án , anh dõng dạc vạch mặt bọn đế quốc và tuyên truyền cách mạng . Luật sư
bào chữa cho anh nói là anh chưa đến tuổi thành niên nên hành động thiếu suy nghó . Anh lập
tức đứng dậy nói :
Tôi chưa đến tuổi thành niên thật , nhưng tôi đủ trí khôn để hiểu rằng thanh niên Việt
Nam chỉ có một con đường duy nhất là làm cách mạng , không thể có con đường nào khác . . .
Thực dân Pháp bất chấp dư luận và luật Pháp xử tử anh vào một ngày cuối năm 1931
Trước khi chết , anh hát vang bài “ Quốc tế ca” . Năm ấy , anh mới 17 tuổi .
8
III-CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC
HOẠT ĐỘNG THẦY HOẠT ĐỘNG TRÒ
1-Giới thiệu bài :
Trong tiết kể chuyện mở đầu chủ điểm nói
về Tổ quốc của chúng ta , các em sẽ được
nghe thầy ( cô ) kể về một chiến công của
một thanh niên yêu nước mà tên tuổi đã đi
vào lòch sử dân tộc Việt Nam : anh Lý Tự
Trọng . Anh Trọng tham gia cách mạng khi
mới 13 tuổi . Để bảo vệ đồng chí của mình ,
anh đã dám bắn chết một tên mật thám
Pháp . Anh hi sinh khi mới 17 tuổi .
2-Gv kể chuyện
Giọng kể cần truyền cảm
-Kể lần 1 .
-Viết lên bảng các nhân vật trong truyện :
Lý Tự Trọng , tên đội Tây , mật thám Lơ-
grăng , luật sư .
-Giải nghóa một số từ chú giải khó hiểu
SGV /48
-Kể lần 2 , vừa kể vừa chỉ vào tranh minh
họa .
-Kể lần 3 ( nếu cần )
-Hs nghe .
3-Hướng dẫn kể chuyện , trao đổi ý nghóa
câu chuyện
a)Yêu cầu 1 :
-Dựa vào tranh minh họa và trí nhớ , các
em hãy tìm cho mỗi tranh 1,2 câu thuyết
minh .
+1:Lý Tự Trọng rất sáng dạ , được cử ra
nước ngoài học tập .
+2:Về nước , anh được giao nhiệm vụ
chuyển và nhận thư từ , tài liệu .
+3:Trong công việc , anh Trọng rất bình
tónh và nhanh trí .
+4:Trong một buổi mít tinh , anh bắn chết
một tên mật thám và bò bắt .
+5:Trước toà án của giặc , anh hiên ngang
khẳng đònh lí tưởng của mình .
+6:Ra pháp trường , Lý Tự Trọng hát vang
bài “ Quốc tế ca” .
b)Yêu cầu 2-3
-Nhắc hs :
+Chỉ cần kể đúng cốt truyện , không cần
lập lại nguyên văn từng lời của thầy ( cô )
-1 hs đọc yêu cầu của bài .
-Phát biểu lời thuyết minh cho 6 tranh .
-1 hs đọc yêu cầu của BT 2,3
9
+Kể xong cần trao đổi với các bạn về nội
dung , ý nghóa của câu chuyện .
-Vì sao những người coi ngục gọi anh là “
ông nhỏ” ?
-Câu chuyện giúp em hiểu biết điều gì ?
-Kể chuyện theo nhóm .
-Thi kể trước lớp
-Trao đổi ý nghóa của câu chuyện .
-Khâm phục anh nhỏ tuổi nhưng dũng cảm
-Người cách mạng là người yêu nước , dám hi sinh
vì đất nước .
+Nhận xét ai là người kể chuyện hay nhất .
4-Củng cố , dặn dò
-Nhận xét tiết học
-Chuẩn bò bài sau : Tìm một câu chuyện em
đã nghe ( hoặc được đọc ) ca ngợi những
danh nhân hoặc anh hùng của nước ta .
TẬP ĐỌC
QUANH CẢNH LÀNG MẠC NGÀY MÙA
NS: / / ; ND: / /
I-MỤC ĐÍCH , YÊU CẦU
1. Đọc lưu loát toàn bài .
- Đọc đúng các từ ngữ khó .
- Biết đọc diễn cảm một đoạn trong bài, nhần giọng ở những từ ngữ tả màu vàng của cảnh
vật.
2. Hiểu bài văn :
- Hiểu được nội dung chính : Bức tranh làng quê vào ngày mùa rất đẹp.
( Trả lời được các câu hỏi trong SGK)
* HS khá, giỏi đọc diễn cảm được toàn bài, nêu được tác dụng gợi tả của từ ngữ chỉ màu
vàng.
II-ĐỒ DÙNG DẠY - HỌC
- Tranh minh họa bài đọc SGK .
- Sưu tầm thêm những bức ảnh có màu sắc về quang cảnh và sinh hoạt ở làng quê vào
ngày mùa .
III-CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC
HOẠT ĐỘNG THẦY HOẠT ĐỘNG TRÒ
A-KIỂM TRA BÀI CŨ
-2,3 hs đọc đọan văn bài trước
-Hỏi đáp về nội dung lá thư .
B-DẠY BÀI MỚI :
1-Giới thiệu bài : Giới thiệu với các em về
vẻ đẹp của làng quê Việt Nam ngày mùa .
Đây là một bức tranh quê đïc vẽ bằng lời
tả rất đặc sắc của nhà văn Tô Hoài .
2-Hướng dẫn hs tìm hiểu bài
a)Luyện đọc
-1 hs khá giỏi đọc toàn bài
10
Tạm chia bài thành các phần như sau :
-Phần 1 : câu mở đâù (giới thiệu màu sắc
bao trùm làng quê ngày mùa là màu vàng )
-Phần 2 : tiết theo , đến như những chuỗi
hạt tràng treo lơ lửng .
-Phần 3 : tiếp theo , đến Qua khe giậu , ló
ra mấy quả ớt đỏ chói .
-Phần 4 : những câu còn lại .
Khi hs đọc , gv kết hợp :
+Khen những em đọc đúng , kết hợp sửa lỗi
nếu có em phát âm sai , ngắt nghỉ hơi chưa
đúng , hoặc giọng đọc không phù hợp .
+Sau lượt đọc vỡ , đến lượt đọc thứ hai ,
giúp hs hiểu các từ ngữ mới và khó trong
bài .
-Đọc diễn cảm toàn bài giọng chậm rãi ,
dàn trải , dòu dàng .
-Quan sát tranh minh họa bài văn .
-Nhiều hs đọc nối tiếp nhau .
-Hs luyện đọc theo cặp .
-1,2,hs đọc toàn bài
b)Tìm hiểu bài
Gv hướng dẫn hs đọc .
Câu 1 : Kể tên những sự vật trong bài có
màu vàng và từ chỉ màu vàng .
Câu 2 : Mỗi hs chọn 1 từ chỉ màu vàng
trong bài và cho biết từ đó gợi cho em cảm
giác gì ?
Câu 3 : Những chi tiết nào nói về thời tiết
làm cho bức tranh quê thêm đẹp và sinh
động ?
-Những chi tiết nào về con người làm cho
bức tranh quê thêm đẹp và sinh động ?
-Thảo luận .
-Luá – vàng xuộm ; nắng – vàng hoe ;
xoan – vàng lòm ; tàu lá chuối – vàng ối
bụi mía – vàng xọng ; rơm , thóc – vàng giòn ; lá
mía – vàng ối ; tàu đu đủ , lá sắn héo – vàng
tươi ; quả chuối – chín vàng ; gà , chó – vàng
mượt ; mái nhà rơm – vàng mới ; tất cả – một
màu vàng trù phú , đầm ấm .
-Gợi ý phần tham khảo .
-Quanh cảnh không có cảm giác héo tàn , hanh
hao lúc sắp bước vào mùa đông . Hơi thở của đất
trời, mặt nước thơm tho nhè nhẹ. Ngày không
nắng , không mưa .
Thời tiết của một ngày được miêu tả rất đẹp .
-Không ai tưởng đến ngày hay đêm mà chỉ mải
miết đi gặt , kéo đá , chia thóc hợp tác xã . Ai
cũng vậy , cứ buông bát đóa là đi ngay , cứ trở
dậy là ra đồng ngay .
Con người chăm chỉ , mải miết , say mê với công
ciệc . Hoạt động của con người làm bức tranh quê
không phải là bức tranh tónh mà là một bức tranh
động .
-Phải rất yêu quê hương mới viết được bài văn tả
cảnh ngày mùa trên quê hương hay như thế .
Cảnh ngày mùa được tả rất đẹp thể hiện tình yêu
11
-Bài văn thể hiện tình cảm gì của tác giả
đối với quê hương ?
Chốt lại : Bằng nghệ thuật quan sát rất tinh
tế , cách dùng từ gợi cảm , chính xác , đầy
sáng tạo , tác giả đã vẽ lên bằng lời bức
tranh làng quê vào ngày mùa toàn màu
vàng với vẻ đẹp đặc sắc và sống động . Bài
văn thể hiện tình yêu tha thiết của tác giả
đối với con người , với quê hương .
c)Đọc diễn cảm
-Đọc diễn cảm .
của người viết đi vơi cảnh tượng đó , đối với quê
hương .
-4 hs đọc nối tiếp nhau .
-Hs luyện đọc diễn cảm .
-Một vài hs thi đọc diễn cảm trươc lớp .
3-Củng cố , dặn dò
-Nhận xét tiết học . Khen những hs học tốt.
-Yêu cầu hs về nhà tiếp tục luyện đọc ;
chuẩn bò bài sau .
THAM KHẢO
- Lúa : vàng xuộm -> vàng xuộm : màu vàng đậm ; lúa vàng xuộm là lúa đã chín
- Nắng : vàng hoe -> vàng hoe : màu vàng nhạt , tươi , ánh lên ; nắng vàng hoe giữa mùa
đông là nắng đẹp , không gay gắt , nóng bức .
- Xoan : vàng lòm -> vàng lòm : màu vàng của quả chín , gợi cảm giác rất ngọt.
- Lá mít , lá chuối : vàng ối -> vàng rất đậm , đều khắp trên mặt lá .
- Tàu đu đủ , lá sắn héo -> vàng tươi : màu vàng sáng .
- Quả chuối : chín vàng -> màu vàng đẹp tự nhiên của quả chín .
- B mía : vàng xọng -> màu vàng gợi cảm giác mọng nước .
- Rơm , thóc : vàng giòn -> màu vàng của vật được phơi già nắng , tạo cảm giác giòn đến
có thể gãy ra .
- Gà , chó : vàng mượt -> màu vàng gợi tả những con vật béo tốt , có bộ lông óng ả , mượt
mà .
- Mái nhà rơm : vàng mới -> vàng và mới .
- Tất cả : vàng trù phú , đầm ấm -> màu vàng của giàu có , ấm no .
TẬP LÀM VĂN
CẤU TẠO CỦA BÀI VĂN TẢ CẢNH
NS: / / ; ND: / /
I-MỤC ĐÍCH , YÊU CẦU
1. Nắm được cấu tạo của bài văn tả cảnh: mở bài, thân bài, kết bài (ND ghi nhớ)
2. Chỉ rõ được cấu tạo ba phần của bài Nắng trưa (mục III)
3. Giáo dục HS yêu thích cảnh đẹp.
II-ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC
- VBT Tiếng Việt 5 , tập một ( nếu có )
- Bảng phụ ghi sẵn :
12
+Nội dung cần ghi nhớ .
+Tờ giấy khổ to trình bày cấu tạo của bài Nắng trưa
III-CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC
1-Giới thiệu bài
Bài học hôm nay giúp các em nắm được cấu tạo của một bài văn tả cảnh , so với các
dạng bài TLV tả những đối tượng cụ thể ( như tả đồ vật , cây cối , con vật ) tả cảnh là một dạng
bài khó hơn vì đối tượng tả là một quang cảnh nằm trong một không gian rộng . Trong quang
cảnh đó , có thể thấy không chỉ thiên nhiên mà cả con người , loài vật . Vì vậy , để viết đïc
một bài văn tả cảnh , người viết phải biết quan sát đối tượng một cách bao quát toàn diện .
2-Phần nhận xét
Bài tập 1 :
- Một hs đọc yêu cầu BT1 và đọc một lượt bài Hoàng hôn trên sông Hương , đọc thầm
phần giải nghóa từ ngữ : màu ngọc lam , nhạy cảm , ảo giác .
- Gv giải nghóa từ hoàng hôn ( thời gian vào cuối buổi chiều , mặt trời mới lặn , ánh sáng
yếu ớt và tắt dần ) ; Sông Hương : một dòng sông rất nên thơ của Huế mà các em đã biết khi
học bài Sông Hương ( SGK lớp 2 , tập 2 ) .
- Cả lớp đọc thầm đọan văn , xác đònh nội dung từng đoạn .
- Hs phát biểu ý kiến .
- Cả lớp nhận xét , chốt lại lời giải đúng :
- Bài văn có 3 phần :
a)Mở bài ( từ đầu đến trong thành phố vốn
đã rất yên tónh này .)
b)Thân bài ( từ Muà thu đến khoảnh khắc
yên tónh của buổi chiều cũng chấm dứt )
Lúc hoàng hôn , Huế đặc biệt yên tónh .
Sự thay đổi sắc màu của sông Hương và hoạt
động của con người bên sông từ lúc hoàng hôn
đến lúc thành phố lên đèn .
Thân bài có 2 đọan :
-Đoạn 1 ( từ Mùa thu đến hai hàng cây ): sự
đổi sắc của sông Hương từ lúc bắt đầu
hoàng hôn đến lúc tối hẳn .
-Đoạn 2 ( còn lại ) : hoạt động của con
người bên bờ sông , trên mặt sông từ lúc
hoàng hông đến lúc thành phố lên đèn .
c)Kết bài ( câu cuối )
Sự thức dậy của Huế sau hoàng hôn .
Bài tập 2
- Hs trao đổi theo nhóm .
- Gv chốt lại lời giải đúng .
Bài Quang cảnh làng mạc ngày mùa tả từng bộ phận của cảnh theo thứ tự :
+Giới thiệu màu sắc bao trùm làng quê vào ngày mùa là màu vàng .
+Tả các màu vàng rất khác nhau của cảnh vật .
+Tả thời tiết , con người .
Bài Hoàng hôn trên sông Hương tả sự thay đổi của cảnh theo thời gian theo thứ tự :
+Nêu nhận xét chung về sự yên tónh của Huế lúc hoàng hôn .
+Tả sự thay đổi sắc màu của sông Hương từ lúc bắt đầu hoàng hôn đến lúc tối hẳn
+Tả hoạt động của con người bên bờ sông , trên mặt sông lúc bắt đầu hoàng hôn đến lúc
thành phố lên đèn .
13
+Tả sự thức dậy của Huế sau hoàng hôn .
3-Phần ghi nhớ
- Hs đọc phần ghi nhớ .
4-Phần luyện tập
-Cả lớp đọc thầm yêu cầu bài tập và bài Nắng trưa
Mở bài ( câu văn đầu ) : Nhận xét chung về nắng trưa .
Thân bài : Cảnh vật trong nắng trưa .
Thân bài gồm 4 đoạn sau
-Đoạn 1 : Từ Buổi trưa từ trong nhà đến
bốc lên mãi .
Hơi đất trong nắng trưa dữ đội .
-Đoạn 2 : từ Tiếng gì xa vắng đến hai mí
mắt khép lại .
Tiếng võng đưa và câu hát ru em trong nắng
trưa .
-Đoạn 3 : từ Con gà nào đến bóng duối
cũng lặng im .
Cây côí và con vật trong nắng trưa .
-Đoạn 4 : từ Ấy thế mà đến cấy nốt thửa
ruộng chưa xong
Hình ảnh người mẹ trong nắng trưa .
5-Củng cố , dặn dò
- Hs nhắc lại ghi nhớ trong SGK .
- Dặn Hs ghi nhớ kiến thức cấu tạo bài văn tả cảnh .
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
LUYỆN TẬP VỀ TỪ ĐỒNG NGHĨA
NS: / / ; ND: / /
I-MỤC ĐÍCH , YÊU CẦU
1. Tìm được các từ đồng nghóa chỉ màu sắc (3 trong 4 màu nêu ờ BT1) và đặt câu với 1 từ
tìm được ở BT1 (BT2)
2. Hiểu nghóa của các từ ngữ trong bài học.
3. Chọn được từ thích hợp để hoàn chỉnh bài văn (BT3)
* HS khá, giỏi đặt câu được với 2,3 từ ngữ tìm được ở BT1.
II-ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC
- VBT Tiếng Việt 5 , tập một ( nếu có )
- Bút dạ và 2,3 tờ phiếu khổ to pho to nội dung BT3 .
- Một vài trang từ điển pho to nội dung liên quan đến BT1 (nếu có điều kiện)
III-CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC
HOẠT ĐỘNG THẦY HOẠT ĐỘNG TRÒ
A-KIỂM TRA BÀI CŨ :
Trả lời các câu hỏi :
-Thế nào là từ đồng nghóa ? Thế nào là từ
đồng nghóa hoàn toàn ? Thế nào là từ đồng
nghóa không hoàn toàn ? Cho VD .
-Làm lại BT1 hoặc BT3 .
-Hỏi đáp .
B-DẠY BÀI MỚI
1-Giới thiệu bài : nêu mục đích , yêu cầu
14
của tiết học .
2-Hướng dẫn hs làm BT
Bài tập 1 :
-Phát phiếu , bút dạ và một vài trang từ
điển cho các nhóm làm việc .
-Đọc yêu cầu .
-Các nhóm tra từ điển , trao đổi , thực hành .
-Đại diện các nhóm trình bày kết quả làm việc .
-Cả lớp nhận xét .
-Viết vào VBT .
Bài tập 2 :
-Mỗi em đặt ít nhất 1 câu , nói với bạn ngồi
cạnh câu văn mình đã đặt .
-Mỗi em đặt 1 câu với những từ cùng nghóa
vừa tìm được .
+Vườn cải nhà em mới lên xanh mướt .
+Em gái tôi từ trong bếp đi ra , hai má đỏ
lựng vì nóng .
+Búp hoa lan trắng ngần .
+Cậu bé da đen trũi vì phơi nắng gió ngoài
đồng .
-Đọc yêu cầu BT .
-Thi tiếp sức .
-Cả lớp nhận xét .
Bài tập 3
Suốt đêm thác réo điên cuồng . Mặt trời
vừa nhô lên . Dòng thác óng ánh sáng rực
dưới nắng . Tiếng nước xối gầm vang . Đậu
“ chân” bên kia ngọn thác , chúng chưa kòp
chờ cho cơn choáng đi qua , lại hối hả lên
đường .
-Đọc yêu cầu .
-Cả lớp làm bài .
-Sửa bài .
3.Củng cố , dặn dò
-Nhận xét tiết học .
-Đọc lại đọan văn Cá hồi vượt thác .
TƯ LIỆU CHO GV THAM KHẢO
1. Các từ đồng nghóa chỉ màu xanh : xanh biếc , xanh lè , xanh mét , xanh tươi , xanh sẫm ,
xanh thẫm , xanh lơ , xanh nhạt , xanh lơ , xanh lục , xanh non , xanh ngắt , xanh ngát , xanh rì ,
xanh ngút ngàn , xanh mướt , xanh rớt , xanh xao , xanh rờn , xanh mượt , xanh bóng , xanh đen
, xanh xanh . . .
2. Các từ đồng nghóa chỉ màu đỏ : đỏ au , đỏ bừng , đỏ cạch , đỏ chóe , đỏ chói , đỏ chót ,
đỏ đọc , đỏ gay , đỏ hoe , đỏ loét , đỏ hoét , đỏ hỏn , đỏ lòm , đỏ lừ , đỏ lựng , đỏ ngầu , đỏ
nhừ , đỏ ối đỏ quạch , đỏ rực , đỏ ửng , đỏ hồng , đỏ thắm , đỏ thẫm , đỏ sẫm , đỏ rực , đỏ tía ,
đo đỏ . . .
3. Các từ đồng nghóa chỉ màu trắng : trắng tinh , trắng toát , trắng muốt , trắng phau ,
trắng nõn , trắng nuột , trắng bốc , trắng ngà , trắng ngần , trắng nhởn , trắng ởn , trắng bong ,
trắng bốp , trắng lóa , trắng xóa , trắng lốp , trắng phốp , trắng bạch , trắng bệch , trắng hếu ,
trắng mờ , trắng dã , trắng trẻo , trăng trắng .
15
4. Các từ đồng nghóa chỉ màu đen : đen sì , đen kòt , đen sòt , đen thui , đen thủi , đen trũi ,
đen nghòt , đen ngòm , đen nhẻm , đen nhức , đen giòn , đen lánh , đen láy , đen đen . . . .
TẬP LÀM VĂN
LUYỆN TẬP TẢ CẢNH
NS: / / ; ND: / /
I-MỤC ĐÍCH , YÊU CẦU
1. Nêu được nhưnõg nhận xét về cách miêu tả cảnh vật trong bài Buổi sớm trên cánh đồng
(BT1)
2. Biết lập dàn ý bài văn tả cảnh một buổi trong ngày (BT2)
3. Giáo dục HS tính sáng tạo.
II-ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC
- Tranh , ảnh một số quang cảnh vườn cây , công viên , đường phố , cánh đồng ,
nương rẫy ( nếu có )
- Những ghi chép kết quả quan sát cảnh một buổi trong ngày ( theo lời dặn của
thầy , cô trong tiết trước ) .
- VBT Tiếng Việt 5 , tập một ( nếu có )
- Bút dạ , 2,3 tờ giấy khổ to để một số hs viết dàn ý bài văn .
II-CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC
A-KIỂM TRA BÀI CŨ
- Nhắc lại kiến thức cần ghi nhớ trong tiết trươc .
- Nhắc lại cấu tạo của bài Nắng trưa
B-DẠY BÀI MỚI
1-Giới thiệu bài : Nêu mục đích , yêu cầu của tiết học .
2-Hướng dẫn hs làm BT .
Bài tập 1 :
- Đọc nội dung BT1 .
- Làm bài cá nhân
- Một số hs nối tiếp nhau thi trình bày các ý kiến . Cả lớp nhận xét .
- Gv nhấn mạnh nghệ thuật quan sát và chọn lọc chi tiết tả cảnh của tác giả bài văn .
a)Tác giả tả những sự vật gì
trong buổi sớm mùa thu ?
Tả cánh đồng buổi sớm : vòm trời ; những giọt mưa ; những
sợi cỏ ; những gánh rau , những bó huệ của người bán
hàng ; bầy sáo liệng trên cánh đồng lúa đang kết đòng ; mặt
trời mọc .
b)Tác giả quan sát sự vật bằng
những giác quan nào ?
-Bằng cảm giác của làn da ( xúc giác ) : thấy sớm đầu thu
mát lạnh ; một vài giọt mưa loáng thoáng rơi trên khăn và
tóc ; những sợi cỏ đẫm nướt làm ướt lạnh bàn chân .
-Bằng mắt ( thò giác ) : thấy mây xám đục , vòm trời xanh
vòi vọi ; vài giọt mưa loáng thoáng rơi ; người gánh rau và
những bó huệ trắng muốt ; bầy sáo liệng trên cánh đồng lúa
đang kết đòng ; mặt trời mọc trên những ngọn cây xanh tươi
.
c)Tìm một chi tiết thể hiện sự
quan sát tinh tế của tác giả ?
VD : giữa những đám mây xám đục , vòm trời hiện ra như
những khoảng vực xanh vòi vọi ; một vài giọt mưa loáng
thoáng rơi . . .
Bài tập 2
- Hs đọc yêu cầu
16
- Gv vài tranh , ảnh minh họa vườn cây , công viên , đường phố , nương rẫy…
- Hs tự lập dàn ý . Gv phát giấy khổ to và bút dạ cho hs khá , giỏi .
- Hs trình bày theo dàn ý hợp lí . Gv chấm điểm . Sau đó mời 1 hs làm bài tốt nhất dán tờ
giấy khổ to lên bảng lớp , xem như một bài làm mẫu để cả lớp quan sát .
- VD về dàn ý sơ lược tả một buổi sáng trong công viên :
Mở bài : giới thiệu bao quát cảnh công viên yên tónh vào buổi sớm tinh mơ .
Thân bài ( tả các bộ phận cảnh vật )
- Những làn gió mát thổi lên từ mặt hồ .
- Câu cối tươi tắn , chim chóc hót ca , những con đượng sạch sẽ , vắng vẻ .
- Những chiếc thuyền đạp nước đậu ven hồ , bóng cầu in trên mặt hồ .
- Công viên lác đác vài bóng người đi tập thể dục , càng nhộn hòp hơn khi trời sáng
rõ .
Kết bài : Em rất thích đến công viên vào những buổi sáng mai .
3-Củng cố , dặn dò
- Gv nhận xét tiết học .
- Hs về nhà tiếp tục hoàn chỉnh dàn ý đã viết , viết lại vào vở , chuẩn bò bài sau .
17
Nhận xét, duyệt của lãnh đạo:
TUẦN 2
TẬP ĐỌC
NGHÌN NĂM VĂN HIẾN
NS: / / ; ND: / /
I-MỤC ĐÍCH , YÊU CẦU
1. Biết đọc đúng một văn bản khoa học thường thức có bảng thống kê .
2. Hiểu nội dung bài: Việt Nam có truyền thống khoa cử, thể hiện nền văn hiến lâu đời
* Trả lời được các câu hỏi trong SGK
3. Giáo dục HS chăm chỉ học tập, biết giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân
tộc.
II-ĐỒ DÙNG DẠY - HỌC
- Tranh minh họa bài đọc trong SGK .
- Bảng phụ viết sẵn một đoạn của bảng thống kê để hướng dẫn hs luyện đọc.
III-CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
A-KIỂM TRA BÀI CŨ
-2 hs đọc bài và trả lời những câu hỏi của bài đọc
.
B-DẠY BÀI MỚI
1-Giới thiệu bài :
Đất nước ta có một nền văn hiến lâu đời .
Bài đọc Nghìn năm văn hiến sẽ đưa các em
đến với Văn Miếu – Quốc Tử Giám là một
đòa danh nổi tiếng ở thủ đô Hà Nội . Đòa
danh này là một chứng tích về nền văn hiến
lâu đời của dân tộc ta .
2-Hướng dẫn hs luyện đọc và tìm hiểu bài
a)Luyện đọc
-Gv đọc mẫu bài văn .
Có thể chia bài làm 3 đoạn như sau :
Đọan 1 : Từ đầu đến lấy đỗ gần 3000 tiến só
cụ thể như sau .
Đoạn 2 : bảng thống kê
Đoạn 3 : Phần còn lại .
Khi hs đọc , gv kết hợp :
Chú ý : Khi hs đọc , gv kết hợp sửa lỗi cho
hs nếu có em phát âm sai , ngắt nghỉ hơi khi
đọc bảng thống kê chưa đúng .
-Hs quan sát ảnh Văn Miếu – Quốc Tử Giám .
-Hs nối tiếp nhau đọc từng đọan của bài .
-Hs luyện đọc theo cặp .
-1 hs đọc cả bài .
b)Tìm hiểu bài
Câu hỏi 1 : Đến thăm Văn Miếu , khách
nước ngoài ngạc nhiên điều gì ?
-Trao đổi , thảo luận .
-Khách nước ngoài ngạc nhiên khi biết rằng từ
năm 1075 , nươc ta đã mở khoa thi tiến só . Ngót
10 thế kỉ , tính từ khoa thi năm 1075 đến khoa thi
18
Câu hỏi 2 :Hs đọc thầm bảng số liệu thống
kê , từng em làm việc cá nhân , phân tích
bảng số liệu này theo yêu cầu đã nêu .
Câu hỏi 3 : Bài văn giúp em hiểu điều gì về
truyền thống văn hóa Việt Nam ?
cuối cùng vào năm 1919 , các triều vua Việt Nam
đã tổ chức được 185 khoa thi , lấy đỗ gần 3000
tiến só .
+Triều đại tổ chức nhiều khoa thi nhất : triều Lê :
104 khoa thi .
+Triều đại có nhiều tiến só nhất : triều Lê : 1780
tiến só .
-Người Việt Nam ta có truyền thống coi trọng
đạo học . Việt Nam là một đất nước có nền văn
hiến lâu đời . Dân tộc ta rất đáng tự hào vì có nền
văn hiến lâu đời .
c)Luyện đọc:
-Gv theo dõi , uốn nắn .
-3 hs đọc nối tiếp nhau
3-Củng cố , dặn dò :
-Nhận xét tiết học .
-Về nhà tiếp tục luyện đọc ; đọc trước bài
học sau .
CHÍNH TẢ
LƯƠNG NGỌC QUYẾN
NS: / / ; ND: / /
I-MỤC ĐÍCH , YÊU CẦU
1. Nghe - viết bài đúng chính tả “Lương Ngọc Quyến”; trình bày đúng hình thức bài văn
xuôi.
2. Ghi lại đúng phần vần của tiếng (từ 8 đến 10 tiếng) trong BT2; chép đúng vần của các
tiếng vào mô hình theo yêu cầu (BT3)
II-ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC
- Vở BT Tiếng Việt 5 tập một ( nếu có )
- Bảng lớp kẻ sẵn mô hình cấu tạo vần trong BT3 .
- Kết quả của mô hình
19
TIẾNG VẦN
ÂM ĐỆM ÂM CHÍNH ÂM CUỐI
trạng a ng
nguyên u yê n
Nguyễn u yê n
Hiền iê n
khoa o a
thi i
làng a ng
Mộ ô
Trạch a ch
huyện u yê n
Cẩm â m
Bình i nh
II-CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
A-KIỂM TRA BÀI CŨ -Hs nhắc lại qui tắc chính tả g/gh ; ng/ngh ; c/k
B-DẠY BÀI MỚI
1-Giới thiệu bài :
Trong tiết học hôm nay , các em sẽ nghe
thầy ( cô ) đọc viết đúng bài chính tả
“Lương Ngọc Quyến”
2-Hướng dẫn hs nghe , viết
-Gv đọc bài chính tả một lượt trong SGK .
Đọc thong thả , rõ ràng , phát âm chính xác
các tiếng có âm , vần , thanh hs dễ viết sai .
-Nói về nhà yêu nước Lương Ngọc Quyến :
giới thiệu chân dung , năm sinh , năm mất
của Lương Ngọc Quyến ; tên ông được đặt
cho nhiều đường phố , nhiều trường học ở
các tỉnh , thành phố .
Lưu ý hs : Ngồi viết đúng tư thế . Ghi tên
bài vào giữa dòng . Sau khi chấm xuống
dòng , chữa đầu viết hoa lùi vào 1 ô li .
-Đọc lại toàn bài chính tả 1 lượt .
-Gv chấm chữa 7-10 bài .
-Nêu nhận xét chung .
-Hs theo dõi SGK .
-Đọc thầm bài chính tả
-Gấp SGK .
-Hs viết .
-Hs soát lại bài , tự phát hiện lỗi và sửa lỗi
-Từng cặp hs đổi vở soát lỗi cho nhau hoặc tự đối
chiếu SGK để chữa những chữ viết sai .
20
3-Hướng dẫn hs làm BT chính tả
Bài tập 2 :
-Viết ra nháp phần vần của từng tiếng in
đậm hoặc gạch dưới bộ phận vần của các
tiếng đó .
-1 hs đọc yêu cầu của bài . cả lớp đọc thầm .
-Trạng ( vần ang ), nguyên ( vần uyên) ,
Nguyễn , Hiền , khoa , thi , làng , Mộ Trạch ,
huyện , Cẩm , Bình .
Bài tập 3 :
Chốt lại :
+Phần vần của tất cả các tiếng đều có âm
chính .
+Ngoài âm chính , một số vần còn có thêm
âm cuối (trạng , làng . . . ),âm đệm
(nguyên, Nguyễn, khoa, huyện ). Các âm
đệm đïc ghi bằng 2 chữ cái o và u .
+Có những vần có đủ cả âm đệm , âm
chính và âm cuối (nguyên, Nguyễn, huyện)
Nói thêm : Bộ phận quan trọng không thể
thiếu trong tiếng là âm chính và thanh . Có
tiếng chỉ có âm chính và thanh . VD : A,
mẹ đã về ! U về rồi . Ê , lại đây chú bé !
-Một hs đọc yêu cầu , đọc cả mô hình
-Hs làm vào VBT hoặc kẻ mô hình cấu tạo tiếng
vào vở , chép các tiếng có vần vừa tìm được vào
mô hình .
-Hs trình bày kết quả vào mô hình đã kẻ sẵn
( Phần chuẩn bò bài )
-Cả lớp nhìn , nhận xét .
-Cả lớp sửa bài .
4-Củng cố , dặn dò
-Nhận xét tiết học , biểu dương những hs
tốt .
-Yêu cầu hs ghi nhớ mô hình cấu tạo vần .
Chuẩn bò bài sau .
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
Mở rộng vốn từ : TỔ QUỐC
NS: / / ; ND: / /
I-MỤC ĐÍCH , YÊU CẦU
1. Tìm được một số từ đồng nghóa với từ Tổ quốc trong bài TĐ hoặc CT đã học (BT1); tìm
thêm được một số từ đồng nghóa với từ Tổ quốc (BT2); tìm được một số từ chứa tiếng quốc
(BT3)
2. Biết đặt câu được với một trong những từ ngữ nói về Tổ quốc , quê hương (BT4) .
* HS khá. Giỏi có vốn từ phong phú, biết đặt câu với các từ ngữ ở BT4.
II-ĐỒ DÙNG DẠY - HỌC
- Bút dạ , 1 vài tờ phiếu khổ to để hs làm BT2,3,4 .
21
- Từ điển đồng nghóa tiếng Việt ( hoặc một vài trang pho to gắn vơi bài học ), Sổ
tay từ ngữ tiếng Việt tiểu học , nếu có điều kiện .
III-CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC
HOẠT ĐỘNG THẦY HOẠT ĐỘNG TRÒ
A-KIỂM TRA BÀI CŨ
B-DẠY BÀI MỚI
1-Giới thiệu bài :
Trong tiết LTVC gắn với chủ điểm Việt
Nam – Tổ quốc em , các em sẽ được làm
giàu vốn từ về Tổ quốc .
-Hs làm BTcủa tiết trước .
2-Hướng dẫn hs làm bài tập
Bài tập 1 :
-Nửa lớp đọc thầm bài Thư gửi các học sinh
, nửa lớp còn lại đọc thầm bài Việt Nam
thân yêu , tìm các từ đồng nghóa với Tổ
quốc trong mỗi bài .
Bài tập 2 :
-Nêu yêu cầu BT2 .
-Nhận xét, kết luận nhóm thắng cuộc là
nhóm tìm nhiều từ đồng nghóa với Tổ quốc ;
bổ sung từ để làm phong phú hơn kết quả
bài làm
-Hs đọc trước lớp yêu cầu BT
-Làm việc cá nhân hoặc trao đổi cùng bạn.
-Phát biểu ý kiến
-Cả lớp nhận xét , loại bỏ những từ không thích
hợp .
Lời giải đúng :
+Bài Thư gởi các học sinh : nước , nước nhà , non
sông .
+Bài Việt Nam thân yêu : đất nước , quê hương .
-Trao đổi theo nhóm .
-Thi tiếp sức .Hs cuối cùng thay nhóm đọc kết
quả .
Lời giải đúng :đất nước , quốc gia , giang sơn ,
quê hương .
Bài tập 3 :
-Phát giấy A4 cho hs làm bài .
Bài tập 4 :
Giải thích : các từ ngữ quê hương , quê mẹ ,
quê cha đất tổ , nơi chôn nhau cắt rốn cùng
chỉ một vùng đất , trên đó có những dòng
họ sinh sống lâu đời , gắn bó với nhau , với
đất đai rất sâu sắc . So với từ Tổ quốc thì
những từ này chỉ diện tích hẹp hơn nhiều .
-1 hs đọc yêu cầu của bài hoặc phát cho mỗi
nhóm 1 vài trang từ điển nhắc hs tìm từ đồng
nghóa ở mục có từ quốc .
-Viết vài vở khoảng 5,7 từ có tiếng quốc .
-Đọc yêu cầu .
-Làm vào VBT .
-Nối tiếp nhau phát biểu ý kiến .
Gợi ý :
+Quê hương tôi ở Cà Mau – mỏm đất cuối cùng
của Tổ quốc .
22
Tuy nhiên , trong một số trường hợp , người
ta có thể dùng các từ ngữ nói trên với nghóa
tương tự nghóa của tử Tổ quốc . VD , một
người Việt Nam có thể giới thiệu về mình
với những người bạn nước ngoài mới quen
như sau : Việt Nam là quê hương của tôi .
Quê mẹ của tôi là Việt Nam . Việt Nam là
quê cha đất tổ của tôi . Việt Nam là nơi
chôn nhau cắt rốn của tôi .
+Nam Đònh là quê mẹ của tôi .
+Bác chỉ mong được về sống nơi chôn nhau cắt
rốn của mình .
3-Củng cố , dặn dò
-Nhận xét tiết học , biểu dương những hs
tốt .
KỂ CHUYỆN
Kể chuyện đã nghe , đã đọc
NS: / / ; ND: / /
I-MỤC ĐÍCH , YÊU CẦU
1. Rèn kó năng nói :
- Chọn được một truyện viết về anh hùng, danh nhân của nước ta và kể lại được rõ
ràng, đủ ý.
- Hiểu được nội dung chính và biết trao đổi về ý nghóa câu chuyện.
2. Rèn kó năng nghe : chăm chú theo dõi bạn kể chuyện ; nhận xét , đánh giá đúng lời kể
của bạn , kể tiếp được lời bạn .
* HS khá, giỏi tìm được truyện ngoài SGK; kể chuyện một cách tự nhiên, sinh động.
II-ĐỒ DÙNG DẠY - HỌC
- Một số sách , truyện , bài báo viết về các anh hùng , danh nhân của đất nước ( gv và hs
sưu tầm được ) ; truyện cổ tích , truyện danh nhân , truyện cười , truyện thiếu nhi , truyện đọc
lớp 5 , báo Thiếu niên Tiền phong .
- Bảng lớp viết đề bài
- Giấy khổ to ( hoặc bảng phụ ) viết gợi ý 3 trong SGK
- Chú ý : Giờ KC đã nghe , đã đọc cần được tổ chức vui như một giờ giao lưu tập thể , tạo
sân chơi cho mọi hs được thể hiện mình và thành công . Để đạt được điều đó , hs phải chuẩn bò
trước . Nếu có em chuẩn bò tốt , thuộc truyện , có thể vừa kể vừa diễn bằng cử chỉ , động tác thì
càng đáng khen . Để những hs yếu kém cũng thành công trong giờ học, gv nên giúp các em tìm
truyện .
III-CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC
HOẠT ĐỘNG THẦY HOẠT ĐỘNG TRÒ
A-KIỂM TRA BÀI CŨ
B-DẠY BÀI MỚI
1-Giới thiệu bài :
Các Em đã biết về cuộc đời và khí phách
-2 hs tiếp nối nhau kể lại chuyện Lý Tự Trọng .
23
của anh hùng Lý Tự Trọng. Trong tiết KC
hôm nay , các em sẽ kể những chuyện mình
tự sưu tầm được về các anh hùng , anh nhân
khác của đất nước .
2-Hướng dẫn hs kể chuyện
a)Hướng dẫn hs tìm hiểu yêu cầu đề bài
Gạch dưới những từ cần chú ý : Hãy kể lại
1 câu chuyện đã được nghe ( nghe ông bà ,
cha mẹ hoặc ai đó kể lại ) hoặc được đọc
( tự e tìm đọc ) về các anh hùng , danh nhân
của nước ta .
Giải nghóa : danh nhân : người có danh
tiếng , có công trạng với đất nước , tên tuổi
được người đời ghi nhớ .
Nhắc hs : một số truyện viết về các anh
hùng , danh nhân được nêu trong gợi ý 1 là
những truyện các em đã học .
VD : Trưng Trắc , Trưng Nhò ( truyện Hai
Bà Trưng) , Phạm Ngũ Lão ( truyện Chàng
trai làng Phù Ủng ) , Tô Hiến Thành
( truyện Một người chính trực ) . .
b)Hs thực hành kể chuyện , trao đổi ý nghóa
câu chuyện
-Nhắc hs : Với những truyện khá dài mà
các em không có khả năng kể gọn lại , các
em có thể kể 1,2 đoạn truyện .
-Hs đọc đề bài .
-4 hs nối tiếp nhau đọc các gợi ý 1,2,3,4 trong
SGK .
-Đọc nối tiếp nhau trước lớp câu chuyện mà các
em kể . Nói rõ đó là truyện về anh hùng , danh
nhân nào .
VD : Tôi muốn kể với các bạn nghe câu chuyện
Ông Phùng Khắc Hoan và nắm hạt giống . Câu
chuyện kể về ông Phùng Khắc Hoan đã có công
đem hạt giống ngô từ Trung Quốc về trồng ở
nước ta . Tôi đọc truyện này trong sách Đối đáp
giỏi của NXB Kim Đồng . / Tôi muốn kể chuyện
về Đôi Bàn Tay Vàng của bác só Tôn Thất Tùng .
Bác só Tôn Thất Tùng là là một bác só mổ gan nổi
tiếng , đã cứu sống được nhiều bệnh nhân và có
những phát minh khoa học quý giá . Tôi đọc
truyện này trong sách truyện đọc lớp 5 .
-Kể chuyện theo cặp , trao đổi về ý nghóa câu
chuyện .
-Thi kể trước lớp
-Mỗi hs kể xong đều nói ý nghóa câu chuyện của
mình hoặc trao đổi , giao lưu cùng các bạn trong
lớp .VD :
+Bạn thích nhất hành động naò của người anh
24
hùng trong câu chuyện ?
+Bạn thích nhất chi tiết nào trong câu chuyện ?
+Qua câu chuyện bạn hiểu điều gì ?
-Cả lớp nhận xét , tính điểm thi đua .
3-Củng cố , dặn dò
-Nhận xét tiết học
-Dặn hs : Đọc trước đề bài và gợi ý trong
SGK để tìm được câu chuyện em sẽ kể
trước lớp về 1 người trong đời thực có việc
làm tốt góp phần xây dựng quê hương , đất
nước .
TẬP ĐỌC
SẮC MÀU EM YÊU
NS: / / ; ND: / /
I-MỤC ĐÍCH , YÊU CẦU
Đọc diễn cảm bài thơ với giọng nhẹ nhàng, tha thiết.
Hiểu nội dung , ý nghóa của bài thơ : Tình yêu quê hương, đất nước với những
màu sắc, những con người và sự vật đáng yêu của bạn nhỏ.
( Trả lời được các câu hỏi trong SGK)
Thuộc lòng những khổ thơ mà em thích.
* HS khá, giỏi học thuộc toàn bộ bài thơ.
II-ĐỒ DÙNG DẠY - HỌC
- Tranh minh họa những sự vật và con người được nói đến trong bài thơ ( nếu có )
- Bảng phụ để ghi những câu cần luyện đọc .
III-CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC
HOẠT ĐỘNG THẦY HOẠT ĐỘNG TRÒ
A-KIỂM TRA BÀI CŨ
-2,3 hs đọc bài trước
-Hỏi đáp về nội dung bài .
B-DẠY BÀI MỚI :
1-Giới thiệu bài :
Bài thơ Sắc màu em yêu nói về tình yêu
của bạn nhỏ với rất nhiều màu sắc . Đặc
biệt là sắc màu nào bạn cũng yêu thích .Vì
sao như vậy ? Đọc bài thơ các em sẽ hiểu
rõ điều đó .
2-Hướng dẫn hs luyện đọc , tìm hiểu bài
a)Luyện đọc
25